Xây dựng chiến lược của nhà máy chế biến thực phẩm đồng nai đến năm 2020

  • 110 trang
  • file .pdf
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
VÕ H KIM UYÊN
XÂY D NG CHI N L CC A
NHÀ MÁY CH BI N TH C PH M NG NAI
N N M 2020
LU N V N TH C S KINH T
TP. H Chí Minh - N m 2012
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
VÕ H KIM UYÊN
XÂY D NG CHI N L CC A
NHÀ MÁY CH BI N TH C PH M NG NAI
N N M 2020
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05
LU N V N TH C S KINH T
NG IH NG D N KHOA H C: PGS. TS. LÊ THANH HÀ
TP. H Chí Minh - N m 2012
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
- ASEAN (Association of Southeast Asian Nations): Hi p h i các Qu c gia ông
Nam Á
- AXIS: Công ty TNHH Nghiên c u th trư ng AXIS (D&F h p ng v i Công ty
này th c hi n vi c kh o sát th trư ng theo nh k )
- CP: C ph n
- VT: ơn v tính
- FDI (Foreign Direct Investment): V n u tư tr c ti p t nư c ngoài
- GDP (Gross Domestic Product): T ng s n ph m qu c n i
- HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points): H th ng phân tích, xác
nh và t ch c ki m soát các m i nguy cơ tr ng y u trong quá trình s n xu t và
ch bi n th c ph m
- HCM: H Chí Minh
- ISO (International Organization for Standardization): T ch c tiêu chu n hoá
qu c t
- KCS: Ki m tra Ch t lư ng S n ph m
- MTV: M t thành viên
- STT: S th t
- TCVN: Tiêu chu n Vi t Nam
- TNHH: Trách nhi m h u h n
- TP: Thành ph
- VAT (Value Added Tax): Thu giá tr gia t ng
- WTO (World Trade Organization): T ch c Thương m i Th gi i
M CL C
Trang
M U .................................................................................................................... 1
1. M c tiêu nghiên c u.......................................................................................2
2. i tư ng và ph m vi nghiên c u ..................................................................2
3. Phương pháp nghiên c u................................................................................2
4. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a lu n v n...................................................2
5. Nh ng h n ch c a lu n v n ..........................................................................3
6. K t c u c a lu n v n ......................................................................................3
CH ƠNG 1: CƠ S LÝ LU N.............................................................................. 4
1.1. Khái ni m và phân lo i v chi n lư c .........................................................4
1.1.1. Khái ni m v chi n lư c..................................................................4
1.1.2. Vai trò c a chi n lư c......................................................................5
1.1.3. Phân lo i chi n lư c ........................................................................6
1.1.3.1. Phân lo i theo c p chi n lư c..............................................6
1.1.3.2. Phân lo i theo ph m vi chi n lư c ...........................................7
1.1.3.3. Phân lo i theo hư ng ti p c n chi n lư c ................................7
1.1.4. Các chi n lư c ơn v kinh doanh ...................................................7
1.1.4.1. Các chi n lư c c nh tranh theo Michael Porter .......................7
1.1.4.2. Các chi n lư c c nh tranh dành cho các ơn v kinh doanh theo
v trí th ph n trên th trư ng ....................................................8
1.1.4.3. Các chi n lư c kinh doanh c a Fred R. David ......................10
1.2. Quy trình xây d ng chi n lư c..................................................................11
1.2.1. Xác nh nhi m ,s ng a doanh nghi p............................11
1.2.2. Xác nh m c tiêu c a doanh nghi p.............................................11
1.2.3. Phân tích môi trư ng mô ...........................................................12
1.2.3.1. Y u t kinh t .........................................................................12
1.2.3.2. Y u t xã h i ..........................................................................12
1.2.3.3. Y u t t nhiên .......................................................................12
1.2.3.4. Y u t khoa c - công ngh ..................................................13
1.2.3.5. Y u t chính tr , pháp lu t......................................................13
1.2.4. Phân tích môi trư ng vi mô ...........................................................13
1.2.4.1. p l c t! "c i th ti m #n .................................................14
1.2.4.2. p l c nh tranh trong n i b ngành....................................14
1.2.4.3. p l c t! khách hàng, nhà phân ph i.....................................14
1.2.4.4. p l c t! nhà cung c p...........................................................14
1.2.4.5. p l c t! "c s$n ph#m, % ch thay th ..............................14
1.3. M t s công c & xây d ng và l a ch n chi n lư c ................................15
1.3.1. Ma tr n các y u t bên ngoài (External Factor Evaluation - EFE)15
1.3.2. Ma tr n các y u t bên trong (Internal Factor Evaluation - IEF) ..16
1.3.3. Ma tr n hình $nh c nh tranh (Competitive Image Matrix - CIM).17
1.3.4. Ma tr n SWOT (Strengths Weaknesses Opportunities Threats)...17
