Phân tích một số nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình việt nam
- 19 trang
- file .doc
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Phân tích một số nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập
của hộ gia đình Việt Nam
MỤC LỤC
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ ÁN MÔN HỌC...................................2
PHẦN I: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU..............................................2
1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài..............................................2
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu....................................................................2
1.3. Mục đích của đề tài nghiên cứu...............................................................3
1.4. Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu...........................................3
PHẦN II. CƠ SỞ DỮ LIỆU...............................................................................4
2.1. Cơ sở dữ liệu.............................................................................................4
2.1.1. Số liệu sử dụng được lấy từ niên gián thống kê năm 2006.................4
2.1.2. Cơ sở lí thuyết.....................................................................................4
2.2. Cơ sở phân tích.........................................................................................4
2.3. Phương pháp phân tích............................................................................5
PHẦN III. MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ PHÂN TÍCH........................................6
3.1. Mô hình và kết quả của việc phân tích số liệu.......................................6
3.2. Phân tích kết quả....................................................................................12
PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ ĐƯA RA ĐỀ XUẤT...........................................13
4.1. Kết luận chung và giải thích kết quả....................................................13
4.1.1. Kết luận chung...................................................................................13
4.2.1. Giải thich kết quả..............................................................................14
4.2. Đề xuất.....................................................................................................16
0
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ ÁN MÔN HỌC
PHẦN I: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.
1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.
Trong bối cảnh thế giới đang ngày một thay đổi, xã hội ngày càng phát
triển và cuộc sống của người dân ngày càng được cải thiện. Nhu cầu của các hộ
gia đình về mọi mặt của cuộc sống ngày càng tăng cao ở mọi đất nước trên thế
giới, và do đó Việt Nam không phải là một ngoại lệ.Tuy nhiên việc có thỏa mãn
được các nhu cầu đó hay không lại hoàn toàn phụ thuộc vào thu nhập của chính
hộ gia đình là cao hay thấp.Như chúng ta cũng đã biết, thu nhập của người dân
góp phần rất lớn đến GDP.Mà GDP lại là nhân tố thể hiện sự tăng trưởng của
đất nước. Mặt khác, một đất nước có tiến bộ hay không lại thể hiện ở thu nhập
bình quân đầu người. Do đó, thu nhập là nhân tố đánh giá sự phát triển và tăng
trưởng của một quốc gia.Chính vì vậy, việc xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến
thu nhập của hộ gia đình của nước ta là rất quan trọng.Việc nghiên cứu để tìm ra
những yếu tố ảnh hưởng cùng chiều và ngược chiều đối với thu nhập để có
những biện pháp phù hợp nhằm thúc đẩy thu nhập của người dân tăng cao.
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu.
Như đã nói, thu nhập là yếu tố rất quan trọng trong việc đánh giá sự phồn
thịnh của một đất nước.Do vậy, việc nâng cao thu nhập của người dân là quan
trọng hàng đầu đối với một đất nước.Do vậy, chính phủ và các ban ngành lãnh
đạo cần có những biện pháp đẩy mạnh thu nhập cho người dân.Vì vậy vấn đề
đặt ra cho việc nghiên cứu đề tài này là:Trình độ học vấn của chủ hộ có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình không, giới tính của chủ hộ có ảnh hưởng
như thế nào đến thu nhập của hộ gia đình và khu vực sống sẽ tác động đến thu
nhập của hộ gia đình như thế nao? Qua quá trình nghiên cứu các nhân tố
này,chính phủ có thể đưa ra các chính sách phù hợp nhằm làm tăng thu nhập cho
1
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
người dân, đồng thời làm giảm được sự phân hóa giàu nghèo và bất bình đẳng
trong xã hội.
1.3. Mục đích của đề tài nghiên cứu
* Sử dụng số liệu và lượng hóa số liệu về thu nhập của các hộ gia đình theo
các vùng khác nhau. Từ đó, mô hình hóa được sự khác nhau về thu nhập của các
hộ gia đình ở nông thôn và thành thị.
* Cho thấy được trình độ học vấn ảnh hưởng đến thu nhập nhiều hay ít.
* Có sự khác biệt nào về khả năng kiếm tiền của nam giới và phụ nữ, do đó
có sự khác nhau giữa thu nhập của các hộ gia đình khi họ làm chủ hộ không?
1.4. Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu.
Việc nghiên cứu đề tài có nhiều ứng dụng trong khoa học cũng như trong
thực tiễn.Về mặt khoa học, đề tài sử dụng các mô hình, các phương pháp phân
tích số liệu và cơ sở lí thuyết kinh tế. Về mặt thực tiễn, đề tài đưa ra các kết quả
nghiên cứu chính xác thông qua lượng hóa các số liệu, giúp cho các nhà hoạch
định chính sách và các cơ sở kinh doanh đưa ra các phương án nhằm làm tăng
thu nhập cho hộ gia đình, do đó góp phần làm tăng thu nhập quốc dân và thúc
đẩy tăng trưởng của đất nước.
2
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN II. CƠ SỞ DỮ LIỆU
2.1. Cơ sở dữ liệu.
2.1.1.Số liệu sử dụng được lấy từ niên gián thống kê năm 2006.
Số liệu về tổng thu nhập của hộ gia đình theo các tỉnh, được lấy ngẫu
nhiên, trình độ học vấn của chủ hộ và thông tin giới tính của chủ hộ thông qua
cuộc điều tra của các điều tra viên của tổng cục thống kê năm 2006.
2.1.2.Cơ sở lí thuyết.
- Sử dụng tạp chí nghiên cứu và thảo luận ( số 6-tháng 11/ 2005 của tác
giả Trần Bình Nam – Đại học New South Wales.)
- Các lý thuyết kinh tế được sử dụng trong các giáo trình kinh tế, ngoài ra
có sự tổng hợp phân tích từ dữ liệu của tổng cục thống kê và các tạp chí kinh tế
của Việt Nam.
2.2. Cơ sở phân tích.
* Theo tổng cục điều tra dân số và nhà ở tại thời điểm 1/4/1999 quy định
rằng hộ gia đình gồm một hay một nhóm người ở chung và ăn chung. Những
người này có thể hoặc không có quỹ thu, chi chung, có thể hoặc không có mối
quan hệ ruột thịt. Chủ hộ là người đại diện cho hộ và được các thành viên khác
công nhận.
