Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại cửa hàng kinh doanh chiếu sáng đóng ngắt thuộc công ty vật liệu điện và dụng cụ cơ khí
- 98 trang
- file .doc
Lêi nãi ®Çu
Trong thêi kú ®æi míi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë viÖt
nam ®· vµ ®ang cã bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ h×nh thøc, quy m«
vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch
më cöa, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®· gãp phÇn
quan träng trong viÖc thiÕt lËp nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Èy nÒn kinh
tÕ thÞ trêng trë nªn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.®Ó thùc hiÖn h¹ch to¸n
trong c¬ chÕ míi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i tù lÊy thu bï
chi, tù lÊy thu nh©p cña m×nh ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã
l·i.®Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu ®ã,c¸c ®¬n vÞ ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶
c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ khi bá vèn cho ®Õn khi thu ® îc
vèn vÒ, ph¶i ®¶m b¶o thu nhËp cho ®¬n vÞ, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa
vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc vµ thùc hiÖn tæng hoµ nh÷ng biÖn ph¸p
quan träng hµng ®©ï kh«ng thÕ thiÕu ®îc lµ thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ
trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. H¹ch
to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng nhÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó
ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cïng víi sù ®æi míi s©u s¾c cña c¬
chÕ kinh tÕ ®ßi hái hÖ thèng kÕ to¸n ph¶i kh«ng ngõng ®îc hoµn
thiÖn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý.
Víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®ãng vai trß lµ m¹ch m¸u trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n-cã qu¸ tr×nh kinh doanh theo mét chu kú nhÊt ®Þnh
lµ: mua-dù tr÷ -b¸n,trong ®ã kh©u b¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña
1
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ dù tr÷ cho kú tíi, míi cã thu nhËp
®Ó bï ®¾p chi phÝ kinh doanh vµ tÝch luü ®Ó tiÕp tôc cho qu¸ tr×nh
kinh doanh.do ®ã viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng cã ý nghÜa rÊt lín
®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
NhËn thøc ®îc tÇm quan cña c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng lµ phÇn hµnh chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
vµ víi chøc n¨ng lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tiªu thô
th× cµng ph¶i ®îc cñng cè vµ hoµn thiÖn nh»m phôc vô ®¾c lùc cho
qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.cho nªn qua qu¸ tr×nh thùc
tËp t¹i c«ng ty vËt liÖu ®iÖn-dông cô c¬ khÝ cung víi lý luËn kÕ to¸n
mµ em ®· häc,em ®· lùa chän ®Ò tµi:"Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i Cöa hµng kinh doanh chiÕu
s¸ng
®ãng ng¾t thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iÖn vµ dông cô c¬ khÝ" cho
chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Toµn bé ®Ò tµi ®îc tr×nh bµy trong chuyªn ®Ò kÕt cÊu gåm 3
phÇn:
PhÇn I: lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng&x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp
PhÇn II:thùc tr¹ng vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng,x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i Cöa hµng kinh doanh chiÕu s¸ng ®ãng ng¾t
thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iÖn-DCCK
PhÇn III: mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng&x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i xÝ nghiªp kinh doanh chiÕu
s¸ng ®ãng ng¾t thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iªn &DCCK.
50
PhÇn I:
lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶
b¸n hµng trong doanh nghiÖp
1.1 Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1.1 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i
Kinh doanh th¬ng m¹i kh¸c víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt,nã lµ giai ®o¹n
sau cïng cña chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m ®a s¶n phÈm ®Õn tau ngêi
tiªu dïng,phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt còng nh tiªu dïng cña hä.
th¬ng m¹i ®îc hiÓu lµ bu«n b¸n, tøc lµ mua hµng ho¸ ®Ó b¸n ra
nhiÒu h¬n.nh vËy ho¹t ®éng th¬ng m¹i t¸ch biÖt h¼n kh«ng liªn quan
®Õn qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm nh thÕ nµo,s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra
tõ ®©u nã chØ lµ ho¹t ®éng trao ®æi lu th«ng hµng ho¸ dÞch vô dùa
trªn sù tho¶ thuËn vÒ gi¸ c¶
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng th¬ng m¹i bao trïm tÊt c¶
nh÷ng lÜnh vùc mua b¸n hµng ho¸ tøc lµ thùc hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸
th«ng qua gi¸ c¶.c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i chØ cã thÓ
b¸n ®îc hµng ho¸ th«ng qua thÞ trêng.thÞ trêng lµ n¬i kiÓm nghiÖm,lµ
thíc ®o cho tÊt c¶ c¸c mÆt hµngkinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th-
¬ng m¹i.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ trªn thùc
tÕ nã ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu cña mét doanh
nghiÖp.së dÜ nh vËy lµ nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kh«ng th«ng qua tiªu thô kh«ng ®îc lu th«ng trao ®æi trªn thÞ trêng
th× doanh nghiÖp ®ã kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
50
trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ tù m×nh tiªu thô ®îc
s¶n phÈm cña m×nh, nhng nÕu chØ ®¬n thuÇn nh vËy th× c¬ héi
ph¸t triÒn vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng lµ cha ®ñ v× vËy
ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i ra ®êi víi môc tiªu chÝnh lµ phôc vô
tèi ®a nhu cÇu tiªu dïng cña con ngêi vµ hä chØ chó träng ®Õn mét
viÖc duy nhÊt lµ mua b¸n ®îc nhiÒu hµng.
ë ®©y ta chØ quan t©m ®Õn c«ng t¸c b¸n hµng bëi ho¹t ®éng
nµylµ ho¹t ®éng chÝnh t¹o ra lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp th¬ng
m¹i. trong ®iÒu kiÖn chuyÕn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêngë níc ta hiÖn
nay vai trß cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i ngµy cµng cã ý nghÜa vµ ¶nh h-
ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i lam cho nÒn kinh tÕ s«i ®éng h¬n, tèc ®é
chu chuyÓn cña hµng ho¸ tiÒn tÖ diÔn ra nhanh chãng h¬n.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ trªn thùc
tÕ nã ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c chØ tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp.së dÝ
nh vËy lµ nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng th«ng qua
tiªu thô,kh«ng ®îc lu th«ng trao ®æi trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp
®ã còng kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng phi s¶n xuÊt nh chóng ta ®· biÕt
lu th«ng kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ, nhng gi¸ trÞ kh«ng n»m ngoµi lu
th«ng.chÝnh ho¹t ®éng lu th«ng bu«n b¸n ®· kÕt nèi ®îc thÞ trêng
gÇn xa,kh«ng chØ ë trong níc mµ cßn ë thÞ trêng níc ngoµi, ®iÒu ®ã
gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn phån thÞnh cña mét quèc gia.
1 B¸n hµng kÕt qu¶ b¸n hµng vµ yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n
hµng
1.1.2.1. b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
B¸n hµng
50
B¸n hµng(hay tiªu thô hµng ho¸) lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña giai
®o¹n tuÇn hoµn vèn trong doanh nghiÖp, lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn mÆt
gi¸ trÞ cña hµng ho¸ trong mèi quan hÖ nµy doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn
giao hµng ho¸ cho ngêi mua vµ ngêi mua ph¶i chuyÓn giao cho doanh
nghiÖp sè tiÒn mua hµng t¬ng øng víi gi¸ trÞ hµng ho¸ ®ã,sè tiÒn nµy
gäi lµ doanh thu b¸n hµng.qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc coi lµ hoµn thµnh
khi cã ®ñ 2 ®iÒu kiÖn sau:
Göi hµng cho ngêi mua
Ngêi mua ®· tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn thanh to¸n
tøc lµ nghiÖp vô b¸n hµng chØ x¶y ra khi giao xong hµng,nhËn ®îc tiÒn
hoÆc giÊy chÊp nhËn thanh to¸n cña ngêi mua 2 viÖc nµy cã thÓ diÔn
ra ®ång thêi cïng mét lóc hoÆc kh«ng ®ång thêi tuú theo ph¬ng thøc
b¸n hµng cña doanh nghiÖp
KÕt qu¶ b¸n hµng
KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng b¸n hµng lµ chØ tiªu biÓu hiÖn hiÖu qu¶ cña
ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸.nã l¸ kho¶n chªch lÖch khi lÊy doanh
thu b¸n hµng thuÇn trõ di chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh bao gåm: chi
phÝ vÒ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
1.1.2.2.yªu cÇu qu¶n lý cña qu¸ tr×nh b¸n hµng
Trong bÊt kÓ nÒn kinh tÕ nµo nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hay nÒn kinh
tÕ thÞ trêng.. viÖc tiªu thô hµng ho¸ còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng,
quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã liªn
quan ®Õn lîi Ých s¸t sên cña doanh nghiÖp bëi cã th«ng qua tiªu thô
th× tÝnh chÊt h÷u Ých cña hµng ho¸ míi ®îc x· héi thõa nhËnvµ bªn
c¹nh ®ã míi cã kh¶ n¨ng bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã lîi nhuËn.
