Thuyết minh và trình bày các thiết bị cơ bản của hệ thống xử lý nước thải nhà máy vang thăng long
- 22 trang
- file .doc
B¸o c¸o thùc tËp
PhÇn i. phÇn më ®Çu
1. §Æt vÊn ®Ò:
ViÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt rîu mét mÆt gãp phÇn t¨ng s¶n phÈm
cho x· héi, phôc vô ®êi sèng con ngêi. MÆt kh¸c, chÝnh ngµnh c«ng nghiÖp nµy
còng sÏ g©y ra nh÷ng t¸c h¹i lín v× nã t¹o ra mét lîng níc th¶i rÊt lín g©y « nhiÔm
m«i trêng.
B¶o vÖ m«i trêng lµ vÊn ®Ò ngµy trë lªn cÊp thiÕt mang tÝnh toµn cÇu v× chÊt
lîng sèng bÞ thay ®æi ¶nh hëng tíi mäi ho¹t ®éng sèng vµ ph¸t triÓn trªn tr¸i ®Êt.
§©y lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p, l©u dµi ®ßi hái nh÷ng cè g¾ng cña toµn céng ®ång.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò m«i trêng ®îc n¶y sinh do sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi m¹nh mÏ, qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸ .
Cïng víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c sù ph¸t triÓn rÊt nhanh vÒ sè lîng c¸c
doanh nghiÖp víi c¸c qui m« kh¸c nhau vµ t¨ng nhanh vÒ s¶n lîng níc gi¶i kh¸t
®ång thêi kÕt hîp víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng vµ chèng « nhiÔm m«i trêng.
HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®Òu th¶i trùc tiÕp níc th¶i vµo hÖ thèng
tho¸t níc c«ng céng kh«ng qua xö lý. H¬n n÷a, phÇn lín c¸c c¬ së c«ng nghiÖp nµy
®Òu n»m trong thµnh phè xen víi khu d©n c. ViÖc th¶i mét lîng lín chÊt th¶i h÷u c¬
ra m«i trêng sÏ t¹o nguån « nhiÔm vµ c¸c æ dÞch bÖnh, ¶nh hëng tíi toµn céng ®ång.
Nguån g©y « nhiÔm chÝnh cña s¶n xuÊt rîu lµ níc víi lu lîng lín, t¶i lîng c¸c chÊt
bÈn h÷u c¬ cao, g©y nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng cho m«i trêng, cÇn ®îc u tiªn gi¶i
quyÕt.
Tõ vÊn ®Ò trªn, vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra lµ t×m ph¬ng ¸n kh¶ thi ®Ó gi¶m thiÓu
lîng níc th¶i vµ t¶i lîng « nhiÔm, ®ång thêi tiÕn hµnh xö lý « nhiÔm níc th¶i s¶n
xuÊt tríc khi th¶i ra m«i trêng.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i, trong ®ã cã bèn ph¬ng ph¸p chÝnh: ph-
¬ng ph¸p c¬ häc, ph¬ng ph¸p ho¸ lý, ph¬ng ph¸p ho¸ häc, ph¬ng ph¸p sinh häc.
ViÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo cho phï hîp tuú thuéc vµo ®Æc tÝnh cña dßng th¶i,
tÝnh chÊt níc th¶i vµ møc ®é cÇn lµm s¹ch.
ë ViÖt Nam xö lý níc th¶i cña s¶n xuÊt rîu còng lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng quan
t©m. HiÖn t¹i míi chØ cã mét vµi c¬ së s¶n xuÊt rîu lín cã hÖ thèng xö lý níc th¶i.
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long...
2. Giíi thiÖu lÞch sö nhµ m¸y.
1
B¸o c¸o thùc tËp
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long tiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp níc gi¶i kh¸t Th¨ng
Long, tõ n¨m 1993 xÝ nghiÖp ®æi tªn thµnh c«ng ty Rîu - Níc gi¶i kh¸t Th¨ng
Long, vµ ®Õn n¨m 2001 th× ®îc ®æi tªn thµnh c«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long.
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long cã ®Þa ®iÓm t¹i sè 181- L¹c Long Qu©n, NghÜa
§«-CÇu GiÊy, Hµ Néi, víi tæng diÖn tÝch mÆt b»ng toµn c«ng ty kho¶ng 1400
m2 .S¶n phÈm chñ yÕu cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i rîu vang, ngoµi ra c«ng ty cßn s¶n
xuÊt c¸c lo¹i rîu cao ®é kh¸c. Míi ®Çu sÈn lîng cña c«ng ty chØ lµ 100.000 l/n¨m
®Õn nay c«ng ty ®· n©ng s¶n lîng lªn 5 triÖu l/n¨m.
C«ng ty lµ n»m trong khu vùc ®«ng d©n c nªn nguån níc th¶i cña c«ng ty cã
¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng sinh ho¹t cña d©n c gÇn nhµ m¸y, v× vËy vÊn ®Ò xö
lý níc th¶i cña c«ng ty rÊt ®îc xem träng.
Tõ n¨m 1997 c«ng ty ®· l¾p ®Æt hÖ thèng xö lý níc th¶i. Ban ®Êu hÖ thèng
nµy chØ lµ xö lý hiÕu khÝ (d¹ng bÓ Aeroten), sau ®ã do nhu cÊu s¶n xuÊt t¨ng nªn hÖ
thèng nµy bÞ qu¸ t¶i. §Õn n¨m 2001 c«ng ty l¾p ®Æt bæ sung hÖ thong xö lý yÕm khÝ
gåm hai tank xö lý yÕm khÝ theo c«ng nghÖ UASB. Nhê hÖ thèng xö lý kÕt hîp trªn
hiÖn nay níc th¶i nhµ m¸y ®· ®¹t tiªu chuÈn lo¹i B theo TCVN 5945.
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty ®îc vËn hµnh mét c¸ch liªn tôc trong
suèt c¶ n¨m víi sè lao ®éng lµ 4 ngêi chia ra 4 ca trùc.
PhÇn II. d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt rîu vang cña nhµ
m¸y vµ c¸c dßng th¶i
1. S¬ ®å d©y chuyÒn c«ng nghÖ:
2
B¸o c¸o thùc tËp
Níc cÊp Nguyªn liÖu
Röa s¬ chÕ
Ng©m ®êng
DÞch cèt qu¶
Pha dÞch lªn
men chÝnh
Lªn men
men chÝnh
Lªn men phô
Läc d
ß
n
g
Röa th
chai ChiÕt chai
¶
i
S¶n phÈm
BÓ
thu
2. ThuyÕt minh ph©n luång níc th¶i cña nhµ m¸y:
Tuú thuéc môc ®Ých sö dông kh¸c nhau mµ tÝnh chÊt dßng th¶i s¶n xuÊt rîu
kh¸c nhau. CÇn ph¶i t¸ch riªng chóng ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp cho tõng
dßng th¶i. Cã thÓ ph©n ra c¸c luång th¶i sau:
3
B¸o c¸o thùc tËp
- Dßng th¶i 1: Níc do h¬i ngng tô, níc lµm l¹nh thêng Ýt hoÆc kh«ng « nhiÔm
nªn cã thÓ th¶i trùc tiÕp hoÆc xö lý s¬ bé ®Ó t¸i sö dông. §©y lµ nguån níc t¬ng ®èi
s¹ch chiÕm kho¶ng 30% so víi tæng lîng níc th¶i.
- Dßng th¶i 2: Níc th¶i chøa dÇu mì. Dßng th¶i nµy cã lu lîng nhá cã thÓ xö
lý b»ng c¸ch nhËp vÒ bÓ ph©n ly cã kÕt cÊu ®Æc biÖt ®Ó t¸ch dÇu.Dßng th¶i nµy
kh«ng cÇn xö lý nÕu qu¸ tr×nh t¸ch dÇu ®¶m b¶o níc th¶i thÊp cã hµm lîng dÇu thÊp
h¬n tiªu chuÈn cho phÐp.
- Dßng th¶i 3 : Níc th¶i ®Ó vÖ sinh thiÕt bÞ nÊu, lªn men, thïng chøa, m¸y läc
chiÕm mét lîng lín vµ lµ nguån « nhiÔm cÇn ph¶i xö lý. Níc th¶i nµy chøa nhiÒu
chÊt h÷u c¬ dÔ chuyÓn ho¸ sinh häc. NÕu kh«ng ®îc xö lý, níc th¶i lo¹i nµy sÏ lµ
m«i trêng rÊt thÝch hîp cho vi sinh vËt ph¸t triÓn, kÓ c¶ vi sinh vËt g©y bÖnh. Qua
®ã, g©y « nhiÔm m«i trêng níc, ®Êt, nhÊt lµ t¸c ®éng nguån níc ngÇm trong khu
vùc. Níc th¶i lo¹i nµy cßn g©y « nhiÔm thø cÊp do lªn men c¸c chÊt h÷u c¬ sinh ra
c¸c axit h÷u c¬:butyric, propionic, lactic…. Ph©n huû protein t¹o c¸c axitamin vµ
c¸c amin ®Æc trng cña sù thèi r÷a g©y mïi khã chÞu. C¸c s¶n phÈm nµy cïng víi c¸c
chÊt khÝ NH3, CH4, H2S g©y « nhiÔm kh«ng khÝ .
- Dßng th¶i 4: Níc th¶i sinh ho¹t, níc ma, níc th¶i bé phËn xö lý níc ngÇm.
Dßng nµy kh«ng lín, Ýt g©y « nhiÔm, cã thÓ th¶i trùc tiÕp ra cèng th¶i.
3. Nguån níc th¶i vµ thùc tr¹ng:
Do cã nguån níc röa nguyªn liÖu lµ hoa qu¶ vµ mét phÇn hoa qu¶ cã chøa
thuèc trõ s©u, ho¸ chÊt... Lîng BOD trong qu¸ tr×nh röa chai lµ 3000mgO 2/l. Cïng
víi lîng níc th¶i ra do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng thÓ tr¸nh khái « nhiÔm. Níc th¶i
chung cña c«ng ty ®îc chia lµm ba lo¹i gåm cã: Níc th¶i sinh ho¹t, níc th¶i trong
s¶n xuÊt, níc ma. Trong ®ã, níc th¶i sinh ho¹t cã lu lîng nhá ®îc xö lý b»ng bÓ
phèt vµ th¶i ra ngoµi theo ®êng riªng. HÖ thèng tho¸t níc (níc ma) cña c«ng ty
còng ®îc th¶i theo hÖ thèng riªng. Riªng dßng th¶i do s¶n xuÊt do cã møc ®é «
nhiÔm cao vµ lu lîng lín nªn ph¶i qua hÖ thèng xö lý tríc khi th¶i ra ngoµi. Trong
b¸o c¸o thùc tËp nµy em chØ ®i s©u vÒ hÖ th«ng xö lý níc th¶i trong s¶n xuÊt.
4
B¸o c¸o thùc tËp
Cã thÓ m« t¶ s¬ ®å c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ dßng th¶i cña nhµ m¸y nh sau
( trang kÕ bªn).