*Thu nhập cá nhân là thước đo về thu nhập mà dân cư có được từ tất cả các
nguồn trong tài khoản thu nhập quốc dân.Sau khi chúng ta khấu trừ thuế cá nhân
khỏi thu nhập cá nhân, chúng ta sẽ có một thước đo gọi là thu nhập cá nhân khả
dụng.
*Qui mô hộ gia đình là mẫu số quan trọng ảnh hưởng đến thu nhập bình
quân của các thành viên trong hộ.Qui mô hộ gia đình lớn tức tỉ lệ người ăn theo
cao. Điều này sẽ làm cho thu nhập trung bình thấp.
3
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
* Theo quan điểm kinh tế trong giáo dục, giáo dục là một đề tài nghiên cứu
bao la, có thể phân tích được từ nhiều góc cạnh khác nhau.Quan điểm “giáo dục
vị giáo dục” thuần túy, chúng ta có thể xem như là một vị cứu cánh vì những
giá trị nội tại của nó. Giáo dục có thể xem là một quá trình tích lũy vốn con
người.Chính sách giáo dục có thể xem là một thành phần toàn bộ và không thể
thiếu trong cuộc sống kinh tế.Do vậy, theo quan điểm này, sự phát triển của nền
kinh tế chịu ảnh hưởng sâu sắc của giáo dục.Nền kinh tế phát triển lại thể hiện ở
mức thu nhập cao hay thấp, do vậy ta cũng thấy rằng trình độ học vấn ảnh
hưởng đến thu nhập. Vì điều đó nên cần xem xét ảnh hưởng của trình độ học
vấn đến thu nhập là mạnh hay yếu.
* Như ta đã biết trước đây, chế độ cũ với các quan điểm lạc hậu, quan
điểm trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại trong xã hội, người phụ nữ luôn bị nép
vế và không có nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc. Nhưng hiện nay, chính
sách kinh tế mở cửa và có nhiều thông thoáng hơn trong quan niệm sống, do đó
ta xem cơ hội của người phụ nữ có được ngang bằng với nam giới trong xã hội
hay không.Ngoài ra, một đất nước có bình đẳng giới hay không phải xem xét
đến khả năng kiếm tiền của người phụ nữ có chênh lệch nhiều so với nam giới
không? Chính vì nghi ngờ điều này nên ta xem xét nhân tố giới tính có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình hay không?
2.3.Phương pháp phân tích.
- Sử dụng phần mềm Stata và phần mềm Eviews để phân tích số liệu.
- Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, cách thức sử dụng biến giả để
thấy được sự ảnh hưởng của các nhân tố trong mô hình nghiên cứu tới thu nhập.
- Số liệu về thu nhập của hộ gia đình sẽ được chia theo 2 vùng là thành thị
và nông thôn. Được lấy ngẫu nhiên từ khắp các khu vực của cả nước.
- Đối tượng nghiên cứu là hộ gia đình.
4
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN III. MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ PHÂN TÍCH.
3.1. Mô hình và kết quả của việc phân tích số liệu.
* Do có thể có sự tương tác giữa các biến giả nên ta sử dụng mô hình tổng
quát như sau:
Thunhap(i) = + *gioitinh + *trinhdo + *vung + *gtv + *tdv +
*tdgt + *tonghop +Ut
Trong đó:
Gtv = gioitinh*vung ; tdv = trinhdo*vung ; tdgt = trinhdo*gioitinh ;
Tonghop =trinhdo*gioitinh*vung.
Thunhap(i): là thu nhập của hộ gia đình i.
Gioitinh(i) : là giới tính của chủ hộ gia đình i.
Vung(i) : là khu vực sống của hộ gia đình i.
Trinhdo(i) : là trình độ học vấn của chủ hộ gia đình (i).
0 nếu chủ hộ là nữ.
Gioitinh=
1 nếu chủ hộ là nam.
1 nếu hộ gia đình sống ở vùng thành thị.
Vung=
0 nếu hộ gia đình sống ở khu vực nông thôn.
0 nếu trình độ học vấn dưới mức trung học phổ thông
Trinhdo=
1 nếu trình độ học vấn từ trung học phổ thông trở lên.
5
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
*Qua việc ước lượng mô hình ta có bảng sau:
*Từ bảng ước lượng trên ta thấy, khi hồi quy tổng thu nhập của hộ gia đình
theo vùng, giới tính của chủ hộ và trình độ học vấn, rõ ràng rằng duy nhất chỉ có
biến vùng có ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì hệ số của biến có ý
nghĩa thống kê ( P value =0.0092có ý nghĩa thống kê do các chỉ số P value đều lớn hơn mức ý nghĩa α. Do đó, ta
thấy rằng không có sự ảnh hưởng tương tác tưng đôi một giữa các biến giả.Vì
vậy ta có thể loại bỏ một số biến được tổng hợp từ các biến vùng, trình độ và
giới tính.
*Chính vì những lý do trên, ta sẽ sử dụng mô hình hồi quy thu hẹp bao
gồm biến thunhap, gioitinh, vung, trinhdo và ảnh hưởng tổng hợp từ 3 biến giả
trên.Việc ước lượng mối quan hệ giữa các biến bằng cách sử dụng mô hình sau:
Thunhap(i) = α1 + α2* gioitinh +α3 * vung + α4 * trinhdo +α5* tonghop + Ut
6
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Thông qua quá trình ước lượng bằng EVIEWS ta có bảng ước lượng như
sau:
* Từ trên ta có phương trình ước lượng thu nhập của hộ gia đình thông qua
các biến là:
thunhap = 28151.7 – 15532.17*gioitinh + 38374.89*vung +29704.07 *trinhdo
+ 21377.31*tonghop.
* Từ bảng ước lượng trên ta cũng thấy rằng không hề có sự tương tác giữa
các biến giả vì giá trị P-value ứng với biến được tổng hợp từ ba biến giả trên lớn
hơn mức ý nghiã α= 5% , do vậy ta cũng có thể bỏ biến tổng hợp này đi và ước
lượng mô hình chỉ còn biến thu nhập chịu ảnh hưởng từ vùng, trình độ và giới
tính của chủ hộ.
*Ước lượng biến (thunhap) theo các biến giả là (trinhdo), (vung) và
(gioitinh) ta sử dụng mô hình sau:
Thunhap=β1 + β2*gioitinh + β3* trinhdo + β4*vung +Ut.
