Phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục thuốc tại bệnh viện quận bình thạnh thành phố hồ chí minh giai đoạn 2021 2022
- 171 trang
- file .pdf
.
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ ANH THI
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC
TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2021-2022
LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
.
.
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ ANH THI
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC
TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2021-2022
CHUYÊN NGÀNH: TỔ CHỨC QUẢN LÝ DƢỢC
MÃ SỐ: CK 62 73 20 01
LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS PHẠM ĐÌNH LUYẾN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
.
.
LỜI CAM ĐOAN
Chúng tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chúng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ một công
trình nào khác.
Ngƣời cam đoan
Nguyễn Thị Anh Thi
.
.
TÓM TẮT
Mở đầu
Cung ứng nói chung và cung ứng thuốc trong bệnh viện giữ vai trò vô cùng quan
trọng, mang tính quyết định đến chất lƣợng công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
của ngƣời dân. Tuy nhiên hoạt động cung ứng thuốc chịu ảnh hƣởng của rất nhiều
yếu tố, một trong những yếu tố quan trọng là xây dựng danh mục thuốc mua sắm sử
dụng tại bệnh viện. Danh mục thuốc đƣợc xây dựng dựa trên các yêu tố cơ cấu bệnh
tật tại bệnh viện, chính sách BHYT, dự báo số lƣợng sử dụng trong năm, xác định
tỷ lệ thuốc biệt dƣợc gốc hoặc tƣơng đƣơng điều trị cân đối kinh phí thuốc trong
danh mục.
Mục tiêu
Phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng xây dựng danh mục
thuốc bệnh viện quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2025.
Phƣơng pháp nghiên cứu
Hồi cứu dữ liệu và mô tả cắt ngang từ danh mục thuốc kế hoạch và sử dụng giai
đoạn 2017-2020. Thống kê mô tả thực trạng sử dụng thuốc để đánh giá các tồn tại
và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục thuốc.
Kết quả
Công tác xây dựng danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện thực hiện theo đúng
hƣớng dẫn của Bộ Y tế, Sơ Y tế về phƣơng pháp và phƣơng thức thực hiện. Tuy
nhiên còn tồn đọng một số vấn đề nhƣ dƣợc sĩ lâm sàng chƣa chủ động thực hiện
nghiên cứu các thuốc mới, thuốc kèm chất lƣợng để đề xuất tham mƣu với Hội đồng
thuốc bổ sung loại bỏ. Tỷ lệ xây dựng và sử dụng thuốc biệt dƣợc gốc hoặc tƣơng
đƣơng điều trị còn cao (trên 20%). Bên cạnh đó công tác dự báo sử dụng còn hạn
chế. Từ đó nghiên cứu đã soạn thảo bổ sung Quy trình thao tác chuẩn trong xây
dựng danh mục mua sắm thuốc và dự báo danh mục thuốc có tính ổn định và không
ổn định.
Kết luận
Nghiên cứu đã khảo sát đƣợc các tồn đọng trong hoạt động xây dựng danh mục
thuốc tại Bệnh viện quận Bình Thạnh TPHCM và từ đó có các giải pháp can thiệp
cụ thể cho từng vấn đề để nâng cao chất lƣợng hoạt động cung ứng thuốc.
Từ khóa
.
.
Cung ứng thuốc, Bệnh Viện Quận Bình Thạnh, giải pháp can thiệp, Hội đồng thuốc
và Điều trị.
ABSTRACT
Preamble
Supply drug in general and hospital drug supply in particularly play an important
and decisive role in the quality assurance in medical services for protecting the
communities’s health. However, drug supply activities are influenced by many
factors, one of the vital factors is building a medication list for purchasing and using
at the hospital. Medication list is developed based on the factors include: structure
of diseases in the hospital; health insurance policy; forecast drug quantity used in
the year; determination of the proportion of brand-name or equivalent drugs to
balance the drug budget in category.
Objective
Current status analyze and propose solutions to improve quality of developing list
of medication at Binh Thanh District Hospital in the 2021-2022 period.
Materials and Methodology
Retrospective data on list of medication-use and purchase in the 2017-2020 period.
Descriptive statistics on the current status of drug use in order to evaluate existing
issues and proposed solutions to improve the activity of building drug list.
Results and discussion
The implementation of the list of drugs used at the hospital strictly follows the
instruction of the Ministry of Health and Ho Chi Minh City of Health Department
on methods of implementing. However, there are still a number of issues such as
clinical pharmacists have not actively researched new drug informations and quality
of drugs to propose and advise the Therapeutic Committee to add or remove them.
The rate of planning and using of brand-name drugs or equivalent treatment is still
high (over 20%). Besides, forecasting use is still limited. Since then, the study has
prepared additional Standard Operating Procedures in building drug procurement
lists and forecasting stable and unstable drug lists.
Conclusion
The study investigated the backlogs in formulating the drug list at Binh Thanh
District Hospital in Ho Chi Minh City and from there came up with specific
intervention solutions for each problem to improve the quality of drug supply
activities.
.
.
Keyword: Drug supply, Binh Thanh District Hospital, intervention method,
therapeutics committee.
.
.
.
.
MỤC LỤC
DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ iv
DANH MỤC BẢNG............................................................................................................. v
DANH MỤC HÌNH .......................................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................. 3
1.1. TỔNG QUAN VỀ CUNG ỨNG THUỐC TRONG BỆNH VIỆN .....................3
1.1.1. Tổng quan về chu trình cung ứng thuốc ...................................................3
1.1.2. Tổng quan lựa chọn thuốc .........................................................................5
1.1.3. Tổng quan mua sắm thuốc [4]...................................................................7
1.1.4. Tổng quan phân phối thuốc .....................................................................11
1.1.5. Tổng quan về sử dụng thuốc ...................................................................12
1.2. MỘT SỐ ĐỀ TÀI LIÊN QUAN ĐẾN XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC ...12
1.3. HỘI ĐỒNG THUỐC VÀ ĐIỀU TRỊ ................................................................14
1.3.1. Chức năng nhiệm vụ của HĐT&ĐT .......................................................14
1.3.2. Tổ chức và hoạt động của HĐT&ĐT ......................................................16
1.3.3. Nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc ....................................................17
1.3.4. Các tiêu chí xây dựng danh mục thuốc ...................................................18
1.3.5. Các bƣớc xây dựng danh mục thuốc .......................................................19
1.3.6. Các yếu tố ảnh hƣởng danh mục thuốc ...................................................20
1.3.7. Sử dụng thuốc .........................................................................................23
1.3.8. Một số phƣơng pháp phân tích chỉ số sử dụng thuốc .............................24
1.4. GIỚI THIỆU VỀ BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH TPHCM ....................29
1.4.1. Lịch sử hình thành và phát triển..............................................................29
1.4.2. Chức năng và nhiệm vụ...........................................................................30
.
.