1.3.5. Công c l a ch n chi n lư c (Ma tr n QSPM) .............................18
CH ƠNG 2: PHÂN TÍCH MÔI TR NG S N XU T KINH....................... 20
DOANH C A NHÀ MÁY CH BI N TH C PH M NG NAI ................. 20
2.1. Gi i thi u Nhà máy Ch bi n Th c ph#m 'ng Nai (D&F) ....................20
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri&n .................................................20
2.1.2. L nh v c ho t ng c a D&F ........................................................22
2.1.3. S$n ph#m ch y u..........................................................................22
2.2. Phân tích các y u t môi trư ng tác ng n ho t ng s$n xu t kinh
doanh c a D&F .........................................................................................22
2.2.1. Y u t v mô ..................................................................................22
2.2.1.1. Kinh t ....................................................................................22
2.2.1.2. Dân s (xã h i) .......................................................................23
2.2.1.3. V trí D&F (t nhiên) .............................................................24
2.2.1.4. Công ngh ..............................................................................25
2.2.1.5. Chính tr , pháp lu t.................................................................25
2.2.2. Yêu t vi mô ..................................................................................26
2.2.2.1. Khách hàng.............................................................................26
2.2.2.2. i th c nh tranh ..................................................................30
2.2.2.3. Nhà cung c p ..........................................................................39
2.2.2.4. S$n ph#m thay th ..................................................................40
2.2.2.5. i th ti m #n.......................................................................41
2.2.3. Các y u t môi trư ng bên ngoài tác ng theo Ma tr n EFE ......42
2.3. Phân tích ho t ng s$n xu t kinh doanh c a D&F ..................................43
2.3.1. Phân tích ho t ng s$n xu t .........................................................43
2.3.1.1. V nguyên li u s$n xu t .........................................................43
2.3.1.2. V tình hình u tư máy móc thi t b và công ngh ..............44
2.3.1.3. Các dây chuy n s$n xu t và ch bi n.....................................45
2.3.2. Phân tích ho t ng kinh doanh c a D&F.....................................47
2.3.2.1. V tình hình s$n xu t..............................................................47
2.3.2.2. V tình hình tiêu th s$n ph#m và h th ng kênh phân ph i .48
2.3.3. Phân tích tình hình tài chính ..........................................................49
2.3.3.1. Phân tích k t qu$ ho t ng s$n xu t kinh doanh ..................49
2.3.3.2. Phân tích hi u qu$ s( d ng v n và các ch) s tài chính .........51
2.3.4. Phân tích ngu'n nhân l c ..............................................................52
2.3.4.1. V cơ c u t* ch c ...................................................................52
2.3.4.2. V ngu'n nhân l c .................................................................53
2.3.5. ánh giá các y u t môi trư ng bên trong................................54
2.4. ánh giá các ho t ng s$n xu t kinh doanh c a D&F ...................55
2.4.1. Các i&m m nh..........................................................................56
2.4.2. Các i&m y u .............................................................................56
2.4.3. Các cơ h i..................................................................................58
2.4.4. Các nguy cơ...............................................................................59
CH ƠNG 3: XÂY D NG CHI N L C C A NHÀ MÁY ............................ 61
CH BI N TH C PH M NG NAI (D&F) N N M 2020..............61
3.1. S m nh, nhi m v ....................................................................................61
3.1.1. S m nh .........................................................................................61
3.1.2. Nhi m v .......................................................................................61
3.2. M c tiêu c a D&F .....................................................................................61
3.2.1. Các c n c & xây d ng m c tiêu ..................................................61
3.2.2. M c tiêu c a D&F n n m 2020 .................................................63
3.3. Xây d ng và l a ch n các chi n lư c & th c hi n m c tiêu....................64
3.3.1. Phân tích ma tr n SWOT & xu t chi n lư c ...........................65
3.3.2. Phân tích các chi n lư c xu t ...................................................66
3.3.2.1. Nhóm chi n lư c S-O.............................................................67
3.3.2.2. Nhóm chi n lư c S-T (Chi n lư c k t h p v phía trư c) ....69
3.3.2.3. Nhóm chi n lư c W-O (Chi n lư c phát tri&n th trư ng) ....70
3.3.2.4. Nhóm chi n lư c W-T ...........................................................70
3.3.3. xu t l a ch n chi n lư c (s( d ng công c Ma tr n QSPM) ..72
