Một số giải pháp nhằm hoàn thiện nghiệp vụ kế toán cho vay tại chi nhánh ngân hàng công thương đống đa hà nội
- 98 trang
- file .doc
Lêi më ®Çu.
Ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i cã t¸c
®éng s©u s¾c ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ- x· héi. Trong c¸c níc
ph¸t triÓn hÇu nh kh«ng cã c«ng d©n nµo kh«ng cã quan hÖ
víi ng©n hµng. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, ho¹t ®éng vµ
dÞch vô cña ng©n hµng cµng ®i s©u vµo tËn cïng ngá ng¸ch
cña nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng cña con ngêi. Mäi c«ng d©n
®Òu chÞu t¸c ®éng cña ng©n hµng dï hä lµ kh¸ch hµng göi
tiÒn, mét ngêi vay tiÒn hay ®¬n gi¶n lµ ngêi ®ang lµm viÖc
cho mét doanh nghiÖp cã vay vèn vµ sö dông c¸c dÞch vô
ng©n hµng.
Tõ l©u ë hÇu hÕt c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn,
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh quen
thuéc, song cho ®Õn nay ë ViÖt Nam Ng©n hµng th¬ng m¹i
vÉn cßn lµ ph¹m trï cßn ®îc Ýt ngêi biÕt ®Õn, lµ mét kh¸i
niÖm chøa ®Çy bÝ Èn cha ®îc kh¸m ph¸. So víi lÞch sö ph¸t
triÓn hµng tr¨m n¨m cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i trªn thÕ
giíi th× qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng
th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ ng¾n ngñi nhng kh«ng ph¶i v× thÕ
mµ nã mÊt ®i vai trß v« cïng quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn
kinh tÕ cña ®Êt níc.
Trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, ngµnh ng©n hµng
ngµy cµng tá râ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu cña m×nh ®èi
víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua, trong
sù ®æi míi cña bé mÆt ®Êt níc ho¹t ®éng cña hÖ thèng
ng©n hµng nãi chung vµ Ng©n hµng th¬ng m¹i nãi riªng ®îc
1
coi kh«ng chØ lµ ®iÒu kiÖn mµ cßn lµ ®éng lùc ®¶m b¶o
th¾ng lîi cho c«ng cuéc ®æi míi. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã lµ do
cã sù ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá cña kÕ to¸n ng©n hµng
vµ kÕ to¸n ng©n hµng ngµy cµng trë nªn quan träng vµ cÇn
thiÕt, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n ng©n hµng lµ ®ßn bÈy
kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng cña hÖ thèng
ng©n hµng, t¹o ra mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng tèt,
cã hiÖu qu¶ nhê ®ã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Cã thÓ
nãi vai trß cña kÕ to¸n ng©n hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc
trong viÖc phôc vô cho viÖc chØ ®¹o c¸c mÆt nghiÖp vô
ng©n hµng vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Trong
®ã kÕ to¸n cho vay lµ mét m¶ng v« cïng quan träng bëi v×
chóng ta ®Òu biÕt nghiÖp vô cho vay lµ nghiÖp vô quan
träng hµng ®Çu mang l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n
hµng, nã lµ c¬ së, lµ nÒn t¶ng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña tõng ng©n hµng, ®ång thêi võa lµ c«ng cô
®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
NhËn thøc ®îc vÞ trÝ vµ vai trß v« cïng quan träng cña
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c
ng©n hµng ®· chó träng ®Õn viÖc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m ®¸p øng nhu cÇu vay vèn
cña kh¸ch hµng vµ thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý cña ng©n
hµng. Tuy nhiªn, kÕ to¸n cho vay lµ mét kh©u rÊt phøc t¹p
cho nªn vÉn cßn mét sè víng m¾c, tån t¹i cha ®îc hoµn
thiÖn. Sau thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu thùc tÕ t¹i chi
nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng §èng §a- Hµ Néi, em ®· m¹nh
d¹n lùa chän vµ hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp: "Mét sè
2
gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay
t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng §èng §a - Hµ
Néi".
Do tÝnh chÊt phøc t¹p cña nghiÖp vô, thêi gian nghiªn cøu
cã h¹n, tµi liÖu thu thËp cha thùc sù ®Çy ®ñ, sù hiÓu biÕt
cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu
sãt nhÊt ®Þnh, v× vËy em rÊt mong nhËn ®îc sù gióp ®ì
quan t©m, gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸n bé ng©n hµng vµ
c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o cña Häc
viÖn Ng©n hµng vµ c¸c c¸n bé ng©n hµng C«ng th¬ng §èng
§a- Hµ Néi ®· cung cÊp nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt vµ gióp ®ì
em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Hµ Néi, ngµy
15/04/2004.
Sinh viªn thùc hiÖn:
V¨n ThÞ Phóc.
3
Ch¬ng I
Lý luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng vµ kÕ
to¸n cho vay trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n
hµng
I/ TÝn dông ng©n hµng vµ vai trß cña tÝn dông
ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ
1)Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸,
xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cho vay vµ ®i vay cña nh÷ng ngêi thiÕu
vèn vµ nh÷ng ngêi thõa vèn trong cïng mét thêi ®iÓm ®·
h×nh thµnh nªn quan hÖ vay mîn lÉn nhau trong x· héi vµ
trªn c¬ së ®ã ho¹t ®éng tÝn dông ra ®êi.
ThuËt ng÷ "TÝn dông" xuÊt ph¸t tõ gèc Latinh Creditium
cã nghÜa lµ mét sù tin tëng tÝn nhiÖm lÉn nhau, hay nãi c¸ch
kh¸c ®ã lµ lßng tin. Theo ng«n ng÷ d©n gian ViÖt Nam th×
tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn lÉn nhau trªn c¬ së coa hoµn
tr¶ c¶ gèc vµ l·i.
Theo M¸c, tÝn dông lµ sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng
gi¸ trÞ tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông, sau mét thêi gian
nhÊt ®Þnh l¹i quay vÒ víi mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ ban
®Çu. Theo quan ®iÓm nµy, ph¹m trï tÝn dông cã ba néi dung
chñ yÕu ®ã lµ: tÝnh chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ,
tÝnh thêi h¹n vµ tÝnh hoµn tr¶.
Nh vËy, tÝn dông lµ mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a ngêi cho
vay vµ ngêi ®i vay th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ trÞ, vèn
4
tÝn dông ®ù¬c biÓu hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ hoÆc hµng
ho¸. Qu¸ tr×nh ®ã thÓ hiÖn qua ba giai ®o¹n sau:
-Thø nhÊt: Ph©n phèi tÝn dông díi h×nh thøc cho vay, ë
giai ®o¹n nµy gi¸ trÞ vèn tÝn dông ®îc chuyÓn sang ngêi ®i
vay, ë ®©y chØ cã mét bªn nhËn gi¸ trÞ vµ còng chØ cã mét
bªn nhîng ®i gi¸ trÞ.
-Thø hai: sö dông vèn tÝn dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt. Ngêi ®i vay sau khi nhËn ®îc vèn tÝn dông, hä ®îc
chuyÓn sö dông gi¸ trÞ ®ã ®Ó tho· m·n nhu cÇu s¶n xuÊt
hoÆc tiªu dïng cña m×nh. Tuy nhiªn ngêi ®i vay chØ ®îc sö
dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh mµ kh«ng ®îc quyÒn së
h÷u gi¸ trÞ ®ã.
-Thø ba: ®©y lµ giai ®o¹n kÕt thóc mét vßng tuÇn hoµn
cña tÝn dông. Sau khi vèn tÝn dông ®· hoµn thanh mét chu
kú s¶n xuÊt ®Ó trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ th× vèn tÝn dông
®îc ngêi ®i vay hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay.
Nh÷ng hµnh vi tÝn dông cã thÓ ®îc diÔn ra trùc tiÕp gi÷a
ngêi thõa vèn cÇn ®Çu t víi ngêi cÇn vèn ®Ó sö dông.Nhng
thùc tÕ hai ngêi nµy khã cã thÓ phï hîp víi nhau vÒ quy m«,
vÒ thêi gian nhµn rçi vµ thêi gian sö dông vèn; hoÆc còng cã
thÓ phï hîp ®îc th× ph¶i tèn kÐm chi phÝ t×m kiÕm, nªn ®Ó
tho· ®îc nhu cÇu cña hai ngêi th× cÇn thiÕt ph¶i cã mét ngêi
thø ba ®øng ra tËp trung ®îc tÊt c¶ sè vèn cña nh÷ng ngêi
t¹m thêi thõa, cÇn ®Çu t kiÕm l·i.Trªn c¬ së sè vèn tËp trung
®îc ph©n phèi cho nh÷ng ngêi cÇn vèn ®Ó sö dông díi h×nh
thøc cho vay. Ngêi ®ã kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ tæ chøc tÝn
dông, trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i- ngêi
5
m«i giíi tµi chÝnh trªn thÞ trêng tµi chÝnh. ViÖc c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i tËp trung vèn díi h×nh thøc huy ®éng vµ
ph©n phèi vèn díi h×nh thøc cho vay gäi lµ tÝn dông ng©n
hµng. Thùc hiÖn chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông trong nÒn
kinh tÕ, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· gãp phÇn kh«ng nhá
®Ó gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng nh÷ng b¨n kho¨n cña ngêi cã vèn vµ
®¸p øng tèt mäi nhu cÇu cña ngêi cÇn vèn.
2) Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh
tÕ
Trong nh÷ng n¨m võa qua díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ
Nhµ níc, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-
êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc nh»m thùc hiÖn môc
tiªu c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. V× vËy ng©n
hµng lµ ngµnh kinh tÕ chñ chèt quan träng, chi phèi vµ cã sù
¶nh hëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c.
