Một số kiến nghị nhằm triển khai áp dụng cơ chế chi tiêu nội bộ trong các đơn vị sự nghiệp có thu trên địa bàn hà nội
- 43 trang
- file .pdf
Lêi nãi ®Çu
"C¶i c¸ch hµnh chÝnh" lµ mét trong nh÷ng ch-¬ng tr×nh quan träng
nh»m ®-a ®Êt n-íc héi nhËp víi nªn kinh tÕ thÕ giíi. Trong ®ã, bao gåm: C¶i
c¸ch thÓ chÕ, c¶i c¸ch bé m¸y vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng. Thùc hiÖn giao
quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu víi môc ®Ých tinh gi¶m
biªn chÕ t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng sÏ gãp phÇn vµo sù thµnh c«ng cho
c¶i c¸ch hµnh chÝnh.
Giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh míi chØ thùc hiÖn ë mét sè ®¬n vÞ sù nghiÖp
cã thu nhÊt ®Þnh. Trong giai ®o¹n ®Çu ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu
sãt, lÖch l¹c. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Phßng Hµnh chÝnh - Sù nghiÖp - Së Tµi
chÝnh Hµ Néi em thÊy viÖc thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n
vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, v-íng m¾c.
§iÒu ®ã lµm gi¶m hiÓu qu¶n cao qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi
chÝnh. Em ®· t×m tßi nghiªn cøu tµi liÖu lùa chän ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò cuèi
kho¸: "Mét sè kiÕn nghÞ nh»m triÓn khai ¸p dông c¬ chÕ chi tiªu néi bé
trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi".
KÕt cÊu chuyªn ®Ò:
Ch-¬ng I: Kh¸i qu¸t vÒ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu vµ c¬ chÕ tù chñ tµi
chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu .
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c triÓn khai c¬ chÕ giao tù chñ tµi chÝnh
cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi trong thêi gian qua.
Ch-¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m triÓn khai thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ
tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi
trong thêi gian tíi.
1
Ch-¬ng 1
kh¸i qu¸t vÒ ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ c¬ chÕ tù chñ
tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ nh÷ng ®¬n vÞ do Nhµ n-íc thµnh lËp ho¹t
®éng cã thu, thùc hiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô x· héi c«ng céng vµ c¸c dÞch vô
nh»m duy tr× sù ho¹t ®éng b×nh th-êng cña c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n.
C¸c tiªu thøc x¸c ®Þnh ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
1) Ph¶i cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®¬n vÞ cña c¬ quan Nhµ n-íc cã
thÈm quyÒn ë Trung -¬ng hoÆc ®Þa ph-¬ng
2) §-îc Nhµ n-íc cÊp kinh phÝ vµ tµi s¶n ®Ó ho¹t ®éng vµ ®-îc phÐp
thùc hiÖn mét sè kho¶n thu theo chÕ ®é quy ®iÞnh cña Nhµ n-íc.
3) Cã tæ chøc bé m¸ybiªn chÕ vµ bé m¸y qu¶n lý Tµi chÝnh kÕ to¸n
theo chÕ ®é Nhµ n-íc quy ®Þnh
4) Cã më tµi kho¶n t¹i Kho b¹c Nhµ n-íc ®Ó kÝ göi c¸c kho¶n thu
chi tµi chÝnh Nhad n-íc.
§Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ tæ chøc ho¹t theo nguyªn t¾c phôc vô
x· héi, kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn lµ chñ yÕu.
Môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp lµ phôc vô x· héi. Tuy
nhiªn ®Ó ®¶m b¶o mét phÇn cho kinh phÝ ho¹t ®éng c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vÉn
cã thÓ thùc hiÖn c¸c kho¶n thu cho phÐp. Dï lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp gi¸o dôc- ®µo
t¹o, ThÓ dôc thÓ thao hay sù nghiÖp kinh tÕ th× c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ chØ lµ bï
2
®¾p mét phÇn chi phÝ chó kh«ng ph¶i lµ mét sù trao ®æi ngang gi¸ vµ ®-îc giíi
h¹n trong mét kho¶ng nhÊt ®Þnh.
- S¶n phÈm c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ s¶n phÈm mang tÝnh lîi
Ých chung cã tÝnh bÒn v÷ng g¾n bã h÷u c¬ víi qu¸ tr×nh t¹o ra
cña c¶i vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn.
S¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh chØ lµ duy tr× sù ho¹t ®éng cña bé
m¸y hµnh chÝnh, cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh lµ nh÷ng s¶n phÈm phï hîp thÞ
tr-êng trong tõng thêi k×. Cßn s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp lu«n g¾n
liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc trong suèt mét qu¸ tr×nh. §ã lµ c¸ cö nh©n,
nh÷ng tuyÕn ®-êng, nh÷ng gièng c©y míi…Ngoµi viÖc t¹o ra gi¸ trÞ vËt chÊt
s¶n phÈm ®¬n vÞ sù nghiÖp cß mang l¹i gi¸ trÞ tinh thÇn rÊt lín.
- Ho¹t ®éng sù nghiÖp trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp g¾n liÒn vµ bÞ
chi phèi bëi c¸c ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ
n-íc.
Do ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt phôc vô lµ chñ yÕu, ë c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp
sè thu th-êng kh«ng lín vµ kh«ng æn ®Þnh, do vËy thu nhËp cña c¸c ®¬n vÞ
nµy chñ yÕu do Nhµ n-íc cÊp. Cßn l¹i lµ mét sè ®¬n vÞ cã thÓ b¶o ®¶m toµn bé
kinh phÝ ho¹t ®éng cña m×nh, toµn bé chi phÝ ®Ó trang tr¶i cho c¸c ho¹t ®éng
cña c¸c ®¬n vÞ nµy lµ do thu ®-îc tõ ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô cña m×nh.
Víi c¸c dÞch vô kÓ trªn, chi tiªu cña c¸c ®¬n vÞ nµy chÝnh lµ nh»m phôc vô
thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña Nhµ n-íc.
l.1.2. Ph©n lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ chóng ta cã c¸ch ph©n lo¹i c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp kh¸c nhau. Nh-ng cã hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu sau :
* C¨n cø vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc chia
thµnh :
3
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o, ®ã
lµ c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo tµo nh- c¸c tr-êng ®¹i häc, cao ®¼ng,
trung häc chuyªn nghiÖp, c¸c tr-êng THPT, THCS, tiÓu häc, c¸c trung t©m
gi¸o dôc….
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc y tÕ : c¸c bÖnh viÖn,
trung t©m y tÕ…
- §¬n vÞ sù nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ : nh-
c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc, c¸c viÖn nghiªn cøu, thö nghiÖm, c¸c
phßng thÝ nghiÖm nghiªn cøu…
- §¬n vÞ sù nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc v¨n ho¸ nghÖ thuËt : c¸c
®oµn v¨n hãa nghÖ thuËt, c¸c nhµ h¸t, c¸c tæ chøc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vÒ
v¨n hãa nghÖ thuËt…
- §¬n vÞ sù nghiÖp kinh tÕ : nh- c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp n«ng nghiÖp, l©m
nghiªp, thuû s¶n, thuû lîi, c¸c ®¬n vÞ nµy ho¹t ®éng lµ nh»m phôc vô cho c¸c
ngµnh kinh tÕ nµy, nh×n chung c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp nµy cã sè thu t-¬ng ®èi
æn ®Þnh.
* C¨n cø vµo kh¶ n¨ng tù b¶o ®¶m kinh phÝ, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
®-îc chia thµnh :
- §¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn :
Lµ ®¬n vÞ cã nguån thu sù nghiÖp b¶o ®¶m ®-îc toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng
th-êng xuyªn, ng©n s¸ch Nhµ n-íc kh«ng ph¶i cÊp kinh phÝ b¶o ®¶m ho¹t
®éng th-êng xuyªn cho c¸c ®¬n vÞ.
- §¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng
xuyªn : Lµ ®¬n vÞ cã nguån thu sù nghiÖp ch-a tù trang tr¶i toµn bé chi phÝ
ho¹t ®éng th-êng xuyªn, ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng
th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ.
4
Møc tù ®¶m b¶o chi phÝ ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Tæng nguån thu Ng©n s¸ch Nhµ n-íc
Møc tù ®¶m b¶o = ----------------------------------------------- x 100%
Tæng kinh phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn
1.2. c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
HiÖn nµy viÖc thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu thùc hiÖn theo NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP vµ theo th«ng t- sè
25/2002/TT-BTC h-íng dÉn thùc hiÖn cña Bé Tµi ChÝnh. Néi dung chñ yÕu
cña c¬ chÕ nµy nh- sau :
1.2.1. §èi t-îng ¸p dông c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
C¬ chÕ nµy ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp do Nhµ n-íc thµnh lËp,
ho¹t ®éng cã thu trong lÜnh vùc : Gi¸o dôc ®µo t¹o, Y tÕ, Khoa häc c«ng nghÖ
vµ m«i tr-êng, V¨n hãa th«ng tin, ThÓ thao thÓ dôc, Sù nghiÖp kinh tÕ, DÞch
vô viÖc lµm…bao gåm :
- C¸c c¬ së gi¸o dôc c«ng lËp thuéc hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n.
- C¸c c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh, phßng bÖnh, ®iÒu d-ìng vµ phôc håi chøc
n¨ng.
- C¸c tæ chøc Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i
tr-êng.
- C¸c ®oµn nghÖ thuËt, Trung t©m chiÕu phim, nhµ v¨n hãa, th- viÖn b¶o
tån b¶o tµng, §µi ph¸t thanh truyÒn h×nh, Trung t©m th«ng tin, b¸o chÝ, xuÊt
b¶n.
5
- C¸c trung t©m huÊn luyÖn thÓ dôc thÓ thao, c©u l¹c bé thÓ dôc thÓ thao.
- C¸c trung t©m chØnh h×nh, kiÓm ®Þnh an toµn lao ®éng.
- C¸c ®¬n vÞ dÞch vô t- vÊn, dÞch vô gi¶i quyÕt viÖc lµm.
- C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kinh tÕ : N«ng, l©m, ng-, diªm nghiÖp; Giao
th«ng; C«ng nghiÖp; §Þa chÝnh; KhÝ t-îng thuû v¨n.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trùc thuéc c¸c Tæng c«ng ty, Tæ
chøc chÝnh trÞ, c¸c Tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi còng thùc hiªn theo c¬ chÕ nµy.
Th«ng t- sè 25/2002/TT-BTC nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi c¸c ®¬n vÞ :
- C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc, tæ chøc chÝnh trÞ, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ
– x· héi, c¸c tæ chøc x· héi vµ c¸c tæ chøc x· héi – nghÒ nghiÖp.
