Phương pháp kế toán nghiệp xuất – nhập khẩu ủy thác tại việt nam
- 37 trang
- file .doc
Lời mở đầu
Trong bối cảnh Việt Nam vừa gia nhập WTO, xuất nhập khẩu là hoạt động thương
mại quan trọng trong việc đem lại thu nhập cho đất nước, mở ra hướng phát triển
đa dạng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Với sự phát triển của nền kinh tế thị
trường, thì hoạt động kinh doanh thương mại trong nước cũng như hoạt động ngoại
thương hiện nay cũng được mở rộng và phát triển một cách mạnh mẽ góp phần tích
cực vào việc thúc đẩy sản xuất trong nước cả về mặt số lượng lẫn chất lượng, nhằm
đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ. Đối với hoạt động ngoại
thương thì thông qua mua bán trao đổi hàng hóa dịch vụ xuất nhập khẩu mà mỗi
nước tham gia vào thị trường quốc tế có thể thực hiện một cách có hiệu quả mục
tiêu tăng trưởng kinh tế. Xuất nhập khẩu có vai trò tạo vốn cho Nhập khẩu,mở rộng
thị trường trong nước, tạo tiền đề vật chất để giải quyết nhiều mục tiêu kinh tế đối
ngoại khác của Nhà nước. Nhập khẩu giữ vai trò mua hàng hóa, dịch vụ để thực
hiện cân đối kinh tế, kích thích sản xuất trong nước. Trong kinh doanh xuất nhập
khẩu thì hoạt động xuất nhập khẩu ủy thác là một trong những hoạt động quan
trọng và chủ yếu trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Do vậy, việc hạch
toán kế toán hoạt động xuất nhập khẩu nói chung và xuất nhập khẩu ủy thác nói
riêng có vai trò quan trọng và phương pháp hạch toán có đảm bảo tính khoa học
thống nhất thì sẽ đảm bảo cho việc cung cấp và lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ được
thông suốt.
Thấy được tầm quan trọng của hạch toán kế toán hàng hóa,dịch vụ xuất nhập
khẩu ủy thác em đã lựa chọn đề tài: “Phương pháp kế toán nghiệp xuất – nhập
khẩu ủy thác tại Việt Nam”
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn ®Ò tµi nµy cña em gåm cã
nh÷ng phÇn sau ®©y:
1
Phần 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán nghiệp vụ xuất – nhập khẩu
Phần 2: Đánh giá chế độ kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu ủy thác và một số
ý kiến đề xuất
Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n, nªn ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ néi dung, h×nh thøc. V× vËy
em rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy,
c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Nh©n dÞp nµy em xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n vµ göi tíi thầy
giáo Trương Anh Dũng lêi c¶m ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c nhÊt.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng sù gióp ®ì quý
b¸u ®ã !
2
Phần nội dung
Phần 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán nghiệp vụ xuất – nhập khẩu
1.1. Khái quát chung về kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm, điều kiện và vai trò của Kinh doanh xuất - nhập khẩu
1.1.1.1. Khái niệm:
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa là hoạt động mua, bán hàng hóa của thương
nhân Việt Nam với thương nhân nước ngoài theo hợp đồng mua, bán hàng hóa, bao
gồm cả hoạt động tạm nhập, tái xuất, tái nhập và chuyển khẩu hàng hóa
1.1.1.2. Điều kiện kinh doanh xuất - nhập khẩu
* QuyÒn kinh doanh XuÊt nhËp khÈu: Th¬ng nh©n lµ Doanh
nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo qui ®inh cña ph¸p
luËt, ®îc quyÒn XuÊt nhËp khÈu theo ngµnh, nghÒ ®· ghi trong
giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh sau khi ®· ®¨ng kÝ m· sè
t¹i côc h¶i quan tØnh, thµnh phè theo qui ®Þnh.
* QuyÒn ®îc uû th¸c XuÊt NhËp khÈu hµng ho¸: Th¬ng
nh©n cã giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh hoÆc ®¨ng kÝ m·
sè doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt NhËp khÈu ®îc quyÒn uû th¸c
XuÊt NhËp khÈu hµng ho¸ phï hîp víi néi dung cña giÊy chøng
nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. §èi víi hµng ho¸ cã h¹n ng¹ch vµ hµng
ho¸ cã giÊy phÐp cña Bé th¬ng m¹i, th¬ng nh©n chØ ®îc uû
th¸c XuÊt nhËp khÈu trong ph¹m vi sè lîng hoÆc trÞ gi¸ ghi t¹i
v¨n b¶n ph©n bæ h¹n ng¹ch cña c¬ quan cã thÈm quyÒn hoÆc
giÊy phÐp cña Bé thong m¹i.
3
* QuyÒn ®îc nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸: Th-
¬ng nh©n ®· ®¨ng kÝ m· sè doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt
nhËp khÈu cã quyÒn ®îc nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
phï hîp víi néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. §èi víi
hµng ho¸ cã h¹n ng¹ch vµ hµng ho¸ cã giÊy phÐp cña Bé th¬ng
m¹i, th¬ng nh©n chØ ®îc uû th¸c XuÊt nhËp khÈu trong ph¹m vi
sè lîng hoÆc gi¸ trÞ ghi t¹i v¨n b¶n ph©n bæ h¹n ng¹ch cña c¬
quan cã thÈm quyÒn hoÆc giÊy phÐp cña Bé thong m¹i, th¬ng
nh©n nhËn uû th¸c kh«ng ®îc sö dông h¹n ng¹ch hoÆc giÊy
phÐp do Bé th¬ng m¹i cÊp cho m×nh ®Ó uû th¸c XuÊt nhËp
khÈu
1.1.1.3. Vai trò của hoạt động kinh doanh xuất - nhập khẩu:
Th«ng qua mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ XuÊt nhËp
khÈu mµ mçi níc tham gia vµo thÞ trêng quèc tÕ cã thÓ ®îc thÓ
hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ XuÊt khÈu
cã vai trß t¹o vèn cho NhËp khÈu, më réng thÞ trêng cho s¶n xuÊt
trong níc, t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu môc tiªu
kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c cña Nhµ níc. NhËp khÈu gi÷ vai trß mua
hµng, dÞch vô ®Ó thùc hiÖn c©n ®èi kinh tÕ, kÝch thÝch s¶n
xuÊt trong níc.
* Thời gian lưu chuyển hàng hóa Xuất nhập khẩu .
- Thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸ trong ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu dµi h¬n so víi thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸
trong ho¹t ®éng kinh doanh néi ®Þa do ph¶i thùc hiÖn 2 giai
®o¹n mua hµng vµ 2 giai ®o¹n b¸n hµng. §èi víi ho¹t ®éng XuÊt
khÈu lµ mua hµng ho¸ ë thÞ trêng trong níc b¸n cho thÞ trêng níc
ngoµi, cßn ®èi víi ho¹t ®éng NhËp khÈu th× mua hµng ho¸ ë thÞ
4
trêng níc ngoµi vµ b¸n cho thÞ trêng néi ®Þa. V× vËy, ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh XuÊt nhËp khÈu, ngêi ta
chØ x¸c ®Þnh khi hµng ho¸ ®· lu©n chuyÓn ®îc mét vßng hay
khi ®· thùc hiÖn song mét th¬ng vô ngo¹i th¬ng, cã thÓ bao
gåm c¶ ho¹t ®éng NhËp khÈu vµ ho¹t ®éng XuÊt khÈu.
* Đối tượng Xuất nhập khẩu .
- §èi tîng XuÊt nhËp khÈu: lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ phï hîp víi
ngµnh nghÒ ghi trong giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh trõ
nh÷ng mÆt hµng t¹m ngõng XuÊt nhËp khÈu. Hµng ho¸ XuÊt
khÈu lµ nh÷ng mÆt hµng thuéc thÕ m¹nh trong níc; cßn hµng
ho¸ NhËp khÈu lµ nh÷ng hµng ho¸ trong níc cha s¶n xuÊt ®îc
hoÆc cha ®¸p øng ®ñ yªu cÇu c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, ®Æc
biÖt lµ c¸c trang tiÕt bÞ, m¸y mãc, vËt t kÜ thuËt, c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã c¸c mÆt hµng cã ®iÒu kiÖn vµ
c¸c mÆt hµng cÊm XuÊt nhËp khÈu. Hµng ho¸ XuÊt nhËp khÈu
cã ®iÒu kiÖn lµ hµng hãa XuÊt nhËp khÈu theo h¹n ng¹ch hoÆc
theo giÊy phÐp cña Bé th¬ng m¹i hoÆc Bé qu¶n lý theo chuyªn
ngµnh. §èi víi c¸c mÆt hµng thuéc danh môc cÊm XuÊt nhËp
khÈu, doanh nghiÖp chØ ®îc XuÊt nhËp khÈu trong trêng hîp
®Æc biÖt khi ®îc phÐp cña Thñ tíng chÝnh phñ.