NhËn thøc ®îc vÞ trÝ vµ vai trß cña m×nh, c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i ë níc ta ®ang tõng bíc kh¼ng ®Þnh sù lín m¹nh
cña m×nh trong mäi ph¬ng diÖn ho¹t ®éng, ®Æc biÖt lµ
ho¹t ®éng tÝn dông nh»m phôc vô ®¾c lùc cho sù ph¸t triÓn
cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
2.1) TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu nèi gi÷a cung vµ cÇu vÒ
vèn trong nÒn kinh tÕ.
Trong nÒn kinh tÕ thêng xuyªn cã mét sè c¸c doanh
nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã mét bé phËn
vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ®îc t¸ch ra khái qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp nh: tiÒn khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh ®Ó t¸i t¹o l¹i tµi s¶n cè ®Þnh nhng cha mua v× cã sù
6
chªnh lÖch vÒ thêi gian gi÷a viÖc b¸n s¶n phÈm vµ viÖc mua
nguyªn vËt liÖu; tiÒn tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng nhng cha
®Õn h¹n tr¶; kho¶n tiÒn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng
nhng cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t.... C¸c kho¶n tiÒn tÖ trªn
®©y lu«n ®îc c¸c doanh nghiÖp t×m c¸ch ®Çu t kiÕm lêi.
Ngoµi ra cßn cã c¸c kho¶n tiÒn ®Ó dµnh cña d©n c, khi cha
cã nhu cÇu sö dông, hä còng muèn ®Çu t ®Ó kiÕm lêi. TÊt c¶
t¹o thµnh nguån vèn tiÒm tµng trong nÒn kinh tÕ. Trong khi
®ã cã mét sè doanh nghiÖp, c¸ nh©n thiÕu vèn ®Ó phôc vô
cho nhu cÇu kinh doanh cña m×nh; mét sè c¸ nh©n trong x·
héi cÇn vèn ®Ó c¶i thiÖn sinh ho¹t hoÆc ®èi phã víi nh÷ng
rñi ro trong cuéc sèng; Ng©n s¸ch Nhµ níc bÞ th©m hôt, Nhµ
níc cÇn vèn ®Ó bï ®¾p sù th©m hôt ®ã ®¶m b¶o c©n ®èi
thu chi cho nÒn kinh tÕ.
Nh vËy, ta thÈy trong x· héi lu«n cã mét sè ngêi thõa vèn
cÇn ®Çu t vµ mét sè ngêi thiÕu vèn muèn ®i vay. Song
nh÷ng ngêi nµy khã cã thÓ trùc tiÕp gÆp nhau, hoÆc cã thÓ
gÆp nhau th× chi phÝ rÊt cao vµ kh«ng kÞp thêi. Ho¹t ®éng
tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· tho¶ m·n nh÷ng
lo l¾ng cña nh÷ng ngêi cã vèn vµ ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi
cÇn vèn, cã nghÜa lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®øng ra lµm
trung gian nhËn tiÒn göi tõ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ
cho vay l¹i c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ. Hay nãi
c¸ch kh¸c: "tÝn dông ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi ®Ó nh÷ng
ngêi cã vèn vµ nh÷ng ngêi cÇn vèn gÆp nhau"
2.2)TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô m¹nh mÏ ®Ó thóc
®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vµ ®iÒu hoµ vèn trong nÒn kinh tÕ.
7
Nh trªn ®· tr×nh bµy, th«ng qua ho¹t ®éng "®i vay ®Ó
cho vay" tÝn dông ng©n hµng ®· lµm nhiÖm vô ®a vèn tõ
n¬i thõa vèn ®Õn n¬i thiÕu. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë viÖc
tÝn dông thu hót c¸c nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña
c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®Ó cho vay ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ.
B»ng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ngµy cµng ®a d¹ng
vµ phong phó cóng víi viÖc tho¶ m·n thÝch ®¸ng nhu cÇu lîi
Ých, nhu cÇu tiÒn ®ét xuÊt cña ngêi göi tiªn fma c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i ®· thu hót ®îc hÇu hÕt c¸c nguån tiÒn nhµn
rçi dï lµ rÊt nhá tõ trong d©n chóng tËp trung vÒ tay m×nh
vµ tõ ®ã ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng t¨ng cña
nÒn kinh tÕ, hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng tÝn dông ®· lµm
nhiÖm vô th«ng ®ßng ®Ó vèn ch¶y tõ n¬i thõa ®Õn n¬i
thiÕu th«ng qua viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng ®i vay vµ cho vay.
Nhê ®ã ®· gãp phÇn cung øng vµ ®iÒu hoµ vèn trong tõng
doanh nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ, t¹o cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch tr«i ch¶y ®¸p øng kÞp thêi nhu
cÇu vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng, bæ sung t¨ng cêng cñng cè
tµi s¶n cè ®Þnh lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tuÇn hoµn,
thóc ®Èy s¶n xuÊt lu th«ng, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn
tiÒn tÖ trong x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt më réng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ ph¸t
triÒn bÒn v÷ng.
V× vËy cã thÓ nãi tÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô m¹nh
mÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vµ ®iÒu hoµ vèn trong nÒn
kinh tÕ.
8
2.3) TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy, cñng cè
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n.
§Æc trng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ sù vËn ®éng trªn c¬ së
cã hoµn tr¶ vµ cã lîi tøc (gèc+l·i). Ng©n hµng huy ®éng c¸c
nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ
cho vay khi hä t¹m thêi thiÕu vèn. C¸c doanh nghiÖp vay vèn
ng©n hµng ngoµi viÖc ®îc cung øng vèn mét c¸ch kÞp thêi
®Çy ®ñ cßn ®îc ng©n hµng hç trî trong qu¸ tr×nh sö dông
vèn th«ng qua nh÷ng ý kiÕn t vÊn khi lËp ph¬ng ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh hoÆc chän ®èi t¸c ký kÕt hîp ®ång...MÆt kh¸c,
trong khi sö dông vèn vay, kh¸ch hµng cã quan hÖ rµng buéc
víi ng©n hµng bëi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l·i
trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. V× vËy ®ßi hái c¸c doanh
nghiÖp ph¶i c©n nh¾c lµm thÕ nµo ®Ó sö dông vèn cã hiÖu
qu¶ nhÊt, gi¶m thiÓu chi phÝ, t¨ng vßng quay cña vèn ®¶m
b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp, ®ång thêi
t¨ng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng.Muèn vËy
c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù v¬n lªn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng
cña m×nh mµ mét trong c¸c ho¹t ®éng kh¸ quan träng lµ
viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng tµi
chÝnh tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
vèn. Nh vËy th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông mµ cô thÓ lµ cho
vay, ng©n hµng cã thÓ kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña
c¸c doanh nghiÖp lµm cho ngêi vay cµng cã ý thøc h¬n trong
c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý ®ång vèn, qua ®ã t¨ng c-
êng cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n thªm v÷ng ch¾c.
9
2.4)TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh
lu©n chuyÓn hµng ho¸, lu©n chuyÓn tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt khèi
lîng tiÒn trong lu th«ng vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t.
Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, khèi lîng tiÒn trong lu
th«ng sÏ t¨ng lªn khi thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay vµ ngîc l¹i
sÏ gi¶m xuèng khi thùc hiÖn ho¹t ®éng thu nî, do ®ã sÏ gãp
phÇn ®iÒu tiÕt khèi lîng tiÒn trong toµn bé nÒn kinh tÕ.
Ng©n hµng sö dông c«ng cô l·i suÊt, h¹n møc tÝn dông ®Ó
lµm thay ®æi khèi lîng tiÒn vay, tõ ®ã ®iÒu tiÕt ®îc khèi l-
îng tiÒn trong nÒn kinh tÕ vµ kiÓm so¸t ®îc l¹m ph¸t, bëi v×
tÝn dông ng©n hµng khi ®iÒu tiÕt ®îc khèi lîng tiÒn tøc lµ
khèng chÕ ®îc khèi lîng tiÒn cÇn thiÕt cho nhu cÇu trao ®æi
vµ lu th«ng hµng ho¸, nhê kiÓm so¸t ®îc gi¸ c¶. Hay nãi c¸ch
kh¸c ,viÖc ®a tiÒn vµo lu th«ng qua tÝn dông ng©n hµng lµ
con ®êng h÷u hiÖu nhÊt bëi v× khèi lîng tiÒn nµy ®· ®îc
®¶m b¶o b»ng mét lîng gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸ vµ tr¸nh ®îc
l¹m ph¸t tiÒn tÖ.
MÆt kh¸c, chóng ta còng biÕt r»ng Ng©n hµng trung ¬ng
lµ c¬ quan qu¶n lý vÜ m« ®èi víi c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, cã nhiÖm vô kiÓm tra, kh¶o
s¸t mäi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy nh»m ®¶m b¶o cho
nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng an toµn vµ cã hiÖu qu¶. Th«ng qua
ho¹t ®éng tÝn dông c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, Ng©n hµng
trung ¬ng cã thÓ biÕt ®îc ph¹m vi, ph¬ng híng ®Çu t, hiÖu
qu¶ ®Çu t vµo c¸ ngµnh kinh tÕ tõ ®ã cã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
thÝch hîp. NÕu nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu t¨ng trëng, hiÖu qu¶
®Çu t vµo c¸ ngµnh trong nÒn kinh tÕ cao th× Ng©n hµng
10
trung ¬ng sÏ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng tøc lµ b¬m
thªm tiÒn vµo lu th«ng. Ngîc l¹i, nÕu nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu
suy tho¸i th× Ng©n hµng trung ¬ng sÏ thùc hiÖn chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ th¾t chÆt tøc lµ rót bít tiÒn tõ lu th«ng vÒ. Nh vËy
b»ng c¸c c«ng cô nh h¹n møc tÝn dông, l·i suÊt tÝn dông Ng©n
hµng trung ¬ng cã thÓ kiÓm so¸t, ®iÒu tiÕt lu th«ng tiÒn tÖ
®¶m b¶o khèi lîng tiÒn cÇn thiÕt cho lu th«ng nh»m æn ®Þnh
gi¸ trÞ ®ång tiÒn, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
2.5) TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ víi c¸c níc.