3.4. Các gi$i pháp & th c hi n chi n lư c ã l a ch n và ánh giá hi u qu$
chi n lư c ã ch n ....................................................................................72
3.4.1. Các gi$i pháp & th c hi n chi n lư c ã l a ch n .......................73
3.4.1.1. Cơ c u t* ch c, b máy..........................................................73
3.4.1.2. Gi$i pháp v nhân s ..............................................................73
3.4.1.3. Gi$i pháp v l a ch n i tác.................................................74
3.4.2. ánh giá hi u qu$ chi n lư c ã ch n...........................................75
3.5. Ki n ngh ...................................................................................................77
3.5.1. i v i Trung ương (chính sách, v mô) .......................................77
3.5.2. iv i a phương (c p t)nh) .......................................................78
3.5.3. i v i D&F..................................................................................78
K T LU N.............................................................................................................. 80
DANH M C B NG
Trang
B$ng 2.1: Dân s c a vùng kinh t tr ng i&m phía Nam n m 2006 và 2010 ........ 23
B$ng 2.2: S$n lư ng th t tiêu th t i các khu v c .................................................... 27
B$ng 2.3: Lý do mua th t t i các ch truy n th ng .................................................. 27
B$ng 2.4: Phương ti n truy n thông ư c quan tâm khi mua th t............................ 27
B$ng 2.5: S$n lư ng s$n xu t c a D&F qua 3 n m 2008, 2009 và 2010 ................. 47
B$ng 2.6: K t qu$ ho t ng s$n xu t kinh doanh c a D&F ................................... 49
B$ng 2.7: Th ng kê nhân s c a D&F t! khi thành l p ........................................ 54
B$ng 3.1: T*ng s$n lư ng tiêu th th t t i 'ng Nai trong 10 n m (2011-2020) ... 63
B$ng 3.2: T*ng s$n lư ng tiêu th th t t i TP.HCM trong 10 n m (2011-2020) .... 63
B$ng 3.3: Ma tr n SWOT c a D&F ......................................................................... 65
B$ng 3.4: Tính toán các kho$n nh phí cơ b$n ...................................................... 76
DANH M C HÌNH
Trang
Hình 1.1: Sơ ' quy +,-nh xây d ng chi n lư c....................................................... 11
Hình 1.2: Mô -nh n m "p l c nh tranh a Michael Porter................................ 13
Hình 2.1: Cơ c u s$n lư ng theo i tư ng khách hàng n m 2010......................... 48
Hình 2.2: S$n lư ng tiêu th qua 3 n m 2008, 2009 và 2010.................................. 50
Hình 2.3: Doanh thu tiêu th qua 3 n m 2008, 2009 và 2010 ................................ 50
1
M U
V i nh ng chính sách phát tri&n kinh t - xã h i h p lý, trong hơn hai th p niên
qua, n n kinh t Vi t Nam ã và ang phát tri&n nhanh chóng c$ v chi u r ng l.n
chi u sâu. Trong giai o n 2001-2010, kinh t Vi t Nam t ng trư/ng nhanh, tt c
bình quân 7,2%/n m; t*ng s$n ph#m trong nư c (GDP) bình quân u ngư i n m
2010 t hơn 1.000USD. M c tiêu chi n lư c n n m 2020 c a Vi t Nam có các
ch) tiêu chính g'm: Ph n u n n m 2020 nư c ta cơ b$n tr/ thành nư c công
nghi p theo hư ng hi n i; ph n u t t c t ng trư/ng GDP bình quân 7-
8%/n m; GDP bình quân u ngư i t kho$ng 3.000USD(1); 'ng th i, m c t ng
dân s *n nh / m c dư i 1,3%/n m, theo ó quy mô dân s Vi t Nam t kho$ng
98 tri u ngư i vào n m 2020.
S gia t ng dân s và thu nh p ngày càng t ng, làm t ng nhu c u th c ph#m c$
v s lư ng và ch t lư ng. Theo s li u th ng kê n m 2010 c a B Nông nghi p và
Phát tri&n Nông thôn, m c tiêu dùng bình quân th t và các s$n ph#m t! th t gia súc,
gia c m c a ngư i Vi t Nam kho$ng 31,5kg/ngư i/n m. M0c dù ã t ng r t nhi u so
v i giai o n trư c, nhưng ch) b1ng kho$ng 60% so v i m c tiêu dùng bình quân c a
th gi i. Theo kinh nghi m c a các nư c phát tri&n và c a chính Vi t Nam, ngư i
tiêu dùng có thu nh p cao, có xu hư ng tiêu dùng các lo i th c ph#m có ngu'n g c
t! ng v t nhi u hơn và 0c bi t ngư i tiêu dùng quan tâm nhi u hơn n ch t
lư ng, kh#u v , an toàn v sinh th c ph#m. 'ng th i, quá trình công nghi p hóa và
ô th hóa t o i u ki n cho nhi u ngư i tham gia vào ngành công nghi p và d ch v ,
h không có nhi u th i gian & i mua hàng và n u nư ng theo ki&u truy n th ng,
làm t ng nhu c u các lo i th c ph#m ã qua sơ ch ho0c ch bi n s2n. M0t khác, sau
khi Vi t Nam gia nh p WTO t o i u ki n cho ngành ch n nuôi Vi t Nam gia t ng
kh$ n ng c nh tranh, t!ng bư c tham gia vào th trư ng s$n ph#m ch n nuôi th gi i.
Trư c xu th phát tri&n c a th trư ng và trong i u ki n khách quan c a ngành
ch n nuôi Vi t Nam nói chung và t i 'ng Nai nói riêng, T*ng công ty Công nghi p
th c ph#m 'ng Nai là m t doanh nghi p Nhà nư c ho t ng theo mô hình Công ty
m3 - Công ty con ã u tư th c hi n d án Nhà máy Ch bi n th c ph#m 'ng Nai
(1)
: Báo cáo c a Ban ch p hành Trung ương $ng khóa X v các V n ki n i h i XI c a $ng
2
(D&F) v i m c tiêu xây d ng m t nhà máy gi t m*, ch bi n s$n ph#m t! th t gia
súc, gia c m có công ngh hi n i nh1m khép kín quy trình s$n xu t “t! trang tr i
n bàn n”, cung c p s$n ph#m an toàn, ch t lư ng cao áp ng nhu c u tiêu dùng
trong nư c và xu t kh#u.