* Thêi ®iÓm giao, nhËn hµng ho¸ XuÊt nhËp khÈu thêng
kh«ng trïng vµ c¸ch xa thêi ®iÓm thanh to¸n tiÒn hµng.
* Phương thức thanh toán.
- VÒ ph¬ng thøc thanh to¸n: Trong ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu cã c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n sau: ph¬ng thøc
chuyÓn tiÒn, ph¬ng thøc ghi sæ hay ph¬ng thøc më tµi kho¶n,
5
ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu vµ ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng
th tÝn dông. Tuy nhiªn, ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu ®îc sö
dông lµ ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông.
Thanh to¸n b»ng th tÝn dông ( L/C) lµ mét sù tho¶ thuËn
mµ trong ®ã mét ng©n hµng ( ng©n hµng më th tÝn dông ) theo
yªu cÇu cña kh¸ch hµng ( ngêi më th tÝn dông ) sÏ tr¶ mét sè
tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c ( ngêi hëng lîi sè tiÒn cña th
tÝn dông ) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong
ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét
bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh ®Ó nhËp
khÈu trong th tÝn dông.
Bëi v× trong kinh doanh XuÊt nhËp khÈu, hai bªn mua, b¸n
cã quèc tÞch kh¸c nhau, ph¸p luËt kh¸c nhau, tËp qu¸n kinh
doanh kh¸c nhau, do vËy ph¶i tu©n thñ luËt kinh doanh còng nh
tËp qu¸n kinh doanh cña tõng níc vµ luËt th¬ng m¹i quèc tÕ.
1.1.2. Các phương thức xuất - nhập khẩu:
1.1.2.1. Xuất nhập khẩu trực tiếp.
Xuất nhập khẩu trực tiếp là hình thức mà trong đó đơn vị xuất nhập khẩu
trực tiếp đàm phán, ký kết hợp đồng, tổ chức quá trình mua, bán hàng hóa và tự cân
đối tài chính cho thương vụ đã ký kết.
C¸c doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt nhËp khÈu cã thÓ tiÕn hµnh
XuÊt nhËp khÈu theo ph¬ng thøc trùc tiÕp ( trùc tiÕp quan hÖ,
giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång, thanh to¸n…) hay ph¬ng thøc uû
th¸c ( uû th¸c cho ®¬n vÞ kh¸c ) hoÆc kÕt hîp c¶ trùc tiÕp vµ
uû th¸c. Th«ng thêng, ph¬ng thøc trùc tiÕp ®îc ¸p dông khi
Doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp
6
®ång, am hiÓu ®èi t¸c vµ am hiÓu thÞ trêng còng nh mÆt hµng
XuÊt nhËp khÈu.
1.1.2.2. Xuất nhập khẩu ủy thác.
Xuất nhập khẩu ủy thác là hình thức nhập và xuất hộ hàng hóa cho đơn vị chủ
hàng.
NÕu doanh nghiÖp cha thËt sù am hiÓu thÞ trêng hay b¹n hµng
míi víi nh÷ng mÆt hµng míi hoÆc doanh nghiÖp cha ®ñ kh¶
n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång XuÊt nhËp khÈu,
doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo
ph¬ng thøc uû th¸c
Nh vËy, ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu uû th¸c lµ ph¬ng thøc
kinh doanh mµ trong ®ã ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu kh«ng ®øng ra trùc tiÕp ®µm ph¸n víi níc ngoµi
mµ ph¶i nhê qua mét ®¬n vÞ XuÊt nhËp khÈu cã uy tÝn thùc
hiÖn ho¹t ®éng XuÊt hoÆc NhËp khÈu cho m×nh.
Tõ ®ã ta thÊy, trong ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu uû th¸c cã
2 bªn tham gia ®ã lµ : Bªn giao uû th¸c XuÊt nhËp khÈu( bªn uû
th¸c ) vµ bªn nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu( bªn nhËn uû th¸c ).
Bªn uû th¸c lµ bªn cha ®ñ ®iÒu kiÖn mua hoÆc b¸n hµng XuÊt
nhËp khÈu. Bªn nhËn uû th¸c lµ bªn ®øng ra thay mÆt bªn uû
th¸c ký kÕt hîp ®ång víi bªn níc ngoµi vµ hä sÏ ®ãng vai trß lµ
mét bªn cña hîp ®ång mua, b¸n ngo¹i th¬ng vµ ®iÒu kiÖn nµy
cã nghÜa lµ bªn giao uû th¸c gi÷ vµi trß lµ ngêi sö dông dÞch vô,
cßn ®¬n vÞ nhËn uû th¸c gi÷ vai trß lµ ngêi cung cÊp dÞch vô, h-
ëng hoa hång theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn kÝ trong hîp ®ång
uû th¸c dùa trªn gi¸ trÞ l« hµng NhËp khÈu vµ møc ®é uû th¸c.
7
1.1.3. Các phương thức tính giá hàng xuất - nhập khẩu
Hµng ho¸ trong kinh doanh XuÊt nhËp khÈu ®îc tÝnh theo
gi¸ thùc tÕ t¬ng tù nh hµng ho¸ kinh doanh trong níc vµ ®îc
x¸c ®Þnh theo c¸c c«ng thøc sau:
+ TÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ XuÊt khÈu:
Giá thực tế hàng Giá mua Chi phí sơ Chi phí thu Giảm giá
hóa thu mua = ghi trên + chế, hoàn + mua hàng _ hàng mua
trong nước hóa đơn thiện hóa được hưởng
+ TÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ NhËp khÈu:
NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ:
Giá thực tế Giá mua Thuế Chi phí thu Giảm giá
hàng hóa = hàng hóa + nhập + mua hàng + hàng mua
nhập khẩu nhập khẩu khẩu nhập khẩu được hưởng
(CIF)
Trong ®ã :
Thuế nhập Số lượng hàng hóa Giá tính thuế Thuế
khẩu = nhập khẩu ghi trên x của từng mặt x suất
tờ hải quan hàng
8
Ở ®©y, thuÕ nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn theo luËt thuÕ nhËp
khÈu vµ cã biÒu thøc thuÕ suÊt qui ®Þnh cho tõng mÆt hµng
hoÆc tõng ngµnh hµng; trÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®îc qui ®æi ra ViÖt
Nam ®ång( VND) theo tØ gi¸ thùc tÕ trªn c¬ së gi¸ CIF (gi¸ giao
nhËn hµng t¹i biªn giíi níc mua – níc NhËp khÈu), nhng trong tõng
khung thuÕ qui ®Þnh. NÕu trÞ gi¸ hµng ho¸ tÝnh theo gi¸ CIF
nhá h¬n trÞ gi¸ trong biÓu thuÕ th× gi¸ tÝnh thuÕ ®îc x¸c
®Þnh theo trÞ gi¸ trong biÓu thøc, nÕu trÞ gi¸ hµng ho¸ theo gi¸
CIF lín h¬n trÞ gi¸ ghi trong biÓu thøc th× gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸
CIF.
