Nghiên cứu hoạt động marketing bán hàng ở công ty vật tư nông nghiệp hà nội
- 62 trang
- file .doc
1
PhÇn 1: §Æt VÊn ®Ò
1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Bíc vµo thêi kú CNH-H§H ®Êt níc mÆc dï GDP n«ng nghiÖp sÏ gi¶m
dÇn vÒ tû träng G§P nãi chung, ®ã lµ ®iÒu phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn nh -
ng n«ng nghiªp, n«ng th«n vÉn gi÷ vÞ trÝ chiÕn l îc víi nh÷ng néi dung míi.
N«ng nghiÖp vÉn tiÕp tôc ®¶m b¶o ®ñ l ¬ng thùc cho mét níc ®«ng d©n nh níc
ta; cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp; ®ãng gãp nguån n«ng l©m s¶n xuÊt
khÈu thu ngo¹i tÖ; gãp phÇn trùc tiÕp t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp
cho n«ng d©n tõ ®ã n©ng cao søc mua cña n«ng d©n ®Ó n«ng th«n trë thµnh thÞ
trêng lín cña c«ng nghiÖp; x©y dùng n«ng th«n v¨n minh hiÖn ®¹i.
Nhê cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n
cña §¶ng vµ Nhµ níc, n«ng nghiÖp n«ng th«n ®· tõng bíc ph¸t triÓn nhanh
chãng. N¨m 1999 níc ta ®· v¬n lªn trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai
trªn thÕ giíi, c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c nh : cµ phª, hå tiªu ca cao.. cã thÕ
m¹nh trªn thÞ trêng thÕ giíi. §¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã lµ do hé n«ng d©n huy ®éng
mäi kh¶ n¨ng s½n cã ®Ó ®Çu t s¶n xuÊt. Ngµy nay díi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ
cña khoa khäc kü thuËt, nhiÒu tiÕn bé míi ® îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp nhng kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña VTNN trong s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp. §¸p øng kÞp thêi VTNN gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®óng thêi vô vµ
cho n¨ng suÊt cao.
Trong bèi c¶nh kinh tÕ thÞ trêng th× mçi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu gÆp c¸c ®èi
thñ c¹nh tranh. Tuú vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi
doanh nghiÖp mµ cã c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c nhau. §èi víi doanh nghiÖp
th¬ng m¹i nh C«ng tyVTNN th× c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh
doanh cïng mÆt hµng. Sù c¹nh tranh diÔn ra chñ yÕu ë kh©u t¹o nguån hµng vµ
b¸n hµng, trong ®ã kh©u b¸n hµng diÔn ra chñ yÕu. Bëi v× b¸n hµng lµ kh©u
cuèi cïng cña chu kú kinh doanh lµ chøc n¨ng chñ yÕu cña doanh nghiÖp th -
¬ng m¹i. B¸n hµng lµ kh©u nghiÖp vô nh»m t¹o ra nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ ®Ó
gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu nh: Doanh sè, thÞ phÇn vµ lîi
nhuËn. ChÝnh v× vËy, b¸n hµng kh«ng chØ liªn quan mµ cßn chi phèi c¸c ho¹t
®éng chøc n¨ng kh¸c nh, tµi chÝnh, cung øng hµng ho¸ vµ marketing...
Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®Çy nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ phøc
t¹p, liªn tôc biÕn ®éng; marketing ® îc coi lµ c«ng cô h÷u Ých vµ hiÖu qu¶ trong
2
s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp. HÇu nh, mäi nhµ doanh nghiÖp
thµnh ®¹t trªn thÕ giíi ®Òu cè g¾ng häc hái ®Ó hiÓu vµ n¾m v÷ng b¶n chÊt cña
marketing tõ ®ã ®a ra chiÕn lîc kinh doanh phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña
doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn, nÒn t¶ng c¨n b¶n ®Ó qu¶n lý doanh nghiÖp bÒn
v÷ng. Trong m«i trêng ho¹t ®éng kinh tÕ, díi sù trî gióp cña khoa häc, c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i th× ho¹t ®éng marketing trë thµnh mét trong nh÷ng kh©u then
chèt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp.
C¸c ho¹t ®éng marketing gióp c¸c quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh
cã c¬ së v÷ng ch¾c h¬n, doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn vµ th«ng tin ®Çy ®ñ h¬n
nh»m tho¶ m·n mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Marketing x¸c ®Þnh râ ph¶i s¶n
xuÊt c¸i g×? Khèi lîng bao nhiªu? S¶n phÈm cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo? CÇn sö
dông nguyªn liÖu g×? Gi¸ b¸n bao nhiªu?
C«ng ty VTNN Hµ Néi trùc thuéc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT Thµnh phè
Hµ Néi lµ C«ng ty cung øng VTNN trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c vïng l©n cËn
víi m¹ng líi tiªu thô réng lín. Nhng trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t
nh hiÖn nay th× thùc sù C«ng ty ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh
doanh. Do ®ã b¸n hµng lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña C«ng ty. ThÊy ® îc tÇm quan
träng cña ho¹t ®éng marketing b¸n hµng cho nªn chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn
cøu ®Ò tµi:
“Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng
nghiÖp Hµ Néi”
1.2 Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi
1.1.1 Môc tiªu chung
Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng nghiÖp
Hµ Néi.
1.1.2 Môc tiªu cô thÓ
- Kh¸i qu¸t nh÷ng lý luËn cã liªn quan tíi ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ
marketing th¬ng m¹i nãi chung vµ marketing b¸n hµng nãi riªng.
- Ph©n tÝch ho¹t ®éng marketing cña C«ng ty (ph©n tÝch thÞ tr êng, thÞ
phÇn vµ c¸c ho¹t ®éng b¸n hµng)
- §Õ xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c marketing vµ ®Æc
biÖt lµ c«ng t¸c b¸n hµng, ®Èy m¹nh thÞ trêng tiªu thô.
1.3 §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
3
1.3.1 §èi tîng nghiªn cøu
Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng
nghiÖpHµ Néi.
1.3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu
* Ph¹m vi thêi gian
- Thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi tõ n¨m 2000 tíi n¨m 2002.
- Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi tõ ngµy 10/2/2003 tíi ngµy 10/6/2003.
* Ph¹m vi kh«ng gian:
T×nh h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c vïng l©n
cËn.
* Ph¹m vi s¶n phÈm: Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu ë C«ng ty t«i tiÕn hµng
nghiªn cøu cho mét sè s¶n ph¶m chÝnh ë C«ng ty vËt t n«ng nghiÖp Hµ Néi
nh: Ph©n bãn (§¹m, L©n, Kali, NPK), Thuèc BVTV (Thuèc trõ s©u, Thuèc trõ
bÖnh, Thuèc trõ cá).
PhÇn 2: tæng quan tµi liÖu
2.1 Vai trß cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng
2.1.1 Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp th¬ng m¹i
2.1.1.1 Kh¸i niÖm
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh tÕ hîp ph¸p chuyªn kinh doanh
®Ó kiÕm lêi th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hiÖn vËt trªn thÞ trêng. Nãi
c¸ch kh¸c th× doanh nghiÖp th¬ng m¹i chñ yÕu thùc hiÖn mua b¸n hµng ho¸.
Nh vËy, cã thÓ nãi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng
dÞch vô, th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp th¬ng
m¹i lµm dÞch vô cho ngêi tiªu dïng vµ ngêi s¶n xuÊt vµ ®ång thêi ®¸p øng lîi
Ých cña chÝnh m×nh. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng nh»m vµo
viÖc mua chç rÎ b¸n chç ®¾t hoÆc mua cña ngêi thõa b¸n cho ngêi thiÕu mµ
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i chñ yÕu dùa trªn yªu cÇu cã sù tham
gia cña trung gian vµo viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a ngíi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu
dïng nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña hai bªn.
4
2.1.1.2 §Æc trng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ doanh nghiÖp lµm dÞch vô cho ngêi mua vµ
ngêi b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ trêng do ®ã nã cã mét sè ®Æc tr-
ng sau:
- V× doanh nghiÖp kh«ng cã chøc n¨ng s¶n xuÊt cho nªn c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i cã ®èi tîng lao ®éng lµ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ hoµn chØnh.
Nã lµ ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n giòa doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi doanh nghiÖp th-
¬ng m¹i.
- Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng gièng nh doanh nghiÖp
kh¸c nã bao gåm c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt... Nhng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i th× nh©n vËt trung t©m lµ kh¸ch hµng. Cho nªn, mäi ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®Òu tËp trung híng vµo kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi ®Ó tho¶ m·n mong muèn, nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
- Do ®Æc ®iÓm kh¸ch hµng lµ nh©n vËt trung t©m cña doanh nghiÖp th¬ng
m¹i vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng vµ mäi ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng cho
nªn viÖc ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ trong néi bé doanh nghiÖp còng nh gi÷a
c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i bÞ h¹n chÕ h¬n so víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
- Do tÝnh ®Æc thï cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ trung gian gi÷a ngêi s¶n
xuÊt víi ngêi tiªu dïng cho nªn gi÷a c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã tÝnh chÊt
liªn kÕt tÊt yÕu gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®Ó h×nh thµnh lªn ngµnh kinh tÕ kü
thuËt. Nã ®· t¹o nªn tÝnh chÊt “phêng héi” cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
2.1.2 Vai trß cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
- C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã vÞ trÝ quan träng gãp phÇn ®iÒu hoµ
cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ trêng...
- C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu
dïng, gióp cho ngêi s¶n xuÊt ph©n phèi hµng ho¸, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, nã còng nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
- Th«ng qua ho¹t ®éng qu¶ng b¸, xóc tiÕn th¬ng m¹i... c¸c doanh nghiÖp
th¬ng m¹i gióp cho nhµ s¶n xuÊt khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm, kh¬i dËy nhu cÇu
kh¸ch hµng vµ gióp ngêi tiªu dïng biÕt ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp do ®ã
cung cÊp c¸c th«ng tin trùc tiÕp vÒ s¶n phÈm cho ngêi tiªu dïng th«ng qua c¸c
nh©n viªn b¸n hµng, qua catalog...
5
2.1.3 B¸n hµng, b¶n chÊt cña marketing b¸n hµng trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
2.1.3.1 Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng
ThuËt ng÷ b¸n hµng ®îc sö dông phæ biÕn trong kinh doanh, tuy nhiªn nã
®îc tiÕp cËn theo nhiÒu híng kh¸c nhau.
B¸n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, lµ
ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸ trªn c¬ së tho¶ m·n
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ mÆt gi¸ trÞ sö dông nhê ®ã mµ ngêi b¸n ®¹t ®îc
môc tiªu cña m×nh.
B¸n hµng lµ mét m¾t xÝch trong chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp.
B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn dÞch quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ngêi mua ®ång thêi
thu tiÒn hµng. Hay nãi c¸ch kh¸c, b¸n hµng lµ mét mÆt cña hµnh vi th¬ng m¹i
theo ®ã ngêi b¸n cã nghÜa vô giao hµng chuyÓn quyÒn së h÷u cho ngêi mua vµ
nhËn tiÒn vÒ, ngêi mua cã nghÜa vô tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n theo tho¶ thuËn cña
hai bªn.
Víi t c¸ch lµ ho¹t ®éng c¸ nh©n: B¸n hµng lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã ngêi
b¸n t×m hiÓu, kh¸m ph¸, gîi t¹o vµ tho¶ m·n nhu cÇu hay íc muèn cña ngêi
mua ®Ó ®¸p øng quyÒn lîi tho¶ ®¸ng l©u dµi cho hai bªn.
2.1.3.2 Vai trß cña b¸n hµng
B¸n hµng kh«ng chØ lµ nh÷ng ho¹t ®éng nh»m tho¶ m·n môc tiªu tríc
m¾t, mµ cßn thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng
b¸n hµng kh«ng nh÷ng gióp kh¸ch hµng tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh mµ cßn
t¸i t¹o, kh¬i dËy ph¸t triÓn nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Thùc hiÖn tèt kh©u b¸n
hµng gióp doanh nghiÖp cã ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng.
Ngµy nay, víi nh÷ng bíc tiÕn nhÈy vät do CM KHKT vµ C«ng nghÖ
mang l¹i, c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã thÓ t¹o ra mét khèi lîng lín s¶n phÈm hµng
ho¸ ®a d¹ng vµ phong phó víi chÊt lîng cao, ®¸p øng c¬ b¶n ®îc nhu cÇu thÞ
trêng. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp ph¶i
®Èy m¹nh vai trß cña c¸c nç lùc trong viÖc ®a s¶n phÈm hµng ho¸ ®Õn ngêi tiªu
dïng. Nãi c¸ch kh¸c th× b¸n hµng ®· thÓ hiÖn vai trß søc kÐo cña m×nh.
Trong nÒn kinh tÕ thi trêng, môc tiªu cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ®ã lµ
lîi nhuËn. Nhng ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× môc tiªu tríc m¾t ®ã lµ
t×m chç ®øng trªn thÞ trêng ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i b¸n ®îc
6
hµng, b¸n cµng nhiÒu cµng tèt ®Ó t¹o ra doanh thu vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp
trªn thÞ trêng.