Nguyªn liÖu
Níc th¶i
Níc Röa, s¬ chÕ
Níc Ng©m ®êng
B·
DÞch cèt qu¶
Níc Pha dÞch lªn
men chÝnh
VÖ sinh TB
Níc Lªn men chÝnh
Níc Lªn men phô
Dßng
Níc th¶i
Níc th¶i
Läc GiÆt b«ng
Níc th¶i
ChiÕt chai Chai bÈn
Níc
Thµnh phÈm BÓ chøa
* C¨n cø vµo s¬ ®å d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ dßng th¶i ta cã níc th¶i trong s¶n
xuÊt cña c«ng ty bao gåm c¸c nguån th¶i nh sau:
+ Nguån th¶i trong kh©u röa, s¬ chÕ.
5
B¸o c¸o thùc tËp
§©y lµ kh©u sö dông nhiÒu níc v× vËy lîng níc th¶i trong kh©u nµy kh¸ lín.
Níc th¶i tõ kh©u nµy cã ®Æc ®iÓm lµ nhiÒu cÆn l¾ng, nhiÒu m¶nh vôn vá, l¸ cuèng
cña qu¶, vµ c¸c thµnh phÇn cña thÞt qu¶. Níc th¶i tõ kh©u nµy ®îc cho ®i qua song
ch¾n ®Ó lo¹i bá nh÷ng chÊt bÈn cã kÝch thíc lín sau ®ã ®i vµo bÓ chøa.
+ Nguån níc th¶i trong kh©u läc.
C«ng ty sö dông thiÕt bÞ läc b«ng ®Ó läc trong rîu vang v× vËy sau mçi ca läc
ph¶i tiÕn hµnh giÆt b«ng. Níc sö dông trong qóa tr×nh röa lµ rÊt lín. §Æc ®iÓm cña
níc th¶i trong kh©u nµy lµ: Lîng níc th¶i lín, nång ®é « nhiÔm cao. BOD cña níc
th¶i trong kh©u nµy cã thÓ lªn tíi 5000 mg/l níc th¶i ë kh©u nµy ®îc ®i qua hÖ
thèng sµng ch¾n tríc khi vµo bÓ chøa.
+ Nguån níc th¶i trong qóa tr×nh röa chai.
Lîng níc th¶i trong kh©u röa chai kh¸ lín vµ cã ®Æc ®iÓm lµ cã pH rÊt kiÒm
v× trong qóa tr×nh röa
Nísö dông
c th¶i vµoNaOH lµm chÊt tÈy röa. Ngoµi ra, trong níc th¶i kh©u
nµy cßn chøa nhiÒu vôn r¸c ®ã lµ lîng nh·n m¸c cã trªn chai bÈn bÞ röa tr«i. Níc
th¶i ë kh©u nµy còng ®îc ®i qua hÖ thèng sµng ch¾n tríc khi ®i vµo bÓ chøa.
+ Ngoµi c¸c nguån th¶i chÝnh ë trªn cßn cã lîng níc th¶i trong qóa tr×nh vÖ
BÓ thu
sinh c¸c thiÕt bÞ nh vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ lªn men, vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ chøa, ng©m vµ
c¸c thiÕt bÞ liªn quan. Tuy nhiªn, lîng níc th¶i do vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ nµy kh«ng lín
l¾m.
Tank yÕm khÝ
BÓ trung hoµ
vµ thu khÝ
BÓ hiÕu khÝ
PhÇn III. HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty cæ phÇn
Th¨ng Long S©n
h¬i
bïn
1. xö l¾ng
S¬ ®å hÖ thèng BÓ lý níc th¶i Nhµ m¸y VangBÓ thu bïn
Th¨ng Long:
BÓ t¹o b«ng
6
BÓ l¾ng cuèi Níc th¶i sau xö lý
B¸o c¸o thùc tËp
2. MÆt b»ng hÖ thèng xö lý níc th¶i nhµ m¸y:
7
B¸o c¸o thùc tËp
S¬ ®å mÆt b»ng khu xö lý níc th¶i ®îc minh ho¹ nhsau:
BÓ thu
bïn
Phßng BÓ l¾ng
vËn hµnh thø cÊp
S©n ph¬i
BÓ xö lý bïn
hiÕu khÝ BÓ t¹o
(aeroten ) b«ng
BÓ trung
hoµ BÓ l¾ng
cuèi
Tank yÕm Tank yÕm
khÝ I khÝ II
BÓ thu
* ThuyÕt minh:
+Phßng vËn hµnh ®îc x©y dùng lµm hai tÇng, tÇng trªn lµ phßng trùc vËn
hµnh. TÇng díi bè trÝ c¸c thiÕt bÞ vËn hµnh nh m¸y nÐn khÝ, b¶ng ®iÒu khiÓn.
8
B¸o c¸o thùc tËp
+BÓ trung hoµ, bÓ l¾ng thø cÊp, bÓ t¹o b«ng, bÓ l¾ng cuèi ®Òu ®îc x©y cao
h¬n so víi mÆt ®Êt kho¶ng 1m ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc x¶ bïn.
+Hai tank xö lý yÕm khÝ còng ®îc thiÕt kÕ cao h¬n so víi mÆt ®Êt kho¶ng 1m
®Ó thuËn lîi cho viÖc x¶ bïn.
+BÓ thu ®îc thiÕt kÕ ch×m xuèng ®Êt kho¶ng 2m t¹o ®iªï kiÖn thuËn lîi cho
viÖc dÉn níc th¶i vÒ bÓ thu, vµ tËn dông ®îc phÇn diÖn tÝch trªn mÆt bÓ.
3. C¸ch vËn hµnh hÖ thèng vµ c¸c vÊn ®Ò gÆp ph¶i khi vËn hµnh :
a.ChuÈn bÞ vËn hµnh:
C«ng nh©n vËn hµnh theo sù ph©n c«ng cña tæ trëng hoÆc c¸n bé qu¶n lý s¶n
xuÊt. Tríc khi vËn hµnh ph¶i giao nhËn ca theo sæ giao ca. Ph¸t hiÖn hiÖn tîng
kh«ng ®óng vµ kh¸c thêng, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o c¸o ngay. C¸ch chuÈn
bÞ:
a.1. KiÓm tra nguån ®iÖn cña hÖ thèng ®¶m b¶o:
*Nguån ®iÖn ph¶i æn ®Þnh.
*C¸c r¬ le khëi ®éng, aptomat ph¶i ë tr¹ng th¸i ho¹t ®éng.
a.2.KiÓm tra phÇn thiÕt bÞ cña hÖ thèng ®¶m b¶o:
*ThiÕt bÞ an toµn vµ kh«ng háng hãc.
*Lo¹i bá c¸c vËt c¶n (nÕu cã) ë xung quanh thiÕt bÞ.
b.VËn hµnh hÖ thèng:
b.1.BËt toµn bé m¸y nÐn khÝ sôc kh«ng khÝ vµo bÓ hiÕu khÝ.
b.2. KiÓm tra b×nh chøa dung dÞch xót (NaOH), nÕu dung dÞch ®Õn v¹ch ®Þnh
møc (c¸ch ®êng vßi cÊp lµ 10cm), tiÕn hµnh pha dung dÞch NaOH b»ng c¸ch: §æ
25kg NaOH tinh thÓ vµo b×nh chøa. B¬m níc tõ bÓ l¾ng cuèi vµo b×nh chøa
( kho¶ng 4/5 b×nh). Dïng m¸i chÌo khuÊy tan toµn bé lîng xót.
b.3. KiÓm tra b×nh chøa dung dÞch chÊt t¹o b«ng, nÕu dung dÞch ®Õn v¹ch
®Þnh møc (c¸ch ®êng vßi cÊp 10cm), tiÕn hµnh pha dung dÞch chÊt t¹o b«ng b»ng
c¸ch: §æ 0.5 kg chÊt t¹o b«ng vµo b×nh chøa. B¬m níc tõ bÓ l¾ng cuèi vµo b×nh
chøa (kho¶ng 4/5 b×nh). Dïng m¸i chÌo khuÊy tan toµn bé lîng chÊt t¹o b«ng
(PAC-Polyacrylamit).
b.4. Nh¸y c«ng t¾c c¸c b¬m ®Ó kiÓm tra chiÒu quay, nÕu ®óng chiÒu míi cho
c¸c b¬m ho¹t ®éng. B¬m cÊp níc th¶i vµo hÖ thèng.
* Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý:
1. ChØ ®îc cho mét b¬m ho¹t ®éng b¬m níc vµo hÖ thèng, cßn 01 b¬m dù
phßng. Khi sö dông b¬m dù phßng, ph¶i ®îc sù ®ång ý cña c¸n bé kü thuËt.
9
B¸o c¸o thùc tËp
2. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i theo dâi ®é PH Ýt nhÊt 02 lÇn mét ca trong bÓ
thu níc th¶i. Trêng hîp, ®é PH trong bÓ thu <4,0 ph¶i b¸o ngay cho c¸n bé kü thuËt
xö lý (§o PH b»ng m¸y ®iÖn tö-sao cho PH>5,5 th× thÝch hîp). KÕt qu¶ ghi vµo sæ
theo dâi.
3. Thêng xuyªn kiÓm tra ®é PH c¶u níc khi ra khái Tank yÕm khÝ. NÕu
PH>6,0 th× thÝch hîp, nÕu PH chØ t¨ng 0,5 ®é so víi trong bÓ thu, ph¶i b¸o ngay víi
c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m nguyªn nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Ghi kÕt qu¶.
4. KiÓm tra nång ®é bïn trong bÓ hiÕu khÝ Ýt nhÊt 02 lÇn trong 1 ca s¶n xuÊt,
b»ng c¸ch: LÊy kho¶ng 500ml dung dÞch bïn , cho vµo èng ®ong thuû tinh vµ theo
dâi (nÕu bïn l¾ng chËm hoÆc muèn theo dâi nhanh, ta cã thÓ bæ sung kho¶ng 5ml
dÞch t¹o b«ng). Nång ®é bïn trong bÓ hiÕu khÝ ph¶i ®¹t tõ 20-30% (®¹t 120-
130ml/10phót). NÕu nång ®é bïn n»m ngoµi ph¹m vi cho phÐp, c«ng nh©n vËn hµnh
ph¶i xö lý, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o ngay víi c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m nguyªn
nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
5. Ph¶i kiÓm tra tèc ®é l¾ng cña bïn 02 lÇn/ca, b»ng c¸ch: LÊy 500ml dung
dÞch bïn ®æ vµo èng ®ong thuû tinh vµ theo dâi. Bïn ph¶i l¾ng, ph©n líp râ rµng
gi÷a líp bïn vµ líp níc trong. Bïn trong dung dÞch ®æ vµo èng ®ong ph¶i l¾ng hÕt
trong thêi gian <15 phót. NÕu bïn l¾ng ngoµi kho¶ng thêi gian trªn, c«ng nh©n vËn
hµnh ph¶i xö lý, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o ngay víi c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m
nguyªn nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
6. 15 phót hµng ngµy ph¶i bæ sung dinh dìng vµo bÓ hiÕu khÝ gåm :
0,15 kg DAP vµ 1,5 kg Urª. NÕu cÇn thay ®æi vÒ chÕ ®é dinh dìng, c¸n bé kü
thuËt ph¶i th«ng b¸o vµo sæ theo dâi qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i.