Là m t cơ s/ m i ư c u tư h th ng dây chuy n máy móc thi t b t ng
hóa cao, công ngh hi n i ư c ánh giá hàng u ASEAN nhưng th i gian qua
ho t ng liên t c b l4 (t! n m 2008 n n m 2010), nhưng chưa có bi n pháp c5t l4
nào rõ r t ư c th c hi n. Do ó, c n ph$i xây d ng ư c chi n lư c kinh doanh h p
lý, m t hư ng i phù h p là s c n thi t và c p bách & D&F h t l4 và có l i nhu n.
Chính vì v y, tác gi$ ch n tài “Xây d ng Chi n lư c c a Nhà máy Ch bi n th c
ph#m 'ng Nai n n m 2020” & vi t lu n v n t t nghi p.
M c tiêu, i tư ng và ph m vi, phương pháp nghiên c u, ý ngh a khoa h c và
th c ti n c6ng như h n ch c a lu n v n này ư c trình bày như sau:
1. M c tiêu nghiên c u
- H th ng hóa cơ s/ lý lu n v chi n lư c kinh doanh; quy trình xây d ng và
l a ch n chi n lư c.
- Phân tích th c tr ng ho t ng s$n xu t kinh doanh c a Nhà máy Ch bi n
th c ph#m 'ng Nai (sau ây g i t5t là D&F); ánh giá các y u t $nh hư/ng ns
phát tri&n và t! ó nghiên c u, xu t chi n lư c h p lý.
- Xây d ng và ng d ng chi n lư c vào th c ti n ho t ng c a D&F hi n nay.
2. i tư ng và ph m vi nghiên c u
- i tư ng nghiên c u: Nghiên c u quy trình xây d ng và l a ch n chi n lư c
c a D&F.
- Ph m vi nghiên c u: Ho t ng s$n xu t kinh doanh c a D&F; trong quá trình
nghiên c u, lu n v n có m/ r ng ph m vi nghiên c u sang m t s công ty c nh tranh
trong ngành gi t m* và ch bi n s$n ph#m t! th t gia súc, gia c m.
3. Phương pháp nghiên c u
Lu n v n s( d ng c$ phương pháp nghiên c u nh tính và nh lư ng, bao
g'm: ph7ng v n, mô t$, th ng kê, tính toán và so sánh, phân tích và t*ng h p s li u.
4. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a lu n v n
3
Lu n v n mang l i m t s ý ngh a v lý thuy t và th c ti n áp d ng t i doanh
nghi p, giúp cho nh ng ngư i qu$n lý i u hành doanh nghi p nói chung và D&F
nói riêng có d p nhìn l i chi n lư c c a mình, c th&:
- Giúp nh ng ngư i qu$n lý có cái nhìn t*ng quát v chi n lư c, xây d ng
chi n lư c c a doanh nghi p.
- Là tài li u tham kh$o b* ích, thi t th c i v i D&F v xây d ng và th c hi n
chi n lư c, k ho ch kinh doanh t! nay n n m 2020.
- Tác gi$ có ki n ngh m t hư ng nghiên c u ti p theo, D&F có th& tham kh$o
và ti p t c phát tri&n các ý tư/ng này.
5. Nh ng h n ch! c a lu n v n
Lu n v n này là m t nghiên c u ng d ng các mô hình lý thuy t khoa h c kinh
t vào th c ti n ho t ng s$n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Tuy nhiên, v i quy
mô là m t lu n v n t t nghi p i u ki n v th i gian có h n, m t ph n nh n th c c a
ngư i vi t v ơn v còn h n ch và nghiên c u chưa y , ch5c ch5n không tránh
kh7i m t s thi u sót c$ v phương pháp lu n l.n phương pháp nghiên c u. Theo tác
gi$, lu n v n có m t s h n ch làm $nh hư/ng n tin c y và chính xác c a
m ts v n khoa h c, g'm:
- Vi c nghiên c u, ánh giá ho t ng s$n xu t kinh doanh c a các doanh
nghi p, 0c bi t là các i th tr nh canh khó kh n, ph c t p và không các thông
tin c n thi t & phân tích m t cách y và th u áo.
- Do i u ki n Vi t Nam ã gia nh p T* ch c thương m i Th gi i (WTO) và
0c i&m c a ngành, vi c gia nh p th trư ng c a các doanh nghi p khác khá d dàng
hơn, nh t là doanh nghi p FDI, trong khi ó th i gian nghiên c u có h n, nên chưa
ánh giá h t ư c s c nh tranh n t! nh ng i th ti m #n.
6. K!t c"u c a lu n v n
K t c u c a lu n v n g'm 3 chương:
Chương 1: Cơ s/ lý lu n.
Chương 2: Phân tích môi trư ng s$n xu t kinh doanh c a D&F.
Chương 3: Xây d ng Chi n lư c c a D&F n n m 2020.