Mçi mét quèc gia muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh
th× kh«ng thÓ chØ dùa vµo tiÒm n¨ng cña ®Êt níc mµ cßn
ph¶i më réng quan hÖ kinh tÕ ra bªn ngoµi, tham gia vµo
nÒn kinh tÕ thÕ giíi, bëi lÏ kh«ng cã mét níc nµo l¹i cã thÓ héi
tô ®Çy ®ñ c¸c tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ mäi mÆt,
mµ c¸c níc ®Òu chØ cã lîi thÕ so s¸nh cña m×nh, do ®ã nã
thêng ph¸t sinh quan hÖ vay mîn lÉn nhau mµ chñ yÕu lµ vèn
®Çu t. V× vËy, tÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh mét trong
nh÷ng ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ c¸c níc víi nhau.
Th«ng qua c¸c h×nh thøc nh nhËn uû th¸c ®Çu t, më vµ
thanh to¸n th tÝn dông, b¶o l·nh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu,
chuyÓn tiÒn nhanh ®i c¸c n¬i...tÝn dông ng©n hµng ®· trùc
tiÕp tham gia trong quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ho¹t
®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t chiÒu s©u, ®«i rmíi c«ng
nghÖ vµ øng dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt trong níc
thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn nh»m phôc vô tèt cho
11
ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ vµ
më ra sù giao lu gi÷a níc ta víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi.
Ngoµi ra víi viÖc tÝn dông ng©n hµng nhËn c¸c nguån tµi trî
nh ODA, ESAF...tõ c¸c níc cÊp tÝn dông còng nh c¸c tæ chøc
tÝn dông quèc tÕ víi môc ®Ých tµi trî cho nÒn kinh tÕ ®·
mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ to lín vÒ kinh tÕ x· héi ®ång thêi
t¨ng cêng mèi quan hÖ tèt ®Ñp gi÷a níc ta víi c¸c níc trªn
thÕ giíi.
Tãm l¹i, tÝn dông ng©n hµng cã vai trß v« cïng quan
träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc.TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu
nèi gi÷a ngêi cã vèn vµ ngêi cÇn vèn ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu
nµy tho¶ ®¸ng trong mèi quan hÖ nµy, tõ ®ã thóc ®Èy t¸i
s¶n xuÊt më réng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn bÒn v÷ng, th«ng qua tÝn dông ng©n hµng cã thÓ
kiÓm so¸t ®îc khèi lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng, thùc
hiÖn yªu cÇu cña quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ. MÆt kh¸c, tÝn
dông ng©n hµng cßn thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng
chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh, gióp c¸c doanh nghiÖp khai
th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng kinh tÕ trong ho¹t ®éng kinh
doanh.
12
II/ Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n trong viÖc cÊp
tÝn dông cho nÒn kinh tÕ.
1) Kh¸i niÖm, vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n
ng©n hµng.
1.1)Kh¸i niÖm.
KÕ to¸n ng©n hµng lµ khoa häc vµ còng lµ nghÖ thuËt
ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp vµ gi¶i thÝch c¸c nghiÖp vô t¸c
®éng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng b»ng th-
íc ®o tiÒn tÖ nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng, lµm c¬ së cho viÖc ra quyÕt
®Þnh kinh tÕ liªn quan ®Õn môc tiªu qu¶n lý kinh doanh vµ
®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
1.2)Vai trß.
KÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ
v× nã cã t¸c dông to lín trong viÖc kiÓm tra thùc hiÖn c¸c
chØ tiªu kÕ ho¹ch, viÖc sö dông vèn tiÒn tÖ, b¶o vÖ an toµn
tµi s¶n, cñng cè vµ t¨ng cêng chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ.
KÕ to¸n ng©n hµng lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ
to¸n cña nÒn kinh tÕ nªn nã còng ph¸t huy vai trß cña kÕ
to¸n nãi chung. Tuy nhiªn, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm
cña ho¹t ®éng ng©n hµng nªn vai trß cña kÕ to¸n ng©n
hµng cã kh¸c víi vai trß cña c¸c ngµnh kh¸c.
+ Cung cÊp th«ng tin tæng hîp ®Ó phôc vô qu¶n lý nÒn
kinh tÕ: kÕ to¸n ng©n hµng cã quan hÖ mËt thiÕt víi ho¹t
®éng cña nÒn kinh tÕ. Mäi ho¹t ®éng vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc ph¶n ¸nh th«ng qua c¸c tµi
13
kho¶n më t¹i ng©n hµng. V× vËy sè liÖu ghi chÐp cña kÕ
to¸n võa ph¶n ¸nh ®îc ho¹t ®éng nghiÖp vô cña ngµnh, võa
ph¶n ¸nh ®îc ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kh¸c vÒ t×nh h×nh
kinh tÕ, tµi chÝnh, sù biÕn ®éng cña vËt t, lao ®éng, tiÒn
vèn,thu nhËp, chi phÝ, lîi nhuËn...tõ ®ã c¸c ®¬n vÞ cã ®Çy
®ñ th«ng tin ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh kÞp thêi, gãp
phÇn n©ng cao chÊt lîng hiÖu quÈn xuÊt kinh doanh. MÆt
kh¸c, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc trong lÜnh vùc tµi chÝnh,
kÕ to¸n, thèng kª còng cÇn ®îc cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n
ng©n hµng ®Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, x©y dùng
chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh. Do kh¸i niÖm ph¶n ¸nh mét c¸ch
tæng hîp nªn kÕ to¸n ng©n hµng ®· gióp §¶ng vµ Nhµ níc
n¾m ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®Ò
ra ®îc ph¬ng híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ mét c¸ch s¸t thùc
vµ ®óng ®¾n.
+ B¶o vÖ an toµn tµi s¶n: b¶o vÖ tµi s¶n lµ tr¸ch nhiÖm
chung cña kÕ to¸n bÊt kú ngµnh nµo, song kÕ to¸n ng©n
hµng cã vai trß quan träng h¬n v× ngo¹i viÖc b¶o vÖ an toµn
tµi s¶n cña b¶n th©n ng©n hµng cßn ph¶i b¶o vÖ tµi s¶n cña
Nhµ níc, cña kh¸ch hµng göi t¹i ng©n hµng. Do ®ã, kÕ to¸n
ng©n hµng ph¶i ghi chÐp, kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ mäi
lo¹i tµi s¶n ®Ó tr¸nh mÊt m¸t, thiÕu hôt vÒ mÆt sè lîng vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ mäi tµi s¶n trong qu¸ tr×nh sö dông.
+ §¸p øng yªu cÇu l·nh ®¹o, chØ ®¹o, qu¶n trÞ ng©n
hµng: kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ho¹t ®éng cña c¸c
mÆt nghiÖp vô nh: nghiÖp vô tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh
to¸n...do vËy sè liÖu cña kÕ to¸n ®· ph¶n ¸nh ®îc kÕt qu¶
14
c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô cña tõng ®¬n vÞ còng nh cña
toµn ngµnh ng©n hµng. Qua hÖ thèng sè liÖu nµy cã thÓ chØ
ra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc còng nh nh÷ng tån t¹i trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng, tõ ®ã c¸c nhµ l·nh ®¹o sö dông nã nh lµ
mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó chØ ®¹o, ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ
ng©n hµng cã hiÖu qu¶.
Nh vËy, vai trß to lín cña kÕ to¸n ng©n hµng lµ kh«ng
thÓ phñ nhËn ®îc. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, kÕ
to¸n ng©n hµng gióp cho c¸c giao dÞch trong nÒn kinh tÕ ®-
îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi h¬n.
Nh÷ng sè liÖu so kÕ to¸n ng©n hµng cung cÊp lµ nh÷ng chØ
tiªu th«ng tin kinh tÕ quan träng gióp cho viÖc chØ ®¹o ®iÒu
hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng còng nh lµm c¨n
cø cho viÖc ho¹ch ®Þnh, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia
vµ chØ ®¹o toµn bé h¹ot ®äng cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã gãp
phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n
hµng nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.3)NhiÖm vô cña kÕ to¸n ng©n hµng.
§Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß cña m×nh, kÕ to¸n ng©n
hµng ph¶i thùc hiÖn ®îc c¸c nhiÖm vô chÝnh sau ®©y:
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i ghi nhËn, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c,
®Çy ®ñ, kÞp thêi mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong
ng©n hµng vÒ c¸c ho¹t ®éng : ho¹t ®éng nguån vèn, sö
dông vèn vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c theo ®óng ph¸p
lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ níc vµ c¸c thÓ lÖ chÕ ®é kÕ
to¸n ng©n hµng quy ®Þnh. Trªn c¬ së ®ã ®Ó b¶o vÖ an
15
toµn tµi s¶n cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh tµi s¶n cña
toµn x· hé b¶o qu¶n t¹i ng©n hµng.
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i ph©n lo¹i nghiÖp vô, tæng hîp
sè liÖu theo ®óng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ theo nh÷ng chØ
tiªu nhÊt ®Þnh nh»m cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ,
chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhÊt ®Ó phôc vô cho viÖc chØ ®¹o,
l·nh ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng vµ thùc thi c¸c
chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc.