- C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp do Nhµ n-íc thµnh lËp kh«ng cã nguån thu, ®-îc
ng©n s¸ch nhµ n-íc b¶o ®¶m toµn bé kinh phÝ ho¹t ®éng.
1.2.2. Nguån tµi chÝnh vµ néi dung chi cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
1.2.2.1. Nguån tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
* Nguån Ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp :
a) §èi víi c¶ hai lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m chi phÝ vµ ®¬n vÞ tù
b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ, ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp :
- Kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp
Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vµ c¸c nhiÖm vô ®ét xuÊt kh¸c
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
- Kinh phÝ Nhµ n-íc thanh to¸n cho c¸c ®¬n vÞ theo chÕ ®é ®Æt hµng ®Ó
thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô Nhµ n-íc giao, theo gi¸ hoÆc khung gi¸ do Nhµ n-íc
quy ®Þnh(®iÒu tra, quy ho¹ch, kh¶o s¸t…)
6
- Kinh phÝ cÊp ®Ó thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ theo chÕ ®é do Nhµ n-íc
quy ®Þnh ®èi víi sè lao ®éng trong biªn chÕ d«i ra.
- Vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua s¾m thiÕt bÞ phôc vô ho¹t
®éng sù nghiÖp theo dù ¸n vµ kÕ ho¹ch hµng n¨m, vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt.
b) Riªng ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ : Ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp kinh phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn. Møc kinh phÝ Ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp ®-îc æn ®Þnh theo ®Þnh kú 3 n¨m vµ hµng n¨m ®-îc t¨ng thªm tû lÖ
do Thñ t-íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. HÕt thêi h¹n 3 n¨m, møc ng©n s¸ch Nhµ
n-íc b¶o ®¶m sÏ ®-îc x¸c ®Þnh l¹i cho phï hîp.
* Nguån thu sù nghiÖp cña ®¬n vÞ.
- TiÒn thu phÝ, lÖ phÝ thuéc ng©n s¸ch Nhµ n-íc (phÇn ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ
thu theo quy ®Þnh). Møc thu phÝ, lÖ phÝ, tû lÖ nguån thu ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ sö
dông vµ néi dung chi thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña c¬ quan Nhµ n-íc cã thÈm
quyÒn ®èi víi tõng lo¹i phÝ, lÖ phÝ.
- Thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô. Møc thu tõ c¸c ho¹t
®éng nµy do Thñ tr-ëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh, theo nguyªn t¾c bï ®¾p chi phÝ vµ
cã tÝch luü.
- C¸c kho¶n thu sù nghiÖp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (nÕu cã)
* Nguån kh¸c theo quy ®Þnh(nÕu cã) : C¸c dù ¸n viÖn trî, quµ biÕu tÆng,
vay tÝn dông.
1.2.2.2. Néi dung chi cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
- Chi ho¹t ®éng th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ theo chøc n¨ng, nhiÖm vô
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao vµ chi cho c¸c ho¹t ®éng cã thu sù nghiÖp :
7
+ Chi cho ng-êi lao ®éng : chi tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng; c¸c kho¶n phô cÊp
l-¬ng; c¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn
theo quy ®Þnh…
+ Chi qu¶n lý hµnh chÝnh : vËt t- v¨n phßng, dÞch vô c«ng céng, th«ng
tin liªn l¹c, c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ phÝ…
+ Chi ho¹t ®éng nghiÖp vô. Chi cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y, chi cho viÖc
duy tu b¶o d-ìng, söa ch÷a ®-êng bé, chi cho c«ng t¸c nghiªn cøu gièng c©y
míi.
+ Chi ho¹t ®éng tæ chøc thu phÝ, lÖ phÝ. Chi cho viÖc in vÐ thu phÝ; l-¬ng
nh©n viªn thu phÝ, lÖ phÝ; mua s¾m, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ thu phÝ;
chi tr¶ trî cÊp ®éc h¹i, mua s¾m b¶o hé lao ®éng.…
+ Chi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô(kÓ c¶ chi nép thuÕ, trÝch
khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh).
+ Chi mua s¾m tµi s¶n, s÷a ch÷a th-êng xuyªn c¬ së vËt chÊt : nhµ cöa,
m¸y mãc thiÕt bÞ…
+ Chi kh¸c. chi c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ, héi th¶o; chi tr¶ tiÒn ®iÖn n-íc,
tiÒn vÖ sinh,…..
- Chi thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp Bé,
ngµnh, Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, chi thùc hiÖn nhiÖm vô ®Æt hµng cña
Nhµ n-íc; chi vèn ®èi øng thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã vèn n-íc ngoµi theo quy
®Þnh.
- Chi thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ theo chÕ ®é do Nhµ n-íc quy ®Þnh.
- Chi ®Çu t- ph¸t triÓn, gåm : Chi ®Çu t- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua
s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a lín tµi s¶n, chi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t- theo
quy ®Þnh.
- Chi thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét xuÊt ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
8
- C¸c kho¶n chi kh¸c(nÕu cã).
1.2.3. Quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
1.2.3.1: Nguyªn t¾c x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu.
- Quy chÕ chi tiªu néi bé bao gåm c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, tiªu chuÈn,
®Þnh møc chi tiªu ¸p dông thèng nhÊt trong ®¬n vÞ, ®¶m b¶o ®¬n vÞ sù nghiÖp
cã thu hoµn thµnh nhiÖm vô chÝnh trÞ ®-îc giao, thùc hiÖn ho¹t ®éng th-êng
xuyªn phï hîp víi ho¹t ®éng ®Æc thï cña ®¬n vÞ, sö dông kinh phÝ cã hiÖu qu¶
vµ t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý.
- Néi dung chi n»m trong ph¹m vi x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé ®·
cã chÕ ®é, tiªu chuÈn ®Þnh møc do c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh, th× Thñ
tr-ëng ®¬n vÞ ®-îc quy ®Þnh møc chi cao h¬n hoÆc thÊp h¬n møc chi do Nhµ
n-íc quy ®Þnh. Nh÷ng néi dung chi cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng cña ®¬n
vÞ n»m trong ph¹m vi x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé, nh-ng Nhµ n-íc ch-a
ban hµnh chÕ ®é, th× Thñ tr-ëng ®¬n vÞ cã thÓ x©y dùng møc chi cho tõng
nhiÖm vô, néi dung c«ng viÖc, trong ph¹m vi nguån tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu kh«ng ®-îc dïng kinh phÝ cña ®¬n vÞ ®Ó mua
s¾m thiÕt bÞ, ®å dïng, tµi s¶n trang thiÕt bÞ t¹i nhµ riªng cho c¸ nh©n hoÆc cho
c¸ nh©n m-în d-íi bÊt k× h×nh thøc nµo.
- Quy chÕ chi tiªu néi bé ®-îc d©n chñ, c«ng khai th¶o luËn réng r·I
trong ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, cã ý kiÕn tham gia cña tæ chøc c«ng ®oµn ®¬n
vÞ. Quy chÕ chi tiªu néi bé ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu göi c¬ quan qu¶n lý cÊp
trªn ®Ó b¸o c¸o vµ göi Kho b¹c Nhµ n-íc n¬i ®¬n vÞ më tµi kho¶n giao dÞch
lµm c¨n cø kiÓm so¸t chi.
Trªn c¬ së ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn
hµnh cña Nhµ n-íc, ®¬n vÞ chñ ®éng x©y dùng tiªu chuÈn, ®Þnh møc vµ chÕ ®é
chi tiªu néi bé, ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng th-êng xuyªn cho phï hîp víi ho¹t
9
®éng ®Æc thï cña ®¬n vÞ vµ t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông kinh phÝ tiÕt
kiÖm cã hiÖu qu¶.
§èi víi c¸c kho¶n chi qu¶n lý hµnh chÝnh(c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ phÝ,
®iÖn tho¹i, chi phÝ dÞch vô c«ng céng..), chi ho¹t ®éng nghiÖp vô th-êng
xuyªn, tuy theo tõng néi dung c«ng viÖc, nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt, cã hiÖu qu¶,
Thñ tr-ëng ®¬n vÞ ®-îc quyÕt ®Þnh møc chi cao h¬n hoÆc thÊp h¬n møc chi do
Nhµ n-íc quy ®Þnh trong ph¹m vi nguån thu ®-îc sö dông.
1.2.3.2: C¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc vµ néi dung chi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu ph¶i thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n-íc gåm:
- Tiªu chuÈn, ®Þnh møc sö dông xe « t« trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù
nghiÖp vµ doanh nghiÖp Nhµ n-íc ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè
122/1999/Q§-TTg ngµy 10/5/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh
sè 208/1999/Q§-TTg ngµy 26/10/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ söa ®æi bæ
xung quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ®Þnh møc sö dông xe « t« trong c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp vµ doanh nghiÖp Nhµ n-íc.
- Tiªu chuÈn vÒ nhµ lµm viÖc theo quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè
147/1999/Q§-TTg ngµy 5/7/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ tiªu
chuÈn, ®Þnh møc sö dông trô së lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan Nhµ n-íc, ®¬n vÞ sù
nghiÖp.
- ChÕ ®é c«ng t¸c n-íc ngoµi theo quy ®Þnh t¹i th«ng t- sè 45/1999/TT-
BTC ngµy 4/5/1999 vµ th«ng t- sè 108/1999/TT-BTC ngµy 4/9/1999 cña Bé
Tµi ChÝnh quy ®Þnh chÕ ®é c«ng t¸c phÝ cho c¸n bé, c«ng chøc Nhµ n-íc ®i
c«ng t¸c ng¾n h¹n ë n-íc ngoµi.
- ChÕ ®é tiÕp kh¸ch n-íc ngoµi vµ héi th¶o quèc tÕ ë ViÖt nam thùc hiÖn
theo quy ®Þnh t¹i th«ng t- sè 100/2000/TT-BTC ngµy 16/10/2000 cña Bé Tµi
ChÝnh quy ®Þnh chÕ ®é chi tiªu tiÕp kh¸ch n-íc ngoµi vµo lµm viÖc t¹i ViÖt
nam vµ chi tiªu tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o quèc tÕ t¹i ViÖt nam.
10
- Kinh phÝ c¸c ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia.
- NhiÖm vô ®ét xuÊt ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
- Kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp
bé, ngµnh.
- Kinh phÝ thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ.
- Vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n; vèn ®èi øng dù ¸n vµ vèn viÖn trî.
- Kinh phÝ mua s¾m vµ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh.