4
Chương 1:
CƠ S LÝ LU N
Trong chương này tác gi$ trình bày các khái ni m, lý thuy t liên quan ư c s(
d ng và v n d ng trong tài này g'm:
1.1. Khái ni#m và phân lo i v$ chi!n lư c
1.1.1. Khái ni#m v$ chi!n lư c
Thu t ng chi n lư c ư c s( d ng u tiên trong l nh v c quân s , sau ó
ư c ng d ng vào l nh v c kinh doanh. Có nhi u khái ni m khác nhau v chi n
lư c, sau ây xin trình bày m t s khái ni m i&n hình v chi n lư c:
- Theo cách ti p c n c a Giáo sư Alfred Chandler, i h c Havard: “Chi n
lư c là ti n trình xác nh các m c tiêu cơ b$n dài h n c a doanh nghi p, xác nh
các hành ng và phân b* các ngu'n l c c n thi t & th c hi n các m c tiêu ó.”
- Theo quan i&m c a phương pháp C3: “Chi n lư c th c ch t là m t gi$i pháp
mang tính ch t lâu dài nh1m c ng c v th c nh tranh c a doanh nghi p trên th
trư ng.”
- Theo Bruce Henderson, chi n lư c gia 'ng th i 89 : 9 ;"ng l p T p <9n
Boston: “Chi n lư c 89 s +-m ki m th n tr ng m t k < ch 9nh ng & = "t tri&n
9 k t h p l i th nh tranh a t* ch c.”
- Theo Fred R. David, tác gi$ c a cu n sách Concepts of strategic management:
"Chi n lư c là nh ng phương ti n t t i nh ng m c tiêu dài h n.”
Tuy có nhi u cách ti p c n chi n lư c, nhưng nhìn chung b$n ch t c a chi n
lư c kinh doanh là m t h th ng gi$i pháp dài h n cho doanh nghi p & phát tri&n
s$n xu t kinh doanh và có các 0c i&m i&n hình như sau:
- Chi n lư c kinh doanh là các chi n lư c t*ng th& c a doanh nghi p xác nh
các m c tiêu và phương hư ng kinh doanh trong th i k> tương i dài (5 n m,10
n m...) và ư c quán tri t m t cách y trong t t c$ các ho t ng s$n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p nh1m $m b$o cho doanh nghi p phát tri&n b n v ng.
- Chi n lư c kinh doanh ch) phác th$o các phương hư ng dài h n, có tính nh
hư ng, còn trong th c hành kinh doanh ph$i th c hi n vi c k t h p gi a m c tiêu
chi n lư c v i m c tiêu tình th , k t h p gi a chi n lư c và chi n thu t, t c là gi a
5
ng5n h n, trung h n và dài h n. T! ó m i $m b$o ư c hi u qu$ kinh doanh và
kh5c ph c k p th i các sai l ch do chi n lư c gây ra (n u có).
- M i quy t nh quan tr ng trong quá trình xây d ng, quy t nh, t* ch c th c
hi n và ki&m tra, ánh giá, i u ch)nh chi n lư c u ph$i t p trung vào ngư i lãnh
o cao nh t c a doanh nghi p. i u này $m b$o cho tính chu#n xác c a các quy t
nh dài h n, cho s bí m t v thông tin.
- Chi n lư c kinh doanh luôn ư c xây d ng d a trên cơ s/ các l i th so sánh
c a doanh nghi p mình. i u này òi h7i trong quá trình xây d ng chi n lư c, doanh
nghi p ph$i ánh giá úng th c tr ng s$n xu t kinh doanh c a mình & tìm ra các
i&m m nh, i&m y u và thư ng xuyên soát xét l i theo nh k> ho0c t xu t các
y u t n i t i khi th c thi chi n lư c.
- Chi n lư c kinh doanh trư c h t và ch y u ư c xây d ng cho các ngành
ngh kinh doanh, các l nh v c kinh doanh chuyên môn hóa, truy n th ng th m nh
c a doanh nghi p. i u này 0t doanh nghi p vào th ph$i xây d ng, ph$i l a ch n
và th c thi chi n lư c c6ng như tham gia kinh doanh trên nh ng thương trư ng ã có
chu#n b và có th m nh.
1.1.2. Vai trò c a chi!n lư c
Chi n lư c doanh nghi p có ý ngh a h t s c quan tr ng i v i s phát tri&n và
t'n t i c a doanh nghi p, thư ng c p n nh ng v n quan tr ng nh t, bao quát
nh t và có ý ngh a lâu dài(2). Trên cơ s/ chi n lư c chung c a doanh nghi p các
chi n lư c b ph n ph$i c n c vào chi n lư c c a doanh nghi p & xây d ng, i u
ch)nh chi n lư c sao cho áp ng ư c yêu c u chung c a doanh nghi p, chi n lư c
chung c a doanh nghi p. Chi n lư c doanh nghi p có m t s vai trò chính sau:
- Là công c chia s? t m nhìn c a lãnh o doanh nghi p i v i các c p qu$n
lý tr c thu c có th#m quy n liên quan.
- Th& hi n tính nh t quán và s t p trung cao trong ư ng l i ho t ng,
kinh doanh c a doanh nghi p, tránh lãng phí ngu'n l c vào các ho t ng không
tr ng tâm.