2.1.4 B¶n chÊt cña marketing b¸n hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
§Æc thï cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ kh«ng tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra s¶n
phÈm. Thay v× s¶n xuÊt s¶n phÈm th× c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i tiÕn hµnh
mua c¸c lo¹i s¶n phÈm sau ®ã ph©n phèi vµ b¸n ra thÞ trêng nh»m thùc hiÖn
môc tiªu kinh doanh cña m×nh. Trªn gãc ®é tæng qu¸t, ho¹t ®éng kinh doanh
th¬ng m¹i ®îc chia thµnh nh÷ng kh©u quan träng nhÊt ®ã lµ: mua vµ b¸n s¶n
phÈm hµng ho¸. Vµ cã thÓ nãi, ho¹t ®éng marketing trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i còng ®îc chia thµnh marketing mua hµng vµ marketing b¸n hµng. Trong
ho¹t ®éng marketing th¬ng m¹i hoµn chØnh th× marketing b¸n hµng cã vai trß
quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Qu¸ tr×nh
tiªu thô hµng ho¸ diÔn ra rÊt phøc t¹p. Trong qu¸ tr×nh nµy, nhµ kinh doanh
ph¶i tæ chøc c¸c ho¹t ®éng marketing nh»m thu hót kh¸ch hµng. Do ®ã,
marketing b¸n hµng cã thÓ ®îc hiÓu nh sau: Marketing b¸n hµng lµ viÖc c¸c
doanh nghiÖp th¬ng m¹i thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nh»m ®a s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp m×nh ®Õn tay ngêi tiªu dïng vµ thu ®îc lîi nhuËn.
2.1.5 Vai trß cña marketing b¸n hµng
Ngµy nay, víi sù øng dông m¹nh mÏ cña marketing, c¸c doanh nghiÖp
lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó giµnh lîi thÕ trªn thÞ trêng vµ còng ®ång nghÜa víi viÖc
t¹o dùng cho doanh nghiÖp m×nh mét vÞ thÕ trªn thÞ trêng.
Khi tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng marketing b¸n hµng th× gióp cho doanh
nghiÖp n©ng cao vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng. §ång thêi nã lµm t¨ng doanh
thu, lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña doanh nghiÖp.
Marketing b¸n hµng gióp kh¬i dßng cho lu th«ng hµng ho¸ ®îc diÔn ra
nhanh chãng th«ng suèt. Nã còng cã vai trß thóc ®Èy s¶n xuÊt, lu th«ng hµng
ho¸ ph¸t triÓn.
H¬n n÷a, marketing b¸n hµng cßn gióp cho doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt
kh©u qu¶n trÞ.
2.1.6 Néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng marketing b¸n hµng
- Nghiªn cøu thÞ trêng.
- ChiÕn lîc s¶n phÈm.
- ChiÕn lîc gi¸.
- ChiÕn lîc ph©n phèi, b¸n hµng.
7
- Xóc tiÕn yÓm trî (qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng).
2.2 Nghiªn cøu thÞ trêng, chän thÞ trêng môc tiªu
2.2.1 Kh¸i niÖm thÞ trêng
Theo quan ®iÓm cña marketing th×: ThÞ trêng lµ tËp hîp kh¸ch hµng hiÖn
t¹i vµ tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp, nh÷ng ngêi cã mong muèn vµ cã kh¶ n¨ng
mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
Nh vËy cã thÓ nãi thÞ trêng doanh nghiÖp lµ tæng sè cÇu cña lo¹i s¶n
phÈm mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. Nghiªn cøu thÞ trêng chñ yÕu lµ
nghiªn cøu kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp.
2.2.2 Vai trß vµ chøc n¨ng cña thÞ trêng.
2.2.2.1 Vai trß cña thÞ trêng
ThÞ trêng cã vai trß quan träng ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý
kinh tÕ. ThÞ tr¬ng lµ cÇu nèi gi÷a nhµ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng lµ tÊm g¬ng
®Ó nhµ s¶n xuÊt biÕt ®îc nhu cÇu x· héi, lµ thíc ®o ®Ó doanh nghiÖp ®¸nh gi¸
®îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §èi víi níc ta, tõ nÒn s¶n xuÊt
nhá sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ th× viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng cã vai trß quan
träng. HiÓu ®îc thÞ trêng vµ c¬ chÕ hµng ho¹t ®éng cña nã gãp phÇn quan
träng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
2.2.2.2 Chøc n¨ng cña thÞ trêng
* Chøc n¨ng thõa nhËn
ThÞ trêng lµ n¬i gÆp gì gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua trong ®ã ngêi b¸n lµ
nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc mét tæ chøc c¸ nh©n nµo ®ã cã kh¶ n¨ng cung
øng hµng ho¸ cña m×nh vµo thÞ trêng nh»m ®¸p øng môc tiªu kinh doanh vµ
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng ngîc l¹i ngêi tiªu dïng muèn mua hµng ho¸ b¾t
nguån tõ nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä.
* Chøc n¨ng thùc hiÖn:
Th«ng qua thÞ trêng th× gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®îc trao
®æi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn thÞ trêng lµ n¬i diÔn
ra sù trao ®æi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.
* Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch:
Qua thÞ trêng, hµng ho¸ thÓ hiÖn gi¸ c¶ cao hay thÊp. C¨n cø vµo ®ã ngêi
s¶n xuÊt sÏ cã quyÕt ®Þnh cã tiÕp tôc s¶n xuÊt hay ngõng s¶n xuÊt hoÆc s¶n
xuÊt ë móc bao nhiªu th× doanh nghiÖp sÏ ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi ®a. ThÞ thêng
lµ n¬i quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp nã còng lµ n¬i t¹o ra ®éng lùc
8
®Ó ®iÒu tiªt kÝch thÝch cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Sù ®iÒu tiÕt kÝch thÝch
th«ng qua c¸c nhu cÇu cña thÞ trêng, qua c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ trêng,
qua gi¸ c¶ vµ c¸c th«ng tin thÞ trêng.
* Chøc n¨ng th«ng tin:
Th«ng qua thÞ trêng cho biÕt c¸c th«ng tin vÒ tæng cung, tæng cÇu, gi¸ c¶,
gi¸ trÞ, kh«ng gian vµ thêi gian mua... vÒ hµng ho¸ dÞch vô. Chøc n¨ng th«ng
tin ®ãng vai trß quan träng cã thÓ qua thÞ trêng nhµ s¶n xuÊt kinh doanh n¾m
b¾t ®îc c¸c th«ng tin ®Ó tõ ®ã ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt kinh doanh.
2.2.3 Tæ chøc nghiªn cøu thÞ trêng
Nghiªn cøu thÞ trêng lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt trong ho¹t
®éng marketing cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ qu¸ tr×nh bao gåm:
Ho¹t ®éng thu thËp, ph©n tÝch kiÓm tra th«ng tin vÒ thÞ trêng... Tõ c¸c ho¹t
®éng ®ã c¸c doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin thÞ trêng, dù ®o¸n xu h-
íng biÕn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng.
- Th¨m dß thÞ trêng: Bao gåm c¸c ho¹t ®éng thu thËp vµ xö lý ban ®Çu
c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng tõ ®ã cã c¸c chÝnh s¸ch marketing t¸c ®éng ®Õn thÞ
trêng phï hîp nhÊt.
- Dù b¸o thÞ trêng: §ã lµ viÖc x¸c ®Þnh lîng cÇu thÞ trêng vµ nhu cÇu cña
kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
+ ¦íc tÝnh nhu cÇu hiÖn t¹i: Nhu cÇu thÞ trêng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau.
Q = n.p.q
Trong ®ã:
Q: Tæng nhu cÇu thÞ trêng.
n: Sè lîng ngêi mua mét lo¹i hµng ho¸.
p: Gi¸ b×nh qu©n cña mét s¶n phÈm hµng ho¸.
q: Sè lîng trung b×nh mét ngêi mua trong n¨m.
+ ¦íc tÝnh cÇu hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp: CÇu hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp
chÝnh lµ phÇn thÞ trêng thuéc vÒ doanh nghiÖp. Do ®ã cÇu cña doanh nghiÖp
®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Qi= Si.Q
Trong ®ã:
Qi : CÇu cña doanh nghiÖp i.
Si : ThÞ phÇn cña doanh nghiÖp i.
9
Q : Tæng cÇu thÞ trêng.
+ ¦íc t×nh cÇu t¬ng lai: ¦íc tÝnh cÇu t¬ng lai cã vai trß quan träng phôc
vô cho viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, íc lîng b¸n ra, chän thÞ trêng môc tiªu...
V× vËy khi tiÕn hµnh dù b¸o tèt sÏ trë thµnh yÕu tè then chèt gióp doanh
nghiÖp cã c¸c ph¬ng híng ph¸t triÓn l©u dµi.
2.2.4 Ph©n ®o¹n thÞ trêng
2.2.4.1 Kh¸i niÖm vÒ ph©n ®o¹n thÞ trêng
ThÞ trêng lµ tËp hîp nhu cÇu cña nhiÒu lo¹i kh¸ch hµng kh¸c nhau vÒ tuæi
t¸c, thu nhËp, ý thøc, thãi quen tiªu dïng... Sù kh¸c biÖt ®ã ®· ¶nh hëng tíi
viÖc tiªu dïng cña kh¸ch hµng. Do ®ã viÖc ph©n ®o¹n thÞ trêng sÏ gióp doanh
nghiÖp cã nh÷ng chiÕn lîc kinh doanh phï hîp víi tõng lo¹i kh¸ch hµng môc
tiªu. Nhê ®ã mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi ®a vµ c¸c môc tiªu
quan träng kh¸c. Cã thÓ nãi, ph©n ®o¹n thÞ trêng lµ qu¸ tr×nh chia thÞ trêng
tæng thÓ thµnh c¸c nhãm trªn c¬ së c¸c ®iÓm kh¸c biÖt vÒ nhu cÇu hay íc
muèn vµ c¸c ®Æc tÝnh t©m lý hay hµnh vi.
2.2.4.2 Vai trß cña ph©n ®o¹n thÞ trêng .
Ph©n ®o¹n thÞ trêng gióp cho doanh nghiÖp hiÓu h¬n nhu cÇu hay íc
muèn cña ngêi tiªu dïng.
Gióp cho nhµ qu¶n trÞ marketing x¸c ®Þnh ®îc vÞ thÕ trªn thÞ trêng môc
tiªu. Qua ®ã ®¸p øng nh÷ng lîi Ých mµ kh¸ch hµng môc tiªu mong ®îi, dÔ
dµng chiÕm lÜnh mét vÞ trÝ cô thÓ trong t©m trÝ cña ngêi tiªu dïng vµ t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh.
Gióp cho nhµ qu¶n trÞ marketing lùa chän c¸c c«ng cô marketing phï
hîp.
Sö dông hiÖu qu¶ h¬n c¸c nguån lùc marketing.
2.2.4.3 C¸c c¬ së ®Ó ph©n ®o¹n thÞ trêng
Cã rÊt nhiÒu c¸c tiªu thøc ®Ó ph©n ®o¹n thÞ trêng, lùa chän c¸c tiªu thøc
ph©n ®o¹n lµ hÕt søc quan träng. ChØ cã khi lùa chän ®óng c¸c tiªu thøc ph©n
®o¹n thÞ trêng th× doanh nghiÖp míi cã thÓ lùa chän thÞ trêng môc tiªu vµ c¸c
chiÕn lîc marketing phï hîp. Cã mét sè tiªu thøc ph©n ®o¹n nh sau:
- Ph©n ®o¹n theo khu vùc ®Þa lý.
- Ph©n ®o¹n theo KTXH vµ nh©n khÈu häc.
- Ph©n ®o¹n theo t©m lý ®å.
- Ph©n ®o¹n theo s¶n phÈm hoÆc lîi Ých.
10
- Ph©n ®o¹n theo gi¸ c¶.
- Ph©n ®o¹n theo kªnh ph©n phèi.
2.2.5 Lùa chän thÞ trêng môc tiªu
2.2.5.1 Kh¸i niÖm
ThÞ trêng môc tiªu lµ thÞ trêng bao gåm c¸c kh¸ch hµng cã cïng nhu cÇu
hoÆc mong muèn mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ång thêi c¸c ho¹t
®éng marketing cña doanh nghiÖp cã thÓ t¹o ra u thÕ víi ®èi thñ c¹nh tranh vµ
®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh. Cã thÓ nãi thÞ trêng môc tiªu lµ mét hoÆc mét vµi
®o¹n thÞ trêng mµ doanh nghiÖp chän lùa vµ tËp trung mäi nç lùc marketing
nh»m ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh cña m×nh.
2.2.5.2 Lùa chän thÞ trêng môc tiªu
Sau khi ®¸nh gi¸ c¸c ®o¹n thÞ trêng, doanh nghiÖp chän mét hoÆc mét vµi
®o¹n thÞ trêng lµm thÞ trêng môc tiªu trªn c¬ së 5 ph¬ng ¸n sau ®©y:
- TËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng: Doanh nghiÖp chän mét ®o¹n thÞ tr-
êng ®¬n lÎ lµm thÞ trêng môc tiªu cho m×nh. §o¹n thÞ trêng nµy thêng cã nhu
cÇu lín, Ýt hoÆc cha cã ®èi thñ c¹nh tranh. Do ho¹t ®éng marketing chØ tËp
trung duy nhÊt vµo mét ®o¹n thÞ trêng nã cho phÐp doanh nghiÖp chiÕm lÜnh vÞ
trÝ ch¾c ch¾n trªn ®o¹n thÞ trêng ®ã. Nã còng gióp cho doanh nghiÖp tiÕp kiÖm
chi phÝ kinh doanh nhê chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n phèi. Nhng doanh nghiÖp
còng ph¶i ®èi phã víi c¸c rñi ro mµ thÞ trêng mang l¹i. V× doanh nghiÖp chØ
tËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng nªn khã cã kh¶ n¨ng më réng quy m« s¶n
xuÊt.
- Chuyªn m«n ho¸ tuyÓn chän: Doanh nghiÖp cã thÓ chän mét sè ®o¹n
riªng biÖt lµm thÞ trêng môc tiªu. Mçi mét ®o¹n thÞ trêng ®Òu phï hîp víi môc
®Ých vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Víi ph¬ng ¸n nµy, doanh nghiÖp gÆp Ýt rñi
ro trong kinh doanh h¬n. Khi mét ®o¹n thÞ trêng bÞ ®e do¹ th× doanh nghiÖp cã
thÓ tËp trung vµo ®o¹n thÞ trêng kh¸c. Tuy nhiªn viÖc theo ®uæi nhiÒu ®o¹n thÞ
trêng kh¸c nhau, b»ng nh÷ng s¶n phÈm kh¸c nhau ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i
cã nguån lùc kinh doanh lín.