MÆt kh¸c t¨ng nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô lµ t¨ng nhanh vßng quay cu¶
50
vèn lu ®éng, tiÕt kiÖm vèn tr¸nh sö dông nh÷ng nguån vèn Ýt hiÖu
qu¶, nh vèn vay, vèn chiÕm dông ®¶m b¶o thu håi vèn nhanh thùc
hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. §©y lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó t¨ng thu nhËp
cho doanh nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn
Ngoµi ra trong quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp b¹n,viÖc cung cÊp s¶n
phÈm kÞp thêi, ®óng quy c¸ch phÈm chÊt, ®óng sè lîng yªu cÇu sÏ
gióp doanh nghiÖp b¹n hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt gãp phÇn
t¨ng l¬Þ nhuËn cho doanh nghiÖp b¹n t¨ng uy tÝn cho doanh nghiÖp
m×nh
Tõ nh÷ng ph©n tich trªn ®©y ta thÊy r»ng viÖc thùc hiÖn tèt viÖc
tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Do
®ã trong c«ng t¸c qu¶n lý nghiÖp vô b¸n hµng ph¶i tho¶ m·n ®îc c¸c
yªu cÇu sau:
N¾m b¾t theo dâi chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc b¸n hµng
N¾m b¾t theo dâi chÆt chÏ tõng hµng ho¸ b¸n ra
Cã biÖn ph¸p thanh to¸n, ®«n ®èc thu håi ®Çy ®ñ kÞp thêi vèn cña
doanh nghiÖp, t¨ng vßng quay vèn lu ®éng, tho¶ m·n ®îc yªu cÇu ®ã
gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp vµ gãp phÇn
thu cho ng©n s¸ch nhµ níc, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn
1.1.3 Vai trß kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng:
§èi víi mét doanh nghiÖp nãi chung vµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i
nãi riªng,tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cã
vai trß quan trong tõng bíc h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t hµng ho¸, ph¸t
hiÖn ®îc nh÷ng hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý
thÝch hîp nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn.C¸c sè liÖu mµ kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cung cÊp cho dianh
50
nghiÖp gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc møc ®é hoµn chØnh vÒ kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng tõ ®ã t×m nh÷ng biÖn
ph¸p thiÕu sãt mÊt c©n ®èi gi÷a kh©u mua- kh©u dù tr÷ vµ kh©u
b¸n ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi.
Tõ c¸c sè liÖu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh mµ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cung cÊp, nhµ níc n¾m ®îc t×nh h×nh kinh
doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp,tõ ®ã thùc hiÖn chøc
n¨ng qu¶n lý kiÓm so¸t vÜ m« nÒn kinh tÕ,®ång thêi nhµ níc cã thÓ
kiÓm tra viÖc chÊp hµnh vÒ kinh tÕ tµi chÝnh vµ thùc hiÖn nghÜa vô
®èi víi nhµ níc.
Ngoµi ra th«ng qua sè liÖu mµ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng cung cÊp, c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp biÕt ®îc kh¶
n¨ng mua-dù tr÷-b¸n c¸c mÆt hµng cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã
quyÕt ®Þnh ®Çu t,cho vay vèn hoÆc cã quan hÖ lµm ¨n víi doanh
nghiÖp b¹n.
1.1.4.nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng
§Ó qu¶n lý mét c¸ch tèt nhÊt ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp, kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp ®ã thuéc
thµnh phÇn nµo, lo¹i h×nh nµo, lo¹i h×nh së h÷u hay lÜnh vùc ho¹t
®éng nµo ®Òu ph¶i sö dông ®ång thêi hµng lo¹t c¸c c«ng cô kh¸c
nhau, trong ®ã kÕ to¸n ®îc coi lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu.§Æc biÖt
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,kÕ to¸n ®îc sö dông nh mét c«ng cô ®¾c
lùc kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp còng nh ®èi víi sù qu¶n
lý vÜ m« cña nhµ níc.chÝnh v× vËy kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n sau:
50
-Ghi chÐp ®Êy ®ñ kÞp thêi khèi lîng thµnh phÈm hµng ho¸ dÞch vô
b¸n ra vµ tiªu thô néi bé,tÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn cña hµng ®·
b¸n,chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n
chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
-KiÓm tra gi¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn,kÕ ho¹ch b¸n hµng,kÕ ho¹ch
lîi nhuËn,ph©n phèi lîi nhuËn vµ lû luËt thanh to¸n,lµm trßn nghÜa vô
®èi víi nhµ níc.
-Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh
hinhg b¸n hµng,x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶,phôc vô cho
viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nh vËy c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ
c«ng viÖc quan träng cña doanh nghiÖp nh»m x¸c ®Þnh sè lîng vµ gi¸
trÞ cña lîng hµng ho¸ b¸n ra còng nh doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp.song ®Ó ph¸t huy ®îc vai trß vµ thùc hiÖn tèt c¸c
nhiÖm vô ®· nªu trªn ®ßi hái ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thËt khoa
häc,hîp lý ®ång thêi c¸n bé kÕ to¸n ph¶i n¾m v÷ng néi dung cña viÖc
tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
1.2/néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.2.1.KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
*Doanh thu b¸n hµng: lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn cho ho¹t ®éng b¸n
s¶n phÈm hµng ho¸,cung cÊp lao vô dÞch vô cho kh¸ch hµng.
Doanh thu b¸n hµng thêng ®îc ph©n biÖt cho tõng lo¹i hµng,nh
doanh thu b¸n hµng ho¸, doanh thu b¸n thµnh phÈm doanh thu cung
cÊp lao vô.ngêi ta cßn ph©n biÖt doanh thu theo tõng tiªu thøc tiªu thô
gåm b¸n ra ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé.va ngoµi ra doanh thu
cßn ®îc x¸c ®Þnh theo tõng trêng hîp cô thÓ sau:
50
-§èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn bµn hµng cha cã thuÕ GTGT,
gåm c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n(nÕu cã)
-§èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng gåm c¶ phô thu vµ
phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n(nÕu cã)
Doanh thu thuÇn lµ chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng vµ c¸c
kho¶n gi¶m trõ doanh thu. gi¶m gi¸ hµng b¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuÕ
tiªu thô ®Æc biÖt thuÕ xuÊt khÈu.
* tµi kho¶n sö dông
§Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau
®©y:
-tµi kho¶n 511-doanh thu b¸n hµng. tµi kho¶n nµy gåm 4 TK cÊp 2
+TK 5111- doanh thu b¸n hµng ho¸
+TK5112- doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
+TK5113- doanh thu cung cÊp dÞch vô
+TK5114- doanh thu trî cÊp trî gi¸
-TK512: doanh thu b¸n hµng néi bé.TK nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n
¸nh t×nh h×nh b¸n hµng néi bé cña mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh
tÕ ®éc lËp
-TK512: doanh thu b¸n hµng néi bé, gåm 3 TK cÊp 2
+TK5121- doanh thu b¸n hµng ho¸
+TK5122- doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
+TK5123- doanh thu cung cÊp dÞch vô
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh:
TK111-tiÒn mÆt,TK112- tiÒn göi ng©n hµng,TK131-ph¶i thu kh¸ch
hµng,TK333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc...