(2)
: Trang 33, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính sách
kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
6
- Là công c qu$n lý trong vi c ánh giá tính kh$ thi, xác nh m c ưu tiên,
phân b* ngu'n l c cho các ho t ng kinh doanh chi n lư c.
- Là cơ s/ & xây d ng cơ c u t* ch c h p lý nh1m h4 tr ho t ng s$n xu t,
kinh doanh, có kh$ n ng t v n hành hư ng t i các m c tiêu chi n lư c 0t ra.
- Là n n t$ng & xây d ng k ho ch kinh doanh chi ti t.
1.1.3. Phân lo i chi!n lư c
1.1.3.1. Phân lo i theo c"p %& chi!n lư c
- Chi n lư c c p công ty: là chi n lư c t*ng th& c a công ty ra nh1m xác
nh các ho t ng kinh doanh mà công ty s@ c nh tranh và phân ph i các ngu'n l c
gi a các ho t ng kinh doanh ó & t ư c m c tiêu c a công ty.
- Chi n lư c c p kinh doanh (Strategic Business Unit - SBU): là các chi n lư c
ư c ho ch nh nh1m xác nh vi c l a ch n s$n ph#m ho0c th trư ng cho ho t
ng kinh doanh riêng trong n i b công ty. Chi n lư c này xác nh cách th c m4i
ơn v kinh doanh s@ c g5ng hoàn thành m c tiêu c a mình & óng góp vào hoàn
thành m c tiêu c p công ty. Michael Porter ã khám phá ba d ng chi n lư c cơ b$n
(chi n lư c giá th p, chi n lư c khác bi t hóa và chi n lư c t p trung), chúng có th&
ư c áp d ng / c p ơn v chi n lư c & t o ra l i th c nh tranh và phòng th
ch ng l i các tác ng b t l i t! n m l c lư ng c nh tranh(3).
- Chi n lư c c p ch c n ng: là chi n lư c liên quan n các quy trình tác
nghi p c a các ho t ng kinh doanh và các b ph n c a chu4i giá tr . Chi n lư c /
các ch c n ng marketing, tài chính, ngu'n nhân l c hay nghiên c u và phát tri&n
nh1m vào phát tri&n và ph i k t h p các ngu'n l c mà thông qua ó các chi n lư c
c p kinh doanh ư c th c hi n m t cách hi u qu$. Chi n lư c c p ch c n ng c a t*
ch c ph thu c vào chi n lư c / các c p cao hơn. M t khi chi n lư c / các c p cao
hơn ư c thi t l p, các b ph n ch c n ng s@ tri&n khai ư ng l i này thành các k
ho ch hành ng c th& và th c hi n $m b$o s thành công c a chi n lư c c p công
ty(4).
(3)
: Trang 250, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính sách
kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
(4)
: Trang 277, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính sách
kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
7
1.1.3.2. Phân lo i theo ph m vi chi!n lư c
Chi n lư c phân theo ph m vi g'm hia lo i chi n lư c cơ b$n ó là chi n lư c
chung và chi n c p b ph n(5).
- Chi n lư c chung (hay còn ư c g i là chi n lư c t*ng quát): là chi n lư c
c p n nh ng v n quan tr ng nh t, bao quát nh t, có ý ngh a lâu dài và quy t
nh s s ng còn c a doanh nghi p.
- Chi n lư c b ph n: là chi n lư c c p hai như chi n lư c marketing, chi n
lư c tài chính, chi n lư c giá, chi n lư c phân ph i, chi n lư c chiêu th ,...
Như v y, chi n lư c chung và chi n lư c b ph n liên k t ch0t ch@ v i nhau t o
thành m t chi n lư c kinh doanh hoàn ch)nh cho công ty.
1.1.3.3. Phân lo i theo hư'ng ti!p c n chi!n lư c
- Chi n lư c t p trung: ch) t p trung vào nh ng i&m then ch t có ý ngh a
quy t nh i v i s$n xu t kinh doanh c a công ty và không dàn tr$i các ngu'n l c.
- Chi n lư c d a trên nh ng ưu th tương i: tư tư/ng ho ch nh chi n lư c
là d a trên s phân tích, so sánh s$n ph#m hay d ch v c a mình so v i các i th
c nh tranh & tìm ra i&m m nh c a mình làm ch4 d a cho vi c ho ch nh chi n
lư c kinh doanh.
- Chi n lư c sáng t o t n công: chi n lư c kinh doanh d a trên s khai phá
m i & giành ưu th trư c i th c nh tranh.
- Chi n lư c t do: là chi n lư c không nh5m vào các y u t then ch t mà
khai thác nh ng nhân t bao quanh nhân t then ch t.