7
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Ước lượng mô hình ta có bảng ước lượng như sau:
*Qua việc ước lượng trên ta nhận thấy, biến (trinhdo) và (vung) có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì các hệ số ước lượng có ý nghĩa thống kê
(do giá trị p value < α), tuy nhiên giới tính và nhân tố được tổng hợp từ ba biến
giả trên không ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì các hệ số ước lượng
không có ý nghĩa thống kê (pvalue >α).
*Giới tính của hộ gia đình không ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình,
điều này chứng tỏ khả năng kiếm tiền của phụ nữ và nam giới là tương đương,
không có sự chênh lệch rõ ràng.
* Do nghi ngờ rằng trong mô hình chỉ có yếu tố vùng và trình độ học vấn
của người dân ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình nên ta sẽ thực hiện ước
lượng 1 mô hình hồi quy thu hẹp khác chỉ có ba biến. Trong đó, biến phụ thuộc
là biến thu nhập, còn 2 biến độc lập là yếu tố vùng và trình độ học vấn của
người dân. Mối quan hệ được thể hiện thông qua phương trình sau:
Thunhap = C(1) +C(2)*vung(i) +C(3)*trinhdo +Ut.
8
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Ta có bảng ước lượng sau:
* Qua bảng ước lượng trên, thấy rằng các hệ số ước lượng của biến (vung)
và biến (trinhdo) rất lớn nên ta có thể cho rằng khu vực sống và trình độ học vấn
của người dân ảnh hưởng rất lớn đến mức thu nhập của hộ gia đình.
Ta có phương trình ước lượng:
Thunhap = 18980.89 + 43555.16*vung + 35219.87*trinhdo.
* Nếu hộ gia đình sống ở khu vực thành thị, lượng thu nhập cao hơn so với
hộ gia đình khi sống ở nông thôn là 43555.16 đơn vị. Như vậy có thể thấy rằng
thu nhập đạt được của hộ gia đình ở thành thị cao hơn nhiều so với thu nhập của
hộ gia đình ở nông thôn.
* Trình độ học vấn là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến thu nhập của hộ
gia đình. Những người có trình độ học vấn càng cao thi khả năng kiếm tiền càng
giỏi. Cụ thể là những hộ gia đình mà chủ hộ có trình độ học vấn từ tốt nghiệp
phổ thông trung học trở lên thì có thể kiếm được khoản thu nhập cao hơn so với
những hộ gia đình mà chủ hộ có trình độ học vấn dưới mức phổ thông trung học
là 35219.87 đơn vị.
9
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
* Ta có đồ thị thể hiện tổng thu nhập của hộ gia đình:
* Nhìn vào đồ thị trước tiên ta thấy ở nước ta có sự phân hóa giàu nghèo
sâu sắc, sự chênh lệch về thu nhập của các hộ gia đình khá lớn.Trong khi có gia
đình thu nhập một năm là 122830 triệu thì có gia đình thu nhập chỉ có 14.2 triệu
một năm, sự chênh lệch là 122815.8 triệu. Đây là con số khá lớn, nó đã thể hiện
phần nào đó sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập của người dân.
* Tuy nhiên, ta đã sử dụng tổng thu nhập của hộ gia đình nên cũng không
chính xác hoàn toàn rằng mức sống của người dân là chênh nhau quá nhiều. Bởi
thể hiện mức sống cao hay thấp là đánh giá theo thu nhập bình quân đầu người,
còn ở đây là tổng thu nhập của hộ gia đình.
* Các yếu tố như vùng miền và trình độ học vấn ảnh hưởng trực tiếp đến
thu nhập của người tham gia lao động, do đó cũng tác động đến tổng thu nhập
của hộ gia đình.
10
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
3.2. Phân tích kết quả.
*Trong quá trình thiết lập mô hình,do mô hình chỉ có một biến định lượng
là thu nhập và cũng là biến phụ thuộc, còn các biến khác đều là biến giả.Do vây,
để tránh sự thiếu sót khi phân tích ảnh hưởng của các yếu tố đến thu nhập của hộ
gia đình, do vậy đề tài đã thực hiện ước lượng ba mô hình.Mô hình thứ nhất
nghiên cứu ảnh hưởng của yếu tố vùng, giới tính, trình độ học vấn và sự tương
tác của các biến giả nay một cách đầy đủ nhất. Tuy nhiên quá trình ước lượng đã
chỉ ra rằng không có sự tương tác đôi một giữa các biến giả nên ta sử dụng mô
hình hồi quy thu hẹp chỉ có sự tác động của ba biến trên và sự tác động tổng hợp
của ba biến này. Tuy nhiên trong ba biến giả, ta thấy rằng giới tính đều không có
ý nghĩa thống kê hay nói cách khác không có tác động tới thu nhập của hộ gia
đình. Do vậy, ta thực hiện việc ước lượng bằng việc kiểm định thông qua mô
hình thứ ba là 1 mô hình đơn giản chỉ có 2 biến giả và một biến định lượng.
* Thông qua mô hình thứ ba, ta thấy rằng các biến giả ảnh hưởng rất nhiều
đến thu nhập của hộ gia đình, và do vậy nó cũng giải thích được khá nhiều sự
thay đổi của thu nhập. Mức thu nhập của các hộ gia đình ở thành thị cao hơn rất
nhiều so với thu nhập của các hộ gia đình ở nông thôn. Và trình độ học vấn có
thể là yếu tố quan trọng bậc nhất ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình.
11
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ ĐƯA RA ĐỀ XUẤT.
4.1. Kết luận chung và giải thích kết quả.
4.1.1. Kết luận chung.
* Qua quá trình ước lượng và phân tích kết quả như trên ta thấy rằng thu
nhập của hộ gia đình phụ thuộc vào nhiều nhân tố nhưng sự tác động của khu
vực sống và trình độ học vấn đến thu nhập cuả hộ gia đình là rất lớn. Do nước ta
có các điều kiện kinh tế vùng là khác nhau, sự phát triển của các ngành dịch vụ
và ngành công nghiệp chủ yếu tập trung ở khu vực thành thị, còn khu vực nông
thôn chủ yếu là ngành nông nghiệp với năng suất lao động lại phụ thuộc vào
thời tiết và có thể gặp rất nhiều rủi ro.
