Luận văn;luận văn thạc sĩ;luận án tiến sĩ;tài liệu; khóa luận tốt nghiệp; báo cáo khoa học;đồ án tốt nghiệp;khoán luận 22082015120332

Jennifer Read Hawthorne
Jack Canfield
Mark Victor Hansen
Life lessons for loving the way you live
HAÏT GIOÁNG
TAÂM HOÀN
Haõy Yeâu
Cuoäc Soáng Baïn Choïn
1
LÔØI GIÔÙI THIEÄU
Yeâu thöông laø moät trong nhöõng caùch höõu hieäu nhaát coù theå giuùp con ngöôøi
caûm nhaän ñöôïc haïnh phuùc. Töø xöa ñeán nay, khaùi nieäm “haïnh phuùc” thöôøng ñöôïc
hieåu theo nhieàu nghóa khaùc nhau; nhöng nghóa cô baûn maø chuùng ta thöôøng nghó ñeán
nhaát laø “caûm giaùc haøi loøng, maõn nguyeän”. Vaø moät ñieàu deã thaáy nöõa laø: Haïnh phuùc
thaät söï luoân naèm trong noã löïc khoâng ngöøng cuûa con ngöôøi, nhaèm laøm cho cuoäc soáng
trôû neân toát ñeïp hôn. Vôùi moãi caù nhaân, haïnh phuùc chính laø söï thanh thaûn, söï caân baèng
giöõa nhieàu khía caïnh cuûa ñôøi soáng, trong moïi hoaøn caûnh.
Ñeå tröôûng thaønh, taát caû chuùng ta ñeàu khoâng ngöøng traûi qua thöû thaùch. Ñoù coù
theå laø nhöõng thaát baïi trong coâng vieäc, hoïc taäp hoaëc ñoå vôõ trong tình yeâu, hoân nhaân.
Vaø yeâu caàu maø cuoäc soáng ñaët ra cho chuùng ta laø phaûi tìm caùch caân baèng taâm lyù,
cuõng nhö caân baèng thôøi gian daønh cho gia ñình vaø coâng vieäc. Chuùng toâi, nhöõng taùc
giaû cuûa cuoán saùch naøy, cuõng ñaõ töøng traûi qua nhöõng thôøi khaéc khoù khaên nhö vaäy.
Chuùng toâi cuõng ñaõ töøng soáng vôùi taâm traïng lo sôï, hoang mang khi nhìn nhaän laïi cuoäc
soáng cuûa mình. Nhöng treân heát, chuùng toâi luoân coá gaéng tìm thaáy nieàm tin ñeå coù theå
goùp phaàn laøm cho cuoäc soáng trôû neân toát ñeïp hôn. Chuùng toâi hieåu raèng söï ñoùng goùp
nhoû beù cuûa mình coù theå giuùp moïi ngöôøi coù ñöôïc moät cuoäc soáng thanh thaûn vaø caân
baèng hôn. Nhöng thaät thuù vò laø sau ñoù, chuùng toâi nhaän ra nhöõng gì mình nhaän veà coøn
lôùn lao hôn raát nhieàu so vôùi nhöõng gì ñaõ cho ñi.
Sôû dó chuùng toâi laøm ñöôïc ñieàu ñoù laø vì chuùng toâi yù thöùc ñöôïc raèng, con ngöôøi
khoâng theå thay ñoåi ñöôïc hoaøn caûnh nhöng coù theå thay ñoåi ñöôïc thaùi ñoä cuûa mình ñoái
vôùi noù. Caâu chuyeän veà Victor Frankl ñaõ aûnh höôûng raát saâu saéc ñeán chuùng toâi. Victor
Frankl laø moät trong soá ít nhöõng ngöôøi soáng soùt töø traïi taäp trung cuûa Ñöùc quoác xaõ.
Trong nhöõng ngaøy bò giam caàm, oâng luoân coá gaéng suy nghó theo höôùng tích cöïc, tìm
kieám nhöõng maët toát ñeïp nhaát cuûa hoaøn caûnh taêm toái, trong caû nhöõng ngöôøi ñang
giam giöõ oâng. OÂng ñaõ thöïc hieän theo phöông chaâm: “Ngay caû khi maát ñi moïi thöù thì
ta vaãn coøn giöõ ñöôïc moät ñieàu voâ cuøng quyù giaù, ñoù laø söï töï do. Chuùng ta ñöôïc quyeàn töï
do löïa choïn thaùi ñoä soáng cuûa mình ñeå thích öùng vôùi hoaøn caûnh”.
Cuoán saùch naøy chöùa ñöïng nhöõng baøi hoïc saâu saéc coù theå giuùp baïn ñieàu chænh
thaùi ñoä soáng cuûa mình, ñeå coù moät cuoäc soáng caân baèng vaø thanh thaûn. Baïn seõ tìm
thaáy nhöõng phaàn sau:
- Phaàn “Tìm kieám nôi thuoäc veà mình”: Ñeà caäp ñeán caûm giaùc ñöôïc laø chính
mình trong cuoäc soáng, khi maø noù ñang ngaøy caøng trôû neân baän roän . “Nôi thuoäc veà
mình” khoâng haún laø khoâng gian ñòa lyù maø chính laø vieäc baïn ñöôïc soáng vôùi chính
mình, ñöôïc theå hieän khaû naêng cuûa mình vaø tìm thaáy yù nghóa thaät söï cuûa cuoäc soáng.
Nhöõng caâu chuyeän trong phaàn naøy seõ ñem ñeán cho baïn caûm giaùc töï nhieân vaø chaân
thöïc.
- Phaàn “Laøm ñaày ‘chieác coác’ cuûa baïn”: Nhaéc nhôû baïn neân chaám döùt vieäc tìm
kieám yeáu toá beân ngoaøi – voán laø nhöõng thöù maø baïn thöôøng cho raèng coù khaû naêng
khieán mình haïnh phuùc. Neáu baïn muoán coù moät cuoäc soáng ñuùng nghóa, haõy höôùng vaøo
theå chaát, tinh thaàn vaø trí tueä cuûa chính baïn. Khi ñoù, baïn seõ coù traùch nhieäm hôn ñoái
vôùi baûn thaân, thay vì chæ bieát chôø ñôïi ngöôøi khaùc coù traùch nhieäm vôùi mình.
2
- Phaàn “Vöôït qua noãi sôï haõi”: Mang ñeán cho baïn caùch thöùc ñeå coù ñöôïc loøng
can ñaûm trong nhöõng thôøi khaéc baïn caûm thaáy lo sôï. Nhöõng baøi hoïc trong phaàn naøy
seõ giuùp baïn tìm thaáy höôùng giaûi quyeát khi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng aâu lo, nhöõng vaán
ñeà nan giaûi, nhöõng moái baän taâm… trong cuoäc soáng. Chuùng cuõng seõ giuùp baïn tìm laïi
chính mình cuõng nhö tìm thaáy höôùng ñi môùi cho mình.
- Phaàn “Cuøng naém tay xaây ñaép nhöõng caây caàu”: Mang ñeán cho baïn caùc
phöông thöùc ñôn giaûn maø thieát thöïc ñeå baïn coù theå taïo neân söï khaùc bieät cho ngöôøi
thaân trong gia ñình, baïn beø vaø cho chính baûn thaân mình. Nhöõng traûi nghieäm ñöôïc
chia seû ôû ñaây seõ giuùp baïn hieåu theâm veà tieàm naêng vó ñaïi trong moãi con ngöôøi, cuõng
nhö caùc aûnh höôûng maø baïn coù theå taïo ra cho cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi xung
quanh.