1.4.3. Sơ đồ tổ chức...........................................................................................31
1.4.4. Một số khoa, phòng .................................................................................31
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 34
2.1. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ...................................................34
2.1.1. Địa điểm nghiên cứu ...............................................................................34
2.1.2. Thời gian nghiên cứu ..............................................................................34
2.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ..............................................................................34
2.3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................35
2.3.1. Nội dung 1: Phân tích thực trạng xây dựng danh mục thuốc tại bệnh viện
quận Bình Thạnh giai đoạn 2017 đến tháng 06 năm 2020. ..............................35
2.3.2. Nội dung 2: Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục
thuốc tại Bệnh viện Quận Bình Thạnh giai đoạn 2021-2022............................41
2.4. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU ...............................................................................44
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................... 45
3.1. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC TẠI BỆNH
VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH GIAI ĐOẠN 2017 ĐẾN THÁNG 06 NĂM 2020 ...45
3.1.1. Phân tích kinh phí và phân bổ kinh phí sử dụng thuốc ...........................45
3.1.2. Phân tích danh mục theo phƣơng pháp ABC, VEN ...............................52
3.1.3. Phân tích danh mục theo mã ATC ..........................................................63
3.1.4. Phân tích danh mục theo mô hình bệnh tật .............................................66
3.2. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH
MỤC THUỐC TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH GIAI ĐOẠN 2021-2022
68
3.2.1. Đánh giá về chênh lệch tổng thể kế hoạch và sử dụng thuốc theo giai
đoạn ...................................................................................................................68
.
.i
3.2.2. Đánh giá về tính ổn định trong sử dụng của các chủng loại thuốc .........75
3.2.3. Thực trạng tồn tại của hoạt động xây dựng danh thuốc tại bệnh viện
quận Bình Thạnh ...............................................................................................77
3.2.4. Giải pháp nâng cao chất lƣợng trong hoạt động xây dựng danh mục
thuốc ..................................................................................................................78
CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN ................................................................................................. 82
4.1. VỀ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC TẠI BỆNH VIỆN
QUẬN BÌNH THẠNH TRƢỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI ..................................82
4.2. VỀ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC BỆNH VIỆN QUẬN
BÌNH THẠNH SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI ....84
4.2.1. Nâng cao hoạt động của Hội dồng thuốc và Điều trị ..............................84
4.2.2 Nâng cao vai trò hoạt động lựa chọn thuốc và xây dựng danh mục thuốc
...........................................................................................................................84
4.2.3. Về tiêu chí lựa chọn thuốc ......................................................................85
4.3. VỀ KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI.............................................................................86
4.4. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI ...................................................................................95
CHƢƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 96
5.1. KẾT LUẬN ........................................................................................................96
5.2. KIẾN NGHỊ .......................................................................................................97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 101
TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT ...............................................................101
TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG NƢỚC NGOÀI ...............................................103
PHỤ LỤC.......................................................................................................................... 108
.
.
DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu Tiếng Anh Tiếng Việt
BHYT Bảo hiểm y tế
DMT Danh mục thuốc
GSP Good Storage Practice Thực hành tốt bảo quản thuốc
HĐT&ĐT Hội đồng thuốc và Điều trị
SOP Standard Operating Procedure Quy trình thao tác chuẩn
WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới
BDG Biệt dƣợc gốc
GEN Thuốc genergic
YHCT Thuốc cổ truyền, dƣợc liệu
ATC Anatomical therapeutic chemical Giải phẩu – Điều trị - Hóa học
GMP Good Manufacturing Practice Thực hành tốt sản xuất
KHLCNT Kế hoạch lựa chọn nhà thầu
KQLCNT Kết quả lựa chọn nhà thầu
.
.
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Các đề tài liên quan đến hoạt động xây dựng danh mục thuốc ................13
Bảng 1.2. Ma trận ABC/VEN ...................................................................................26
Bảng 1.3. Tiêu chuẩn phân tích VEN theo WHO ....................................................27
Bảng 1.4. Danh mục mã ATC ..................................................................................28
Bảng 1.5. Danh mục mã ICD-10 ..............................................................................28
Bảng 2.6. Tiến độ nghiên cứu ...................................................................................34
Bảng 2.7. Biến số, mô tả biến số công tác xây dựng danh mục thuốc .....................36
Bảng 2.8. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ............................................36
Bảng 2.9. Ma trận ABC/VEN ...................................................................................37
Bảng 2.10. Nhóm biến số của phân tích ABC/VEN ................................................38
Bảng 2.11. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ..........................................39
Bảng 2.12. Thống kê số lƣợng các nhóm theo mã ATC ..........................................39
Bảng 2.13. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ..........................................40
Bảng 2.14. Danh mục nhóm bệnh theo mã ICD-10 .................................................40
Bảng 2.15. Biến số, mô tả biến số về chênh lệch tổng thể kế hoạch và sử dụng thuốc
...................................................................................................................................42
Bảng 3.16. Giá trị sử dụng thuốc và tổng kinh phí hoạt động bệnh viện giai đoạn
2017-06/2020 ............................................................................................................46
Bảng 3.17. Chi tiết về số chủng loại phân tích theo từng nhóm thầu .......................52
Bảng 3.18. Số chủng loại phân tích theo năm trong giai đoạn 2017-2020...............52
Bảng 3.19. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch mua
sắm thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2019...........................................................53
Bảng 3.20. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch
mua sắm thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...................................................53
Bảng 3.21. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong sử dụng thuốc tại
bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ................................................................................54
.
i.
Bảng 3.22. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong sử dụng
thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2020 .................................................................54
Bảng 3.23. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong kế hoạch mua
sắm thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................56
Bảng 3.24. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch
mua sắm thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..................................................56
Bảng 3.25. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong sử dụng thuốc tại
Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...............................................................................57
Bảng 3.26. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong sử dụng
thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ................................................................57
Bảng 3.27. Tỷ lệ số lƣợng theo năm của phân nhóm I, II, III trong kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...................................................................60
Bảng 3.28. Tỷ lệ giá trị theo năm của phân nhóm I, II, III trong kế hoạch mua sắm
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................................60
Bảng 3.29. Tỷ lệ số lƣợng theo năm của phân nhóm I, II, III trong sử dụng thuốc tại
Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...............................................................................61
Bảng 3.30. Tỷ lệ giá trị theo năm của nhóm I, II, III sử dụng thuốc tại Bệnh viện
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................61
Bảng 3.31. Tổng giá trị sử dụng và kế hoạch của 10 chủng loại có giá trị cao nhất
trong phân tích ABC/VEN hàng năm giai đoạn 2017-2020 .....................................62
Bảng 3.32. Phân tích số lƣợng chủng loại và giá trị kế hoạch mua sắm thuốc theo
nhóm ATC giai đoạn 2017-2020..............................................................................65
Bảng 3.33. Phân tích số lƣợng chủng loại và giá trị sử dụng thuốc theo nhóm ATC
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................66
Bảng 3.34. Tình hình thay đổi các chủng loại trong kế hoạch và sử dụng thuốc theo
giai đoạn từ 2017-2020* ...........................................................................................70
Bảng 3.35. Chệnh lệch về chủng loại trong kế hoạch mua sắm và sử dụng thuốc
hàng năm giai đoạn 2017-2019 ................................................................................71
Bảng 3.36. Chệnh lệch giá trị nhóm I, II, III và nhóm ABC-VEN trong kế hoạch
mua sắm và sử dụng thuốc hàng năm giai đoạn 2017-2019 .....................................72
Bảng 3.37. Chi tiết thay đổi nhóm ABC của các chủng loại giữ nguyên trong danh
mục kế hoạch và sử dụng thuốc hàng năm giai đoạn 2017-2020* ...........................72
.