Trêng hîp doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp hoÆc hµng hãa nhËp khÈu kh«ng thuéc ®èi tîng tÝnh
thuÕ GTGT hay hµng ho¸ nhËp khÈu dïng vµo ho¹t ®éng sù
nghiÖp, dù ¸n, v¨n ho¸, phóc lîi…®îc trang tr¶i b»ng kinh phÝ
th× :
Giá thực tế Giá mua + Thuế Thuế Giảm giá Chi phí
hàng hóa = hàng hóa nhập + GTGT _ hàng mua + thu mua
nhập khẩu nhập khẩu của hàng được hàng
khẩu(CIF) nhập hưởng nhập
khẩu khẩu
Trong ®ã:
Thuª GTGT TrÞ gi¸ ThuÕ ThuÕ
cña hµng = ( hµng ho¸ + nhËp ) x suÊt
NK NK( CIF) khÈu thuÕ TT§B
9
Vµ lu ý r»ng, trêng hîp doanh nghiÖp nhËp khÈu nh÷ng mÆt
hµng chÞu thuÕ TT§B th× trong gi¸ thùc tÕ hµng nhËp khÈu cßn
bao gåm c¶ thuÕ TT§B trong ®ã :
ThuÕ TT§B TrÞ gi¸ ThuÕ ThuÕ
cña hµng = ( hµng ho¸ + nhËp ) x
suÊt
nhËp khÈu NK( CIF) khÈu
thuÕ TT§B
Tõ c«ng thøc tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ trªn ®©y ta thÊy:
Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ bao gåm hai bé phËn lµ trÞ gi¸ mua( bao
gåm c¶ thuÕ ph¶i nép) vµ chi phÝ thu mua. Khi xuÊt kho, ®Ó
tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ th× kÕ to¸n ph¶i t¸ch riªng hai bé
phËn nµy. §èi víi trÞ gi¸ mua, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt kho gièng nh ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i trong níc. §èi víi chi phÝ thu mua,
nã ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn sù ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng
ho¸ tiªu thô vµ hµng ho¸ cßn tån kho bëi v× chi phÝ thu mua liªn
quan ®Õn c¶ lîng hµng ho¸ tiªu thô trong k× vµ tån kho cuèi k×.
10
1.2. Kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu ủy thác ở Việt Nam
1.2.1. Kế toán xuất khẩu ủy thác
1.2.1.1. Các quy định chung về xuất khẩu ủy thác
Theo chế độ hiện hành, bên ủy thác Xuất khẩu khi giao hàng cho bên
nhận ủy thác phải lập phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ kèm theo lệnh điều
động nội bộ, khi hàng hóa đã thực Xuất khẩu có xác nhận của hải quan
( khi ngêi xuÊt mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ vµ n¾m
quyÒn së h÷u vÒ tiÒn tÖ hoÆc quyÒn ®ßi tiÒn hµng ho¸
NhËp khÈu ), bªn uû th¸c c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®èi chiÕu,
x¸c nhËn vÒ sè lîng, trÞ gi¸ hµng ho¸ thùc tÕ XuÊt khÈu cña
®¬n vÞ nhËn uû th¸c ®Ó lËp ho¸ ®¬n GTGT víi thuÕ suÊt 0
% giao cho bªn nhËn uû th¸c, Bªn nhËn uû th¸c ph¶i lËp ho¸
®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c XuÊt khÈu víi thuÕ xuÊt
10%. Bªn uû th¸c ®îc ghi nhËn sè thuÕ tÝnh trªn hoa hång uû
th¸c vµo sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ, cßn bªn nhËn
uû th¸c sÏ ghi sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. Gi¸ tÝnh thuÕ
GTGT cña dÞch vô uû th¸c lµ toµn bé tiÒn hoa hång uû th¸c vµ
kho¶n chi hé ( nÕu cã- trõ kho¶n nép thuÕ hé) cha cã thuÕ
GTGT. C¸c chøng tõ chi hé nÕu cã thuÕ GTGT th× bªn nhËn uû
th¸c ®îc khÊu trõ ®Çu vµo. Trêng hîp c¸c chøng tõ cã ghi râ
hä tªn, ®Þa chØ, m· sè thuÕ cña bªn uû th¸c th× bªn nhËn uû
th¸c kh«ng tÝnh vµo doanh thu cña m×nh. Trong trêng hîp hîp
®ång qui ®Þnh theo gi¸ dÞch vô cã thuÕ GTGT th× ph¶i qui
ngîc l¹i ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ cha cã thuÕ GTGT :
Gi¸ cha Tæng sè hoa hång uû th¸c vµ c¸c kho¶n chi hé
( nÕu cã)
cã thuÕ =
11
GTGT 1+10%
Khi thùc hiÖn xong dÞch vô XuÊt khÈu, bªn nhËn uû th¸c
ph¶i chuyÓn cho bªn uû th¸c c¸c chøng tõ sau:
+ B¶n thanh lý hîp ®ång uû th¸c XuÊt khÈu ( 1 b¶n
chÝnh )
+ Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i xuÊt cho níc ngoµi ( 1 b¶n sao )
+Tê khai hµng ho¸ XuÊt khÈu cã x¸c nhËn thùc xuÊt vµ
®ãng dÊu cña c¬ quan H¶i quan cña khÈu ( 1 b¶n
sao )
+Ho¸ ®¬n GTGT vÒ ho¸ hång uû th¸c
C¸c b¶n sao kÓ trªn ph¶i ®îc bªn nhËn uû th¸c sao vµ ®ãng
dÊu.Trong trêng hîp bªn nhËn uû th¸c cïng lóc XuÊt khÈu hµng
ho¸ uû th¸c cho nhiÒu ®¬n vÞ, kh«ng cã ho¸ ®¬n xuÊt hµng vµ
tê khai h¶i quan riªng cho tõng ®¬n vÞ th× vÉn göi b¶n sao cho
c¸c ®¬n vÞ uû th¸c nhng ph¶i kÌm theo b¶ng kª chi tiÕt tªn
hµng ho¸, sè lîng, ®¬n gi¸ vµ doanh thu hµng ®· xuÊt cho tõng
®¬n vÞ.
Bªn c¹nh ®ã, theo qui ®Þnh bªn nhËn uû th¸c ph¶i chÞu
tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè thuÕ XuÊt khÈu cho Ng©n s¸ch. Vµ l-
u ý r»ng, thêi ®iÓm tÝnh thuÕ xuÊt khÈu lµ ngay mµ bªn nhËn
uû th¸c ®· nép tê khai hµng ho¸ XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i
quan do ®ã: Tû gi¸ thùc tÕ ®îc sö dông ®Ó qui ®æi trÞ gi¸ tÝnh
thuÕ ra VND lµ tû gi¸ t¹i ngµy bªn nhËn uû th¸c nép tê khai hµng
ho¸ XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i quan. Trêng hîp ph¶i lµm l¹i thñ
tôc kª khai vµ nép tê khai hµng XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i quan
th× thêi ®iÓm tÝnh thuÕ lµ ngµy nép tê khai lÇn sau
12
1.2.1.2. Hạch toán tại đơn vị ủy thác xuất khẩu:
1. Khi giao hàng cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 157 - Hàng gửi đi bán
Có TK 156 - Hàng hóa
Có TK 155 - Thành phẩm.
2. Khi đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu đã xuất khẩu hàng cho người mua, căn cứ
chứng từ liên quan, ghi:
2.1. Giá vốn hàng xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 632 - Giá vốn hàng bán
Có TK 157 - Hàng gửi đi bán.
2.2. Doanh thu hàng xuất khẩu uỷ thác, ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng.
2.3. Thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp, bên nhận uỷ thác xuất khẩu
nộp hộ vào NSNN, ghi:
- Số thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng xuất khẩu uỷ thác phải nộp,
ghi:
Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng
Có TK 3332, 3333.
Khi đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu đã nộp hộ thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt
vào NSNN, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 3332, 3333
13
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác. (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Trả tiền nộp hộ các loại thuế cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác(Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.4. Số tiền phải trả cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu về các khoản đã chi hộ liên
quan đến hàng uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388) (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác
xuất khẩu).
3. Phí uỷ thác xuất khẩu phải trả cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các
chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388). (Chi tiết cho từng đơn vị nhận
uỷ thác xuất khẩu)
4. Bù trừ khoản tiền phải thu về hàng xuất khẩu với khoản phải trả đơn vị nhận uỷ
thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388) (Chi tiết cho từng đơn vị nhận
uỷ thác xuất khẩu)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu).
5. Khi nhận số tiền bán hàng uỷ thác xuất khẩu còn lại sau khi đã trừ phí uỷ thác
xuất khẩu và các khoản do đơn vị nhận uỷ thác chi hộ, căn cứ chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 111, 112
14
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu).
1.2.1.3. Hạch toán tại đơn vị nhận ủy thác xuất khẩu:
1. Khi nhận hàng của đơn vị uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 003 - Hàng hóa nhận bán hộ, nhận ký gửi.
