Tổ chức kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần ba lan
- 60 trang
- file .pdf
Môc Lôc
Ch-¬ng I: MÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ............................................ 1
I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh
doanh: .......................................................................................................... 3
II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ....................................................... 4
III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: ................................................. 5
1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu: ......................................................... 5
1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: ............................................................... 7
1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ: ...................................... 7
2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL:.......................................................................... 9
2.1. Chøng tõ sö dông: ............................................................................ 9
2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL: ................................................................ 10
4. KÕ to¸n tæng hîp NVL:..................................................................... 11
4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn: 11
ch-¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty cæ phÇn Ba lan ......... 17
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty: ................................... 17
II. §Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n
xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ phÇn ba lan .............................................. 18
1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh: ..................... 18
2. VÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty: ....................................................... 18
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan: ......................................................................................... 19
4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan
®¹t ®-îc trong n¨m 2002- 2003: ........................................................... 20
5. C¸c h×nh thøc kÕ to¸n ë c«ng ty:....................................................... 20
III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba lan: ........... 22
1. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý chung vÒ nguyªn vËt liÖu. ........................ 22
2. Thñ tôc nhËp, xu©t kho NVL: ........................................................... 25
3. KÕ to¸n tæng hîp nhËp, xuÊt kho NVL t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan: 26
Ch-¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan – Nam §Þnh ....................... 32
Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan – Nam §Þnh........................................................................ 32
1. ¦u ®iÓm: ........................................................................................... 32
2. Nh-îc ®iÓm: ...................................................................................... 33
3. ý kiÕn ®Ò suÊt: .................................................................................. 35
Lêi më ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®· më ra mét m«i tr-êng th«ng tho¸ng cho c¸c
doanh nghiÖp., vµ còng chÝnh c¬ chÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh nµy ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, kh«ng ngõng n©ng cao
søc c¹nh tranh tªn thÞ tr-êng ®Ó tr¸nh r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç.
§Ó ®¹t ®-îc môc tiªu trªn c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i sö dông c¸c c«ng cô
qu¶n lý kh¸c nhau. Trong doanh nghiÖp, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n
lý cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin do kÕ to¸n cung cÊp lµ c¬ së ®Ó
nhËn biÕt ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, nguån vèn,
lao ®éng vËt t-, t×nh h×nh chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè hÕt søc quan träng,
lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. C¸c
lo¹i nguyªn vËt liÖu th-êng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt
vµ gi¸ thµnh s¶n phÈn cña doanh nghiÖp. ViÖc cung cÊp nguyªn liÖu ®Çy ®ñ,
nhÞp nhµng, ®ång bé vµ kÞ thêi th× s¶n xuÊt míi ®Òu ®Æn vµ ®¹t hiÖu qu¶ nÕu
kh«ng s¶n xuÊt sÏ bÞ gi¸n ®o¹n, g©y tæn thÊt. Do vËy, h¹ch to¸n vËt liÖu mét
c¸ch khoa häc vµ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu sÏ gãp phÇn h¹ thÊp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
Tõ thùc tiÔn trªn em ®· thÊy râ ®-îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ
to¸n nguyªn vËt liÖu. Em ®· chän ®Ò tµi Tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i
c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp.
1
Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung luËn v¨n gåm ba ch-¬ng:
Ch-¬ng I: Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liªu ë
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
Ch-¬ng II: t×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan
Ch-¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan
2
Ch-¬ng I: mÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt
liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong
s¶n xuÊt kinh doanh:
Qu¸ tr×nh häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a ba
yÕu tè c¬ b¶n: søc lao ®éng, t- liÖu lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng. Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt trong mäi doanh nghiÖp sÏ kh«ng tù tiÕn hµnh nÕu nh- thiÕu ®i mét
trong ba yÕu tè c¬ b¶n trªn. §èi t-îng lao ®éng lµ tÊt c¶ c¸c vËt t- mµ lao
®éng cã Ých cã thÓ t¸c ®éng vµo nh»m biÕn ®æi nã theo môc ®Ých cña m×nh,
trong ®ã nguyªn liÖu chÝnh lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n
phÈm. Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi t-îng lao ®éng, nÕu kh«ng cã nã th×
kh«ng thÓ s¶n xuÊt ra bÊt cø lo¹i s¶n phÈm nµo.
Víi nh÷ng ®iÒu tr×nh bÇy ë trªn, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng
nguyªn vËt liÖu ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh.
Vai trß ®-îc thÓ hiÖn:
- Lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chiÕm tû träng
cao
- Nguyªn vËt liÖu chÊt l-îng tèt hay xÊu quyÕt ®Þnh chÊt l-îng cña s¶n
phÈm
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cao hay thÊp quyÕt chi phÝ gi¸ thµnh
Nguyªn liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
- VÒ mÆt hiÖn vËt: vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ
biÕn ®æi hoµn toµn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu.
- VÒ mÆt gi¸ trÞ: nguyªn liÖu tiªu hao toµn bé mét lÇn vµ dÞch chuyÓn
toµn bé gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
3
II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
Nguyªn liÖu- vËt liÖu th-êng chiÕm tû träng lín trong chi phÝ s¶n xuÊt,
kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ thµnh phÇn quan träng trong vèn l-u
®éng cña doanh nghiÖp.
XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh, tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh¸ch quan cña m«i tr-êng xung quanh
th× yªu cÇu qu¶n lý vÒ nguyªn vËt liÖu ®-îc ®Æt ra nh- sau:
- Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt, th-êng xuyªn biÕn ®éng,
c¸c doanh nghiÖp th-êng xuyªn ph¶i tiÕn hµnh mua nguyªn vËt liÖu ®Ó ®¸p
øng kÞp thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ c¸c nhu cÇu kh¸c trong
doanh nghiÖp. Do ®ã ë kh©u thu mua ®ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi l-îng,
chÊt l-îng, quy c¸ch- chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ mua còng nh- kÕ ho¹ch
mua theo ®óng tiÕn ®é thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh
cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ, kh«ng ®óng víi quy
c¸ch phÈm chÊt cña s¶n phÈm. Khi xuÊt nhËp kho ph¶i c©n ®o ®ong ®Õm cÈn
thËn.
- Ph¶i tæ chøc kho tµng, bÕn b·i, trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph-¬ng tiÖ c©n ®o
, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, tr¸nh h- háng
mÊt m¸t hao hôt, ®¶m b¶o an toµn lµ mét trong nh÷ng yªu c©u qu¶n lý ®èi
víi vËt liÖu.
- Trong kh©u sö dông: ®ßi hái ph¶i sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së
c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ nh»m h¹ thÊp møc tiªu hao nguyªn liÖu, vËt
liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, tÝch lòy cho doah nghiÖp, do
vËy trong kh©u nµy cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¶nh t×nh h×nh xuÊt
dïng vµ sö dông nguyªn liÖu, vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- ë kh©u dù tr÷, ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc
liªn tôc, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng, mua kh«ng kÞp thêi
ho¹c g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu, th× doanh nghiÖp cÇn
4
ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc møc dù tr÷ tèi ®a vµ tèi thiÓu cho tõng lo¹i nguyªn liÖu,
vËt liÖu. §ång thêi ph¶i t×m nguån cung cÊp th-êng xuyªn cã chÊt l-îng,
gÇn ®Ó ®-îc cung cÊp th-êng xuyªn vµ gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn.
Tãm l¹i, ®Ó qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu cã hiÖu qu¶ cao nhÊt th× c¸c
doang nghiªp cÇn qu¶n lý chÆt chÏ kh©u thu mua tíi kh©u b¶o qu¶n, sö dông
vµ dù tr÷. §©y còng lµ mét trong néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý
tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:
1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu:
Nguyªn liÖu vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm nhiÒu lo¹i
cã néi dung vËt chÊt, môc ®Ých, c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c
nhau. §Ó thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu mét c¸ch
chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu phôc
vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn
liÖu, vËt liÖu.