- Phaàn “Trôû thaønh chính mình”: Giuùp baïn hình dung ñöôïc quaù trình trôû thaønh
moät ngöôøi löông thieän thaät söï dieãn ra nhö theá naøo. Ña soá chuùng ta thöôøng töï cho
raèng mình laø ngöôøi löông thieän vaø bieát hy sinh vì ngöôøi khaùc. Nhöng caùc caâu chuyeän
trong phaàn naøy coøn mang laïi cho chuùng ta cô hoäi ñeå nhìn laïi chính mình, khaùm phaù
ra yù nghóa naèm ôû taàng cao hôn cuûa söï löông thieän, vaø laøm theá naøo ñeå moãi haønh ñoäng
cuûa chuùng ta ñeàu höôùng tôùi nhöõng giaù trò cao ñeïp maø ta theo ñuoåi trong cuoäc soáng
thöôøng ngaøy.
- “Ranh giôùi giöõa ñuùng vaø sai”: YÙ töôûng chính cuûa phaàn naøy baét nguoàn töø lôïi
ích cuûa vieäc chaáp nhaän vaø giaûi thoaùt mình khoûi nhöõng lôøi pheâ bình, chæ trích. Moãi
moái quan heä, moãi hoaøn caûnh, moãi söï vieäc xaûy ra trong ñôøi laø moät cô hoäi ñeå chuùng ta
töï soi roõ mình.
- Cuoái cuøng, baïn seõ vöôn tôùi haïnh phuùc trong cuoäc ñôøi mình khi ñoïc “Nieàm
tin vaø ñieàu kyø dieäu”. Nhöõng baøi hoïc phaàn naøy vieát veà loøng bieát ôn tröôùc nhöõng ñieàu
môùi meû vaø kyø dieäu maø cuoäc soáng mang ñeán cho con ngöôøi. Coù theå noùi, ñaây laø moät
phaàn raát quan troïng ñeå con ngöôøi coù theå tin yeâu hôn cuoäc ñôøi.
Trieát gia Seneca töøng cho raèng: “Chöøng naøo coøn soáng, con ngöôøi coøn phaûi
hoïc caùch soáng”. Vaø ñoù chính laø yù töôûng xuyeân suoát cuoán saùch naøy. Ngay sau moãi
baøi hoïc laø moät caâu chuyeän. Vaø khi ñoïc xong caâu chuyeän, baïn coù theå quay trôû laïi ñeå
caûm nhaän roõ hôn veà nhöõng suy nghó qua baøi hoïc ñoù.
Neáu laâu nay baïn luoân caûm thaáy hoaøi nghi tröôùc khaùi nieäm “haïnh phuùc” cuõng
nhö caùch coù ñöôïc noù thì haõy ñeå nhöõng baøi hoïc trong Haõy yeâu cuoäc soáng baïn choïn
giaûi toûa nghi ngôø ñoù. Toâi tin raèng khaû naêng chaáp nhaän vaø thích öùng vôùi nhöõng thöû
thaùch cuoäc ñôøi seõ taïo cho baïn moät neàn taûng vöõng chaéc ñeå coù theå tìm thaáy söï caân
baèng vaø thanh thaûn. Chuùng toâi hy voïng cuoán saùch naøy seõ truyeàn caûm höùng cho baïn
vaø giuùp baïn ñoùn nhaän cuoäc soáng moät caùch tích cöïc nhaát.
- Jennifer Read Hawthorne
3
Bìa 4
“Haõy can ñaûm ñoái maët vôùi hieän taïi, vì ñoù laø cuoäc soáng – moät cuoäc soáng raát thaät.
Vôùi taát caû söï coâ ñoïng giaûn dò cuûa noù, cuoäc soáng vaãn luoân chaát chöùa nhöõng ña daïng,
phöùc taïp cuûa thöïc teá phuõ phaøng.
Theá nhöng, vaãn aùnh leân ñaâu ñoù nieàm haïnh phuùc ñöôïc tröôûng thaønh, söï kieâu haõnh
cuûa daùm nghó, daùm laøm vaø haøo quang aån hieän cuûa söùc maïnh vöôït leân…”
– Khuyeát danh
“Caùch nhìn cuûa ngöôøi coù nieàm tin khoâng nhaát thieát phaûi ñöôïc kieåm chöùng
trong caùch nhìn cuûa nhaø khoa hoïc thöïc nghieäm. Vôùi ngöôøi soáng coù nieàm tin, haõy cöù töï
tin ñi roài ñieàu kyø dieäu seõ ñeán.”
- Benjamin Franklin
“Neáu laâu nay, baïn luoân caûm thaáy hoaøi nghi tröôùc khaùi nieäm “haïnh phuùc” cuõng
nhö caùch coù ñöôïc noù thì haõy ñeå nhöõng baøi hoïc trong Haõy yeâu cuoäc soáng baïn choïn
giuùp baïn giaûi toûa nghi ngôø ñoù. Toâi tin raèng khaû naêng chaáp nhaän vaø thích öùng vôùi
nhöõng thöû thaùch cuûa cuoäc ñôøi seõ taïo cho baïn moät neàn taûng vöõng chaéc beân trong, ñeå
coù theå tìm thaáy söï caân baèng vaø thanh thaûn. Chuùng toâi hy voïng raèng cuoán saùch naøy seõ
truyeàn caûm höùng cho baïn vaø giuùp baïn ñoùn nhaän cuoäc soáng moät caùch tích cöïc nhaát.”
- Jennifer Read Hawthorne
4
Phaàn 1
KHÔÛI ÑAÀU HAØNH TRÌNH
“Vuõ truï ñang môû roäng cöûa chaøo ñoùn baïn hoøa nhaäp vaøo.”
- Jean Houston
5
TIN VAØO ÖÔÙC MÔ
“Neáu baïn xaây nhöõng laâu ñaøi vöôn leân cao,
cuoäc soáng cuûa baïn seõ luoân beàn vöõng.
Nhöng tröôùc heát, haõy ñaët neàn taûng cho ñôøi mình.”
- Henry David Thoreau
Öôùc mô khoâng phaûi laø ñieàu gì quaù xa laï. Öôùc mô laø thöù maø baïn coù theå nghó
ñeán vaø ñaït ñöôïc trong khaû naêng cuûa mình. Öôùc mô coù theå baét ñaàu töø trí töôûng töôïng
bay boång cuûa baïn khi coøn beù hoaëc naûy sinh trong moät thôøi khaéc baát chôït naøo ñoù
trong suoát cuoäc ñôøi baïn. Öôùc mô cuõng coù theå xuaát hieän khi baïn ñöùng ôû ngaõ reõ cuûa
cuoäc ñôøi vaø khoâng coøn muoán ñi theo con ñöôøng quen thuoäc nöõa. Öôùc mô coù theå ñeán
vaøo luùc baïn khoâng troâng ñôïi nhaát nhöng laïi giuùp baïn tìm thaáy caâu traû lôøi cho nhöõng
vaán ñeà nan giaûi. Vaø ñoâi khi, öôùc mô laø moät ñieàu gì ñoù raát phi thöïc teá vaø thaäm chí laø
khoâng theå naøo xaûy ra ñöôïc.
Noùi ñeán öôùc mô, toâi thöôøng nghó ñeán lôøi Baø Tieân noùi vôùi coâ beù Alice trong
caâu chuyeän Vuøng ñaát thaàn tieân: “Moät khi chaùu khoâng tin töôûng vaøo öôùc mô cuûa mình
thì öôùc mô ñoù seõ khoâng bao giôø trôû thaønh hieän thöïc. Haõy daønh moãi ngaøy nöûa giôø ñoàng
hoà ñeå nghó vaø thöïc hieän öôùc mô cuûa chaùu, veà nhöõng ñieàu maø moïi ngöôøi cho raèng
khoâng theå naøo xaûy ra ñöôïc”.