* Khả năng kiếm tiền của phụ nữ và nam giới có thể xem như tương đương
nhau. Khi nam giới làm chủ hộ hoặc nữ giới làm chủ hộ thì mức thu nhập dường
như không bị ảnh hưởng gì của yếu tố này.
* Thông qua quá trình ước lượng các mô hình ta thấy rằng nước ta đã có sự
bình đẳng giới, tuy nhiên tình trạng phân hóa giàu nghèo còn khá rõ rệt. Điều
này có thể vô hình dẫn đến tình trạng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập.
* Do yếu tố về khu vực sống ảnh hưởng rất lớn đến mức thu nhập của hộ
gia đình, do vậy có thể thấy rằng nước ta chưa có sự phát triển kinh tế đồng đều
giữa các khu vực. Có thể thấy rằng nhiều khu vực trong cả nước vẫn chưa khai
thác được thế mạnh của từng vùng và do đó chưa có nhiều cơ hội cho dân cư
sinh sống ở vùng nông thôn.
* Nền kinh tế càng phát triển thì trình độ học vấn càng quan trọng, đây là
chìa khóa giúp mỗi người có thể tìm được công việc có thu nhập cao hơn so với
những người có trình độ học vấn thấp.
12
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
4.2.1. Giải thich kết quả.
* Nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phát triển,Việt Nam đã ra nhập sâu
vào nền kinh tế thế giới và có những bước phát triển nhất định. Phát triển kinh tế
đồng nghĩa với việc công nghiệp hóa và hiện đại hóa, công nghệ phát triển ngày
càng hiện đại. Chính điều này, công nghệ đã góp phần nào thay thế được lao
động chân tay và cũng đồng thời nhu cầu về lao động có trình độ tay nghề ngày
càng cao. Cơ hội mở rộng ra cho những người lao động có trình độ cao, đáp ứng
được công việc. Bên cạnh đó, những lao động không có trình độ sẽ rất khó tìm
việc, nếu có việc thì thu nhập chắc chắn thấp là điều dễ hiểu. Chính vì vậy, trình
độ học vấn ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của hộ gia đình. Nó dường như tỉ lệ
thuận với thu nhập, tức trình độ tay nghề càng cao thì thu nhập mà họ nhận
được càng cao và ngược lại.
* Trong quá trình sử dụng mô hình ước lượng, ta thấy trình độ học vấn
không có liên quan rõ rệt đến khu vực sống. Điều này càng thể hiện rõ trong
những năm gần đây. Tỉ lệ đỗ đại học trung bình ở các vùng nông thôn không
kém gì so với khu vực thành thị như một số trường ở tỉnh Hải Dương, tỉnh Nam
Định.Thậm chí những năm gần đây, số học sinh đỗ thủ khoa ở các trường đại
học chủ yếu nằm ở khu vực 2 hoặc khu vực 2 nông thôn.Tinh thần học tập của
các em vùng thôn quê ngày càng cao, càng có ý chí vươn lên, do vậy khoảng
cách về trình độ học vấn không có sự chênh lệch rõ ràng giữa các khu vực sống.
* Tuy trình độ học vấn không có sự chênh lệch nhiều giữa các vùng nhưng
thu nhập lại có sự chênh lệch rất lớn giữa khu vực thành thị và khu vực nông
thôn. Những sinh viên sau khi tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng có trình
độ không về quê làm việc. Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố tạo ra, tuy nhiên
trong đó nguyên nhân chủ yếu là do các địa phương không có chính sách đãi
ngộ tốt đối với người mới ra trường, không tạo điều kiện cho họ làm việc, đồng
thời cơ chế cũ chưa có sự đổi mới trong cách quản lý cũng như trong tư
tưởng.Điều này vô tình đã tạo ra những khó khăn mà sinh viên mới ra trường
13
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
phải đối mặt, tiếng nói của họ dù đúng hay sai cũng không được xem
trọng.Đồng thời với cơ chế cũ không giúp cho những sinh viên mới ra trường
được thể hiện năng lực làm việc một cách tối đa.Do vậy, họ chọn ở lại thành thị
sau khi ra trường để có cơ hội thể hiện mình và được thử sức trong môi trường
làm việc năng động cũng là điều dễ hiểu. Bên cạnh đó, theo được hỏi thì nhiều
sinh viên muốn trụ lại ở thành phố lớn vì họ thích cuộc sống hiện đại, tiện nghi
và rất năng động.
* Năm 2006, tình hình kinh tế của Việt Nam có những bước tiến mới.Việt
Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới (WTO) ,
đồng thời Mỹ đã thông qua quy chế quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn
(PRNT) với Việt Nam. Nền kinh tế Việt Nam đang chuyển theo hướng tăng tỉ
trọng ngành công nghiệp và dịch vụ, giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp. Ngoài ra,
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài(FDI) tăng đột biến, đạt trên 10.2 tỷ USD, trong
nước có sự ra mắt của các tập đoàn kinh tế đầu tiên như tập đoàn bưu chính viễn
thông, tập đoàn than và khoáng sản, tập đoàn công nghiệp và tàu thủy và tập
đoàn điện lực Việt Nam.Thị trường chứng khoán bùng nổ với nhiều doanh
nghiệp tham gia sàn giao dịch, và cuối năm 2006 chỉ số VN-index đạt 800
điểm.Hầu hết những thuận lợi trên đây đã giúp cho các khu vực thành thị phát
triển ngày càng mạnh hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho dân cư sinh sống ở khu
vực thành thị có nhiều cơ hội việc làm, thậm chí các cá nhân có thể tìm được
việc làm thêm ngoài công việc chính. Trong khi đó, ở khu vực nông thôn, các
gia đình sống chủ yếu từ nông nghiệp, thu nhập rất bấp bênh. Trong năm 2006,
bên cạnh những mặt thuận lợi, Việt Nam còn gặp không ít những khó khăn. Hạn
hán, lũ lụt đã làm thiệt hại về người và của ở nhiều vùng trong cả nước. Dịch
cúm gia cầm, dịch lở mồm long móng ở gia súc, dịch rầy nâu, bệnh vàng lùn,
lùn xoắn lá trên lúa ở đồng bằng sông Cửu Long đã làm cho năng suất trong
ngành nông nghiệp giảm mạnh, do đó thu nhập của dân cư sinh sống trong khu
vực nông thôn thấp.Tuy ngoài nông nghiệp, ở một số vùng nông thôn còn có các
làng nghề truyền thống như làm đồ gốm, một số loại đồ lưu niệm làm từ mây,
14
Phân tích một số nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập
của hộ gia đình Việt Nam
MỤC LỤC
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ ÁN MÔN HỌC...................................2
PHẦN I: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU..............................................2
1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài..............................................2
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu....................................................................2
1.3. Mục đích của đề tài nghiên cứu...............................................................3
1.4. Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu...........................................3
PHẦN II. CƠ SỞ DỮ LIỆU...............................................................................4
2.1. Cơ sở dữ liệu.............................................................................................4
2.1.1. Số liệu sử dụng được lấy từ niên gián thống kê năm 2006.................4
2.1.2. Cơ sở lí thuyết.....................................................................................4
2.2. Cơ sở phân tích.........................................................................................4
2.3. Phương pháp phân tích............................................................................5
PHẦN III. MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ PHÂN TÍCH........................................6
3.1. Mô hình và kết quả của việc phân tích số liệu.......................................6
3.2. Phân tích kết quả....................................................................................12
PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ ĐƯA RA ĐỀ XUẤT...........................................13
4.1. Kết luận chung và giải thích kết quả....................................................13
4.1.1. Kết luận chung...................................................................................13
4.2.1. Giải thich kết quả..............................................................................14
4.2. Đề xuất.....................................................................................................16
0
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ ÁN MÔN HỌC
PHẦN I: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.