7. Theo dâi nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong buång m¸y nÐn khÝ (buång c¸ch ©m).
NÕu nhiÖt ®é >450C ph¶i xö lý (t¾t m¸y nÐn khÝ) hoÆc b¸o víi c¸n bé kü thuËt vµ ®a
ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
8. Trêng hîp bÓ hiÕu khÝ nhiÒu bät, ph¶i thêng xuyªn g¹t bá bät ra s©n ph¬i
bïn 01 giê/lÇn, ph¶i x¶ bïn d trong bÓ l¾ng thø cÊp ra s©n ph¬i bïn. Lu ý, thùc hiÖn
x¶ ng¾t ®o¹n( më nhanh, ®ãng l¹i 3-5 lÇn/lÇn x¶). KiÓm tra PH>8,0 th× thÝch hîp.
9. C«ng nh©n vËn hµnh theo dâi chÆt chÏ sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng thiÕt bÞ
nh: M« t¬, b¬m ho¸ chÊt, c¸c van ®iÒu khiÓn. Khi cã hiÖn tîng kh¸c l¹, nÕu kh«ng
tù xö lý ®îc ph¶i viÕt vµo sæ b¸o háng m¸y vµ b¸o cho c¸n bé kü thuËt ®Ó xö lý.
c.Ngõng vËn hµnh:
c.1. Ng¾t c«ng t¸c ®iÖn m¸y b¬m níc.
c.2. T¾t mét m¸y nÐn khÝ (thùc hiÖn chÕ ®é ch¹y duy tr×).
10
B¸o c¸o thùc tËp
c.3. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè vÒ sù ho¹t ®éng
cña hÖ thèng vµo sæ theo dâi.
4. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi vËn hµnh hÖ thèng :
4.1. C«ng nh©n vËn hµnh kh«ng ®îc tù ý rêi vÞ trÝ lµm viÖc.
4.2. Kh«ng ®îc ®Ó mÊt ®iÖn líi > 4giê. Trêng hîp mÊt ®iÖn líi >03 giê ph¶i
ngay cho Trëng hay Phã phßng C¬ ®iÖn ®Ó cö ®Õn ch¹y m¸y ph¸t ®iÖn.
4.3. Trong thêi gian tõ 6h ®Õn 22h ph¶i thêng xuyªn më qu¹t th«ng giã cho
buång ®Æt m¸y nÐn khÝ . Thêi gian cßn l¹i chØ cho qu¹t nghØ ho¹t ®éng khi
nhiÖt ®é trong buång xuèng <350C.
4.4. NÕu mÊt ®iÖn, ®Õn khi cã th× ph¶i bËt l¹i m¸y nÐn khÝ v× cã l¾p r¬- le tù
ng¾t. Ngµy Chñ nhËt, ngµy lÔ, C«ng ty kh«ng s¶n xuÊt th× chØ cho hÖ thèng ho¹t
®éng theo chÕ ®é duy tr× (ch¹y thay ®æi m¸y nÐn khÝ). Khi nghØ dµi ngµy (>02
ngµy) ph¶i bæ sung dinh dìng DAP vµ Urª theo quy ®Þnh.
5. Mét sè vÊn ®Ò gÆp ph¶i khi vËn hµnh hÖ thèng:
5.1. B¬m níc ë bÓ thu níc th¶i kh«ng b¬m ®îc do víng r¸c ph¶i n©ng b¬m
lªn vµ gì r¸c.
5.2. Níc ®Çu ra kh«ng trong: do ®é PH vµ chÊt keo tô kh«ng ®¶m b¶o, ph¶i
®iÒu chØnh PH vµ thªm chÊt keo tô, gi¶m lîng níc b¬m vµo.
5.3. Níc ®Çu ra kh«ng trong do thiÕu bïn trong bÓ hiÕu khÝ hoÆc trong bÓ
hiÕu khÝ chÊt lîng kh«ng tèt. Ph¶i gi¶m lîng níc b¬m vµo, t¨ng thêi gian sôc khÝ,
xö lý gi¸n ®o¹n b»ng c¸ch dõng sôc khÝ ®Ó l¾ng 10-15 phót, b¬m níc vµ chØ sôc khÝ
l¹i khi dõng b¬m níc.
5.4. S©n ph¬i bïn kh«ng rót níc hoÆc rót níc chËm, ph¶i xíi líp c¸t läc hoÆc
thay líp c¸t läc.
6. HÖ vi sinh vËt trong hÖ thèng xö lý níc th¶i :
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty bao gåm c¶ hai qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ
vµ hiÕu khÝ do ®ã vi sinh vËt tham gia vµo hÖ thèng xö lý níc th¶i bao gåm vi sinh
vËt kÞ khÝ, vi sinh vËt hiÕu khÝ vµ vi sinh vËt h« hÊp tuú tiÖn.
Trong qu¸ tr×nh lªn men kÞ khÝ, c¸c chÊt bÈn cña níc th¶i cã rÊt nhiÒu lo¹i vi
sinh vËt tham
- ë giai ®o¹n lªn men axÝt, cã c¸c vi sinh vËt t¹o axÝt tham gia. Chóng phæ
biÕn, ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thiªn nhiªn vµ lµ lo¹i kÞ khÝ tuú tiÖn. Chóng cã kh¶
n¨ng thuû ph©n hydrat cacbon, protein vµ mì. Trong ®ã cã c¶ c¸c nhãm vi khuÈn
coli vµ B.subtilis. Nh÷ng vi sinh vËt ë giai ®o¹n nµy chØ cã thÓ ph©n huû chÊt h÷u
c¬thµnh axÝt bÐo vµ kh«ng thÓ ph©n huû tiÕp theo ®îc n÷a.
11
B¸o c¸o thùc tËp
- ë giai ®o¹n lªn men kiÒm, sÏ cã nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan, tiÕp tôc ph©n
huû c¸c s¶n phÈm trung gian t¹o ra ë giai ®o¹n ®Çu ®Ó t¹o thµnh CH 4 vµ CO2.
Nh÷ng vi sinh vËt thuéc nhãm nµy lµ lo¹i kÞ khÝ tuyÖt ®èi.
Nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n gi¶i Hydratcacbon,
axÝt amin...nh nh÷ng vi sinh vËt ho¹i sinh kh¸c sö dông chÊt ®ã lµm chÊt dinh dìng.
Nguån cacbon ®èi víi chóng ph¶i lµ c¸c chÊt h÷u c¬, v« c¬ ®¬n gi¶n nh axÝt
foocmic, propionic,rîu metylic, etylic, khÝ H2, CO2 , CO. Mçi lo¹i vi khuÈn metan
chØ cã thÓ sö dông mét sè chÊt nhÊt ®Þnh trong m«i trênglµm nguån dinh dìng.
Nh÷ng vi khuÈn t¹o metan rÊt nh¹y c¶m víi m«i trêng. Muèn thôc hiÖn ph©n
huû ®¹t hiÖu qu¶ cao th× kh«ng thÓ chØ sö dông mét lo¹i vi khuÈn metan nµo, mµ
ph¶i sö dông nhÒu lo¹i. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa quan träng trong c«ng nghÖ xö
lý níc th¶i nhÊt lµ nh÷ng ngêi vËn hµnh, qu¶n lý. §Ó c¸c lo¹i vi khuÈn metan ph¸t
triÓn b×nh thêng, cÇn N
ph¶i
íc th¶i vµoCO2 vµ c¸c chÊt chøa Nit¬. Nguån Nit¬ tèt nhÊt
cã ®ñ
®èi víi nã la amoncacbonat vµ amon clorua. Kh¸c víi c¸c lo¹i vi khuÈn kh«ng sö
dông ®îc Nit¬ trong axÝt amin. §Ó qu¸ tr×nh diÔn ra b×nh thêng lîng Nit¬ cÇn thiÕt
lµ 3,5 mg/g bïn, tû lÖ N/C = 20/1.
BÓ thu
7. C¸c ho¸ chÊt phô trî cho qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i cña hÖ thèng:
7.1. BÓ trung hoµ: NaOH.
7.2. BÓ hiÕu khÝ : DAP vµ Urª.
7.3.BÓ t¹o b«ng : PAC
Tank yÕm(Polyacrylamit
khÝ )vµ níc Javel ®Ó khö trïng.
7.4.Tank Mªtan ho¸: Ca(OH)2.
BÓ trung hoµ
vµ thu khÝ
BÓ hiÕu khÝ
S©n
phÇn iv. thuyÕt minh vµ Tr×NH BµY c¸c thiÕt bÞ c¬ b¶n cña hÖ h¬i
bïn
thèng xö lýBÓ
níc
l¾ngth¶i nhµ m¸y vangBÓth¨ng
thu bïn long.
I. S¬ ®å hÖ thèng xö lý níc th¶i nhµ m¸y:
BÓ t¹o b«ng
12
BÓ l¾ng cuèi Níc th¶i sau xö lý
B¸o c¸o thùc tËp
II. ThuyÕt minh:
Níc th¶i tõ c¸c nguån th¶i cña nhµ m¸y ®îc thu hÕt vµo bÓ thu cã dung tÝch
70m3, s©u 2m. Sau ®ã b¬m vµo hai tank yÕm khÝ vµ cho ch¶y trµn vµo bÓ trung hoµ.
Tõ ®©y cho ch¶y qua bÓ hiÕu khÝ (bÓ Aeroten). Cho qua bÓ l¾ng thø cÊp vµ tíi bÓ t¹o
b«ng. Sau ®ã níc trong cho qua bÓ l¾ng cuèi vµ thu níc ®· xö lý qua hÖ thèng dÉn
níc th¶i.
iIi. c¸c thiÕt bÞ c¬ b¶n cña hÖ thèng:
1. BÓ thu níc th¶i:
BÓ thu nµy cã t¸c dông thu tÊt c¶ c¸c nguån níc th¶i cÇn xö lý trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, trung hoµ, pha lo·ng, lµm ®ång ®Òu nguån níc th¶i cÇn xö lý. BÓ cßn lµ
n¬i dù tr÷ níc th¶i cho hÖ thèng xö lý ho¹t ®éng liªn tôc.
C¸n bé kü thuËt cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra COD vµ PH cña níc th¶i trong bÓ
thu Ýt nhÊt 10 ngµy/lÇn. Khi cã nghi ngê vÒ sù biÕn ®éng lín cña nång ®é chÊt «
nhiÔm ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra ngay. Dùa vµo kÕt qu¶ ®ã c¸n bé kü thuËt ®a ra thêi
gian b¬m níc, ph¬ng ¸n xö lý thÝch hîp. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i kiÓm tra, theo
dâi PH cña níc th¶i t¹i bÓ thu. NÕu PH n»m ngoµi kho¶ng 4,5-7,0 th× ph¶i b¸o ngay
cho c¸n bé phô tr¸ch kü thuËt. Trong bÓ thu níc th¶i cã hai 02 sµng ch¾n r¸c. C«ng
13
B¸o c¸o thùc tËp
nh©n vËn hµnh ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra, khi ph¸t hiÖn sµng bÞ t¾c, ph¶i tiÕn hµnh
vÖ sinh ngay. VÖ sinh ®Þnh kú 01 th¸ng/lÇn.