Ph©n lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ viÖc ph©n chia nguyªn liÖu vËt liÖu
thµnh tõng nhãm, thø, lo¹i, nguyªn liÖu vËt liÖu kh¸c nhau, mçi nhãm, thø, lo¹i
nguyªn liÖu vËt liÖu l¹i cã cïng néi dung kinh tÕ hoÆc cïng môc ®Ých sö dông.
XÐt vÒ mÆt lý luËn, còng nh- trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i
nguyªn liÖu, vËt liÖu kh¸c nhau tïy theo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt ë mçi doanh
nghÖp. Song tõng c¸ch ph©n lo¹i ®Òu ®¸p øng Ýt nhiÒu môc ®Ých qu¶n lý,
h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu trong ®¬n vÞ m×nh
NÕu c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nguyªn liÖu, vËt liÖu ®-îc chia thµnh :
- Nguyªn liÖu chÝnh(bao gåm c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi) ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn liÖu lµ ®èi t-îng chñ yÕu cÊu thµnh nªn
thùc thÓ cña s¶n phÈm nh- s¾t thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, xi
m¨ng vµ c¸t trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, sîi trong c¸c doanh nghiÖp
5
may...®èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi, môc ®Ých tiÕp tôc s¶n xuÊt s¶n
phÈm, thÝ dô sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®-îc coi lµ
nguyªn vËt liÖu.
- VËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o ra
s¶n phÈm nh- lµ t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n
lý, cho vÖc b¶o qu¶n , bao gãi s¶n phÈm...
- Nhiªn liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm c¸c lo¹i ë thÓ láng, khÝ,
r¾n dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho ph-¬ng tiÖn vËn
t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ nh- x¨ng dÇu.
- Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay
thÕ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i...
- VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ
t¹o s¶n phÈm: nh- gç, s¾t thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu nhÆt, thu håi trong qu¸
tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.
C¨n cø môc ®Ých c«ng dông cña vËt liÖu còng nh- néi dung quy ®Þnh
ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n th× vËt lÖu cña doanh
nghiÖp chia thµnh:
+ Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm.
+ Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c phôc vô qu¶n lý ë c¸c
ph©n x-ëng, tæ, ®éi, cho nhu cÇu b¸n hµng vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
C¨n cø vµo nguån nhËp, vËt liÖu ®-îc chia thµnh:
+ Nguyªn vËt liÖu nhËp do mua ngoµi
+ Nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn
+ Nguyªn vËt liÖu nhËp do gãp vèn liªn doanh
Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ tèi -u nhÊt, ph¶i thÊy
®-îc mét c¸ch cô thÓ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø, lo¹i
nguyªn vËt liÖu, th× doanh nhiÖp cÇn ph¶i ph©n chia nguyªn vËt liÖu mét c¸ch
6
tû mØ, chi tiÕt h¬n n÷a theo tÝnh n¨ng lý hãa theo quy c¸ch, phÈm chÊt nguyªn
vËt liÖu. §Ó thùc hiÖn ®-îc ®iÒu ®ã ph¶i lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu.
Sæ danh ®iÓm vËt liÖu lµ mét yÕu tè quan träng gióp cho viÖc h¹ch
to¸n ®-îc chÝnh x¸c, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¬ giíi hãa h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu. Tõ sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khi ®· m· hãa ký hiÖu hãa
c¸c tªn nguyªn vËt liÖu th× ®ã lµ c¬ së ®Ó thèng nhÊt tªn gäi vËt liÖu, tr¸nh sù
nhÇm lÉn, ®ång thêi ®Ó thèng nhÊt ®¬n vÞ tÝnh, thèng nhÊt gi¸ h¹ch to¸n vµ
phôc vô cho h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu.
1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:
§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh chóng theo nh÷ng quy t¾c nhÊt
®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÕ to¸n nhËp – xuÊt – tån kho nguyªn vËt
liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ thùc tÕ cã nghÜa lµ khi nhËp kho ph¶i tÝnh to¸n
vµ ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Khi xuÊt kho còng ph¶i x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc
tÕ xuÊt kho theo ®óng ph-¬ng ph¸p quy ®Þnh. Song trªn thùc tÕ do sù biÕn
®éng th-êng xuyªn cña mét sè lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ nhiÒu donh nghiÖp ®·
sö dông: gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nh©p, xuÊt nguyªn vËt liÖu.Víi
-u ®iÓm cña lo¹i gi¸ nµy lµ ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít sù ghi chÐp tÝnh to¸n hµng
ngµy.
1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ:
Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp kho:
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tïy theo tõng nguån nhËp mµ trÞ gi¸ thùc
tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
- Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho do mua ngoµi :
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× gi¸ trÞ vËt t- mua vµo lµ gi¸ mua kh«ng thuÕ
ghi trªn hãa ®¬n vµ c¸c chi phÝ mua thùc tÕ.
7
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p rùc tiÕp vµ c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT
th× vËt t- mua vµo lµ tæng gi¸ thanh to¸n (gåm GTGT ®Çu vµo)
- §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: gåm
gi¸ tri thùc tÕ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan kh¸c (tiÒn
thuª gia c«ng chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì).
- Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh: lµ gi¸ do
héi ®ång liªn doanh thèng nhÊt quy ®Þnh.
- Gi¸ thùc tÕ phÕ liªu thu håi: lµ gi¸ -íc tÝnh cã thÓ sö dông ®-îc hay
gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu.
- Víi NVL ®-îc biÕu tÆng: th× gi¸ thùc tÕ NVL lµ gi¸ tÝnh theo gi¸ thÞ
tr-êng t-¬ng ®-¬ng.
Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho:
- Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®-îc thu mua nhËp kho th-êng
xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp
kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau.
§Ó t×nh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho cã
thÓ ¸p dông theo c¸c ph-¬ng ph¸p sau:
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú.
+ TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tr-íc, xuÊt tr-íc.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau, xuÊt tr-íc.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n:
§Ó ®¬n gi¶n thuËn tiÖn trong viÖc h¹ch to¸n NVL, cã thÓ sö dông gi¸
h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nhnhËp, xuÊt kho. Gi¸ h¹ch to¸n cã
thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ thùc tÕ cuèi kú tr-íc.
8
H»ng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt
liÖu vµ ghi trªn c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i ®iÒu chØnh
l¹i theo gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp.
Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ h¹ch to¸n cña HÖ sè gi¸
xuÊt kho = NVL xuÊt kho * NVL
2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL:
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý NVL trong doanh nghiÖp. C¸c doanh
nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lùa
chän, vËn dông ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL mét c¸ch phï hîp nhÊt.
Cô thÓ viÖc tiÕn hµnh kÕ to¸n chi tiÕt NVL ®-îc tiÕn hµnh nh- sau:
2.1. Chøng tõ sö dông:
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh, ban hµnh theo quyÕt ®Þnh QB
1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh, c¸c chøng
tõ kÕ to¸n vÒ NVL gåm:
- PhiÕu nhËo kho (mÉu 01-VT)
- PhÕu xuÊt kho (mÉu 02- VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé(mÉu 03-VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t-, s¶n phÈm, hµng hãa (mÉu 08-VT)
- Hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02-BH)
- Hãa ®¬n c-íc phÝ vËn chuyÓn(mÉu 03-BH)
Ngoµi nh÷ng chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña
nhµ n-íc, c¸c doanh nghiÖp cã thÕ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n h-íng
dÉn theo quy ®Þnh tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh
nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ, h×nh thøc së h÷u
kh¸c nhau.
§èi víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n b¾t buéc ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo
®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph-¬ng ph¸p lËp vµ ph¶i ®-îc tæ chøc
lu©n chuyÓn theo tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý do kÕ to¸n tr-ëng quy ®Þnh
9
phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh, ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña c¸c bé
phËn, c¸ nh©n cã liªn quan.