Theá nhöng, duø coù trôû thaønh hieän thöïc hay khoâng thì öôùc mô vaãn coù theå thay
ñoåi cuoäc ñôøi cuûa baïn baèng chính nhöõng taùc ñoäng tích cöïc cuûa noù. Moät khi ñaõ xaùc
ñònh ñöôïc öôùc mô thaät söï cuûa mình, ñoàng thôøi tin töôûng noù, baïn seõ taäp trung toaøn boä
taâm söùc vaøo vieäc hieän thöïc hoùa noù. Khi ñoù, baïn seõ tìm thaáy yù nghóa thaät söï cuûa cuoäc
soáng cuõng nhö tin yeâu cuoäc ñôøi hôn.
Caâu chuyeän veà nhaø taïo maãu toùc noåi tieáng theá giôùi Jon English laø moät minh
chöùng thuyeát phuïc veà söùc maïnh cuûa öôùc mô. Jon sinh ra vaø lôùn leân töø moät khu nhaø oå
chuoät ôû London. Gia ñình Jon ngheøo ñeán möùc cha caäu phaûi luoân caét toùc cho caùc anh
em caäu. Ñöôïc caét toùc ôû tieäm laø öôùc mô cuûa Jon suoát thôøi nieân thieáu. Theá roài vaøo moät
buoåi chieàu noï, Jon vuït chaïy ra khoûi nhaø khi cha ñang caét toùc cho caäu. Cuoái cuøng, cha
ñaõ phaûi ñöa Jon moät ít tieàn vaø baûo caäu ñi caét toùc ôû tieäm.
Ñoù laø laàn ñaàu tieân trong ñôøi, Jon ñöôïc moät ngöôøi thôï “chuyeân nghieäp” caét toùc
cho vaø noù ñaõ thay ñoåi cuoäc ñôøi caäu maõi maõi. Luùc veà nhaø, caäu cöù nhìn ngaém maõi
hình aûnh cuûa mình trong göông. Khoaûnh khaéc ñoù ñaõ khieán Jon thay ñoåi öôùc mô cuûa
mình: quyeát taâm trôû thaønh nhaø taïo maãu toùc chuyeän nghieäp. Caäu xin giuùp vieäc cho
moät tieäm caét toùc nhoû, sau ñoù ñöôïc hoïc ngheà vaø cuoái cuøng ñaõ taïo neân teân tuoåi laãy
löøng trong laøng taïo maãu toùc theá giôùi veà sau.
Trong khi ñoù vôùi toâi, öôùc mô baét ñaàu xuaát hieän moät caùch roõ neùt khi toâi nhaän
thaáy mình phaûi taïo ra böôùc ngoaët môùi cho cuoäc ñôøi mình. Suoát nhieàu naêm nay, toâi
laøm cho moät coâng ty toå chöùc söï kieän, leân chöông trình cho caùc hoäi nghò, hoäi thaûo…
Ngaøy naøo cuõng vaäy, coâng vieäc cuûa toâi baét ñaàu töø 8 giôø saùng vaø keát thuùc vaøo luùc 5
giôø chieàu. Nhieàu luùc toâi caûm thaáy nhaøm chaùn vaø töï hoûi ñaâu laø ñieàu mình thaät söï
6
khao khaùt. Caâu traû lôøi ñeán vôùi toâi moät caùch nhanh choùng: Toâi muoán trôû thaønh nhaø
vaên. Toâi vieát öôùc mô cuûa mình leân moät tôø giaáy nhoû vaø daùn noù treân baøn laøm vieäc.
Theá roài moät ngaøy, Marci Shimoff, ñoàng nghieäp vaø cuõng laø baïn thaân cuûa toâi,
ñaõ tình côø nhìn thaáy maûnh giaáy ñoù vaø ngoû yù muoán hôïp taùc cuøng toâi. Söï tình côø naøy
ñaõ mang chuùng toâi ñeán vôùi nhau ñeå bieán öôùc mô cuûa caû hai thaønh hieän thöïc.
Sau khi leân keá hoaïch cuï theå, chuùng toâi goïi ñieän cho Jack Canfield vaø hoûi lieäu
oâng coù theå thöïc hieän moät boä saùch daønh cho phuï nöõ khoâng. Nhaän ñöôïc söï uûng hoä cuûa
Jack, chuùng toâi baét tay vaøo thöïc hieän caùc yù töôûng cuûa mình. Moïi thöù trôû neân roõ raøng
hôn vaø 16 thaùng sau, cuoán saùch Chicken Soup for the Woman’s Soul ñaõ ra ñôøi trong
söï chaøo ñoùn cuûa nhieàu ngöôøi. Hai thaùng lieàn, noù ñaõ naèm trong danh muïc nhöõng cuoán
saùch baùn chaïy nhaát theo bình choïn cuûa thôøi baùo New York vôùi hôn moät trieäu baûn ñaõ
baùn heát ngay trong laàn xuaát baûn ñaàu tieân.
Khi öôùc mô thaät söï baét nguoàn töø khaùt khao boûng chaùy vaø baïn saün loøng baét
tay vaøo vieäc thöïc hieän noù thì khi ñoù, ñieàu kyø dieäu chaéc chaén seõ xaûy ra. Marci vaø toâi
ñaõ laøm vieäc caät löïc cho cuoán saùch ñaàu tieân. Chuùng toâi vöøa daønh thôøi gian ñeå vieát
saùch, vöøa phaûi laøm nhöõng coâng vieäc cuõ ñeå ñaûm baûo thu nhaäp. Chuùng toâi phaûi coá
gaéng saép xeáp thôøi gian hôïp lyù ñeå coù theå trao ñoåi coâng vieäc vôùi nhau thuaän tieän nhaát.
Duø gaëp nhieàu khoù khaên nhöng caû hai ñeàu hieåu yù nghóa vaø giaù trò cuûa coâng vieäc mình
ñang laøm. Töø nhöõng traûi nghieäm cuûa baûn thaân, toâi hieåu ñöôïc raèng chính nhöõng böôùc
ñi nhoû seõ taïo neân “soá phaän” cho cuoäc ñôøi moãi ngöôøi.
Haõy theo doõi caâu chuyeän cuûa Christine Horner, tieán só y khoa, ñeå hieåu theâm
veà söùc maïnh cuûa öôùc mô. Haõy laäp ra caùc keá hoaïch lôùn vaø vöôn tôùi taàm cao môùi
baèng chính nhöõng noã löïc khoâng ngöøng cuûa mình.
Khoâng bao giôø boû cuoäc
Ngaøy 21 thaùng 10 naêm 1998, khi nghe tin toång thoáng Bill Clinton ban haønh
ñaïo luaät veà beänh ung thö vaø söùc khoûe phuï nöõ, toâi ñaõ baät khoùc ngon laønh. Luùc ñoù, toâi
ñaõ noùi vôùi meï mình döôùi suoái vaøng raèng: “Chuùng ta ñaõ laøm ñöôïc ñieàu ñoù roài, meï aï!”.
Ñeå ñaïo luaät naøy ñöôïc thoâng qua, nhoùm chuùng toâi ñaõ maát naêm naêm roøng ñaáu
tranh khoâng meät moûi vaø vöôït qua raát nhieàu thöû thaùch. Ñaïo luaät naøy ñöôïc thoâng qua
ñoàng nghóa vôùi vieäc nhöõng ngöôøi phuï nöõ bò beänh ung thö vuù seõ ñöôïc caùc coâng ty baûo
hieåm thanh toaùn caùc khoaûn vieän phí, caû laàn phaãu thuaät ñaàu tieân laãn laàn phaãu thuaät
thaåm myõ taùi taïo ngöïc tieáp theo. Vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 90, haàu heát caùc
coâng ty baûo hieåm ñeàu khoâng ñoàng yù chi traû cho laàn phaãu thuaät thöù hai cuûa beänh
nhaân. Giôø ñaây, vôùi ñaïo luaät môùi ban haønh naøy, caùc beänh nhaân coù theå phuïc hoài laïi
ngoaïi hình cuûa mình maø khoâng caàn phaûi lo laéng quaù nhieàu veà vaán ñeà tieàn nong.