BÓ thu níc th¶i cã dung tÝch 70 khèi, s©u 2m so víi mÆt ®Êt, d¹ng h×nh ch÷
nhËt.
2. Tank yÕm khÝ:
Tank yÕm khÝ cã t¸c dông ®Ó xö lý mét phÇn lîng « nhiÔm trong níc th¶i
(kho¶ng 50% t¶i lîng « nhiÔm) vµ n©ng PH cña níc th¶i C«ng ty lªn phï hîp víi
qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ tiÕp theo. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i b¬m níc vµo tank yÕm
khÝ sao cho nÕu PH n»m ngoµi kho¶ng 5,5-8,0 ph¶i b¸o c¸o ngay víi c¸n bé phô
tr¸ch kü thuËt.
* CÊu t¹o cña hai tank yÕm khÝ nhµ m¸y nh sau(trang kÕ bªn):
Cã hai tank, mçi tank 25 m3.
KhuÊy
KhÝ
Ng¨n t¸ch khÝ
Líi ch¾n
Níc th¶i ra
Líp chÊt mang
Líp cÆn l¬ löng
Níc th¶i vµo
BÓ trung
Cöa x¶ bïn hoµ
14
BÓ thu
B¸o c¸o thùc tËp
3. BÓ l¾ng s¬ bé:
Níc tõ tank yÕm khÝ ch¶y trµn sang bể lắng sơ bộ. Tại đây những hạt chất
rắn chìm tốt sẽ được lắng và loại ra sân phơi bùn. Công nhân vận hành phải
thường xuyên theo dõi PH để điều chỉnh. Bể lắng sơ bộ còn gọi là bể trung hoà
và thu khí.
Dßng th¶i tõ bÓ thu
Dßng xót
f Bebbkk Song ch¾n r¸c
ThÒm ch¶y trµn
BÓ trung hoµ vµ thu khÝ của nhµ m¸y cã hÇm phÝa díi dïng ®Ó chøa c¸c thiÕt
bÞ nÐn khÝ. Tæng chiÒu cao cña bÓ lµ 4m. BÓ lµ n¬i ®Ó thu khÝ Metan (CH 4) vµ trung
hoµ b»ng xót (NaOH). BÓ trung hoµ cã dung tÝch 10 m 3. T¹i bÓ nµy pH ®îc ®iÒu
chØnh ®Ó phï hîp víi qóa tr×nh xö lý hiÕu khÝ. sau khi qua bÓ nµy pH cÇn ®¹t 7,6 –
7,8. §Ó ®iÒu chØnh pH c«ng ty sö dông NaOH 25% nÕu pH qu¸ thÊp vµ H 3PO4 5%
nÕu pH qu¸ cao. §Ó hiÖu qu¶ xö lý ®îc nhanh c«ng ty sö dông khuÊy trén nhê sôc
khÝ.
4. BÓ Aeroten (BÓ hiÕu khÝ):
Níc tõ bÓ l¾ng s¬ bé ch¶y trµn qua bÓ hiÕu khÝ. T¹i ®©y cã hÖ thèng sôc khÝ
vµ thæi khÝ ®Ó cung cÊp oxy(O 2) cho bïn ho¹t tÝnh, khuÊy trén ®Òu níc th¶i víi bïn
ho¹t tÝnh. Qóa tr×nh ph©n gi¶i hiÕu khÝ diÔn t¹i ®©y. Thêng xuyªn ph¶i bæ xung dinh
dìng theo yªu cÇu. BÓ Aeroten cã hÖ thèng håi lu bïn b»ng b¬m. BÓ hiÕu khÝ cã
dung tÝch 100 m3.
CÊu t¹o nh sau:
B¬m
Níc vµo KhÝ nÐn
Níc ra
15
B¸o c¸o thùc tËp
5. BÓ t¹o b«ng:
Níc th¶i tõ bÓ l¾ng thø cÊp trµn sang ®©y cßn mét sè chÊt r¾n l¬ löng cÇn ® îc
keo tô b»ng chÊt keo tô lµ PAC (Polyacrylamit)®Ó lµm trong níc. §Çu ca c«ng nh©n
vËn hµnh ph¶i pha hÊt t¹o b«ng vµ khö trïng ®a vµo m«i trêng xö lý.
6. BÓ l¾ng cuèi:
Níc th¶i tõ bÓ t¹o b«ng trµn sang ®©y cßn mét sè chÊt r¾n l¬ löng sÏ ®îc l¾ng
ë bÓ l¾ng cuèi. §Çu ca lµm viÖc thuèc s¸t trïng ph¶i ®îc pha vµ ®a vµo bÓ nh»m diÖt
t¶o, nÊm, vi sinh vËt... cßn l¹i trong níc th¶i. BÓ l¾ng thø cÊp cã dung tÝch 15 m3 .
7. Níc th¶i ®· xö lý:
Níc th¶i ®· xö lý ®îc th¶i vµo m«i trêng. C¸n bé kü thuËt ph¶i kiÓm tra ®é
PH, COD 10 ngµy mét lÇn. C«ng ty ph¶i ®a níc mÉu kiÓm tra tríc vµ sau xö lý ®i
kiÓm tra t¹i c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn Ýt nhÊt 02lÇn/ n¨m. KÕt qu¶ lu gi÷ t¹i
phßng kü thuËt.
8. Thïng Metan ho¸:
§©y lµ thiÕt bÞ th©n trô ®¸y c«n dïng ®Ó thu khÝ tõ bÓ trung hoµ vµ hai tank
yÕm khÝ cña hÖ thèng xö lý cña nhµ m¸y. Thïng ®îc bæ sung Ca(OH )2 ®Ó t¹o khÝ
mªtan.§êng kÝnh thiÕt bÞ lµ 1000mm.
KhÝ tõ Tank yÕm khÝ KhÝ ra KhÝ tõ bÓ trung hoµ.
10001
PhÇn v. Ph©n tÝch u nhîc ®iÓm cña hÖ thèng xö lý vµ
c¸c ®Ò nghÞ.
I. Ph©n tÝch U nhîc ®iÓm cña hÖ thèng:
1. Chän c¸ch xö lý níc th¶i:
§Ó chän ®îc ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i th× ph¶i c¨n cø vµo hµm lîng BOD vµ
COD (Lîng chÊt h÷u c¬) trong níc th¶i. Víi t¶i lîng « nhiÔm cña níc th¶i cao, cã
thêi gian BOD lªn tíi trªn 3000 mg/l t¹i bÓ chøa. ViÖc lùa chän c«ng nghÖ xö lý
kiÓu kÕt hîp yÕm khÝ vµ hiÕu khÝ cña c«ng ty lµ rÊt phï hîp. Dùa theo b¶ng chän
ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc: [II-25]:
Hµm lîng BOD n- Ph¬ng ph¸p øng dông
16
B¸o c¸o thùc tËp
íc th¶i
BOD5 >500mg/l Xö lý sinh häc kÞ khÝ
BOD5 =300- Xö lý sinh häc b»ng bïn ho¹t tÝnh.
500mg/l
BOD5 <300mg/l Xö lý sinh häc b»ng bïn ho¹t tÝnh vµ Xö lý sinh
häc b»ng mµng sinh vËt.
2. HÖ thèng sôc khÝ:
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña nhµ m¸y cã hÖ thèng sôc khÝ b»ng khÝ nÐn vµ cã
bé phËn khuÊy toµn bé bÓ Aeroten. §iÒu nµy hoµn toµn hîp lý v× chÕ ®é Oxy(O 2)
rÊt quan träng ®èi víi sù ho¹t ®éng cña bÓ Aeroten ®Ó vi khuÈn oxy ho¸ sinh ho¸
c¸c chÊt h÷u c¬, chuyÓn Nit¬ Am«ni thµnh Nitrat vµ Nitrit vµ trén ®Òu bïn ho¹t tÝnh
víi níc th¶i. Ngoµi ra ®Ó t¨ng cêng sôc khÝ hÖ thèng nµy lu«n ®îc x¶ bïn d ra s©n
ph¬i bïn.
3. BÓ Aeroten:
Trong bÓ Aeroten lu«n ®¶m b¶o ®îc lîng bïn ho¹t tÝnh ®Ó bÓ lµm viÖc æn
®Þnh. Nång ®é thÓ tÝch bïn ®o theo l¾ng tù nhiªn cña nhµ m¸y lµ 80ml/500ml tøc lµ
160ml/l nªn bÓ cã thÓ ho¹t ®éng tèt.
Hµm lîng Oxy lu«n ®¶m b¶o tõ 2-4mg/l ®Ó c¸c qu¸ tr×nh sinh ho¸ diÔn ra æn
®Þnh. Vµ ®iÒu nµy ®¹t ®îc v× c¸c m¸y b¬m, sôc khÝ cã c«ng suÊt ®¶m b¶o ®¹t yªu
cÇu vµ lµm viÖc liªn tôc.
Nång ®é PH ®¹t tõ 7,2 ®Õn 8. T¹i nhµ m¸y bÓ Aeroten lu«n ®îc kiÓm tra ®é
pH ®¶m b¶o <8.
Trong bÓ Aeroten lu«n ph¶i ®¶m b¶o tû lÖ c¸c chÊt dinh dìng sao cho
BOD:N:P=100:5:1 cho 3 ngµy ®Çu vµ nÕu kÐo dµi th× tû lÖ lµ 200:5:1, h¬n n÷a ®Ó
c©n ®èi dinh dìng th× cã thÓ bæ sung vµo níc th¶i nguån Nit¬ vµ Photpho, Urª vµ
Supephotphat. Níc th¶i thêng cã mét Ýt hµm lîng hãa chÊt ®éc nªn vi sinh vËt
kh«ng sö dông ®îc nguån ®éc nµy nªn ph¶i bæ sung dinh dìng. Nhng t¹i nhµ m¸y
kh«ng bæ sung thªm nguån Nit¬ vµ Photpho. V× hµm lîng Nit¬, Photpho trong níc
th¶i lµ t¬ng ®èi lín.
Nång ®é c¬ chÊt trong m«i trêng ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña vi sinh vËt. Nãi
chung ph¶i cã nång ®é c¬ chÊt ë møc giíi h¹n. Thêng lîng BOD cho phÐp lµ
500mg/l, cßn nÕu cao h¬n(<1000mg/l) th× ph¶i cã khuÊy trén hoµn chØnh.
C¸c chÊt cã ®éc tÝnh øc chÕ sù sèng cña vi sinh vËt: T¹i nhµ m¸y cha cã
phßng kiÓm tra ®éc tÝnh.