.
i
Bảng 3.38. Thay đổi thứ hạng nhóm A của kế hoạch mua sắm và sử dụng thuốc
theo từng giai đoạn ....................................................................................................72
Bảng 3.39. Ma trận chệnh lệch về nhóm I, II, III giữa giá trị kế hoạch và sử dụng
theo từng năm giai đoạn 2017-2029.........................................................................73
Bảng 3.40. Ma trận chênh lệch về nhóm ABC-VEN giữa giá trị kế hoạch và sử
dụng theo từng năm giai đoạn 2017-2019................................................................74
Bảng 3.41. Kết quả phân tích tính dừng trong số lƣợng sử dụng của các chủng loại
gốc giai đoạn 2017-2020 ..........................................................................................75
Bảng 4.42. So sánh tỷ trọng các khoản mục các nhóm A, B và C với các nghiên cứu
khác ...........................................................................................................................90
Bảng 4.43. So sánh kết quả tỷ lệ số lƣợng và giá trị nhóm I, II, III với các nghiên
cứu khác ....................................................................................................................92
.
.
ii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện của WHO .....................4
Hình 1.2. Sơ đồ sử dụng thuốc tại bệnh viện quận Bình Thạnh...............................24
Hình 1.3. Sơ đồ tổ chức Bệnh viện quận Bình Thạnh ..............................................31
Hình 3.4. Kinh phí BHYT phân bổ và sử dụng tại Bệnh viện theo năm .................46
Hình 3.5. Giá trị kế hoạch mua sắm thuốc tại Bệnh viện theo năm giai đoạn 2017-
2019 ...........................................................................................................................47
Hình 3.6. Giá trị kết quả lựa chọn nhà thầu mua sắm thuốc tại Bệnh viện theo năm
giai đoạn 2017-2019 ..................................................................................................47
Hình 3.7. Tỷ lệ phân bổ nhóm thuốc trong kế hoạch mua sắm thuốc giai đoạn 2017-
2019 ...........................................................................................................................48
Hình 3.8. Tỷ lệ phân bổ các nhóm thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2019
...................................................................................................................................49
Hình 3.9. So sánh giá trị kế hoạch và sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2019 .............49
Hình 3.10. Cơ cấu phân bố nguồn gốc thuốc trúng thầu tại Bệnh viện ...................50
Hình 3.11. Số lƣợng và giá trị sử dụng thuốc theo nhóm tại Bệnh viện ..................51
Hình 3.12. Cơ cấu phân bổ các phân nhóm thuốc nhóm Generic tại Bệnh viện......51
Hình 3.13. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm ABC theo Kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ....................................................................54
Hình 3.14. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm ABC theo sử dụng thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...........................................................................55
Hình 3.15. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm VEN theo kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ....................................................................57
Hình 3.16. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm VEN theo sử dụng thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...........................................................................58
Hình 3.17. Giá trị trung bình phân nhóm ABC-VEN theo kế hoạch mua sắm thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...........................................................................59
Hình 3.18. Giá trị trung bình phân nhóm ABC-VEN theo sử dụng thuốc tại Bệnh
viện giai đoạn 2017-2020 ..........................................................................................59
.
.
Hình 3.19. Tỷ lệ trung bình phân nhóm I, II, III theo kế hoạch mua sắm tại Bệnh
viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................................................61
Hình 3.20. Tỷ lệ trung bình phân nhóm I, II, III theo sử dụng thuốc tại Bệnh viện
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................62
Hình 3.21. Phân tích số lƣợng, giá trị phân nhóm ATC cho danh mục kế hoạch
mua sắm giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................64
Hình 3.22. Phân tích số lƣợng, giá trị phân nhóm ATC cho danh mục sử dụng
thuốc giai đoạn 2017-2020 ........................................................................................65
Hình 3.23. Số lƣợng và tỷ lệ tích luỹ trung bình năm cho cơ cấu bệnh tật theo mã
ICD-10 tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ..............................................................67
Hình 3.24. So sánh tỷ lệ giá trị kế hoạch và sử dụng thuốc giai ssoanj 2017-2019 .68
Hình 3.25. Phân bổ thuốc trong kế hoạch mua sắm tại giai đoạn 2017-2020 theo
nhóm thuốc ................................................................................................................69
Hình 3.26. Phân bổ thuốc trong kế hoạch giai đoạn 2017-2020 theo đơn/đa thành
phần ...........................................................................................................................69
Hình 3.27. Phân bổ thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2020 theo nhóm
thuốc ..........................................................................................................................70
Hình 3.28. Phân bổ thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2020 theo nguồn gốc
sản xuất ......................................................................................................................70
Hình 3.29. Các biểu đồ điển hình cho các kết luận về tính dừng trong tình hình sử
dụng của chủng loại gốc giai đoạn 2017-2020 ........................................................76
Hình 3.30. Vai trò của Hội đồng thuốc và Điều trị trong việc hoàn thiện công tác xây dựng
danh mục thuốc...............................................................................................................................79
Hình 3.31. Sơ đồ Trình tự thực hiện các giải pháp nâng cao chất lƣợng danh mục
thuốc ..........................................................................................................................81
.
.
MỞ ĐẦU
Bệnh viện là cơ sở khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho ngƣời
bệnh, là đơn vị khoa học có nghiệp vụ cao về y tế và trong đó thuốc đóng vai trò
quan trọng trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân và là yếu tố không thể thiếu
trong hoạt động khám chữa bệnh. Thực tế thuốc chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong
chi tiêu y tế. Vì vậy, công tác Dƣợc trong bệnh viện cần chú trọng kiểm soát chặt
chẽ việc xây dựng và quản lý chu trình cung ứng thuốc để đảm bảo cung cấp thuốc
đủ về số lƣợng, tốt về chất lƣợng, giá hợp lý, đáp ứng nhu cầu phòng bệnh, chẩn
đoán, điều trị bệnh.
Cung ứng thuốc nói chung và cung ứng thuốc trong bệnh viện nói riêng giữ vai trò
vô cùng quan trọng, mang tính quyết định đến chất lƣợng công tác chăm sóc và bảo
vệ sức khỏe của ngƣời dân. Tuy nhiên, hoạt động cung ứng thuốc chịu ảnh hƣởng
của rất nhiều yếu tố. Thực trạng cung ứng thuốc kém hiệu quả và bất hợp lý trong
các bệnh viện đang là một vấn đề bất cập có ảnh hƣởng rất lớn đến chất lƣợng điều
trị và chăm sóc ngƣời bệnh, nó diễn ra không chỉ với các nƣớc nghèo, nƣớc đang
phát triển mà ngay cả với các nƣớc phát triển.