1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.
Trong bối cảnh thế giới đang ngày một thay đổi, xã hội ngày càng phát
triển và cuộc sống của người dân ngày càng được cải thiện. Nhu cầu của các hộ
gia đình về mọi mặt của cuộc sống ngày càng tăng cao ở mọi đất nước trên thế
giới, và do đó Việt Nam không phải là một ngoại lệ.Tuy nhiên việc có thỏa mãn
được các nhu cầu đó hay không lại hoàn toàn phụ thuộc vào thu nhập của chính
hộ gia đình là cao hay thấp.Như chúng ta cũng đã biết, thu nhập của người dân
góp phần rất lớn đến GDP.Mà GDP lại là nhân tố thể hiện sự tăng trưởng của
đất nước. Mặt khác, một đất nước có tiến bộ hay không lại thể hiện ở thu nhập
bình quân đầu người. Do đó, thu nhập là nhân tố đánh giá sự phát triển và tăng
trưởng của một quốc gia.Chính vì vậy, việc xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến
thu nhập của hộ gia đình của nước ta là rất quan trọng.Việc nghiên cứu để tìm ra
những yếu tố ảnh hưởng cùng chiều và ngược chiều đối với thu nhập để có
những biện pháp phù hợp nhằm thúc đẩy thu nhập của người dân tăng cao.
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu.
Như đã nói, thu nhập là yếu tố rất quan trọng trong việc đánh giá sự phồn
thịnh của một đất nước.Do vậy, việc nâng cao thu nhập của người dân là quan
trọng hàng đầu đối với một đất nước.Do vậy, chính phủ và các ban ngành lãnh
đạo cần có những biện pháp đẩy mạnh thu nhập cho người dân.Vì vậy vấn đề
đặt ra cho việc nghiên cứu đề tài này là:Trình độ học vấn của chủ hộ có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình không, giới tính của chủ hộ có ảnh hưởng
như thế nào đến thu nhập của hộ gia đình và khu vực sống sẽ tác động đến thu
nhập của hộ gia đình như thế nao? Qua quá trình nghiên cứu các nhân tố
này,chính phủ có thể đưa ra các chính sách phù hợp nhằm làm tăng thu nhập cho
1
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
người dân, đồng thời làm giảm được sự phân hóa giàu nghèo và bất bình đẳng
trong xã hội.
1.3. Mục đích của đề tài nghiên cứu
* Sử dụng số liệu và lượng hóa số liệu về thu nhập của các hộ gia đình theo
các vùng khác nhau. Từ đó, mô hình hóa được sự khác nhau về thu nhập của các
hộ gia đình ở nông thôn và thành thị.
* Cho thấy được trình độ học vấn ảnh hưởng đến thu nhập nhiều hay ít.
* Có sự khác biệt nào về khả năng kiếm tiền của nam giới và phụ nữ, do đó
có sự khác nhau giữa thu nhập của các hộ gia đình khi họ làm chủ hộ không?
1.4. Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu.
Việc nghiên cứu đề tài có nhiều ứng dụng trong khoa học cũng như trong
thực tiễn.Về mặt khoa học, đề tài sử dụng các mô hình, các phương pháp phân
tích số liệu và cơ sở lí thuyết kinh tế. Về mặt thực tiễn, đề tài đưa ra các kết quả
nghiên cứu chính xác thông qua lượng hóa các số liệu, giúp cho các nhà hoạch
định chính sách và các cơ sở kinh doanh đưa ra các phương án nhằm làm tăng
thu nhập cho hộ gia đình, do đó góp phần làm tăng thu nhập quốc dân và thúc
đẩy tăng trưởng của đất nước.
2
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN II. CƠ SỞ DỮ LIỆU
2.1. Cơ sở dữ liệu.
2.1.1.Số liệu sử dụng được lấy từ niên gián thống kê năm 2006.
Số liệu về tổng thu nhập của hộ gia đình theo các tỉnh, được lấy ngẫu
nhiên, trình độ học vấn của chủ hộ và thông tin giới tính của chủ hộ thông qua
cuộc điều tra của các điều tra viên của tổng cục thống kê năm 2006.
2.1.2.Cơ sở lí thuyết.
- Sử dụng tạp chí nghiên cứu và thảo luận ( số 6-tháng 11/ 2005 của tác
giả Trần Bình Nam – Đại học New South Wales.)
- Các lý thuyết kinh tế được sử dụng trong các giáo trình kinh tế, ngoài ra
có sự tổng hợp phân tích từ dữ liệu của tổng cục thống kê và các tạp chí kinh tế
của Việt Nam.
2.2. Cơ sở phân tích.
* Theo tổng cục điều tra dân số và nhà ở tại thời điểm 1/4/1999 quy định
rằng hộ gia đình gồm một hay một nhóm người ở chung và ăn chung. Những
người này có thể hoặc không có quỹ thu, chi chung, có thể hoặc không có mối
quan hệ ruột thịt. Chủ hộ là người đại diện cho hộ và được các thành viên khác
công nhận.