17
PhÇn i. phÇn më ®Çu
1. §Æt vÊn ®Ò:
ViÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt rîu mét mÆt gãp phÇn t¨ng s¶n phÈm
cho x· héi, phôc vô ®êi sèng con ngêi. MÆt kh¸c, chÝnh ngµnh c«ng nghiÖp nµy
còng sÏ g©y ra nh÷ng t¸c h¹i lín v× nã t¹o ra mét lîng níc th¶i rÊt lín g©y « nhiÔm
m«i trêng.
B¶o vÖ m«i trêng lµ vÊn ®Ò ngµy trë lªn cÊp thiÕt mang tÝnh toµn cÇu v× chÊt
lîng sèng bÞ thay ®æi ¶nh hëng tíi mäi ho¹t ®éng sèng vµ ph¸t triÓn trªn tr¸i ®Êt.
§©y lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p, l©u dµi ®ßi hái nh÷ng cè g¾ng cña toµn céng ®ång.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò m«i trêng ®îc n¶y sinh do sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi m¹nh mÏ, qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸ .
Cïng víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c sù ph¸t triÓn rÊt nhanh vÒ sè lîng c¸c
doanh nghiÖp víi c¸c qui m« kh¸c nhau vµ t¨ng nhanh vÒ s¶n lîng níc gi¶i kh¸t
®ång thêi kÕt hîp víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng vµ chèng « nhiÔm m«i trêng.
HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®Òu th¶i trùc tiÕp níc th¶i vµo hÖ thèng
tho¸t níc c«ng céng kh«ng qua xö lý. H¬n n÷a, phÇn lín c¸c c¬ së c«ng nghiÖp nµy
®Òu n»m trong thµnh phè xen víi khu d©n c. ViÖc th¶i mét lîng lín chÊt th¶i h÷u c¬
ra m«i trêng sÏ t¹o nguån « nhiÔm vµ c¸c æ dÞch bÖnh, ¶nh hëng tíi toµn céng ®ång.
Nguån g©y « nhiÔm chÝnh cña s¶n xuÊt rîu lµ níc víi lu lîng lín, t¶i lîng c¸c chÊt
bÈn h÷u c¬ cao, g©y nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng cho m«i trêng, cÇn ®îc u tiªn gi¶i
quyÕt.
Tõ vÊn ®Ò trªn, vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra lµ t×m ph¬ng ¸n kh¶ thi ®Ó gi¶m thiÓu
lîng níc th¶i vµ t¶i lîng « nhiÔm, ®ång thêi tiÕn hµnh xö lý « nhiÔm níc th¶i s¶n
xuÊt tríc khi th¶i ra m«i trêng.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i, trong ®ã cã bèn ph¬ng ph¸p chÝnh: ph-
¬ng ph¸p c¬ häc, ph¬ng ph¸p ho¸ lý, ph¬ng ph¸p ho¸ häc, ph¬ng ph¸p sinh häc.
ViÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo cho phï hîp tuú thuéc vµo ®Æc tÝnh cña dßng th¶i,
tÝnh chÊt níc th¶i vµ møc ®é cÇn lµm s¹ch.
ë ViÖt Nam xö lý níc th¶i cña s¶n xuÊt rîu còng lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng quan
t©m. HiÖn t¹i míi chØ cã mét vµi c¬ së s¶n xuÊt rîu lín cã hÖ thèng xö lý níc th¶i.
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long...
2. Giíi thiÖu lÞch sö nhµ m¸y.
1
B¸o c¸o thùc tËp
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long tiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp níc gi¶i kh¸t Th¨ng
Long, tõ n¨m 1993 xÝ nghiÖp ®æi tªn thµnh c«ng ty Rîu - Níc gi¶i kh¸t Th¨ng
Long, vµ ®Õn n¨m 2001 th× ®îc ®æi tªn thµnh c«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long.
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long cã ®Þa ®iÓm t¹i sè 181- L¹c Long Qu©n, NghÜa
§«-CÇu GiÊy, Hµ Néi, víi tæng diÖn tÝch mÆt b»ng toµn c«ng ty kho¶ng 1400
m2 .S¶n phÈm chñ yÕu cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i rîu vang, ngoµi ra c«ng ty cßn s¶n
xuÊt c¸c lo¹i rîu cao ®é kh¸c. Míi ®Çu sÈn lîng cña c«ng ty chØ lµ 100.000 l/n¨m
®Õn nay c«ng ty ®· n©ng s¶n lîng lªn 5 triÖu l/n¨m.
C«ng ty lµ n»m trong khu vùc ®«ng d©n c nªn nguån níc th¶i cña c«ng ty cã
¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng sinh ho¹t cña d©n c gÇn nhµ m¸y, v× vËy vÊn ®Ò xö
lý níc th¶i cña c«ng ty rÊt ®îc xem träng.
Tõ n¨m 1997 c«ng ty ®· l¾p ®Æt hÖ thèng xö lý níc th¶i. Ban ®Êu hÖ thèng
nµy chØ lµ xö lý hiÕu khÝ (d¹ng bÓ Aeroten), sau ®ã do nhu cÊu s¶n xuÊt t¨ng nªn hÖ
thèng nµy bÞ qu¸ t¶i. §Õn n¨m 2001 c«ng ty l¾p ®Æt bæ sung hÖ thong xö lý yÕm khÝ
gåm hai tank xö lý yÕm khÝ theo c«ng nghÖ UASB. Nhê hÖ thèng xö lý kÕt hîp trªn
hiÖn nay níc th¶i nhµ m¸y ®· ®¹t tiªu chuÈn lo¹i B theo TCVN 5945.
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty ®îc vËn hµnh mét c¸ch liªn tôc trong
suèt c¶ n¨m víi sè lao ®éng lµ 4 ngêi chia ra 4 ca trùc.
PhÇn II. d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt rîu vang cña nhµ
m¸y vµ c¸c dßng th¶i
1. S¬ ®å d©y chuyÒn c«ng nghÖ:
2
B¸o c¸o thùc tËp
Níc cÊp Nguyªn liÖu
Röa s¬ chÕ
Ng©m ®êng
DÞch cèt qu¶
Pha dÞch lªn
men chÝnh
Lªn men
men chÝnh
Lªn men phô
Läc d
ß
n
g
Röa th
chai ChiÕt chai
¶
i
S¶n phÈm
BÓ
thu
2. ThuyÕt minh ph©n luång níc th¶i cña nhµ m¸y:
Tuú thuéc môc ®Ých sö dông kh¸c nhau mµ tÝnh chÊt dßng th¶i s¶n xuÊt rîu
kh¸c nhau. CÇn ph¶i t¸ch riªng chóng ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp cho tõng
dßng th¶i. Cã thÓ ph©n ra c¸c luång th¶i sau:
3
B¸o c¸o thùc tËp
- Dßng th¶i 1: Níc do h¬i ngng tô, níc lµm l¹nh thêng Ýt hoÆc kh«ng « nhiÔm
nªn cã thÓ th¶i trùc tiÕp hoÆc xö lý s¬ bé ®Ó t¸i sö dông. §©y lµ nguån níc t¬ng ®èi
s¹ch chiÕm kho¶ng 30% so víi tæng lîng níc th¶i.
- Dßng th¶i 2: Níc th¶i chøa dÇu mì. Dßng th¶i nµy cã lu lîng nhá cã thÓ xö
lý b»ng c¸ch nhËp vÒ bÓ ph©n ly cã kÕt cÊu ®Æc biÖt ®Ó t¸ch dÇu.Dßng th¶i nµy
kh«ng cÇn xö lý nÕu qu¸ tr×nh t¸ch dÇu ®¶m b¶o níc th¶i thÊp cã hµm lîng dÇu thÊp
h¬n tiªu chuÈn cho phÐp.
- Dßng th¶i 3 : Níc th¶i ®Ó vÖ sinh thiÕt bÞ nÊu, lªn men, thïng chøa, m¸y läc
chiÕm mét lîng lín vµ lµ nguån « nhiÔm cÇn ph¶i xö lý. Níc th¶i nµy chøa nhiÒu
chÊt h÷u c¬ dÔ chuyÓn ho¸ sinh häc. NÕu kh«ng ®îc xö lý, níc th¶i lo¹i nµy sÏ lµ
m«i trêng rÊt thÝch hîp cho vi sinh vËt ph¸t triÓn, kÓ c¶ vi sinh vËt g©y bÖnh. Qua
®ã, g©y « nhiÔm m«i trêng níc, ®Êt, nhÊt lµ t¸c ®éng nguån níc ngÇm trong khu
vùc. Níc th¶i lo¹i nµy cßn g©y « nhiÔm thø cÊp do lªn men c¸c chÊt h÷u c¬ sinh ra
c¸c axit h÷u c¬:butyric, propionic, lactic…. Ph©n huû protein t¹o c¸c axitamin vµ
c¸c amin ®Æc trng cña sù thèi r÷a g©y mïi khã chÞu. C¸c s¶n phÈm nµy cïng víi c¸c
chÊt khÝ NH3, CH4, H2S g©y « nhiÔm kh«ng khÝ .
- Dßng th¶i 4: Níc th¶i sinh ho¹t, níc ma, níc th¶i bé phËn xö lý níc ngÇm.
Dßng nµy kh«ng lín, Ýt g©y « nhiÔm, cã thÓ th¶i trùc tiÕp ra cèng th¶i.
3. Nguån níc th¶i vµ thùc tr¹ng:
Do cã nguån níc röa nguyªn liÖu lµ hoa qu¶ vµ mét phÇn hoa qu¶ cã chøa
thuèc trõ s©u, ho¸ chÊt... Lîng BOD trong qu¸ tr×nh röa chai lµ 3000mgO 2/l. Cïng
víi lîng níc th¶i ra do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng thÓ tr¸nh khái « nhiÔm. Níc th¶i
chung cña c«ng ty ®îc chia lµm ba lo¹i gåm cã: Níc th¶i sinh ho¹t, níc th¶i trong
s¶n xuÊt, níc ma. Trong ®ã, níc th¶i sinh ho¹t cã lu lîng nhá ®îc xö lý b»ng bÓ
phèt vµ th¶i ra ngoµi theo ®êng riªng. HÖ thèng tho¸t níc (níc ma) cña c«ng ty
còng ®îc th¶i theo hÖ thèng riªng. Riªng dßng th¶i do s¶n xuÊt do cã møc ®é «
nhiÔm cao vµ lu lîng lín nªn ph¶i qua hÖ thèng xö lý tríc khi th¶i ra ngoµi. Trong
b¸o c¸o thùc tËp nµy em chØ ®i s©u vÒ hÖ th«ng xö lý níc th¶i trong s¶n xuÊt.
4
B¸o c¸o thùc tËp
Cã thÓ m« t¶ s¬ ®å c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ dßng th¶i cña nhµ m¸y nh sau
( trang kÕ bªn).