Thị trƣờng thuốc rất đa dạng và phong phú, theo thống kê của Cục Quản lý Dƣợc
tính đến ngày 24/05/2021, cả nƣớc có 272 cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn GMP/WHO
và 1021 cơ sở với 1563 giấy chứng nhận GMP cơ sở sản xuất thuốc, nguyên liệu
làm thuốc tại nƣớc ngoài đáp ứng GMP. Sản phẩm trong nƣớc ngày càng chiếm tỷ
trọng cao, các thuốc sản xuất trong nƣớc ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu điều
trị [17], [34].
Tại bệnh viện quận Bình Thạnh, vấn đề cung ứng thuốc đang tồn tại nhiều bất cập
gây khó khăn cho công tác cung ứng thuốc, làm ảnh hƣởng đến chất lƣợng điều trị
của bác sĩ và sự hài lòng của ngƣời bệnh đến khám và điều trị tại bệnh viện. Sự bất
cập và khó khăn trong cung ứng thuốc có thể xảy ra ở tất cả các giai đoạn của chu
trình cung ứng thuốc: lựa chọn thuốc, mua sắm, phân phối, sử dụng.
.
.
Việc xây dựng danh mục thuốc hợp lý phù hợp với cơ cấu bệnh tật, dịch vụ kỹ thuật
đƣợc phê duyệt mang tính quyết định cho việc sử dụng thuốc hợp lý an toàn hiệu
quả. Ngoài ra, công tác mua mua sắm, tồn trữ, phân phối và sử dụng sẽ góp phần
vào đảm bảo chất lƣợng điều trị và nâng cao sự hài lòng của ngƣời bệnh.
Trong bối cảnh thực trạng cung ứng thuốc còn nhiều bất cập, việc áp dụng các giải
pháp can thiệp còn hạn chế tại bệnh viện; đặc biệt là các bệnh viện tuyến quận
huyện trên địa bàn thành phố. Do đó vấn đề đặt ra để cải thiện một số vấn đề trong
chu trình cung ứng thuốc chúng tôi tiến hành khảo sát thực trạng công tác cung ứng
thuốc tại bệnh viện, hoạt động của Hội đồng thuốc và Điều trị trong xây dựng danh
mục thuốc và giám sát sử dụng thuốc, tính toán chi phí và cân đối chi phí số lƣợng
tồn trữ và nhu cầu sử dụng.
Vì vậy đề tài: “Phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây
dựng danh mục thuốc tại Bệnh viện Quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh giai
đoạn 2021-2022” đƣợc thực hiện với các mục tiêu:
1. Phân tích thực trạng xây dựng danh mục thuốc tại Bệnh viện Quận Bình
Thạnh giai đoạn 2017 đến tháng 06 năm 2020;
2. Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục thuốc tại Bệnh
viện Quận Bình Thạnh giai đoạn 2021-2022.
.
.
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. TỔNG QUAN VỀ CUNG ỨNG THUỐC TRONG BỆNH VIỆN
1.1.1. Tổng quan về chu trình cung ứng thuốc
Tổ chức hoạt động của khoa Dược bệnh viện
Khoa Dƣợc là khoa chuyên môn, có chức năng quản lý và tham mƣu cho Giám đốc
bệnh viện về toàn bộ công tác dƣợc trong bệnh viện, cụ thể là 14 nhiệm vụ và hoạt
động theo Thông tƣ số 22/2011/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành vào ngày 10/6/2011 về
việc Quy định tổ chức và hoạt động của khoa Dƣợc bệnh viện [14] và quy định cụ thể
chức năng nhiệm vụ của Khoa Dƣợc nhƣ sau:
− Lập kế hoạch, cung ứng thuốc bảo đảm đủ số lƣợng, chất lƣợng cho nhu cầu
điều trị và thử nghiệm lâm sàng nhằm đáp ứng yêu cầu chẩn đoán, điều trị và
các yêu cầu chữa bệnh khác;
− Quản lý, theo dõi việc nhập thuốc, cấp phát thuốc cho nhu cầu điều trị và các
nhu cầu đột xuất khác khi có yêu cầu;
− Đầu mối tổ chức, triển khai hoạt động Hội đồng thuốc và Điều trị;
− Bảo quản thuốc đúng nguyên tắc “Thực hành tốt bảo quản thuốc”;
− Tổ chức pha chế thuốc, hóa chất sát khuẩn, bào chế thuốc đông y, sản xuất
thuốc từ dƣợc liệu sử dụng trong bệnh viện;
− Thực hiện công tác dƣợc lâm sàng, thông tin, tƣ vấn về sử dụng thuốc, tham gia
công tác cảnh giác dƣợc, theo dõi, báo cáo thông tin liên quan đến tác dụng
không mong muốn của thuốc;
− Quản lý, theo dõi việc thực hiện các quy định chuyên môn về dƣợc tại các khoa
trong bệnh viện;
− Nghiên cứu khoa học và đào tạo; là cơ sở thực hành của các trƣờng Đại học,
Cao đẳng và Trung học về dƣợc;
.
.
− Phối hợp với khoa cận lâm sàng và lâm sàng theo dõi, kiểm tra, đánh giá, giám
sát việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý đặc biệt là sử dụng kháng sinh và theo
dõi tình hình kháng kháng sinh trong bệnh viện;
− Tham gia chỉ đạo tuyến;
− Tham gia hội chẩn khi đƣợc yêu cầu;
− Tham gia theo dõi, quản lý kinh phí sử dụng thuốc;
− Quản lý hoạt động của Nhà thuốc bệnh viện theo đúng quy định;
− Thực hiện nhiệm vụ cung ứng, theo dõi, quản lý, giám sát, kiểm tra, báo cáo vật
tƣ y tế tiêu hao (bông, băng, cồn, gạc) khí y tế đối với các cơ sở y tế chƣa có
phòng Vật tƣ – Trang thiết bị y tế và đƣợc ngƣời đứng đầu các cơ sở đó giao
nhiệmvụ.
Khái quát về quy trình cung ứng thuốc tại Bệnh viện
Cung ứng thuốc bệnh viện là một chuỗi các hoạt động bao gồm từ việc lựa chọn thuốc,
tổ chức mua sắm, cấp phát sử dụng thuốc. Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện
đƣợc Cơ quan vì sức khỏe của Hoa Kỳ mô tả theo sơ đồ trên Hình 1.1 [34].
Hình 1.1. Sơ đồ Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện của WHO
.
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ ANH THI
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC
TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2021-2022
LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
.
.
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ ANH THI
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC
TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2021-2022
CHUYÊN NGÀNH: TỔ CHỨC QUẢN LÝ DƢỢC
MÃ SỐ: CK 62 73 20 01
LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS PHẠM ĐÌNH LUYẾN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
.