+KÕ to¸n ng©n hang gi¸m ph¶i gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö
dông tµi s¶n (vèn) nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i
tµi s¶n th«ng qua kiÓm so¸t tríc (tiÒn kiÓm) c¸c nghiÖp vô
bªn nî vµ nghiÖp vô bªn cã cña b¶ng tæng kÕt tµi s¶n ë tõng
®¬n vÞ ng©n hµng còng nh toµn hÖ thèng. Tõ ®ã gãp phÇn
t¨ng cêng kû luËt tµi chÝnh, cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ
to¸n cña ng©n hµng còng nh cña nÒn kinh tÕ.
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tµi chÝnh nßi riªng ë
tõng ®¬n vÞ còng nh toµn hÖ thèng. §ång thêi, kÕ to¸n
ng©n hµng ph¶i tæ chøc giao dÞch, phôc vô kh¸ch hµng mét
c¸ch khoa häc, v¨n minh, lÞch sù, gióp kh¸ch hµng n¾m ®îc
nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng
nãi chung vµ kü thuËt nghiÖp vô kÕ to¸n nãi riªng, gãp phÇn
thùc hiÖn chiÕn lîc kh¸ch hµng cña ng©n hµng.
2/Kh¸i niÖm, vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho
vay.
Cho vay lµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ chèt cña Ng©n
hµng th¬ng m¹i ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. ChØ cã l·i suÊt thu ®îc
16
tõ cho vay míi bï næi chi phÝ tiÒn göi, chi phÝ dù tr÷, chi phÝ
qu¶n lý kinh doanh vµ chi phÝ vèn tr«i næi, chi phÝ thuÕ c¸c
lo¹i vµ c¸c chi phÝ rñi ro ®Çu t. Tuy nhiªn, cho vay cña ng©n
hµng th¬ng m¹i lµ mét lÜnh vùc phøc t¹p vµ thêng xuyªn cËp
nhËt theo nh÷ng biÕn chuyÓn cña m«i trêng kinh tÕ. V× thÕ,
viÖc theo dâi, qu¶n lý, ph©n tÝch s« liÖu tµi chÝnh- kÕ to¸n
cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô cho vay gãp phÇn quan träng cho
chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng.
KÕ to¸n cho vay gi÷ vÞ trÝ quan träng trong toµn bé
nghiÖp vô kÕ to¸n cña ng©n hµng v× kÕ to¸n cho vay tham
gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh vay vèn, mµ ®©y lµ nghiÖp vô
c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
2.1)Kh¸i niÖm.
KÕ to¸n cho vay lµ c«ng viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét
c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c kho¶n cho vay, thu nî, theo dâi
d nî thuéc nghiÖp vô tÝn dông cña ng©n hµng, trªn c¬ së ®ã
cung cÊp th«ng tin phôc vô l·nh ®¹o, chØ ®¹o, qu¶n lý tÝn
dông ®¹t kÕt qu¶ cao µ b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña ng©n
hµng.
2.2)Vai trß cña kÕ to¸n cho vay.
§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ
®èi víi nghiÖp vô tÝn dông nãi riªng th× kÕ to¸n cho vay cã
vai trß rÊt quan träng, thÓ hiÖn lµ:
+KÕ to¸n cho vay cung cÊp cho ng©n hµng vµ c¸c doanh
nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n cã quan hÖ tÝn dông
víi ng©n hµng nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh
cho vay, thu nî, thu l·i, thêi h¹n hoµn tr¶...mét c¸ch kÞp thêi,
17
chÝnh x¸c. Qua ®ã gióp cho l·nh ®¹o ngan hµng n¾m ®îc
t×nh h×nh cho vay, d nî, doanh sè cho vay, thu nî, thu l·i, vµ
t×nh h×nh nî qu¸ h¹n...tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, chØ ®¹o
®iÒu hµnh cho phï hîp nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®Ò ra: an
toµn, lîi nhuËn vµ lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n
hµng.
+KÕ to¸n cho vay ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t vèn vµo
c¸c ngµnh kinh tÕ ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc
kinh tÕ cã ®ñ vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh vµ më réng giao
lu hµng ho¸. Th«ng qua kÕ to¸n cho vay ng©n hµng cã thÓ
biÕt ®îc ph¹m vi ho¹t ®éng, ph¬ng híng ®Çu t cña c¸c nhµ
®Çu t, theo dâi ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña nh÷ng nhµ
®Çu t...®Ó tõ ®ã cã chiÕn lîc ®Çu t phï hîp, hiÖu qu¶. §ång
thêi, b¹n hµng cña doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc t×nh h×nh tµi
chÝnh còng nh kh¶ n¨ng hÊp thô vèn vay cña doanh nghiÖp,
hiÖu qu¶ sö dông vèn, vßng quay vèn cña c¸c doanh nghiÖp
®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸ xu thÕ vËn ®éng cña c¸c doanh nghiÖp
®Ó trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp.
+KÕ to¸n cho vay lµ c«ng cô ®Ó ®¶m b¶o an toµn vèn
vay cña ng©n hµng, ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro gãp phÇn æn
®Þnh thu nhËp cña ng©n hµng.
+Th«ng qua nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay, ng©n hµng ®·
®a ra mét khèi lîng vèn lín ra lu th«ng phôc vô cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh, lu©n chuyÓn hµng ho¸ cho toµn bé nÒn
kinh tÕ, thóc ®Èy sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ cña ®Êt níc.
18
+KÕ to¸n cho vay phôc vô ®¾c lùc trong viÖc chØ ®¹o
chÊp hµnh chÝnh s¸ch tÝn dông tiÒn tÖ cña §¶ng vµ Nhµ níc
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi c¬ chÕ tÝn dông nh hiÖn nay.
Ng©n hµng lµ c¬ quan chuyªn m«n ®îc giao nhiÖm vô tæ
chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÖn tÖ, ng©n hµng ®· ¸p dông
møc l·i suÊt ®èi víi c¸c thµnh phÇn cã vèn ho¹t ®éng, phôc
vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kÞp thêi. Thùc hiÖn tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay, lµm tham mu ®¾c lùc cho c«ng
t¸c tÝn dông ®Ó tÝn dông thùc sù trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ
còng nh gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Nh vËy, xuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ quan träng cña kÕ to¸n cho
vay, kÕ to¸n cho vay sö dông c¸c ph¬ng thøc cho vay, lo¹i
cho vay, thêi h¹n vay...®Òu liªn quan ®Õn viÖc më tµi kho¶n
cho vay thÝch øng víi tõng kh¸ch hµng. KÕ to¸n cho vay
kh«ng nh÷ng quan träng ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông mµ cßn cã
quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng.
V× vËy, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trong giai ®o¹n hiÖn
nay th× kÕ to¸n cho vay lµ nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu ®îc
cña nghiÖp vô kÕ to¸n Ng©n hµng th¬ng m¹i.
2.3)NhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay.
§Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß cña m×nh, kÕ to¸n cho vay
cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau ®©y:
+KÕ to¸n cho vay ph¶i x¸c lËp c¸c hå s¬, chøng tõ cho
vay mét c¸ch hîp ph¸p hîp lÖ. KiÓm so¸t ®Ó ®¶m b¶o tÝnh
hîp lÖ cña chøng tõ kÕ to¸n cho vay, ®Ó ®¶m b¶o c¸c kho¶n
cho vay ra cã kh¶ n¨ng thu håi ngay tõ kh©u ph¸t tiÒn vay.
19
Gi¸m s¸t t×nh h×nh cho vay vµ thu nî chÆt chÏ, tõ ®ã ph¶n
¸nh vµo sæ s¸ch thÝch hîp t×nh h×nh cho vay vµ thu nî, qua
®ã gióp cho l·nh ®¹o ng©n hµng cã kÕ ho¹ch vµ ph¬ng híng
®Çu t tÝn dông ngµy cµng cã hiÖu qu¶.
+Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c c¸c sè liÖu cho vay ®Ó ®¶m b¶o vèn s¶n xuÊt kinh
doanh cho c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n, t¹o
®iÒu kiÖn t¨ng nhanh vßng quay cña vèn tÝn dông. MÆt
kh¸c, cÇn theo dâi chÆt chÏ kú h¹n nî ®Ó h¹ch to¸n thu nî,
thu l·i hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n kÞp thêi ®¶m b¶o an toµn tµi
s¶n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông, tõ ®ã ®¶m b¶o quyÒn
lîi cho kh¸ch hµng vµ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng©n hµng.
+)Qu¶n lý hå s¬, chøng tõ cho vay chÆt chÏ, khoa häc
®Ó ®¶m b¶o thu håi nî kÞp thêi nh»m b¶o vÖ an toµn tµi s¶n
cho ng©n hµng. Bëi v×, ng©n hµng ®Çu t mét khèi lîng vèn
tÝn dông lín vµo c¸c ngµnh kinh tÕ, do ®ã ®Ó theo dâi chÆt
chÏ kÕ to¸n cho vay ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ, kü lìng c¸c
chøng tõ cã liªn quan ®Õn cho vay, thu nî nh»m h¹ch to¸n
kÞp thêi, ®Çy ®ñ tr¸nh thÊt tho¸t vèn cña ng©n hµng. §ång
thêi còng nhê vËy mµ t¹o ®îc h×nh ¶nh cho ng©n hµng nãi
riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung.