Nguyªn liÖu
Níc th¶i
Níc Röa, s¬ chÕ
Níc Ng©m ®êng
B·
DÞch cèt qu¶
Níc Pha dÞch lªn
men chÝnh
VÖ sinh TB
Níc Lªn men chÝnh
Níc Lªn men phô
Dßng
Níc th¶i
Níc th¶i
Läc GiÆt b«ng
Níc th¶i
ChiÕt chai Chai bÈn
Níc
Thµnh phÈm BÓ chøa
* C¨n cø vµo s¬ ®å d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ dßng th¶i ta cã níc th¶i trong s¶n
xuÊt cña c«ng ty bao gåm c¸c nguån th¶i nh sau:
+ Nguån th¶i trong kh©u röa, s¬ chÕ.
5
B¸o c¸o thùc tËp
§©y lµ kh©u sö dông nhiÒu níc v× vËy lîng níc th¶i trong kh©u nµy kh¸ lín.
Níc th¶i tõ kh©u nµy cã ®Æc ®iÓm lµ nhiÒu cÆn l¾ng, nhiÒu m¶nh vôn vá, l¸ cuèng
cña qu¶, vµ c¸c thµnh phÇn cña thÞt qu¶. Níc th¶i tõ kh©u nµy ®îc cho ®i qua song
ch¾n ®Ó lo¹i bá nh÷ng chÊt bÈn cã kÝch thíc lín sau ®ã ®i vµo bÓ chøa.
+ Nguån níc th¶i trong kh©u läc.
C«ng ty sö dông thiÕt bÞ läc b«ng ®Ó läc trong rîu vang v× vËy sau mçi ca läc
ph¶i tiÕn hµnh giÆt b«ng. Níc sö dông trong qóa tr×nh röa lµ rÊt lín. §Æc ®iÓm cña
níc th¶i trong kh©u nµy lµ: Lîng níc th¶i lín, nång ®é « nhiÔm cao. BOD cña níc
th¶i trong kh©u nµy cã thÓ lªn tíi 5000 mg/l níc th¶i ë kh©u nµy ®îc ®i qua hÖ
thèng sµng ch¾n tríc khi vµo bÓ chøa.
+ Nguån níc th¶i trong qóa tr×nh röa chai.
Lîng níc th¶i trong kh©u röa chai kh¸ lín vµ cã ®Æc ®iÓm lµ cã pH rÊt kiÒm
v× trong qóa tr×nh röa
Nísö dông
c th¶i vµoNaOH lµm chÊt tÈy röa. Ngoµi ra, trong níc th¶i kh©u
nµy cßn chøa nhiÒu vôn r¸c ®ã lµ lîng nh·n m¸c cã trªn chai bÈn bÞ röa tr«i. Níc
th¶i ë kh©u nµy còng ®îc ®i qua hÖ thèng sµng ch¾n tríc khi ®i vµo bÓ chøa.
+ Ngoµi c¸c nguån th¶i chÝnh ë trªn cßn cã lîng níc th¶i trong qóa tr×nh vÖ
BÓ thu
sinh c¸c thiÕt bÞ nh vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ lªn men, vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ chøa, ng©m vµ
c¸c thiÕt bÞ liªn quan. Tuy nhiªn, lîng níc th¶i do vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ nµy kh«ng lín
l¾m.
Tank yÕm khÝ
BÓ trung hoµ
vµ thu khÝ
BÓ hiÕu khÝ
PhÇn III. HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty cæ phÇn
Th¨ng Long S©n
h¬i
bïn
1. xö l¾ng
S¬ ®å hÖ thèng BÓ lý níc th¶i Nhµ m¸y VangBÓ thu bïn
Th¨ng Long:
BÓ t¹o b«ng
6
BÓ l¾ng cuèi Níc th¶i sau xö lý
B¸o c¸o thùc tËp
2. MÆt b»ng hÖ thèng xö lý níc th¶i nhµ m¸y:
7
B¸o c¸o thùc tËp
S¬ ®å mÆt b»ng khu xö lý níc th¶i ®îc minh ho¹ nhsau:
BÓ thu
bïn
Phßng BÓ l¾ng
vËn hµnh thø cÊp
S©n ph¬i
BÓ xö lý bïn
hiÕu khÝ BÓ t¹o
(aeroten ) b«ng
BÓ trung
hoµ BÓ l¾ng
cuèi
Tank yÕm Tank yÕm
khÝ I khÝ II
BÓ thu
* ThuyÕt minh:
+Phßng vËn hµnh ®îc x©y dùng lµm hai tÇng, tÇng trªn lµ phßng trùc vËn
hµnh. TÇng díi bè trÝ c¸c thiÕt bÞ vËn hµnh nh m¸y nÐn khÝ, b¶ng ®iÒu khiÓn.
8
B¸o c¸o thùc tËp
+BÓ trung hoµ, bÓ l¾ng thø cÊp, bÓ t¹o b«ng, bÓ l¾ng cuèi ®Òu ®îc x©y cao
h¬n so víi mÆt ®Êt kho¶ng 1m ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc x¶ bïn.
+Hai tank xö lý yÕm khÝ còng ®îc thiÕt kÕ cao h¬n so víi mÆt ®Êt kho¶ng 1m
®Ó thuËn lîi cho viÖc x¶ bïn.
+BÓ thu ®îc thiÕt kÕ ch×m xuèng ®Êt kho¶ng 2m t¹o ®iªï kiÖn thuËn lîi cho
viÖc dÉn níc th¶i vÒ bÓ thu, vµ tËn dông ®îc phÇn diÖn tÝch trªn mÆt bÓ.
3. C¸ch vËn hµnh hÖ thèng vµ c¸c vÊn ®Ò gÆp ph¶i khi vËn hµnh :
a.ChuÈn bÞ vËn hµnh:
C«ng nh©n vËn hµnh theo sù ph©n c«ng cña tæ trëng hoÆc c¸n bé qu¶n lý s¶n
xuÊt. Tríc khi vËn hµnh ph¶i giao nhËn ca theo sæ giao ca. Ph¸t hiÖn hiÖn tîng
kh«ng ®óng vµ kh¸c thêng, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o c¸o ngay. C¸ch chuÈn
bÞ:
a.1. KiÓm tra nguån ®iÖn cña hÖ thèng ®¶m b¶o:
*Nguån ®iÖn ph¶i æn ®Þnh.
*C¸c r¬ le khëi ®éng, aptomat ph¶i ë tr¹ng th¸i ho¹t ®éng.
a.2.KiÓm tra phÇn thiÕt bÞ cña hÖ thèng ®¶m b¶o:
*ThiÕt bÞ an toµn vµ kh«ng háng hãc.
*Lo¹i bá c¸c vËt c¶n (nÕu cã) ë xung quanh thiÕt bÞ.
b.VËn hµnh hÖ thèng:
b.1.BËt toµn bé m¸y nÐn khÝ sôc kh«ng khÝ vµo bÓ hiÕu khÝ.
b.2. KiÓm tra b×nh chøa dung dÞch xót (NaOH), nÕu dung dÞch ®Õn v¹ch ®Þnh
møc (c¸ch ®êng vßi cÊp lµ 10cm), tiÕn hµnh pha dung dÞch NaOH b»ng c¸ch: §æ
25kg NaOH tinh thÓ vµo b×nh chøa. B¬m níc tõ bÓ l¾ng cuèi vµo b×nh chøa
( kho¶ng 4/5 b×nh). Dïng m¸i chÌo khuÊy tan toµn bé lîng xót.
b.3. KiÓm tra b×nh chøa dung dÞch chÊt t¹o b«ng, nÕu dung dÞch ®Õn v¹ch
®Þnh møc (c¸ch ®êng vßi cÊp 10cm), tiÕn hµnh pha dung dÞch chÊt t¹o b«ng b»ng
c¸ch: §æ 0.5 kg chÊt t¹o b«ng vµo b×nh chøa. B¬m níc tõ bÓ l¾ng cuèi vµo b×nh
chøa (kho¶ng 4/5 b×nh). Dïng m¸i chÌo khuÊy tan toµn bé lîng chÊt t¹o b«ng
(PAC-Polyacrylamit).
b.4. Nh¸y c«ng t¾c c¸c b¬m ®Ó kiÓm tra chiÒu quay, nÕu ®óng chiÒu míi cho
c¸c b¬m ho¹t ®éng. B¬m cÊp níc th¶i vµo hÖ thèng.
* Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý:
1. ChØ ®îc cho mét b¬m ho¹t ®éng b¬m níc vµo hÖ thèng, cßn 01 b¬m dù
phßng. Khi sö dông b¬m dù phßng, ph¶i ®îc sù ®ång ý cña c¸n bé kü thuËt.
9
B¸o c¸o thùc tËp
2. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i theo dâi ®é PH Ýt nhÊt 02 lÇn mét ca trong bÓ
thu níc th¶i. Trêng hîp, ®é PH trong bÓ thu <4,0 ph¶i b¸o ngay cho c¸n bé kü thuËt
xö lý (§o PH b»ng m¸y ®iÖn tö-sao cho PH>5,5 th× thÝch hîp). KÕt qu¶ ghi vµo sæ
theo dâi.
3. Thêng xuyªn kiÓm tra ®é PH c¶u níc khi ra khái Tank yÕm khÝ. NÕu
PH>6,0 th× thÝch hîp, nÕu PH chØ t¨ng 0,5 ®é so víi trong bÓ thu, ph¶i b¸o ngay víi
c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m nguyªn nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Ghi kÕt qu¶.
4. KiÓm tra nång ®é bïn trong bÓ hiÕu khÝ Ýt nhÊt 02 lÇn trong 1 ca s¶n xuÊt,
b»ng c¸ch: LÊy kho¶ng 500ml dung dÞch bïn , cho vµo èng ®ong thuû tinh vµ theo
dâi (nÕu bïn l¾ng chËm hoÆc muèn theo dâi nhanh, ta cã thÓ bæ sung kho¶ng 5ml
dÞch t¹o b«ng). Nång ®é bïn trong bÓ hiÕu khÝ ph¶i ®¹t tõ 20-30% (®¹t 120-
130ml/10phót). NÕu nång ®é bïn n»m ngoµi ph¹m vi cho phÐp, c«ng nh©n vËn hµnh
ph¶i xö lý, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o ngay víi c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m nguyªn
nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
5. Ph¶i kiÓm tra tèc ®é l¾ng cña bïn 02 lÇn/ca, b»ng c¸ch: LÊy 500ml dung
dÞch bïn ®æ vµo èng ®ong thuû tinh vµ theo dâi. Bïn ph¶i l¾ng, ph©n líp râ rµng
gi÷a líp bïn vµ líp níc trong. Bïn trong dung dÞch ®æ vµo èng ®ong ph¶i l¾ng hÕt
trong thêi gian <15 phót. NÕu bïn l¾ng ngoµi kho¶ng thêi gian trªn, c«ng nh©n vËn
hµnh ph¶i xö lý, nÕu kh«ng tù xö lý ®îc ph¶i b¸o ngay víi c¸n bé kü thuËt ®Ó t×m
nguyªn nh©n vµ ®a ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
6. 15 phót hµng ngµy ph¶i bæ sung dinh dìng vµo bÓ hiÕu khÝ gåm :
0,15 kg DAP vµ 1,5 kg Urª. NÕu cÇn thay ®æi vÒ chÕ ®é dinh dìng, c¸n bé kü
thuËt ph¶i th«ng b¸o vµo sæ theo dâi qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i.