50
*chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
-ho¸ ®¬n(GTGT)
-ho¸ ®¬n b¸n hµng
-phiÕu thu
-c¸c chøng tõ kÕ to¸n liªn quan kh¸c
*Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ mét sè nghiÖp vô chñ yÕu liªn quan ®Õn
doanh thu b¸n hµng
Khi doanh nghiÖp b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ thu tiÒn ngay, c¨n cø
vµo giÊy b¸o cã hoÆc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng
kÕ to¸n ghi:
nî TK 112- tiÒn göi ng©n hµng
nî TK 111- tiÒn mÆt
nî TK 131- ph¶i thu kh¸ch hµng
cã TK511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
(TK 3331- thuÕ GTGT ph¶i nép)
-Trêng hîp b¸n hµng thu b»ng ngo¹i tÖ, kÕ to¸n ph¶i quy ®æi sang
tiÒn "®ång"ViÖt Nam theo tû gi¸ mµ ng©n hµng nhµ níc c«ng bè t¹i
thêi ®iªmt thu tiÒn nÕu doanh nghiÖp sö dông tû gi¸ thùc tÕ.nÕu
doanh nghiÖp ghi theo tû gi¸ h¹ch to¸n th× trong kú doanh nghiÖp sö
dông tû gi¸ h¹ch to¸n.Kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ thùc tÕ vµ tû gi¸
h¹ch to¸n ®îc ghi ë TK 635 hoÆc TK 515 vµ cuèi n¨m tµi chÝnh ®îc kÕt
chuyÓn sang TK 413- chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i.
-Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý, doanh nghiÖp ®îc hëng hoa hång vµ
kh«ng ph¶i kª khai tÝnh thuÕ GTGT. doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn hoa
hång ®îc hëng.khi nhËn hµng cña ®¬n vÞ giao ®¹i lý, kÕ to¸n ghi vµo
bªn nî TK 003- hµng ho¸ vËt t b¸n hé, ký göi khi b¸n hµng thu ®îc tiÒn
hoÆc kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi:
50
nî TK 111,112,131
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng(sè tiÒn hoa hång)
cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n(sè tiÒn b¸n hµng trõ
hoa hång)
®ång thêi ghi cã TK 003- hµng ho¸, vËt t nhËn b¸n hé ký göi.
-B¸n hµng tr¶ gãp,kÕ to¸n ghi doanh sè b¸n hµng th«ng thêng ë TK
511. Sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ ph¶i cao h¬n doanh sè b¸n th«ng thêng,
kho¶n chªnh lÖch ®ã ®îc ghi vµo TK 3387( doanh thu cha ®îc thùc
hiÖn)
nî TK 111,112(sè tiÒn thu ngay)
nî TK 131( sè tiÒn ph¶i thu)
cã TK 511( gi¸ b¸n cha thuÕ GTGT)
cã TK 333( thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n)
cã TK 3387( phÇn chªnh lÖch cao h¬n gi¸ th«ng
thêng)
-B¸n hµng theo ph¬ng thøc ®æi hµng, khi doanh nghiÖp xuÊt hµng
trao ®æi víi kh¸ch hµng, kÕ to¸n ph¶i ghi doanh thu b¸n hµng vµ thuÕ
GTGT ®Çu ra.Khi nhËn hµng cña kh¸ch, kÕ to¸n khi hµng nhËp kho vµ
tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo
+Khi xuÊt hµng trao ®æi, ghi nhËn doanh thu
Nî TK 131- ph¶i thu cu¶ kh¸ch hµng
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã Tk 3331- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
+Khi nhËp hµng cña kh¸ch ghi:
nî TK 152,156,155
nî Tk 133- thuÕ VAT
cã TK131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng( hoÆc TK
331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n)
NÕu ghi vµo TK 331, cuèi kú ph¶i ®èi chiÕu ®Ó bï trõ vµ ghi:
nî TK 331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
cã TK 131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
50
-Trêng hîp doanh nghiÖp dïng hµng ho¸ vËt t sö dông néi bé cho
s¶n xuÊt kinh doanh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n x¸c ®Þnh
doanh thu cña sè hµng nµy t¬ng øng víi chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc gi¸ vèn
hµng ho¸ ®Ó ghi vµo chi phÝ SXKD.
+Khi ph¶n ¸nh gi¸ vèn.
nî TK 632
cã TK 156.152
nî TK 627,641,642
cã TK512- doanh thu hµng ho¸ néi bé
§ång thêi ghi thuÕ GTGT: nî TK 133- thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
cã TK 333: thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép
NSNN
-Hµng ho¸, thµnh phÈm, vËt t dïng ®Ó biÕu tÆng ®îc trang tr¶i
b»ng quü khen thëng phóc lîi kÕ to¸n ghi:
nî TK 431- quü khen thëng phóc lîi
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 3331- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
-Hµng ho¸ thµnh phÈm b¸n ra thuéc diÖn chÞu thuÕ xuÊt nhËp
khÈu vµ thuÕ TT§B, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ XNK vµ thuÕ TT§B ph¶i
nép, ghi:
nî TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 333-thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n-
íc(3332,3333)
-Cuèi kú x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng thuÇn b»ng c¸ch lÊy
doanh thu theo ho¸ ®¬n trõ ®i thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ TT§B ( nÕu cã)
vµ c¸c kho¶n gi¶m gi¸, hµng bÞ tr¶ l¹i,kÕ to¸n ghi:
nî TK511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
1.2.2/KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
50
C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu bao gåm: hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, gi¶m
gi¸ hµng b¸n, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu
1.2.2.1 KÕ to¸n b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i:
KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho kh¸ch
hµng tÝnh theo doanh sè cña hµng ®· b¸n nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
§Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n sö dông TK
531-hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh TK
3331,TK156...
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:
hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
TK111,112,131 TK 531
TK511
tæng gi¸ doanh thu b¸n cuèi kú kÕt chuyÓn
doanh thu gi¸ b¸n
hµng vµ l·i cha thuª hµng b¸n tr¶ l¹i
ko thuÕ
GTGT
GTGT
TK333
phÇn thuÕ VAT hoµn l¹i
cho kh¸ch hµng
KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp:
s¬ ®å 2
TK111,112,131 TK531 TK511 TK156
TK 632
50
khi ph¸t sinh doanh cuèi kú doanh thu
nhËp kho
thu hµng b¸n bÞ tr¶ hµng bÞ tr¶ l¹i
hµng tr¶ l¹i
l¹i
Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho kh¸ch
hµng vÒ c¸c s¶n phÈm ®· b¸n, ®· ghi nhËn doanh thu theo gi¸ ghi trªn
ho¸ ®¬n nh: ph¶i gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng v× lçi thuéc vÒ doanh
nghiÖp( hµng giao kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch) hoÆc do kh¸ch hµng
mua víi khèi lîng lín doanh nghiÖp gi¶m gi¸ ®Ó ®Èy m¹nh viÖc tiªu thô
hµng ho¸
* Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕ to¸n sö dông TK 532-
gi¶m gi¸ hµng b¸n
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh-
:TK111,112,333
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
-gi¶m gi¸ hµng b¸n thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph-
¬ng ph¸p khÊu trõ:
s¬ ®å 3
TK111,112,131 TK532
TK511
doanh thu gi¶m gi¸ hµng b¸n cuèi kú
kÕt chuyÓn
gi¶m gi¸ hµng kh«ng cã thuÕ GTGT doanh thu
gi¶m gi¸
®· tÝnh to¸n hµng b¸n
hoÆc chÊp nhËn
50
tÝnh to¸n cho
ngêi mua
TK3331
thuÕ GTGT cña hµng gi¶m gi¸
Gi¶m gi¸ hµng b¸n chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
s¬ ®å 4:
TK TK532 TK51
111,112,131 1
gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn
chÊp nhËn cho kh¸ch doanh thu
hµng gi¶m gi¸ hµng
b¸n
Cuèi kú khi tÝnh sè thuÕ GTGT ph¶i lo¹i bá sè thuÕ GTGT cña
kho¶n gi¶m hµng b¸n ph¸t sinh trong kú.