+)Lµm tham mu cho ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó n©ng cao
hiÖu qu¶ vµ më réng ho¹t ®éng tÝn dông. Tham mu cho c¸n
bé tÝn dông vµ kÕt hîp víi c¸n bé tÝn dông trong viÖc gi¸m
s¸t sö dông vèn vay, trong viÖc thÈm ®Þnh c¸c kho¶n vay vµ
®«n ®èc thu håi nî hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n ®óng chÕ ®é
lµm cho ®ång vèn vay ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
20
Ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i cã t¸c
®éng s©u s¾c ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ- x· héi. Trong c¸c níc
ph¸t triÓn hÇu nh kh«ng cã c«ng d©n nµo kh«ng cã quan hÖ
víi ng©n hµng. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, ho¹t ®éng vµ
dÞch vô cña ng©n hµng cµng ®i s©u vµo tËn cïng ngá ng¸ch
cña nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng cña con ngêi. Mäi c«ng d©n
®Òu chÞu t¸c ®éng cña ng©n hµng dï hä lµ kh¸ch hµng göi
tiÒn, mét ngêi vay tiÒn hay ®¬n gi¶n lµ ngêi ®ang lµm viÖc
cho mét doanh nghiÖp cã vay vèn vµ sö dông c¸c dÞch vô
ng©n hµng.
Tõ l©u ë hÇu hÕt c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn,
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh quen
thuéc, song cho ®Õn nay ë ViÖt Nam Ng©n hµng th¬ng m¹i
vÉn cßn lµ ph¹m trï cßn ®îc Ýt ngêi biÕt ®Õn, lµ mét kh¸i
niÖm chøa ®Çy bÝ Èn cha ®îc kh¸m ph¸. So víi lÞch sö ph¸t
triÓn hµng tr¨m n¨m cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i trªn thÕ
giíi th× qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng
th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ ng¾n ngñi nhng kh«ng ph¶i v× thÕ
mµ nã mÊt ®i vai trß v« cïng quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn
kinh tÕ cña ®Êt níc.
Trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, ngµnh ng©n hµng
ngµy cµng tá râ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu cña m×nh ®èi
víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua, trong
sù ®æi míi cña bé mÆt ®Êt níc ho¹t ®éng cña hÖ thèng
ng©n hµng nãi chung vµ Ng©n hµng th¬ng m¹i nãi riªng ®îc
1
coi kh«ng chØ lµ ®iÒu kiÖn mµ cßn lµ ®éng lùc ®¶m b¶o
th¾ng lîi cho c«ng cuéc ®æi míi. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã lµ do
cã sù ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá cña kÕ to¸n ng©n hµng
vµ kÕ to¸n ng©n hµng ngµy cµng trë nªn quan träng vµ cÇn
thiÕt, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n ng©n hµng lµ ®ßn bÈy
kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng cña hÖ thèng
ng©n hµng, t¹o ra mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng tèt,
cã hiÖu qu¶ nhê ®ã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Cã thÓ
nãi vai trß cña kÕ to¸n ng©n hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc
trong viÖc phôc vô cho viÖc chØ ®¹o c¸c mÆt nghiÖp vô
ng©n hµng vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Trong
®ã kÕ to¸n cho vay lµ mét m¶ng v« cïng quan träng bëi v×
chóng ta ®Òu biÕt nghiÖp vô cho vay lµ nghiÖp vô quan
träng hµng ®Çu mang l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n
hµng, nã lµ c¬ së, lµ nÒn t¶ng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña tõng ng©n hµng, ®ång thêi võa lµ c«ng cô
®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
NhËn thøc ®îc vÞ trÝ vµ vai trß v« cïng quan träng cña
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c
ng©n hµng ®· chó träng ®Õn viÖc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m ®¸p øng nhu cÇu vay vèn
cña kh¸ch hµng vµ thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý cña ng©n
hµng. Tuy nhiªn, kÕ to¸n cho vay lµ mét kh©u rÊt phøc t¹p
cho nªn vÉn cßn mét sè víng m¾c, tån t¹i cha ®îc hoµn
thiÖn. Sau thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu thùc tÕ t¹i chi
nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng §èng §a- Hµ Néi, em ®· m¹nh
d¹n lùa chän vµ hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp: "Mét sè
2
gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay
t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng §èng §a - Hµ
Néi".
Do tÝnh chÊt phøc t¹p cña nghiÖp vô, thêi gian nghiªn cøu
cã h¹n, tµi liÖu thu thËp cha thùc sù ®Çy ®ñ, sù hiÓu biÕt
cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu
sãt nhÊt ®Þnh, v× vËy em rÊt mong nhËn ®îc sù gióp ®ì
quan t©m, gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸n bé ng©n hµng vµ
c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o cña Häc
viÖn Ng©n hµng vµ c¸c c¸n bé ng©n hµng C«ng th¬ng §èng
§a- Hµ Néi ®· cung cÊp nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt vµ gióp ®ì
em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Hµ Néi, ngµy
15/04/2004.
Sinh viªn thùc hiÖn:
V¨n ThÞ Phóc.
3
Ch¬ng I
Lý luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng vµ kÕ
to¸n cho vay trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n
hµng
I/ TÝn dông ng©n hµng vµ vai trß cña tÝn dông
ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ
1)Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸,
xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cho vay vµ ®i vay cña nh÷ng ngêi thiÕu
vèn vµ nh÷ng ngêi thõa vèn trong cïng mét thêi ®iÓm ®·
h×nh thµnh nªn quan hÖ vay mîn lÉn nhau trong x· héi vµ
trªn c¬ së ®ã ho¹t ®éng tÝn dông ra ®êi.
ThuËt ng÷ "TÝn dông" xuÊt ph¸t tõ gèc Latinh Creditium
cã nghÜa lµ mét sù tin tëng tÝn nhiÖm lÉn nhau, hay nãi c¸ch
kh¸c ®ã lµ lßng tin. Theo ng«n ng÷ d©n gian ViÖt Nam th×
tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn lÉn nhau trªn c¬ së coa hoµn
tr¶ c¶ gèc vµ l·i.
Theo M¸c, tÝn dông lµ sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng
gi¸ trÞ tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông, sau mét thêi gian
nhÊt ®Þnh l¹i quay vÒ víi mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ ban
®Çu. Theo quan ®iÓm nµy, ph¹m trï tÝn dông cã ba néi dung
chñ yÕu ®ã lµ: tÝnh chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ,
tÝnh thêi h¹n vµ tÝnh hoµn tr¶.
Nh vËy, tÝn dông lµ mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a ngêi cho
vay vµ ngêi ®i vay th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ trÞ, vèn
4
tÝn dông ®ù¬c biÓu hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ hoÆc hµng
ho¸. Qu¸ tr×nh ®ã thÓ hiÖn qua ba giai ®o¹n sau:
-Thø nhÊt: Ph©n phèi tÝn dông díi h×nh thøc cho vay, ë
giai ®o¹n nµy gi¸ trÞ vèn tÝn dông ®îc chuyÓn sang ngêi ®i
vay, ë ®©y chØ cã mét bªn nhËn gi¸ trÞ vµ còng chØ cã mét
bªn nhîng ®i gi¸ trÞ.
-Thø hai: sö dông vèn tÝn dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt. Ngêi ®i vay sau khi nhËn ®îc vèn tÝn dông, hä ®îc
chuyÓn sö dông gi¸ trÞ ®ã ®Ó tho· m·n nhu cÇu s¶n xuÊt
hoÆc tiªu dïng cña m×nh. Tuy nhiªn ngêi ®i vay chØ ®îc sö
dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh mµ kh«ng ®îc quyÒn së
h÷u gi¸ trÞ ®ã.
-Thø ba: ®©y lµ giai ®o¹n kÕt thóc mét vßng tuÇn hoµn
cña tÝn dông. Sau khi vèn tÝn dông ®· hoµn thanh mét chu
kú s¶n xuÊt ®Ó trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ th× vèn tÝn dông
®îc ngêi ®i vay hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay.
Nh÷ng hµnh vi tÝn dông cã thÓ ®îc diÔn ra trùc tiÕp gi÷a
ngêi thõa vèn cÇn ®Çu t víi ngêi cÇn vèn ®Ó sö dông.Nhng
thùc tÕ hai ngêi nµy khã cã thÓ phï hîp víi nhau vÒ quy m«,
vÒ thêi gian nhµn rçi vµ thêi gian sö dông vèn; hoÆc còng cã
thÓ phï hîp ®îc th× ph¶i tèn kÐm chi phÝ t×m kiÕm, nªn ®Ó
tho· ®îc nhu cÇu cña hai ngêi th× cÇn thiÕt ph¶i cã mét ngêi
thø ba ®øng ra tËp trung ®îc tÊt c¶ sè vèn cña nh÷ng ngêi
t¹m thêi thõa, cÇn ®Çu t kiÕm l·i.Trªn c¬ së sè vèn tËp trung
®îc ph©n phèi cho nh÷ng ngêi cÇn vèn ®Ó sö dông díi h×nh
thøc cho vay. Ngêi ®ã kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ tæ chøc tÝn
dông, trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i- ngêi
5
m«i giíi tµi chÝnh trªn thÞ trêng tµi chÝnh. ViÖc c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i tËp trung vèn díi h×nh thøc huy ®éng vµ
ph©n phèi vèn díi h×nh thøc cho vay gäi lµ tÝn dông ng©n
hµng. Thùc hiÖn chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông trong nÒn
kinh tÕ, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· gãp phÇn kh«ng nhá
®Ó gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng nh÷ng b¨n kho¨n cña ngêi cã vèn vµ
®¸p øng tèt mäi nhu cÇu cña ngêi cÇn vèn.
2) Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh
tÕ
Trong nh÷ng n¨m võa qua díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ
Nhµ níc, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-
êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc nh»m thùc hiÖn môc
tiªu c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. V× vËy ng©n
hµng lµ ngµnh kinh tÕ chñ chèt quan träng, chi phèi vµ cã sù
¶nh hëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c.