2. Khi đã xuất khẩu hàng, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
2.1. Số tiền hàng uỷ thác xuất khẩu phải thu hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng người mua nước ngoài)
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu).
Đồng thời ghi trị giá hàng đã xuất khẩu:
Có TK 003 - Hàng hóa nhận bán hộ, nhận ký gửi.
2.2. Thuế xuất khẩu phải nộp hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Kế toán chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác)
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN).
2.3. Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Kế toán chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác
xuất khẩu)
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN).
3. Đối với phí uỷ thác xuất khẩu, và thuế GTGT tính trên phí uỷ thác xuất khẩu,
căn cứ các chứng từ liên quan, kế toán phản ánh doanh thu phí uỷ thác xuất khẩu,
ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng (5113)
Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp.
15
4. Đối với các khoản chi hộ cho bên uỷ thác xuất khẩu (Phí ngân hàng, phí giám
định hải quan, chi vận chuyển bốc xếp hàng...), căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388 chi tiết từng đơn vị uỷ thác xuất khẩu)
Có TK 111, 112.
5. Khi thu hộ tiền hàng cho bên uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi ngân hàng
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng người mua nước ngoài).
6. Khi nộp hộ thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt cho đơn vị ủy thác xuất khẩu,
căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN)
Có TK 111, 112.
7. Khi đơn vị uỷ thác xuất khẩu thanh toán bù trừ phí uỷ thác xuất khẩu, và các
khoản chi hộ, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 138 - Phải thu khác (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất khẩu).
8. Khi chuyển trả cho đơn vị uỷ thác xuất khẩu số tiền hàng còn lại sau khi đã trừ
phí uỷ thác xuất khẩu và các khoản chi hộ, căn cứ chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 111, 112.
1.2.2. Kế toán nhập khẩu ủy thác
1.2.2.1. Các quy định chung về nhập khẩu ủy thác:
16
NhËp khÈu uû th¸c lµ trêng hîp mµ bªn uû th¸c nhËp khÈu
giao quyÒn uû th¸c hµng ho¸ cho bªn nhËn uû th¸c trªn c¬ së
hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu hµng ho¸. Bªn nh¹n uû th¸c nhËp
khÈu hµng ho¸ ®øng ra ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng
nhËn tiÒn cña bªn giao uû th¸c ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸, ®øng
ra nhËp khÈu hµng ho¸, thanh to¸n vµ tham gia c¸c khiÕu n¹i
tranh chÊp nÕu x¶y ra, tr¶ tiÒn chi phÝ nÕu trong ®iÒu kho¶n
hîp ®ång qui ®Þnh ngêi nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i chÞu; chÞu
tr¸ch nhiÖm kª khai vµ nép c¸c lo¹i thuÕ cña hµng nhËp khÈu
( thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B, thuÕ GTGT) theo tõng lÇn nhËp
khÈu víi c¬ quan H¶i quan. CÇn lu ý r»ng, nÕu hµng ho¸ nhËp
khÈu lµ tiªu dïng th× ph¶i nép xong thuÕ nhËp khÈu tríc khi nhËn
hµng vµ nÕu hµng ho¸ nhËp khÈu cã thêi h¹n nép thuÕ kh¸c
nhau th× ph¶i më tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu riªng theo tõng
thêi h¹n nép thuÕ; thêi ®iÓm tÝnh thuÕ nhËp khÈu lµ ngµy bªn
nhËn uû th¸c nhËp khÈu nép tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu cho c¬
quan H¶i quan. Ngoµi ra, bªn nhËn uû th¸c ph¶i chÞu lu gi÷ c¸c
chøng tõ liªn quan ®Õn l« hµng nhËp khÈu nh hîp ®ång NhËp
khÈu hµng ho¸ ký kÕt víi níc ngoµi; Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i do ngêi
b¸n ( níc ngoµi ) xuÊt, tê khai H¶i quan hµng nhËp khÈu vµ biªn
lai thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. KÕt thóc dÞch vô uû th¸c, ®¬n
vÞ nhËn uû th¸c ®îc nhËn ho¸ hång theo tû lÖ % qui ®Þnh trong
®iÒu kho¶n hîp ®ång uû th¸c. VÒ phÝa bªn giao uû th¸c nhËp
khÈu: Bªn nµy c¨n cø vµo hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu chuyÓn
tiÒn cho bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ®ång thêi qu¶n lý vÒ sè
tiÒn nµy, tæ chøc tiÕp nhËn hµng nhËp khÈu khi bªn nhËn uû
17
th¸c b¸o hµng ®· vÒ ®Õn c¶ng vµ cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè
hoa hång uû th¸c nhËp khÈu cho bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu.
VÒ thñ tôc kª khai thuÕ GTGT, khi xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu
cho chñ hµng ( nÕu bªn nhËn uû th¸c NhËp khÈu ®· nép thuÕ
GTGT ) th× bªn nhËn uû th¸c ph¶i lËp ho¸ ®¬n GTGT ( ngoµi
ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c ) trong ®ã ghi râ tæng
gi¸ thanh to¸n ph¶i thu. ë bªn uû th¸c, bao gåm gi¸ mua ( theo
ho¸ ®¬n th¬ng m¹i ), sè thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B vµ thuÕ
GTGT cña hµng nhËp khÈu ( theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ )
ho¸ ®¬n nµy lµm c¬ së tÝnh thuÕ ®Çu ra cña bªn uû th¸c nhËp
khÈu vµ lµ thuÕ ®Çu vµo cña bªn uû th¸c. Trong trêng hîp cßn l¹i
( bªn nhËn uû th¸c cha nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu ), khi
xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu uû th¸c, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu
ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh
®iÒu ®éng néi bé lµm chøng tõ lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr-
êng. Sau khi ®· nép thuÕ GTGT ë kh©u NhËp khÈu, bªn nhËn uû
th¸c míi lËp ho¸ ®¬n GTGT giao cho bªn uû th¸c.
1.2.2.2. Hạch toán tại đơn vị nhập khẩu ủy thác
1. Khi trả trước một khoản tiền uỷ thác mua hàng theo hợp đồng uỷ thác nhập khẩu
cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu mở LC,..., căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2. Khi nhận hàng uỷ thác nhập khẩu do đơn vị nhận uỷ thác giao trả, căn cứ các
chứng từ liên quan, ghi:
18
2.1. Phản ánh giá trị hàng nhập khẩu uỷ thác, thuế nhập khẩu, thuế GTGT hàng
nhập khẩu hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt nếu có, căn cứ vào hóa đơn xuất trả hàng của
bên nhận uỷ thác nhập khẩu và các chứng từ liên quan, ghi:
2.1.1. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế thì thuế GTGT của hàng
nhập khẩu sẽ được khấu trừ, ghi:
a/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu nộp hộ các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211 (Giá trị hàng nhập khẩu không bao gồm thuế GTGT
hàng nhập khẩu)
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
b/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu làm thủ tục kê khai thuế nhưng đơn vị uỷ
thác tự nộp thuế vào NSNN thì giá trị hàng nhập khẩu được phản ánh như bút toán
tại điểm a. Khi nộp các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.1.2. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu dùng vào hoạt động kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ không chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
hoặc dùng vào hoạt động được trang trải bằng nguồn kinh phí khác thì thuế GTGT
hàng nhập khẩu không được khấu trừ, ghi:
19
a/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu nộp hộ các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 152, 156, 211 (Giá trị hàng nhập khẩu bao gồm cả các khoản thuế phải nộp)
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
b/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác làm thủ tục kê khai thuế, nhưng đơn vị uỷ thác tự nộp
các khoản thuế vào NSNN, thì giá trị hàng nhập khẩu được kế toán như bút toán tại
điểm a. Khi nộp thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.2. Phí uỷ thác nhập khẩu phải trả đơn vị nhận uỷ thác, căn cứ các chứng từ liên
quan, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
2.3. Số tiền phải trả đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu các khoản chi hộ cho hoạt động
nhận uỷ thác nhập khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)
20
Trong bối cảnh Việt Nam vừa gia nhập WTO, xuất nhập khẩu là hoạt động thương
mại quan trọng trong việc đem lại thu nhập cho đất nước, mở ra hướng phát triển
đa dạng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Với sự phát triển của nền kinh tế thị
trường, thì hoạt động kinh doanh thương mại trong nước cũng như hoạt động ngoại
thương hiện nay cũng được mở rộng và phát triển một cách mạnh mẽ góp phần tích
cực vào việc thúc đẩy sản xuất trong nước cả về mặt số lượng lẫn chất lượng, nhằm
đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ. Đối với hoạt động ngoại
thương thì thông qua mua bán trao đổi hàng hóa dịch vụ xuất nhập khẩu mà mỗi
nước tham gia vào thị trường quốc tế có thể thực hiện một cách có hiệu quả mục
tiêu tăng trưởng kinh tế. Xuất nhập khẩu có vai trò tạo vốn cho Nhập khẩu,mở rộng
thị trường trong nước, tạo tiền đề vật chất để giải quyết nhiều mục tiêu kinh tế đối
ngoại khác của Nhà nước. Nhập khẩu giữ vai trò mua hàng hóa, dịch vụ để thực
hiện cân đối kinh tế, kích thích sản xuất trong nước. Trong kinh doanh xuất nhập
khẩu thì hoạt động xuất nhập khẩu ủy thác là một trong những hoạt động quan
trọng và chủ yếu trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Do vậy, việc hạch
toán kế toán hoạt động xuất nhập khẩu nói chung và xuất nhập khẩu ủy thác nói
riêng có vai trò quan trọng và phương pháp hạch toán có đảm bảo tính khoa học
thống nhất thì sẽ đảm bảo cho việc cung cấp và lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ được
thông suốt.