Moïi chuyeän baét ñaàu vaøo muøa thu naêm 1991. Khi ñoù, toâi chính thöùc môû phoøng
phaãu thuaät thaåm myõ ôû vuøng Cincinnati. Trôû thaønh baùc só phaãu thuaät thaåm myõ laø öôùc
mô cuûa toâi töø beù, vaø vôùi phoøng phaãu thuaät naøy, toâi ñaõ bieán öôùc mô ñoù thaønh hieän
thöïc. Toâi tin vôùi tay ngheà cuûa mình, toâi hoaøn toaøn coù ñuû khaû naêng ñeå giuùp ñôõ caùc
beänh nhaân tìm thaáy nieàm vui trong cuoäc soáng.
7
Trong quaù trình laøm vieäc cuûa mình, toâi ñaëc bieät coù aán töôïng vôùi nhoùm beänh
nhaân nöõ bò ung thö vuù. Meï toâi cuõng laø moät thaønh vieân trong nhoùm beänh nhaân naøy.
Vaøo moät ngaøy ñaàu thaùng 10 naêm 1993, moät beänh nhaân khoaûng 30 tuoåi hoûi toâi
raèng lieäu coâ aáy coù phaãu thuaät thaåm myõ ngöïc cuûa mình ñöôïc khoâng. Taát nhieân laø toâi
traû lôøi ñöôïc. Sau ñoù, toâi giuùp coâ aáy thöïc hieän caùc giaáy tôø lieân quan ñeán cuoäc phaãu
thuaät baèng caùch göûi thö yeâu caàu ñöôïc chi traû chi phí phaãu thuaät ñeán haõng baûo hieåm
Indiana Medicaid. Theá nhöng, haõng baûo hieåm naøy töø choái vôùi lyù do “khoâng theå thöïc
hieän ñöôïc”. Nghó raèng coù nhaàm laãn gì ñoù, toâi laïi vieát thö moät laàn nöõa, vaø caâu traû lôøi
toâi nhaän ñöôïc cuõng khoâng coù gì thay ñoåi. Khoâng nhöõng theá, hoï coøn khuyeân toâi
khoâng neân nghó ñeán vieäc “ñieân roà” naøy nöõa.
Taát nhieân, toâi caûm thaáy bò xuùc phaïm vaø phaûn ñoái laïi quyeát ñònh naøy. Toâi
bieát, vieäc töø choái naøy xuaát phaùt töø quyeàn lôïi cuûa chính baûn thaân hoï. Toâi hieåu raèng
quaù trình phaãu thuaät seõ keùo daøi vaø soá tieàn chi traû cho noù chaéc chaén seõ khoâng nhoû.
Hôn ai heát, toâi hieåu roõ noãi ñau maø caùc beänh nhaân cuûa mình ñang phaûi gaùnh chòu, caû
nhöõng toån thöông veà maët theå chaát laãn tinh thaàn. Cuoái cuøng, toâi quyeát ñònh khôûi kieän
coâng ty baûo hieåm Indiana Medicaid.
Vôùi chöùng cöù thuyeát phuïc cuøng nhöõng tranh luaän saéc saûo cuûa mình, toâi ñaõ
thaéng trong vuï kieän ñoù. Nhöng thaéng lôïi naøy khoâng mang tính trieät ñeå bôûi vì noù chæ
aùp duïng cho rieâng ca phaãu thuaät ñoù maø thoâi. Neáu muoán thöïc hieän nhöõng ca phaãu
thuaät töông töï, toâi seõ phaûi laëp laïi haønh trình ñoù cuõng nhö seõ toán raát nhieàu thôøi gian,
tieàn baïc. Ñieàu toài teä nhaát laø luùc naøy, caùc haõng baûo hieåm tö nhaân baét ñaàu lieân minh
vôùi nhau ñeå choáng laïi nhöõng vuï kieän caùo cuûa toâi. Lyù do hoï ñöa ra laø nhöõng cuoäc
phaãu thuaät nhö theá naøy khoâng giuùp ích gì cho beänh nhaân cuõng nhö vieäc taùi taïo caùc
boä phaän cô theå voán dó chaúng coøn chöùc naêng laø ñieàu khoâng caàn thieát!
Khi ñoïc ñöôïc quan ñieåm nhaãn taâm ñoù, toâi ñaõ theà raèng töø nay, baát cöù ngöôøi
phuï nöõ naøo muoán ñöôïc phaãu thuaät thaãm myõ ngöïc sau khi ñieàu trò beänh ung thö vuù
cuõng seõ ñöôïc coâng ty baûo hieåm chi traû.
Toâi leân keá hoaïch cho moät döï ñònh taùo baïo ñeå ñoøi quyeàn lôïi cho caùc beänh
nhaân cuûa mình noùi rieâng vaø taát caû beänh nhaân ung thö vuù noùi chung. Duø khoâng chaéc
cuoäc ñaáu tranh cuûa mình seõ ra sao nhöng toâi tin raèng, moät khi laøm theo söï maùch baûo
cuûa löông taâm thì nhaát ñònh mình seõ ñaït ñöôïc muïc tieâu.
Ñoù thaät söï laø moät cuoäc ñaáu tranh gian khoù vaø maïo hieåm. Nhöng ñieàu ñaùng
kinh ngaïc laø trong suoát quaù trình ñaáu tranh, toâi luoân nhaän ñöôïc raát nhieàu söï hoã trôï
caàn thieát vaø höõu ích. Nhöõng söï giuùp ñôõ naøy ñoâi khi ñeán raát tình côø, naèm ngoaøi söï
mong ñôïi cuûa toâi. Chaúng haïn, toâi hieåu raèng ñeå kieán nghò cuûa mình ñöôïc thoâng qua
thì nhaát ñònh noù phaûi nhaän ñöôïc söï baûo trôï cuûa thöôïng nghò só Ted Kennedy. Moät
tuaàn sau, taïi moät hoäi nghò y hoïc caáp bang, toâi gaëp moät baùc só phaãu thuaät ñeán töø
Boston. OÂng ñaõ noùi vôùi toâi raèng: “Toâi ñang chuaån bò phaãu thuaät cho thöôïng nghò só
Ted Kennedy vaøo tuaàn tôùi. Baø coù muoán toâi hoûi giuùp veà vieäc nhôø oâng ta ñöùng ra baûo
laõnh cho kieán nghò cuûa baø khoâng?”.
Nhöng ñuùng luùc ñoù, döï aùn chaêm soùc söùc khoûe quoác gia cuûa Toång thoáng Bill
Clinton bò thaát baïi. Noù khieán cho vieäc ñaáu tranh cuûa toâi gaëp raát nhieàu khoù khaên, coù
luùc töôûng chöøng khoâng theå vöôït qua. Tröôùc tình theá ñoù, toâi quyeát ñònh tham gia vaøo
nhöõng cuoäc phaãu thuaät thaãm myõ do caùc toå chöùc töø thieän taøi trôï. Söï nhieät tình cuûa toâi
8
ñaõ ñöôïc ñeàn ñaùp vaø nhieàu bang ñaõ thoâng qua ñaïo luaät naøy. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø
thaéng lôïi cuoái cuøng. Neáu khoâng ñöôïc quoác hoäi thoâng qua thì thaønh coâng ôû caùc tieåu
bang nhö theá naøy cuõng chaúng coù yù nghóa gì caû!
Tuy nhieân, cuõng trong thôøi gian ñoù, moät ñaïo luaät khaùc veà chaêm soùc söùc khoûe
coäng ñoàng ñöôïc thoâng qua. Noù ñaõ taïo tieàn ñeà cuõng nhö cuûng coá nieàm tin ñeå toâi ñaáu
tranh ñeán cuøng.