NhËn thøc ®îc vÞ trÝ vµ vai trß cña m×nh, c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i ë níc ta ®ang tõng bíc kh¼ng ®Þnh sù lín m¹nh
cña m×nh trong mäi ph¬ng diÖn ho¹t ®éng, ®Æc biÖt lµ
ho¹t ®éng tÝn dông nh»m phôc vô ®¾c lùc cho sù ph¸t triÓn
cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
2.1) TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu nèi gi÷a cung vµ cÇu vÒ
vèn trong nÒn kinh tÕ.
Trong nÒn kinh tÕ thêng xuyªn cã mét sè c¸c doanh
nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã mét bé phËn
vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ®îc t¸ch ra khái qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp nh: tiÒn khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh ®Ó t¸i t¹o l¹i tµi s¶n cè ®Þnh nhng cha mua v× cã sù
6
chªnh lÖch vÒ thêi gian gi÷a viÖc b¸n s¶n phÈm vµ viÖc mua
nguyªn vËt liÖu; tiÒn tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng nhng cha
®Õn h¹n tr¶; kho¶n tiÒn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng
nhng cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t.... C¸c kho¶n tiÒn tÖ trªn
®©y lu«n ®îc c¸c doanh nghiÖp t×m c¸ch ®Çu t kiÕm lêi.
Ngoµi ra cßn cã c¸c kho¶n tiÒn ®Ó dµnh cña d©n c, khi cha
cã nhu cÇu sö dông, hä còng muèn ®Çu t ®Ó kiÕm lêi. TÊt c¶
t¹o thµnh nguån vèn tiÒm tµng trong nÒn kinh tÕ. Trong khi
®ã cã mét sè doanh nghiÖp, c¸ nh©n thiÕu vèn ®Ó phôc vô
cho nhu cÇu kinh doanh cña m×nh; mét sè c¸ nh©n trong x·
héi cÇn vèn ®Ó c¶i thiÖn sinh ho¹t hoÆc ®èi phã víi nh÷ng
rñi ro trong cuéc sèng; Ng©n s¸ch Nhµ níc bÞ th©m hôt, Nhµ
níc cÇn vèn ®Ó bï ®¾p sù th©m hôt ®ã ®¶m b¶o c©n ®èi
thu chi cho nÒn kinh tÕ.
Nh vËy, ta thÈy trong x· héi lu«n cã mét sè ngêi thõa vèn
cÇn ®Çu t vµ mét sè ngêi thiÕu vèn muèn ®i vay. Song
nh÷ng ngêi nµy khã cã thÓ trùc tiÕp gÆp nhau, hoÆc cã thÓ
gÆp nhau th× chi phÝ rÊt cao vµ kh«ng kÞp thêi. Ho¹t ®éng
tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· tho¶ m·n nh÷ng
lo l¾ng cña nh÷ng ngêi cã vèn vµ ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi
cÇn vèn, cã nghÜa lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®øng ra lµm
trung gian nhËn tiÒn göi tõ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ
cho vay l¹i c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ. Hay nãi
c¸ch kh¸c: "tÝn dông ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi ®Ó nh÷ng
ngêi cã vèn vµ nh÷ng ngêi cÇn vèn gÆp nhau"
2.2)TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô m¹nh mÏ ®Ó thóc
®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vµ ®iÒu hoµ vèn trong nÒn kinh tÕ.
7
Nh trªn ®· tr×nh bµy, th«ng qua ho¹t ®éng "®i vay ®Ó
cho vay" tÝn dông ng©n hµng ®· lµm nhiÖm vô ®a vèn tõ
n¬i thõa vèn ®Õn n¬i thiÕu. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë viÖc
tÝn dông thu hót c¸c nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña
c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®Ó cho vay ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ.
B»ng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ngµy cµng ®a d¹ng
vµ phong phó cóng víi viÖc tho¶ m·n thÝch ®¸ng nhu cÇu lîi
Ých, nhu cÇu tiÒn ®ét xuÊt cña ngêi göi tiªn fma c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i ®· thu hót ®îc hÇu hÕt c¸c nguån tiÒn nhµn
rçi dï lµ rÊt nhá tõ trong d©n chóng tËp trung vÒ tay m×nh
vµ tõ ®ã ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng t¨ng cña
nÒn kinh tÕ, hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng tÝn dông ®· lµm
nhiÖm vô th«ng ®ßng ®Ó vèn ch¶y tõ n¬i thõa ®Õn n¬i
thiÕu th«ng qua viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng ®i vay vµ cho vay.
Nhê ®ã ®· gãp phÇn cung øng vµ ®iÒu hoµ vèn trong tõng
doanh nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ, t¹o cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch tr«i ch¶y ®¸p øng kÞp thêi nhu
cÇu vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng, bæ sung t¨ng cêng cñng cè
tµi s¶n cè ®Þnh lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tuÇn hoµn,
thóc ®Èy s¶n xuÊt lu th«ng, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn
tiÒn tÖ trong x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt më réng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ ph¸t
triÒn bÒn v÷ng.
V× vËy cã thÓ nãi tÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô m¹nh
mÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vµ ®iÒu hoµ vèn trong nÒn
kinh tÕ.
8
2.3) TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy, cñng cè
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n.
§Æc trng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ sù vËn ®éng trªn c¬ së
cã hoµn tr¶ vµ cã lîi tøc (gèc+l·i). Ng©n hµng huy ®éng c¸c
nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ
cho vay khi hä t¹m thêi thiÕu vèn. C¸c doanh nghiÖp vay vèn
ng©n hµng ngoµi viÖc ®îc cung øng vèn mét c¸ch kÞp thêi
®Çy ®ñ cßn ®îc ng©n hµng hç trî trong qu¸ tr×nh sö dông
vèn th«ng qua nh÷ng ý kiÕn t vÊn khi lËp ph¬ng ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh hoÆc chän ®èi t¸c ký kÕt hîp ®ång...MÆt kh¸c,
trong khi sö dông vèn vay, kh¸ch hµng cã quan hÖ rµng buéc
víi ng©n hµng bëi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l·i
trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. V× vËy ®ßi hái c¸c doanh
nghiÖp ph¶i c©n nh¾c lµm thÕ nµo ®Ó sö dông vèn cã hiÖu
qu¶ nhÊt, gi¶m thiÓu chi phÝ, t¨ng vßng quay cña vèn ®¶m
b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp, ®ång thêi
t¨ng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng.Muèn vËy
c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù v¬n lªn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng
cña m×nh mµ mét trong c¸c ho¹t ®éng kh¸ quan träng lµ
viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng tµi
chÝnh tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
vèn. Nh vËy th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông mµ cô thÓ lµ cho
vay, ng©n hµng cã thÓ kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña
c¸c doanh nghiÖp lµm cho ngêi vay cµng cã ý thøc h¬n trong
c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý ®ång vèn, qua ®ã t¨ng c-
êng cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n thªm v÷ng ch¾c.
9
2.4)TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh
lu©n chuyÓn hµng ho¸, lu©n chuyÓn tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt khèi
lîng tiÒn trong lu th«ng vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t.
Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, khèi lîng tiÒn trong lu
th«ng sÏ t¨ng lªn khi thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay vµ ngîc l¹i
sÏ gi¶m xuèng khi thùc hiÖn ho¹t ®éng thu nî, do ®ã sÏ gãp
phÇn ®iÒu tiÕt khèi lîng tiÒn trong toµn bé nÒn kinh tÕ.
Ng©n hµng sö dông c«ng cô l·i suÊt, h¹n møc tÝn dông ®Ó
lµm thay ®æi khèi lîng tiÒn vay, tõ ®ã ®iÒu tiÕt ®îc khèi l-
îng tiÒn trong nÒn kinh tÕ vµ kiÓm so¸t ®îc l¹m ph¸t, bëi v×
tÝn dông ng©n hµng khi ®iÒu tiÕt ®îc khèi lîng tiÒn tøc lµ
khèng chÕ ®îc khèi lîng tiÒn cÇn thiÕt cho nhu cÇu trao ®æi
vµ lu th«ng hµng ho¸, nhê kiÓm so¸t ®îc gi¸ c¶. Hay nãi c¸ch
kh¸c ,viÖc ®a tiÒn vµo lu th«ng qua tÝn dông ng©n hµng lµ
con ®êng h÷u hiÖu nhÊt bëi v× khèi lîng tiÒn nµy ®· ®îc
®¶m b¶o b»ng mét lîng gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸ vµ tr¸nh ®îc
l¹m ph¸t tiÒn tÖ.
MÆt kh¸c, chóng ta còng biÕt r»ng Ng©n hµng trung ¬ng
lµ c¬ quan qu¶n lý vÜ m« ®èi víi c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, cã nhiÖm vô kiÓm tra, kh¶o
s¸t mäi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy nh»m ®¶m b¶o cho
nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng an toµn vµ cã hiÖu qu¶. Th«ng qua
ho¹t ®éng tÝn dông c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, Ng©n hµng
trung ¬ng cã thÓ biÕt ®îc ph¹m vi, ph¬ng híng ®Çu t, hiÖu
qu¶ ®Çu t vµo c¸ ngµnh kinh tÕ tõ ®ã cã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
thÝch hîp. NÕu nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu t¨ng trëng, hiÖu qu¶
®Çu t vµo c¸ ngµnh trong nÒn kinh tÕ cao th× Ng©n hµng
10
trung ¬ng sÏ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng tøc lµ b¬m
thªm tiÒn vµo lu th«ng. Ngîc l¹i, nÕu nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu
suy tho¸i th× Ng©n hµng trung ¬ng sÏ thùc hiÖn chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ th¾t chÆt tøc lµ rót bít tiÒn tõ lu th«ng vÒ. Nh vËy
b»ng c¸c c«ng cô nh h¹n møc tÝn dông, l·i suÊt tÝn dông Ng©n
hµng trung ¬ng cã thÓ kiÓm so¸t, ®iÒu tiÕt lu th«ng tiÒn tÖ
®¶m b¶o khèi lîng tiÒn cÇn thiÕt cho lu th«ng nh»m æn ®Þnh
gi¸ trÞ ®ång tiÒn, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
2.5) TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ víi c¸c níc.