Thấy được tầm quan trọng của hạch toán kế toán hàng hóa,dịch vụ xuất nhập
khẩu ủy thác em đã lựa chọn đề tài: “Phương pháp kế toán nghiệp xuất – nhập
khẩu ủy thác tại Việt Nam”
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn ®Ò tµi nµy cña em gåm cã
nh÷ng phÇn sau ®©y:
1
Phần 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán nghiệp vụ xuất – nhập khẩu
Phần 2: Đánh giá chế độ kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu ủy thác và một số
ý kiến đề xuất
Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n, nªn ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ néi dung, h×nh thøc. V× vËy
em rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy,
c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Nh©n dÞp nµy em xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n vµ göi tíi thầy
giáo Trương Anh Dũng lêi c¶m ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c nhÊt.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng sù gióp ®ì quý
b¸u ®ã !
2
Phần nội dung
Phần 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán nghiệp vụ xuất – nhập khẩu
1.1. Khái quát chung về kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm, điều kiện và vai trò của Kinh doanh xuất - nhập khẩu
1.1.1.1. Khái niệm:
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa là hoạt động mua, bán hàng hóa của thương
nhân Việt Nam với thương nhân nước ngoài theo hợp đồng mua, bán hàng hóa, bao
gồm cả hoạt động tạm nhập, tái xuất, tái nhập và chuyển khẩu hàng hóa
1.1.1.2. Điều kiện kinh doanh xuất - nhập khẩu
* QuyÒn kinh doanh XuÊt nhËp khÈu: Th¬ng nh©n lµ Doanh
nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo qui ®inh cña ph¸p
luËt, ®îc quyÒn XuÊt nhËp khÈu theo ngµnh, nghÒ ®· ghi trong
giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh sau khi ®· ®¨ng kÝ m· sè
t¹i côc h¶i quan tØnh, thµnh phè theo qui ®Þnh.
* QuyÒn ®îc uû th¸c XuÊt NhËp khÈu hµng ho¸: Th¬ng
nh©n cã giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh hoÆc ®¨ng kÝ m·
sè doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt NhËp khÈu ®îc quyÒn uû th¸c
XuÊt NhËp khÈu hµng ho¸ phï hîp víi néi dung cña giÊy chøng
nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. §èi víi hµng ho¸ cã h¹n ng¹ch vµ hµng
ho¸ cã giÊy phÐp cña Bé th¬ng m¹i, th¬ng nh©n chØ ®îc uû
th¸c XuÊt nhËp khÈu trong ph¹m vi sè lîng hoÆc trÞ gi¸ ghi t¹i
v¨n b¶n ph©n bæ h¹n ng¹ch cña c¬ quan cã thÈm quyÒn hoÆc
giÊy phÐp cña Bé thong m¹i.
3
* QuyÒn ®îc nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸: Th-
¬ng nh©n ®· ®¨ng kÝ m· sè doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt
nhËp khÈu cã quyÒn ®îc nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
phï hîp víi néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. §èi víi
hµng ho¸ cã h¹n ng¹ch vµ hµng ho¸ cã giÊy phÐp cña Bé th¬ng
m¹i, th¬ng nh©n chØ ®îc uû th¸c XuÊt nhËp khÈu trong ph¹m vi
sè lîng hoÆc gi¸ trÞ ghi t¹i v¨n b¶n ph©n bæ h¹n ng¹ch cña c¬
quan cã thÈm quyÒn hoÆc giÊy phÐp cña Bé thong m¹i, th¬ng
nh©n nhËn uû th¸c kh«ng ®îc sö dông h¹n ng¹ch hoÆc giÊy
phÐp do Bé th¬ng m¹i cÊp cho m×nh ®Ó uû th¸c XuÊt nhËp
khÈu
1.1.1.3. Vai trò của hoạt động kinh doanh xuất - nhập khẩu:
Th«ng qua mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ XuÊt nhËp
khÈu mµ mçi níc tham gia vµo thÞ trêng quèc tÕ cã thÓ ®îc thÓ
hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ XuÊt khÈu
cã vai trß t¹o vèn cho NhËp khÈu, më réng thÞ trêng cho s¶n xuÊt
trong níc, t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu môc tiªu
kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c cña Nhµ níc. NhËp khÈu gi÷ vai trß mua
hµng, dÞch vô ®Ó thùc hiÖn c©n ®èi kinh tÕ, kÝch thÝch s¶n
xuÊt trong níc.
* Thời gian lưu chuyển hàng hóa Xuất nhập khẩu .
- Thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸ trong ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu dµi h¬n so víi thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸
trong ho¹t ®éng kinh doanh néi ®Þa do ph¶i thùc hiÖn 2 giai
®o¹n mua hµng vµ 2 giai ®o¹n b¸n hµng. §èi víi ho¹t ®éng XuÊt
khÈu lµ mua hµng ho¸ ë thÞ trêng trong níc b¸n cho thÞ trêng níc
ngoµi, cßn ®èi víi ho¹t ®éng NhËp khÈu th× mua hµng ho¸ ë thÞ
4
trêng níc ngoµi vµ b¸n cho thÞ trêng néi ®Þa. V× vËy, ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh XuÊt nhËp khÈu, ngêi ta
chØ x¸c ®Þnh khi hµng ho¸ ®· lu©n chuyÓn ®îc mét vßng hay
khi ®· thùc hiÖn song mét th¬ng vô ngo¹i th¬ng, cã thÓ bao
gåm c¶ ho¹t ®éng NhËp khÈu vµ ho¹t ®éng XuÊt khÈu.
* Đối tượng Xuất nhập khẩu .
- §èi tîng XuÊt nhËp khÈu: lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ phï hîp víi
ngµnh nghÒ ghi trong giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh trõ
nh÷ng mÆt hµng t¹m ngõng XuÊt nhËp khÈu. Hµng ho¸ XuÊt
khÈu lµ nh÷ng mÆt hµng thuéc thÕ m¹nh trong níc; cßn hµng
ho¸ NhËp khÈu lµ nh÷ng hµng ho¸ trong níc cha s¶n xuÊt ®îc
hoÆc cha ®¸p øng ®ñ yªu cÇu c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, ®Æc
biÖt lµ c¸c trang tiÕt bÞ, m¸y mãc, vËt t kÜ thuËt, c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã c¸c mÆt hµng cã ®iÒu kiÖn vµ
c¸c mÆt hµng cÊm XuÊt nhËp khÈu. Hµng ho¸ XuÊt nhËp khÈu
cã ®iÒu kiÖn lµ hµng hãa XuÊt nhËp khÈu theo h¹n ng¹ch hoÆc
theo giÊy phÐp cña Bé th¬ng m¹i hoÆc Bé qu¶n lý theo chuyªn
ngµnh. §èi víi c¸c mÆt hµng thuéc danh môc cÊm XuÊt nhËp
khÈu, doanh nghiÖp chØ ®îc XuÊt nhËp khÈu trong trêng hîp
®Æc biÖt khi ®îc phÐp cña Thñ tíng chÝnh phñ.