.
LỜI CAM ĐOAN
Chúng tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chúng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ một công
trình nào khác.
Ngƣời cam đoan
Nguyễn Thị Anh Thi
.
.
TÓM TẮT
Mở đầu
Cung ứng nói chung và cung ứng thuốc trong bệnh viện giữ vai trò vô cùng quan
trọng, mang tính quyết định đến chất lƣợng công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
của ngƣời dân. Tuy nhiên hoạt động cung ứng thuốc chịu ảnh hƣởng của rất nhiều
yếu tố, một trong những yếu tố quan trọng là xây dựng danh mục thuốc mua sắm sử
dụng tại bệnh viện. Danh mục thuốc đƣợc xây dựng dựa trên các yêu tố cơ cấu bệnh
tật tại bệnh viện, chính sách BHYT, dự báo số lƣợng sử dụng trong năm, xác định
tỷ lệ thuốc biệt dƣợc gốc hoặc tƣơng đƣơng điều trị cân đối kinh phí thuốc trong
danh mục.
Mục tiêu
Phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng xây dựng danh mục
thuốc bệnh viện quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2025.
Phƣơng pháp nghiên cứu
Hồi cứu dữ liệu và mô tả cắt ngang từ danh mục thuốc kế hoạch và sử dụng giai
đoạn 2017-2020. Thống kê mô tả thực trạng sử dụng thuốc để đánh giá các tồn tại
và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục thuốc.
Kết quả
Công tác xây dựng danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện thực hiện theo đúng
hƣớng dẫn của Bộ Y tế, Sơ Y tế về phƣơng pháp và phƣơng thức thực hiện. Tuy
nhiên còn tồn đọng một số vấn đề nhƣ dƣợc sĩ lâm sàng chƣa chủ động thực hiện
nghiên cứu các thuốc mới, thuốc kèm chất lƣợng để đề xuất tham mƣu với Hội đồng
thuốc bổ sung loại bỏ. Tỷ lệ xây dựng và sử dụng thuốc biệt dƣợc gốc hoặc tƣơng
đƣơng điều trị còn cao (trên 20%). Bên cạnh đó công tác dự báo sử dụng còn hạn
chế. Từ đó nghiên cứu đã soạn thảo bổ sung Quy trình thao tác chuẩn trong xây
dựng danh mục mua sắm thuốc và dự báo danh mục thuốc có tính ổn định và không
ổn định.
Kết luận
Nghiên cứu đã khảo sát đƣợc các tồn đọng trong hoạt động xây dựng danh mục
thuốc tại Bệnh viện quận Bình Thạnh TPHCM và từ đó có các giải pháp can thiệp
cụ thể cho từng vấn đề để nâng cao chất lƣợng hoạt động cung ứng thuốc.
Từ khóa
.
.
Cung ứng thuốc, Bệnh Viện Quận Bình Thạnh, giải pháp can thiệp, Hội đồng thuốc
và Điều trị.
ABSTRACT
Preamble
Supply drug in general and hospital drug supply in particularly play an important
and decisive role in the quality assurance in medical services for protecting the
communities’s health. However, drug supply activities are influenced by many
factors, one of the vital factors is building a medication list for purchasing and using
at the hospital. Medication list is developed based on the factors include: structure
of diseases in the hospital; health insurance policy; forecast drug quantity used in
the year; determination of the proportion of brand-name or equivalent drugs to
balance the drug budget in category.
Objective
Current status analyze and propose solutions to improve quality of developing list
of medication at Binh Thanh District Hospital in the 2021-2022 period.
Materials and Methodology
Retrospective data on list of medication-use and purchase in the 2017-2020 period.
Descriptive statistics on the current status of drug use in order to evaluate existing
issues and proposed solutions to improve the activity of building drug list.
Results and discussion
The implementation of the list of drugs used at the hospital strictly follows the
instruction of the Ministry of Health and Ho Chi Minh City of Health Department
on methods of implementing. However, there are still a number of issues such as
clinical pharmacists have not actively researched new drug informations and quality
of drugs to propose and advise the Therapeutic Committee to add or remove them.
The rate of planning and using of brand-name drugs or equivalent treatment is still
high (over 20%). Besides, forecasting use is still limited. Since then, the study has
prepared additional Standard Operating Procedures in building drug procurement
lists and forecasting stable and unstable drug lists.
Conclusion
The study investigated the backlogs in formulating the drug list at Binh Thanh
District Hospital in Ho Chi Minh City and from there came up with specific
intervention solutions for each problem to improve the quality of drug supply
activities.
.
.
Keyword: Drug supply, Binh Thanh District Hospital, intervention method,
therapeutics committee.
.
.
.
.
MỤC LỤC
DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ iv
DANH MỤC BẢNG............................................................................................................. v
DANH MỤC HÌNH .......................................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................. 3
1.1. TỔNG QUAN VỀ CUNG ỨNG THUỐC TRONG BỆNH VIỆN .....................3
1.1.1. Tổng quan về chu trình cung ứng thuốc ...................................................3
1.1.2. Tổng quan lựa chọn thuốc .........................................................................5
1.1.3. Tổng quan mua sắm thuốc [4]...................................................................7
1.1.4. Tổng quan phân phối thuốc .....................................................................11
1.1.5. Tổng quan về sử dụng thuốc ...................................................................12
1.2. MỘT SỐ ĐỀ TÀI LIÊN QUAN ĐẾN XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC ...12
1.3. HỘI ĐỒNG THUỐC VÀ ĐIỀU TRỊ ................................................................14
1.3.1. Chức năng nhiệm vụ của HĐT&ĐT .......................................................14
1.3.2. Tổ chức và hoạt động của HĐT&ĐT ......................................................16
1.3.3. Nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc ....................................................17
1.3.4. Các tiêu chí xây dựng danh mục thuốc ...................................................18
1.3.5. Các bƣớc xây dựng danh mục thuốc .......................................................19
1.3.6. Các yếu tố ảnh hƣởng danh mục thuốc ...................................................20
1.3.7. Sử dụng thuốc .........................................................................................23
1.3.8. Một số phƣơng pháp phân tích chỉ số sử dụng thuốc .............................24
1.4. GIỚI THIỆU VỀ BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH TPHCM ....................29
1.4.1. Lịch sử hình thành và phát triển..............................................................29
1.4.2. Chức năng và nhiệm vụ...........................................................................30
.
.