Mçi mét quèc gia muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh
th× kh«ng thÓ chØ dùa vµo tiÒm n¨ng cña ®Êt níc mµ cßn
ph¶i më réng quan hÖ kinh tÕ ra bªn ngoµi, tham gia vµo
nÒn kinh tÕ thÕ giíi, bëi lÏ kh«ng cã mét níc nµo l¹i cã thÓ héi
tô ®Çy ®ñ c¸c tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ mäi mÆt,
mµ c¸c níc ®Òu chØ cã lîi thÕ so s¸nh cña m×nh, do ®ã nã
thêng ph¸t sinh quan hÖ vay mîn lÉn nhau mµ chñ yÕu lµ vèn
®Çu t. V× vËy, tÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh mét trong
nh÷ng ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ c¸c níc víi nhau.
Th«ng qua c¸c h×nh thøc nh nhËn uû th¸c ®Çu t, më vµ
thanh to¸n th tÝn dông, b¶o l·nh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu,
chuyÓn tiÒn nhanh ®i c¸c n¬i...tÝn dông ng©n hµng ®· trùc
tiÕp tham gia trong quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ho¹t
®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t chiÒu s©u, ®«i rmíi c«ng
nghÖ vµ øng dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt trong níc
thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn nh»m phôc vô tèt cho
11
ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ vµ
më ra sù giao lu gi÷a níc ta víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi.
Ngoµi ra víi viÖc tÝn dông ng©n hµng nhËn c¸c nguån tµi trî
nh ODA, ESAF...tõ c¸c níc cÊp tÝn dông còng nh c¸c tæ chøc
tÝn dông quèc tÕ víi môc ®Ých tµi trî cho nÒn kinh tÕ ®·
mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ to lín vÒ kinh tÕ x· héi ®ång thêi
t¨ng cêng mèi quan hÖ tèt ®Ñp gi÷a níc ta víi c¸c níc trªn
thÕ giíi.
Tãm l¹i, tÝn dông ng©n hµng cã vai trß v« cïng quan
träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc.TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu
nèi gi÷a ngêi cã vèn vµ ngêi cÇn vèn ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu
nµy tho¶ ®¸ng trong mèi quan hÖ nµy, tõ ®ã thóc ®Èy t¸i
s¶n xuÊt më réng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn bÒn v÷ng, th«ng qua tÝn dông ng©n hµng cã thÓ
kiÓm so¸t ®îc khèi lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng, thùc
hiÖn yªu cÇu cña quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ. MÆt kh¸c, tÝn
dông ng©n hµng cßn thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng
chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh, gióp c¸c doanh nghiÖp khai
th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng kinh tÕ trong ho¹t ®éng kinh
doanh.
12
II/ Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n trong viÖc cÊp
tÝn dông cho nÒn kinh tÕ.
1) Kh¸i niÖm, vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n
ng©n hµng.
1.1)Kh¸i niÖm.
KÕ to¸n ng©n hµng lµ khoa häc vµ còng lµ nghÖ thuËt
ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp vµ gi¶i thÝch c¸c nghiÖp vô t¸c
®éng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng b»ng th-
íc ®o tiÒn tÖ nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng, lµm c¬ së cho viÖc ra quyÕt
®Þnh kinh tÕ liªn quan ®Õn môc tiªu qu¶n lý kinh doanh vµ
®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
1.2)Vai trß.
KÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ
v× nã cã t¸c dông to lín trong viÖc kiÓm tra thùc hiÖn c¸c
chØ tiªu kÕ ho¹ch, viÖc sö dông vèn tiÒn tÖ, b¶o vÖ an toµn
tµi s¶n, cñng cè vµ t¨ng cêng chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ.
KÕ to¸n ng©n hµng lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ
to¸n cña nÒn kinh tÕ nªn nã còng ph¸t huy vai trß cña kÕ
to¸n nãi chung. Tuy nhiªn, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm
cña ho¹t ®éng ng©n hµng nªn vai trß cña kÕ to¸n ng©n
hµng cã kh¸c víi vai trß cña c¸c ngµnh kh¸c.
+ Cung cÊp th«ng tin tæng hîp ®Ó phôc vô qu¶n lý nÒn
kinh tÕ: kÕ to¸n ng©n hµng cã quan hÖ mËt thiÕt víi ho¹t
®éng cña nÒn kinh tÕ. Mäi ho¹t ®éng vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc ph¶n ¸nh th«ng qua c¸c tµi
13
kho¶n më t¹i ng©n hµng. V× vËy sè liÖu ghi chÐp cña kÕ
to¸n võa ph¶n ¸nh ®îc ho¹t ®éng nghiÖp vô cña ngµnh, võa
ph¶n ¸nh ®îc ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kh¸c vÒ t×nh h×nh
kinh tÕ, tµi chÝnh, sù biÕn ®éng cña vËt t, lao ®éng, tiÒn
vèn,thu nhËp, chi phÝ, lîi nhuËn...tõ ®ã c¸c ®¬n vÞ cã ®Çy
®ñ th«ng tin ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh kÞp thêi, gãp
phÇn n©ng cao chÊt lîng hiÖu quÈn xuÊt kinh doanh. MÆt
kh¸c, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc trong lÜnh vùc tµi chÝnh,
kÕ to¸n, thèng kª còng cÇn ®îc cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n
ng©n hµng ®Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, x©y dùng
chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh. Do kh¸i niÖm ph¶n ¸nh mét c¸ch
tæng hîp nªn kÕ to¸n ng©n hµng ®· gióp §¶ng vµ Nhµ níc
n¾m ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®Ò
ra ®îc ph¬ng híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ mét c¸ch s¸t thùc
vµ ®óng ®¾n.
+ B¶o vÖ an toµn tµi s¶n: b¶o vÖ tµi s¶n lµ tr¸ch nhiÖm
chung cña kÕ to¸n bÊt kú ngµnh nµo, song kÕ to¸n ng©n
hµng cã vai trß quan träng h¬n v× ngo¹i viÖc b¶o vÖ an toµn
tµi s¶n cña b¶n th©n ng©n hµng cßn ph¶i b¶o vÖ tµi s¶n cña
Nhµ níc, cña kh¸ch hµng göi t¹i ng©n hµng. Do ®ã, kÕ to¸n
ng©n hµng ph¶i ghi chÐp, kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ mäi
lo¹i tµi s¶n ®Ó tr¸nh mÊt m¸t, thiÕu hôt vÒ mÆt sè lîng vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ mäi tµi s¶n trong qu¸ tr×nh sö dông.
+ §¸p øng yªu cÇu l·nh ®¹o, chØ ®¹o, qu¶n trÞ ng©n
hµng: kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ho¹t ®éng cña c¸c
mÆt nghiÖp vô nh: nghiÖp vô tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh
to¸n...do vËy sè liÖu cña kÕ to¸n ®· ph¶n ¸nh ®îc kÕt qu¶
14
c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô cña tõng ®¬n vÞ còng nh cña
toµn ngµnh ng©n hµng. Qua hÖ thèng sè liÖu nµy cã thÓ chØ
ra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc còng nh nh÷ng tån t¹i trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng, tõ ®ã c¸c nhµ l·nh ®¹o sö dông nã nh lµ
mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó chØ ®¹o, ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ
ng©n hµng cã hiÖu qu¶.
Nh vËy, vai trß to lín cña kÕ to¸n ng©n hµng lµ kh«ng
thÓ phñ nhËn ®îc. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, kÕ
to¸n ng©n hµng gióp cho c¸c giao dÞch trong nÒn kinh tÕ ®-
îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi h¬n.
Nh÷ng sè liÖu so kÕ to¸n ng©n hµng cung cÊp lµ nh÷ng chØ
tiªu th«ng tin kinh tÕ quan träng gióp cho viÖc chØ ®¹o ®iÒu
hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng còng nh lµm c¨n
cø cho viÖc ho¹ch ®Þnh, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia
vµ chØ ®¹o toµn bé h¹ot ®äng cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã gãp
phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n
hµng nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.3)NhiÖm vô cña kÕ to¸n ng©n hµng.
§Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß cña m×nh, kÕ to¸n ng©n
hµng ph¶i thùc hiÖn ®îc c¸c nhiÖm vô chÝnh sau ®©y:
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i ghi nhËn, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c,
®Çy ®ñ, kÞp thêi mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong
ng©n hµng vÒ c¸c ho¹t ®éng : ho¹t ®éng nguån vèn, sö
dông vèn vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c theo ®óng ph¸p
lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ níc vµ c¸c thÓ lÖ chÕ ®é kÕ
to¸n ng©n hµng quy ®Þnh. Trªn c¬ së ®ã ®Ó b¶o vÖ an
15
toµn tµi s¶n cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh tµi s¶n cña
toµn x· hé b¶o qu¶n t¹i ng©n hµng.
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i ph©n lo¹i nghiÖp vô, tæng hîp
sè liÖu theo ®óng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ theo nh÷ng chØ
tiªu nhÊt ®Þnh nh»m cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ,
chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhÊt ®Ó phôc vô cho viÖc chØ ®¹o,
l·nh ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng vµ thùc thi c¸c
chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc.