* Thêi ®iÓm giao, nhËn hµng ho¸ XuÊt nhËp khÈu thêng
kh«ng trïng vµ c¸ch xa thêi ®iÓm thanh to¸n tiÒn hµng.
* Phương thức thanh toán.
- VÒ ph¬ng thøc thanh to¸n: Trong ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu cã c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n sau: ph¬ng thøc
chuyÓn tiÒn, ph¬ng thøc ghi sæ hay ph¬ng thøc më tµi kho¶n,
5
ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu vµ ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng
th tÝn dông. Tuy nhiªn, ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu ®îc sö
dông lµ ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông.
Thanh to¸n b»ng th tÝn dông ( L/C) lµ mét sù tho¶ thuËn
mµ trong ®ã mét ng©n hµng ( ng©n hµng më th tÝn dông ) theo
yªu cÇu cña kh¸ch hµng ( ngêi më th tÝn dông ) sÏ tr¶ mét sè
tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c ( ngêi hëng lîi sè tiÒn cña th
tÝn dông ) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong
ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét
bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh ®Ó nhËp
khÈu trong th tÝn dông.
Bëi v× trong kinh doanh XuÊt nhËp khÈu, hai bªn mua, b¸n
cã quèc tÞch kh¸c nhau, ph¸p luËt kh¸c nhau, tËp qu¸n kinh
doanh kh¸c nhau, do vËy ph¶i tu©n thñ luËt kinh doanh còng nh
tËp qu¸n kinh doanh cña tõng níc vµ luËt th¬ng m¹i quèc tÕ.
1.1.2. Các phương thức xuất - nhập khẩu:
1.1.2.1. Xuất nhập khẩu trực tiếp.
Xuất nhập khẩu trực tiếp là hình thức mà trong đó đơn vị xuất nhập khẩu
trực tiếp đàm phán, ký kết hợp đồng, tổ chức quá trình mua, bán hàng hóa và tự cân
đối tài chính cho thương vụ đã ký kết.
C¸c doanh nghiÖp kinh doanh XuÊt nhËp khÈu cã thÓ tiÕn hµnh
XuÊt nhËp khÈu theo ph¬ng thøc trùc tiÕp ( trùc tiÕp quan hÖ,
giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång, thanh to¸n…) hay ph¬ng thøc uû
th¸c ( uû th¸c cho ®¬n vÞ kh¸c ) hoÆc kÕt hîp c¶ trùc tiÕp vµ
uû th¸c. Th«ng thêng, ph¬ng thøc trùc tiÕp ®îc ¸p dông khi
Doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp
6
®ång, am hiÓu ®èi t¸c vµ am hiÓu thÞ trêng còng nh mÆt hµng
XuÊt nhËp khÈu.
1.1.2.2. Xuất nhập khẩu ủy thác.
Xuất nhập khẩu ủy thác là hình thức nhập và xuất hộ hàng hóa cho đơn vị chủ
hàng.
NÕu doanh nghiÖp cha thËt sù am hiÓu thÞ trêng hay b¹n hµng
míi víi nh÷ng mÆt hµng míi hoÆc doanh nghiÖp cha ®ñ kh¶
n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång XuÊt nhËp khÈu,
doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo
ph¬ng thøc uû th¸c
Nh vËy, ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu uû th¸c lµ ph¬ng thøc
kinh doanh mµ trong ®ã ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng kinh doanh
XuÊt nhËp khÈu kh«ng ®øng ra trùc tiÕp ®µm ph¸n víi níc ngoµi
mµ ph¶i nhê qua mét ®¬n vÞ XuÊt nhËp khÈu cã uy tÝn thùc
hiÖn ho¹t ®éng XuÊt hoÆc NhËp khÈu cho m×nh.
Tõ ®ã ta thÊy, trong ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu uû th¸c cã
2 bªn tham gia ®ã lµ : Bªn giao uû th¸c XuÊt nhËp khÈu( bªn uû
th¸c ) vµ bªn nhËn uû th¸c XuÊt nhËp khÈu( bªn nhËn uû th¸c ).
Bªn uû th¸c lµ bªn cha ®ñ ®iÒu kiÖn mua hoÆc b¸n hµng XuÊt
nhËp khÈu. Bªn nhËn uû th¸c lµ bªn ®øng ra thay mÆt bªn uû
th¸c ký kÕt hîp ®ång víi bªn níc ngoµi vµ hä sÏ ®ãng vai trß lµ
mét bªn cña hîp ®ång mua, b¸n ngo¹i th¬ng vµ ®iÒu kiÖn nµy
cã nghÜa lµ bªn giao uû th¸c gi÷ vµi trß lµ ngêi sö dông dÞch vô,
cßn ®¬n vÞ nhËn uû th¸c gi÷ vai trß lµ ngêi cung cÊp dÞch vô, h-
ëng hoa hång theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn kÝ trong hîp ®ång
uû th¸c dùa trªn gi¸ trÞ l« hµng NhËp khÈu vµ møc ®é uû th¸c.
7
1.1.3. Các phương thức tính giá hàng xuất - nhập khẩu
Hµng ho¸ trong kinh doanh XuÊt nhËp khÈu ®îc tÝnh theo
gi¸ thùc tÕ t¬ng tù nh hµng ho¸ kinh doanh trong níc vµ ®îc
x¸c ®Þnh theo c¸c c«ng thøc sau:
+ TÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ XuÊt khÈu:
Giá thực tế hàng Giá mua Chi phí sơ Chi phí thu Giảm giá
hóa thu mua = ghi trên + chế, hoàn + mua hàng _ hàng mua
trong nước hóa đơn thiện hóa được hưởng
+ TÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ NhËp khÈu:
NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ:
Giá thực tế Giá mua Thuế Chi phí thu Giảm giá
hàng hóa = hàng hóa + nhập + mua hàng + hàng mua
nhập khẩu nhập khẩu khẩu nhập khẩu được hưởng
(CIF)
Trong ®ã :
Thuế nhập Số lượng hàng hóa Giá tính thuế Thuế
khẩu = nhập khẩu ghi trên x của từng mặt x suất
tờ hải quan hàng
8
Ở ®©y, thuÕ nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn theo luËt thuÕ nhËp
khÈu vµ cã biÒu thøc thuÕ suÊt qui ®Þnh cho tõng mÆt hµng
hoÆc tõng ngµnh hµng; trÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®îc qui ®æi ra ViÖt
Nam ®ång( VND) theo tØ gi¸ thùc tÕ trªn c¬ së gi¸ CIF (gi¸ giao
nhËn hµng t¹i biªn giíi níc mua – níc NhËp khÈu), nhng trong tõng
khung thuÕ qui ®Þnh. NÕu trÞ gi¸ hµng ho¸ tÝnh theo gi¸ CIF
nhá h¬n trÞ gi¸ trong biÓu thuÕ th× gi¸ tÝnh thuÕ ®îc x¸c
®Þnh theo trÞ gi¸ trong biÓu thøc, nÕu trÞ gi¸ hµng ho¸ theo gi¸
CIF lín h¬n trÞ gi¸ ghi trong biÓu thøc th× gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸
CIF.