1.2.2.3 kÕ to¸n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu.
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: doanh nghiÖp ph¶i nép kho¶n nµy khi
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt.
ThuÕ xuÊt khÈu: doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ xuÊt khÈu khi doanh
nghiÖp cã xuÊt khÈu trùc tiÕp c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸.
Tµi kho¶n sö dông: ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ chi tiªu ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt
khÈu kÕ to¸n sö dông TK 333(3332-thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt), TK 3333-
thuÕ xuÊt khÈu
50
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,thuÕ xuÊt khÈu:
Hµng ho¸ b¸n ra thuéc diÖn chÞu thuÕ xuÊt khÈu,thuÕ tiªu thô
®Æc biÖt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt ph¶i nép ghi:
Nî 511- doanh thu b¸n hµng
Cã 333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
1.2.3 kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,kinh doanh muèn ®em l¹i lîi nhuËn tèi ®a
cho doanh nghiÖp th× ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vèn kinh doanh, sö dông
hiÖu qu¶ nhÊt nguån vèn cña doanh nghiÖp.Muèn vËy doanh nghiÖp
ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt c¸c kho¶n chi phÝ chi ra.
Gi¸ vèn hµng b¸n lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi phÝ chiÕm tû träng lín
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn qu¶n lý chÆt chÏ vµ x¸c
®Þnh ®óng gi¸ vèn th× tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng ®îc sù
h×nh thµnh cña gi¸ vèn.
Sù h×nh thµnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®îc ph©n biÖt ë c¸c giai
®o¹n kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh sau:
TrÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ t¹i thêi ®iÓm mua hµng lµ sè tiÒn thùc tÕ
ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (cßn gäi lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ)
ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT th×
gi¸ mua thùc tÕ lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n kh«ng cã thuÕ trõ ®i c¸c
kho¶n gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuª GTGT theo ph-
¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT th× gi¸ mua thùc tÕ lµ tæng gi¸ thanh
to¸n bao gåm c¶ thuÕ trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n,hµng bÞ tr¶
l¹i (nÕu cã)
50
TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng mua nhËp kho lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ
cña hµng ho¸ nhËp kho.
TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng mua
vµ chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng ho¸ xuÊt kho
1.2.3.1 X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng ho¸.
Muèn kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ vèn
hµng ho¸.
TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, bao
gåm trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i, trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n,
bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ vµ chi phÝ thu mua cña sè hµng ®· xuÊt
kho.
TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc tÝnh b»ng mét trong nh÷ng
ph¬ng ph¸p sau:
* Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh
Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ nhËp kho tõng l« theo gi¸ nµo th×
xuÊt kho theo gi¸ ®ã kh«ng quan t©m ®Õn thêi gian nhËp xuÊt ph¬ng
ph¸p nµy ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tõng l« hµng xuÊt nhng c«ng viÖc rÊt
phøc t¹p ®ßi hái thñ kho ph¶i n¾m ®îc chi tiÕt tõng l« hµng. Ph¬ng
ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông víi hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao nhËp theo l« vµ
b¶o qu¶n riªng theo tõng l« cña mçi lÇn nhËp.
*Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc:
50
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng ho¸ nµo nhËp kho tríc th×
xuÊt tríc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
hµng ho¸ xuÊt kho trong kú tÝnh theo ®¬n gi¸ mua thùc tÕ nhËp tríc.
*Ph¬ng ph¸p nhËp sau- xuÊt tríc
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng nhËp sau ®îc xuÊt tríc,
lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng xuÊt
kho tÝnh theo ®¬n gi¸ mua hµng nhËp sau. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi
kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn
*Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn
Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ xuÊt kho cha ghi sæ, cuèi th¸ng c¨n
cø vµo sè tån ®Çu kú vµ sè nhËp trong kú kÕ to¸n tÝnh ®îc gi¸ b×nh
qu©n cu¶ hµng ho¸ theo c«ng
gi¸thøc:
mua thùc gi¸ mua thùc
tÕ cña hµng tÕ hµng nhËp
tån ®Çu kú + trong kú
§¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n=
sè lîng hµng tån
sè lîng hµng
trong kú +
nhËp trong
kú
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho= sè lîng hµng ho¸ xuÊt
kho* ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
*Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n
§èi víi c¸c doanh nghiÖp mua hµng ho¸ vËt t thêng xuyªn cã sù biÕn
®éng vÒ gi¸ c¶, khèi lîng chñng lo¹i vËt t hµng ho¸ nhËp, xuÊt kho
nhiÒu th× cã thÕ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ
cña hµng xuÊt kho.Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh do doanh nghiÖp
x©y dùng, gi¸ nµy kh«ng cã t¸c dông giao dÞch víi bªn ngoµi.ViÖc
nhËp xuÊt tríc hÕt ph¶i tÝnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n
cu¶ hµng lu©n chuyÓn trong kú
50
trÞ gi¸ thùc tÕ + trÞ gi¸ thùc tÕ cña
cña hµng tån hµng nhËp trong kú
®Çu kú
HÖ sè gi¸=
trÞ gi¸ h¹ch to¸n trÞ gi¸ h¹ch to¸n
cña hµng tån + cña hµng nhËp
®Çu kú trong kú
Sau khi tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt trong kú
hÖ sè gi÷a gi¸ trÞ
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng = h¹ch
trÞ gi¸ *
thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch
xuÊt trong kú to¸n cña hµng
to¸n cña hµng lu©n
xuÊt trong kú
chuyÓn trong kú
* TÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ theo ph¬ng ph¸p c©n ®èi
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng cßn l¹i
cuèi kú b¨ng c¸ch lÊy sè lîng cßn l¹i cuèi kú nh©n víi ®¬n gi¸ mua lÇn
cuèi cïng trong th¸ng.sau ®ã dïng c«ng thøc c©n ®èi ®Ó tÝnh trÞ gi¸
mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho
trÞ gi¸ trÞ gi¸ trÞ gi¸ trÞ gi¸
mua thùc = mua thùc + mua thùc - mua thùc
tÕ hµng tÕ hµng tÕ hµng tÕ hµng
tån ®Çu nhËp tån cuèi kú
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho cÇn ph¶i ph©n
bæ chi phÝ thu mua cho sè hµng ®· xuÊt kho theo c«ng thøc:
chi phÝ mua chi phÝ mua
chi phÝ thu mua cña hµng tån hµng ph¸t sinh trÞ gi¸
ph©n bæ cho ®Çu
= kú trong kú mua
x
hµng xuÊt kho cña
trÞ gi¸ mua trÞ gi¸ mua hµng
cña hµng hµng nhËp xuÊt
cßn ®Çu kú trong kú
50
* Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ tån ®Çu kú
TrÞ gi¸ hµng xuÊt kho=sè lîng hµng ho¸ xuÊt kho *®¬n gi¸ mua thùc
tÕ hµng tån ®©u kú
1.2.3.2 TÝnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n
Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè hµng ®· b¸n kÕ to¸n
tæng hîp l¹i ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n theo c«ng thøc:
chi phÝ thu mua
trÞ gi¸ vèn thùc trÞ gi¸ mua thùc
= + ph©n bæ cho
tÕ cu¶ hµng tÕ cña hµng xuÊt
hµng tiªu thô
xuÊt kho
1.2.3.3 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
* Trêng hîp doanh nghiÖp b¸n hµng theo ph¬ng thøc trùc tiÕp:
- Khi doanh nghiÖp xuÊt kho s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó b¸n:
Nî 632 - gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho
Cã 156,155
- Hµng ho¸ ®îc b¸n theo ph¬ng ph¸p giao tay ba:
Nî 632 - gi¸ vèn hµng b¸n
Nî 133 - thuÕ GTGT
Cã 111,112,331...
- Trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ hoµn thµnh nhng kh«ng
nhËp kho mµ b¸n ngay, kÕ to¸n ghi:
Nî 632 - gi¸ vèn hµng b¸n
Cã 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n vµo bªn nî TK
911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n ghi:
Nî 911 - x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
50
Trong thêi kú ®æi míi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë viÖt
nam ®· vµ ®ang cã bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ h×nh thøc, quy m«
vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch
më cöa, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®· gãp phÇn
quan träng trong viÖc thiÕt lËp nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Èy nÒn kinh
tÕ thÞ trêng trë nªn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.®Ó thùc hiÖn h¹ch to¸n
trong c¬ chÕ míi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i tù lÊy thu bï
chi, tù lÊy thu nh©p cña m×nh ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã
l·i.®Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu ®ã,c¸c ®¬n vÞ ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶
c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ khi bá vèn cho ®Õn khi thu ® îc
vèn vÒ, ph¶i ®¶m b¶o thu nhËp cho ®¬n vÞ, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa
vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc vµ thùc hiÖn tæng hoµ nh÷ng biÖn ph¸p
quan träng hµng ®©ï kh«ng thÕ thiÕu ®îc lµ thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ
trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. H¹ch
to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng nhÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó
ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cïng víi sù ®æi míi s©u s¾c cña c¬
chÕ kinh tÕ ®ßi hái hÖ thèng kÕ to¸n ph¶i kh«ng ngõng ®îc hoµn
thiÖn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý.
Víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®ãng vai trß lµ m¹ch m¸u trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n-cã qu¸ tr×nh kinh doanh theo mét chu kú nhÊt ®Þnh
lµ: mua-dù tr÷ -b¸n,trong ®ã kh©u b¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña
1
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ dù tr÷ cho kú tíi, míi cã thu nhËp
®Ó bï ®¾p chi phÝ kinh doanh vµ tÝch luü ®Ó tiÕp tôc cho qu¸ tr×nh
kinh doanh.do ®ã viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng cã ý nghÜa rÊt lín
®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
NhËn thøc ®îc tÇm quan cña c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng lµ phÇn hµnh chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
vµ víi chøc n¨ng lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tiªu thô
th× cµng ph¶i ®îc cñng cè vµ hoµn thiÖn nh»m phôc vô ®¾c lùc cho
qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.cho nªn qua qu¸ tr×nh thùc
tËp t¹i c«ng ty vËt liÖu ®iÖn-dông cô c¬ khÝ cung víi lý luËn kÕ to¸n
mµ em ®· häc,em ®· lùa chän ®Ò tµi:"Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i Cöa hµng kinh doanh chiÕu
s¸ng
®ãng ng¾t thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iÖn vµ dông cô c¬ khÝ" cho
chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Toµn bé ®Ò tµi ®îc tr×nh bµy trong chuyªn ®Ò kÕt cÊu gåm 3
phÇn:
PhÇn I: lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng&x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp
PhÇn II:thùc tr¹ng vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng,x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i Cöa hµng kinh doanh chiÕu s¸ng ®ãng ng¾t
thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iÖn-DCCK
PhÇn III: mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng&x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i xÝ nghiªp kinh doanh chiÕu
s¸ng ®ãng ng¾t thuéc c«ng ty vËt liÖu ®iªn &DCCK.
50
PhÇn I:
lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶
b¸n hµng trong doanh nghiÖp
1.1 Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1.1 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i
Kinh doanh th¬ng m¹i kh¸c víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt,nã lµ giai ®o¹n
sau cïng cña chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m ®a s¶n phÈm ®Õn tau ngêi
tiªu dïng,phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt còng nh tiªu dïng cña hä.
th¬ng m¹i ®îc hiÓu lµ bu«n b¸n, tøc lµ mua hµng ho¸ ®Ó b¸n ra
nhiÒu h¬n.nh vËy ho¹t ®éng th¬ng m¹i t¸ch biÖt h¼n kh«ng liªn quan
®Õn qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm nh thÕ nµo,s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra
tõ ®©u nã chØ lµ ho¹t ®éng trao ®æi lu th«ng hµng ho¸ dÞch vô dùa
trªn sù tho¶ thuËn vÒ gi¸ c¶
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng th¬ng m¹i bao trïm tÊt c¶
nh÷ng lÜnh vùc mua b¸n hµng ho¸ tøc lµ thùc hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸
th«ng qua gi¸ c¶.c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i chØ cã thÓ
b¸n ®îc hµng ho¸ th«ng qua thÞ trêng.thÞ trêng lµ n¬i kiÓm nghiÖm,lµ
thíc ®o cho tÊt c¶ c¸c mÆt hµngkinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th-
¬ng m¹i.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ trªn thùc
tÕ nã ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu cña mét doanh
nghiÖp.së dÜ nh vËy lµ nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kh«ng th«ng qua tiªu thô kh«ng ®îc lu th«ng trao ®æi trªn thÞ trêng
th× doanh nghiÖp ®ã kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
50
trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ tù m×nh tiªu thô ®îc
s¶n phÈm cña m×nh, nhng nÕu chØ ®¬n thuÇn nh vËy th× c¬ héi
ph¸t triÒn vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng lµ cha ®ñ v× vËy
ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i ra ®êi víi môc tiªu chÝnh lµ phôc vô
tèi ®a nhu cÇu tiªu dïng cña con ngêi vµ hä chØ chó träng ®Õn mét
viÖc duy nhÊt lµ mua b¸n ®îc nhiÒu hµng.
ë ®©y ta chØ quan t©m ®Õn c«ng t¸c b¸n hµng bëi ho¹t ®éng
nµylµ ho¹t ®éng chÝnh t¹o ra lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp th¬ng
m¹i. trong ®iÒu kiÖn chuyÕn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêngë níc ta hiÖn
nay vai trß cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i ngµy cµng cã ý nghÜa vµ ¶nh h-
ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i lam cho nÒn kinh tÕ s«i ®éng h¬n, tèc ®é
chu chuyÓn cña hµng ho¸ tiÒn tÖ diÔn ra nhanh chãng h¬n.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ trªn thùc
tÕ nã ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c chØ tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp.së dÝ
nh vËy lµ nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng th«ng qua
tiªu thô,kh«ng ®îc lu th«ng trao ®æi trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp
®ã còng kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
ho¹t ®éng th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng phi s¶n xuÊt nh chóng ta ®· biÕt
lu th«ng kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ, nhng gi¸ trÞ kh«ng n»m ngoµi lu
th«ng.chÝnh ho¹t ®éng lu th«ng bu«n b¸n ®· kÕt nèi ®îc thÞ trêng
gÇn xa,kh«ng chØ ë trong níc mµ cßn ë thÞ trêng níc ngoµi, ®iÒu ®ã
gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn phån thÞnh cña mét quèc gia.
1 B¸n hµng kÕt qu¶ b¸n hµng vµ yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n
hµng
1.1.2.1. b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
B¸n hµng
50
B¸n hµng(hay tiªu thô hµng ho¸) lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña giai
®o¹n tuÇn hoµn vèn trong doanh nghiÖp, lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn mÆt
gi¸ trÞ cña hµng ho¸ trong mèi quan hÖ nµy doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn
giao hµng ho¸ cho ngêi mua vµ ngêi mua ph¶i chuyÓn giao cho doanh
nghiÖp sè tiÒn mua hµng t¬ng øng víi gi¸ trÞ hµng ho¸ ®ã,sè tiÒn nµy
gäi lµ doanh thu b¸n hµng.qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc coi lµ hoµn thµnh
khi cã ®ñ 2 ®iÒu kiÖn sau:
Göi hµng cho ngêi mua
Ngêi mua ®· tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn thanh to¸n
tøc lµ nghiÖp vô b¸n hµng chØ x¶y ra khi giao xong hµng,nhËn ®îc tiÒn
hoÆc giÊy chÊp nhËn thanh to¸n cña ngêi mua 2 viÖc nµy cã thÓ diÔn
ra ®ång thêi cïng mét lóc hoÆc kh«ng ®ång thêi tuú theo ph¬ng thøc
b¸n hµng cña doanh nghiÖp
KÕt qu¶ b¸n hµng
KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng b¸n hµng lµ chØ tiªu biÓu hiÖn hiÖu qu¶ cña
ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸.nã l¸ kho¶n chªch lÖch khi lÊy doanh
thu b¸n hµng thuÇn trõ di chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh bao gåm: chi
phÝ vÒ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
1.1.2.2.yªu cÇu qu¶n lý cña qu¸ tr×nh b¸n hµng
Trong bÊt kÓ nÒn kinh tÕ nµo nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hay nÒn kinh
tÕ thÞ trêng.. viÖc tiªu thô hµng ho¸ còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng,
quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã liªn
quan ®Õn lîi Ých s¸t sên cña doanh nghiÖp bëi cã th«ng qua tiªu thô
th× tÝnh chÊt h÷u Ých cña hµng ho¸ míi ®îc x· héi thõa nhËnvµ bªn
c¹nh ®ã míi cã kh¶ n¨ng bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã lîi nhuËn.