2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL:
- Tïy thuéc vµo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh
nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt sau:
+ Sæ(thÎ) kho
+ Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL
+ Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
+ Sæ sè d-
- Sæ(thÎ) kho(mÉu sè 06 -VT) ®-î sö dông ®Ó theo dâi sè l-îng nhËp -
xuÊt- tån kho cña tõng thø NVL theo tõng kho. thÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp
vµ ghi c¸c chØ tiªu: tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch ®¬n vÞ tÝnh, m· sè NVL vÒ mÆt
gi¸ trÞ vµ c¶ sè l-îng vµ gi¸ trÞ tïy thuéc vµo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p
dông trong doanh nghiÖp.
- Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn, cßn cã thÓ më c¸c b¶ng kª
nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng kª lòy kÕ tæng hîp nhËp – xuÊt – tån kho NVL,
phôc vô cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®-îc ®¬n gi¶n, nhanh chãng, kÞp thêi.
2.3. C¸c ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL:
HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt
liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c
ph-¬ng ph¸p sau:
- Ph-¬ng ph¸p thÎ kho song song.
- Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph-¬ng ph¸p sè d-.
2.3.1.Ph-¬ng ph¸p thÎ song song: (Xem phô lôc 1)
2.3.2. Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: (Xem phô lôc 1)
2.3.3. Ph-¬ng ph¸p sæ sè d-: (xem phô lôc2)
10
4. KÕ to¸n tæng hîp NVL:
NVL lµ tµi s¶n l-u ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh hiÖn hµnh(theo Q§/1141/TC/Q§/C§KT
ngµy1/11/1995), trong mét doanh nghiÖp chØ ®-îc ¸p dông mét trong hai
ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:
- Ph-¬ng ph¸o kª khai th-êng xuyªn
- Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn:
- Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hµng tån kho lµ ph-¬ng ph¸p ghi
chÐp, ph¶n ¸nh th-êng xuyªn, liªn tôc mét c¸ch hÖ thèng vÒ t×nh h×nh nhËp,
xuÊt vµ tån kho c¸c lo¹i NVL, thµnh phÇn hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ
kÕ to¸n tæng h¬p trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt.
Nh- vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt kho theo ph-¬ng ph¸p nµy
®-îc c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp, ph©n lo¹i
theo c¸c ®èi t-îng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n.
* Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông:
§Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp NVL, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi
kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 152:”nguyªn vËt liÖu” t¯i kho°n n¯y dïng ®Ó ph°n ²nh sè
hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i NVL theo gi¸ thùc tÕ.
+ Tµi kho¶n 152 cã kÕt cÊu nh- sau:
. Bªn nî: ph¶n ¶nh c¸ nghiÖp vô ph¸t sinh t¨ng NVL trong kú.
. Bªn cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m NVL trong kú
do xuÊt ra sö dông.
. D- nî: gi¸ thùc tÕ cña NVL tån kho
Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp hai tïy theo yªu cÇu
qu¶n lý.
11
VD: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n
qu¶n trÞ doang nghiÖp th× tµi kho¶n 152 gåm n¨m tµi kho¶n cÊp hai nh- sau:
TK1521: Nguyªn liÖu chÝnh
TK1522: VËt liÖu phô
TK1523: Nhiªn liÖu
TK1524: Phô tïng thay thÕ
TK1525: ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n
TK1528: VËt liÖu kh¸c
Tõ nh÷ng tµi kho¶n cÊp hai nµy chóng ta cßn cã thÓ më c¸c tµi kho¶n
cÊp ba, bèn kh¸c tïy thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp
- TK151”h¯ng mua ®ang ®i ®êng”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c lo¹i vËt t-, hµng hãa mµ doanh
nghiÖp ®· mua hoÆc ®· chÊp nhËn thanh to¸n víi ng-êi b¸n, nh-ng ch-a vÒ
nhËp kho doanh nghiÖp hoÆc ®ang trªn ®-êng vÒ nhËp kho.
- TK331:”Ph°i tr° cho ngêi b²n ”
Tµi kho¶n 331 dïng ®Ó ph¶n ¸nh mèi quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh
nghiÖp vµ ng-êi b¸n, ng-êi nhËn thÇu vÒ c¸c kho¶n vËt t-, hµng hãa, lao vô,
dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt.
+ TK 331 cã sè d- l-ìng tÝnh do vËy khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n qui
®Þnh sÏ c¨n cø v¯o c²c chi tiÕt sè d nî tæng hîp l³i ®Ó ghi v¯o chØ tiªu “tr°
tr-íc cho ng-êi b¸n – m± sè 132” v¯ tæng hîp c²c chi tiÕt cã sè d ®Ó ghi
v¯o chØ tiªu”ph°i tr° cho ngêi b²n- m± sè 331” kh«ng ®îc bï trõ.
- TK133”thuÕgi² trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ”
§©y lµ TK ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh phÇn thuÕ GTGT sÏ ®-îc khÊu
trõ hoÆc ®· ®-îc khÊu trõ do mua NVL.
Tµi kho¶n nµy cã hai tµi kho¶n cÊp hai:
+ TK1331: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ cña hµng hãa dÞch vô
+ TK1332: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ cña TSC§.
12
Ngßai c¸c tµi kho¶n chÝnh trªn, kÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m NVL cßn
sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c liªn quan nh-: TK111, TK112, TK141, TK128,
TK222,TK411...
* Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
KÕ tãan tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn ®-îc
biÓu diÔn kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å h¹ch to¸n sau: (xem phô lôc 3)
Nh- vËy trªn s¬ ®å 1(phô lôc 3), chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n
tæng hîp NVL víi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh h»ng ngµy.
ë phÇn nµy, cÇn chó ý mét sè tr-êng hîp ®Æc biÖt sau:
- NVL t¨ng do mua ngoµi:
Tr-êng hîp NVL vÒ trong th¸ng nhËp kho vµ ®· cã hãa ®¬n.
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ:
KÕ to¸n ghi : Nî TK152(gi¸ mua ch-a thuÕ + chi phÝ thu mua)
Nî TK133(ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ)
Cã TK liªn quan: tæng sè tiªn ph¶i thanh to¸n.
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK152:(gi¸ thanh to¸n + chi phÝ thu mua)
Cã TK liªn quan:(tæng sè tiÒn cÇn thanh to¸n)
- Tr-êng hîp NVL nhËp kho vÒ trong th¸ng nh-ng ch-a cã hãa ®¬n
thanh to¸n kÕ to¸n ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
Nî TK152: gi¸ t¹m tÝnh mua ch-a cã thuÕ
Nî TK133: thÕ GTGT ®-îc khÊu trõ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan: tæng gi¸ thanh to¸n t¹m tÝnh ph¶i tr¶
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp
Nî TK152 tæng gi¸ thanh to¸n (gåm c¶ thuÕ GTGT)
Cã TK liªn quan t¹m tÝnh
+ Khi cã hãa ®¬n vÒ cã sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ hãa ®¬n vµ gi¸ t¹m tÝnh:
13
. Tr-ßng hîp gi¸ hãa ®¬n > gi¸ t¹m tÝnh tiÕn hµnh ghi bæ sung
Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n
Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan
. Tr-êng hîp gi¸ hãa ®¬n < gi¸ t¹m tÝnh kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ghi ®á bót to¸n.
Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n
Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan
- Tr-êng hîp NVL ch-a nhËp kho(tÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi th¸ng) mµ
®· cã hãa ®¬n kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151: tæng sè tiÒ thanh to¸n ghi trªn hãa ®¬n
Cã TK liªn quan (gåm c¶ TGTGT)
- Kho¶n triÕt khÊu, gi¶m gi¸ vËt t- doanh ghiÖp ®-îc h-ëng, doanh
nghiÖp ghi gi¶m sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n.
+ TÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 331: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ doanh nghiÖp h-ëng
Cã TK152: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ ch-a cã thuÕ
Cã TK133: phÇn thuÕ ®· ®-îc khÊu trõ øng víi phÇn
khÊu trõ ®-îc gi¶m gi¸
+ TÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK331
Cã TK152
- Tr-êng hîp nhËp kho NVL theo ph-¬ng thøc ®æi hµng:
+ Khi xuÊt hµng ph¶n ¸nh doanh thu :
Nî TK131: tæng gi¸ thanh to¸n kÓ c¶ thuÕ
Cã TK3331: phÇn thuÕ GTGT ph¶i nép cho nhµ n-íc
Cã TK511: doanh thu ch-a thuÕ
+ Khi nhËp NVL:
Nî TK152(gi¸ ch-a thuÕ)
14
Nî TK133(thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ)
Cã TK131(tæng gi¸ thanh to¸n)
Khi dïng tiÒn mÆt hoÆc tiÒn göi ng©n hµng thanh to¸n tiÒn thÕ GTGT
ph¶i nép cho nhµ n-íc, kÕ to¸n ghi:
Nî TK3331 tiÒn thuÕ GTGT ph¶i nép
Cã TK111,112
4.2. kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
- Kh¸i niÖm, tµi kho¶n sö dông :
Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph-¬ng ph¸p kh«ng theo dâi th-êng
xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n hµng
tån kho mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø
vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt
dïng trªn tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp kh«ng c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho mµ
c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú, nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª
cuèi kú ®Ó tÝnh.
ChÝnh v× vËy, trªn tµi kho¶n tæng hîp kh«ng thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ NVL
xuÊt dïng cho tõng ®èi t-îng, kh«ng biÕt ®-îc sè mÊt, h- háng (nÕu cã).
Kh¸c víi ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn, ph-¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú kh«ng sö dông tµi kho¶n 152 ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt trong
kú mµ chØ dïng ®Ó kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ NVL ®Çu kú vµ cuèi kú vµo
TK611mua hµng.
TK611cã tµi kho¶n cÊp 2
TK6111: mua nguyªn vËt liÖu
TK6112: mua hµng hãa
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t-, hµng hãa
mua vµo vµ xuÊt dïng trong kú.
- Ph-¬ng ph¸p c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
15
Víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông kiÓm kª hµng tån kho theo ph-¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu ®-îc kh¸i qu¸t
b»ng s¬ ®å 2 (xem phô lôc 4)
16
ch-¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng
ty cæ phÇn Ba lan
I. qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty:
C«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®-îc thµnh lËp trªn c¬ së cæ phÇn hãa XÝ
nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc – thùc phÈm Nam Hµ theo quyÕt
®Þnh sè: 15/1998/Q§ - BNN- TCCB3 18/01/1999 cña Bé N«ng nghiÖp vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n.
Thµnh lËp tõ n¨m 1976, xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc,
thùc phÈm Nam Hµ tr-íc ®©y lµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn mú Nam §Þnh thuéc Së
l-¬ng thùc Hµ Nam Ninh.
N¨m 1987 xÝ nghiÖp ®-îc bµn giao tõ së l-¬ng thùc Hµ Nam Ninh vÒ
Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c qu¶n lý. NhiÖm vô chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ:
- ChÕ biÕn l-¬ng thùc, thùc phÈm
- B¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng l-¬ng thùc, thùc phÈm.
- Dù tr÷ l-u th«ng l-¬ng thùc gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶ thÞ tr-êng vµ
tham gia xuÊt khÈu l-¬ng thùc.
N¨m 1993 xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc, thùc phÈm
Nam H¯ th¯nh lËp l³i theo nghÞ ®Þnh sè: 388 CP v¯ ®æi tªn th¯nh “c«ng ty
chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam H¯” c«ng ty l¯ ®¬n vÞ
thµnh viªn cña Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c. Thêi ®iÓm nµy C«ng ty ®·
®Çu t- më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt bia ®a c«ng suÊt tõ 500.000 lÝt/n¨m lªn
3.000.000 lÝt/n¨m råi lªn 5.000.000 lÝt/n¨m b»ng nguån vèn tù cã cña m×nh.
N¨m 1996 do yªu cÇu cñng cè l¹i Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c,
s¾p xÕp l¹i c¸c ®Çu mèi, c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc, thùc
phÈm Nam Hµ ®ù¬c s¸t nhËp víi C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc
17
S«ng Hång Hµ Néi vµ trë thµnh xÝ nghiÖp chÕ biÕn kinh doanh l¬ng thùc,
thùc phÈm Nam Hµ trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc
S«ng Hång, lµ ®èi t-îng h¹ch to¸n ®éc lËp.
Thùc hiÖn chñ tr-¬ng cæ phÇn hãa cña nhµ n-íc vµ ®-îc sù h-ëng øng
cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn xÝ nghiÖp. ngµy 01/01/1999 C«ng ty cæ phÇn
Ba Lan chÝnh thøc ®-îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng.
II. ®Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ
tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ
phÇn ba lan
1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh:
Quy m« s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan kh«ng lín, quy tr×nh s¶n
xuÊt ho¹t ®«ng ba ca liªn tôc.
HiÖn nay c«ng ty ®ang s¶n xuÊt hai lo¹i s¶n phÈm chÝnh lµ: bia vµ
b¸nh mú. C«ng ty chØ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
bia vµ s¶n phÈm b¸nh mú.
§Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ë c«ng ty (xem phô lôc 5)
2. vÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty:
- Tæng sè cæ ®«ng(CNV) :114ng-êi
Trong ®ã :
+ Nam: 59 ng-êi – chiÕm 51,75%
+ N÷: 55ng-êi – chiÕm 48,25%
- C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt 101 ng-êi – chiÕm 88,6%
- C¸n bé qu¶n lý 13 ng-êi – chiÕm 11,4%
Trong ®ã :
+ C¸n bé qu¶n lý c«ng ty 7 ng-êi chiÕm 53,84%
+ C¸n bé qu¶n lý ph©n x-ëng 6 ng-êi chiÕm 46,16%
- C¸n bé chuyªn m«n nghiÖp vô gióp viÖc 8 ng-êi
18
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba
Lan:
(xem biÓu 01)
3.1.Chøc n¨ng, nhiÖm vô c¸c phßng ban, ph©n x-ëng.
- §¹i héi cæ ®«ng: lµ tæ chøc cao nhÊt trong c«ng ty, bÇu ra héi ®ång
qu¶n trÞ vµ ban kiÓm so¸t
- Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ n¬i ®Ò ra ®-êng lèi vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn
kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t
®éng SXKD do gi¸m ®èc ®iÒu hµnh.
- Ban kiÓm so¸t: KiÓm tra gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty.
-Ban gi¸m ®èc: ®iÒu hµnh SXKD cña doanh nghiÖp.
- Phßng kü thuËt – nghiÖp vô:X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, dµi
h¹n vµ c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Qu¶n lý vÒ mÆt kü thuËt, c«ng nghÖ, qu¶n lý
thiÕt bÞ vµ lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a b¶o d-ìng m¸y mãc, thiÕt bÞ. cung cÊp vËt
t- thiÕt yÕu phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Tæ chøc giíi thiÖu, tiÕp thÞ, qu¶ng
c¸o, tiªu thô s¶n phÈm. X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m.
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh :Qu¶n lý nh©n sù, bè trÝ lùc l-îng lao
®éng phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, tuyÓn dông, ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé.
Gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch cho ng-êi lao ®éng. Qu¶n lý hµnh chÝnh v¨n
th-.
- Phßng kÕ to¸n: qu¶n lý vÒ tµi s¶n, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, c¸c c«ng
t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ, h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh thùc hiÖn thanh
to¸n, quyÕt to¸n, ®Þnh kú lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tµi chÝnh.
- Phßng KCS: kiÓm tra chÊt l-îng cña tÊt c¶ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu
tr-íc khi ®-a vµo s¶n xuÊt. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh quy tr×nh c«ng nghÖ
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KiÓm tra chÊt l-îng s¶n phÈm tr-íc khi ®a ra thÞ
tr-êng tiªu thô.