7. Theo dâi nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong buång m¸y nÐn khÝ (buång c¸ch ©m).
NÕu nhiÖt ®é >450C ph¶i xö lý (t¾t m¸y nÐn khÝ) hoÆc b¸o víi c¸n bé kü thuËt vµ ®a
ra gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. KÕt qu¶ ghi vµo sæ theo dâi.
8. Trêng hîp bÓ hiÕu khÝ nhiÒu bät, ph¶i thêng xuyªn g¹t bá bät ra s©n ph¬i
bïn 01 giê/lÇn, ph¶i x¶ bïn d trong bÓ l¾ng thø cÊp ra s©n ph¬i bïn. Lu ý, thùc hiÖn
x¶ ng¾t ®o¹n( më nhanh, ®ãng l¹i 3-5 lÇn/lÇn x¶). KiÓm tra PH>8,0 th× thÝch hîp.
9. C«ng nh©n vËn hµnh theo dâi chÆt chÏ sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng thiÕt bÞ
nh: M« t¬, b¬m ho¸ chÊt, c¸c van ®iÒu khiÓn. Khi cã hiÖn tîng kh¸c l¹, nÕu kh«ng
tù xö lý ®îc ph¶i viÕt vµo sæ b¸o háng m¸y vµ b¸o cho c¸n bé kü thuËt ®Ó xö lý.
c.Ngõng vËn hµnh:
c.1. Ng¾t c«ng t¸c ®iÖn m¸y b¬m níc.
c.2. T¾t mét m¸y nÐn khÝ (thùc hiÖn chÕ ®é ch¹y duy tr×).
10
B¸o c¸o thùc tËp
c.3. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè vÒ sù ho¹t ®éng
cña hÖ thèng vµo sæ theo dâi.
4. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi vËn hµnh hÖ thèng :
4.1. C«ng nh©n vËn hµnh kh«ng ®îc tù ý rêi vÞ trÝ lµm viÖc.
4.2. Kh«ng ®îc ®Ó mÊt ®iÖn líi > 4giê. Trêng hîp mÊt ®iÖn líi >03 giê ph¶i
ngay cho Trëng hay Phã phßng C¬ ®iÖn ®Ó cö ®Õn ch¹y m¸y ph¸t ®iÖn.
4.3. Trong thêi gian tõ 6h ®Õn 22h ph¶i thêng xuyªn më qu¹t th«ng giã cho
buång ®Æt m¸y nÐn khÝ . Thêi gian cßn l¹i chØ cho qu¹t nghØ ho¹t ®éng khi
nhiÖt ®é trong buång xuèng <350C.
4.4. NÕu mÊt ®iÖn, ®Õn khi cã th× ph¶i bËt l¹i m¸y nÐn khÝ v× cã l¾p r¬- le tù
ng¾t. Ngµy Chñ nhËt, ngµy lÔ, C«ng ty kh«ng s¶n xuÊt th× chØ cho hÖ thèng ho¹t
®éng theo chÕ ®é duy tr× (ch¹y thay ®æi m¸y nÐn khÝ). Khi nghØ dµi ngµy (>02
ngµy) ph¶i bæ sung dinh dìng DAP vµ Urª theo quy ®Þnh.
5. Mét sè vÊn ®Ò gÆp ph¶i khi vËn hµnh hÖ thèng:
5.1. B¬m níc ë bÓ thu níc th¶i kh«ng b¬m ®îc do víng r¸c ph¶i n©ng b¬m
lªn vµ gì r¸c.
5.2. Níc ®Çu ra kh«ng trong: do ®é PH vµ chÊt keo tô kh«ng ®¶m b¶o, ph¶i
®iÒu chØnh PH vµ thªm chÊt keo tô, gi¶m lîng níc b¬m vµo.
5.3. Níc ®Çu ra kh«ng trong do thiÕu bïn trong bÓ hiÕu khÝ hoÆc trong bÓ
hiÕu khÝ chÊt lîng kh«ng tèt. Ph¶i gi¶m lîng níc b¬m vµo, t¨ng thêi gian sôc khÝ,
xö lý gi¸n ®o¹n b»ng c¸ch dõng sôc khÝ ®Ó l¾ng 10-15 phót, b¬m níc vµ chØ sôc khÝ
l¹i khi dõng b¬m níc.
5.4. S©n ph¬i bïn kh«ng rót níc hoÆc rót níc chËm, ph¶i xíi líp c¸t läc hoÆc
thay líp c¸t läc.
6. HÖ vi sinh vËt trong hÖ thèng xö lý níc th¶i :
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña c«ng ty bao gåm c¶ hai qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ
vµ hiÕu khÝ do ®ã vi sinh vËt tham gia vµo hÖ thèng xö lý níc th¶i bao gåm vi sinh
vËt kÞ khÝ, vi sinh vËt hiÕu khÝ vµ vi sinh vËt h« hÊp tuú tiÖn.
Trong qu¸ tr×nh lªn men kÞ khÝ, c¸c chÊt bÈn cña níc th¶i cã rÊt nhiÒu lo¹i vi
sinh vËt tham
- ë giai ®o¹n lªn men axÝt, cã c¸c vi sinh vËt t¹o axÝt tham gia. Chóng phæ
biÕn, ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thiªn nhiªn vµ lµ lo¹i kÞ khÝ tuú tiÖn. Chóng cã kh¶
n¨ng thuû ph©n hydrat cacbon, protein vµ mì. Trong ®ã cã c¶ c¸c nhãm vi khuÈn
coli vµ B.subtilis. Nh÷ng vi sinh vËt ë giai ®o¹n nµy chØ cã thÓ ph©n huû chÊt h÷u
c¬thµnh axÝt bÐo vµ kh«ng thÓ ph©n huû tiÕp theo ®îc n÷a.
11
B¸o c¸o thùc tËp
- ë giai ®o¹n lªn men kiÒm, sÏ cã nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan, tiÕp tôc ph©n
huû c¸c s¶n phÈm trung gian t¹o ra ë giai ®o¹n ®Çu ®Ó t¹o thµnh CH 4 vµ CO2.
Nh÷ng vi sinh vËt thuéc nhãm nµy lµ lo¹i kÞ khÝ tuyÖt ®èi.
Nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n gi¶i Hydratcacbon,
axÝt amin...nh nh÷ng vi sinh vËt ho¹i sinh kh¸c sö dông chÊt ®ã lµm chÊt dinh dìng.
Nguån cacbon ®èi víi chóng ph¶i lµ c¸c chÊt h÷u c¬, v« c¬ ®¬n gi¶n nh axÝt
foocmic, propionic,rîu metylic, etylic, khÝ H2, CO2 , CO. Mçi lo¹i vi khuÈn metan
chØ cã thÓ sö dông mét sè chÊt nhÊt ®Þnh trong m«i trênglµm nguån dinh dìng.
Nh÷ng vi khuÈn t¹o metan rÊt nh¹y c¶m víi m«i trêng. Muèn thôc hiÖn ph©n
huû ®¹t hiÖu qu¶ cao th× kh«ng thÓ chØ sö dông mét lo¹i vi khuÈn metan nµo, mµ
ph¶i sö dông nhÒu lo¹i. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa quan träng trong c«ng nghÖ xö
lý níc th¶i nhÊt lµ nh÷ng ngêi vËn hµnh, qu¶n lý. §Ó c¸c lo¹i vi khuÈn metan ph¸t
triÓn b×nh thêng, cÇn N
ph¶i
íc th¶i vµoCO2 vµ c¸c chÊt chøa Nit¬. Nguån Nit¬ tèt nhÊt
cã ®ñ
®èi víi nã la amoncacbonat vµ amon clorua. Kh¸c víi c¸c lo¹i vi khuÈn kh«ng sö
dông ®îc Nit¬ trong axÝt amin. §Ó qu¸ tr×nh diÔn ra b×nh thêng lîng Nit¬ cÇn thiÕt
lµ 3,5 mg/g bïn, tû lÖ N/C = 20/1.
BÓ thu
7. C¸c ho¸ chÊt phô trî cho qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i cña hÖ thèng:
7.1. BÓ trung hoµ: NaOH.
7.2. BÓ hiÕu khÝ : DAP vµ Urª.
7.3.BÓ t¹o b«ng : PAC
Tank yÕm(Polyacrylamit
khÝ )vµ níc Javel ®Ó khö trïng.
7.4.Tank Mªtan ho¸: Ca(OH)2.
BÓ trung hoµ
vµ thu khÝ
BÓ hiÕu khÝ
S©n
phÇn iv. thuyÕt minh vµ Tr×NH BµY c¸c thiÕt bÞ c¬ b¶n cña hÖ h¬i
bïn
thèng xö lýBÓ
níc
l¾ngth¶i nhµ m¸y vangBÓth¨ng
thu bïn long.
I. S¬ ®å hÖ thèng xö lý níc th¶i nhµ m¸y:
BÓ t¹o b«ng
12
BÓ l¾ng cuèi Níc th¶i sau xö lý
B¸o c¸o thùc tËp
II. ThuyÕt minh:
Níc th¶i tõ c¸c nguån th¶i cña nhµ m¸y ®îc thu hÕt vµo bÓ thu cã dung tÝch
70m3, s©u 2m. Sau ®ã b¬m vµo hai tank yÕm khÝ vµ cho ch¶y trµn vµo bÓ trung hoµ.
Tõ ®©y cho ch¶y qua bÓ hiÕu khÝ (bÓ Aeroten). Cho qua bÓ l¾ng thø cÊp vµ tíi bÓ t¹o
b«ng. Sau ®ã níc trong cho qua bÓ l¾ng cuèi vµ thu níc ®· xö lý qua hÖ thèng dÉn
níc th¶i.
iIi. c¸c thiÕt bÞ c¬ b¶n cña hÖ thèng:
1. BÓ thu níc th¶i:
BÓ thu nµy cã t¸c dông thu tÊt c¶ c¸c nguån níc th¶i cÇn xö lý trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, trung hoµ, pha lo·ng, lµm ®ång ®Òu nguån níc th¶i cÇn xö lý. BÓ cßn lµ
n¬i dù tr÷ níc th¶i cho hÖ thèng xö lý ho¹t ®éng liªn tôc.
C¸n bé kü thuËt cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra COD vµ PH cña níc th¶i trong bÓ
thu Ýt nhÊt 10 ngµy/lÇn. Khi cã nghi ngê vÒ sù biÕn ®éng lín cña nång ®é chÊt «
nhiÔm ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra ngay. Dùa vµo kÕt qu¶ ®ã c¸n bé kü thuËt ®a ra thêi
gian b¬m níc, ph¬ng ¸n xö lý thÝch hîp. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i kiÓm tra, theo
dâi PH cña níc th¶i t¹i bÓ thu. NÕu PH n»m ngoµi kho¶ng 4,5-7,0 th× ph¶i b¸o ngay
cho c¸n bé phô tr¸ch kü thuËt. Trong bÓ thu níc th¶i cã hai 02 sµng ch¾n r¸c. C«ng
13
B¸o c¸o thùc tËp
nh©n vËn hµnh ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra, khi ph¸t hiÖn sµng bÞ t¾c, ph¶i tiÕn hµnh
vÖ sinh ngay. VÖ sinh ®Þnh kú 01 th¸ng/lÇn.