*Thu nhập cá nhân là thước đo về thu nhập mà dân cư có được từ tất cả các
nguồn trong tài khoản thu nhập quốc dân.Sau khi chúng ta khấu trừ thuế cá nhân
khỏi thu nhập cá nhân, chúng ta sẽ có một thước đo gọi là thu nhập cá nhân khả
dụng.
*Qui mô hộ gia đình là mẫu số quan trọng ảnh hưởng đến thu nhập bình
quân của các thành viên trong hộ.Qui mô hộ gia đình lớn tức tỉ lệ người ăn theo
cao. Điều này sẽ làm cho thu nhập trung bình thấp.
3
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
* Theo quan điểm kinh tế trong giáo dục, giáo dục là một đề tài nghiên cứu
bao la, có thể phân tích được từ nhiều góc cạnh khác nhau.Quan điểm “giáo dục
vị giáo dục” thuần túy, chúng ta có thể xem như là một vị cứu cánh vì những
giá trị nội tại của nó. Giáo dục có thể xem là một quá trình tích lũy vốn con
người.Chính sách giáo dục có thể xem là một thành phần toàn bộ và không thể
thiếu trong cuộc sống kinh tế.Do vậy, theo quan điểm này, sự phát triển của nền
kinh tế chịu ảnh hưởng sâu sắc của giáo dục.Nền kinh tế phát triển lại thể hiện ở
mức thu nhập cao hay thấp, do vậy ta cũng thấy rằng trình độ học vấn ảnh
hưởng đến thu nhập. Vì điều đó nên cần xem xét ảnh hưởng của trình độ học
vấn đến thu nhập là mạnh hay yếu.
* Như ta đã biết trước đây, chế độ cũ với các quan điểm lạc hậu, quan
điểm trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại trong xã hội, người phụ nữ luôn bị nép
vế và không có nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc. Nhưng hiện nay, chính
sách kinh tế mở cửa và có nhiều thông thoáng hơn trong quan niệm sống, do đó
ta xem cơ hội của người phụ nữ có được ngang bằng với nam giới trong xã hội
hay không.Ngoài ra, một đất nước có bình đẳng giới hay không phải xem xét
đến khả năng kiếm tiền của người phụ nữ có chênh lệch nhiều so với nam giới
không? Chính vì nghi ngờ điều này nên ta xem xét nhân tố giới tính có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình hay không?
2.3.Phương pháp phân tích.
- Sử dụng phần mềm Stata và phần mềm Eviews để phân tích số liệu.
- Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, cách thức sử dụng biến giả để
thấy được sự ảnh hưởng của các nhân tố trong mô hình nghiên cứu tới thu nhập.
- Số liệu về thu nhập của hộ gia đình sẽ được chia theo 2 vùng là thành thị
và nông thôn. Được lấy ngẫu nhiên từ khắp các khu vực của cả nước.
- Đối tượng nghiên cứu là hộ gia đình.
4
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN III. MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ PHÂN TÍCH.
3.1. Mô hình và kết quả của việc phân tích số liệu.
* Do có thể có sự tương tác giữa các biến giả nên ta sử dụng mô hình tổng
quát như sau:
Thunhap(i) = + *gioitinh + *trinhdo + *vung + *gtv + *tdv +
*tdgt + *tonghop +Ut
Trong đó:
Gtv = gioitinh*vung ; tdv = trinhdo*vung ; tdgt = trinhdo*gioitinh ;
Tonghop =trinhdo*gioitinh*vung.
Thunhap(i): là thu nhập của hộ gia đình i.
Gioitinh(i) : là giới tính của chủ hộ gia đình i.
Vung(i) : là khu vực sống của hộ gia đình i.
Trinhdo(i) : là trình độ học vấn của chủ hộ gia đình (i).
0 nếu chủ hộ là nữ.
Gioitinh=
1 nếu chủ hộ là nam.
1 nếu hộ gia đình sống ở vùng thành thị.
Vung=
0 nếu hộ gia đình sống ở khu vực nông thôn.
0 nếu trình độ học vấn dưới mức trung học phổ thông
Trinhdo=
1 nếu trình độ học vấn từ trung học phổ thông trở lên.
5
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
*Qua việc ước lượng mô hình ta có bảng sau:
*Từ bảng ước lượng trên ta thấy, khi hồi quy tổng thu nhập của hộ gia đình
theo vùng, giới tính của chủ hộ và trình độ học vấn, rõ ràng rằng duy nhất chỉ có
biến vùng có ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì hệ số của biến có ý
nghĩa thống kê ( P value =0.0092
thấy rằng không có sự ảnh hưởng tương tác tưng đôi một giữa các biến giả.Vì
vậy ta có thể loại bỏ một số biến được tổng hợp từ các biến vùng, trình độ và
giới tính.
*Chính vì những lý do trên, ta sẽ sử dụng mô hình hồi quy thu hẹp bao
gồm biến thunhap, gioitinh, vung, trinhdo và ảnh hưởng tổng hợp từ 3 biến giả
trên.Việc ước lượng mối quan hệ giữa các biến bằng cách sử dụng mô hình sau:
Thunhap(i) = α1 + α2* gioitinh +α3 * vung + α4 * trinhdo +α5* tonghop + Ut
6
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Thông qua quá trình ước lượng bằng EVIEWS ta có bảng ước lượng như
sau:
* Từ trên ta có phương trình ước lượng thu nhập của hộ gia đình thông qua
các biến là:
thunhap = 28151.7 – 15532.17*gioitinh + 38374.89*vung +29704.07 *trinhdo
+ 21377.31*tonghop.
* Từ bảng ước lượng trên ta cũng thấy rằng không hề có sự tương tác giữa
các biến giả vì giá trị P-value ứng với biến được tổng hợp từ ba biến giả trên lớn
hơn mức ý nghiã α= 5% , do vậy ta cũng có thể bỏ biến tổng hợp này đi và ước
lượng mô hình chỉ còn biến thu nhập chịu ảnh hưởng từ vùng, trình độ và giới
tính của chủ hộ.
*Ước lượng biến (thunhap) theo các biến giả là (trinhdo), (vung) và
(gioitinh) ta sử dụng mô hình sau:
Thunhap=β1 + β2*gioitinh + β3* trinhdo + β4*vung +Ut.