- Chuyªn m«n ho¸ theo ®Æc tÝnh s¶n phÈm: Doanh nghiÖp cã thÓ tËp trung
vµo viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm cã ®Æc tÝnh nhÊt ®Þnh ®Ó ®¸p øng cho
nhiÒu ®o¹n thÞ trêng, ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy gióp cho doanh nghiÖp dÔ dµng
h¬n trong viÖc t¹o dùng uy tÝn khi cung øng mét lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸.
11
- Chuyªn m«n ho¸ theo ®Æc tÝnh thÞ trêng: Doanh nghiÖp cã thÓ chän mét
nhãm kh¸ch hµng lµm thÞ trêng môc tiªu vµ tËp trung nç lùc ®Ó tho¶ m·n
nhãm kh¸ch hµng ®ã. Vµ doanh nghiÖp cã thÓ dÔ dµng h¬n trong viÖc t¹o dùng
danh tiÕng trong nhãm kh¸ch hµng.
- Bao phñ toµn bé thÞ trêng: §èi víi doanh nghiÖp th× mäi kh¸ch hµng
®Òu lµ thÞ trêng môc tiªu cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sÏ ®¸p øng mäi nhu
cÇu cña kh¸ch hµng vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm mµ hä yªu cÇu.
2.2.5.3 ChiÕn lîc marketing víi thÞ trêng môc tiªu.
* ChiÕn lîc kh«ng ph©n biÖt: §îc ¸p dông chiÕn lîc kh«ng ph©n biÖt th×
doanh nghiÖp chän toµn bé thÞ trêng hiÖn t¹i lµm thÞ trêng môc tiªu. Doanh
nghiÖp t×m c¸ch n¾m gi÷ mét vÞ trÝ trung t©m trªn thÞ trêng ®Ó thu hót ®«ng
®¶o kh¸ch hµng ë ®o¹n thÞ trêng ®ã.
S¬ ®å 1 c¸c chiÕn lîc marketing víi thÞ trêng môc tiªu
ChiÕn lîc marketing chung Toµn bé thÞ trêng
ChiÕn lîc marketing kh«ng ph©n biÖt
§o¹n thÞ trêng môc tiªu I
ChiÕn lîc marketing mix §o¹n thÞ trêng môc tiªu II
§o¹n thÞ trêng môc tiªu III
ChiÕn lîc marketing ph©n biÖt
ChiÕn lîc marketing mix I §o¹n thÞ trêng môc tiªu I
ChiÕn lîc marketing mix II §o¹n thÞ trêng môc tiªu II
ChiÕn lîc marketing mix III §o¹n thÞ trêng môc tiªu III
ChiÕn lîc marketing tËp trung
- ¦u ®iÓm: ¦u ®iÓn næi bËt cña marketing kh«ng ph©n biÖt lµ tiÕp kiÖm
chi phÝ, khai th¸c lîi thÕ quy m«, s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm.
- Nhîc ®iÓm: Doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n khi t¹o ra mét s¶n phÈm cã
vÞ trÝ trªn thÞ trêng. Doanh nghiÖp khã kh¨n khi ph¶i ®èi phã víi rñi ro thÞ tr-
êng vµ ®Æc biÖt lµ khi thay ®æi quy m« s¶n xuÊt.
* Marketing ph©n biÖt: §èi víi chiÕn lîc nµy, doanh nghiÖp cã c¸c chiÕn
lîc marketing ®èi víi tõng ®o¹n thÞ trêng môc tiªu.
- ¦u ®iÓm: ChiÕn lîc marketing ph©n biÖt trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu thÞ
trêng. Doanh nghiÖp ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ t¨ng nç lùc marketing vµ cã
kh¶ n¨ng t¨ng doanh sè b¸n ra vµ x©m nhËp s©u h¬n vµo nhiÒu ®o¹n thÞ trêng.
12
- Nhîc ®iÓm: ViÖc c©n ®èi sè ®o¹n thÞ trêng vµ quy m« cña tõng ®o¹n thÞ
trêng cho phï hîp, chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng marketing lín.
* Marketing tËp trung: Víi chiÕn lîc marketing tËp trung, doanh nghiÖp
tËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng mµ doanh nghiÖp cho lµ quan träng nhÊt
nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
- ¦u ®iÓm: Doanh nghiÖp cã thÓ vÞ thÕ v÷ng m¹nh trªn thÞ trêng nh
doanh nghiÖp ®· t¹o ®îc thÕ ®éc quyÒn; thiÕt kÕ nh÷ng s¶n phÈm cã uy tÝn,
chÊt lîng... Ngoµi ra, doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c ®îc c¸c lîi thÕ tõ chuyªn
m«n ho¸ trong s¶n xuÊt, ph©n phèi, b¸n hµng.
- Nhîc ®iÓm: Rñi ro chÝnh mµ doanh nghiÖp hay m¾c ph¶i chÝnh lµ rñi ro
trªn ®o¹n thÞ trêng môc tiªu nh:søc mua gi¶m, nhu cÇu thay ®æi vµ xuÊt hiÖn
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §©y lµ chiÕn lîc ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ
nhá.
2.3 ChiÕn lîc s¶n phÈm
2.3.1 Kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
2.3.1.1 Kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm
Theo quan ®iÓm cæ ®iÓn: S¶n phÈm lµ tæng hîp c¸c ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸
häc, cã thÓ quan s¸t, ®îc tËp trung trong mét h×nh thøc ®ång nhÊt vµ mang gi¸
trÞ sö dông.
Theo quan ®iÓm marketing: S¶n phÈm g¾n liÒn víi nhu cÇu hay mong
muèn cña ngêi tiªu dïng trªn thÞ trêng. S¶n phÈm nã bao gåm 2 yÕu tè chÝnh
sau:
-YÕu tè vËt chÊt: Bao gåm ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸ häc cña s¶n phÈm
- YÕu tè phi vËt chÊt: §ã lµ nh·n m¸c, tªn gäi, c¸ch nhËn biÕt, th«ng tin
vÒ thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng mµ c¸c nç lùc marketing ph¶i híng tíi vµ
nh»m tho¶ m·n.
Trong chiÕn lîc marketing cña doanh nghiÖp th× chiÕn lîc s¶n phÈm cùc
kú quan träng v×: Ngµy nay, díi sù ph¸t triÓn m¹nh mÔ cña KHKT, nh÷ng s¶n
phÈm míi kh«ng ngõng xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng vµ ngµy cµng cã gÝa trÞ cao
h¬n so víi s¶n phÈm cò cïng lo¹i vµ cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ ®· chuyÓn sang
c¹nh tranh vÒ chÊt lîng s¶n phÈm. Do ®ã chiÕn lîc s¶n phÈm ®îc coi lµ vò khÝ
s¾c bÐn trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®ång thêi còng lµ ph¬ng ph¸p cã hiÖu
qu¶ ®Ó t¹o ra nhu cÇu míi. Nh vËy chiÕn lîc s¶n phÈm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh
®Õn sù sèng cßn cña doanh nghiÖp trong thêi gian dµi.
13
2.3.1.2 C¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
Mét s¶n phÈm ®îc h×nh thµnh vµ ®îc ®a ra thÞ trêng th× cÇn cã c¸c yÕu
tè sau:
- S¶n phÈm theo ý tëng: Lµ hµng ho¸ ë giai ®o¹n ®Çu cña s¶n phÈm nã
bao gåm nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n mµ ngêi tiªu dïng cã thÓ nhËn ®îc.
- S¶n phÈm hiÖn thùc: Lµ s¶n phÈm theo ý tëng c«ng thªm víi c¸c yÕu
tè kh¸c nh: chÊt lîng, nh·n hiÖu, bao gãi, vµ bè cô bªn ngoµi.
S¶n phÈm hoµn chØnh: Lµ nh÷ng s¶n phÈm cã thÓ ®em b¸n trªn thÞ trêng
s¶n phÈm hoµn chØnh bao gåm s¶n phÈm hiÖn thùc víi c¸c dÞch vô ®i kÌm
S¬ ®å 2 C¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
2.3.2 Néi dung cña chiÕn lîc s¶n phÈm
2.3.2.1 Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña s¶n phÈm
Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng
mét lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ lµ rÊt quan träng khi doanh nghiÖp ®a s¶n phÈm
®ã ra thÞ trêng. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch lµ tr¸nh ®îc nh÷ng chi phÝ kh«ng
14
cÇn thiÕt cã thÓ xÈy ra do thiÕu th«ng tin thÞ trêng. Sù thÝch øng cña s¶n phÈm
phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:
- T×nh h×nh b¸n trªn thÞ trêng.
- Sù chÊp nhËn cña ngêi tiªu dïng.
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu sù thÝch øng s¶n phÈm trªn thÞ trêng ph¶i tiÕn hµnh
qua c¸c bíc sau:
Bíc 1: Nghiªn cøu vÒ s¶n phÈm c¹nh tranh.
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu s¶n phÈm c¹nh tranh lµ t×m ra kh¶ n¨ng
chÊp nhËn cña thÞ trêng víi lo¹i s¶n phÈm ®ã. Qua ®ã rót ra kÕt luËn cho m×nh.
Bíc 2: Nghiªn cøu viÖc chÊp nhËn cña ngêi b¸n.
Môc ®Ých lµ xem xÐt th¸i ®é, c¶m thÊy cña kh¸ch hµng. Th«ng qua viÖc
tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, ngêi b¸n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ s¶n phÈm cña
m×nh trªn thÞ trêng. Tõ ®ã ngêi b¸n cã tÇm nh×n bao qu¸t ®Ó ra nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n.
Bíc 3: Nghiªn cøu ph¶n øng cña kh¸ch hµng.
Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ ph¶n øng cña ngêi tiªu dïng lµ viÖc t×m ra c¸c lý
do hay nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc chÊp nhËn hay tÈy chay s¶n phÈm ®ång thêi
rót ra kÕt luËn vÒ s¶n phÈm.
Bíc 4: Lµm thÝch øng víi s¶n phÈm.
Sau khi tiÕn hµnh c¸c bíc trªn vµ ®i ®Õn kÕt luËn lµ s¶n phÈm ®îc doanh
nghiÖp chÊp nh©n hoÆc cÇn söa ®æi chót Ýt th× sÏ ®îc chÊp nhËn vµ cÇn lËp kÕ
ho¹ch ®a s¶n phÈm ra thÞ trêng.
2.3.2.2 T¹o uy tÝn cña s¶n phÈm
T¹o uy tÝn cho s¶n phÈn cã vai trß quan träng trong chiÕn lîc s¶n phÈm.
TÇm quan träng cña t¹o uy tÝn cña s¶n phÈm lµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt
lîng tèt, cã gi¸ trÞ sö dông, cã nh·n hiÖu... Trong thùc tiÔn kinh doanh, nhµ
s¶n xuÊt muèn giµnh lîi thÕ trªn thÞ trêng th× ph¶i cã nhiÖm vô duy tr× chÊt l-
îng hµng ho¸ vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm t¨ng tÝnh u viÖt
cña s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
2.3.2.3 Tiªu chuÈn chÊt lîng s¶n phÈm
Tiªu chuÈn ho¸ chÊt lîng s¶n phÈm cã ¶nh hëng lín ®Õn s¶n xuÊt vµ kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Cho dï doanh nghiÖp cã cè g¾ng bao nhiªu cho nç
lùc marketing nhng chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®¶m b¶o, kh«ng ®¸p øng ®îc
15
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng th× doanh nghiÖp sÏ l©m vµo t×nh tr¹nh khñng
ho¶ng.
2.3.2.4 KiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm
§©y lµ néi dung kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong chiÕn lîc s¶n phÈm. B»ng c¸c
biÖn ph¸p kiÓm tra nh: KiÓm tra b»ng c¶m quan, kiÓm tra b»ng thùc nghiÖm...
gióp cho doanh nghiÖp lo¹i bá s¶n phÈm kÐm chÊt lîng. ChØ tung ra thÞ trêng
nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
2.4 ChiÕn lîc gi¸
2.4.1 Vai trß cña gi¸ c¶
Gi¸ c¶ cã tÇm quan trong ®Æc biÖt trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô
s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Nã ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nã lµ kh©u
cuèi cïng thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña c¸c kh©u kh¸c. MÆc dï trªn thÞ trêng hiÖn nay
viÖc c¹nh tranh gi¸ ®· ®îc chuyÓn sang c¹nh tranh chÊt lîng. Nhng nhiÒu lóc,
nhiÒu n¬i viÖc c¹nh tranh vÒ gi¸ vÉn diÔn ra gay g¾t. Gi¸ c¶ lµ lÜnh vùc thÓ hiÖn
sù tranh giµnh lîi thÕ kinh tÕ vµ vÞ trÝ ®éc quyÒn cña doanh nghiÖp.
Trong marketing, nhÊt lµ marketing mix, gi¸ c¶ lµ mét trong 4 biÕn sè,
cïng víi chÝnh s¸ch s¶n phÈm, ph©n phèi, xóc tiÕn. Vµ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã
®Òu nh»m môc ®Ých b¸n hµng. Do ®ã viÖc quy ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm lµ mét
quyÕt ®Þnh manh tÝnh chiÕn lîc cña doanh nghiÖp v×:
- Gi¸ c¶ ¶nh hëng ®Õn lîng hµng b¸n cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ c¶ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn thu nhËp vµ lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp.
V× vËy, x¸c lËp mét chiÕn lîc gi¸ ®óng ®¾n lµ ®iÒu kiÖn cùc kú quan träng
®èi víi doanh nghiÖp. Nã nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh
cã l·i vµ chiÕm lÜnh trªn thÞ trêng.
2.4.2 C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi gi¸ c¶
2.4.2.1 Nh©n tè kiÓm so¸t ®îc
- Chi phÝ s¶n phÈm: Chi phÝ s¶n phÈm bao gåm c¸c chi phÝ ph¸t sinh
trong s¶n xuÊt, bao b×, ®ãng gãi s¶n phÈm.