1.2.4. Quy ®Þnh vÒ chi tr¶ tiÒn l-¬ng trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
1.2.4.1. X¸c ®Þnh quü tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh quü tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu cÇn ®¶m b¶o:
- HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm møc l-¬ng tèi thiÓu ®Ó lËp quü tiÒn
l-¬ng cña ®¬n vÞ ( c¨n cø vµo nguån thu sù nghiÖp vµ kh¶ n¨ng
tiÕt kiÖm chi th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ), tèi ®a kh«ng v-ît qu¸
2.5 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy
®Þnh ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng th-êng
xuyªn; kh«ng v-ît qu¸ 2 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu
chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét
phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn.
- Ph-¬ng ¸n tiÒn l-¬ng: tr-íc hÕt b¶o ®¶m møc l-¬ng tèi thiÓu vµ
c¸c chÕ ®é phô cÊp do Nhµ n-íc quy ®Þnh cho sè lao ®éng trong
biªn chÕ vµ lao ®éng hîp ®ång lao ®éng tõ mét n¨m trë lªn; sau
®ã ph©n chia theo hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cho ng-êi lao
®éng. HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cho tõng ng-êi lao ®éng theo
11
nguyªn t¾c ng-êi nµo cã hiÖu suÊt c«ng t¸c cao ®ãng gãp nhiÒu
cho viÖc t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi th× ®-îc h-ëng nhiÒu h¬n.
- §èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp nghiªn cøu khoa häc kh«ng ®-îc giao
biªn chÕ vµ quü tiÒn l-¬ng tõ nguån kinh phÝ nghiªn cøu khoa
häc, th× ®-îc tÝnh chi phÝ tiÒn c«ng theo ®Þnh biªn ®-îc cÊp cã
thÈm quyÒn duyÖt vµo chi phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu
khoa häc vµ c¸c dÞch vô khoa häc do ®¬n vÞ thùc hiÖn.
- §èi v¬Ý sè lao ®éng hîp ®ång d-íi 1 n¨m, ®¬n vÞ thùc hiÖn theo
hîp ®ång ®· kÝ gi÷a ®¬n vÞ vµ ng-êi lao ®éng.
- Tr-êng hîp quü tiÒn l-¬ng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc
thùc hiÖn theo ®¬n gi¸ s¶n phÈm do Nhµ n-íc ®Æt hµng mµ v-ît
qu¸ quü tiÒn l-¬ng tÝnh theo møc tèi ®a th× phÇn v-ît quü tiÒn
l-¬ng ®-îc chuyÓn vµo quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp cña ®¬n
vÞ ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp cho ng-êi lao ®éng trong tr-êng hîp
nguån thu gi¶m sót .
- §¬n vÞ cã thÓ lùa chän c¸ch tr¶ l-¬ng theo thêi gian, hoÆc tr¶
theo l-¬ng kho¸n.
- C¸c chÕ ®é phô cÊp ®Æc thï cña c¸c ngµnh thùc hiÖn theo quy
®Þnh hiÖn hµnh.
Quü tiÒn l-¬ng cña ®¬n vÞ ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau :
Quü L-¬ng tèi HÖ sè ®iÒu HÖ sè l-¬ng Biªn chÕ
tiÒn thiÓu chung chÝnh t¨ng cÊp bËc b×nh vµ lao
l-¬ng ng-êi/ th¸ng thªm møc qu©n vµ hÖ ®éng hîp
= x (1 + )x x x 12
cña do nhµ n-íc l-¬ng tèi sè phô cÊp ®ång tõ 1
th¸ng
®¬n vÞ quy ®Þnh thiÓu l-¬ng b×nh n¨m trë
qu©n lªn
12
HÖ sè l-¬ng cÊp bËc, hÖ sè phô cÊp l-¬ng, gåm ;
- HÖ sè l-¬ng cÊp bËc b×nh qu©n cña ®¬n vÞ, theo NghÞ ®Þnh sè 25/CP
ngµy23/5/1993 cña ChÝnh phñ.
- HÖ sè phô cÊp l-¬ng : Theo c¸c chÕ ®é phô cÊp hiÖn hµnh.
- Biªn chÕ : C¨n cø vµo chØ tiªu biªn chÕ ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao,
®¬n vÞ chñ ®éng s¾p xÕp, bè trÝ lao ®éng phï hîp víi chøc n¨ng cña ®¬n vÞ.
Tuú theo kÕt qu¶ tµi chÝnh trong n¨m, ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m chi phÝ x¸c
®Þnh tæng quü tiÒn l-¬ng ®Ó tr¶ cho ng-êi lao ®éng trªn c¬ së tiÒn l-¬ng tèi
thiÓu kh«ng qu¸ 3,5 lÇn tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung cña Nhµ n-íc ( trong ®ã 1
lÇn l-¬ng hiÖn h-ëng vµ t¨ng thªm kh«ng qu¸ 2,5 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng
tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh). §¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ
®-îc tÝnh kh«ng qu¸ 3 lÇn (trong ®ã 1 lÇn l-¬ng hiÖn h-ëng vµ t¨ng thªm
kh«ng qu¸ 2 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh).
§¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng ®-îc sö dông c¸c nguån kinh phÝ sau ®©y ®Ó
chi tr¶ tiÒn l-¬ng t¨ng thªm cho ng-êi lao ®éng: Kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc
cÊp thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ; kinh phÝ nghiªn cøu khoa häc ®Ò tµi cÊp Nhµ
n-íc, cÊp Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét
xuÊt cña cÊp cã thÈm quyÒn giao; tiÒn mua s¾m, s÷a ch÷a tµi s¶n ®-îc x¸c
®Þnh trong phÇn thu phÝ, lÖ phÝ ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ theo quy ®Þnh; vèn ®Çu t-
x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a lín tµi s¶n; vèn ®èi øng c¸c
dù ¸n; vèn viÖn trî; vèn vay; kinh phÝ cña nhiÖm vô ph¶i chuyÓn tiÕp sang
n¨m sau thùc hiÖn.
VÒ viÖc ®ãng vµ h-ëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ
c«ng ®oµn cña ng-êi lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thùc hiÖn
theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
1.2.4.2. X¸c ®Þnh tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng.
13
Trong ph¹m vi quü tiÒn l-¬ng ®-îc x¸c ®Þnh nh- trªn, Thñ tr-ëng ®¬n
vÞ quyÕt ®Þnh ph-¬ng ¸n chi tr¶ tiÒn l-¬ng cho tõng ng-êi lao ®éng, sau khi
thèng nhÊt víi c¸c tæ chøc C«ng ®oµn vµ c«ng khai trong ®¬n vÞ, theo nguyªn
t¾c ng-êi nµo cã hiÖu suÊt c«ng t¸c cao, ®ãng gãp nhiÒu cho viÖc t¨ng thu, tiÕt
kiÖm chi th× ®-îc h-ëng nhiÒu h¬n.
C¨n cø quü tiÒn l-¬ng thùc tÕ cña ®¬n vÞ, viÖc tr¶ l-¬ng cho tõng ng-êi
lao ®éng ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau :
L-¬ng tèi thiÓu HÖ sè ®iÒu HÖ sè l-¬ng
TiÒn l-¬ng chung ng-êi/ chØnh t¨ng cÊp bËc vµ hÖ
= x (1 + )x
c¸ nh©n th¸ng do Nhµ thªm cho c¸ sè phô cÊp
n-íc quy ®Þnh nh©n cña c¸ nh©n
Tr-êng hîp nguån thu bÞ gi¶m sót, kh«ng b¶o ®¶m møc tiÒn l-¬ng tèi
thiÓu cho ng-êi lao ®éng, Thñ tr-ëng ®¬n vÞ thèng nhÊt víi tæ chøc C«ng ®oµn
sö dông quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp ®Ó ®¶m b¶o møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu
cho ng-êi lao ®éng trong ®¬n vÞ.
Khi Nhµ n-íc thay ®æi hoÆc ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ tiÒn l-¬ng, n©ng
møc l-¬ng tèi thiÓu hoÆc thay ®æi ®Þnh møc, chÕ ®é, tiªu chuÈn chi ng©n s¸ch
Nhµ n-íc, th× c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m trang tr¶i c¸c kho¶n chi t¨ng
thªm, tõ c¸c nguån sau:
- §èi víi c¸c ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m chi phÝ, sö dông c¸c nguån thu sù
nghiÖp, c¸c kho¶n tiÕt kiÖm chi c¸c quü ®¬n vÞ.
- §èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ, sö dông c¸c nguån thu sù
nghiÖp, c¸c kho¶n tiÕt kiÖm chi c¸c quü cña ®¬n vÞ vµ kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp t¨ng thªm hµng n¨m theo tû lÖ do Thñ t-íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh.
14
1.2.5. TrÝch lËp vµ sö dông c¸c quü, qu¶n lý vµ sö dông vèn, tµi s¶n.
1.2.5.1. TrÝch lËp vµ sö dông c¸c quü.
Hµng n¨m c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh, sau khi trang tr¶i c¸c
kho¶n chi phÝ, nép thuÕ vµ c¸c kho¶n nép kh¸c(nÕu cã) cho ng©n s¸ch Nhµ
n-íc; nÕu cßn chªnh lÖch thu lín h¬n chi ®¬n vÞ ®-îc trÝch lËp : Quü dù
phßng æn ®Þnh thu nhËp, Quü khen th-ëng, Quü phóc lîi, Quü ph¸t triÓn ho¹t
®éng sù nghiÖp. Chªnh lÖch thu lín h¬n chi trong n¨m ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Thu sù nghiÖp vµ NSNN Chi ho¹t ®éng
Chªnh lÖch cÊp chi ho¹t ®éng th-êng th-êng xuyªn vµ
= -
thu, chi xuyªn vµ chi Nhµ n-íc chi Nhµ n-íc ®Æt
®Æt hµng hµng
§¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng ®-îc trÝch lËp c¸c quü tõ c¸c nguån sau : Kinh
phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ; kinh phÝ nghiªn cøu
khoa häc ®Ò tµi cÊp Nhµ n-íc, cÊp Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc
gia; thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét xuÊt cña cÊp cã thÈm quyÒn giao; tiÒn mua s¾m,
s÷a ch÷a tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh trong phÇn thu phÝ, lÖ phÝ ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ
theo quy ®Þnh; vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a
lín tµi s¶n; vèn ®èi øng c¸c dù ¸n; vèn viÖn trî; vèn vay; kinh phÝ cña nhiÖm
vô ph¶i chuyÓn tiÕp sang n¨m sau thùc hiÖn.
Møc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh
sè 10/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu.
1.2.5.2. Qu¶n lý vµ sö dông vèn tµi s¶n.
15
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, sö dông vèn vµ tµi s¶n
cã hiÖu qu¶ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n-íc.
§èi víi tµi s¶n cè ®Þnh sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô ®¬n vÞ
ph¶i trÝch khÈu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo chÕ ®é ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp
Nhµ n-íc. Sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®¬n vÞ ®-îc ®Ó l¹i ®Çu t- t¨ng c-êng c¬
së vËt chÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ, tr¶ nî vèn vay ®Çu t- tµi s¶n (nÕu cã).