MÆt kh¸c t¨ng nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô lµ t¨ng nhanh vßng quay cu¶
50
vèn lu ®éng, tiÕt kiÖm vèn tr¸nh sö dông nh÷ng nguån vèn Ýt hiÖu
qu¶, nh vèn vay, vèn chiÕm dông ®¶m b¶o thu håi vèn nhanh thùc
hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. §©y lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó t¨ng thu nhËp
cho doanh nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn
Ngoµi ra trong quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp b¹n,viÖc cung cÊp s¶n
phÈm kÞp thêi, ®óng quy c¸ch phÈm chÊt, ®óng sè lîng yªu cÇu sÏ
gióp doanh nghiÖp b¹n hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt gãp phÇn
t¨ng l¬Þ nhuËn cho doanh nghiÖp b¹n t¨ng uy tÝn cho doanh nghiÖp
m×nh
Tõ nh÷ng ph©n tich trªn ®©y ta thÊy r»ng viÖc thùc hiÖn tèt viÖc
tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Do
®ã trong c«ng t¸c qu¶n lý nghiÖp vô b¸n hµng ph¶i tho¶ m·n ®îc c¸c
yªu cÇu sau:
N¾m b¾t theo dâi chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc b¸n hµng
N¾m b¾t theo dâi chÆt chÏ tõng hµng ho¸ b¸n ra
Cã biÖn ph¸p thanh to¸n, ®«n ®èc thu håi ®Çy ®ñ kÞp thêi vèn cña
doanh nghiÖp, t¨ng vßng quay vèn lu ®éng, tho¶ m·n ®îc yªu cÇu ®ã
gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp vµ gãp phÇn
thu cho ng©n s¸ch nhµ níc, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn
1.1.3 Vai trß kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng:
§èi víi mét doanh nghiÖp nãi chung vµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i
nãi riªng,tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cã
vai trß quan trong tõng bíc h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t hµng ho¸, ph¸t
hiÖn ®îc nh÷ng hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý
thÝch hîp nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn.C¸c sè liÖu mµ kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cung cÊp cho dianh
50
nghiÖp gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc møc ®é hoµn chØnh vÒ kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng tõ ®ã t×m nh÷ng biÖn
ph¸p thiÕu sãt mÊt c©n ®èi gi÷a kh©u mua- kh©u dù tr÷ vµ kh©u
b¸n ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi.
Tõ c¸c sè liÖu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh mµ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cung cÊp, nhµ níc n¾m ®îc t×nh h×nh kinh
doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp,tõ ®ã thùc hiÖn chøc
n¨ng qu¶n lý kiÓm so¸t vÜ m« nÒn kinh tÕ,®ång thêi nhµ níc cã thÓ
kiÓm tra viÖc chÊp hµnh vÒ kinh tÕ tµi chÝnh vµ thùc hiÖn nghÜa vô
®èi víi nhµ níc.
Ngoµi ra th«ng qua sè liÖu mµ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng cung cÊp, c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp biÕt ®îc kh¶
n¨ng mua-dù tr÷-b¸n c¸c mÆt hµng cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã
quyÕt ®Þnh ®Çu t,cho vay vèn hoÆc cã quan hÖ lµm ¨n víi doanh
nghiÖp b¹n.
1.1.4.nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng
§Ó qu¶n lý mét c¸ch tèt nhÊt ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp, kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp ®ã thuéc
thµnh phÇn nµo, lo¹i h×nh nµo, lo¹i h×nh së h÷u hay lÜnh vùc ho¹t
®éng nµo ®Òu ph¶i sö dông ®ång thêi hµng lo¹t c¸c c«ng cô kh¸c
nhau, trong ®ã kÕ to¸n ®îc coi lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu.§Æc biÖt
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,kÕ to¸n ®îc sö dông nh mét c«ng cô ®¾c
lùc kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp còng nh ®èi víi sù qu¶n
lý vÜ m« cña nhµ níc.chÝnh v× vËy kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n sau:
50
-Ghi chÐp ®Êy ®ñ kÞp thêi khèi lîng thµnh phÈm hµng ho¸ dÞch vô
b¸n ra vµ tiªu thô néi bé,tÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn cña hµng ®·
b¸n,chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n
chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
-KiÓm tra gi¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn,kÕ ho¹ch b¸n hµng,kÕ ho¹ch
lîi nhuËn,ph©n phèi lîi nhuËn vµ lû luËt thanh to¸n,lµm trßn nghÜa vô
®èi víi nhµ níc.
-Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh
hinhg b¸n hµng,x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶,phôc vô cho
viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nh vËy c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ
c«ng viÖc quan träng cña doanh nghiÖp nh»m x¸c ®Þnh sè lîng vµ gi¸
trÞ cña lîng hµng ho¸ b¸n ra còng nh doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp.song ®Ó ph¸t huy ®îc vai trß vµ thùc hiÖn tèt c¸c
nhiÖm vô ®· nªu trªn ®ßi hái ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thËt khoa
häc,hîp lý ®ång thêi c¸n bé kÕ to¸n ph¶i n¾m v÷ng néi dung cña viÖc
tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
1.2/néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.2.1.KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
*Doanh thu b¸n hµng: lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn cho ho¹t ®éng b¸n
s¶n phÈm hµng ho¸,cung cÊp lao vô dÞch vô cho kh¸ch hµng.
Doanh thu b¸n hµng thêng ®îc ph©n biÖt cho tõng lo¹i hµng,nh
doanh thu b¸n hµng ho¸, doanh thu b¸n thµnh phÈm doanh thu cung
cÊp lao vô.ngêi ta cßn ph©n biÖt doanh thu theo tõng tiªu thøc tiªu thô
gåm b¸n ra ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé.va ngoµi ra doanh thu
cßn ®îc x¸c ®Þnh theo tõng trêng hîp cô thÓ sau:
50
-§èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn bµn hµng cha cã thuÕ GTGT,
gåm c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n(nÕu cã)
-§èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng gåm c¶ phô thu vµ
phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n(nÕu cã)
Doanh thu thuÇn lµ chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng vµ c¸c
kho¶n gi¶m trõ doanh thu. gi¶m gi¸ hµng b¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuÕ
tiªu thô ®Æc biÖt thuÕ xuÊt khÈu.
* tµi kho¶n sö dông
§Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau
®©y:
-tµi kho¶n 511-doanh thu b¸n hµng. tµi kho¶n nµy gåm 4 TK cÊp 2
+TK 5111- doanh thu b¸n hµng ho¸
+TK5112- doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
+TK5113- doanh thu cung cÊp dÞch vô
+TK5114- doanh thu trî cÊp trî gi¸
-TK512: doanh thu b¸n hµng néi bé.TK nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n
¸nh t×nh h×nh b¸n hµng néi bé cña mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh
tÕ ®éc lËp
-TK512: doanh thu b¸n hµng néi bé, gåm 3 TK cÊp 2
+TK5121- doanh thu b¸n hµng ho¸
+TK5122- doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
+TK5123- doanh thu cung cÊp dÞch vô
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh:
TK111-tiÒn mÆt,TK112- tiÒn göi ng©n hµng,TK131-ph¶i thu kh¸ch
hµng,TK333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc...