+KÕ to¸n ng©n hang gi¸m ph¶i gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö
dông tµi s¶n (vèn) nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i
tµi s¶n th«ng qua kiÓm so¸t tríc (tiÒn kiÓm) c¸c nghiÖp vô
bªn nî vµ nghiÖp vô bªn cã cña b¶ng tæng kÕt tµi s¶n ë tõng
®¬n vÞ ng©n hµng còng nh toµn hÖ thèng. Tõ ®ã gãp phÇn
t¨ng cêng kû luËt tµi chÝnh, cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ
to¸n cña ng©n hµng còng nh cña nÒn kinh tÕ.
+KÕ to¸n ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tµi chÝnh nßi riªng ë
tõng ®¬n vÞ còng nh toµn hÖ thèng. §ång thêi, kÕ to¸n
ng©n hµng ph¶i tæ chøc giao dÞch, phôc vô kh¸ch hµng mét
c¸ch khoa häc, v¨n minh, lÞch sù, gióp kh¸ch hµng n¾m ®îc
nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng
nãi chung vµ kü thuËt nghiÖp vô kÕ to¸n nãi riªng, gãp phÇn
thùc hiÖn chiÕn lîc kh¸ch hµng cña ng©n hµng.
2/Kh¸i niÖm, vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho
vay.
Cho vay lµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ chèt cña Ng©n
hµng th¬ng m¹i ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. ChØ cã l·i suÊt thu ®îc
16
tõ cho vay míi bï næi chi phÝ tiÒn göi, chi phÝ dù tr÷, chi phÝ
qu¶n lý kinh doanh vµ chi phÝ vèn tr«i næi, chi phÝ thuÕ c¸c
lo¹i vµ c¸c chi phÝ rñi ro ®Çu t. Tuy nhiªn, cho vay cña ng©n
hµng th¬ng m¹i lµ mét lÜnh vùc phøc t¹p vµ thêng xuyªn cËp
nhËt theo nh÷ng biÕn chuyÓn cña m«i trêng kinh tÕ. V× thÕ,
viÖc theo dâi, qu¶n lý, ph©n tÝch s« liÖu tµi chÝnh- kÕ to¸n
cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô cho vay gãp phÇn quan träng cho
chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng.
KÕ to¸n cho vay gi÷ vÞ trÝ quan träng trong toµn bé
nghiÖp vô kÕ to¸n cña ng©n hµng v× kÕ to¸n cho vay tham
gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh vay vèn, mµ ®©y lµ nghiÖp vô
c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
2.1)Kh¸i niÖm.
KÕ to¸n cho vay lµ c«ng viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét
c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c kho¶n cho vay, thu nî, theo dâi
d nî thuéc nghiÖp vô tÝn dông cña ng©n hµng, trªn c¬ së ®ã
cung cÊp th«ng tin phôc vô l·nh ®¹o, chØ ®¹o, qu¶n lý tÝn
dông ®¹t kÕt qu¶ cao µ b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña ng©n
hµng.
2.2)Vai trß cña kÕ to¸n cho vay.
§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ
®èi víi nghiÖp vô tÝn dông nãi riªng th× kÕ to¸n cho vay cã
vai trß rÊt quan träng, thÓ hiÖn lµ:
+KÕ to¸n cho vay cung cÊp cho ng©n hµng vµ c¸c doanh
nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n cã quan hÖ tÝn dông
víi ng©n hµng nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh
cho vay, thu nî, thu l·i, thêi h¹n hoµn tr¶...mét c¸ch kÞp thêi,
17
chÝnh x¸c. Qua ®ã gióp cho l·nh ®¹o ngan hµng n¾m ®îc
t×nh h×nh cho vay, d nî, doanh sè cho vay, thu nî, thu l·i, vµ
t×nh h×nh nî qu¸ h¹n...tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, chØ ®¹o
®iÒu hµnh cho phï hîp nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®Ò ra: an
toµn, lîi nhuËn vµ lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n
hµng.
+KÕ to¸n cho vay ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t vèn vµo
c¸c ngµnh kinh tÕ ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc
kinh tÕ cã ®ñ vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh vµ më réng giao
lu hµng ho¸. Th«ng qua kÕ to¸n cho vay ng©n hµng cã thÓ
biÕt ®îc ph¹m vi ho¹t ®éng, ph¬ng híng ®Çu t cña c¸c nhµ
®Çu t, theo dâi ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña nh÷ng nhµ
®Çu t...®Ó tõ ®ã cã chiÕn lîc ®Çu t phï hîp, hiÖu qu¶. §ång
thêi, b¹n hµng cña doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc t×nh h×nh tµi
chÝnh còng nh kh¶ n¨ng hÊp thô vèn vay cña doanh nghiÖp,
hiÖu qu¶ sö dông vèn, vßng quay vèn cña c¸c doanh nghiÖp
®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸ xu thÕ vËn ®éng cña c¸c doanh nghiÖp
®Ó trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp.
+KÕ to¸n cho vay lµ c«ng cô ®Ó ®¶m b¶o an toµn vèn
vay cña ng©n hµng, ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro gãp phÇn æn
®Þnh thu nhËp cña ng©n hµng.
+Th«ng qua nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay, ng©n hµng ®·
®a ra mét khèi lîng vèn lín ra lu th«ng phôc vô cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh, lu©n chuyÓn hµng ho¸ cho toµn bé nÒn
kinh tÕ, thóc ®Èy sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ cña ®Êt níc.
18
+KÕ to¸n cho vay phôc vô ®¾c lùc trong viÖc chØ ®¹o
chÊp hµnh chÝnh s¸ch tÝn dông tiÒn tÖ cña §¶ng vµ Nhµ níc
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi c¬ chÕ tÝn dông nh hiÖn nay.
Ng©n hµng lµ c¬ quan chuyªn m«n ®îc giao nhiÖm vô tæ
chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÖn tÖ, ng©n hµng ®· ¸p dông
møc l·i suÊt ®èi víi c¸c thµnh phÇn cã vèn ho¹t ®éng, phôc
vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kÞp thêi. Thùc hiÖn tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay, lµm tham mu ®¾c lùc cho c«ng
t¸c tÝn dông ®Ó tÝn dông thùc sù trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ
còng nh gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Nh vËy, xuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ quan träng cña kÕ to¸n cho
vay, kÕ to¸n cho vay sö dông c¸c ph¬ng thøc cho vay, lo¹i
cho vay, thêi h¹n vay...®Òu liªn quan ®Õn viÖc më tµi kho¶n
cho vay thÝch øng víi tõng kh¸ch hµng. KÕ to¸n cho vay
kh«ng nh÷ng quan träng ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông mµ cßn cã
quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng.
V× vËy, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trong giai ®o¹n hiÖn
nay th× kÕ to¸n cho vay lµ nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu ®îc
cña nghiÖp vô kÕ to¸n Ng©n hµng th¬ng m¹i.
2.3)NhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay.
§Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß cña m×nh, kÕ to¸n cho vay
cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau ®©y:
+KÕ to¸n cho vay ph¶i x¸c lËp c¸c hå s¬, chøng tõ cho
vay mét c¸ch hîp ph¸p hîp lÖ. KiÓm so¸t ®Ó ®¶m b¶o tÝnh
hîp lÖ cña chøng tõ kÕ to¸n cho vay, ®Ó ®¶m b¶o c¸c kho¶n
cho vay ra cã kh¶ n¨ng thu håi ngay tõ kh©u ph¸t tiÒn vay.
19
Gi¸m s¸t t×nh h×nh cho vay vµ thu nî chÆt chÏ, tõ ®ã ph¶n
¸nh vµo sæ s¸ch thÝch hîp t×nh h×nh cho vay vµ thu nî, qua
®ã gióp cho l·nh ®¹o ng©n hµng cã kÕ ho¹ch vµ ph¬ng híng
®Çu t tÝn dông ngµy cµng cã hiÖu qu¶.
+Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c c¸c sè liÖu cho vay ®Ó ®¶m b¶o vèn s¶n xuÊt kinh
doanh cho c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n, t¹o
®iÒu kiÖn t¨ng nhanh vßng quay cña vèn tÝn dông. MÆt
kh¸c, cÇn theo dâi chÆt chÏ kú h¹n nî ®Ó h¹ch to¸n thu nî,
thu l·i hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n kÞp thêi ®¶m b¶o an toµn tµi
s¶n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông, tõ ®ã ®¶m b¶o quyÒn
lîi cho kh¸ch hµng vµ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng©n hµng.
+)Qu¶n lý hå s¬, chøng tõ cho vay chÆt chÏ, khoa häc
®Ó ®¶m b¶o thu håi nî kÞp thêi nh»m b¶o vÖ an toµn tµi s¶n
cho ng©n hµng. Bëi v×, ng©n hµng ®Çu t mét khèi lîng vèn
tÝn dông lín vµo c¸c ngµnh kinh tÕ, do ®ã ®Ó theo dâi chÆt
chÏ kÕ to¸n cho vay ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ, kü lìng c¸c
chøng tõ cã liªn quan ®Õn cho vay, thu nî nh»m h¹ch to¸n
kÞp thêi, ®Çy ®ñ tr¸nh thÊt tho¸t vèn cña ng©n hµng. §ång
thêi còng nhê vËy mµ t¹o ®îc h×nh ¶nh cho ng©n hµng nãi
riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung.
+)Lµm tham mu cho ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó n©ng cao
hiÖu qu¶ vµ më réng ho¹t ®éng tÝn dông. Tham mu cho c¸n
bé tÝn dông vµ kÕt hîp víi c¸n bé tÝn dông trong viÖc gi¸m
s¸t sö dông vèn vay, trong viÖc thÈm ®Þnh c¸c kho¶n vay vµ
®«n ®èc thu håi nî hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n ®óng chÕ ®é
lµm cho ®ång vèn vay ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
20