1.4.3. Sơ đồ tổ chức...........................................................................................31
1.4.4. Một số khoa, phòng .................................................................................31
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 34
2.1. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ...................................................34
2.1.1. Địa điểm nghiên cứu ...............................................................................34
2.1.2. Thời gian nghiên cứu ..............................................................................34
2.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ..............................................................................34
2.3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................35
2.3.1. Nội dung 1: Phân tích thực trạng xây dựng danh mục thuốc tại bệnh viện
quận Bình Thạnh giai đoạn 2017 đến tháng 06 năm 2020. ..............................35
2.3.2. Nội dung 2: Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục
thuốc tại Bệnh viện Quận Bình Thạnh giai đoạn 2021-2022............................41
2.4. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU ...............................................................................44
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................... 45
3.1. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC TẠI BỆNH
VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH GIAI ĐOẠN 2017 ĐẾN THÁNG 06 NĂM 2020 ...45
3.1.1. Phân tích kinh phí và phân bổ kinh phí sử dụng thuốc ...........................45
3.1.2. Phân tích danh mục theo phƣơng pháp ABC, VEN ...............................52
3.1.3. Phân tích danh mục theo mã ATC ..........................................................63
3.1.4. Phân tích danh mục theo mô hình bệnh tật .............................................66
3.2. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DANH
MỤC THUỐC TẠI BỆNH VIỆN QUẬN BÌNH THẠNH GIAI ĐOẠN 2021-2022
68
3.2.1. Đánh giá về chênh lệch tổng thể kế hoạch và sử dụng thuốc theo giai
đoạn ...................................................................................................................68
.
.i
3.2.2. Đánh giá về tính ổn định trong sử dụng của các chủng loại thuốc .........75
3.2.3. Thực trạng tồn tại của hoạt động xây dựng danh thuốc tại bệnh viện
quận Bình Thạnh ...............................................................................................77
3.2.4. Giải pháp nâng cao chất lƣợng trong hoạt động xây dựng danh mục
thuốc ..................................................................................................................78
CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN ................................................................................................. 82
4.1. VỀ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC TẠI BỆNH VIỆN
QUẬN BÌNH THẠNH TRƢỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI ..................................82
4.2. VỀ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG DANH MỤC THUỐC BỆNH VIỆN QUẬN
BÌNH THẠNH SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI ....84
4.2.1. Nâng cao hoạt động của Hội dồng thuốc và Điều trị ..............................84
4.2.2 Nâng cao vai trò hoạt động lựa chọn thuốc và xây dựng danh mục thuốc
...........................................................................................................................84
4.2.3. Về tiêu chí lựa chọn thuốc ......................................................................85
4.3. VỀ KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI.............................................................................86
4.4. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI ...................................................................................95
CHƢƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 96
5.1. KẾT LUẬN ........................................................................................................96
5.2. KIẾN NGHỊ .......................................................................................................97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 101
TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT ...............................................................101
TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG NƢỚC NGOÀI ...............................................103
PHỤ LỤC.......................................................................................................................... 108
.
.
DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu Tiếng Anh Tiếng Việt
BHYT Bảo hiểm y tế
DMT Danh mục thuốc
GSP Good Storage Practice Thực hành tốt bảo quản thuốc
HĐT&ĐT Hội đồng thuốc và Điều trị
SOP Standard Operating Procedure Quy trình thao tác chuẩn
WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới
BDG Biệt dƣợc gốc
GEN Thuốc genergic
YHCT Thuốc cổ truyền, dƣợc liệu
ATC Anatomical therapeutic chemical Giải phẩu – Điều trị - Hóa học
GMP Good Manufacturing Practice Thực hành tốt sản xuất
KHLCNT Kế hoạch lựa chọn nhà thầu
KQLCNT Kết quả lựa chọn nhà thầu
.
.
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Các đề tài liên quan đến hoạt động xây dựng danh mục thuốc ................13
Bảng 1.2. Ma trận ABC/VEN ...................................................................................26
Bảng 1.3. Tiêu chuẩn phân tích VEN theo WHO ....................................................27
Bảng 1.4. Danh mục mã ATC ..................................................................................28
Bảng 1.5. Danh mục mã ICD-10 ..............................................................................28
Bảng 2.6. Tiến độ nghiên cứu ...................................................................................34
Bảng 2.7. Biến số, mô tả biến số công tác xây dựng danh mục thuốc .....................36
Bảng 2.8. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ............................................36
Bảng 2.9. Ma trận ABC/VEN ...................................................................................37
Bảng 2.10. Nhóm biến số của phân tích ABC/VEN ................................................38
Bảng 2.11. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ..........................................39
Bảng 2.12. Thống kê số lƣợng các nhóm theo mã ATC ..........................................39
Bảng 2.13. Biến số, mô tả biến số chỉ số sử dụng thuốc ..........................................40
Bảng 2.14. Danh mục nhóm bệnh theo mã ICD-10 .................................................40
Bảng 2.15. Biến số, mô tả biến số về chênh lệch tổng thể kế hoạch và sử dụng thuốc
...................................................................................................................................42
Bảng 3.16. Giá trị sử dụng thuốc và tổng kinh phí hoạt động bệnh viện giai đoạn
2017-06/2020 ............................................................................................................46
Bảng 3.17. Chi tiết về số chủng loại phân tích theo từng nhóm thầu .......................52
Bảng 3.18. Số chủng loại phân tích theo năm trong giai đoạn 2017-2020...............52
Bảng 3.19. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch mua
sắm thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2019...........................................................53
Bảng 3.20. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch
mua sắm thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...................................................53
Bảng 3.21. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong sử dụng thuốc tại
bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ................................................................................54
.
i.
Bảng 3.22. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong sử dụng
thuốc tại bệnh viện giai đoạn 2017-2020 .................................................................54
Bảng 3.23. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong kế hoạch mua
sắm thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................56
Bảng 3.24. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm ABC trong kế hoạch
mua sắm thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..................................................56
Bảng 3.25. Số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong sử dụng thuốc tại
Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...............................................................................57
Bảng 3.26. Tỷ lệ số lƣợng, giá trị theo năm của phân nhóm VEN trong sử dụng
thuốc tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ................................................................57
Bảng 3.27. Tỷ lệ số lƣợng theo năm của phân nhóm I, II, III trong kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...................................................................60
Bảng 3.28. Tỷ lệ giá trị theo năm của phân nhóm I, II, III trong kế hoạch mua sắm
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................................60
Bảng 3.29. Tỷ lệ số lƣợng theo năm của phân nhóm I, II, III trong sử dụng thuốc tại
Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...............................................................................61
Bảng 3.30. Tỷ lệ giá trị theo năm của nhóm I, II, III sử dụng thuốc tại Bệnh viện
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................61
Bảng 3.31. Tổng giá trị sử dụng và kế hoạch của 10 chủng loại có giá trị cao nhất
trong phân tích ABC/VEN hàng năm giai đoạn 2017-2020 .....................................62
Bảng 3.32. Phân tích số lƣợng chủng loại và giá trị kế hoạch mua sắm thuốc theo
nhóm ATC giai đoạn 2017-2020..............................................................................65
Bảng 3.33. Phân tích số lƣợng chủng loại và giá trị sử dụng thuốc theo nhóm ATC
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................66
Bảng 3.34. Tình hình thay đổi các chủng loại trong kế hoạch và sử dụng thuốc theo
giai đoạn từ 2017-2020* ...........................................................................................70
Bảng 3.35. Chệnh lệch về chủng loại trong kế hoạch mua sắm và sử dụng thuốc
hàng năm giai đoạn 2017-2019 ................................................................................71
Bảng 3.36. Chệnh lệch giá trị nhóm I, II, III và nhóm ABC-VEN trong kế hoạch
mua sắm và sử dụng thuốc hàng năm giai đoạn 2017-2019 .....................................72
Bảng 3.37. Chi tiết thay đổi nhóm ABC của các chủng loại giữ nguyên trong danh
mục kế hoạch và sử dụng thuốc hàng năm giai đoạn 2017-2020* ...........................72
.