Trêng hîp doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp hoÆc hµng hãa nhËp khÈu kh«ng thuéc ®èi tîng tÝnh
thuÕ GTGT hay hµng ho¸ nhËp khÈu dïng vµo ho¹t ®éng sù
nghiÖp, dù ¸n, v¨n ho¸, phóc lîi…®îc trang tr¶i b»ng kinh phÝ
th× :
Giá thực tế Giá mua + Thuế Thuế Giảm giá Chi phí
hàng hóa = hàng hóa nhập + GTGT _ hàng mua + thu mua
nhập khẩu nhập khẩu của hàng được hàng
khẩu(CIF) nhập hưởng nhập
khẩu khẩu
Trong ®ã:
Thuª GTGT TrÞ gi¸ ThuÕ ThuÕ
cña hµng = ( hµng ho¸ + nhËp ) x suÊt
NK NK( CIF) khÈu thuÕ TT§B
9
Vµ lu ý r»ng, trêng hîp doanh nghiÖp nhËp khÈu nh÷ng mÆt
hµng chÞu thuÕ TT§B th× trong gi¸ thùc tÕ hµng nhËp khÈu cßn
bao gåm c¶ thuÕ TT§B trong ®ã :
ThuÕ TT§B TrÞ gi¸ ThuÕ ThuÕ
cña hµng = ( hµng ho¸ + nhËp ) x
suÊt
nhËp khÈu NK( CIF) khÈu
thuÕ TT§B
Tõ c«ng thøc tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ trªn ®©y ta thÊy:
Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ bao gåm hai bé phËn lµ trÞ gi¸ mua( bao
gåm c¶ thuÕ ph¶i nép) vµ chi phÝ thu mua. Khi xuÊt kho, ®Ó
tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ th× kÕ to¸n ph¶i t¸ch riªng hai bé
phËn nµy. §èi víi trÞ gi¸ mua, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt kho gièng nh ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i trong níc. §èi víi chi phÝ thu mua,
nã ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn sù ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng
ho¸ tiªu thô vµ hµng ho¸ cßn tån kho bëi v× chi phÝ thu mua liªn
quan ®Õn c¶ lîng hµng ho¸ tiªu thô trong k× vµ tån kho cuèi k×.
10
1.2. Kế toán nghiệp vụ xuất - nhập khẩu ủy thác ở Việt Nam
1.2.1. Kế toán xuất khẩu ủy thác
1.2.1.1. Các quy định chung về xuất khẩu ủy thác
Theo chế độ hiện hành, bên ủy thác Xuất khẩu khi giao hàng cho bên
nhận ủy thác phải lập phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ kèm theo lệnh điều
động nội bộ, khi hàng hóa đã thực Xuất khẩu có xác nhận của hải quan
( khi ngêi xuÊt mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ vµ n¾m
quyÒn së h÷u vÒ tiÒn tÖ hoÆc quyÒn ®ßi tiÒn hµng ho¸
NhËp khÈu ), bªn uû th¸c c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®èi chiÕu,
x¸c nhËn vÒ sè lîng, trÞ gi¸ hµng ho¸ thùc tÕ XuÊt khÈu cña
®¬n vÞ nhËn uû th¸c ®Ó lËp ho¸ ®¬n GTGT víi thuÕ suÊt 0
% giao cho bªn nhËn uû th¸c, Bªn nhËn uû th¸c ph¶i lËp ho¸
®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c XuÊt khÈu víi thuÕ xuÊt
10%. Bªn uû th¸c ®îc ghi nhËn sè thuÕ tÝnh trªn hoa hång uû
th¸c vµo sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ, cßn bªn nhËn
uû th¸c sÏ ghi sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. Gi¸ tÝnh thuÕ
GTGT cña dÞch vô uû th¸c lµ toµn bé tiÒn hoa hång uû th¸c vµ
kho¶n chi hé ( nÕu cã- trõ kho¶n nép thuÕ hé) cha cã thuÕ
GTGT. C¸c chøng tõ chi hé nÕu cã thuÕ GTGT th× bªn nhËn uû
th¸c ®îc khÊu trõ ®Çu vµo. Trêng hîp c¸c chøng tõ cã ghi râ
hä tªn, ®Þa chØ, m· sè thuÕ cña bªn uû th¸c th× bªn nhËn uû
th¸c kh«ng tÝnh vµo doanh thu cña m×nh. Trong trêng hîp hîp
®ång qui ®Þnh theo gi¸ dÞch vô cã thuÕ GTGT th× ph¶i qui
ngîc l¹i ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ cha cã thuÕ GTGT :
Gi¸ cha Tæng sè hoa hång uû th¸c vµ c¸c kho¶n chi hé
( nÕu cã)
cã thuÕ =
11
GTGT 1+10%
Khi thùc hiÖn xong dÞch vô XuÊt khÈu, bªn nhËn uû th¸c
ph¶i chuyÓn cho bªn uû th¸c c¸c chøng tõ sau:
+ B¶n thanh lý hîp ®ång uû th¸c XuÊt khÈu ( 1 b¶n
chÝnh )
+ Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i xuÊt cho níc ngoµi ( 1 b¶n sao )
+Tê khai hµng ho¸ XuÊt khÈu cã x¸c nhËn thùc xuÊt vµ
®ãng dÊu cña c¬ quan H¶i quan cña khÈu ( 1 b¶n
sao )
+Ho¸ ®¬n GTGT vÒ ho¸ hång uû th¸c
C¸c b¶n sao kÓ trªn ph¶i ®îc bªn nhËn uû th¸c sao vµ ®ãng
dÊu.Trong trêng hîp bªn nhËn uû th¸c cïng lóc XuÊt khÈu hµng
ho¸ uû th¸c cho nhiÒu ®¬n vÞ, kh«ng cã ho¸ ®¬n xuÊt hµng vµ
tê khai h¶i quan riªng cho tõng ®¬n vÞ th× vÉn göi b¶n sao cho
c¸c ®¬n vÞ uû th¸c nhng ph¶i kÌm theo b¶ng kª chi tiÕt tªn
hµng ho¸, sè lîng, ®¬n gi¸ vµ doanh thu hµng ®· xuÊt cho tõng
®¬n vÞ.
Bªn c¹nh ®ã, theo qui ®Þnh bªn nhËn uû th¸c ph¶i chÞu
tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè thuÕ XuÊt khÈu cho Ng©n s¸ch. Vµ l-
u ý r»ng, thêi ®iÓm tÝnh thuÕ xuÊt khÈu lµ ngay mµ bªn nhËn
uû th¸c ®· nép tê khai hµng ho¸ XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i
quan do ®ã: Tû gi¸ thùc tÕ ®îc sö dông ®Ó qui ®æi trÞ gi¸ tÝnh
thuÕ ra VND lµ tû gi¸ t¹i ngµy bªn nhËn uû th¸c nép tê khai hµng
ho¸ XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i quan. Trêng hîp ph¶i lµm l¹i thñ
tôc kª khai vµ nép tê khai hµng XuÊt khÈu cho c¬ quan H¶i quan
th× thêi ®iÓm tÝnh thuÕ lµ ngµy nép tê khai lÇn sau
12
1.2.1.2. Hạch toán tại đơn vị ủy thác xuất khẩu:
1. Khi giao hàng cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 157 - Hàng gửi đi bán
Có TK 156 - Hàng hóa
Có TK 155 - Thành phẩm.
2. Khi đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu đã xuất khẩu hàng cho người mua, căn cứ
chứng từ liên quan, ghi:
2.1. Giá vốn hàng xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 632 - Giá vốn hàng bán
Có TK 157 - Hàng gửi đi bán.
2.2. Doanh thu hàng xuất khẩu uỷ thác, ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng.
2.3. Thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp, bên nhận uỷ thác xuất khẩu
nộp hộ vào NSNN, ghi:
- Số thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng xuất khẩu uỷ thác phải nộp,
ghi:
Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng
Có TK 3332, 3333.
Khi đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu đã nộp hộ thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt
vào NSNN, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 3332, 3333
13
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác. (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Trả tiền nộp hộ các loại thuế cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác(Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.4. Số tiền phải trả cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu về các khoản đã chi hộ liên
quan đến hàng uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388) (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác
xuất khẩu).
3. Phí uỷ thác xuất khẩu phải trả cho đơn vị nhận uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các
chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388). (Chi tiết cho từng đơn vị nhận
uỷ thác xuất khẩu)
4. Bù trừ khoản tiền phải thu về hàng xuất khẩu với khoản phải trả đơn vị nhận uỷ
thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388) (Chi tiết cho từng đơn vị nhận
uỷ thác xuất khẩu)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu).
5. Khi nhận số tiền bán hàng uỷ thác xuất khẩu còn lại sau khi đã trừ phí uỷ thác
xuất khẩu và các khoản do đơn vị nhận uỷ thác chi hộ, căn cứ chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 111, 112
14
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác xuất
khẩu).
1.2.1.3. Hạch toán tại đơn vị nhận ủy thác xuất khẩu:
1. Khi nhận hàng của đơn vị uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 003 - Hàng hóa nhận bán hộ, nhận ký gửi.