19
Ch-¬ng I: MÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ............................................ 1
I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh
doanh: .......................................................................................................... 3
II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ....................................................... 4
III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: ................................................. 5
1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu: ......................................................... 5
1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: ............................................................... 7
1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ: ...................................... 7
2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL:.......................................................................... 9
2.1. Chøng tõ sö dông: ............................................................................ 9
2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL: ................................................................ 10
4. KÕ to¸n tæng hîp NVL:..................................................................... 11
4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn: 11
ch-¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty cæ phÇn Ba lan ......... 17
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty: ................................... 17
II. §Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n
xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ phÇn ba lan .............................................. 18
1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh: ..................... 18
2. VÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty: ....................................................... 18
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan: ......................................................................................... 19
4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan
®¹t ®-îc trong n¨m 2002- 2003: ........................................................... 20
5. C¸c h×nh thøc kÕ to¸n ë c«ng ty:....................................................... 20
III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba lan: ........... 22
1. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý chung vÒ nguyªn vËt liÖu. ........................ 22
2. Thñ tôc nhËp, xu©t kho NVL: ........................................................... 25
3. KÕ to¸n tæng hîp nhËp, xuÊt kho NVL t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan: 26
Ch-¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan – Nam §Þnh ....................... 32
Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan – Nam §Þnh........................................................................ 32
1. ¦u ®iÓm: ........................................................................................... 32
2. Nh-îc ®iÓm: ...................................................................................... 33
3. ý kiÕn ®Ò suÊt: .................................................................................. 35
Lêi më ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®· më ra mét m«i tr-êng th«ng tho¸ng cho c¸c
doanh nghiÖp., vµ còng chÝnh c¬ chÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh nµy ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, kh«ng ngõng n©ng cao
søc c¹nh tranh tªn thÞ tr-êng ®Ó tr¸nh r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç.
§Ó ®¹t ®-îc môc tiªu trªn c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i sö dông c¸c c«ng cô
qu¶n lý kh¸c nhau. Trong doanh nghiÖp, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n
lý cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin do kÕ to¸n cung cÊp lµ c¬ së ®Ó
nhËn biÕt ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, nguån vèn,
lao ®éng vËt t-, t×nh h×nh chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè hÕt søc quan träng,
lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. C¸c
lo¹i nguyªn vËt liÖu th-êng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt
vµ gi¸ thµnh s¶n phÈn cña doanh nghiÖp. ViÖc cung cÊp nguyªn liÖu ®Çy ®ñ,
nhÞp nhµng, ®ång bé vµ kÞ thêi th× s¶n xuÊt míi ®Òu ®Æn vµ ®¹t hiÖu qu¶ nÕu
kh«ng s¶n xuÊt sÏ bÞ gi¸n ®o¹n, g©y tæn thÊt. Do vËy, h¹ch to¸n vËt liÖu mét
c¸ch khoa häc vµ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu sÏ gãp phÇn h¹ thÊp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
Tõ thùc tiÔn trªn em ®· thÊy râ ®-îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ
to¸n nguyªn vËt liÖu. Em ®· chän ®Ò tµi Tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i
c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp.
1
Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung luËn v¨n gåm ba ch-¬ng:
Ch-¬ng I: Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liªu ë
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
Ch-¬ng II: t×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ
phÇn Ba Lan
Ch-¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan
2
Ch-¬ng I: mÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt
liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong
s¶n xuÊt kinh doanh:
Qu¸ tr×nh häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a ba
yÕu tè c¬ b¶n: søc lao ®éng, t- liÖu lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng. Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt trong mäi doanh nghiÖp sÏ kh«ng tù tiÕn hµnh nÕu nh- thiÕu ®i mét
trong ba yÕu tè c¬ b¶n trªn. §èi t-îng lao ®éng lµ tÊt c¶ c¸c vËt t- mµ lao
®éng cã Ých cã thÓ t¸c ®éng vµo nh»m biÕn ®æi nã theo môc ®Ých cña m×nh,
trong ®ã nguyªn liÖu chÝnh lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n
phÈm. Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi t-îng lao ®éng, nÕu kh«ng cã nã th×
kh«ng thÓ s¶n xuÊt ra bÊt cø lo¹i s¶n phÈm nµo.
Víi nh÷ng ®iÒu tr×nh bÇy ë trªn, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng
nguyªn vËt liÖu ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh.
Vai trß ®-îc thÓ hiÖn:
- Lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chiÕm tû träng
cao
- Nguyªn vËt liÖu chÊt l-îng tèt hay xÊu quyÕt ®Þnh chÊt l-îng cña s¶n
phÈm
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cao hay thÊp quyÕt chi phÝ gi¸ thµnh
Nguyªn liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
- VÒ mÆt hiÖn vËt: vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ
biÕn ®æi hoµn toµn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu.
- VÒ mÆt gi¸ trÞ: nguyªn liÖu tiªu hao toµn bé mét lÇn vµ dÞch chuyÓn
toµn bé gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
3
II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
Nguyªn liÖu- vËt liÖu th-êng chiÕm tû träng lín trong chi phÝ s¶n xuÊt,
kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ thµnh phÇn quan träng trong vèn l-u
®éng cña doanh nghiÖp.
XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh, tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh¸ch quan cña m«i tr-êng xung quanh
th× yªu cÇu qu¶n lý vÒ nguyªn vËt liÖu ®-îc ®Æt ra nh- sau:
- Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt, th-êng xuyªn biÕn ®éng,
c¸c doanh nghiÖp th-êng xuyªn ph¶i tiÕn hµnh mua nguyªn vËt liÖu ®Ó ®¸p
øng kÞp thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ c¸c nhu cÇu kh¸c trong
doanh nghiÖp. Do ®ã ë kh©u thu mua ®ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi l-îng,
chÊt l-îng, quy c¸ch- chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ mua còng nh- kÕ ho¹ch
mua theo ®óng tiÕn ®é thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh
cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ, kh«ng ®óng víi quy
c¸ch phÈm chÊt cña s¶n phÈm. Khi xuÊt nhËp kho ph¶i c©n ®o ®ong ®Õm cÈn
thËn.
- Ph¶i tæ chøc kho tµng, bÕn b·i, trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph-¬ng tiÖ c©n ®o
, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, tr¸nh h- háng
mÊt m¸t hao hôt, ®¶m b¶o an toµn lµ mét trong nh÷ng yªu c©u qu¶n lý ®èi
víi vËt liÖu.
- Trong kh©u sö dông: ®ßi hái ph¶i sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së
c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ nh»m h¹ thÊp møc tiªu hao nguyªn liÖu, vËt
liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, tÝch lòy cho doah nghiÖp, do
vËy trong kh©u nµy cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¶nh t×nh h×nh xuÊt
dïng vµ sö dông nguyªn liÖu, vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- ë kh©u dù tr÷, ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc
liªn tôc, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng, mua kh«ng kÞp thêi
ho¹c g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu, th× doanh nghiÖp cÇn
4
ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc møc dù tr÷ tèi ®a vµ tèi thiÓu cho tõng lo¹i nguyªn liÖu,
vËt liÖu. §ång thêi ph¶i t×m nguån cung cÊp th-êng xuyªn cã chÊt l-îng,
gÇn ®Ó ®-îc cung cÊp th-êng xuyªn vµ gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn.
Tãm l¹i, ®Ó qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu cã hiÖu qu¶ cao nhÊt th× c¸c
doang nghiªp cÇn qu¶n lý chÆt chÏ kh©u thu mua tíi kh©u b¶o qu¶n, sö dông
vµ dù tr÷. §©y còng lµ mét trong néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý
tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:
1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu:
Nguyªn liÖu vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm nhiÒu lo¹i
cã néi dung vËt chÊt, môc ®Ých, c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c
nhau. §Ó thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu mét c¸ch
chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu phôc
vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn
liÖu, vËt liÖu.