Ñang luùc toâi traøn ñaày hy voïng nhö vaäy thì moät bi kòch xaûy ñeán vôùi toâi. Meï toâi
ñaõ qua ñôøi sau 15 naêm chieán ñaáu vôùi caên beänh ung thö. Khaùt voïng cuoái cuøng cuûa meï
ñaõ tieáp theâm söùc maïnh cho toâi. Toâi baét ñaàu trieån khai moät döï aùn môùi coù teân laø “Döï
aùn hoã trôï giaûi phaãu thaåm myõ”. Döï aùn naøy laø caùch ñeå toâi töôûng nhôù ngöôøi meï quaù coá
cuûa mình.
Daàn daàn, nhöõng nhaän thöùc chính trò cuûa toâi trôû neân saâu saéc hôn. Toâi hieåu
raèng ñaõ ñeán luùc mình phaûi ñaït ñöôïc thaéng lôïi cuoái cuøng. Nhöng ñeå laøm ñöôïc ñieàu
naøy, toâi caàn phaûi gaëp ñöôïc Toång thoáng Bill Clinton. Baèng nhöõng moái quan heä cuûa
mình, toâi ñöôïc moät thaønh vieân trong UÛy ban Thöông maïi Lieân bang giuùp ñôõ ñeå ñeán
Washington gaëp Toång thoáng.
Tröôùc khi cuoäc gaëp gôõ dieãn ra, toâi döï lieäu nhöõng khoù khaên maø mình coù theå
phaûi ñoái maët. Theá nhöng, traùi vôùi döï ñoaùn cuûa toâi, buoåi chuyeän troø vôùi Toång thoáng
ñaõ dieãn ra heát söùc côûi môû. Cuoái buoåi, Toång thoáng ñaõ hoûi: “Baø nghó sao neáu toâi ñeà
nghò baø laøm vieäc trong cô quan laäp phaùp chuyeân veà chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng?”.
Ba ngaøy sau, toâi laïi ñöôïc môøi ñeán gaëp Toång thoáng ôû Cincinnati. Toâi trình baøy
vôùi Ngaøi veà yù nguyeän cuûa mình vaø nhaän ñöôïc lôøi höùa giuùp ñôõ cuûa Ngaøi. Töø ñaây,
caùnh cöûa thuaän lôïi baét ñaàu môû ra; baûn döï thaûo ñöôïc göûi ñeán Quoác hoäi vaøo naêm
1997. Duø phaûi maát theâm gaàn hai naêm chôø ñôïi nöõa nhöng cuoái cuøng, moïi chuyeän
cuõng ñaõ keát thuùc toát ñeïp.
Toâi chia seû khoaûnh khaéc tuyeät vôøi naøy vôùi meï vaø tin raèng, ôû nôi suoái vaøng,
meï cuõng ñang raát haïnh phuùc. Nhöng khoâng döøng laïi ôû ñaây, toâi bieát nhöõng thöû thaùch
lôùn vaãn ñang chôø mình phía tröôùc: Beänh ung thö ngaøy caøng trôû neân phoå bieán. Laøm
theá naøo ñeå ngaên ngöøa hoaëc sôùm phaùt hieän ñöôïc noù? Toâi quyeát ñònh caét giaûm moät
phaàn thôøi gian thöïc hieän caùc cuoäc phaãu thuaät ñeå tham gia giaûng daïy vaø tuyeân truyeàn
veà caùc taùc nhaân gaây beänh, cuõng nhö caùch ñeå coù moät cuoäc soáng khoûe maïnh.
Vaø sau taát caû nhöõng gì traûi qua, toâi hieåu ñöôïc raèng, khi chuùng ta thaät söï muoán
ñoùng goùp söùc mình cho cuoäc soáng thì khoâng gì coù theå ngaên caûn ñöôïc ta. Khi ñoù, haõy
tin raèng caû theá giôùi naøy seõ uûng hoä baïn. Vaø taát caû nhöõng gì chuùng ta caàn laøm laø laéng
nghe thoâng ñieäp töø chính traùi tim mình.
9
HAÕY ÑEÅ MOÏI CHUYEÄN XAÛY ÑEÁN TÖÏ NHIEÂN
“Toâi chöa bao giôø nghó mình
phaûi laøm ñieàu ñoù nhö moät coâng vieäc.”
- Christian Louboutin
Baét ñaàu töø naêm leân baûy, toâi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc ngheà nghieäp töông lai cuûa
mình: trôû thaønh moät nhaø dieãn thuyeát chuyeân nghieäp. Moãi buoåi chieàu, toâi thöôøng taäp
trung boïn treû con trong xoùm laïi, xeáp thaønh nhöõng haøng daøi roài “dieãn thuyeát” cho
chuùng nghe.
Theá roài vaøo naêm lôùp taùm, toâi ñöôïc bieát ñaøi truyeàn hình ñòa phöông coù moät
caâu laïc boä mang teân laø 4 - H. Caâu laïc boä naøy ñang toå chöùc moät cuoäc thi thuyeát trình
veà ñeà taøi chaêm soùc thuù nuoâi. Yeâu caàu cuûa cuoäc thi laø moãi thí sinh phaûi chuaån bò moät
baøi vieát ngaén goïn, suùc tích, sau ñoù trình baøy tröôùc ban giaùm khaûo trong voøng boán
phuùt. “OÀ! Cuoäc thi naøy coù veû thuù vò ñaây!”, toâi nghó thaàm. Toâi quyeát ñònh tham gia
cuoäc thi vaø ñaït ñöôïc thaéng lôïi ngay trong laàn ñaàu tieân ñoù. Naêm sau, toâi tham gia
theâm moät cuoäc thi töông töï ôû caáp bang vaø moät laàn nöõa laïi gaët haùi thaønh coâng. Coù theå
noùi, ñoái vôùi toâi, vieäc thuyeát trình tröôùc ñaùm ñoâng laø moät ñieàu heát söùc töï nhieân –
gioáng nhö vieäc con ngöôøi ta hít thôû vaäy.
Theá nhöng, ñieàu ñaùng tieác laø toâi ñaõ khoâng nhaän ra ñaâu laø thôøi ñieåm mình neân
soáng vôùi nieàm say meâ. Chính vì theá, toâi ñaõ ñaùnh maát noù. Ca só Deva Premal töøng
noùi: “Nhöõng moùn quaø cuûa cuoäc soáng thöôøng ôû ngay tröôùc maét ta. Vaø ñoù laø lyù do taïi
sao ta boû lôõ noù”. Deva sinh ra vaø lôùn leân trong moät gia ñình coù truyeàn thoáng aâm
nhaïc ôû Ñöùc. Ngay khi coøn nhoû, coâ ñaõ ñöôïc hoïc ñaøn vó caàm coå ñieån vaø döông caàm.
Theá nhöng, Deva cho bieát, chöa bao giôø coâ tìm thaáy nieàm vui trong aâm nhaïc cho
ñeán khi phaùt hieän ra theå loaïi cuøng phong caùch aâm nhaïc maø mình thaät söï yeâu thích.
Deva cho raèng, ñieàu maø moãi chuùng ta neân laøm laø phaûi hieåu ñöôïc giaù trò cuûa nhöõng
thaønh coâng ñeán töø söï noã löïc khoâng meät moûi cuûa mình. Raát nhieàu ngöôøi ñaõ ñaùnh maát
nieàm ñam meâ cuûa mình chæ vì khoâng yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy.