50
*chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
-ho¸ ®¬n(GTGT)
-ho¸ ®¬n b¸n hµng
-phiÕu thu
-c¸c chøng tõ kÕ to¸n liªn quan kh¸c
*Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ mét sè nghiÖp vô chñ yÕu liªn quan ®Õn
doanh thu b¸n hµng
Khi doanh nghiÖp b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ thu tiÒn ngay, c¨n cø
vµo giÊy b¸o cã hoÆc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng
kÕ to¸n ghi:
nî TK 112- tiÒn göi ng©n hµng
nî TK 111- tiÒn mÆt
nî TK 131- ph¶i thu kh¸ch hµng
cã TK511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
(TK 3331- thuÕ GTGT ph¶i nép)
-Trêng hîp b¸n hµng thu b»ng ngo¹i tÖ, kÕ to¸n ph¶i quy ®æi sang
tiÒn "®ång"ViÖt Nam theo tû gi¸ mµ ng©n hµng nhµ níc c«ng bè t¹i
thêi ®iªmt thu tiÒn nÕu doanh nghiÖp sö dông tû gi¸ thùc tÕ.nÕu
doanh nghiÖp ghi theo tû gi¸ h¹ch to¸n th× trong kú doanh nghiÖp sö
dông tû gi¸ h¹ch to¸n.Kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ thùc tÕ vµ tû gi¸
h¹ch to¸n ®îc ghi ë TK 635 hoÆc TK 515 vµ cuèi n¨m tµi chÝnh ®îc kÕt
chuyÓn sang TK 413- chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i.
-Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý, doanh nghiÖp ®îc hëng hoa hång vµ
kh«ng ph¶i kª khai tÝnh thuÕ GTGT. doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn hoa
hång ®îc hëng.khi nhËn hµng cña ®¬n vÞ giao ®¹i lý, kÕ to¸n ghi vµo
bªn nî TK 003- hµng ho¸ vËt t b¸n hé, ký göi khi b¸n hµng thu ®îc tiÒn
hoÆc kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi:
50
nî TK 111,112,131
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng(sè tiÒn hoa hång)
cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n(sè tiÒn b¸n hµng trõ
hoa hång)
®ång thêi ghi cã TK 003- hµng ho¸, vËt t nhËn b¸n hé ký göi.
-B¸n hµng tr¶ gãp,kÕ to¸n ghi doanh sè b¸n hµng th«ng thêng ë TK
511. Sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ ph¶i cao h¬n doanh sè b¸n th«ng thêng,
kho¶n chªnh lÖch ®ã ®îc ghi vµo TK 3387( doanh thu cha ®îc thùc
hiÖn)
nî TK 111,112(sè tiÒn thu ngay)
nî TK 131( sè tiÒn ph¶i thu)
cã TK 511( gi¸ b¸n cha thuÕ GTGT)
cã TK 333( thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n)
cã TK 3387( phÇn chªnh lÖch cao h¬n gi¸ th«ng
thêng)
-B¸n hµng theo ph¬ng thøc ®æi hµng, khi doanh nghiÖp xuÊt hµng
trao ®æi víi kh¸ch hµng, kÕ to¸n ph¶i ghi doanh thu b¸n hµng vµ thuÕ
GTGT ®Çu ra.Khi nhËn hµng cña kh¸ch, kÕ to¸n khi hµng nhËp kho vµ
tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo
+Khi xuÊt hµng trao ®æi, ghi nhËn doanh thu
Nî TK 131- ph¶i thu cu¶ kh¸ch hµng
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã Tk 3331- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
+Khi nhËp hµng cña kh¸ch ghi:
nî TK 152,156,155
nî Tk 133- thuÕ VAT
cã TK131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng( hoÆc TK
331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n)
NÕu ghi vµo TK 331, cuèi kú ph¶i ®èi chiÕu ®Ó bï trõ vµ ghi:
nî TK 331- ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
cã TK 131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
50
-Trêng hîp doanh nghiÖp dïng hµng ho¸ vËt t sö dông néi bé cho
s¶n xuÊt kinh doanh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n x¸c ®Þnh
doanh thu cña sè hµng nµy t¬ng øng víi chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc gi¸ vèn
hµng ho¸ ®Ó ghi vµo chi phÝ SXKD.
+Khi ph¶n ¸nh gi¸ vèn.
nî TK 632
cã TK 156.152
nî TK 627,641,642
cã TK512- doanh thu hµng ho¸ néi bé
§ång thêi ghi thuÕ GTGT: nî TK 133- thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
cã TK 333: thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép
NSNN
-Hµng ho¸, thµnh phÈm, vËt t dïng ®Ó biÕu tÆng ®îc trang tr¶i
b»ng quü khen thëng phóc lîi kÕ to¸n ghi:
nî TK 431- quü khen thëng phóc lîi
cã TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 3331- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
-Hµng ho¸ thµnh phÈm b¸n ra thuéc diÖn chÞu thuÕ xuÊt nhËp
khÈu vµ thuÕ TT§B, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ XNK vµ thuÕ TT§B ph¶i
nép, ghi:
nî TK 511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 333-thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n-
íc(3332,3333)
-Cuèi kú x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng thuÇn b»ng c¸ch lÊy
doanh thu theo ho¸ ®¬n trõ ®i thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ TT§B ( nÕu cã)
vµ c¸c kho¶n gi¶m gi¸, hµng bÞ tr¶ l¹i,kÕ to¸n ghi:
nî TK511- doanh thu b¸n hµng
cã TK 911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
1.2.2/KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
50
C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu bao gåm: hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, gi¶m
gi¸ hµng b¸n, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu
1.2.2.1 KÕ to¸n b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i:
KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho kh¸ch
hµng tÝnh theo doanh sè cña hµng ®· b¸n nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
§Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n sö dông TK
531-hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh TK
3331,TK156...
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:
hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
TK111,112,131 TK 531
TK511
tæng gi¸ doanh thu b¸n cuèi kú kÕt chuyÓn
doanh thu gi¸ b¸n
hµng vµ l·i cha thuª hµng b¸n tr¶ l¹i
ko thuÕ
GTGT
GTGT
TK333
phÇn thuÕ VAT hoµn l¹i
cho kh¸ch hµng
KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp:
s¬ ®å 2
TK111,112,131 TK531 TK511 TK156
TK 632
50
khi ph¸t sinh doanh cuèi kú doanh thu
nhËp kho
thu hµng b¸n bÞ tr¶ hµng bÞ tr¶ l¹i
hµng tr¶ l¹i
l¹i
Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho kh¸ch
hµng vÒ c¸c s¶n phÈm ®· b¸n, ®· ghi nhËn doanh thu theo gi¸ ghi trªn
ho¸ ®¬n nh: ph¶i gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng v× lçi thuéc vÒ doanh
nghiÖp( hµng giao kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch) hoÆc do kh¸ch hµng
mua víi khèi lîng lín doanh nghiÖp gi¶m gi¸ ®Ó ®Èy m¹nh viÖc tiªu thô
hµng ho¸
* Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕ to¸n sö dông TK 532-
gi¶m gi¸ hµng b¸n
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh-
:TK111,112,333
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
-gi¶m gi¸ hµng b¸n thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph-
¬ng ph¸p khÊu trõ:
s¬ ®å 3
TK111,112,131 TK532
TK511
doanh thu gi¶m gi¸ hµng b¸n cuèi kú
kÕt chuyÓn
gi¶m gi¸ hµng kh«ng cã thuÕ GTGT doanh thu
gi¶m gi¸
®· tÝnh to¸n hµng b¸n
hoÆc chÊp nhËn
50
tÝnh to¸n cho
ngêi mua
TK3331
thuÕ GTGT cña hµng gi¶m gi¸
Gi¶m gi¸ hµng b¸n chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
s¬ ®å 4:
TK TK532 TK51
111,112,131 1
gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn
chÊp nhËn cho kh¸ch doanh thu
hµng gi¶m gi¸ hµng
b¸n
Cuèi kú khi tÝnh sè thuÕ GTGT ph¶i lo¹i bá sè thuÕ GTGT cña
kho¶n gi¶m hµng b¸n ph¸t sinh trong kú.