Ph©n lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ viÖc ph©n chia nguyªn liÖu vËt liÖu
thµnh tõng nhãm, thø, lo¹i, nguyªn liÖu vËt liÖu kh¸c nhau, mçi nhãm, thø, lo¹i
nguyªn liÖu vËt liÖu l¹i cã cïng néi dung kinh tÕ hoÆc cïng môc ®Ých sö dông.
XÐt vÒ mÆt lý luËn, còng nh- trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i
nguyªn liÖu, vËt liÖu kh¸c nhau tïy theo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt ë mçi doanh
nghÖp. Song tõng c¸ch ph©n lo¹i ®Òu ®¸p øng Ýt nhiÒu môc ®Ých qu¶n lý,
h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu trong ®¬n vÞ m×nh
NÕu c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nguyªn liÖu, vËt liÖu ®-îc chia thµnh :
- Nguyªn liÖu chÝnh(bao gåm c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi) ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn liÖu lµ ®èi t-îng chñ yÕu cÊu thµnh nªn
thùc thÓ cña s¶n phÈm nh- s¾t thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, xi
m¨ng vµ c¸t trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, sîi trong c¸c doanh nghiÖp
5
may...®èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi, môc ®Ých tiÕp tôc s¶n xuÊt s¶n
phÈm, thÝ dô sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®-îc coi lµ
nguyªn vËt liÖu.
- VËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o ra
s¶n phÈm nh- lµ t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n
lý, cho vÖc b¶o qu¶n , bao gãi s¶n phÈm...
- Nhiªn liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm c¸c lo¹i ë thÓ láng, khÝ,
r¾n dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho ph-¬ng tiÖn vËn
t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ nh- x¨ng dÇu.
- Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay
thÕ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i...
- VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ
t¹o s¶n phÈm: nh- gç, s¾t thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu nhÆt, thu håi trong qu¸
tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.
C¨n cø môc ®Ých c«ng dông cña vËt liÖu còng nh- néi dung quy ®Þnh
ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n th× vËt lÖu cña doanh
nghiÖp chia thµnh:
+ Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm.
+ Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c phôc vô qu¶n lý ë c¸c
ph©n x-ëng, tæ, ®éi, cho nhu cÇu b¸n hµng vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
C¨n cø vµo nguån nhËp, vËt liÖu ®-îc chia thµnh:
+ Nguyªn vËt liÖu nhËp do mua ngoµi
+ Nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn
+ Nguyªn vËt liÖu nhËp do gãp vèn liªn doanh
Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ tèi -u nhÊt, ph¶i thÊy
®-îc mét c¸ch cô thÓ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø, lo¹i
nguyªn vËt liÖu, th× doanh nhiÖp cÇn ph¶i ph©n chia nguyªn vËt liÖu mét c¸ch
6
tû mØ, chi tiÕt h¬n n÷a theo tÝnh n¨ng lý hãa theo quy c¸ch, phÈm chÊt nguyªn
vËt liÖu. §Ó thùc hiÖn ®-îc ®iÒu ®ã ph¶i lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu.
Sæ danh ®iÓm vËt liÖu lµ mét yÕu tè quan träng gióp cho viÖc h¹ch
to¸n ®-îc chÝnh x¸c, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¬ giíi hãa h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu. Tõ sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khi ®· m· hãa ký hiÖu hãa
c¸c tªn nguyªn vËt liÖu th× ®ã lµ c¬ së ®Ó thèng nhÊt tªn gäi vËt liÖu, tr¸nh sù
nhÇm lÉn, ®ång thêi ®Ó thèng nhÊt ®¬n vÞ tÝnh, thèng nhÊt gi¸ h¹ch to¸n vµ
phôc vô cho h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu.
1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:
§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh chóng theo nh÷ng quy t¾c nhÊt
®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÕ to¸n nhËp – xuÊt – tån kho nguyªn vËt
liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ thùc tÕ cã nghÜa lµ khi nhËp kho ph¶i tÝnh to¸n
vµ ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Khi xuÊt kho còng ph¶i x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc
tÕ xuÊt kho theo ®óng ph-¬ng ph¸p quy ®Þnh. Song trªn thùc tÕ do sù biÕn
®éng th-êng xuyªn cña mét sè lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ nhiÒu donh nghiÖp ®·
sö dông: gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nh©p, xuÊt nguyªn vËt liÖu.Víi
-u ®iÓm cña lo¹i gi¸ nµy lµ ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít sù ghi chÐp tÝnh to¸n hµng
ngµy.
1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ:
Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp kho:
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tïy theo tõng nguån nhËp mµ trÞ gi¸ thùc
tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
- Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho do mua ngoµi :
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× gi¸ trÞ vËt t- mua vµo lµ gi¸ mua kh«ng thuÕ
ghi trªn hãa ®¬n vµ c¸c chi phÝ mua thùc tÕ.
7
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p rùc tiÕp vµ c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT
th× vËt t- mua vµo lµ tæng gi¸ thanh to¸n (gåm GTGT ®Çu vµo)
- §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: gåm
gi¸ tri thùc tÕ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan kh¸c (tiÒn
thuª gia c«ng chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì).
- Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh: lµ gi¸ do
héi ®ång liªn doanh thèng nhÊt quy ®Þnh.
- Gi¸ thùc tÕ phÕ liªu thu håi: lµ gi¸ -íc tÝnh cã thÓ sö dông ®-îc hay
gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu.
- Víi NVL ®-îc biÕu tÆng: th× gi¸ thùc tÕ NVL lµ gi¸ tÝnh theo gi¸ thÞ
tr-êng t-¬ng ®-¬ng.
Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho:
- Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®-îc thu mua nhËp kho th-êng
xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp
kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau.
§Ó t×nh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho cã
thÓ ¸p dông theo c¸c ph-¬ng ph¸p sau:
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú.
+ TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tr-íc, xuÊt tr-íc.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau, xuÊt tr-íc.
+ TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n:
§Ó ®¬n gi¶n thuËn tiÖn trong viÖc h¹ch to¸n NVL, cã thÓ sö dông gi¸
h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nhnhËp, xuÊt kho. Gi¸ h¹ch to¸n cã
thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ thùc tÕ cuèi kú tr-íc.
8
H»ng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt
liÖu vµ ghi trªn c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i ®iÒu chØnh
l¹i theo gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp.
Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ h¹ch to¸n cña HÖ sè gi¸
xuÊt kho = NVL xuÊt kho * NVL
2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL:
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý NVL trong doanh nghiÖp. C¸c doanh
nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lùa
chän, vËn dông ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL mét c¸ch phï hîp nhÊt.
Cô thÓ viÖc tiÕn hµnh kÕ to¸n chi tiÕt NVL ®-îc tiÕn hµnh nh- sau:
2.1. Chøng tõ sö dông:
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh, ban hµnh theo quyÕt ®Þnh QB
1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh, c¸c chøng
tõ kÕ to¸n vÒ NVL gåm:
- PhiÕu nhËo kho (mÉu 01-VT)
- PhÕu xuÊt kho (mÉu 02- VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé(mÉu 03-VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t-, s¶n phÈm, hµng hãa (mÉu 08-VT)
- Hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02-BH)
- Hãa ®¬n c-íc phÝ vËn chuyÓn(mÉu 03-BH)
Ngoµi nh÷ng chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña
nhµ n-íc, c¸c doanh nghiÖp cã thÕ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n h-íng
dÉn theo quy ®Þnh tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh
nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ, h×nh thøc së h÷u
kh¸c nhau.
§èi víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n b¾t buéc ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo
®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph-¬ng ph¸p lËp vµ ph¶i ®-îc tæ chøc
lu©n chuyÓn theo tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý do kÕ to¸n tr-ëng quy ®Þnh
9
phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh, ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña c¸c bé
phËn, c¸ nh©n cã liªn quan.