.
i
Bảng 3.38. Thay đổi thứ hạng nhóm A của kế hoạch mua sắm và sử dụng thuốc
theo từng giai đoạn ....................................................................................................72
Bảng 3.39. Ma trận chệnh lệch về nhóm I, II, III giữa giá trị kế hoạch và sử dụng
theo từng năm giai đoạn 2017-2029.........................................................................73
Bảng 3.40. Ma trận chênh lệch về nhóm ABC-VEN giữa giá trị kế hoạch và sử
dụng theo từng năm giai đoạn 2017-2019................................................................74
Bảng 3.41. Kết quả phân tích tính dừng trong số lƣợng sử dụng của các chủng loại
gốc giai đoạn 2017-2020 ..........................................................................................75
Bảng 4.42. So sánh tỷ trọng các khoản mục các nhóm A, B và C với các nghiên cứu
khác ...........................................................................................................................90
Bảng 4.43. So sánh kết quả tỷ lệ số lƣợng và giá trị nhóm I, II, III với các nghiên
cứu khác ....................................................................................................................92
.
.
ii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện của WHO .....................4
Hình 1.2. Sơ đồ sử dụng thuốc tại bệnh viện quận Bình Thạnh...............................24
Hình 1.3. Sơ đồ tổ chức Bệnh viện quận Bình Thạnh ..............................................31
Hình 3.4. Kinh phí BHYT phân bổ và sử dụng tại Bệnh viện theo năm .................46
Hình 3.5. Giá trị kế hoạch mua sắm thuốc tại Bệnh viện theo năm giai đoạn 2017-
2019 ...........................................................................................................................47
Hình 3.6. Giá trị kết quả lựa chọn nhà thầu mua sắm thuốc tại Bệnh viện theo năm
giai đoạn 2017-2019 ..................................................................................................47
Hình 3.7. Tỷ lệ phân bổ nhóm thuốc trong kế hoạch mua sắm thuốc giai đoạn 2017-
2019 ...........................................................................................................................48
Hình 3.8. Tỷ lệ phân bổ các nhóm thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2019
...................................................................................................................................49
Hình 3.9. So sánh giá trị kế hoạch và sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2019 .............49
Hình 3.10. Cơ cấu phân bố nguồn gốc thuốc trúng thầu tại Bệnh viện ...................50
Hình 3.11. Số lƣợng và giá trị sử dụng thuốc theo nhóm tại Bệnh viện ..................51
Hình 3.12. Cơ cấu phân bổ các phân nhóm thuốc nhóm Generic tại Bệnh viện......51
Hình 3.13. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm ABC theo Kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ....................................................................54
Hình 3.14. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm ABC theo sử dụng thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...........................................................................55
Hình 3.15. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm VEN theo kế hoạch mua
sắm tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ....................................................................57
Hình 3.16. Tỷ lệ số lƣợng và giá trị trung bình phân nhóm VEN theo sử dụng thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ...........................................................................58
Hình 3.17. Giá trị trung bình phân nhóm ABC-VEN theo kế hoạch mua sắm thuốc
tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2019 ...........................................................................59
Hình 3.18. Giá trị trung bình phân nhóm ABC-VEN theo sử dụng thuốc tại Bệnh
viện giai đoạn 2017-2020 ..........................................................................................59
.
.
Hình 3.19. Tỷ lệ trung bình phân nhóm I, II, III theo kế hoạch mua sắm tại Bệnh
viện giai đoạn 2017-2019 ..........................................................................................61
Hình 3.20. Tỷ lệ trung bình phân nhóm I, II, III theo sử dụng thuốc tại Bệnh viện
giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................................62
Hình 3.21. Phân tích số lƣợng, giá trị phân nhóm ATC cho danh mục kế hoạch
mua sắm giai đoạn 2017-2020 ..................................................................................64
Hình 3.22. Phân tích số lƣợng, giá trị phân nhóm ATC cho danh mục sử dụng
thuốc giai đoạn 2017-2020 ........................................................................................65
Hình 3.23. Số lƣợng và tỷ lệ tích luỹ trung bình năm cho cơ cấu bệnh tật theo mã
ICD-10 tại Bệnh viện giai đoạn 2017-2020 ..............................................................67
Hình 3.24. So sánh tỷ lệ giá trị kế hoạch và sử dụng thuốc giai ssoanj 2017-2019 .68
Hình 3.25. Phân bổ thuốc trong kế hoạch mua sắm tại giai đoạn 2017-2020 theo
nhóm thuốc ................................................................................................................69
Hình 3.26. Phân bổ thuốc trong kế hoạch giai đoạn 2017-2020 theo đơn/đa thành
phần ...........................................................................................................................69
Hình 3.27. Phân bổ thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2020 theo nhóm
thuốc ..........................................................................................................................70
Hình 3.28. Phân bổ thuốc trong sử dụng thuốc giai đoạn 2017-2020 theo nguồn gốc
sản xuất ......................................................................................................................70
Hình 3.29. Các biểu đồ điển hình cho các kết luận về tính dừng trong tình hình sử
dụng của chủng loại gốc giai đoạn 2017-2020 ........................................................76
Hình 3.30. Vai trò của Hội đồng thuốc và Điều trị trong việc hoàn thiện công tác xây dựng
danh mục thuốc...............................................................................................................................79
Hình 3.31. Sơ đồ Trình tự thực hiện các giải pháp nâng cao chất lƣợng danh mục
thuốc ..........................................................................................................................81
.
.
MỞ ĐẦU
Bệnh viện là cơ sở khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho ngƣời
bệnh, là đơn vị khoa học có nghiệp vụ cao về y tế và trong đó thuốc đóng vai trò
quan trọng trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân và là yếu tố không thể thiếu
trong hoạt động khám chữa bệnh. Thực tế thuốc chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong
chi tiêu y tế. Vì vậy, công tác Dƣợc trong bệnh viện cần chú trọng kiểm soát chặt
chẽ việc xây dựng và quản lý chu trình cung ứng thuốc để đảm bảo cung cấp thuốc
đủ về số lƣợng, tốt về chất lƣợng, giá hợp lý, đáp ứng nhu cầu phòng bệnh, chẩn
đoán, điều trị bệnh.