- Chi phÝ ph©n phèi b¸n hµng: Chi phÝ nµy bao gåm chi phÝ vËn t¶i, chi
phÝ ph©n phèi, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Chi phÝ hç trî marketing: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh do c¸c ho¹t ®éng
marketing, qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng.
- ChÊt lîng vµ uy tÝn s¶n phÈm.
16
2.4.2.2 Nh©n tè kh«ng kiÓm so¸t ®îc
- Møc gi¸ trªn thÞ trêng: Víi thÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o th× doanh
nghiÖp kh«ng thÓ tù ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm cña hä mµ gi¸ c¶ ph¶i thÝch øng víi
møc gi¸ trªn thÞ trêng.
- Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng.
- Sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
- Søc mua cña ®ång tiÒn.
2.4.3 Môc tiªu cña chiÕn lîc gi¸
2.4.3.1 Môc tiªu t¨ng khèi lîng hµng b¸n
Môc tiªu nµy gióp cho doanh nghiÖp t¨ng khèi lîng hµng b¸n trªn thÞ tr-
êng. §¸p óng ®Çy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu thÞ trêng. Ngoµi môc ®Ých t¨ng khèi l-
îng hµng b¸n th× môc tiªu nµy cßn gióp cho doanh nghiÖp gi¶i quyÕt c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt khi cã khèi lîng hµng bµn
lín. Nã còng cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp cñng cè vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr-
êng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn th× viÖc ®Þnh gi¸ ph¶i ®îc thùc hiÖn tuú theo
t¸c ®éng cña gi¸ c¶ lùa chän ®èi víi khèi lîng hµng b¸n vµ thÞ phÇn cña doanh
nghiÖp.
2.4.3.2 Môc tiªu lîi nhuËn
Môc tiªu lîi nhuËn lµ môc tiªu thêng xuyªn cña doanh nghiÖp. Song tuú
tõng lóc, tuú tõng n¬i mµ môc tiªu nµy cã vai trß quan träng kh¸c nhau. Gi¸ c¶
cã ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn rÊt phøc t¹p. Lîi nhuËn thu ®îc tõ b¸n hµng lµ
chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ. Vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
LN = TR - TC
Trong ®ã:
LN: Lîi nhuËn
TR:Tæng doanh thu
TC:Tæng chi phÝ
Gi¸ c¶ s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô nã ¶nh hëng tíi c¶ thu nhËp vµ chi phÝ.
¶nh hëng tíi thu nhËp.
Ta cã c«ng thøc tÝnh thu nhËp sau :
TR = P. Q
Trong ®ã TR: Tæng doanh thu
Q: Khèi l¬ng s¶n phÈm tiªu thô
P: Gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm
17
- ¶nh hëng tíi chi phÝ.
Chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ marketing còng lµ phÇn chi phÝ chung cho mçi
®¬n vÞ s¶n phÈm nã thay ®æi theo khèi lîng hµng b¸n.
2.4.4 Yªu cÇu cña chÝnh s¸ch gi¸
- Ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt vµ chÕ ®é qu¶n lý gi¸ cña nhµ níc.
- Ph¶i thÝch nghi víi thÞ trêng.
- Ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu cña doanh nghiÖp ®ã lµ: §¶m b¶o c¬ cÊu chi phÝ
hîp lý; ®¶m b¶o uy tÝn vµ chÊt lîng s¶n phÈm; ®¶m b¶o sù kÕt hîp hµi hoµ
gi÷a chÝnh s¸ch gi¸ vµ chÝnh s¸ch kh¸c cña doanh nghiÖp.
2.4.5 C¸c loai gi¸ thêng dïng trong marketing
- Gi¸ th«ng lÖ: Gi¸ th«ng lÖ hay cßn gäi lµ gi¸ c«ng ty, nã do doanh
nghiÖp ®Æt ra trªn c¬ së tÝnh to¸n ®¶m b¶o bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã l·i.
- Gi¸ ®éc quyÒn: Lµ gi¸ cña doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng bao trïm thÞ tr-
êng vÒ s¶n phÈm ®em b¸n trªn thÞ trêng vµ nã cho phÐp doanh nghiÖp thu ®îc
lîi nhuËn tèi ®a.
- Gi¸ Dumpinh: Lµ gi¸ b¸n trong c¹nh tranh nhÊt thêi nh»m sö dông lîng
vèn vµ s¶n phÈm phong phó cña doanh nghiÖp ®Ó b¸n s¶n phÈm víi gi¸ thÊp
h¬n h¼n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh, gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ cña thÞ trêng nh»m
tiªu diÖt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
- Gi¸ ph©n biÖt: Lµ gi¸ b¸n ®îc thùc hiÖn mét hÖ thèng gi¸ kh¸c nhau
cho tõng ®èi t¬ng ngêi mua.
- Gi¸ t©m lý.
- H¹ gi¸ s¶n phÈm.
- C¸c lo¹i gi¸ quèc tÕ.
2.5 ChiÕn lîc ph©n phèi
2.5.1 Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña ph©n phèi
2.5.1.1 Kh¸i niÖm vÒ ph©n phèi
Ph©n phèi lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt nh»m ®iÒu tiÕt vËn chuyÓn
s¶n phÈm hµng ho¸ ®Õn tay ngêi tiªu dïng ®Ó tèi ®a ho¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ.
2.5.1.2 Chøc n¨ng cña ph©n phèi
Ph©n phèi s¶n phÈm hµng ho¸ cã 4 chøc n¨ng c¬ b¶n sau:
- Di chuyÓn s¶n phÈm: Bao gåm c¸c kh©u vËn chuyÓn, b¶o qu¶n dù tr÷
s¶n phÈm, ®ãng gãi, bèc xÕp s¶n phÈm trong qu¸ trÝnh tiªu thô.
- ChuyÓn ®æi së h÷u s¶n phÈm.
18
- Cung cÊp th«ng tin thÞ trêng.
- San bít rñi ro vÒ s¶n phÈm.
2.5.2 Kªnh ph©n phèi vµ ho¹t déng b¸n hµng
2.5.1.1 Kh¸i niªm vÒ kªnh ph©n phèi
Kªnh ph©n phèi lµ sù kÕt hîp h÷u quan gi÷a ngêi s¶n xuÊt víi c¸c trung
gian ®Ó tæ chøc sù vËn ®éng cña hµng ho¸ cho hîp lý nhÊt nh»m tho¶ m·n tèi
®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Th«ng qua c¸c trung gian th¬ng m¹i, c¸c kªnh
ph©n phèi t¹o ra dßng ch¶y hµng ho¸ tõ ngêi s¶n xuÊt ®Õn ngêi mua cuèi cïng.
C¸c trung gian chñ yÕu th¬ng m¹i lµ: ngêi b¸n bu«n, ngêi b¸n lÎ, ®¹i lý.
2.5.2.2 CÊu tróc kªnh ph©n phèi
Kªnh 1: Lµ kªnh ph©n phèi trùc tiÕp bëi v× ngêi s¶n xuÊt b¸n trùc tiÕp cho
ngêi tiªu dïng cuèi cïng. Kªnh nµy ®îc sö dông cho c¸c lo¹i hµng ho¸ cã tÝnh
th¬ng phÈm (dÔ vì, dÔ háng) hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn, hµng ho¸ cña nh÷ng
nhµ s¶n xuÊt nhá. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn
hµng ho¸, d¶m b¶o mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a doanh nghiÖp víi ngêi tiªu
dïng. Nhîc ®iÓm, doanh nghiÖp khã cã thÓ chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt. Tæ
chøc qu¶n lý phøc t¹p. Cha ph¸t huy ®îc sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
Kªnh 2: Kªnh nµy thêng ®îc sö dông trong c¸c trêng hîp. Tr×nh ®é
chuyªn m«n ho¸ vµ quy m« cña doanh nghiÖp cho mèi quan hÖ gi÷a ngêi s¶n
xuÊt víi ngêi tiªu dïng th«ng qua trung gian b¸n lÎ. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ
ph¸t huy ®îc u thÕ cña lo¹i h×nh kªnh trùc tiÕp, gi¶i phãng cho ngêi s¶n xuÊt
khái chøc n¨ng ph©n phèi do ®ã cã ®iÒu kiÖn ®i s©u vµo s¶n xuÊt. Nhîc ®iÓm
lµ cha ph¸t huy triÖt ®Ó tÝnh u viÖt cña sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
S¬ ®å 3 : C¸c kªnh ph©n phèi s¶n phÈm chñ yÕu
(1)
Ngêi
Người
(2) CH b¸n lÎ tiªu
sản
dïng
(3) §¹i lý cÊp II CH b¸n lÎ
xuất
(4)
§¹i lý cÊp I §¹i lý cÊp II CH b¸n lÎ
19
Kªnh 3: §©y ®îc gäi lµ kªnh ®Çy ®ñ, lo¹i kªnh nµy thêng ®îc sö dông
phæ biÕn ®Æc biÖt lµ hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ tæ
chøc kªnh ph©n phèi t¬ng ®èi chÆt chÏ, vßng quay vèn nhanh, ngêi s¶n xuÊt vµ
trung gian do chuyªn m«n ho¸ nªn cã ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
Nhîc ®iÓm lµ thêng rñi ro lín, viÖc ®iÒu ho¸ sÏ gÆp khã kh¨n, thêi gian lu©n
chuyÓn hµng dµi.
Kªnh 4: Kªnh nµy thêng ®îc ¸p dông cho c¸c mÆt hµng míi bíc ®Çu gÆp
khã kh¨n trong th«ng tin, qu¶ng c¸o vµ nhu cÇu míi.
2.6 Ho¹t ®éng marketing b¸n hµng
2.6.1 C¸c ph¬ng thøc, h×nh thøc vµ thñ thuËt b¸n hµng
Cïng v¬i sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i nãi chung ho¹t ®éng b¸n
hµng ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, nhiÒu h×nh thøc b¸n hµng kh¸c nhau
®îc ¸p dông trong thùc tÕ. Nh÷ng ngêi b¸n hµng cßn biÕt sö dông c¸c thñ
thuËt kh¸c nhau ®Ó t¨ng doanh thu.
2.6.1.1 C¸c ph¬ng thøc vµ h×nh thøc b¸n hµng
Cã hai ph¬ng thøc b¸n hµng c¬ b¶n ®ã lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn vµ
ph¬ng thøc b¸n hµng hiÖn ®¹i.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn
§©y lµ ph¬ng thøc b¸n mµ viÖc mua b¸n chØ diÔn ra khi ngêi b¸n vµ ngêi
mua trùc tiÕp gÆp gì trao ®æi vµ tho¶ thuËn tªn mÆt hµng, sè lîng, gi¸ c¶ vµ
c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n kh¸c. Ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn cã hai h×nh thøc ®ã
lµ b¸n hµng cè ®Þnh vµ b¸n hµng lu ®éng.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng hiÖn ®¹i:
§©y lµ ph¬ng thøc b¸n hµng c¶ ngêi mua vµ ngêi b¸n cã thÓ kh«ng cÇn
tiÕp xóc trùc tiÖp víi nhau nhng qu¸ tr×nh b¸n hµng vÉn diÔn ra. Ph¬ng thøc
b¸n hµng hiÖn ®¹i ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau:
- B¸n hµng theo h×nh thøc tù chän.
- B¸n hµng trong c¸c siªu thÞ.
- B¸n hµng b»ng th tÝn.
- B¸n hµng qua ®iªn tho¹i.
- B¸n hµng qua héi chî, triÓn l·m.
- B¸n hµng trªn m¹ng Internet.
2.6.1.2 C¸c thñ thuËt b¸n hµng
20
C¸c thñ thuËt b¸n hµng nh»m t¨ng doanh sè vµ thu lîi nhuËn cao, ngêi
b¸n hµng thêng xuyªn sö dông c¸c thñ thuËt kh¸c nhau. Thñ thuËt b¸n hµng
mµ ngêi b¸n sñ dông ®Ó kÝch thÝch c¸c yÕu tè t©m lý trong giao tiÕp mua b¸n
nh»m thu hót sù chó ý cña kh¸ch hµng. C¸c thñ thuËt thêng ®îc sñ dông
chÝnh:
- Thñ thuËt “ khan hiÕm hµng ho¸ ”.
- Thñ thuËt “ ®¸p øng thÞ hiÕu ”.
- Thñ thuËt “ b¸n kÌm ”.
- Thñ thuËt “ gi¸ cao ”.
- Thñ thuËt “ tÆng quµ ”.
- Thñ thuËt “ t¬ng ph¶n ”.
- Thñ thuËt “ gi¶m gi¸ vµ h¹ gi¸ ”.
- Thñ thuËt “ b¸n tr¶ gãp ”.
2.6.2 Ho¹t ®éng b¸n hµng
Ho¹t ®éng b¸n hµng cã c¸c néi dung sau:
- Kh¸ch hµng tù ®Õn cña hµng, gian hµng. Ngêi b¸n kh«ng cÇn th¨m dß
nhu cÇu tríc khi tiÕp xóc kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh, cã ®éng c¬ vµ
quyÕt ®Þnh ®éc lËp.
- B¸n lÎ gÆp sù c¹nh tranh gay g¾t.
- Ngêi b¸n lÎ Ýt hiÓu biÕt vÒ s¶n phÈm.
Ngêi b¸n lÎ thêng ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau:
- TiÕp xóc víi kh¸ch hµng.
- X¸c ®Þnh nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
- Lùa chän vµ trng bµy hµng ho¸.
- Th¸ch gi¸.
- Th¬ng lîng vµ xö lý c¸c phµn nµn cña kh¸ch hµng.
- KÕt thóc b¸n hµng.
- Bao gãi vµ thu tiÒn.
- TiÔn kh¸ch hµng ra vÒ.