Tröôøng hôïp cuûa toâi laø moät minh chöùng. Nhö toâi ñaõ noùi, tröôùc khi ñeán vôùi
ngheà dieãn thuyeát vaø vieát laùch hieän taïi, toâi ñaõ maát möôøi naêm daøi laøm keá toaùn cho
moät coâng ty toå chöùc söï kieän. Dó nhieân, lónh vöïc keá toaùn cuõng coù moät vaøi khía caïnh
maø toâi yeâu thích, chaúng haïn nhö tính chính xaùc, söï caân baèng, aên khôùp giöõa caùc con
soá… Theá nhöng, vaøo moät buoåi saùng noï, toâi thöùc giaác trong taâm traïng chaùn chöôøng vaø
töï hoûi: “Mình ñang laøm coâng vieäc gì vaäy?”. Toâi caûm thaáy nhaøm chaùn vôùi coâng vieäc
keá toaùn haèng ngaøy cuûa mình. Cuoäc soáng cuûa toâi thieáu vaéng ngoïn löûa nhieät tình laãn
caûm xuùc. Vaø toâi bieát raèng, ñieàu mình neân laøm luùc naøy laø phaûi vöôït leân chính mình,
taïo ra böôùc ngoaët môùi trong ñôøi mình.
Toâi nhôù veà öôùc mô thuôû beù cuûa mình. Toâi nhôù laïi nhöõng cuoäc thi huøng bieän
treân ñaøi truyeàn hình. Toâi nhôù laïi khoaûnh khaéc mình ñoïc dieãn vaên toát nghieäp ñaïi hoïc.
Toâi quyeát ñònh phaûi quay laïi lónh vöïc truyeàn thoâng, vaø muïc tieâu xa hôn laø laäp moät
10
coâng ty truyeàn thoâng cuûa rieâng mình. Quyeát ñònh naøy thaät söï ñaõ mang ñeán cho toâi
nhöõng caûm xuùc heát söùc môùi meû, vaø cho ñeán nay, toâi vaãn caûm thaáy raát haïnh phuùc vôùi
ngheà dieãn thuyeát chuyeân nghieäp naøy.
Coù theå noùi, toâi laø moät trong soá ít nhöõng ngöôøi may maén trong coâng vieäc noùi
rieâng vaø cuoäc soáng noùi chung. Theo moät cuoäc nghieân cöùu, coù ñeán 80% ngöôøi Myõ
khoâng thaät söï yeâu thích coâng vieäc haèng ngaøy cuûa hoï. Hoï laøm vieäc ñôn thuaàn chæ ñeå
kieám soáng. Neáu baïn cuõng nhö toâi, cuõng may maén coù ñöôïc nieàm ñam meâ trong coâng
vieäc, thì haõy coá gaéng taän duïng vaø phaùt huy noù. Haõy naém baét nhöõng cô hoäi maø cuoäc
soáng mang ñeán cho baïn vaø soáng coù traùch nhieäm vôùi chính öôùc mô cuûa mình. Haõy söû
duïng thôøi gian hôïp lyù vaø ñem laïi nieàm vui, haïnh phuùc cho ngöôøi khaùc baèng caùch
quan taâm ñeán cuoäc soáng cuûa hoï.
Raát nhieàu ngöôøi trong chuùng ta khoâng nhaän ra söï khaùc bieät vaø ñoäc ñaùo cuûa
baûn thaân mình. Hoï chaïy theo soá ñoâng maø queân raèng moãi ngöôøi laø moät phieân baûn
hoaøn toaøn khaùc laï vaø khoâng bao giôø truøng laëp. Deva töøng noùi: “Toâi chöa bao giôø
thaáy con chim naøo coá gaéng bay ñeïp hôn hoaëc hoùt hay hôn nhöõng gì maø chuùng baåm
sinh coù ñöôïc!”.
Quaû thaät, chæ coù loaøi ngöôøi chuùng ta môùi coá tìm caùch soáng khaùc ñi so vôùi
nhöõng gì mình coù. Caâu chuyeän cuûa Vicky Edmonds döôùi ñaây seõ giuùp baïn hieåu roõ
hôn veà vaán ñeà naøy.
Nhöõng haït gioáng taâm hoàn
Toâi sinh ra trong moät gia ñình raát ngheøo. Cha toâi laø moät ngöôøi coäc caèn, naùt
röôïu vaø thöôøng xuyeân ngöôïc ñaõi meï con toâi. Kyù öùc tuoåi thô cuûa toâi chæ coù ñoøn roi
cuûa cha vaø söï cam chòu cuûa meï. Sau moät traän ñoøn cuûa cha, toâi ñaõ thuyeát phuïc meï
troán ñi. Tröôùc söï naøi næ cuûa toâi, meï ñaõ ñoàng yù. Chuùng toâi ñeán soáng ôû moät thaønh phoá
khaùc vaø baét ñaàu cuoäc soáng môùi cuûa mình töø ñaây.
Theá roài vaøo moät ngaøy cuoái naêm 1988, nhaän thöùc cuûa toâi boãng nhieân thay ñoåi
sau khi nghe tin veà vuï soùng thaàn ôû Jamaica. Toâi muoán laøm moät ñieàu gì ñoù ñeå giuùp
ñôõ nhöõng treû em may maén soáng soùt sau traän soùng thaàn khuûng khieáp aáy. Toâi ñaêng kyù
tham gia vaøo chöông trình tình nguyeän cuûa moät toå chöùc phi chính phuû vaø leân ñöôøng
ñeán ñoù. Cho ñeán baây giôø, toâi vaãn nhôù caûm giaùc cuûa mình khi laàn ñaàu tieân mang thöùc
aên vaø quaàn aùo ñeán cho caùc em. Vieäc laøm naøy giuùp toâi nhaän thöùc roõ hôn caûm giaùc
cuûa mình, ñoàng thôøi trôû neân maïnh meõ vaø can ñaûm hôn.
Sau khi trôû veà töø Jamaica, toâi quyeát ñònh taäp hôïp nhöõng baøi thô mình ñaõ vieát
tröôùc ñoù thaønh moät taäp vaø ñem xuaát baûn. Ñoù laø nhöõng baøi thô toâi ñaõ vieát khi môùi 11
tuoåi vaø ñang coá gaéng vöôït qua nhöõng baõo toá trong gia ñình. Khi ñoù, boá meï toâi khoâng
cho pheùp chò em toâi baøy toû suy nghó vaø tình caûm cuûa mình. Chuùng toâi khoâng ñöôïc
pheùp troø chuyeän taâm tình vôùi nhau ôû nhaø vaø vì theá, nhöõng trang giaáy trôû thaønh nôi
toâi chia seû taát caû nhöõng caûm nghó cuûa mình.
Vaøo thôøi ñieåm naøy, toâi ñaõ vieát treân 8.000 baøi thô. Theá nhöng, toâi chöa bao
giôø chia seû noù vôùi ai, thaäm chí ngay caû choàng mình. Taäp thô ñaàu tieân cuûa toâi mang
teân Inside Voices (Nhöõng tieáng voïng beân trong) ñaõ thay toâi baøy toû taát caû nhöõng suy
11
nghó, caûm xuùc doàn neùn baáy laâu. Toâi bieát coù theå noù seõ phaù vôõ söï bình yeân vaø thay ñoåi
caùch soáng cuûa caû gia ñình toâi trong töông lai.
Duø coù ñoâi chuùt lo laéng veà vaán ñeà ñoäc giaû nhöng toâi bieát, noãi lo sôï saâu xa nhaát
cuûa mình chính laø phaûn öùng cuûa caùc thaønh vieân trong gia ñình. Vaø thöïc teá laø moät vaøi
ngöôøi ñaõ heát söùc töùc giaän khi ñoïc ñöôïc taäp thô cuûa toâi. Sau khi moät chöông trình
truyeàn hình laáy yù töôûng töø moät baøi thô cuûa toâi ñöôïc phaùt soùng, ngöôøi coâ cuûa toâi ñaõ
goïi ñieän maéng nhieác meï toâi vaø cho raèng, toâi ñaõ noùi sai söï thaät veà gia ñình mình.
Ñieàu naøy cuõng khoâng coù gì khoù hieåu bôûi khoâng ai trong hoï haøng cuûa toâi bieát ñöôïc
nhöõng chuyeän ñaõ xaûy ra trong gia ñình toâi tröôùc kia. Ñeå beânh vöïc toâi, meï ñaõ phaûi
noùi ra taát caû nhöõng söï thaät maø baø ñaõ coá tình choân daáu baáy laâu cho coâ toâi nghe.