Cung ứng thuốc nói chung và cung ứng thuốc trong bệnh viện nói riêng giữ vai trò
vô cùng quan trọng, mang tính quyết định đến chất lƣợng công tác chăm sóc và bảo
vệ sức khỏe của ngƣời dân. Tuy nhiên, hoạt động cung ứng thuốc chịu ảnh hƣởng
của rất nhiều yếu tố. Thực trạng cung ứng thuốc kém hiệu quả và bất hợp lý trong
các bệnh viện đang là một vấn đề bất cập có ảnh hƣởng rất lớn đến chất lƣợng điều
trị và chăm sóc ngƣời bệnh, nó diễn ra không chỉ với các nƣớc nghèo, nƣớc đang
phát triển mà ngay cả với các nƣớc phát triển.
Thị trƣờng thuốc rất đa dạng và phong phú, theo thống kê của Cục Quản lý Dƣợc
tính đến ngày 24/05/2021, cả nƣớc có 272 cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn GMP/WHO
và 1021 cơ sở với 1563 giấy chứng nhận GMP cơ sở sản xuất thuốc, nguyên liệu
làm thuốc tại nƣớc ngoài đáp ứng GMP. Sản phẩm trong nƣớc ngày càng chiếm tỷ
trọng cao, các thuốc sản xuất trong nƣớc ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu điều
trị [17], [34].
Tại bệnh viện quận Bình Thạnh, vấn đề cung ứng thuốc đang tồn tại nhiều bất cập
gây khó khăn cho công tác cung ứng thuốc, làm ảnh hƣởng đến chất lƣợng điều trị
của bác sĩ và sự hài lòng của ngƣời bệnh đến khám và điều trị tại bệnh viện. Sự bất
cập và khó khăn trong cung ứng thuốc có thể xảy ra ở tất cả các giai đoạn của chu
trình cung ứng thuốc: lựa chọn thuốc, mua sắm, phân phối, sử dụng.
.
.
Việc xây dựng danh mục thuốc hợp lý phù hợp với cơ cấu bệnh tật, dịch vụ kỹ thuật
đƣợc phê duyệt mang tính quyết định cho việc sử dụng thuốc hợp lý an toàn hiệu
quả. Ngoài ra, công tác mua mua sắm, tồn trữ, phân phối và sử dụng sẽ góp phần
vào đảm bảo chất lƣợng điều trị và nâng cao sự hài lòng của ngƣời bệnh.
Trong bối cảnh thực trạng cung ứng thuốc còn nhiều bất cập, việc áp dụng các giải
pháp can thiệp còn hạn chế tại bệnh viện; đặc biệt là các bệnh viện tuyến quận
huyện trên địa bàn thành phố. Do đó vấn đề đặt ra để cải thiện một số vấn đề trong
chu trình cung ứng thuốc chúng tôi tiến hành khảo sát thực trạng công tác cung ứng
thuốc tại bệnh viện, hoạt động của Hội đồng thuốc và Điều trị trong xây dựng danh
mục thuốc và giám sát sử dụng thuốc, tính toán chi phí và cân đối chi phí số lƣợng
tồn trữ và nhu cầu sử dụng.
Vì vậy đề tài: “Phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây
dựng danh mục thuốc tại Bệnh viện Quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh giai
đoạn 2021-2022” đƣợc thực hiện với các mục tiêu:
1. Phân tích thực trạng xây dựng danh mục thuốc tại Bệnh viện Quận Bình
Thạnh giai đoạn 2017 đến tháng 06 năm 2020;
2. Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng danh mục thuốc tại Bệnh
viện Quận Bình Thạnh giai đoạn 2021-2022.
.
.
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. TỔNG QUAN VỀ CUNG ỨNG THUỐC TRONG BỆNH VIỆN
1.1.1. Tổng quan về chu trình cung ứng thuốc
Tổ chức hoạt động của khoa Dược bệnh viện
Khoa Dƣợc là khoa chuyên môn, có chức năng quản lý và tham mƣu cho Giám đốc
bệnh viện về toàn bộ công tác dƣợc trong bệnh viện, cụ thể là 14 nhiệm vụ và hoạt
động theo Thông tƣ số 22/2011/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành vào ngày 10/6/2011 về
việc Quy định tổ chức và hoạt động của khoa Dƣợc bệnh viện [14] và quy định cụ thể
chức năng nhiệm vụ của Khoa Dƣợc nhƣ sau:
− Lập kế hoạch, cung ứng thuốc bảo đảm đủ số lƣợng, chất lƣợng cho nhu cầu
điều trị và thử nghiệm lâm sàng nhằm đáp ứng yêu cầu chẩn đoán, điều trị và
các yêu cầu chữa bệnh khác;
− Quản lý, theo dõi việc nhập thuốc, cấp phát thuốc cho nhu cầu điều trị và các
nhu cầu đột xuất khác khi có yêu cầu;
− Đầu mối tổ chức, triển khai hoạt động Hội đồng thuốc và Điều trị;
− Bảo quản thuốc đúng nguyên tắc “Thực hành tốt bảo quản thuốc”;
− Tổ chức pha chế thuốc, hóa chất sát khuẩn, bào chế thuốc đông y, sản xuất
thuốc từ dƣợc liệu sử dụng trong bệnh viện;
− Thực hiện công tác dƣợc lâm sàng, thông tin, tƣ vấn về sử dụng thuốc, tham gia
công tác cảnh giác dƣợc, theo dõi, báo cáo thông tin liên quan đến tác dụng
không mong muốn của thuốc;
− Quản lý, theo dõi việc thực hiện các quy định chuyên môn về dƣợc tại các khoa
trong bệnh viện;
− Nghiên cứu khoa học và đào tạo; là cơ sở thực hành của các trƣờng Đại học,
Cao đẳng và Trung học về dƣợc;
.
.
− Phối hợp với khoa cận lâm sàng và lâm sàng theo dõi, kiểm tra, đánh giá, giám
sát việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý đặc biệt là sử dụng kháng sinh và theo
dõi tình hình kháng kháng sinh trong bệnh viện;
− Tham gia chỉ đạo tuyến;
− Tham gia hội chẩn khi đƣợc yêu cầu;
− Tham gia theo dõi, quản lý kinh phí sử dụng thuốc;
− Quản lý hoạt động của Nhà thuốc bệnh viện theo đúng quy định;
− Thực hiện nhiệm vụ cung ứng, theo dõi, quản lý, giám sát, kiểm tra, báo cáo vật
tƣ y tế tiêu hao (bông, băng, cồn, gạc) khí y tế đối với các cơ sở y tế chƣa có
phòng Vật tƣ – Trang thiết bị y tế và đƣợc ngƣời đứng đầu các cơ sở đó giao
nhiệmvụ.
Khái quát về quy trình cung ứng thuốc tại Bệnh viện
Cung ứng thuốc bệnh viện là một chuỗi các hoạt động bao gồm từ việc lựa chọn thuốc,
tổ chức mua sắm, cấp phát sử dụng thuốc. Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện
đƣợc Cơ quan vì sức khỏe của Hoa Kỳ mô tả theo sơ đồ trên Hình 1.1 [34].
Hình 1.1. Sơ đồ Quy trình cung ứng thuốc trong bệnh viện của WHO
.