§èi víi tµi s¶n ®-îc thanh lý theo quy ®Þnh, tiÒn thu thanh lý sau khi trõ
chi phÝ thµnh lý, ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ.
Toµn bé tiÒn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ tiÒn thu thanh lý tµi s¶n ®Ó l¹i
®¬n vÞ nãi trªn, ®-îc h¹ch to¸n vµo Quü ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp, ®Ó
®Çu t- c¬ së vËt chÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ cña ®¬n vÞ.
1.2.6. LËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
1.2.6.1. LËp vµ chÊp hµnh dù to¸n thu, chi.
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu c¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc cÊp cã
thÈm quyÒn giao, nhiÖm vô cña n¨m kÕ ho¹ch, chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn
hµnh; c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña n¨m tr-íc liÒn kÒ lËp dù to¸n
thu, chi n¨m kÕ ho¹ch göi c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn.
Thñ tr-ëng c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu phèi hîp víi c¬ quan tµi chÝnh
cïng cÊp c¨n cø vµo dù to¸n thu, chi cña n¨m ®Çu thêi kú æn ®Þnh, t×nh h×nh
thùc hiÖn dù to¸n thu, chi cña n¨m tr-íc liÒn kÒ(sau khi lo¹i trõ c¸c yÕu tè ®ét
xuÊt, kh«ng th-êng xuyªn) ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt, ®Ó x¸c ®Þnh
lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
Bé tr-ëng, Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ,
Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp thÈm tra dù to¸n thu, chi cña ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu trùc thuéc vµ phª duyÖt møc ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m ho¹t
®éng th-êng xuyªn cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ
16
sau khi cã ý kiÕn thèng nhÊt cña Bé Tµi chÝnh (®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp thuéc
trung -¬ng), c¬ quan tµi chÝnh c¸c cÊp cña ®Þa ph-¬ng (®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp thuéc ®Þa ph-¬ng).
Trong thêi gian ®-îc ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m kinh phÝ ho¹t ®éng
æn ®Þnh, hµng n¨m ®¬n vÞ lËp dù to¸n thu, chi göi Bé chñ qu¶n (®èi víi ®¬n vÞ
sù nghiÖp thuéc trung -¬ng), c¬ quan chñ qu¶n ®Þa ph-¬ng (®èi víi ®¬n vÞ sù
nghiÖp thuéc ®Þa ph-¬ng), Kho b¹c Nhµ n-íc n¬i ®¬n vÞ më tµi kho¶n ®Ó kiÓm
so¸t chi theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®¬n vÞ ®-îc ®iÒu chØnh dù to¸n thu chi trong
ph¹m vi nguån tµi chÝnh ®-îc sö dông cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ göi
c¬ quan chñ qu¶n, Kho b¹c Nhµ n-íc ®Ó theo dâi, qu¶n lý.
Hµng n¨m c¬ quan tµi chÝnh thùc hiÖn cÊp ph¸t kinh phÝ tõ ng©n s¸ch
Nhµ n-íc theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ quy ®Þnh t¹i NghÞ
®Þnh sè 10/2002/N§-CP.
Kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m ho¹t ®éng th-êng xuyªn vµ c¸c
kho¶n thu sù nghiÖp, cuèi n¨m ch-a chi hÕt ®¬n vÞ ®-îc chuyÓn sang n¨m sau
®Ó tiÕp tôc sö dông.
1.2.6.2. Thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, b¸o c¸o, quyÕt to¸n, kiÓm
tra vµ c«ng khai tµi chÝnh.
C¸c kho¶n thu, chi cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thuéc ng©n s¸ch Nhµ
n-íc ph¶i ®-îc thÓ hiÖn trong ng©n s¸ch Nhµ n-íc theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª vµ b¸o
c¸o tµi chÝnh theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª ¸p
dông cho c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp.
Mçi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc lùa chän hÖ thèng sæ vµ hÖ thèng tµi kho¶n
phï hîp víi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh. HiÖn nay c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu ¸p dông ChÕ ®é kÕ to¸n Hµnh chÝnh sù nghiÖp ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh
17
999-TC/Q§/C§KT ngµy 2/11/1996 vµ c¸c Th«ng t- söa ®æi, bæ sung QuyÕt
®Þnh 999-TC/Q§/C§KT cña Bé Tµi chÝnh (Th«ng t- sè 184/1998/TT-BTC
ngµy 28/12/1998 H-íng dÉn kÕ to¸n quyÕt to¸n vËt t-, hµng ho¸ tån kho, gi¸
trÞ khèi l-îng söa ch÷a lín, XDCB hoµn thµnh ë thêi ®iÓm cuèi n¨m cña ®¬n
vÞ HCSN; Th«ng t- sè 185/1998/TT-BTC ngµy 28/12/1998 H-íng dÉn kÕ
to¸n thuÕ GTGT vµ thuÕ TNDN cña ®¬n vÞ HCSN; Th«ng t- sè 109/2001/TT-
BTC ngµy 31/12/2001 H-íng dÉn kÕ to¸n tiÕp nhËn vµ sö dông c¸c kho¶n viÖn
trî kh«ng hoµn l¹i); vµ thay ®æi, bæ sung trong NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-CP
ngµy 16/1/2002 cña ChÝnh phñ ban hµnh chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu vµ Th«ng t- sè 25/2002/TT-BTC ngµy 28/3/2002 cña Bé Tµi
chÝnh h-íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-CP;
Tuú vµo tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, qui m« cña tõng ®¬n vÞ mµ c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp lùa chän tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cho phï hîp. Ngoµi viÖc më tµi
kho¶n t¹i kho b¹c Nhµ n-íc c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc më tµi kho¶n t¹i
ng©n hµng ®Ó giao dÞch phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc.
Thñ tr-ëng ®¬n vÞ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng quyÕt ®Þnh thu, chi, tµi
s¶n, lao ®éng vµ sù trung thùc kh¸ch quan cña sè liÖu kÕ to¸n, quyÕt to¸n,
thèng kÕ vµ b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú.
C¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cã tr¸ch nhiÖm xÐt duyÖt quyÕt to¸n ®èi víi
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trùc thuéc. C¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp cã tr¸ch
nhiÖm thÈm ®Þnh b¸o c¸o quyÕt to¸n ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn theo
quy ®Þnh hiÖn hµnh.
§èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thùc hiÖn c«ng khai tµi chÝnh theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.
18
Ch-¬ng 2
Thùc tr¹ng c«ng t¸c triÓn khai c¬ chÕ giao
quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn hµ néi
2.1. t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn giao quyÒn tù
chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
2.1.1. T×nh h×nh giao quyÒn tù chñ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi.
Ngµy 17/07/2002 UBND thµnh phè Hµ Néi ®· cã c«ng v¨n sè 1916/UB-
KT vÒ viÖc triÓn khai ¸p dông chÕ ®é tµi chÝnh ®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu(gäi t¾t lµ ®¬n vÞ SNCT) thuéc thµnh phè. Trong ®ã cã quy ®Þnh néi dung
c¸c b-íc triÓn khai, thêi gian thùc hiÖn theo h-íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh t¹i
c«ng v¨n sè 7375/TC-HCSN ngµy 05/07/2002.
Së Tµi chÝnh ®· phèi hîp víi c¸c Së, ngµnh, UBND c¸c quËn, huyÖn, rµ
so¸t ph©n lo¹i c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ph¸t sinh nguån thu; Sao in c¸c v¨n
b¶n cña Nhµ n-íc, biªn so¹n tµi liÖu chi tiÕt h-íng dÉn triÓn khai ¸p dông c¬
chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®Ó ph¸t cho c¸c phßng tµi
chÝnh vËt gi¸ quËn, huyÖn, c¸c Së, Ban, Ngµnh cña thµnh phè. Tæ chøc tËp
huÊn h-íng dÉn tíi 100% c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu vµ c¬ quan qu¶n lý nhµ
n-íc nh- : Tæ chøc héi nghÞ tËp huÊn tíi thñ tr-ëng vµ kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu; C¸n bé c¸c ®¬n vÞ chñ qu¶n trùc tiÕp xuèng ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu h-íng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ lËp biÓu mÉu theo quy ®Þnh
h-íng dÉn cña Së Tµi chÝnh.
19
HiÖn nay toµn thµnh phè cã 813 ®¬n vÞ sù nghiÖp, trong ®ã cã 798 ®¬n
vÞ sù nghiÖp cã thu(gåm cã 28 ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tù ®¶m b¶o toµn bé chi
phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn – gäi t¾t lµ ®¬n vÞ SNCT lo¹i I vµ 770 ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn – gäi t¾t
lµ ®¬n vÞ SNCT lo¹i II).
TÝnh ®Õn nay, toµn thµnh phè ®· thÈm ®Þnh vµ giao quyÒn tù chñ tµi
chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ SNCT: tæng sè 791/798 ®¬n vÞ SNCT ®¹t 99%(trong ®ã
®¬n vÞ SNCT lo¹i I : 28/28 ®¹t 100%, ®¬n vÞ SNCT lo¹i II : 763/770 ®¹t 99%),
víi tæng kinh phÝ ng©n s¸ch cÊp chi th-êng xuyªn æn ®Þnh trong 3 n¨m lµ
503,289 tû ®ång, tæng thu tõ phÝ, lÖ phÝ vµ thu sù nghiÖp : 427,299 tû ®ång.
Cßn 8 ®¬n vÞ ch-a giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh bao gåm:
+ §¬n vÞ míi thµnh lËp nªn ch-a x¸c ®Þnh ®-îc quy m«, biªn chÕ ho¹t
®éng æn ®Þnh ®Ó giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh: 4 tr-êng THPT míi thµnh lËp
(thuéc Së Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o); BÖnh viÖn tim (thuéc Së Y tÕ);
+ §¬n vÞ ®ang x¸c ®Þnh sè thu ®Ó thùc hiÖn giao: Trung t©m nghiªn cøu
chuyÓn giao c«ng nghÖ, Trung t©m vi sinh (thuéc Së Khoa häc c«ng nghÖ vµ
M«i tr-êng); Trung t©m dÞch vô viÖc lµm (thuéc ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp
vµ chÕ xuÊt).
T×nh h×nh c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu cña thµnh phè Hµ Néi ®-îc thÓ
hiÖn cô thÓ t¹i phô lôc sè 1.