1.1.4. Các chi!n lư c %ơn v( kinh doanh
1.1.4.1. Các chi!n lư c c nh tranh theo Michael Porter
Michael Porter (sinh ngày 23/5/1947) là m t trong nh ng giáo sư l4i l c nh t
trong l ch s( c a i h c Harvard - Hoa K>, là nhà tư tư/ng chi n lư c và là m t
trong nh ng “b óc” qu$n tr có $nh hư/ng nh t th gi i hi n nay. Ông là chuyên gia
hàng u v chi n lư c và chính sách c nh tranh c a th gi i và là cha ? c a lý
thuy t l i th c nh tranh c a các qu c gia. Các chi n lư c c nh tranh ư c ông phân
(5)
: Trang 33, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính sách
kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
8
lo i g'm chi n lư c d.n u nh chi phí th p, chi n lư c khác bi t hóa và chi n lư c
h4n h p(6):
- Chi n lư c d.n u nh chi phí th p: Là chi n lư c t o ra l i th c nh tranh
nh chi phí th p, s( d ng chi phí th p & nh giá c a các i th c nh tranh nh1m
thu hút s ông khách hàng nh y c$m v i giá c$ & gia t ng l i nhu n.
- Chi n lư c khác bi t hóa: Là chi n lư c t o ra s$n ph#m, d ch v và các
chương trình marketing khác bi t rõ r t so v i i th c nh tranh nh1m thu hút khách
hàng.
- Chi n lư c h4n h p: Là chi n lư c k t h p chi phí th p h p lý và khác bi t
hóa.
1.1.4.2. Các chi!n lư c c nh tranh dành cho các %ơn v( kinh doanh theo v(
trí th( ph)n trên th( trư*ng
Trong quá trình kinh doanh, m4i ơn v chi m ư c v trí khác nhau trên th
trư ng, do ó m4i ơn v có chi n lư c riêng phù h p v trí c a mình.
- Chi n lư c dành cho các ơn v kinh doanh d.n u th trư ng: Trong m4i
ngành kinh doanh u có ơn v kinh doanh ư c xem là d.n u th trư ng, ơn v
này có th ph n l n nh t và d.n u các i th c nh tranh. & gi v ng ư c v trí
d.n u này thì ơn v ph$i có chi n lư c riêng, ch y u là 8 chi n lư c (7) sau:
+ Chi n lư c m/ r ng t*ng nhu c u th trư ng: Vi c khai thác t i a kh$ n ng
tiêu th s$n ph#m b1ng các bi n pháp như ti m ki m khu v c a lý m i, tìm ki m
khách hàng m i, phát tri&n công c m i hay khuy n khích s( d ng s$n ph#m nhi u
hơn,…
+ Chi n lư c b$o v th ph n: Các ơn v d.n u th trư ng luôn b ed a
chi m m t v trí d.n u, do ó c n ph$i có chi n lư c & b$o v v trí d.n uc a
mình, ó là các chi n lư c phòng th v trí b1ng cách luôn rà soát & có nh ng chi n
lư c b$o v v trí c a mình, thư ng dùng các gi$i pháp như luôn i u ch)nh các ho t
ng & gi ư c chi phí th p, d ch v hoàn h$o… nh1m gi chân khách hàng; chi n
(6)
: Trang 249-256, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính
sách kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
(7)
: Trang 260 -266, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và Chính
sách kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
9
lư c a d ng hóa s$n ph#m & t ng thêm s l a ch n cho khách hàng hay *i m i
liên t c nh1m t ng các giá tr gia t ng cho khách hàng…
+ Chi n lư c = Ang + bên sư n: Luôn quan tâm B$o v nh ng i&m y u a
-nh, C 89 nh ng i&m d B i+ t n công.
+ Chi n lư c = Ang + = Da trư c: ư c th c hi n m t "ch n ng ng b1ng
"ch t n công 9o i+ trư c khi C th& t n công -nh, & th c hi n c n = $i
C i :E6 nhân viên EF7i C G $ n ng EF"m ;"t ư c i+ nh tranh.
+ Chi n lư c = Ang + = $n công: Khi B t n công c n = $i ưa ra nh ng An
= $n công & t n 8 i nh1m gi v ng th a -nh.
+ Chi n lư c = Ang + di ng: ư c th c hi n b1ng "ch luôn *i m i, phát
tri&n ;$n ph#m m i, + trư ng m i, a % ng Ca… nh1m = Ang nh ng b t tr5c
a+ trư ng.
+ Chi n lư c = Ang + co m: B1ng "ch t p trung nh ng ngu'n l c 9o
nh ng i&m nh a -nh, không %9n +,$i.
+ Chi n lư c m/ r ng + ph n: H"c ơn d.n u+ trư ng luôn C l i th
& m/ r ng + ph n b1ng "ch thâu +Cm, mua 8 i "c ơn i+ : 7, t n công
"c i+ nh tranh y u.
- Chi n lư c dành cho các ơn v kinh doanh + "ch th c th trư ng: Thư ng
ư c s( % ng cho "c ơn ng th hai, th ba, th tư,.. trên + trư ng nhưng C
ti m l c nh C th& t n công ơn d.n u 9 "c ơn G "c & gia t ng +
ph n. & th c hi n c n = $i I"c nh ,J c tiêu, i+ nh tranh 9 l a n
chi n lư c t n công + Dch h p, C th& 89 "c chi n lư c như t n công = Da trư c, t n
công bên sư n, t n công ư ng Ang,…
- Chi n lư c dành cho các ơn v theo sau th trư ng: C 89 "c ơn y u
không s c & ương u v i "c ơn nh, thư ng có 3 chi n lư c ch y u
sau(8) doanh nghi p C th& l a n phù h p:
+ Chi n lư c mô = 7ng <9n +<9n, t c 89 b5t chư c 100% "c ơn nh.