7
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Ước lượng mô hình ta có bảng ước lượng như sau:
*Qua việc ước lượng trên ta nhận thấy, biến (trinhdo) và (vung) có ảnh
hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì các hệ số ước lượng có ý nghĩa thống kê
(do giá trị p value < α), tuy nhiên giới tính và nhân tố được tổng hợp từ ba biến
giả trên không ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình vì các hệ số ước lượng
không có ý nghĩa thống kê (pvalue >α).
*Giới tính của hộ gia đình không ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình,
điều này chứng tỏ khả năng kiếm tiền của phụ nữ và nam giới là tương đương,
không có sự chênh lệch rõ ràng.
* Do nghi ngờ rằng trong mô hình chỉ có yếu tố vùng và trình độ học vấn
của người dân ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình nên ta sẽ thực hiện ước
lượng 1 mô hình hồi quy thu hẹp khác chỉ có ba biến. Trong đó, biến phụ thuộc
là biến thu nhập, còn 2 biến độc lập là yếu tố vùng và trình độ học vấn của
người dân. Mối quan hệ được thể hiện thông qua phương trình sau:
Thunhap = C(1) +C(2)*vung(i) +C(3)*trinhdo +Ut.
8
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
Ta có bảng ước lượng sau:
* Qua bảng ước lượng trên, thấy rằng các hệ số ước lượng của biến (vung)
và biến (trinhdo) rất lớn nên ta có thể cho rằng khu vực sống và trình độ học vấn
của người dân ảnh hưởng rất lớn đến mức thu nhập của hộ gia đình.
Ta có phương trình ước lượng:
Thunhap = 18980.89 + 43555.16*vung + 35219.87*trinhdo.
* Nếu hộ gia đình sống ở khu vực thành thị, lượng thu nhập cao hơn so với
hộ gia đình khi sống ở nông thôn là 43555.16 đơn vị. Như vậy có thể thấy rằng
thu nhập đạt được của hộ gia đình ở thành thị cao hơn nhiều so với thu nhập của
hộ gia đình ở nông thôn.
* Trình độ học vấn là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến thu nhập của hộ
gia đình. Những người có trình độ học vấn càng cao thi khả năng kiếm tiền càng
giỏi. Cụ thể là những hộ gia đình mà chủ hộ có trình độ học vấn từ tốt nghiệp
phổ thông trung học trở lên thì có thể kiếm được khoản thu nhập cao hơn so với
những hộ gia đình mà chủ hộ có trình độ học vấn dưới mức phổ thông trung học
là 35219.87 đơn vị.
9
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
* Ta có đồ thị thể hiện tổng thu nhập của hộ gia đình:
* Nhìn vào đồ thị trước tiên ta thấy ở nước ta có sự phân hóa giàu nghèo
sâu sắc, sự chênh lệch về thu nhập của các hộ gia đình khá lớn.Trong khi có gia
đình thu nhập một năm là 122830 triệu thì có gia đình thu nhập chỉ có 14.2 triệu
một năm, sự chênh lệch là 122815.8 triệu. Đây là con số khá lớn, nó đã thể hiện
phần nào đó sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập của người dân.
* Tuy nhiên, ta đã sử dụng tổng thu nhập của hộ gia đình nên cũng không
chính xác hoàn toàn rằng mức sống của người dân là chênh nhau quá nhiều. Bởi
thể hiện mức sống cao hay thấp là đánh giá theo thu nhập bình quân đầu người,
còn ở đây là tổng thu nhập của hộ gia đình.
* Các yếu tố như vùng miền và trình độ học vấn ảnh hưởng trực tiếp đến
thu nhập của người tham gia lao động, do đó cũng tác động đến tổng thu nhập
của hộ gia đình.
10
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
3.2. Phân tích kết quả.
*Trong quá trình thiết lập mô hình,do mô hình chỉ có một biến định lượng
là thu nhập và cũng là biến phụ thuộc, còn các biến khác đều là biến giả.Do vây,
để tránh sự thiếu sót khi phân tích ảnh hưởng của các yếu tố đến thu nhập của hộ
gia đình, do vậy đề tài đã thực hiện ước lượng ba mô hình.Mô hình thứ nhất
nghiên cứu ảnh hưởng của yếu tố vùng, giới tính, trình độ học vấn và sự tương
tác của các biến giả nay một cách đầy đủ nhất. Tuy nhiên quá trình ước lượng đã
chỉ ra rằng không có sự tương tác đôi một giữa các biến giả nên ta sử dụng mô
hình hồi quy thu hẹp chỉ có sự tác động của ba biến trên và sự tác động tổng hợp
của ba biến này. Tuy nhiên trong ba biến giả, ta thấy rằng giới tính đều không có
ý nghĩa thống kê hay nói cách khác không có tác động tới thu nhập của hộ gia
đình. Do vậy, ta thực hiện việc ước lượng bằng việc kiểm định thông qua mô
hình thứ ba là 1 mô hình đơn giản chỉ có 2 biến giả và một biến định lượng.
* Thông qua mô hình thứ ba, ta thấy rằng các biến giả ảnh hưởng rất nhiều
đến thu nhập của hộ gia đình, và do vậy nó cũng giải thích được khá nhiều sự
thay đổi của thu nhập. Mức thu nhập của các hộ gia đình ở thành thị cao hơn rất
nhiều so với thu nhập của các hộ gia đình ở nông thôn. Và trình độ học vấn có
thể là yếu tố quan trọng bậc nhất ảnh hưởng đến thu nhập của hộ gia đình.
11
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ ĐƯA RA ĐỀ XUẤT.
4.1. Kết luận chung và giải thích kết quả.
4.1.1. Kết luận chung.
* Qua quá trình ước lượng và phân tích kết quả như trên ta thấy rằng thu
nhập của hộ gia đình phụ thuộc vào nhiều nhân tố nhưng sự tác động của khu
vực sống và trình độ học vấn đến thu nhập cuả hộ gia đình là rất lớn. Do nước ta
có các điều kiện kinh tế vùng là khác nhau, sự phát triển của các ngành dịch vụ
và ngành công nghiệp chủ yếu tập trung ở khu vực thành thị, còn khu vực nông
thôn chủ yếu là ngành nông nghiệp với năng suất lao động lại phụ thuộc vào
thời tiết và có thể gặp rất nhiều rủi ro.
* Khả năng kiếm tiền của phụ nữ và nam giới có thể xem như tương đương
nhau. Khi nam giới làm chủ hộ hoặc nữ giới làm chủ hộ thì mức thu nhập dường
như không bị ảnh hưởng gì của yếu tố này.