1.2.2.3 kÕ to¸n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu.
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: doanh nghiÖp ph¶i nép kho¶n nµy khi
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt.
ThuÕ xuÊt khÈu: doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ xuÊt khÈu khi doanh
nghiÖp cã xuÊt khÈu trùc tiÕp c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸.
Tµi kho¶n sö dông: ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ chi tiªu ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt
khÈu kÕ to¸n sö dông TK 333(3332-thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt), TK 3333-
thuÕ xuÊt khÈu
50
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,thuÕ xuÊt khÈu:
Hµng ho¸ b¸n ra thuéc diÖn chÞu thuÕ xuÊt khÈu,thuÕ tiªu thô
®Æc biÖt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt ph¶i nép ghi:
Nî 511- doanh thu b¸n hµng
Cã 333- thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc
1.2.3 kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,kinh doanh muèn ®em l¹i lîi nhuËn tèi ®a
cho doanh nghiÖp th× ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vèn kinh doanh, sö dông
hiÖu qu¶ nhÊt nguån vèn cña doanh nghiÖp.Muèn vËy doanh nghiÖp
ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt c¸c kho¶n chi phÝ chi ra.
Gi¸ vèn hµng b¸n lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi phÝ chiÕm tû träng lín
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn qu¶n lý chÆt chÏ vµ x¸c
®Þnh ®óng gi¸ vèn th× tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng ®îc sù
h×nh thµnh cña gi¸ vèn.
Sù h×nh thµnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®îc ph©n biÖt ë c¸c giai
®o¹n kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh sau:
TrÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ t¹i thêi ®iÓm mua hµng lµ sè tiÒn thùc tÕ
ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (cßn gäi lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ)
ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT th×
gi¸ mua thùc tÕ lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n kh«ng cã thuÕ trõ ®i c¸c
kho¶n gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuª GTGT theo ph-
¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT th× gi¸ mua thùc tÕ lµ tæng gi¸ thanh
to¸n bao gåm c¶ thuÕ trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n,hµng bÞ tr¶
l¹i (nÕu cã)
50
TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng mua nhËp kho lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ
cña hµng ho¸ nhËp kho.
TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng mua
vµ chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng ho¸ xuÊt kho
1.2.3.1 X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng ho¸.
Muèn kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ vèn
hµng ho¸.
TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, bao
gåm trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i, trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n,
bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ vµ chi phÝ thu mua cña sè hµng ®· xuÊt
kho.
TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc tÝnh b»ng mét trong nh÷ng
ph¬ng ph¸p sau:
* Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh
Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ nhËp kho tõng l« theo gi¸ nµo th×
xuÊt kho theo gi¸ ®ã kh«ng quan t©m ®Õn thêi gian nhËp xuÊt ph¬ng
ph¸p nµy ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tõng l« hµng xuÊt nhng c«ng viÖc rÊt
phøc t¹p ®ßi hái thñ kho ph¶i n¾m ®îc chi tiÕt tõng l« hµng. Ph¬ng
ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông víi hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao nhËp theo l« vµ
b¶o qu¶n riªng theo tõng l« cña mçi lÇn nhËp.
*Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc:
50
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng ho¸ nµo nhËp kho tríc th×
xuÊt tríc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
hµng ho¸ xuÊt kho trong kú tÝnh theo ®¬n gi¸ mua thùc tÕ nhËp tríc.
*Ph¬ng ph¸p nhËp sau- xuÊt tríc
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng nhËp sau ®îc xuÊt tríc,
lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng xuÊt
kho tÝnh theo ®¬n gi¸ mua hµng nhËp sau. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi
kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn
*Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn
Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ xuÊt kho cha ghi sæ, cuèi th¸ng c¨n
cø vµo sè tån ®Çu kú vµ sè nhËp trong kú kÕ to¸n tÝnh ®îc gi¸ b×nh
qu©n cu¶ hµng ho¸ theo c«ng
gi¸thøc:
mua thùc gi¸ mua thùc
tÕ cña hµng tÕ hµng nhËp
tån ®Çu kú + trong kú
§¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n=
sè lîng hµng tån
sè lîng hµng
trong kú +
nhËp trong
kú
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho= sè lîng hµng ho¸ xuÊt
kho* ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
*Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n
§èi víi c¸c doanh nghiÖp mua hµng ho¸ vËt t thêng xuyªn cã sù biÕn
®éng vÒ gi¸ c¶, khèi lîng chñng lo¹i vËt t hµng ho¸ nhËp, xuÊt kho
nhiÒu th× cã thÕ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ
cña hµng xuÊt kho.Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh do doanh nghiÖp
x©y dùng, gi¸ nµy kh«ng cã t¸c dông giao dÞch víi bªn ngoµi.ViÖc
nhËp xuÊt tríc hÕt ph¶i tÝnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n
cu¶ hµng lu©n chuyÓn trong kú
50
trÞ gi¸ thùc tÕ + trÞ gi¸ thùc tÕ cña
cña hµng tån hµng nhËp trong kú
®Çu kú
HÖ sè gi¸=
trÞ gi¸ h¹ch to¸n trÞ gi¸ h¹ch to¸n
cña hµng tån + cña hµng nhËp
®Çu kú trong kú
Sau khi tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt trong kú
hÖ sè gi÷a gi¸ trÞ
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng = h¹ch
trÞ gi¸ *
thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch
xuÊt trong kú to¸n cña hµng
to¸n cña hµng lu©n
xuÊt trong kú
chuyÓn trong kú
* TÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ theo ph¬ng ph¸p c©n ®èi
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng cßn l¹i
cuèi kú b¨ng c¸ch lÊy sè lîng cßn l¹i cuèi kú nh©n víi ®¬n gi¸ mua lÇn
cuèi cïng trong th¸ng.sau ®ã dïng c«ng thøc c©n ®èi ®Ó tÝnh trÞ gi¸
mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho
trÞ gi¸ trÞ gi¸ trÞ gi¸ trÞ gi¸
mua thùc = mua thùc + mua thùc - mua thùc
tÕ hµng tÕ hµng tÕ hµng tÕ hµng
tån ®Çu nhËp tån cuèi kú
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho cÇn ph¶i ph©n
bæ chi phÝ thu mua cho sè hµng ®· xuÊt kho theo c«ng thøc:
chi phÝ mua chi phÝ mua
chi phÝ thu mua cña hµng tån hµng ph¸t sinh trÞ gi¸
ph©n bæ cho ®Çu
= kú trong kú mua
x
hµng xuÊt kho cña
trÞ gi¸ mua trÞ gi¸ mua hµng
cña hµng hµng nhËp xuÊt
cßn ®Çu kú trong kú
50
* Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ tån ®Çu kú
TrÞ gi¸ hµng xuÊt kho=sè lîng hµng ho¸ xuÊt kho *®¬n gi¸ mua thùc
tÕ hµng tån ®©u kú
1.2.3.2 TÝnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n
Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè hµng ®· b¸n kÕ to¸n
tæng hîp l¹i ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n theo c«ng thøc:
chi phÝ thu mua
trÞ gi¸ vèn thùc trÞ gi¸ mua thùc
= + ph©n bæ cho
tÕ cu¶ hµng tÕ cña hµng xuÊt
hµng tiªu thô
xuÊt kho
1.2.3.3 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
* Trêng hîp doanh nghiÖp b¸n hµng theo ph¬ng thøc trùc tiÕp:
- Khi doanh nghiÖp xuÊt kho s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó b¸n:
Nî 632 - gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho
Cã 156,155
- Hµng ho¸ ®îc b¸n theo ph¬ng ph¸p giao tay ba:
Nî 632 - gi¸ vèn hµng b¸n
Nî 133 - thuÕ GTGT
Cã 111,112,331...
- Trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ hoµn thµnh nhng kh«ng
nhËp kho mµ b¸n ngay, kÕ to¸n ghi:
Nî 632 - gi¸ vèn hµng b¸n
Cã 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n vµo bªn nî TK
911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n ghi:
Nî 911 - x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
50