2.7 Xóc tiÕn yÓn trî
PhÇn 1: §Æt VÊn ®Ò
1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Bíc vµo thêi kú CNH-H§H ®Êt níc mÆc dï GDP n«ng nghiÖp sÏ gi¶m
dÇn vÒ tû träng G§P nãi chung, ®ã lµ ®iÒu phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn nh -
ng n«ng nghiªp, n«ng th«n vÉn gi÷ vÞ trÝ chiÕn l îc víi nh÷ng néi dung míi.
N«ng nghiÖp vÉn tiÕp tôc ®¶m b¶o ®ñ l ¬ng thùc cho mét níc ®«ng d©n nh níc
ta; cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp; ®ãng gãp nguån n«ng l©m s¶n xuÊt
khÈu thu ngo¹i tÖ; gãp phÇn trùc tiÕp t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp
cho n«ng d©n tõ ®ã n©ng cao søc mua cña n«ng d©n ®Ó n«ng th«n trë thµnh thÞ
trêng lín cña c«ng nghiÖp; x©y dùng n«ng th«n v¨n minh hiÖn ®¹i.
Nhê cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n
cña §¶ng vµ Nhµ níc, n«ng nghiÖp n«ng th«n ®· tõng bíc ph¸t triÓn nhanh
chãng. N¨m 1999 níc ta ®· v¬n lªn trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai
trªn thÕ giíi, c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c nh : cµ phª, hå tiªu ca cao.. cã thÕ
m¹nh trªn thÞ trêng thÕ giíi. §¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã lµ do hé n«ng d©n huy ®éng
mäi kh¶ n¨ng s½n cã ®Ó ®Çu t s¶n xuÊt. Ngµy nay díi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ
cña khoa khäc kü thuËt, nhiÒu tiÕn bé míi ® îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp nhng kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña VTNN trong s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp. §¸p øng kÞp thêi VTNN gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®óng thêi vô vµ
cho n¨ng suÊt cao.
Trong bèi c¶nh kinh tÕ thÞ trêng th× mçi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu gÆp c¸c ®èi
thñ c¹nh tranh. Tuú vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi
doanh nghiÖp mµ cã c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c nhau. §èi víi doanh nghiÖp
th¬ng m¹i nh C«ng tyVTNN th× c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh
doanh cïng mÆt hµng. Sù c¹nh tranh diÔn ra chñ yÕu ë kh©u t¹o nguån hµng vµ
b¸n hµng, trong ®ã kh©u b¸n hµng diÔn ra chñ yÕu. Bëi v× b¸n hµng lµ kh©u
cuèi cïng cña chu kú kinh doanh lµ chøc n¨ng chñ yÕu cña doanh nghiÖp th -
¬ng m¹i. B¸n hµng lµ kh©u nghiÖp vô nh»m t¹o ra nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ ®Ó
gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu nh: Doanh sè, thÞ phÇn vµ lîi
nhuËn. ChÝnh v× vËy, b¸n hµng kh«ng chØ liªn quan mµ cßn chi phèi c¸c ho¹t
®éng chøc n¨ng kh¸c nh, tµi chÝnh, cung øng hµng ho¸ vµ marketing...
Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®Çy nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ phøc
t¹p, liªn tôc biÕn ®éng; marketing ® îc coi lµ c«ng cô h÷u Ých vµ hiÖu qu¶ trong
2
s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp. HÇu nh, mäi nhµ doanh nghiÖp
thµnh ®¹t trªn thÕ giíi ®Òu cè g¾ng häc hái ®Ó hiÓu vµ n¾m v÷ng b¶n chÊt cña
marketing tõ ®ã ®a ra chiÕn lîc kinh doanh phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña
doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn, nÒn t¶ng c¨n b¶n ®Ó qu¶n lý doanh nghiÖp bÒn
v÷ng. Trong m«i trêng ho¹t ®éng kinh tÕ, díi sù trî gióp cña khoa häc, c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i th× ho¹t ®éng marketing trë thµnh mét trong nh÷ng kh©u then
chèt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp.
C¸c ho¹t ®éng marketing gióp c¸c quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh
cã c¬ së v÷ng ch¾c h¬n, doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn vµ th«ng tin ®Çy ®ñ h¬n
nh»m tho¶ m·n mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Marketing x¸c ®Þnh râ ph¶i s¶n
xuÊt c¸i g×? Khèi lîng bao nhiªu? S¶n phÈm cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo? CÇn sö
dông nguyªn liÖu g×? Gi¸ b¸n bao nhiªu?
C«ng ty VTNN Hµ Néi trùc thuéc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT Thµnh phè
Hµ Néi lµ C«ng ty cung øng VTNN trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c vïng l©n cËn
víi m¹ng líi tiªu thô réng lín. Nhng trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t
nh hiÖn nay th× thùc sù C«ng ty ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh
doanh. Do ®ã b¸n hµng lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña C«ng ty. ThÊy ® îc tÇm quan
träng cña ho¹t ®éng marketing b¸n hµng cho nªn chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn
cøu ®Ò tµi:
“Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng
nghiÖp Hµ Néi”
1.2 Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi
1.1.1 Môc tiªu chung
Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng nghiÖp
Hµ Néi.
1.1.2 Môc tiªu cô thÓ
- Kh¸i qu¸t nh÷ng lý luËn cã liªn quan tíi ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ
marketing th¬ng m¹i nãi chung vµ marketing b¸n hµng nãi riªng.
- Ph©n tÝch ho¹t ®éng marketing cña C«ng ty (ph©n tÝch thÞ tr êng, thÞ
phÇn vµ c¸c ho¹t ®éng b¸n hµng)
- §Õ xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c marketing vµ ®Æc
biÖt lµ c«ng t¸c b¸n hµng, ®Èy m¹nh thÞ trêng tiªu thô.
1.3 §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
3
1.3.1 §èi tîng nghiªn cøu
Nghiªn cøu ho¹t ®éng marketing b¸n hµng ë C«ng ty vËt t n«ng
nghiÖpHµ Néi.
1.3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu
* Ph¹m vi thêi gian
- Thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi tõ n¨m 2000 tíi n¨m 2002.
- Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi tõ ngµy 10/2/2003 tíi ngµy 10/6/2003.
* Ph¹m vi kh«ng gian:
T×nh h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c vïng l©n
cËn.
* Ph¹m vi s¶n phÈm: Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu ë C«ng ty t«i tiÕn hµng
nghiªn cøu cho mét sè s¶n ph¶m chÝnh ë C«ng ty vËt t n«ng nghiÖp Hµ Néi
nh: Ph©n bãn (§¹m, L©n, Kali, NPK), Thuèc BVTV (Thuèc trõ s©u, Thuèc trõ
bÖnh, Thuèc trõ cá).
PhÇn 2: tæng quan tµi liÖu
2.1 Vai trß cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng
2.1.1 Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp th¬ng m¹i
2.1.1.1 Kh¸i niÖm
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh tÕ hîp ph¸p chuyªn kinh doanh
®Ó kiÕm lêi th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hiÖn vËt trªn thÞ trêng. Nãi
c¸ch kh¸c th× doanh nghiÖp th¬ng m¹i chñ yÕu thùc hiÖn mua b¸n hµng ho¸.
Nh vËy, cã thÓ nãi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng
dÞch vô, th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp th¬ng
m¹i lµm dÞch vô cho ngêi tiªu dïng vµ ngêi s¶n xuÊt vµ ®ång thêi ®¸p øng lîi
Ých cña chÝnh m×nh. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng nh»m vµo
viÖc mua chç rÎ b¸n chç ®¾t hoÆc mua cña ngêi thõa b¸n cho ngêi thiÕu mµ
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i chñ yÕu dùa trªn yªu cÇu cã sù tham
gia cña trung gian vµo viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a ngíi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu
dïng nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña hai bªn.
4
2.1.1.2 §Æc trng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ doanh nghiÖp lµm dÞch vô cho ngêi mua vµ
ngêi b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ trêng do ®ã nã cã mét sè ®Æc tr-
ng sau:
- V× doanh nghiÖp kh«ng cã chøc n¨ng s¶n xuÊt cho nªn c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i cã ®èi tîng lao ®éng lµ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ hoµn chØnh.
Nã lµ ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n giòa doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi doanh nghiÖp th-
¬ng m¹i.
- Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng gièng nh doanh nghiÖp
kh¸c nã bao gåm c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt... Nhng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i th× nh©n vËt trung t©m lµ kh¸ch hµng. Cho nªn, mäi ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®Òu tËp trung híng vµo kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi ®Ó tho¶ m·n mong muèn, nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
- Do ®Æc ®iÓm kh¸ch hµng lµ nh©n vËt trung t©m cña doanh nghiÖp th¬ng
m¹i vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng vµ mäi ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng cho
nªn viÖc ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ trong néi bé doanh nghiÖp còng nh gi÷a
c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i bÞ h¹n chÕ h¬n so víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
- Do tÝnh ®Æc thï cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ trung gian gi÷a ngêi s¶n
xuÊt víi ngêi tiªu dïng cho nªn gi÷a c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã tÝnh chÊt
liªn kÕt tÊt yÕu gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®Ó h×nh thµnh lªn ngµnh kinh tÕ kü
thuËt. Nã ®· t¹o nªn tÝnh chÊt “phêng héi” cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
2.1.2 Vai trß cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
- C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã vÞ trÝ quan träng gãp phÇn ®iÒu hoµ
cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ trêng...
- C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu
dïng, gióp cho ngêi s¶n xuÊt ph©n phèi hµng ho¸, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, nã còng nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
- Th«ng qua ho¹t ®éng qu¶ng b¸, xóc tiÕn th¬ng m¹i... c¸c doanh nghiÖp
th¬ng m¹i gióp cho nhµ s¶n xuÊt khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm, kh¬i dËy nhu cÇu
kh¸ch hµng vµ gióp ngêi tiªu dïng biÕt ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp do ®ã
cung cÊp c¸c th«ng tin trùc tiÕp vÒ s¶n phÈm cho ngêi tiªu dïng th«ng qua c¸c
nh©n viªn b¸n hµng, qua catalog...
5
2.1.3 B¸n hµng, b¶n chÊt cña marketing b¸n hµng trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
2.1.3.1 Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng
ThuËt ng÷ b¸n hµng ®îc sö dông phæ biÕn trong kinh doanh, tuy nhiªn nã
®îc tiÕp cËn theo nhiÒu híng kh¸c nhau.
B¸n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, lµ
ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸ trªn c¬ së tho¶ m·n
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ mÆt gi¸ trÞ sö dông nhê ®ã mµ ngêi b¸n ®¹t ®îc
môc tiªu cña m×nh.
B¸n hµng lµ mét m¾t xÝch trong chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp.
B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn dÞch quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ngêi mua ®ång thêi
thu tiÒn hµng. Hay nãi c¸ch kh¸c, b¸n hµng lµ mét mÆt cña hµnh vi th¬ng m¹i
theo ®ã ngêi b¸n cã nghÜa vô giao hµng chuyÓn quyÒn së h÷u cho ngêi mua vµ
nhËn tiÒn vÒ, ngêi mua cã nghÜa vô tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n theo tho¶ thuËn cña
hai bªn.
Víi t c¸ch lµ ho¹t ®éng c¸ nh©n: B¸n hµng lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã ngêi
b¸n t×m hiÓu, kh¸m ph¸, gîi t¹o vµ tho¶ m·n nhu cÇu hay íc muèn cña ngêi
mua ®Ó ®¸p øng quyÒn lîi tho¶ ®¸ng l©u dµi cho hai bªn.
2.1.3.2 Vai trß cña b¸n hµng
B¸n hµng kh«ng chØ lµ nh÷ng ho¹t ®éng nh»m tho¶ m·n môc tiªu tríc
m¾t, mµ cßn thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng
b¸n hµng kh«ng nh÷ng gióp kh¸ch hµng tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh mµ cßn
t¸i t¹o, kh¬i dËy ph¸t triÓn nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Thùc hiÖn tèt kh©u b¸n
hµng gióp doanh nghiÖp cã ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng.
Ngµy nay, víi nh÷ng bíc tiÕn nhÈy vät do CM KHKT vµ C«ng nghÖ
mang l¹i, c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã thÓ t¹o ra mét khèi lîng lín s¶n phÈm hµng
ho¸ ®a d¹ng vµ phong phó víi chÊt lîng cao, ®¸p øng c¬ b¶n ®îc nhu cÇu thÞ
trêng. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp ph¶i
®Èy m¹nh vai trß cña c¸c nç lùc trong viÖc ®a s¶n phÈm hµng ho¸ ®Õn ngêi tiªu
dïng. Nãi c¸ch kh¸c th× b¸n hµng ®· thÓ hiÖn vai trß søc kÐo cña m×nh.
Trong nÒn kinh tÕ thi trêng, môc tiªu cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ®ã lµ
lîi nhuËn. Nhng ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× môc tiªu tríc m¾t ®ã lµ
t×m chç ®øng trªn thÞ trêng ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i b¸n ®îc
6
hµng, b¸n cµng nhiÒu cµng tèt ®Ó t¹o ra doanh thu vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp
trªn thÞ trêng.
2.1.4 B¶n chÊt cña marketing b¸n hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
§Æc thï cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ kh«ng tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra s¶n
phÈm. Thay v× s¶n xuÊt s¶n phÈm th× c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i tiÕn hµnh
mua c¸c lo¹i s¶n phÈm sau ®ã ph©n phèi vµ b¸n ra thÞ trêng nh»m thùc hiÖn
môc tiªu kinh doanh cña m×nh. Trªn gãc ®é tæng qu¸t, ho¹t ®éng kinh doanh
th¬ng m¹i ®îc chia thµnh nh÷ng kh©u quan träng nhÊt ®ã lµ: mua vµ b¸n s¶n
phÈm hµng ho¸. Vµ cã thÓ nãi, ho¹t ®éng marketing trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i còng ®îc chia thµnh marketing mua hµng vµ marketing b¸n hµng. Trong
ho¹t ®éng marketing th¬ng m¹i hoµn chØnh th× marketing b¸n hµng cã vai trß
quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Qu¸ tr×nh
tiªu thô hµng ho¸ diÔn ra rÊt phøc t¹p. Trong qu¸ tr×nh nµy, nhµ kinh doanh
ph¶i tæ chøc c¸c ho¹t ®éng marketing nh»m thu hót kh¸ch hµng. Do ®ã,
marketing b¸n hµng cã thÓ ®îc hiÓu nh sau: Marketing b¸n hµng lµ viÖc c¸c
doanh nghiÖp th¬ng m¹i thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nh»m ®a s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp m×nh ®Õn tay ngêi tiªu dïng vµ thu ®îc lîi nhuËn.