20
"C¶i c¸ch hµnh chÝnh" lµ mét trong nh÷ng ch-¬ng tr×nh quan träng
nh»m ®-a ®Êt n-íc héi nhËp víi nªn kinh tÕ thÕ giíi. Trong ®ã, bao gåm: C¶i
c¸ch thÓ chÕ, c¶i c¸ch bé m¸y vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng. Thùc hiÖn giao
quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu víi môc ®Ých tinh gi¶m
biªn chÕ t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng sÏ gãp phÇn vµo sù thµnh c«ng cho
c¶i c¸ch hµnh chÝnh.
Giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh míi chØ thùc hiÖn ë mét sè ®¬n vÞ sù nghiÖp
cã thu nhÊt ®Þnh. Trong giai ®o¹n ®Çu ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu
sãt, lÖch l¹c. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Phßng Hµnh chÝnh - Sù nghiÖp - Së Tµi
chÝnh Hµ Néi em thÊy viÖc thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n
vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, v-íng m¾c.
§iÒu ®ã lµm gi¶m hiÓu qu¶n cao qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi
chÝnh. Em ®· t×m tßi nghiªn cøu tµi liÖu lùa chän ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò cuèi
kho¸: "Mét sè kiÕn nghÞ nh»m triÓn khai ¸p dông c¬ chÕ chi tiªu néi bé
trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi".
KÕt cÊu chuyªn ®Ò:
Ch-¬ng I: Kh¸i qu¸t vÒ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu vµ c¬ chÕ tù chñ tµi
chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu .
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c triÓn khai c¬ chÕ giao tù chñ tµi chÝnh
cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi trong thêi gian qua.
Ch-¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m triÓn khai thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ
tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi
trong thêi gian tíi.
1
Ch-¬ng 1
kh¸i qu¸t vÒ ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ c¬ chÕ tù chñ
tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ nh÷ng ®¬n vÞ do Nhµ n-íc thµnh lËp ho¹t
®éng cã thu, thùc hiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô x· héi c«ng céng vµ c¸c dÞch vô
nh»m duy tr× sù ho¹t ®éng b×nh th-êng cña c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n.
C¸c tiªu thøc x¸c ®Þnh ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
1) Ph¶i cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®¬n vÞ cña c¬ quan Nhµ n-íc cã
thÈm quyÒn ë Trung -¬ng hoÆc ®Þa ph-¬ng
2) §-îc Nhµ n-íc cÊp kinh phÝ vµ tµi s¶n ®Ó ho¹t ®éng vµ ®-îc phÐp
thùc hiÖn mét sè kho¶n thu theo chÕ ®é quy ®iÞnh cña Nhµ n-íc.
3) Cã tæ chøc bé m¸ybiªn chÕ vµ bé m¸y qu¶n lý Tµi chÝnh kÕ to¸n
theo chÕ ®é Nhµ n-íc quy ®Þnh
4) Cã më tµi kho¶n t¹i Kho b¹c Nhµ n-íc ®Ó kÝ göi c¸c kho¶n thu
chi tµi chÝnh Nhad n-íc.
§Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ tæ chøc ho¹t theo nguyªn t¾c phôc vô
x· héi, kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn lµ chñ yÕu.
Môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp lµ phôc vô x· héi. Tuy
nhiªn ®Ó ®¶m b¶o mét phÇn cho kinh phÝ ho¹t ®éng c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vÉn
cã thÓ thùc hiÖn c¸c kho¶n thu cho phÐp. Dï lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp gi¸o dôc- ®µo
t¹o, ThÓ dôc thÓ thao hay sù nghiÖp kinh tÕ th× c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ chØ lµ bï
2
®¾p mét phÇn chi phÝ chó kh«ng ph¶i lµ mét sù trao ®æi ngang gi¸ vµ ®-îc giíi
h¹n trong mét kho¶ng nhÊt ®Þnh.
- S¶n phÈm c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ s¶n phÈm mang tÝnh lîi
Ých chung cã tÝnh bÒn v÷ng g¾n bã h÷u c¬ víi qu¸ tr×nh t¹o ra
cña c¶i vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn.
S¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh chØ lµ duy tr× sù ho¹t ®éng cña bé
m¸y hµnh chÝnh, cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh lµ nh÷ng s¶n phÈm phï hîp thÞ
tr-êng trong tõng thêi k×. Cßn s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp lu«n g¾n
liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc trong suèt mét qu¸ tr×nh. §ã lµ c¸ cö nh©n,
nh÷ng tuyÕn ®-êng, nh÷ng gièng c©y míi…Ngoµi viÖc t¹o ra gi¸ trÞ vËt chÊt
s¶n phÈm ®¬n vÞ sù nghiÖp cß mang l¹i gi¸ trÞ tinh thÇn rÊt lín.
- Ho¹t ®éng sù nghiÖp trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp g¾n liÒn vµ bÞ
chi phèi bëi c¸c ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ
n-íc.
Do ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt phôc vô lµ chñ yÕu, ë c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp
sè thu th-êng kh«ng lín vµ kh«ng æn ®Þnh, do vËy thu nhËp cña c¸c ®¬n vÞ
nµy chñ yÕu do Nhµ n-íc cÊp. Cßn l¹i lµ mét sè ®¬n vÞ cã thÓ b¶o ®¶m toµn bé
kinh phÝ ho¹t ®éng cña m×nh, toµn bé chi phÝ ®Ó trang tr¶i cho c¸c ho¹t ®éng
cña c¸c ®¬n vÞ nµy lµ do thu ®-îc tõ ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô cña m×nh.
Víi c¸c dÞch vô kÓ trªn, chi tiªu cña c¸c ®¬n vÞ nµy chÝnh lµ nh»m phôc vô
thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña Nhµ n-íc.
l.1.2. Ph©n lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ chóng ta cã c¸ch ph©n lo¹i c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp kh¸c nhau. Nh-ng cã hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu sau :
* C¨n cø vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc chia
thµnh :
3
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o, ®ã
lµ c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo tµo nh- c¸c tr-êng ®¹i häc, cao ®¼ng,
trung häc chuyªn nghiÖp, c¸c tr-êng THPT, THCS, tiÓu häc, c¸c trung t©m
gi¸o dôc….
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc y tÕ : c¸c bÖnh viÖn,
trung t©m y tÕ…
- §¬n vÞ sù nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ : nh-
c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc, c¸c viÖn nghiªn cøu, thö nghiÖm, c¸c
phßng thÝ nghiÖm nghiªn cøu…
- §¬n vÞ sù nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc v¨n ho¸ nghÖ thuËt : c¸c
®oµn v¨n hãa nghÖ thuËt, c¸c nhµ h¸t, c¸c tæ chøc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vÒ
v¨n hãa nghÖ thuËt…
- §¬n vÞ sù nghiÖp kinh tÕ : nh- c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp n«ng nghiÖp, l©m
nghiªp, thuû s¶n, thuû lîi, c¸c ®¬n vÞ nµy ho¹t ®éng lµ nh»m phôc vô cho c¸c
ngµnh kinh tÕ nµy, nh×n chung c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp nµy cã sè thu t-¬ng ®èi
æn ®Þnh.
* C¨n cø vµo kh¶ n¨ng tù b¶o ®¶m kinh phÝ, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
®-îc chia thµnh :
- §¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn :
Lµ ®¬n vÞ cã nguån thu sù nghiÖp b¶o ®¶m ®-îc toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng
th-êng xuyªn, ng©n s¸ch Nhµ n-íc kh«ng ph¶i cÊp kinh phÝ b¶o ®¶m ho¹t
®éng th-êng xuyªn cho c¸c ®¬n vÞ.
- §¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng
xuyªn : Lµ ®¬n vÞ cã nguån thu sù nghiÖp ch-a tù trang tr¶i toµn bé chi phÝ
ho¹t ®éng th-êng xuyªn, ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng
th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ.
4
Møc tù ®¶m b¶o chi phÝ ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Tæng nguån thu Ng©n s¸ch Nhµ n-íc
Møc tù ®¶m b¶o = ----------------------------------------------- x 100%
Tæng kinh phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn
1.2. c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
HiÖn nµy viÖc thùc hiÖn giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu thùc hiÖn theo NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP vµ theo th«ng t- sè
25/2002/TT-BTC h-íng dÉn thùc hiÖn cña Bé Tµi ChÝnh. Néi dung chñ yÕu
cña c¬ chÕ nµy nh- sau :
1.2.1. §èi t-îng ¸p dông c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
C¬ chÕ nµy ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp do Nhµ n-íc thµnh lËp,
ho¹t ®éng cã thu trong lÜnh vùc : Gi¸o dôc ®µo t¹o, Y tÕ, Khoa häc c«ng nghÖ
vµ m«i tr-êng, V¨n hãa th«ng tin, ThÓ thao thÓ dôc, Sù nghiÖp kinh tÕ, DÞch
vô viÖc lµm…bao gåm :
- C¸c c¬ së gi¸o dôc c«ng lËp thuéc hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n.
- C¸c c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh, phßng bÖnh, ®iÒu d-ìng vµ phôc håi chøc
n¨ng.
- C¸c tæ chøc Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i
tr-êng.
- C¸c ®oµn nghÖ thuËt, Trung t©m chiÕu phim, nhµ v¨n hãa, th- viÖn b¶o
tån b¶o tµng, §µi ph¸t thanh truyÒn h×nh, Trung t©m th«ng tin, b¸o chÝ, xuÊt
b¶n.
5
- C¸c trung t©m huÊn luyÖn thÓ dôc thÓ thao, c©u l¹c bé thÓ dôc thÓ thao.
- C¸c trung t©m chØnh h×nh, kiÓm ®Þnh an toµn lao ®éng.
- C¸c ®¬n vÞ dÞch vô t- vÊn, dÞch vô gi¶i quyÕt viÖc lµm.
- C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kinh tÕ : N«ng, l©m, ng-, diªm nghiÖp; Giao
th«ng; C«ng nghiÖp; §Þa chÝnh; KhÝ t-îng thuû v¨n.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trùc thuéc c¸c Tæng c«ng ty, Tæ
chøc chÝnh trÞ, c¸c Tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi còng thùc hiªn theo c¬ chÕ nµy.
Th«ng t- sè 25/2002/TT-BTC nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi c¸c ®¬n vÞ :
- C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc, tæ chøc chÝnh trÞ, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ
– x· héi, c¸c tæ chøc x· héi vµ c¸c tæ chøc x· héi – nghÒ nghiÖp.
- C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp do Nhµ n-íc thµnh lËp kh«ng cã nguån thu, ®-îc
ng©n s¸ch nhµ n-íc b¶o ®¶m toµn bé kinh phÝ ho¹t ®éng.