2. Khi đã xuất khẩu hàng, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
2.1. Số tiền hàng uỷ thác xuất khẩu phải thu hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng người mua nước ngoài)
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu).
Đồng thời ghi trị giá hàng đã xuất khẩu:
Có TK 003 - Hàng hóa nhận bán hộ, nhận ký gửi.
2.2. Thuế xuất khẩu phải nộp hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Kế toán chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác)
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN).
2.3. Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp hộ cho bên giao uỷ thác xuất khẩu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Kế toán chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác
xuất khẩu)
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN).
3. Đối với phí uỷ thác xuất khẩu, và thuế GTGT tính trên phí uỷ thác xuất khẩu,
căn cứ các chứng từ liên quan, kế toán phản ánh doanh thu phí uỷ thác xuất khẩu,
ghi:
Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng (5113)
Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp.
15
4. Đối với các khoản chi hộ cho bên uỷ thác xuất khẩu (Phí ngân hàng, phí giám
định hải quan, chi vận chuyển bốc xếp hàng...), căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388 chi tiết từng đơn vị uỷ thác xuất khẩu)
Có TK 111, 112.
5. Khi thu hộ tiền hàng cho bên uỷ thác xuất khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan,
ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi ngân hàng
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng người mua nước ngoài).
6. Khi nộp hộ thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt cho đơn vị ủy thác xuất khẩu,
căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388 chi tiết phải nộp vào NSNN)
Có TK 111, 112.
7. Khi đơn vị uỷ thác xuất khẩu thanh toán bù trừ phí uỷ thác xuất khẩu, và các
khoản chi hộ, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 138 - Phải thu khác (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất khẩu).
8. Khi chuyển trả cho đơn vị uỷ thác xuất khẩu số tiền hàng còn lại sau khi đã trừ
phí uỷ thác xuất khẩu và các khoản chi hộ, căn cứ chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị giao uỷ thác xuất
khẩu)
Có TK 111, 112.
1.2.2. Kế toán nhập khẩu ủy thác
1.2.2.1. Các quy định chung về nhập khẩu ủy thác:
16
NhËp khÈu uû th¸c lµ trêng hîp mµ bªn uû th¸c nhËp khÈu
giao quyÒn uû th¸c hµng ho¸ cho bªn nhËn uû th¸c trªn c¬ së
hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu hµng ho¸. Bªn nh¹n uû th¸c nhËp
khÈu hµng ho¸ ®øng ra ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng
nhËn tiÒn cña bªn giao uû th¸c ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸, ®øng
ra nhËp khÈu hµng ho¸, thanh to¸n vµ tham gia c¸c khiÕu n¹i
tranh chÊp nÕu x¶y ra, tr¶ tiÒn chi phÝ nÕu trong ®iÒu kho¶n
hîp ®ång qui ®Þnh ngêi nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i chÞu; chÞu
tr¸ch nhiÖm kª khai vµ nép c¸c lo¹i thuÕ cña hµng nhËp khÈu
( thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B, thuÕ GTGT) theo tõng lÇn nhËp
khÈu víi c¬ quan H¶i quan. CÇn lu ý r»ng, nÕu hµng ho¸ nhËp
khÈu lµ tiªu dïng th× ph¶i nép xong thuÕ nhËp khÈu tríc khi nhËn
hµng vµ nÕu hµng ho¸ nhËp khÈu cã thêi h¹n nép thuÕ kh¸c
nhau th× ph¶i më tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu riªng theo tõng
thêi h¹n nép thuÕ; thêi ®iÓm tÝnh thuÕ nhËp khÈu lµ ngµy bªn
nhËn uû th¸c nhËp khÈu nép tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu cho c¬
quan H¶i quan. Ngoµi ra, bªn nhËn uû th¸c ph¶i chÞu lu gi÷ c¸c
chøng tõ liªn quan ®Õn l« hµng nhËp khÈu nh hîp ®ång NhËp
khÈu hµng ho¸ ký kÕt víi níc ngoµi; Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i do ngêi
b¸n ( níc ngoµi ) xuÊt, tê khai H¶i quan hµng nhËp khÈu vµ biªn
lai thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. KÕt thóc dÞch vô uû th¸c, ®¬n
vÞ nhËn uû th¸c ®îc nhËn ho¸ hång theo tû lÖ % qui ®Þnh trong
®iÒu kho¶n hîp ®ång uû th¸c. VÒ phÝa bªn giao uû th¸c nhËp
khÈu: Bªn nµy c¨n cø vµo hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu chuyÓn
tiÒn cho bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ®ång thêi qu¶n lý vÒ sè
tiÒn nµy, tæ chøc tiÕp nhËn hµng nhËp khÈu khi bªn nhËn uû
17
th¸c b¸o hµng ®· vÒ ®Õn c¶ng vµ cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè
hoa hång uû th¸c nhËp khÈu cho bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu.
VÒ thñ tôc kª khai thuÕ GTGT, khi xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu
cho chñ hµng ( nÕu bªn nhËn uû th¸c NhËp khÈu ®· nép thuÕ
GTGT ) th× bªn nhËn uû th¸c ph¶i lËp ho¸ ®¬n GTGT ( ngoµi
ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c ) trong ®ã ghi râ tæng
gi¸ thanh to¸n ph¶i thu. ë bªn uû th¸c, bao gåm gi¸ mua ( theo
ho¸ ®¬n th¬ng m¹i ), sè thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B vµ thuÕ
GTGT cña hµng nhËp khÈu ( theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ )
ho¸ ®¬n nµy lµm c¬ së tÝnh thuÕ ®Çu ra cña bªn uû th¸c nhËp
khÈu vµ lµ thuÕ ®Çu vµo cña bªn uû th¸c. Trong trêng hîp cßn l¹i
( bªn nhËn uû th¸c cha nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu ), khi
xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu uû th¸c, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu
ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh
®iÒu ®éng néi bé lµm chøng tõ lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr-
êng. Sau khi ®· nép thuÕ GTGT ë kh©u NhËp khÈu, bªn nhËn uû
th¸c míi lËp ho¸ ®¬n GTGT giao cho bªn uû th¸c.
1.2.2.2. Hạch toán tại đơn vị nhập khẩu ủy thác
1. Khi trả trước một khoản tiền uỷ thác mua hàng theo hợp đồng uỷ thác nhập khẩu
cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu mở LC,..., căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2. Khi nhận hàng uỷ thác nhập khẩu do đơn vị nhận uỷ thác giao trả, căn cứ các
chứng từ liên quan, ghi:
18
2.1. Phản ánh giá trị hàng nhập khẩu uỷ thác, thuế nhập khẩu, thuế GTGT hàng
nhập khẩu hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt nếu có, căn cứ vào hóa đơn xuất trả hàng của
bên nhận uỷ thác nhập khẩu và các chứng từ liên quan, ghi:
2.1.1. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế thì thuế GTGT của hàng
nhập khẩu sẽ được khấu trừ, ghi:
a/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu nộp hộ các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211 (Giá trị hàng nhập khẩu không bao gồm thuế GTGT
hàng nhập khẩu)
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
b/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu làm thủ tục kê khai thuế nhưng đơn vị uỷ
thác tự nộp thuế vào NSNN thì giá trị hàng nhập khẩu được phản ánh như bút toán
tại điểm a. Khi nộp các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.1.2. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu dùng vào hoạt động kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ không chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
hoặc dùng vào hoạt động được trang trải bằng nguồn kinh phí khác thì thuế GTGT
hàng nhập khẩu không được khấu trừ, ghi:
19
a/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu nộp hộ các khoản thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 152, 156, 211 (Giá trị hàng nhập khẩu bao gồm cả các khoản thuế phải nộp)
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
b/ Nếu đơn vị nhận uỷ thác làm thủ tục kê khai thuế, nhưng đơn vị uỷ thác tự nộp
các khoản thuế vào NSNN, thì giá trị hàng nhập khẩu được kế toán như bút toán tại
điểm a. Khi nộp thuế vào NSNN, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu)
Có TK 111, 112.
2.2. Phí uỷ thác nhập khẩu phải trả đơn vị nhận uỷ thác, căn cứ các chứng từ liên
quan, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác nhập
khẩu).
2.3. Số tiền phải trả đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu các khoản chi hộ cho hoạt động
nhận uỷ thác nhập khẩu, căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 151, 152, 156, 211
Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)
20