BÓ thu níc th¶i cã dung tÝch 70 khèi, s©u 2m so víi mÆt ®Êt, d¹ng h×nh ch÷
nhËt.
2. Tank yÕm khÝ:
Tank yÕm khÝ cã t¸c dông ®Ó xö lý mét phÇn lîng « nhiÔm trong níc th¶i
(kho¶ng 50% t¶i lîng « nhiÔm) vµ n©ng PH cña níc th¶i C«ng ty lªn phï hîp víi
qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ tiÕp theo. C«ng nh©n vËn hµnh ph¶i b¬m níc vµo tank yÕm
khÝ sao cho nÕu PH n»m ngoµi kho¶ng 5,5-8,0 ph¶i b¸o c¸o ngay víi c¸n bé phô
tr¸ch kü thuËt.
* CÊu t¹o cña hai tank yÕm khÝ nhµ m¸y nh sau(trang kÕ bªn):
Cã hai tank, mçi tank 25 m3.
KhuÊy
KhÝ
Ng¨n t¸ch khÝ
Líi ch¾n
Níc th¶i ra
Líp chÊt mang
Líp cÆn l¬ löng
Níc th¶i vµo
BÓ trung
Cöa x¶ bïn hoµ
14
BÓ thu
B¸o c¸o thùc tËp
3. BÓ l¾ng s¬ bé:
Níc tõ tank yÕm khÝ ch¶y trµn sang bể lắng sơ bộ. Tại đây những hạt chất
rắn chìm tốt sẽ được lắng và loại ra sân phơi bùn. Công nhân vận hành phải
thường xuyên theo dõi PH để điều chỉnh. Bể lắng sơ bộ còn gọi là bể trung hoà
và thu khí.
Dßng th¶i tõ bÓ thu
Dßng xót
f Bebbkk Song ch¾n r¸c
ThÒm ch¶y trµn
BÓ trung hoµ vµ thu khÝ của nhµ m¸y cã hÇm phÝa díi dïng ®Ó chøa c¸c thiÕt
bÞ nÐn khÝ. Tæng chiÒu cao cña bÓ lµ 4m. BÓ lµ n¬i ®Ó thu khÝ Metan (CH 4) vµ trung
hoµ b»ng xót (NaOH). BÓ trung hoµ cã dung tÝch 10 m 3. T¹i bÓ nµy pH ®îc ®iÒu
chØnh ®Ó phï hîp víi qóa tr×nh xö lý hiÕu khÝ. sau khi qua bÓ nµy pH cÇn ®¹t 7,6 –
7,8. §Ó ®iÒu chØnh pH c«ng ty sö dông NaOH 25% nÕu pH qu¸ thÊp vµ H 3PO4 5%
nÕu pH qu¸ cao. §Ó hiÖu qu¶ xö lý ®îc nhanh c«ng ty sö dông khuÊy trén nhê sôc
khÝ.
4. BÓ Aeroten (BÓ hiÕu khÝ):
Níc tõ bÓ l¾ng s¬ bé ch¶y trµn qua bÓ hiÕu khÝ. T¹i ®©y cã hÖ thèng sôc khÝ
vµ thæi khÝ ®Ó cung cÊp oxy(O 2) cho bïn ho¹t tÝnh, khuÊy trén ®Òu níc th¶i víi bïn
ho¹t tÝnh. Qóa tr×nh ph©n gi¶i hiÕu khÝ diÔn t¹i ®©y. Thêng xuyªn ph¶i bæ xung dinh
dìng theo yªu cÇu. BÓ Aeroten cã hÖ thèng håi lu bïn b»ng b¬m. BÓ hiÕu khÝ cã
dung tÝch 100 m3.
CÊu t¹o nh sau:
B¬m
Níc vµo KhÝ nÐn
Níc ra
15
B¸o c¸o thùc tËp
5. BÓ t¹o b«ng:
Níc th¶i tõ bÓ l¾ng thø cÊp trµn sang ®©y cßn mét sè chÊt r¾n l¬ löng cÇn ® îc
keo tô b»ng chÊt keo tô lµ PAC (Polyacrylamit)®Ó lµm trong níc. §Çu ca c«ng nh©n
vËn hµnh ph¶i pha hÊt t¹o b«ng vµ khö trïng ®a vµo m«i trêng xö lý.
6. BÓ l¾ng cuèi:
Níc th¶i tõ bÓ t¹o b«ng trµn sang ®©y cßn mét sè chÊt r¾n l¬ löng sÏ ®îc l¾ng
ë bÓ l¾ng cuèi. §Çu ca lµm viÖc thuèc s¸t trïng ph¶i ®îc pha vµ ®a vµo bÓ nh»m diÖt
t¶o, nÊm, vi sinh vËt... cßn l¹i trong níc th¶i. BÓ l¾ng thø cÊp cã dung tÝch 15 m3 .
7. Níc th¶i ®· xö lý:
Níc th¶i ®· xö lý ®îc th¶i vµo m«i trêng. C¸n bé kü thuËt ph¶i kiÓm tra ®é
PH, COD 10 ngµy mét lÇn. C«ng ty ph¶i ®a níc mÉu kiÓm tra tríc vµ sau xö lý ®i
kiÓm tra t¹i c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn Ýt nhÊt 02lÇn/ n¨m. KÕt qu¶ lu gi÷ t¹i
phßng kü thuËt.
8. Thïng Metan ho¸:
§©y lµ thiÕt bÞ th©n trô ®¸y c«n dïng ®Ó thu khÝ tõ bÓ trung hoµ vµ hai tank
yÕm khÝ cña hÖ thèng xö lý cña nhµ m¸y. Thïng ®îc bæ sung Ca(OH )2 ®Ó t¹o khÝ
mªtan.§êng kÝnh thiÕt bÞ lµ 1000mm.
KhÝ tõ Tank yÕm khÝ KhÝ ra KhÝ tõ bÓ trung hoµ.
10001
PhÇn v. Ph©n tÝch u nhîc ®iÓm cña hÖ thèng xö lý vµ
c¸c ®Ò nghÞ.
I. Ph©n tÝch U nhîc ®iÓm cña hÖ thèng:
1. Chän c¸ch xö lý níc th¶i:
§Ó chän ®îc ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i th× ph¶i c¨n cø vµo hµm lîng BOD vµ
COD (Lîng chÊt h÷u c¬) trong níc th¶i. Víi t¶i lîng « nhiÔm cña níc th¶i cao, cã
thêi gian BOD lªn tíi trªn 3000 mg/l t¹i bÓ chøa. ViÖc lùa chän c«ng nghÖ xö lý
kiÓu kÕt hîp yÕm khÝ vµ hiÕu khÝ cña c«ng ty lµ rÊt phï hîp. Dùa theo b¶ng chän
ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc: [II-25]:
Hµm lîng BOD n- Ph¬ng ph¸p øng dông
16
B¸o c¸o thùc tËp
íc th¶i
BOD5 >500mg/l Xö lý sinh häc kÞ khÝ
BOD5 =300- Xö lý sinh häc b»ng bïn ho¹t tÝnh.
500mg/l
BOD5 <300mg/l Xö lý sinh häc b»ng bïn ho¹t tÝnh vµ Xö lý sinh
häc b»ng mµng sinh vËt.
2. HÖ thèng sôc khÝ:
HÖ thèng xö lý níc th¶i cña nhµ m¸y cã hÖ thèng sôc khÝ b»ng khÝ nÐn vµ cã
bé phËn khuÊy toµn bé bÓ Aeroten. §iÒu nµy hoµn toµn hîp lý v× chÕ ®é Oxy(O 2)
rÊt quan träng ®èi víi sù ho¹t ®éng cña bÓ Aeroten ®Ó vi khuÈn oxy ho¸ sinh ho¸
c¸c chÊt h÷u c¬, chuyÓn Nit¬ Am«ni thµnh Nitrat vµ Nitrit vµ trén ®Òu bïn ho¹t tÝnh
víi níc th¶i. Ngoµi ra ®Ó t¨ng cêng sôc khÝ hÖ thèng nµy lu«n ®îc x¶ bïn d ra s©n
ph¬i bïn.
3. BÓ Aeroten:
Trong bÓ Aeroten lu«n ®¶m b¶o ®îc lîng bïn ho¹t tÝnh ®Ó bÓ lµm viÖc æn
®Þnh. Nång ®é thÓ tÝch bïn ®o theo l¾ng tù nhiªn cña nhµ m¸y lµ 80ml/500ml tøc lµ
160ml/l nªn bÓ cã thÓ ho¹t ®éng tèt.
Hµm lîng Oxy lu«n ®¶m b¶o tõ 2-4mg/l ®Ó c¸c qu¸ tr×nh sinh ho¸ diÔn ra æn
®Þnh. Vµ ®iÒu nµy ®¹t ®îc v× c¸c m¸y b¬m, sôc khÝ cã c«ng suÊt ®¶m b¶o ®¹t yªu
cÇu vµ lµm viÖc liªn tôc.
Nång ®é PH ®¹t tõ 7,2 ®Õn 8. T¹i nhµ m¸y bÓ Aeroten lu«n ®îc kiÓm tra ®é
pH ®¶m b¶o <8.
Trong bÓ Aeroten lu«n ph¶i ®¶m b¶o tû lÖ c¸c chÊt dinh dìng sao cho
BOD:N:P=100:5:1 cho 3 ngµy ®Çu vµ nÕu kÐo dµi th× tû lÖ lµ 200:5:1, h¬n n÷a ®Ó
c©n ®èi dinh dìng th× cã thÓ bæ sung vµo níc th¶i nguån Nit¬ vµ Photpho, Urª vµ
Supephotphat. Níc th¶i thêng cã mét Ýt hµm lîng hãa chÊt ®éc nªn vi sinh vËt
kh«ng sö dông ®îc nguån ®éc nµy nªn ph¶i bæ sung dinh dìng. Nhng t¹i nhµ m¸y
kh«ng bæ sung thªm nguån Nit¬ vµ Photpho. V× hµm lîng Nit¬, Photpho trong níc
th¶i lµ t¬ng ®èi lín.
Nång ®é c¬ chÊt trong m«i trêng ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña vi sinh vËt. Nãi
chung ph¶i cã nång ®é c¬ chÊt ë møc giíi h¹n. Thêng lîng BOD cho phÐp lµ
500mg/l, cßn nÕu cao h¬n(<1000mg/l) th× ph¶i cã khuÊy trén hoµn chØnh.
C¸c chÊt cã ®éc tÝnh øc chÕ sù sèng cña vi sinh vËt: T¹i nhµ m¸y cha cã
phßng kiÓm tra ®éc tÝnh.
17