Toâi nhaän ra raèng, neáu cöù tieáp tuïc giöõ yeân laëng thì nhöõng ñieàu bò giöõ kín aáy coù
theå seõ gieát cheát taâm hoàn vaø caûm xuùc cuûa mình. Moät naêm sau, toâi xuaát baûn taäp thô
thöù hai vôùi nhan ñeà Use to the dark (Quen vôùi boùng toái). Taäp thô vieát veà nhöõng veát
thöông loøng cuøng noãi coâ ñoäc cuûa toâi. Sau ñoù, toâi göûi moät vaøi cuoán ñeán cuoäc vaän
ñoäng quyeân goùp saùch cho tuø nhaân. Theá roài vaøi tuaàn sau ñoù, moät ngöôøi phuï nöõ ñaõ goïi
ñieän cho toâi. Baø giôùi thieäu baø ñang laøm vieäc taïi nhaø tuø thanh thieáu nieân ôû ñòa
phöông. Coâng vieäc cuûa baø laø coá gaéng giuùp caùc em laáy laïi söï caân baèng taâm lyù. Duø ñaõ
raát coá gaéng nhöng taát caû nhöõng gì baø nhaän ñöôïc chæ laø “thaùi ñoä baát hôïp taùc” cuûa caùc
em. Sau ñoù, baø ta ñaõ ñoïc cho caùc em nghe nhöõng baøi thô cuûa toâi.
– Coâ bieát khoâng? – Baø keå. – Caùc em ñaõ ngoài yeân laéng nghe toâi ñoïc thô. Roài
moät vaøi em ñaõ baät khoùc. Nhöõng ñieàu coâ vieát trong thô cuõng chính laø nhöõng suy nghó
vaø caûm xuùc cuûa caùc em.
Baø nhôø toâi ñeán noùi chuyeän tröïc tieáp vôùi caùc em vaø toâi ñaõ ñoàng yù. Toâi vieát laïi
nhöõng baøi thô naøy cho phuø hôïp hôn vôùi ñoái töôïng ñoäc giaû môùi cuûa mình. Trong voøng
12 tuaàn, toâi ñaõ vieát xong taäp thô thöù ba vôùi nhan ñeà Confinement: The Things We
keep locked Up Inside (Söï giam caàm: Nhöõng thöù chuùng ta choân chaët trong loøng). Taát
caû nhöõng baøi thô trong taäp naøy xoay quanh moät ñeà taøi: Haõy chia seû nhöõng bí maät
rieâng tö cuûa mình ñeå coù theå coù ñöôïc moät cuoäc soáng toát ñeïp.
Toâi mang taäp saùch naøy ñeán trung taâm trò lieäu cho nhöõng thieáu nieân nghieän
ma tuùy hoaëc coù nhöõng haønh vi leäch chuaån. Trong voøng 13 tuaàn leã, toâi ñaõ laøm vieäc
vôùi haøng ngaøn ngöôøi, töø ngöôøi lôùn cho ñeán thanh thieáu nieân, töø nhöõng ngöôøi phuï nöõ
bò baïo haønh trong gia ñình cho ñeán caùc em nhoû troäm caép…
Trong quaù trình tieáp xuùc, hoï ñaõ mang ñeán cho toâi nhieàu kinh nghieäm thuù vò
vaø ñaày kinh ngaïc. Moät laàn, toâi laøm vieäc vôùi moät nhoùm treû em coù hoaøn caûnh ñaëc bieät
taïi moät trung taâm giaùo duïc coäng ñoàng. Ña soá caùc em ñeàu xuaát thaân töø nhöõng con phoá
ngheøo vaø ñaõ töøng phaïm toäi. Moãi tuaàn, chuùng toâi gaëp nhau boán tieáng ñoàng hoà, töø 10
giôø saùng ñeán 2 giôø chieàu thöù baûy ñeå nhaän thöùc aên vaø sinh hoaït taäp theå. Tröôùc khi
qua cöûa, caùc em ñeàu phaûi giao noäp taát caû nhöõng thöù coù theå laø hung khí. Duø bieát seõ
khoâng ñöôïc nhaän laïi nhöng caùc em ñeàu raát vui veû giao noäp. Sau khi thöïc hieän
chöông trình naøy, tæ leä thanh thieáu nieân phaïm toäi taïi ñòa phöông ñaõ giaûm 53% - moät
con soá ñaùng keå. Toâi cuõng ñöa nhöõng hoaït ñoäng cuûa mình vaøo caùc tröôøng khaùc trong
bang. Toâi taäp hôïp nhöõng baøi vieát cuûa caùc em laïi vaø xuaát baûn thaønh moät cuoán saùch
vôùi nhan ñeà Lost Between the Cracks.
12
Sau naøy, toâi phaùt hieän ra raèng, khoâng chæ treû em ñöôøng phoá môùi mang trong
loøng nhöõng taâm söï u uaát. Taïi tröôøng hoïc cuûa con trai toâi, moät nhoùm hoïc sinh lôùp taùm
ñaõ göûi ñeán toâi nhöõng baøi thô vieát veà taâm söï cuûa caùc chaùu. Taâm söï cuûa nhöõng hoïc
sinh trung hoïc naøy ñaõ mang ñeán cho toâi nhieàu baøi hoïc quyù giaù. Toâi hieåu raèng neáu
ngöôøi lôùn chuùng ta thaät söï quan taâm ñeán suy nghó vaø caûm xuùc cuûa caùc em thì töï baûn
thaân caùc em seõ hình thaønh vaø bieát nuoâi döôõng nhöõng haït gioáng toát ñeïp trong taâm
hoàn mình.
Vaø toâi ñaõ laøm ñöôïc ñieàu ñoù vôùi caùc caäu con trai cuûa mình. Lucas, caäu con trai
lôùn raát khoûe maïnh, soáng bao dung vaø ñaày töï tin. Lucas tham gia ban nhaïc ôû tröôøng,
saùng taùc nhöõng ca khuùc vui töôi vaø ñöôïc nhieàu ngöôøi yeâu meán. Trong khi ñoù, caäu
con trai thöù hai, Ean, thì thöôøng khoâng ñuû kieân nhaãn trong vieäc vieát laùch, nhöng khi
ñaõ baét tay vaøo laøm vieäc gì ñoù thì chaùu ñeàu noã löïc heát mình ñeå ñaït ñöôïc keát quaû cao
nhaát.
Ñoái vôùi toâi, cuoäc soáng thaät söï chæ baét ñaàu töø khi toâi bieát hình thaønh cho mình
suy nghó “Toâi öôùc gì moãi ngöôøi ñeàu coù theå laøm moät ñieàu gì ñoù”, vaø khi toâi traû lôøi
ñöôïc caâu hoûi “Toâi coù theå laøm gì?”. Toâi ñaõ tìm thaáy söù meänh cuûa mình khi tham gia
hoaït ñoäng tình nguyeän cöùu trôï cho haøng traêm treû em keùm may maén ôû Jamaica. Giôø
ñaây, duø khoâng coøn ñuû thôøi gian ñeå thöïc hieän taát caû nhöõng döï ñònh cuûa mình nhöng
toâi vaãn thöôøng xuyeân noùi vôùi nhöõng ngöôøi maø toâi coù dòp tieáp xuùc: “Baïn khoâng caàn
chöùng minh cho toâi thaáy baïn laø ñoà boû ñi!”.