2.1.5 Vai trß cña marketing b¸n hµng
Ngµy nay, víi sù øng dông m¹nh mÏ cña marketing, c¸c doanh nghiÖp
lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó giµnh lîi thÕ trªn thÞ trêng vµ còng ®ång nghÜa víi viÖc
t¹o dùng cho doanh nghiÖp m×nh mét vÞ thÕ trªn thÞ trêng.
Khi tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng marketing b¸n hµng th× gióp cho doanh
nghiÖp n©ng cao vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng. §ång thêi nã lµm t¨ng doanh
thu, lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña doanh nghiÖp.
Marketing b¸n hµng gióp kh¬i dßng cho lu th«ng hµng ho¸ ®îc diÔn ra
nhanh chãng th«ng suèt. Nã còng cã vai trß thóc ®Èy s¶n xuÊt, lu th«ng hµng
ho¸ ph¸t triÓn.
H¬n n÷a, marketing b¸n hµng cßn gióp cho doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt
kh©u qu¶n trÞ.
2.1.6 Néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng marketing b¸n hµng
- Nghiªn cøu thÞ trêng.
- ChiÕn lîc s¶n phÈm.
- ChiÕn lîc gi¸.
- ChiÕn lîc ph©n phèi, b¸n hµng.
7
- Xóc tiÕn yÓm trî (qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng).
2.2 Nghiªn cøu thÞ trêng, chän thÞ trêng môc tiªu
2.2.1 Kh¸i niÖm thÞ trêng
Theo quan ®iÓm cña marketing th×: ThÞ trêng lµ tËp hîp kh¸ch hµng hiÖn
t¹i vµ tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp, nh÷ng ngêi cã mong muèn vµ cã kh¶ n¨ng
mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
Nh vËy cã thÓ nãi thÞ trêng doanh nghiÖp lµ tæng sè cÇu cña lo¹i s¶n
phÈm mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. Nghiªn cøu thÞ trêng chñ yÕu lµ
nghiªn cøu kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp.
2.2.2 Vai trß vµ chøc n¨ng cña thÞ trêng.
2.2.2.1 Vai trß cña thÞ trêng
ThÞ trêng cã vai trß quan träng ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý
kinh tÕ. ThÞ tr¬ng lµ cÇu nèi gi÷a nhµ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng lµ tÊm g¬ng
®Ó nhµ s¶n xuÊt biÕt ®îc nhu cÇu x· héi, lµ thíc ®o ®Ó doanh nghiÖp ®¸nh gi¸
®îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §èi víi níc ta, tõ nÒn s¶n xuÊt
nhá sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ th× viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng cã vai trß quan
träng. HiÓu ®îc thÞ trêng vµ c¬ chÕ hµng ho¹t ®éng cña nã gãp phÇn quan
träng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
2.2.2.2 Chøc n¨ng cña thÞ trêng
* Chøc n¨ng thõa nhËn
ThÞ trêng lµ n¬i gÆp gì gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua trong ®ã ngêi b¸n lµ
nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc mét tæ chøc c¸ nh©n nµo ®ã cã kh¶ n¨ng cung
øng hµng ho¸ cña m×nh vµo thÞ trêng nh»m ®¸p øng môc tiªu kinh doanh vµ
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng ngîc l¹i ngêi tiªu dïng muèn mua hµng ho¸ b¾t
nguån tõ nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä.
* Chøc n¨ng thùc hiÖn:
Th«ng qua thÞ trêng th× gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®îc trao
®æi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn thÞ trêng lµ n¬i diÔn
ra sù trao ®æi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.
* Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch:
Qua thÞ trêng, hµng ho¸ thÓ hiÖn gi¸ c¶ cao hay thÊp. C¨n cø vµo ®ã ngêi
s¶n xuÊt sÏ cã quyÕt ®Þnh cã tiÕp tôc s¶n xuÊt hay ngõng s¶n xuÊt hoÆc s¶n
xuÊt ë móc bao nhiªu th× doanh nghiÖp sÏ ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi ®a. ThÞ thêng
lµ n¬i quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp nã còng lµ n¬i t¹o ra ®éng lùc
8
®Ó ®iÒu tiªt kÝch thÝch cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Sù ®iÒu tiÕt kÝch thÝch
th«ng qua c¸c nhu cÇu cña thÞ trêng, qua c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ trêng,
qua gi¸ c¶ vµ c¸c th«ng tin thÞ trêng.
* Chøc n¨ng th«ng tin:
Th«ng qua thÞ trêng cho biÕt c¸c th«ng tin vÒ tæng cung, tæng cÇu, gi¸ c¶,
gi¸ trÞ, kh«ng gian vµ thêi gian mua... vÒ hµng ho¸ dÞch vô. Chøc n¨ng th«ng
tin ®ãng vai trß quan träng cã thÓ qua thÞ trêng nhµ s¶n xuÊt kinh doanh n¾m
b¾t ®îc c¸c th«ng tin ®Ó tõ ®ã ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt kinh doanh.
2.2.3 Tæ chøc nghiªn cøu thÞ trêng
Nghiªn cøu thÞ trêng lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt trong ho¹t
®éng marketing cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ qu¸ tr×nh bao gåm:
Ho¹t ®éng thu thËp, ph©n tÝch kiÓm tra th«ng tin vÒ thÞ trêng... Tõ c¸c ho¹t
®éng ®ã c¸c doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin thÞ trêng, dù ®o¸n xu h-
íng biÕn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng.
- Th¨m dß thÞ trêng: Bao gåm c¸c ho¹t ®éng thu thËp vµ xö lý ban ®Çu
c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng tõ ®ã cã c¸c chÝnh s¸ch marketing t¸c ®éng ®Õn thÞ
trêng phï hîp nhÊt.
- Dù b¸o thÞ trêng: §ã lµ viÖc x¸c ®Þnh lîng cÇu thÞ trêng vµ nhu cÇu cña
kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
+ ¦íc tÝnh nhu cÇu hiÖn t¹i: Nhu cÇu thÞ trêng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau.
Q = n.p.q
Trong ®ã:
Q: Tæng nhu cÇu thÞ trêng.
n: Sè lîng ngêi mua mét lo¹i hµng ho¸.
p: Gi¸ b×nh qu©n cña mét s¶n phÈm hµng ho¸.
q: Sè lîng trung b×nh mét ngêi mua trong n¨m.
+ ¦íc tÝnh cÇu hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp: CÇu hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp
chÝnh lµ phÇn thÞ trêng thuéc vÒ doanh nghiÖp. Do ®ã cÇu cña doanh nghiÖp
®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Qi= Si.Q
Trong ®ã:
Qi : CÇu cña doanh nghiÖp i.
Si : ThÞ phÇn cña doanh nghiÖp i.
9
Q : Tæng cÇu thÞ trêng.
+ ¦íc t×nh cÇu t¬ng lai: ¦íc tÝnh cÇu t¬ng lai cã vai trß quan träng phôc
vô cho viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, íc lîng b¸n ra, chän thÞ trêng môc tiªu...
V× vËy khi tiÕn hµnh dù b¸o tèt sÏ trë thµnh yÕu tè then chèt gióp doanh
nghiÖp cã c¸c ph¬ng híng ph¸t triÓn l©u dµi.
2.2.4 Ph©n ®o¹n thÞ trêng
2.2.4.1 Kh¸i niÖm vÒ ph©n ®o¹n thÞ trêng
ThÞ trêng lµ tËp hîp nhu cÇu cña nhiÒu lo¹i kh¸ch hµng kh¸c nhau vÒ tuæi
t¸c, thu nhËp, ý thøc, thãi quen tiªu dïng... Sù kh¸c biÖt ®ã ®· ¶nh hëng tíi
viÖc tiªu dïng cña kh¸ch hµng. Do ®ã viÖc ph©n ®o¹n thÞ trêng sÏ gióp doanh
nghiÖp cã nh÷ng chiÕn lîc kinh doanh phï hîp víi tõng lo¹i kh¸ch hµng môc
tiªu. Nhê ®ã mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi ®a vµ c¸c môc tiªu
quan träng kh¸c. Cã thÓ nãi, ph©n ®o¹n thÞ trêng lµ qu¸ tr×nh chia thÞ trêng
tæng thÓ thµnh c¸c nhãm trªn c¬ së c¸c ®iÓm kh¸c biÖt vÒ nhu cÇu hay íc
muèn vµ c¸c ®Æc tÝnh t©m lý hay hµnh vi.
2.2.4.2 Vai trß cña ph©n ®o¹n thÞ trêng .
Ph©n ®o¹n thÞ trêng gióp cho doanh nghiÖp hiÓu h¬n nhu cÇu hay íc
muèn cña ngêi tiªu dïng.
Gióp cho nhµ qu¶n trÞ marketing x¸c ®Þnh ®îc vÞ thÕ trªn thÞ trêng môc
tiªu. Qua ®ã ®¸p øng nh÷ng lîi Ých mµ kh¸ch hµng môc tiªu mong ®îi, dÔ
dµng chiÕm lÜnh mét vÞ trÝ cô thÓ trong t©m trÝ cña ngêi tiªu dïng vµ t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh.
Gióp cho nhµ qu¶n trÞ marketing lùa chän c¸c c«ng cô marketing phï
hîp.
Sö dông hiÖu qu¶ h¬n c¸c nguån lùc marketing.
2.2.4.3 C¸c c¬ së ®Ó ph©n ®o¹n thÞ trêng
Cã rÊt nhiÒu c¸c tiªu thøc ®Ó ph©n ®o¹n thÞ trêng, lùa chän c¸c tiªu thøc
ph©n ®o¹n lµ hÕt søc quan träng. ChØ cã khi lùa chän ®óng c¸c tiªu thøc ph©n
®o¹n thÞ trêng th× doanh nghiÖp míi cã thÓ lùa chän thÞ trêng môc tiªu vµ c¸c
chiÕn lîc marketing phï hîp. Cã mét sè tiªu thøc ph©n ®o¹n nh sau:
- Ph©n ®o¹n theo khu vùc ®Þa lý.
- Ph©n ®o¹n theo KTXH vµ nh©n khÈu häc.
- Ph©n ®o¹n theo t©m lý ®å.
- Ph©n ®o¹n theo s¶n phÈm hoÆc lîi Ých.
10
- Ph©n ®o¹n theo gi¸ c¶.
- Ph©n ®o¹n theo kªnh ph©n phèi.
2.2.5 Lùa chän thÞ trêng môc tiªu
2.2.5.1 Kh¸i niÖm
ThÞ trêng môc tiªu lµ thÞ trêng bao gåm c¸c kh¸ch hµng cã cïng nhu cÇu
hoÆc mong muèn mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ång thêi c¸c ho¹t
®éng marketing cña doanh nghiÖp cã thÓ t¹o ra u thÕ víi ®èi thñ c¹nh tranh vµ
®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh. Cã thÓ nãi thÞ trêng môc tiªu lµ mét hoÆc mét vµi
®o¹n thÞ trêng mµ doanh nghiÖp chän lùa vµ tËp trung mäi nç lùc marketing
nh»m ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh cña m×nh.
2.2.5.2 Lùa chän thÞ trêng môc tiªu
Sau khi ®¸nh gi¸ c¸c ®o¹n thÞ trêng, doanh nghiÖp chän mét hoÆc mét vµi
®o¹n thÞ trêng lµm thÞ trêng môc tiªu trªn c¬ së 5 ph¬ng ¸n sau ®©y:
- TËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng: Doanh nghiÖp chän mét ®o¹n thÞ tr-
êng ®¬n lÎ lµm thÞ trêng môc tiªu cho m×nh. §o¹n thÞ trêng nµy thêng cã nhu
cÇu lín, Ýt hoÆc cha cã ®èi thñ c¹nh tranh. Do ho¹t ®éng marketing chØ tËp
trung duy nhÊt vµo mét ®o¹n thÞ trêng nã cho phÐp doanh nghiÖp chiÕm lÜnh vÞ
trÝ ch¾c ch¾n trªn ®o¹n thÞ trêng ®ã. Nã còng gióp cho doanh nghiÖp tiÕp kiÖm
chi phÝ kinh doanh nhê chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n phèi. Nhng doanh nghiÖp
còng ph¶i ®èi phã víi c¸c rñi ro mµ thÞ trêng mang l¹i. V× doanh nghiÖp chØ
tËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng nªn khã cã kh¶ n¨ng më réng quy m« s¶n
xuÊt.
- Chuyªn m«n ho¸ tuyÓn chän: Doanh nghiÖp cã thÓ chän mét sè ®o¹n
riªng biÖt lµm thÞ trêng môc tiªu. Mçi mét ®o¹n thÞ trêng ®Òu phï hîp víi môc
®Ých vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Víi ph¬ng ¸n nµy, doanh nghiÖp gÆp Ýt rñi
ro trong kinh doanh h¬n. Khi mét ®o¹n thÞ trêng bÞ ®e do¹ th× doanh nghiÖp cã
thÓ tËp trung vµo ®o¹n thÞ trêng kh¸c. Tuy nhiªn viÖc theo ®uæi nhiÒu ®o¹n thÞ
trêng kh¸c nhau, b»ng nh÷ng s¶n phÈm kh¸c nhau ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i
cã nguån lùc kinh doanh lín.