1.2.2. Nguån tµi chÝnh vµ néi dung chi cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
1.2.2.1. Nguån tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
* Nguån Ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp :
a) §èi víi c¶ hai lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m chi phÝ vµ ®¬n vÞ tù
b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ, ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp :
- Kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp
Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vµ c¸c nhiÖm vô ®ét xuÊt kh¸c
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
- Kinh phÝ Nhµ n-íc thanh to¸n cho c¸c ®¬n vÞ theo chÕ ®é ®Æt hµng ®Ó
thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô Nhµ n-íc giao, theo gi¸ hoÆc khung gi¸ do Nhµ n-íc
quy ®Þnh(®iÒu tra, quy ho¹ch, kh¶o s¸t…)
6
- Kinh phÝ cÊp ®Ó thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ theo chÕ ®é do Nhµ n-íc
quy ®Þnh ®èi víi sè lao ®éng trong biªn chÕ d«i ra.
- Vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua s¾m thiÕt bÞ phôc vô ho¹t
®éng sù nghiÖp theo dù ¸n vµ kÕ ho¹ch hµng n¨m, vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt.
b) Riªng ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ : Ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp kinh phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn. Møc kinh phÝ Ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp ®-îc æn ®Þnh theo ®Þnh kú 3 n¨m vµ hµng n¨m ®-îc t¨ng thªm tû lÖ
do Thñ t-íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. HÕt thêi h¹n 3 n¨m, møc ng©n s¸ch Nhµ
n-íc b¶o ®¶m sÏ ®-îc x¸c ®Þnh l¹i cho phï hîp.
* Nguån thu sù nghiÖp cña ®¬n vÞ.
- TiÒn thu phÝ, lÖ phÝ thuéc ng©n s¸ch Nhµ n-íc (phÇn ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ
thu theo quy ®Þnh). Møc thu phÝ, lÖ phÝ, tû lÖ nguån thu ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ sö
dông vµ néi dung chi thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña c¬ quan Nhµ n-íc cã thÈm
quyÒn ®èi víi tõng lo¹i phÝ, lÖ phÝ.
- Thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô. Møc thu tõ c¸c ho¹t
®éng nµy do Thñ tr-ëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh, theo nguyªn t¾c bï ®¾p chi phÝ vµ
cã tÝch luü.
- C¸c kho¶n thu sù nghiÖp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (nÕu cã)
* Nguån kh¸c theo quy ®Þnh(nÕu cã) : C¸c dù ¸n viÖn trî, quµ biÕu tÆng,
vay tÝn dông.
1.2.2.2. Néi dung chi cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
- Chi ho¹t ®éng th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ theo chøc n¨ng, nhiÖm vô
®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao vµ chi cho c¸c ho¹t ®éng cã thu sù nghiÖp :
7
+ Chi cho ng-êi lao ®éng : chi tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng; c¸c kho¶n phô cÊp
l-¬ng; c¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn
theo quy ®Þnh…
+ Chi qu¶n lý hµnh chÝnh : vËt t- v¨n phßng, dÞch vô c«ng céng, th«ng
tin liªn l¹c, c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ phÝ…
+ Chi ho¹t ®éng nghiÖp vô. Chi cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y, chi cho viÖc
duy tu b¶o d-ìng, söa ch÷a ®-êng bé, chi cho c«ng t¸c nghiªn cøu gièng c©y
míi.
+ Chi ho¹t ®éng tæ chøc thu phÝ, lÖ phÝ. Chi cho viÖc in vÐ thu phÝ; l-¬ng
nh©n viªn thu phÝ, lÖ phÝ; mua s¾m, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ thu phÝ;
chi tr¶ trî cÊp ®éc h¹i, mua s¾m b¶o hé lao ®éng.…
+ Chi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô(kÓ c¶ chi nép thuÕ, trÝch
khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh).
+ Chi mua s¾m tµi s¶n, s÷a ch÷a th-êng xuyªn c¬ së vËt chÊt : nhµ cöa,
m¸y mãc thiÕt bÞ…
+ Chi kh¸c. chi c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ, héi th¶o; chi tr¶ tiÒn ®iÖn n-íc,
tiÒn vÖ sinh,…..
- Chi thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp Bé,
ngµnh, Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, chi thùc hiÖn nhiÖm vô ®Æt hµng cña
Nhµ n-íc; chi vèn ®èi øng thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã vèn n-íc ngoµi theo quy
®Þnh.
- Chi thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ theo chÕ ®é do Nhµ n-íc quy ®Þnh.
- Chi ®Çu t- ph¸t triÓn, gåm : Chi ®Çu t- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua
s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a lín tµi s¶n, chi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t- theo
quy ®Þnh.
- Chi thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét xuÊt ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
8
- C¸c kho¶n chi kh¸c(nÕu cã).
1.2.3. Quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
1.2.3.1: Nguyªn t¾c x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu.
- Quy chÕ chi tiªu néi bé bao gåm c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, tiªu chuÈn,
®Þnh møc chi tiªu ¸p dông thèng nhÊt trong ®¬n vÞ, ®¶m b¶o ®¬n vÞ sù nghiÖp
cã thu hoµn thµnh nhiÖm vô chÝnh trÞ ®-îc giao, thùc hiÖn ho¹t ®éng th-êng
xuyªn phï hîp víi ho¹t ®éng ®Æc thï cña ®¬n vÞ, sö dông kinh phÝ cã hiÖu qu¶
vµ t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý.
- Néi dung chi n»m trong ph¹m vi x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé ®·
cã chÕ ®é, tiªu chuÈn ®Þnh møc do c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh, th× Thñ
tr-ëng ®¬n vÞ ®-îc quy ®Þnh møc chi cao h¬n hoÆc thÊp h¬n møc chi do Nhµ
n-íc quy ®Þnh. Nh÷ng néi dung chi cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng cña ®¬n
vÞ n»m trong ph¹m vi x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé, nh-ng Nhµ n-íc ch-a
ban hµnh chÕ ®é, th× Thñ tr-ëng ®¬n vÞ cã thÓ x©y dùng møc chi cho tõng
nhiÖm vô, néi dung c«ng viÖc, trong ph¹m vi nguån tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.
- §¬n vÞ sù nghiÖp cã thu kh«ng ®-îc dïng kinh phÝ cña ®¬n vÞ ®Ó mua
s¾m thiÕt bÞ, ®å dïng, tµi s¶n trang thiÕt bÞ t¹i nhµ riªng cho c¸ nh©n hoÆc cho
c¸ nh©n m-în d-íi bÊt k× h×nh thøc nµo.
- Quy chÕ chi tiªu néi bé ®-îc d©n chñ, c«ng khai th¶o luËn réng r·I
trong ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, cã ý kiÕn tham gia cña tæ chøc c«ng ®oµn ®¬n
vÞ. Quy chÕ chi tiªu néi bé ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu göi c¬ quan qu¶n lý cÊp
trªn ®Ó b¸o c¸o vµ göi Kho b¹c Nhµ n-íc n¬i ®¬n vÞ më tµi kho¶n giao dÞch
lµm c¨n cø kiÓm so¸t chi.
Trªn c¬ së ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn
hµnh cña Nhµ n-íc, ®¬n vÞ chñ ®éng x©y dùng tiªu chuÈn, ®Þnh møc vµ chÕ ®é
chi tiªu néi bé, ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng th-êng xuyªn cho phï hîp víi ho¹t
9
®éng ®Æc thï cña ®¬n vÞ vµ t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông kinh phÝ tiÕt
kiÖm cã hiÖu qu¶.
§èi víi c¸c kho¶n chi qu¶n lý hµnh chÝnh(c«ng t¸c phÝ, héi nghÞ phÝ,
®iÖn tho¹i, chi phÝ dÞch vô c«ng céng..), chi ho¹t ®éng nghiÖp vô th-êng
xuyªn, tuy theo tõng néi dung c«ng viÖc, nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt, cã hiÖu qu¶,
Thñ tr-ëng ®¬n vÞ ®-îc quyÕt ®Þnh møc chi cao h¬n hoÆc thÊp h¬n møc chi do
Nhµ n-íc quy ®Þnh trong ph¹m vi nguån thu ®-îc sö dông.
1.2.3.2: C¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc vµ néi dung chi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu ph¶i thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n-íc gåm:
- Tiªu chuÈn, ®Þnh møc sö dông xe « t« trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù
nghiÖp vµ doanh nghiÖp Nhµ n-íc ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè
122/1999/Q§-TTg ngµy 10/5/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh
sè 208/1999/Q§-TTg ngµy 26/10/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ söa ®æi bæ
xung quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ®Þnh møc sö dông xe « t« trong c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp vµ doanh nghiÖp Nhµ n-íc.
- Tiªu chuÈn vÒ nhµ lµm viÖc theo quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè
147/1999/Q§-TTg ngµy 5/7/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ tiªu
chuÈn, ®Þnh møc sö dông trô së lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan Nhµ n-íc, ®¬n vÞ sù
nghiÖp.
- ChÕ ®é c«ng t¸c n-íc ngoµi theo quy ®Þnh t¹i th«ng t- sè 45/1999/TT-
BTC ngµy 4/5/1999 vµ th«ng t- sè 108/1999/TT-BTC ngµy 4/9/1999 cña Bé
Tµi ChÝnh quy ®Þnh chÕ ®é c«ng t¸c phÝ cho c¸n bé, c«ng chøc Nhµ n-íc ®i
c«ng t¸c ng¾n h¹n ë n-íc ngoµi.
- ChÕ ®é tiÕp kh¸ch n-íc ngoµi vµ héi th¶o quèc tÕ ë ViÖt nam thùc hiÖn
theo quy ®Þnh t¹i th«ng t- sè 100/2000/TT-BTC ngµy 16/10/2000 cña Bé Tµi
ChÝnh quy ®Þnh chÕ ®é chi tiªu tiÕp kh¸ch n-íc ngoµi vµo lµm viÖc t¹i ViÖt
nam vµ chi tiªu tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o quèc tÕ t¹i ViÖt nam.
10
- Kinh phÝ c¸c ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia.
- NhiÖm vô ®ét xuÊt ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao.
- Kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n-íc, cÊp
bé, ngµnh.
- Kinh phÝ thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ.
- Vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n; vèn ®èi øng dù ¸n vµ vèn viÖn trî.
- Kinh phÝ mua s¾m vµ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh.
1.2.4. Quy ®Þnh vÒ chi tr¶ tiÒn l-¬ng trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
1.2.4.1. X¸c ®Þnh quü tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu.
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh quü tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu cÇn ®¶m b¶o:
- HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm møc l-¬ng tèi thiÓu ®Ó lËp quü tiÒn
l-¬ng cña ®¬n vÞ ( c¨n cø vµo nguån thu sù nghiÖp vµ kh¶ n¨ng
tiÕt kiÖm chi th-êng xuyªn cña ®¬n vÞ), tèi ®a kh«ng v-ît qu¸
2.5 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy
®Þnh ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng th-êng
xuyªn; kh«ng v-ît qu¸ 2 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu
chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh ®èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét
phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn.