+ Chi n lư c mô = 7ng m t ph n, t c 89 ) b5t chư c m t ph n.
(8)
: Trang 271 – 274, PGS. TS. Nguy n Th Liên Di p, ThS. Ph m V n Nam (2006), Chi n lư c và
Chính sách kinh doanh. Nhà xu t b$n Lao ng – Xã h i.
10
+ Chi n lư c mô = 7ng C $i ti n, t c 89 b5t chư c 9 C $i ti n cho = K h p
v i -nh.
1.1.4.3. Các chi!n lư c kinh doanh c a Fred R. David
Theo quan i&m c a Fred R. David (2003), có 14 chi n lư c 0c thù(9), ư c
chia thành 4 nhóm chi n lư c sau:
- Nhóm chi n lư c k t h p theo chi u d c, có 3 chi n lư c cơ b$n sau:
+ Chi n lư c k t h p v phía trư c: T ng quy n s/ h u ho0c ki&m soát iv i
các nhà phân ph i và bán l?.
+ Chi n lư c k t h p v phía sau: Tìm ki m quy n s/ h u ho0c quy n ki&m
soát c a các nhà cung c p.
+ Chi n lư c k t h p theo chi u ngang: Tìm ra quy n s/ h u ho0c s ki&m soát
i v i các i th c nh tranh.
- Nhóm chi n lư c chuyên sâu, có 3 chi n lư c cơ b$n sau:
+ Chi n lư c thâm nh p th trư ng: Tìm ki m th trư ng t ng lên cho các s$n
ph#m hi n t i và các d ch v trong các th trư ng hi n có qua nh ng n4 l c ti p th
nhi u hơn.
+ Chi n lư c phát tri&n th trư ng: ưa các s$n ph#m và d ch v hi n có vào
các khu v c m i.
+ Chi n lư c phát tri&n s$n ph#m: T ng doanh s b1ng vi c c$i ti n ho0c s(a
*i các s$n ph#m ho0c d ch v hi n có.
- Nhóm chi n lư c m/ r ng ho t ng, có 3 chi n lư c cơ b$n sau:
+ Chi n lư c a d ng hóa ho t ng 'ng tâm: Thêm vào các s$n ph#m ho0c
d ch v m i nhưng có liên h v i nhau.
+ Chi n lư c a d ng hóa ho t ng ki&u h4n h p: Thêm vào nh ng s$n ph#m
ho0c d ch v m i không có s liên h v i nhau.
+ Chi n lư c a d ng hóa ho t ng theo chi u ngang: Thêm vào nh ng s$n
ph#m ho0c d ch v liên h theo khách hàng hi n có.
- Nhóm chi n lư c khác, có 5 chi n lư c cơ b$n sau:
(9)
: Trang 49 – 69, Fred R. David, Nhóm d ch: Trương Công Minh, Tr n Tu n Th c, Tr n Th Tư ng
Như (2006), Khái lu n v qu$n tr chi n lư c. Nhà xu t b$n Th ng Kê.
11
Chi n lư c liên doanh: Hai hay nhi u hơn các công ty hình thành m t công ty
c l p vì nh ng m c ích h p tác.
Chi n lư c thu h3p ho t ng: C ng c l i thông qua c5t gi$m chi phí và tài
s$n & c u vãn doanh thu và l i nhu n ang s t gi$m.
Chi n lư c c5t b7 b t ho t ng: Bán i m t chi nhánh ho0c m t ph n công
ty.
Chi n lư c thanh lý: Bán t t c$ tài s$n h u hình và vô hình.
Chi n lư c t*ng h p: Theo u*i hai hay nhi u chi n lư c cùng lúc.
1.2. Quy trình xây d ng chi!n lư c
Theo c#m nang kinh doanh i h c Havard + - quy +,-nh xây d ng chi n lư c
ư c th& hi n qua sơ ' dư i ây:
Nhi m /s ng
L c tiêu
Môi trư ng mô L p chi n lư c Môi trư ng vi mô
OF$i = "p th c hi n
"nh EF" hi u MN$
Hình 1.1: Sơ ' quy +,-nh xây d ng chi n lư c
Vi c xây d ng chi n lư c theo Hình 1.1 ư c mô t$ chi ti t như sau:
1.2.1. Xác %(nh nhi#m + , s ,- ng . a doanh nghi#p
M4i doanh nghi p C nhi m hay s ng nh t nh, t t $ "c < t ng a
doanh nghi p u = $i hư ng n nhi m a -nh. H Dnh - v y, chi n lư c kinh
doanh 6ng = $i b5t ngu'n t! nhi m a doanh nghi p, nhi m 89 cơ s/ cho
chi n lư c kinh doanh 9 c Dch a chi n lư c 6ng 89 <9n + 9nh nhi m a
doanh nghi p.
1.2.2. Xác %(nh m c tiêu c a doanh nghi#p
L c tiêu c a doanh nghi p Dnh 89 k t MN$ hay 89 "i Dch 9 m t doanh