* Thông qua quá trình ước lượng các mô hình ta thấy rằng nước ta đã có sự
bình đẳng giới, tuy nhiên tình trạng phân hóa giàu nghèo còn khá rõ rệt. Điều
này có thể vô hình dẫn đến tình trạng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập.
* Do yếu tố về khu vực sống ảnh hưởng rất lớn đến mức thu nhập của hộ
gia đình, do vậy có thể thấy rằng nước ta chưa có sự phát triển kinh tế đồng đều
giữa các khu vực. Có thể thấy rằng nhiều khu vực trong cả nước vẫn chưa khai
thác được thế mạnh của từng vùng và do đó chưa có nhiều cơ hội cho dân cư
sinh sống ở vùng nông thôn.
* Nền kinh tế càng phát triển thì trình độ học vấn càng quan trọng, đây là
chìa khóa giúp mỗi người có thể tìm được công việc có thu nhập cao hơn so với
những người có trình độ học vấn thấp.
12
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
4.2.1. Giải thich kết quả.
* Nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phát triển,Việt Nam đã ra nhập sâu
vào nền kinh tế thế giới và có những bước phát triển nhất định. Phát triển kinh tế
đồng nghĩa với việc công nghiệp hóa và hiện đại hóa, công nghệ phát triển ngày
càng hiện đại. Chính điều này, công nghệ đã góp phần nào thay thế được lao
động chân tay và cũng đồng thời nhu cầu về lao động có trình độ tay nghề ngày
càng cao. Cơ hội mở rộng ra cho những người lao động có trình độ cao, đáp ứng
được công việc. Bên cạnh đó, những lao động không có trình độ sẽ rất khó tìm
việc, nếu có việc thì thu nhập chắc chắn thấp là điều dễ hiểu. Chính vì vậy, trình
độ học vấn ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của hộ gia đình. Nó dường như tỉ lệ
thuận với thu nhập, tức trình độ tay nghề càng cao thì thu nhập mà họ nhận
được càng cao và ngược lại.
* Trong quá trình sử dụng mô hình ước lượng, ta thấy trình độ học vấn
không có liên quan rõ rệt đến khu vực sống. Điều này càng thể hiện rõ trong
những năm gần đây. Tỉ lệ đỗ đại học trung bình ở các vùng nông thôn không
kém gì so với khu vực thành thị như một số trường ở tỉnh Hải Dương, tỉnh Nam
Định.Thậm chí những năm gần đây, số học sinh đỗ thủ khoa ở các trường đại
học chủ yếu nằm ở khu vực 2 hoặc khu vực 2 nông thôn.Tinh thần học tập của
các em vùng thôn quê ngày càng cao, càng có ý chí vươn lên, do vậy khoảng
cách về trình độ học vấn không có sự chênh lệch rõ ràng giữa các khu vực sống.
* Tuy trình độ học vấn không có sự chênh lệch nhiều giữa các vùng nhưng
thu nhập lại có sự chênh lệch rất lớn giữa khu vực thành thị và khu vực nông
thôn. Những sinh viên sau khi tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng có trình
độ không về quê làm việc. Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố tạo ra, tuy nhiên
trong đó nguyên nhân chủ yếu là do các địa phương không có chính sách đãi
ngộ tốt đối với người mới ra trường, không tạo điều kiện cho họ làm việc, đồng
thời cơ chế cũ chưa có sự đổi mới trong cách quản lý cũng như trong tư
tưởng.Điều này vô tình đã tạo ra những khó khăn mà sinh viên mới ra trường
13
Website: http://www.webluanvan.com Email : [email protected]
phải đối mặt, tiếng nói của họ dù đúng hay sai cũng không được xem
trọng.Đồng thời với cơ chế cũ không giúp cho những sinh viên mới ra trường
được thể hiện năng lực làm việc một cách tối đa.Do vậy, họ chọn ở lại thành thị
sau khi ra trường để có cơ hội thể hiện mình và được thử sức trong môi trường
làm việc năng động cũng là điều dễ hiểu. Bên cạnh đó, theo được hỏi thì nhiều
sinh viên muốn trụ lại ở thành phố lớn vì họ thích cuộc sống hiện đại, tiện nghi
và rất năng động.
* Năm 2006, tình hình kinh tế của Việt Nam có những bước tiến mới.Việt
Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới (WTO) ,
đồng thời Mỹ đã thông qua quy chế quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn
(PRNT) với Việt Nam. Nền kinh tế Việt Nam đang chuyển theo hướng tăng tỉ
trọng ngành công nghiệp và dịch vụ, giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp. Ngoài ra,
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài(FDI) tăng đột biến, đạt trên 10.2 tỷ USD, trong
nước có sự ra mắt của các tập đoàn kinh tế đầu tiên như tập đoàn bưu chính viễn
thông, tập đoàn than và khoáng sản, tập đoàn công nghiệp và tàu thủy và tập
đoàn điện lực Việt Nam.Thị trường chứng khoán bùng nổ với nhiều doanh
nghiệp tham gia sàn giao dịch, và cuối năm 2006 chỉ số VN-index đạt 800
điểm.Hầu hết những thuận lợi trên đây đã giúp cho các khu vực thành thị phát
triển ngày càng mạnh hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho dân cư sinh sống ở khu
vực thành thị có nhiều cơ hội việc làm, thậm chí các cá nhân có thể tìm được
việc làm thêm ngoài công việc chính. Trong khi đó, ở khu vực nông thôn, các
gia đình sống chủ yếu từ nông nghiệp, thu nhập rất bấp bênh. Trong năm 2006,
bên cạnh những mặt thuận lợi, Việt Nam còn gặp không ít những khó khăn. Hạn
hán, lũ lụt đã làm thiệt hại về người và của ở nhiều vùng trong cả nước. Dịch
cúm gia cầm, dịch lở mồm long móng ở gia súc, dịch rầy nâu, bệnh vàng lùn,
lùn xoắn lá trên lúa ở đồng bằng sông Cửu Long đã làm cho năng suất trong
ngành nông nghiệp giảm mạnh, do đó thu nhập của dân cư sinh sống trong khu
vực nông thôn thấp.Tuy ngoài nông nghiệp, ở một số vùng nông thôn còn có các
làng nghề truyền thống như làm đồ gốm, một số loại đồ lưu niệm làm từ mây,
14