- Ph-¬ng ¸n tiÒn l-¬ng: tr-íc hÕt b¶o ®¶m møc l-¬ng tèi thiÓu vµ
c¸c chÕ ®é phô cÊp do Nhµ n-íc quy ®Þnh cho sè lao ®éng trong
biªn chÕ vµ lao ®éng hîp ®ång lao ®éng tõ mét n¨m trë lªn; sau
®ã ph©n chia theo hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cho ng-êi lao
®éng. HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cho tõng ng-êi lao ®éng theo
11
nguyªn t¾c ng-êi nµo cã hiÖu suÊt c«ng t¸c cao ®ãng gãp nhiÒu
cho viÖc t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi th× ®-îc h-ëng nhiÒu h¬n.
- §èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp nghiªn cøu khoa häc kh«ng ®-îc giao
biªn chÕ vµ quü tiÒn l-¬ng tõ nguån kinh phÝ nghiªn cøu khoa
häc, th× ®-îc tÝnh chi phÝ tiÒn c«ng theo ®Þnh biªn ®-îc cÊp cã
thÈm quyÒn duyÖt vµo chi phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu
khoa häc vµ c¸c dÞch vô khoa häc do ®¬n vÞ thùc hiÖn.
- §èi v¬Ý sè lao ®éng hîp ®ång d-íi 1 n¨m, ®¬n vÞ thùc hiÖn theo
hîp ®ång ®· kÝ gi÷a ®¬n vÞ vµ ng-êi lao ®éng.
- Tr-êng hîp quü tiÒn l-¬ng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc
thùc hiÖn theo ®¬n gi¸ s¶n phÈm do Nhµ n-íc ®Æt hµng mµ v-ît
qu¸ quü tiÒn l-¬ng tÝnh theo møc tèi ®a th× phÇn v-ît quü tiÒn
l-¬ng ®-îc chuyÓn vµo quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp cña ®¬n
vÞ ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp cho ng-êi lao ®éng trong tr-êng hîp
nguån thu gi¶m sót .
- §¬n vÞ cã thÓ lùa chän c¸ch tr¶ l-¬ng theo thêi gian, hoÆc tr¶
theo l-¬ng kho¸n.
- C¸c chÕ ®é phô cÊp ®Æc thï cña c¸c ngµnh thùc hiÖn theo quy
®Þnh hiÖn hµnh.
Quü tiÒn l-¬ng cña ®¬n vÞ ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau :
Quü L-¬ng tèi HÖ sè ®iÒu HÖ sè l-¬ng Biªn chÕ
tiÒn thiÓu chung chÝnh t¨ng cÊp bËc b×nh vµ lao
l-¬ng ng-êi/ th¸ng thªm møc qu©n vµ hÖ ®éng hîp
= x (1 + )x x x 12
cña do nhµ n-íc l-¬ng tèi sè phô cÊp ®ång tõ 1
th¸ng
®¬n vÞ quy ®Þnh thiÓu l-¬ng b×nh n¨m trë
qu©n lªn
12
HÖ sè l-¬ng cÊp bËc, hÖ sè phô cÊp l-¬ng, gåm ;
- HÖ sè l-¬ng cÊp bËc b×nh qu©n cña ®¬n vÞ, theo NghÞ ®Þnh sè 25/CP
ngµy23/5/1993 cña ChÝnh phñ.
- HÖ sè phô cÊp l-¬ng : Theo c¸c chÕ ®é phô cÊp hiÖn hµnh.
- Biªn chÕ : C¨n cø vµo chØ tiªu biªn chÕ ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn giao,
®¬n vÞ chñ ®éng s¾p xÕp, bè trÝ lao ®éng phï hîp víi chøc n¨ng cña ®¬n vÞ.
Tuú theo kÕt qu¶ tµi chÝnh trong n¨m, ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m chi phÝ x¸c
®Þnh tæng quü tiÒn l-¬ng ®Ó tr¶ cho ng-êi lao ®éng trªn c¬ së tiÒn l-¬ng tèi
thiÓu kh«ng qu¸ 3,5 lÇn tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung cña Nhµ n-íc ( trong ®ã 1
lÇn l-¬ng hiÖn h-ëng vµ t¨ng thªm kh«ng qu¸ 2,5 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng
tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh). §¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ
®-îc tÝnh kh«ng qu¸ 3 lÇn (trong ®ã 1 lÇn l-¬ng hiÖn h-ëng vµ t¨ng thªm
kh«ng qu¸ 2 lÇn so víi møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n-íc quy ®Þnh).
§¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng ®-îc sö dông c¸c nguån kinh phÝ sau ®©y ®Ó
chi tr¶ tiÒn l-¬ng t¨ng thªm cho ng-êi lao ®éng: Kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc
cÊp thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ; kinh phÝ nghiªn cøu khoa häc ®Ò tµi cÊp Nhµ
n-íc, cÊp Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét
xuÊt cña cÊp cã thÈm quyÒn giao; tiÒn mua s¾m, s÷a ch÷a tµi s¶n ®-îc x¸c
®Þnh trong phÇn thu phÝ, lÖ phÝ ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ theo quy ®Þnh; vèn ®Çu t-
x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a lín tµi s¶n; vèn ®èi øng c¸c
dù ¸n; vèn viÖn trî; vèn vay; kinh phÝ cña nhiÖm vô ph¶i chuyÓn tiÕp sang
n¨m sau thùc hiÖn.
VÒ viÖc ®ãng vµ h-ëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ
c«ng ®oµn cña ng-êi lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thùc hiÖn
theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
1.2.4.2. X¸c ®Þnh tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng.
13
Trong ph¹m vi quü tiÒn l-¬ng ®-îc x¸c ®Þnh nh- trªn, Thñ tr-ëng ®¬n
vÞ quyÕt ®Þnh ph-¬ng ¸n chi tr¶ tiÒn l-¬ng cho tõng ng-êi lao ®éng, sau khi
thèng nhÊt víi c¸c tæ chøc C«ng ®oµn vµ c«ng khai trong ®¬n vÞ, theo nguyªn
t¾c ng-êi nµo cã hiÖu suÊt c«ng t¸c cao, ®ãng gãp nhiÒu cho viÖc t¨ng thu, tiÕt
kiÖm chi th× ®-îc h-ëng nhiÒu h¬n.
C¨n cø quü tiÒn l-¬ng thùc tÕ cña ®¬n vÞ, viÖc tr¶ l-¬ng cho tõng ng-êi
lao ®éng ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau :
L-¬ng tèi thiÓu HÖ sè ®iÒu HÖ sè l-¬ng
TiÒn l-¬ng chung ng-êi/ chØnh t¨ng cÊp bËc vµ hÖ
= x (1 + )x
c¸ nh©n th¸ng do Nhµ thªm cho c¸ sè phô cÊp
n-íc quy ®Þnh nh©n cña c¸ nh©n
Tr-êng hîp nguån thu bÞ gi¶m sót, kh«ng b¶o ®¶m møc tiÒn l-¬ng tèi
thiÓu cho ng-êi lao ®éng, Thñ tr-ëng ®¬n vÞ thèng nhÊt víi tæ chøc C«ng ®oµn
sö dông quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp ®Ó ®¶m b¶o møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu
cho ng-êi lao ®éng trong ®¬n vÞ.
Khi Nhµ n-íc thay ®æi hoÆc ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ tiÒn l-¬ng, n©ng
møc l-¬ng tèi thiÓu hoÆc thay ®æi ®Þnh møc, chÕ ®é, tiªu chuÈn chi ng©n s¸ch
Nhµ n-íc, th× c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp tù b¶o ®¶m trang tr¶i c¸c kho¶n chi t¨ng
thªm, tõ c¸c nguån sau:
- §èi víi c¸c ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m chi phÝ, sö dông c¸c nguån thu sù
nghiÖp, c¸c kho¶n tiÕt kiÖm chi c¸c quü ®¬n vÞ.
- §èi víi ®¬n vÞ tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ, sö dông c¸c nguån thu sù
nghiÖp, c¸c kho¶n tiÕt kiÖm chi c¸c quü cña ®¬n vÞ vµ kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp t¨ng thªm hµng n¨m theo tû lÖ do Thñ t-íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh.
14
1.2.5. TrÝch lËp vµ sö dông c¸c quü, qu¶n lý vµ sö dông vèn, tµi s¶n.
1.2.5.1. TrÝch lËp vµ sö dông c¸c quü.
Hµng n¨m c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh, sau khi trang tr¶i c¸c
kho¶n chi phÝ, nép thuÕ vµ c¸c kho¶n nép kh¸c(nÕu cã) cho ng©n s¸ch Nhµ
n-íc; nÕu cßn chªnh lÖch thu lín h¬n chi ®¬n vÞ ®-îc trÝch lËp : Quü dù
phßng æn ®Þnh thu nhËp, Quü khen th-ëng, Quü phóc lîi, Quü ph¸t triÓn ho¹t
®éng sù nghiÖp. Chªnh lÖch thu lín h¬n chi trong n¨m ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Thu sù nghiÖp vµ NSNN Chi ho¹t ®éng
Chªnh lÖch cÊp chi ho¹t ®éng th-êng th-êng xuyªn vµ
= -
thu, chi xuyªn vµ chi Nhµ n-íc chi Nhµ n-íc ®Æt
®Æt hµng hµng
§¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng ®-îc trÝch lËp c¸c quü tõ c¸c nguån sau : Kinh
phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ; kinh phÝ nghiªn cøu
khoa häc ®Ò tµi cÊp Nhµ n-íc, cÊp Bé, ngµnh; Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc
gia; thùc hiÖn nhiÖm vô ®ét xuÊt cña cÊp cã thÈm quyÒn giao; tiÒn mua s¾m,
s÷a ch÷a tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh trong phÇn thu phÝ, lÖ phÝ ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ
theo quy ®Þnh; vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m trang thiÕt bÞ, s÷a ch÷a
lín tµi s¶n; vèn ®èi øng c¸c dù ¸n; vèn viÖn trî; vèn vay; kinh phÝ cña nhiÖm
vô ph¶i chuyÓn tiÕp sang n¨m sau thùc hiÖn.
Møc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh
sè 10/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu.
1.2.5.2. Qu¶n lý vµ sö dông vèn tµi s¶n.
15
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, sö dông vèn vµ tµi s¶n
cã hiÖu qu¶ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n-íc.
§èi víi tµi s¶n cè ®Þnh sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô ®¬n vÞ
ph¶i trÝch khÈu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo chÕ ®é ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp
Nhµ n-íc. Sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®¬n vÞ ®-îc ®Ó l¹i ®Çu t- t¨ng c-êng c¬
së vËt chÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ, tr¶ nî vèn vay ®Çu t- tµi s¶n (nÕu cã).