- Chuyªn m«n ho¸ theo ®Æc tÝnh s¶n phÈm: Doanh nghiÖp cã thÓ tËp trung
vµo viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm cã ®Æc tÝnh nhÊt ®Þnh ®Ó ®¸p øng cho
nhiÒu ®o¹n thÞ trêng, ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy gióp cho doanh nghiÖp dÔ dµng
h¬n trong viÖc t¹o dùng uy tÝn khi cung øng mét lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸.
11
- Chuyªn m«n ho¸ theo ®Æc tÝnh thÞ trêng: Doanh nghiÖp cã thÓ chän mét
nhãm kh¸ch hµng lµm thÞ trêng môc tiªu vµ tËp trung nç lùc ®Ó tho¶ m·n
nhãm kh¸ch hµng ®ã. Vµ doanh nghiÖp cã thÓ dÔ dµng h¬n trong viÖc t¹o dùng
danh tiÕng trong nhãm kh¸ch hµng.
- Bao phñ toµn bé thÞ trêng: §èi víi doanh nghiÖp th× mäi kh¸ch hµng
®Òu lµ thÞ trêng môc tiªu cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sÏ ®¸p øng mäi nhu
cÇu cña kh¸ch hµng vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm mµ hä yªu cÇu.
2.2.5.3 ChiÕn lîc marketing víi thÞ trêng môc tiªu.
* ChiÕn lîc kh«ng ph©n biÖt: §îc ¸p dông chiÕn lîc kh«ng ph©n biÖt th×
doanh nghiÖp chän toµn bé thÞ trêng hiÖn t¹i lµm thÞ trêng môc tiªu. Doanh
nghiÖp t×m c¸ch n¾m gi÷ mét vÞ trÝ trung t©m trªn thÞ trêng ®Ó thu hót ®«ng
®¶o kh¸ch hµng ë ®o¹n thÞ trêng ®ã.
S¬ ®å 1 c¸c chiÕn lîc marketing víi thÞ trêng môc tiªu
ChiÕn lîc marketing chung Toµn bé thÞ trêng
ChiÕn lîc marketing kh«ng ph©n biÖt
§o¹n thÞ trêng môc tiªu I
ChiÕn lîc marketing mix §o¹n thÞ trêng môc tiªu II
§o¹n thÞ trêng môc tiªu III
ChiÕn lîc marketing ph©n biÖt
ChiÕn lîc marketing mix I §o¹n thÞ trêng môc tiªu I
ChiÕn lîc marketing mix II §o¹n thÞ trêng môc tiªu II
ChiÕn lîc marketing mix III §o¹n thÞ trêng môc tiªu III
ChiÕn lîc marketing tËp trung
- ¦u ®iÓm: ¦u ®iÓn næi bËt cña marketing kh«ng ph©n biÖt lµ tiÕp kiÖm
chi phÝ, khai th¸c lîi thÕ quy m«, s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm.
- Nhîc ®iÓm: Doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n khi t¹o ra mét s¶n phÈm cã
vÞ trÝ trªn thÞ trêng. Doanh nghiÖp khã kh¨n khi ph¶i ®èi phã víi rñi ro thÞ tr-
êng vµ ®Æc biÖt lµ khi thay ®æi quy m« s¶n xuÊt.
* Marketing ph©n biÖt: §èi víi chiÕn lîc nµy, doanh nghiÖp cã c¸c chiÕn
lîc marketing ®èi víi tõng ®o¹n thÞ trêng môc tiªu.
- ¦u ®iÓm: ChiÕn lîc marketing ph©n biÖt trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu thÞ
trêng. Doanh nghiÖp ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ t¨ng nç lùc marketing vµ cã
kh¶ n¨ng t¨ng doanh sè b¸n ra vµ x©m nhËp s©u h¬n vµo nhiÒu ®o¹n thÞ trêng.
12
- Nhîc ®iÓm: ViÖc c©n ®èi sè ®o¹n thÞ trêng vµ quy m« cña tõng ®o¹n thÞ
trêng cho phï hîp, chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng marketing lín.
* Marketing tËp trung: Víi chiÕn lîc marketing tËp trung, doanh nghiÖp
tËp trung vµo mét ®o¹n thÞ trêng mµ doanh nghiÖp cho lµ quan träng nhÊt
nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
- ¦u ®iÓm: Doanh nghiÖp cã thÓ vÞ thÕ v÷ng m¹nh trªn thÞ trêng nh
doanh nghiÖp ®· t¹o ®îc thÕ ®éc quyÒn; thiÕt kÕ nh÷ng s¶n phÈm cã uy tÝn,
chÊt lîng... Ngoµi ra, doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c ®îc c¸c lîi thÕ tõ chuyªn
m«n ho¸ trong s¶n xuÊt, ph©n phèi, b¸n hµng.
- Nhîc ®iÓm: Rñi ro chÝnh mµ doanh nghiÖp hay m¾c ph¶i chÝnh lµ rñi ro
trªn ®o¹n thÞ trêng môc tiªu nh:søc mua gi¶m, nhu cÇu thay ®æi vµ xuÊt hiÖn
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §©y lµ chiÕn lîc ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ
nhá.
2.3 ChiÕn lîc s¶n phÈm
2.3.1 Kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
2.3.1.1 Kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm
Theo quan ®iÓm cæ ®iÓn: S¶n phÈm lµ tæng hîp c¸c ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸
häc, cã thÓ quan s¸t, ®îc tËp trung trong mét h×nh thøc ®ång nhÊt vµ mang gi¸
trÞ sö dông.
Theo quan ®iÓm marketing: S¶n phÈm g¾n liÒn víi nhu cÇu hay mong
muèn cña ngêi tiªu dïng trªn thÞ trêng. S¶n phÈm nã bao gåm 2 yÕu tè chÝnh
sau:
-YÕu tè vËt chÊt: Bao gåm ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸ häc cña s¶n phÈm
- YÕu tè phi vËt chÊt: §ã lµ nh·n m¸c, tªn gäi, c¸ch nhËn biÕt, th«ng tin
vÒ thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng mµ c¸c nç lùc marketing ph¶i híng tíi vµ
nh»m tho¶ m·n.
Trong chiÕn lîc marketing cña doanh nghiÖp th× chiÕn lîc s¶n phÈm cùc
kú quan träng v×: Ngµy nay, díi sù ph¸t triÓn m¹nh mÔ cña KHKT, nh÷ng s¶n
phÈm míi kh«ng ngõng xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng vµ ngµy cµng cã gÝa trÞ cao
h¬n so víi s¶n phÈm cò cïng lo¹i vµ cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ ®· chuyÓn sang
c¹nh tranh vÒ chÊt lîng s¶n phÈm. Do ®ã chiÕn lîc s¶n phÈm ®îc coi lµ vò khÝ
s¾c bÐn trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®ång thêi còng lµ ph¬ng ph¸p cã hiÖu
qu¶ ®Ó t¹o ra nhu cÇu míi. Nh vËy chiÕn lîc s¶n phÈm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh
®Õn sù sèng cßn cña doanh nghiÖp trong thêi gian dµi.
13
2.3.1.2 C¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
Mét s¶n phÈm ®îc h×nh thµnh vµ ®îc ®a ra thÞ trêng th× cÇn cã c¸c yÕu
tè sau:
- S¶n phÈm theo ý tëng: Lµ hµng ho¸ ë giai ®o¹n ®Çu cña s¶n phÈm nã
bao gåm nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n mµ ngêi tiªu dïng cã thÓ nhËn ®îc.
- S¶n phÈm hiÖn thùc: Lµ s¶n phÈm theo ý tëng c«ng thªm víi c¸c yÕu
tè kh¸c nh: chÊt lîng, nh·n hiÖu, bao gãi, vµ bè cô bªn ngoµi.
S¶n phÈm hoµn chØnh: Lµ nh÷ng s¶n phÈm cã thÓ ®em b¸n trªn thÞ trêng
s¶n phÈm hoµn chØnh bao gåm s¶n phÈm hiÖn thùc víi c¸c dÞch vô ®i kÌm
S¬ ®å 2 C¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm
2.3.2 Néi dung cña chiÕn lîc s¶n phÈm
2.3.2.1 Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña s¶n phÈm
Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng
mét lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ lµ rÊt quan träng khi doanh nghiÖp ®a s¶n phÈm
®ã ra thÞ trêng. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch lµ tr¸nh ®îc nh÷ng chi phÝ kh«ng
14
cÇn thiÕt cã thÓ xÈy ra do thiÕu th«ng tin thÞ trêng. Sù thÝch øng cña s¶n phÈm
phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:
- T×nh h×nh b¸n trªn thÞ trêng.
- Sù chÊp nhËn cña ngêi tiªu dïng.
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu sù thÝch øng s¶n phÈm trªn thÞ trêng ph¶i tiÕn hµnh
qua c¸c bíc sau:
Bíc 1: Nghiªn cøu vÒ s¶n phÈm c¹nh tranh.
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu s¶n phÈm c¹nh tranh lµ t×m ra kh¶ n¨ng
chÊp nhËn cña thÞ trêng víi lo¹i s¶n phÈm ®ã. Qua ®ã rót ra kÕt luËn cho m×nh.
Bíc 2: Nghiªn cøu viÖc chÊp nhËn cña ngêi b¸n.
Môc ®Ých lµ xem xÐt th¸i ®é, c¶m thÊy cña kh¸ch hµng. Th«ng qua viÖc
tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, ngêi b¸n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ s¶n phÈm cña
m×nh trªn thÞ trêng. Tõ ®ã ngêi b¸n cã tÇm nh×n bao qu¸t ®Ó ra nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n.
Bíc 3: Nghiªn cøu ph¶n øng cña kh¸ch hµng.
Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ ph¶n øng cña ngêi tiªu dïng lµ viÖc t×m ra c¸c lý
do hay nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc chÊp nhËn hay tÈy chay s¶n phÈm ®ång thêi
rót ra kÕt luËn vÒ s¶n phÈm.
Bíc 4: Lµm thÝch øng víi s¶n phÈm.
Sau khi tiÕn hµnh c¸c bíc trªn vµ ®i ®Õn kÕt luËn lµ s¶n phÈm ®îc doanh
nghiÖp chÊp nh©n hoÆc cÇn söa ®æi chót Ýt th× sÏ ®îc chÊp nhËn vµ cÇn lËp kÕ
ho¹ch ®a s¶n phÈm ra thÞ trêng.
2.3.2.2 T¹o uy tÝn cña s¶n phÈm
T¹o uy tÝn cho s¶n phÈn cã vai trß quan träng trong chiÕn lîc s¶n phÈm.
TÇm quan träng cña t¹o uy tÝn cña s¶n phÈm lµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt
lîng tèt, cã gi¸ trÞ sö dông, cã nh·n hiÖu... Trong thùc tiÔn kinh doanh, nhµ
s¶n xuÊt muèn giµnh lîi thÕ trªn thÞ trêng th× ph¶i cã nhiÖm vô duy tr× chÊt l-
îng hµng ho¸ vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm t¨ng tÝnh u viÖt
cña s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
2.3.2.3 Tiªu chuÈn chÊt lîng s¶n phÈm
Tiªu chuÈn ho¸ chÊt lîng s¶n phÈm cã ¶nh hëng lín ®Õn s¶n xuÊt vµ kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Cho dï doanh nghiÖp cã cè g¾ng bao nhiªu cho nç
lùc marketing nhng chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®¶m b¶o, kh«ng ®¸p øng ®îc
15
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng th× doanh nghiÖp sÏ l©m vµo t×nh tr¹nh khñng
ho¶ng.
2.3.2.4 KiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm
§©y lµ néi dung kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong chiÕn lîc s¶n phÈm. B»ng c¸c
biÖn ph¸p kiÓm tra nh: KiÓm tra b»ng c¶m quan, kiÓm tra b»ng thùc nghiÖm...
gióp cho doanh nghiÖp lo¹i bá s¶n phÈm kÐm chÊt lîng. ChØ tung ra thÞ trêng
nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
2.4 ChiÕn lîc gi¸
2.4.1 Vai trß cña gi¸ c¶
Gi¸ c¶ cã tÇm quan trong ®Æc biÖt trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô
s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Nã ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nã lµ kh©u
cuèi cïng thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña c¸c kh©u kh¸c. MÆc dï trªn thÞ trêng hiÖn nay
viÖc c¹nh tranh gi¸ ®· ®îc chuyÓn sang c¹nh tranh chÊt lîng. Nhng nhiÒu lóc,
nhiÒu n¬i viÖc c¹nh tranh vÒ gi¸ vÉn diÔn ra gay g¾t. Gi¸ c¶ lµ lÜnh vùc thÓ hiÖn
sù tranh giµnh lîi thÕ kinh tÕ vµ vÞ trÝ ®éc quyÒn cña doanh nghiÖp.
Trong marketing, nhÊt lµ marketing mix, gi¸ c¶ lµ mét trong 4 biÕn sè,
cïng víi chÝnh s¸ch s¶n phÈm, ph©n phèi, xóc tiÕn. Vµ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã
®Òu nh»m môc ®Ých b¸n hµng. Do ®ã viÖc quy ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm lµ mét
quyÕt ®Þnh manh tÝnh chiÕn lîc cña doanh nghiÖp v×:
- Gi¸ c¶ ¶nh hëng ®Õn lîng hµng b¸n cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ c¶ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn thu nhËp vµ lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp.
V× vËy, x¸c lËp mét chiÕn lîc gi¸ ®óng ®¾n lµ ®iÒu kiÖn cùc kú quan träng
®èi víi doanh nghiÖp. Nã nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh
cã l·i vµ chiÕm lÜnh trªn thÞ trêng.
2.4.2 C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi gi¸ c¶
2.4.2.1 Nh©n tè kiÓm so¸t ®îc
- Chi phÝ s¶n phÈm: Chi phÝ s¶n phÈm bao gåm c¸c chi phÝ ph¸t sinh
trong s¶n xuÊt, bao b×, ®ãng gãi s¶n phÈm.