2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL:
- Tïy thuéc vµo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh
nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt sau:
+ Sæ(thÎ) kho
+ Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL
+ Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
+ Sæ sè d-
- Sæ(thÎ) kho(mÉu sè 06 -VT) ®-î sö dông ®Ó theo dâi sè l-îng nhËp -
xuÊt- tån kho cña tõng thø NVL theo tõng kho. thÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp
vµ ghi c¸c chØ tiªu: tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch ®¬n vÞ tÝnh, m· sè NVL vÒ mÆt
gi¸ trÞ vµ c¶ sè l-îng vµ gi¸ trÞ tïy thuéc vµo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p
dông trong doanh nghiÖp.
- Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn, cßn cã thÓ më c¸c b¶ng kª
nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng kª lòy kÕ tæng hîp nhËp – xuÊt – tån kho NVL,
phôc vô cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®-îc ®¬n gi¶n, nhanh chãng, kÞp thêi.
2.3. C¸c ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL:
HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt
liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c
ph-¬ng ph¸p sau:
- Ph-¬ng ph¸p thÎ kho song song.
- Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph-¬ng ph¸p sè d-.
2.3.1.Ph-¬ng ph¸p thÎ song song: (Xem phô lôc 1)
2.3.2. Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: (Xem phô lôc 1)
2.3.3. Ph-¬ng ph¸p sæ sè d-: (xem phô lôc2)
10
4. KÕ to¸n tæng hîp NVL:
NVL lµ tµi s¶n l-u ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh hiÖn hµnh(theo Q§/1141/TC/Q§/C§KT
ngµy1/11/1995), trong mét doanh nghiÖp chØ ®-îc ¸p dông mét trong hai
ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:
- Ph-¬ng ph¸o kª khai th-êng xuyªn
- Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn:
- Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hµng tån kho lµ ph-¬ng ph¸p ghi
chÐp, ph¶n ¸nh th-êng xuyªn, liªn tôc mét c¸ch hÖ thèng vÒ t×nh h×nh nhËp,
xuÊt vµ tån kho c¸c lo¹i NVL, thµnh phÇn hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ
kÕ to¸n tæng h¬p trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt.
Nh- vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt kho theo ph-¬ng ph¸p nµy
®-îc c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp, ph©n lo¹i
theo c¸c ®èi t-îng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n.
* Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông:
§Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp NVL, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi
kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 152:”nguyªn vËt liÖu” t¯i kho°n n¯y dïng ®Ó ph°n ²nh sè
hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i NVL theo gi¸ thùc tÕ.
+ Tµi kho¶n 152 cã kÕt cÊu nh- sau:
. Bªn nî: ph¶n ¶nh c¸ nghiÖp vô ph¸t sinh t¨ng NVL trong kú.
. Bªn cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m NVL trong kú
do xuÊt ra sö dông.
. D- nî: gi¸ thùc tÕ cña NVL tån kho
Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp hai tïy theo yªu cÇu
qu¶n lý.
11
VD: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n
qu¶n trÞ doang nghiÖp th× tµi kho¶n 152 gåm n¨m tµi kho¶n cÊp hai nh- sau:
TK1521: Nguyªn liÖu chÝnh
TK1522: VËt liÖu phô
TK1523: Nhiªn liÖu
TK1524: Phô tïng thay thÕ
TK1525: ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n
TK1528: VËt liÖu kh¸c
Tõ nh÷ng tµi kho¶n cÊp hai nµy chóng ta cßn cã thÓ më c¸c tµi kho¶n
cÊp ba, bèn kh¸c tïy thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp
- TK151”h¯ng mua ®ang ®i ®êng”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c lo¹i vËt t-, hµng hãa mµ doanh
nghiÖp ®· mua hoÆc ®· chÊp nhËn thanh to¸n víi ng-êi b¸n, nh-ng ch-a vÒ
nhËp kho doanh nghiÖp hoÆc ®ang trªn ®-êng vÒ nhËp kho.
- TK331:”Ph°i tr° cho ngêi b²n ”
Tµi kho¶n 331 dïng ®Ó ph¶n ¸nh mèi quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh
nghiÖp vµ ng-êi b¸n, ng-êi nhËn thÇu vÒ c¸c kho¶n vËt t-, hµng hãa, lao vô,
dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt.
+ TK 331 cã sè d- l-ìng tÝnh do vËy khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n qui
®Þnh sÏ c¨n cø v¯o c²c chi tiÕt sè d nî tæng hîp l³i ®Ó ghi v¯o chØ tiªu “tr°
tr-íc cho ng-êi b¸n – m± sè 132” v¯ tæng hîp c²c chi tiÕt cã sè d ®Ó ghi
v¯o chØ tiªu”ph°i tr° cho ngêi b²n- m± sè 331” kh«ng ®îc bï trõ.
- TK133”thuÕgi² trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ”
§©y lµ TK ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh phÇn thuÕ GTGT sÏ ®-îc khÊu
trõ hoÆc ®· ®-îc khÊu trõ do mua NVL.
Tµi kho¶n nµy cã hai tµi kho¶n cÊp hai:
+ TK1331: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ cña hµng hãa dÞch vô
+ TK1332: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ cña TSC§.
12
Ngßai c¸c tµi kho¶n chÝnh trªn, kÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m NVL cßn
sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c liªn quan nh-: TK111, TK112, TK141, TK128,
TK222,TK411...
* Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
KÕ tãan tæng hîp NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn ®-îc
biÓu diÔn kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å h¹ch to¸n sau: (xem phô lôc 3)
Nh- vËy trªn s¬ ®å 1(phô lôc 3), chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n
tæng hîp NVL víi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh h»ng ngµy.
ë phÇn nµy, cÇn chó ý mét sè tr-êng hîp ®Æc biÖt sau:
- NVL t¨ng do mua ngoµi:
Tr-êng hîp NVL vÒ trong th¸ng nhËp kho vµ ®· cã hãa ®¬n.
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ:
KÕ to¸n ghi : Nî TK152(gi¸ mua ch-a thuÕ + chi phÝ thu mua)
Nî TK133(ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ)
Cã TK liªn quan: tæng sè tiªn ph¶i thanh to¸n.
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK152:(gi¸ thanh to¸n + chi phÝ thu mua)
Cã TK liªn quan:(tæng sè tiÒn cÇn thanh to¸n)
- Tr-êng hîp NVL nhËp kho vÒ trong th¸ng nh-ng ch-a cã hãa ®¬n
thanh to¸n kÕ to¸n ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
Nî TK152: gi¸ t¹m tÝnh mua ch-a cã thuÕ
Nî TK133: thÕ GTGT ®-îc khÊu trõ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan: tæng gi¸ thanh to¸n t¹m tÝnh ph¶i tr¶
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp
Nî TK152 tæng gi¸ thanh to¸n (gåm c¶ thuÕ GTGT)
Cã TK liªn quan t¹m tÝnh
+ Khi cã hãa ®¬n vÒ cã sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ hãa ®¬n vµ gi¸ t¹m tÝnh:
13
. Tr-ßng hîp gi¸ hãa ®¬n > gi¸ t¹m tÝnh tiÕn hµnh ghi bæ sung
Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n
Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan
. Tr-êng hîp gi¸ hãa ®¬n < gi¸ t¹m tÝnh kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ghi ®á bót to¸n.
Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n
Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh
Cã TK liªn quan
- Tr-êng hîp NVL ch-a nhËp kho(tÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi th¸ng) mµ
®· cã hãa ®¬n kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151: tæng sè tiÒ thanh to¸n ghi trªn hãa ®¬n
Cã TK liªn quan (gåm c¶ TGTGT)
- Kho¶n triÕt khÊu, gi¶m gi¸ vËt t- doanh ghiÖp ®-îc h-ëng, doanh
nghiÖp ghi gi¶m sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n.
+ TÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 331: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ doanh nghiÖp h-ëng
Cã TK152: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ ch-a cã thuÕ
Cã TK133: phÇn thuÕ ®· ®-îc khÊu trõ øng víi phÇn
khÊu trõ ®-îc gi¶m gi¸
+ TÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK331
Cã TK152
- Tr-êng hîp nhËp kho NVL theo ph-¬ng thøc ®æi hµng:
+ Khi xuÊt hµng ph¶n ¸nh doanh thu :
Nî TK131: tæng gi¸ thanh to¸n kÓ c¶ thuÕ
Cã TK3331: phÇn thuÕ GTGT ph¶i nép cho nhµ n-íc
Cã TK511: doanh thu ch-a thuÕ
+ Khi nhËp NVL:
Nî TK152(gi¸ ch-a thuÕ)
14
Nî TK133(thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ)
Cã TK131(tæng gi¸ thanh to¸n)
Khi dïng tiÒn mÆt hoÆc tiÒn göi ng©n hµng thanh to¸n tiÒn thÕ GTGT
ph¶i nép cho nhµ n-íc, kÕ to¸n ghi:
Nî TK3331 tiÒn thuÕ GTGT ph¶i nép
Cã TK111,112
4.2. kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
- Kh¸i niÖm, tµi kho¶n sö dông :
Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph-¬ng ph¸p kh«ng theo dâi th-êng
xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n hµng
tån kho mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø
vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt
dïng trªn tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp kh«ng c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho mµ
c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú, nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª
cuèi kú ®Ó tÝnh.
ChÝnh v× vËy, trªn tµi kho¶n tæng hîp kh«ng thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ NVL
xuÊt dïng cho tõng ®èi t-îng, kh«ng biÕt ®-îc sè mÊt, h- háng (nÕu cã).
Kh¸c víi ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn, ph-¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú kh«ng sö dông tµi kho¶n 152 ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt trong
kú mµ chØ dïng ®Ó kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ NVL ®Çu kú vµ cuèi kú vµo
TK611mua hµng.
TK611cã tµi kho¶n cÊp 2
TK6111: mua nguyªn vËt liÖu
TK6112: mua hµng hãa
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t-, hµng hãa
mua vµo vµ xuÊt dïng trong kú.
- Ph-¬ng ph¸p c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
15
Víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông kiÓm kª hµng tån kho theo ph-¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu ®-îc kh¸i qu¸t
b»ng s¬ ®å 2 (xem phô lôc 4)
16
ch-¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng
ty cæ phÇn Ba lan
I. qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty:
C«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®-îc thµnh lËp trªn c¬ së cæ phÇn hãa XÝ
nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc – thùc phÈm Nam Hµ theo quyÕt
®Þnh sè: 15/1998/Q§ - BNN- TCCB3 18/01/1999 cña Bé N«ng nghiÖp vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n.
Thµnh lËp tõ n¨m 1976, xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc,
thùc phÈm Nam Hµ tr-íc ®©y lµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn mú Nam §Þnh thuéc Së
l-¬ng thùc Hµ Nam Ninh.
N¨m 1987 xÝ nghiÖp ®-îc bµn giao tõ së l-¬ng thùc Hµ Nam Ninh vÒ
Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c qu¶n lý. NhiÖm vô chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ:
- ChÕ biÕn l-¬ng thùc, thùc phÈm
- B¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng l-¬ng thùc, thùc phÈm.
- Dù tr÷ l-u th«ng l-¬ng thùc gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶ thÞ tr-êng vµ
tham gia xuÊt khÈu l-¬ng thùc.
N¨m 1993 xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc, thùc phÈm
Nam H¯ th¯nh lËp l³i theo nghÞ ®Þnh sè: 388 CP v¯ ®æi tªn th¯nh “c«ng ty
chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam H¯” c«ng ty l¯ ®¬n vÞ
thµnh viªn cña Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c. Thêi ®iÓm nµy C«ng ty ®·
®Çu t- më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt bia ®a c«ng suÊt tõ 500.000 lÝt/n¨m lªn
3.000.000 lÝt/n¨m råi lªn 5.000.000 lÝt/n¨m b»ng nguån vèn tù cã cña m×nh.
N¨m 1996 do yªu cÇu cñng cè l¹i Tæng c«ng ty l-¬ng thùc miÒn B¾c,
s¾p xÕp l¹i c¸c ®Çu mèi, c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc, thùc
phÈm Nam Hµ ®ù¬c s¸t nhËp víi C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc
17
S«ng Hång Hµ Néi vµ trë thµnh xÝ nghiÖp chÕ biÕn kinh doanh l¬ng thùc,
thùc phÈm Nam Hµ trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l-¬ng thùc
S«ng Hång, lµ ®èi t-îng h¹ch to¸n ®éc lËp.
Thùc hiÖn chñ tr-¬ng cæ phÇn hãa cña nhµ n-íc vµ ®-îc sù h-ëng øng
cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn xÝ nghiÖp. ngµy 01/01/1999 C«ng ty cæ phÇn
Ba Lan chÝnh thøc ®-îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng.
II. ®Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ
tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ
phÇn ba lan
1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh:
Quy m« s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan kh«ng lín, quy tr×nh s¶n
xuÊt ho¹t ®«ng ba ca liªn tôc.
HiÖn nay c«ng ty ®ang s¶n xuÊt hai lo¹i s¶n phÈm chÝnh lµ: bia vµ
b¸nh mú. C«ng ty chØ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
bia vµ s¶n phÈm b¸nh mú.
§Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ë c«ng ty (xem phô lôc 5)
2. vÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty:
- Tæng sè cæ ®«ng(CNV) :114ng-êi
Trong ®ã :
+ Nam: 59 ng-êi – chiÕm 51,75%
+ N÷: 55ng-êi – chiÕm 48,25%
- C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt 101 ng-êi – chiÕm 88,6%
- C¸n bé qu¶n lý 13 ng-êi – chiÕm 11,4%
Trong ®ã :
+ C¸n bé qu¶n lý c«ng ty 7 ng-êi chiÕm 53,84%
+ C¸n bé qu¶n lý ph©n x-ëng 6 ng-êi chiÕm 46,16%
- C¸n bé chuyªn m«n nghiÖp vô gióp viÖc 8 ng-êi
18
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba
Lan:
(xem biÓu 01)
3.1.Chøc n¨ng, nhiÖm vô c¸c phßng ban, ph©n x-ëng.
- §¹i héi cæ ®«ng: lµ tæ chøc cao nhÊt trong c«ng ty, bÇu ra héi ®ång
qu¶n trÞ vµ ban kiÓm so¸t
- Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ n¬i ®Ò ra ®-êng lèi vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn
kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t
®éng SXKD do gi¸m ®èc ®iÒu hµnh.
- Ban kiÓm so¸t: KiÓm tra gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty.
-Ban gi¸m ®èc: ®iÒu hµnh SXKD cña doanh nghiÖp.
- Phßng kü thuËt – nghiÖp vô:X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, dµi
h¹n vµ c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Qu¶n lý vÒ mÆt kü thuËt, c«ng nghÖ, qu¶n lý
thiÕt bÞ vµ lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a b¶o d-ìng m¸y mãc, thiÕt bÞ. cung cÊp vËt
t- thiÕt yÕu phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Tæ chøc giíi thiÖu, tiÕp thÞ, qu¶ng
c¸o, tiªu thô s¶n phÈm. X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m.
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh :Qu¶n lý nh©n sù, bè trÝ lùc l-îng lao
®éng phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, tuyÓn dông, ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé.
Gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch cho ng-êi lao ®éng. Qu¶n lý hµnh chÝnh v¨n
th-.
- Phßng kÕ to¸n: qu¶n lý vÒ tµi s¶n, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, c¸c c«ng
t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ, h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh thùc hiÖn thanh
to¸n, quyÕt to¸n, ®Þnh kú lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tµi chÝnh.
- Phßng KCS: kiÓm tra chÊt l-îng cña tÊt c¶ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu
tr-íc khi ®-a vµo s¶n xuÊt. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh quy tr×nh c«ng nghÖ
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KiÓm tra chÊt l-îng s¶n phÈm tr-íc khi ®a ra thÞ
tr-êng tiªu thô.
19