§èi víi tµi s¶n ®-îc thanh lý theo quy ®Þnh, tiÒn thu thanh lý sau khi trõ
chi phÝ thµnh lý, ®-îc ®Ó l¹i ®¬n vÞ.
Toµn bé tiÒn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ tiÒn thu thanh lý tµi s¶n ®Ó l¹i
®¬n vÞ nãi trªn, ®-îc h¹ch to¸n vµo Quü ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp, ®Ó
®Çu t- c¬ së vËt chÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ cña ®¬n vÞ.
1.2.6. LËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu.
1.2.6.1. LËp vµ chÊp hµnh dù to¸n thu, chi.
§¬n vÞ sù nghiÖp cã thu c¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc cÊp cã
thÈm quyÒn giao, nhiÖm vô cña n¨m kÕ ho¹ch, chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn
hµnh; c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña n¨m tr-íc liÒn kÒ lËp dù to¸n
thu, chi n¨m kÕ ho¹ch göi c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn.
Thñ tr-ëng c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu phèi hîp víi c¬ quan tµi chÝnh
cïng cÊp c¨n cø vµo dù to¸n thu, chi cña n¨m ®Çu thêi kú æn ®Þnh, t×nh h×nh
thùc hiÖn dù to¸n thu, chi cña n¨m tr-íc liÒn kÒ(sau khi lo¹i trõ c¸c yÕu tè ®ét
xuÊt, kh«ng th-êng xuyªn) ®-îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt, ®Ó x¸c ®Þnh
lo¹i ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
Bé tr-ëng, Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ,
Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp thÈm tra dù to¸n thu, chi cña ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu trùc thuéc vµ phª duyÖt møc ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m ho¹t
®éng th-êng xuyªn cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ
16
sau khi cã ý kiÕn thèng nhÊt cña Bé Tµi chÝnh (®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp thuéc
trung -¬ng), c¬ quan tµi chÝnh c¸c cÊp cña ®Þa ph-¬ng (®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp thuéc ®Þa ph-¬ng).
Trong thêi gian ®-îc ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m kinh phÝ ho¹t ®éng
æn ®Þnh, hµng n¨m ®¬n vÞ lËp dù to¸n thu, chi göi Bé chñ qu¶n (®èi víi ®¬n vÞ
sù nghiÖp thuéc trung -¬ng), c¬ quan chñ qu¶n ®Þa ph-¬ng (®èi víi ®¬n vÞ sù
nghiÖp thuéc ®Þa ph-¬ng), Kho b¹c Nhµ n-íc n¬i ®¬n vÞ më tµi kho¶n ®Ó kiÓm
so¸t chi theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®¬n vÞ ®-îc ®iÒu chØnh dù to¸n thu chi trong
ph¹m vi nguån tµi chÝnh ®-îc sö dông cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ göi
c¬ quan chñ qu¶n, Kho b¹c Nhµ n-íc ®Ó theo dâi, qu¶n lý.
Hµng n¨m c¬ quan tµi chÝnh thùc hiÖn cÊp ph¸t kinh phÝ tõ ng©n s¸ch
Nhµ n-íc theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ quy ®Þnh t¹i NghÞ
®Þnh sè 10/2002/N§-CP.
Kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ n-íc b¶o ®¶m ho¹t ®éng th-êng xuyªn vµ c¸c
kho¶n thu sù nghiÖp, cuèi n¨m ch-a chi hÕt ®¬n vÞ ®-îc chuyÓn sang n¨m sau
®Ó tiÕp tôc sö dông.
1.2.6.2. Thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, b¸o c¸o, quyÕt to¸n, kiÓm
tra vµ c«ng khai tµi chÝnh.
C¸c kho¶n thu, chi cña ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thuéc ng©n s¸ch Nhµ
n-íc ph¶i ®-îc thÓ hiÖn trong ng©n s¸ch Nhµ n-íc theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª vµ b¸o
c¸o tµi chÝnh theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª ¸p
dông cho c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp.
Mçi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc lùa chän hÖ thèng sæ vµ hÖ thèng tµi kho¶n
phï hîp víi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh. HiÖn nay c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu ¸p dông ChÕ ®é kÕ to¸n Hµnh chÝnh sù nghiÖp ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh
17
999-TC/Q§/C§KT ngµy 2/11/1996 vµ c¸c Th«ng t- söa ®æi, bæ sung QuyÕt
®Þnh 999-TC/Q§/C§KT cña Bé Tµi chÝnh (Th«ng t- sè 184/1998/TT-BTC
ngµy 28/12/1998 H-íng dÉn kÕ to¸n quyÕt to¸n vËt t-, hµng ho¸ tån kho, gi¸
trÞ khèi l-îng söa ch÷a lín, XDCB hoµn thµnh ë thêi ®iÓm cuèi n¨m cña ®¬n
vÞ HCSN; Th«ng t- sè 185/1998/TT-BTC ngµy 28/12/1998 H-íng dÉn kÕ
to¸n thuÕ GTGT vµ thuÕ TNDN cña ®¬n vÞ HCSN; Th«ng t- sè 109/2001/TT-
BTC ngµy 31/12/2001 H-íng dÉn kÕ to¸n tiÕp nhËn vµ sö dông c¸c kho¶n viÖn
trî kh«ng hoµn l¹i); vµ thay ®æi, bæ sung trong NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-CP
ngµy 16/1/2002 cña ChÝnh phñ ban hµnh chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho ®¬n vÞ
sù nghiÖp cã thu vµ Th«ng t- sè 25/2002/TT-BTC ngµy 28/3/2002 cña Bé Tµi
chÝnh h-íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-CP;
Tuú vµo tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, qui m« cña tõng ®¬n vÞ mµ c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp lùa chän tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cho phï hîp. Ngoµi viÖc më tµi
kho¶n t¹i kho b¹c Nhµ n-íc c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®-îc më tµi kho¶n t¹i
ng©n hµng ®Ó giao dÞch phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc.
Thñ tr-ëng ®¬n vÞ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng quyÕt ®Þnh thu, chi, tµi
s¶n, lao ®éng vµ sù trung thùc kh¸ch quan cña sè liÖu kÕ to¸n, quyÕt to¸n,
thèng kÕ vµ b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú.
C¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cã tr¸ch nhiÖm xÐt duyÖt quyÕt to¸n ®èi víi
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trùc thuéc. C¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp cã tr¸ch
nhiÖm thÈm ®Þnh b¸o c¸o quyÕt to¸n ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn theo
quy ®Þnh hiÖn hµnh.
§èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu thùc hiÖn c«ng khai tµi chÝnh theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.
18
Ch-¬ng 2
Thùc tr¹ng c«ng t¸c triÓn khai c¬ chÕ giao
quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu trªn ®Þa bµn hµ néi
2.1. t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn giao quyÒn tù
chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.
2.1.1. T×nh h×nh giao quyÒn tù chñ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu trªn ®Þa bµn Hµ Néi.
Ngµy 17/07/2002 UBND thµnh phè Hµ Néi ®· cã c«ng v¨n sè 1916/UB-
KT vÒ viÖc triÓn khai ¸p dông chÕ ®é tµi chÝnh ®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu(gäi t¾t lµ ®¬n vÞ SNCT) thuéc thµnh phè. Trong ®ã cã quy ®Þnh néi dung
c¸c b-íc triÓn khai, thêi gian thùc hiÖn theo h-íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh t¹i
c«ng v¨n sè 7375/TC-HCSN ngµy 05/07/2002.
Së Tµi chÝnh ®· phèi hîp víi c¸c Së, ngµnh, UBND c¸c quËn, huyÖn, rµ
so¸t ph©n lo¹i c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ph¸t sinh nguån thu; Sao in c¸c v¨n
b¶n cña Nhµ n-íc, biªn so¹n tµi liÖu chi tiÕt h-íng dÉn triÓn khai ¸p dông c¬
chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®Ó ph¸t cho c¸c phßng tµi
chÝnh vËt gi¸ quËn, huyÖn, c¸c Së, Ban, Ngµnh cña thµnh phè. Tæ chøc tËp
huÊn h-íng dÉn tíi 100% c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu vµ c¬ quan qu¶n lý nhµ
n-íc nh- : Tæ chøc héi nghÞ tËp huÊn tíi thñ tr-ëng vµ kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu; C¸n bé c¸c ®¬n vÞ chñ qu¶n trùc tiÕp xuèng ®¬n vÞ sù nghiÖp cã
thu h-íng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ lËp biÓu mÉu theo quy ®Þnh
h-íng dÉn cña Së Tµi chÝnh.
19
HiÖn nay toµn thµnh phè cã 813 ®¬n vÞ sù nghiÖp, trong ®ã cã 798 ®¬n
vÞ sù nghiÖp cã thu(gåm cã 28 ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tù ®¶m b¶o toµn bé chi
phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn – gäi t¾t lµ ®¬n vÞ SNCT lo¹i I vµ 770 ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu tù b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th-êng xuyªn – gäi t¾t
lµ ®¬n vÞ SNCT lo¹i II).
TÝnh ®Õn nay, toµn thµnh phè ®· thÈm ®Þnh vµ giao quyÒn tù chñ tµi
chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ SNCT: tæng sè 791/798 ®¬n vÞ SNCT ®¹t 99%(trong ®ã
®¬n vÞ SNCT lo¹i I : 28/28 ®¹t 100%, ®¬n vÞ SNCT lo¹i II : 763/770 ®¹t 99%),
víi tæng kinh phÝ ng©n s¸ch cÊp chi th-êng xuyªn æn ®Þnh trong 3 n¨m lµ
503,289 tû ®ång, tæng thu tõ phÝ, lÖ phÝ vµ thu sù nghiÖp : 427,299 tû ®ång.
Cßn 8 ®¬n vÞ ch-a giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh bao gåm:
+ §¬n vÞ míi thµnh lËp nªn ch-a x¸c ®Þnh ®-îc quy m«, biªn chÕ ho¹t
®éng æn ®Þnh ®Ó giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh: 4 tr-êng THPT míi thµnh lËp
(thuéc Së Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o); BÖnh viÖn tim (thuéc Së Y tÕ);
+ §¬n vÞ ®ang x¸c ®Þnh sè thu ®Ó thùc hiÖn giao: Trung t©m nghiªn cøu
chuyÓn giao c«ng nghÖ, Trung t©m vi sinh (thuéc Së Khoa häc c«ng nghÖ vµ
M«i tr-êng); Trung t©m dÞch vô viÖc lµm (thuéc ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp
vµ chÕ xuÊt).
T×nh h×nh c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu cña thµnh phè Hµ Néi ®-îc thÓ
hiÖn cô thÓ t¹i phô lôc sè 1.
20