- Chi phÝ ph©n phèi b¸n hµng: Chi phÝ nµy bao gåm chi phÝ vËn t¶i, chi
phÝ ph©n phèi, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Chi phÝ hç trî marketing: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh do c¸c ho¹t ®éng
marketing, qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng.
- ChÊt lîng vµ uy tÝn s¶n phÈm.
16
2.4.2.2 Nh©n tè kh«ng kiÓm so¸t ®îc
- Møc gi¸ trªn thÞ trêng: Víi thÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o th× doanh
nghiÖp kh«ng thÓ tù ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm cña hä mµ gi¸ c¶ ph¶i thÝch øng víi
møc gi¸ trªn thÞ trêng.
- Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng.
- Sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
- Søc mua cña ®ång tiÒn.
2.4.3 Môc tiªu cña chiÕn lîc gi¸
2.4.3.1 Môc tiªu t¨ng khèi lîng hµng b¸n
Môc tiªu nµy gióp cho doanh nghiÖp t¨ng khèi lîng hµng b¸n trªn thÞ tr-
êng. §¸p óng ®Çy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu thÞ trêng. Ngoµi môc ®Ých t¨ng khèi l-
îng hµng b¸n th× môc tiªu nµy cßn gióp cho doanh nghiÖp gi¶i quyÕt c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt khi cã khèi lîng hµng bµn
lín. Nã còng cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp cñng cè vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr-
êng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn th× viÖc ®Þnh gi¸ ph¶i ®îc thùc hiÖn tuú theo
t¸c ®éng cña gi¸ c¶ lùa chän ®èi víi khèi lîng hµng b¸n vµ thÞ phÇn cña doanh
nghiÖp.
2.4.3.2 Môc tiªu lîi nhuËn
Môc tiªu lîi nhuËn lµ môc tiªu thêng xuyªn cña doanh nghiÖp. Song tuú
tõng lóc, tuú tõng n¬i mµ môc tiªu nµy cã vai trß quan träng kh¸c nhau. Gi¸ c¶
cã ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn rÊt phøc t¹p. Lîi nhuËn thu ®îc tõ b¸n hµng lµ
chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ. Vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
LN = TR - TC
Trong ®ã:
LN: Lîi nhuËn
TR:Tæng doanh thu
TC:Tæng chi phÝ
Gi¸ c¶ s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô nã ¶nh hëng tíi c¶ thu nhËp vµ chi phÝ.
¶nh hëng tíi thu nhËp.
Ta cã c«ng thøc tÝnh thu nhËp sau :
TR = P. Q
Trong ®ã TR: Tæng doanh thu
Q: Khèi l¬ng s¶n phÈm tiªu thô
P: Gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm
17
- ¶nh hëng tíi chi phÝ.
Chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ marketing còng lµ phÇn chi phÝ chung cho mçi
®¬n vÞ s¶n phÈm nã thay ®æi theo khèi lîng hµng b¸n.
2.4.4 Yªu cÇu cña chÝnh s¸ch gi¸
- Ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt vµ chÕ ®é qu¶n lý gi¸ cña nhµ níc.
- Ph¶i thÝch nghi víi thÞ trêng.
- Ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu cña doanh nghiÖp ®ã lµ: §¶m b¶o c¬ cÊu chi phÝ
hîp lý; ®¶m b¶o uy tÝn vµ chÊt lîng s¶n phÈm; ®¶m b¶o sù kÕt hîp hµi hoµ
gi÷a chÝnh s¸ch gi¸ vµ chÝnh s¸ch kh¸c cña doanh nghiÖp.
2.4.5 C¸c loai gi¸ thêng dïng trong marketing
- Gi¸ th«ng lÖ: Gi¸ th«ng lÖ hay cßn gäi lµ gi¸ c«ng ty, nã do doanh
nghiÖp ®Æt ra trªn c¬ së tÝnh to¸n ®¶m b¶o bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã l·i.
- Gi¸ ®éc quyÒn: Lµ gi¸ cña doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng bao trïm thÞ tr-
êng vÒ s¶n phÈm ®em b¸n trªn thÞ trêng vµ nã cho phÐp doanh nghiÖp thu ®îc
lîi nhuËn tèi ®a.
- Gi¸ Dumpinh: Lµ gi¸ b¸n trong c¹nh tranh nhÊt thêi nh»m sö dông lîng
vèn vµ s¶n phÈm phong phó cña doanh nghiÖp ®Ó b¸n s¶n phÈm víi gi¸ thÊp
h¬n h¼n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh, gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ cña thÞ trêng nh»m
tiªu diÖt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
- Gi¸ ph©n biÖt: Lµ gi¸ b¸n ®îc thùc hiÖn mét hÖ thèng gi¸ kh¸c nhau
cho tõng ®èi t¬ng ngêi mua.
- Gi¸ t©m lý.
- H¹ gi¸ s¶n phÈm.
- C¸c lo¹i gi¸ quèc tÕ.
2.5 ChiÕn lîc ph©n phèi
2.5.1 Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña ph©n phèi
2.5.1.1 Kh¸i niÖm vÒ ph©n phèi
Ph©n phèi lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt nh»m ®iÒu tiÕt vËn chuyÓn
s¶n phÈm hµng ho¸ ®Õn tay ngêi tiªu dïng ®Ó tèi ®a ho¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ.
2.5.1.2 Chøc n¨ng cña ph©n phèi
Ph©n phèi s¶n phÈm hµng ho¸ cã 4 chøc n¨ng c¬ b¶n sau:
- Di chuyÓn s¶n phÈm: Bao gåm c¸c kh©u vËn chuyÓn, b¶o qu¶n dù tr÷
s¶n phÈm, ®ãng gãi, bèc xÕp s¶n phÈm trong qu¸ trÝnh tiªu thô.
- ChuyÓn ®æi së h÷u s¶n phÈm.
18
- Cung cÊp th«ng tin thÞ trêng.
- San bít rñi ro vÒ s¶n phÈm.
2.5.2 Kªnh ph©n phèi vµ ho¹t déng b¸n hµng
2.5.1.1 Kh¸i niªm vÒ kªnh ph©n phèi
Kªnh ph©n phèi lµ sù kÕt hîp h÷u quan gi÷a ngêi s¶n xuÊt víi c¸c trung
gian ®Ó tæ chøc sù vËn ®éng cña hµng ho¸ cho hîp lý nhÊt nh»m tho¶ m·n tèi
®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Th«ng qua c¸c trung gian th¬ng m¹i, c¸c kªnh
ph©n phèi t¹o ra dßng ch¶y hµng ho¸ tõ ngêi s¶n xuÊt ®Õn ngêi mua cuèi cïng.
C¸c trung gian chñ yÕu th¬ng m¹i lµ: ngêi b¸n bu«n, ngêi b¸n lÎ, ®¹i lý.
2.5.2.2 CÊu tróc kªnh ph©n phèi
Kªnh 1: Lµ kªnh ph©n phèi trùc tiÕp bëi v× ngêi s¶n xuÊt b¸n trùc tiÕp cho
ngêi tiªu dïng cuèi cïng. Kªnh nµy ®îc sö dông cho c¸c lo¹i hµng ho¸ cã tÝnh
th¬ng phÈm (dÔ vì, dÔ háng) hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn, hµng ho¸ cña nh÷ng
nhµ s¶n xuÊt nhá. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn
hµng ho¸, d¶m b¶o mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a doanh nghiÖp víi ngêi tiªu
dïng. Nhîc ®iÓm, doanh nghiÖp khã cã thÓ chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt. Tæ
chøc qu¶n lý phøc t¹p. Cha ph¸t huy ®îc sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
Kªnh 2: Kªnh nµy thêng ®îc sö dông trong c¸c trêng hîp. Tr×nh ®é
chuyªn m«n ho¸ vµ quy m« cña doanh nghiÖp cho mèi quan hÖ gi÷a ngêi s¶n
xuÊt víi ngêi tiªu dïng th«ng qua trung gian b¸n lÎ. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ
ph¸t huy ®îc u thÕ cña lo¹i h×nh kªnh trùc tiÕp, gi¶i phãng cho ngêi s¶n xuÊt
khái chøc n¨ng ph©n phèi do ®ã cã ®iÒu kiÖn ®i s©u vµo s¶n xuÊt. Nhîc ®iÓm
lµ cha ph¸t huy triÖt ®Ó tÝnh u viÖt cña sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
S¬ ®å 3 : C¸c kªnh ph©n phèi s¶n phÈm chñ yÕu
(1)
Ngêi
Người
(2) CH b¸n lÎ tiªu
sản
dïng
(3) §¹i lý cÊp II CH b¸n lÎ
xuất
(4)
§¹i lý cÊp I §¹i lý cÊp II CH b¸n lÎ
19
Kªnh 3: §©y ®îc gäi lµ kªnh ®Çy ®ñ, lo¹i kªnh nµy thêng ®îc sö dông
phæ biÕn ®Æc biÖt lµ hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng. ¦u ®iÓm cña kªnh nµy lµ tæ
chøc kªnh ph©n phèi t¬ng ®èi chÆt chÏ, vßng quay vèn nhanh, ngêi s¶n xuÊt vµ
trung gian do chuyªn m«n ho¸ nªn cã ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
Nhîc ®iÓm lµ thêng rñi ro lín, viÖc ®iÒu ho¸ sÏ gÆp khã kh¨n, thêi gian lu©n
chuyÓn hµng dµi.
Kªnh 4: Kªnh nµy thêng ®îc ¸p dông cho c¸c mÆt hµng míi bíc ®Çu gÆp
khã kh¨n trong th«ng tin, qu¶ng c¸o vµ nhu cÇu míi.
2.6 Ho¹t ®éng marketing b¸n hµng
2.6.1 C¸c ph¬ng thøc, h×nh thøc vµ thñ thuËt b¸n hµng
Cïng v¬i sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i nãi chung ho¹t ®éng b¸n
hµng ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, nhiÒu h×nh thøc b¸n hµng kh¸c nhau
®îc ¸p dông trong thùc tÕ. Nh÷ng ngêi b¸n hµng cßn biÕt sö dông c¸c thñ
thuËt kh¸c nhau ®Ó t¨ng doanh thu.
2.6.1.1 C¸c ph¬ng thøc vµ h×nh thøc b¸n hµng
Cã hai ph¬ng thøc b¸n hµng c¬ b¶n ®ã lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn vµ
ph¬ng thøc b¸n hµng hiÖn ®¹i.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn
§©y lµ ph¬ng thøc b¸n mµ viÖc mua b¸n chØ diÔn ra khi ngêi b¸n vµ ngêi
mua trùc tiÕp gÆp gì trao ®æi vµ tho¶ thuËn tªn mÆt hµng, sè lîng, gi¸ c¶ vµ
c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n kh¸c. Ph¬ng thøc b¸n hµng cæ ®iÓn cã hai h×nh thøc ®ã
lµ b¸n hµng cè ®Þnh vµ b¸n hµng lu ®éng.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng hiÖn ®¹i:
§©y lµ ph¬ng thøc b¸n hµng c¶ ngêi mua vµ ngêi b¸n cã thÓ kh«ng cÇn
tiÕp xóc trùc tiÖp víi nhau nhng qu¸ tr×nh b¸n hµng vÉn diÔn ra. Ph¬ng thøc
b¸n hµng hiÖn ®¹i ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau:
- B¸n hµng theo h×nh thøc tù chän.
- B¸n hµng trong c¸c siªu thÞ.
- B¸n hµng b»ng th tÝn.
- B¸n hµng qua ®iªn tho¹i.
- B¸n hµng qua héi chî, triÓn l·m.
- B¸n hµng trªn m¹ng Internet.
2.6.1.2 C¸c thñ thuËt b¸n hµng
20
C¸c thñ thuËt b¸n hµng nh»m t¨ng doanh sè vµ thu lîi nhuËn cao, ngêi
b¸n hµng thêng xuyªn sö dông c¸c thñ thuËt kh¸c nhau. Thñ thuËt b¸n hµng
mµ ngêi b¸n sñ dông ®Ó kÝch thÝch c¸c yÕu tè t©m lý trong giao tiÕp mua b¸n
nh»m thu hót sù chó ý cña kh¸ch hµng. C¸c thñ thuËt thêng ®îc sñ dông
chÝnh:
- Thñ thuËt “ khan hiÕm hµng ho¸ ”.
- Thñ thuËt “ ®¸p øng thÞ hiÕu ”.
- Thñ thuËt “ b¸n kÌm ”.
- Thñ thuËt “ gi¸ cao ”.
- Thñ thuËt “ tÆng quµ ”.
- Thñ thuËt “ t¬ng ph¶n ”.
- Thñ thuËt “ gi¶m gi¸ vµ h¹ gi¸ ”.
- Thñ thuËt “ b¸n tr¶ gãp ”.
2.6.2 Ho¹t ®éng b¸n hµng
Ho¹t ®éng b¸n hµng cã c¸c néi dung sau:
- Kh¸ch hµng tù ®Õn cña hµng, gian hµng. Ngêi b¸n kh«ng cÇn th¨m dß
nhu cÇu tríc khi tiÕp xóc kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh, cã ®éng c¬ vµ
quyÕt ®Þnh ®éc lËp.
- B¸n lÎ gÆp sù c¹nh tranh gay g¾t.
- Ngêi b¸n lÎ Ýt hiÓu biÕt vÒ s¶n phÈm.
Ngêi b¸n lÎ thêng ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau:
- TiÕp xóc víi kh¸ch hµng.
- X¸c ®Þnh nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
- Lùa chän vµ trng bµy hµng ho¸.
- Th¸ch gi¸.
- Th¬ng lîng vµ xö lý c¸c phµn nµn cña kh¸ch hµng.
- KÕt thóc b¸n hµng.
- Bao gãi vµ thu tiÒn.
- TiÔn kh¸ch hµng ra vÒ.
2.7 Xóc tiÕn yÓn trî