Taát caû chuùng ta ñeàu mang trong mình nhöõng thöù thöïc phaåm vaø döôïc phaåm voâ
giaù daønh cho nhöõng ai ñang trong côn tuyeät voïng. Moãi laàn nhìn thaáy moät ai ñoù, toâi
luoân töï hoûi: “Loaïi döôïc phaåm naøo ñang tieàm aån nôi hoï? Vaø loaïi thöïc phaåm naøo hoï
ñang muoán ñöôïc chia seû vôùi taát caû chuùng ta?”. Toâi tin nhöõng ñieàu naøy coù theå laøm
thay ñoåi caû cuoäc ñôøi cuûa moät ai ñoù. Vaø neáu ñieàu naøy xaûy ra thì vôùi toâi, noù cuõng töï
nhieân nhö hôi thôû.
13
HAÕY ÑOÏC NHÖÕNG TAÁM BIEÅN CHÆ ÑÖÔØNG
“Beân trong con ngöôøi luoân toàn taïi moät chaân lyù.
Vì theá, neáu quan taâm ñeán caûm xuùc cuûa mình,
baïn seõ khoâng caàn phaûi vaát vaû tìm höôùng ñi.
Höôùng ñi seõ töï ñoäng ñeán vôùi baïn.”
- Phil Jacksons
Caùch ñaây khoâng laâu, toâi coù moät buoåi noùi chuyeän thuù vò vôùi caäu con trai 20
tuoåi cuûa mình veà chuyeän heïn hoø vaø yeâu ñöông. Con toâi noùi:
- Meï aï! Con ñang chôø ñôïi moät coâ gaùi coù theå ñem laïi cho con caûm xuùc yeâu
thöông thaät söï.
Toâi nhìn thaèng beù, loøng khoâng khoûi ngaïc nhieân. Toâi töï hoûi chuyeän gì seõ xaûy
ra neáu moïi khía caïnh cuûa cuoäc soáng – caùc moái quan heä, coâng vieäc, luyeän taäp, aên
uoáng – con ngöôøi ñeàu döïa treân neàn taûng caûm xuùc?
Baïn coù bieát ñieàu gì coù khaû naêng ñem laïi caûm xuùc cho con ngöôøi lôùn nhaát, vaø
caùch xaùc ñònh nhöõng caûm xuùc ñoù? ÔÛ ñaây, toâi mang ñeán cho caùc baïn moät phöông
phaùp khaù môùi meû, ñoù laø haõy ñoïc “nhöõng taám bieån chæ ñöôøng cuûa caûm xuùc”. Ñaây laø
moät trong nhöõng caùch thöùc tuyeät vôøi coù theå giuùp baïn nhaän ra mình thuoäc veà nôi naøo.
Noù ñaëc bieät toû ra höõu ích khi baïn khoâng theå nhôù ñöôïc nhöõng kyù öùc tuoåi thô cuûa
mình.
“Nhöõng taám bieån chæ ñöôøng” voán laø phaûn öùng cuûa baïn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi
xung quanh hay tröôùc caùc vaán ñeà xaûy ra trong cuoäc soáng. Chuùng phaûn aùnh suy nghó,
tính caùch hoaëc nhöõng moái baän taâm cuûa baïn.
Giaû söû baïn coù moät thaàn töôïng vaø raát ngöôõng moä ngöôøi ñoù. Nhöng ñaõ bao giôø
baïn töï hoûi taïi sao mình laïi ngöôõng moä hoï nhö vaäy chöa? Coù phaûi hoï ñaõ truyeàn cho
baïn loøng duõng caûm? Hay taøi naêng vaø söï thaønh coâng cuûa hoï khieán baïn neå phuïc? Baïn
coù muoán mình trôû thaønh moät ngöôøi nhö theá khoâng?
Neáu cuøng luùc baïn nhaän ñöôïc naêm tôø quaûng caùo veà nhöõng cuoäc hoäi thaûo coù
lieân quan ñeán nhieàu lónh vöïc khaùc nhau thì baïn seõ tham döï buoåi hoäi thaûo naøo? Taïi
sao baïn laïi quyeát ñònh nhö vaäy? Coù phaûi vì cuoäc hoäi thaûo ñoù lieân quan ñeán ngheà
nghieäp yeâu thích cuûa baïn laâu nay? Neáu caâu traû lôøi cuûa baïn laø ñuùng thì ñaây chính laø
böôùc ñi ñaàu tieân cho con ñöôøng ngheà nghieäp môùi meû cuûa baïn sau naøy.
Trong caâu chuyeän döôùi ñaây, Janet Bray Attwood seõ mang ñeán cho chuùng ta
nhöõng hieåu bieát saâu saéc veà giaù trò cuûa caûm xuùc. Hieän nay, coâng vieäc cuûa coâ laø giuùp
ngöôøi khaùc tìm thaáy caûm xuùc chaân thaät cuûa hoï, baèng caùch höôùng hoï quan taâm ñeán
“nhöõng taám bieån chæ ñöôøng” cuûa chính mình. Tröôùc khi ñeán vôùi caâu chuyeän cuûa
Janet, toâi seõ giôùi thieäu cuøng caùc baïn moät vaøi neùt veà cuoäc ñôøi coâ.
Khi coøn nhoû, Janet soáng trong tình yeâu thöông bao la cuûa meï. Nhöng khi
Janet leân baûy thì meï coâ laâm vaøo caûnh nghieän röôïu. Coâ beù caûm thaáy bô vô trong
chính ngoâi nhaø cuûa mình.
14
Vaøo tuoåi thieáu nieân, Janet nghieän ma tuùy. Möôøi baûy tuoåi, coâ bò laïm duïng tình
duïc. Theá nhöng, Janet khoâng bao giôø coù thaùi ñoä buoâng xuoâi tröôùc cuoäc soáng. Sôû dó
coâ laøm ñöôïc nhö vaäy laø vì coâ luoân chuù taâm tôùi “nhöõng taám bieån chæ ñöôøng cuûa caûm
xuùc”.
Janet thöôøng ví raèng, caûm xuùc gioáng nhö nhöõng “chieác loâng ngoãng” daãn
chuùng ta ñeán vôùi soá phaän vaø cuoái cuøng, mang chuùng ta trôû veà nhaø. Chuyeän cuûa coâ
mieâu taû caùch thöùc ñeå khaùm phaù ra ñöôïc caûm xuùc thaät cuûa mình vaø laøm theá naøo ñeå
caûm xuùc aáy mang laïi cho coâ moät cuoäc soáng troïn veïn.
Ngoïn ñeøn vaãn saùng
Naêm leân taùm, toâi thöôøng naèm treân giöôøng ñôïi moïi ngöôøi trong nhaø ñi nguû
heát. Moät mình trong caên phoøng toái, toâi baét ñaàu thoaùt khoûi theá giôùi thöïc beân ngoaøi vaø
ñi vaøo theá giôùi hình aûnh cuûa rieâng mình. Döôùi aùnh ñeøn nôi goùc phoá, toâi hình dung ra
mình trong vai troø moät dieãn vieân noåi tieáng, xinh ñeïp vaø coù haøng ngaøn ngöôøi haâm
moä.
Trôû thaønh dieãn vieân taøi naêng laø öôùc mô lôùn nhaát cuûa toâi suoát thôøi nieân thieáu.
Luùc ñoù, toâi raát mong ñöôïc tham gia vaøo ñoäi kòch ôû tröôøng nhöng boá meï laïi khoâng
cho pheùp. Ñeán khi hoï ñoàng yù thì toâi ñaõ khoâng coøn muoán ñieàu ñoù nöõa.
– Con ñaõ quaù lôùn ñeå coù theå trôû thaønh dieãn vieân roài, boá meï aï! – Toâi noùi. Quaû
thaät, toâi ñaõ quaù lôùn so vôùi ñoä tuoåi cuûa moät dieãn vieân tieàm naêng.
Khi tröôûng thaønh, toâi tìm kieám moät vieäc laøm oån ñònh ñeå coù theå töï chaêm lo
cho mình. Toâi ñaõ ñoïc caùc muïc rao vaët treân baùo vôùi nhöõng caâu hoûi nhö: “Coâng vieäc
naøy coù naëng nhoïc khoâng?”, “Mình seõ ñöôïc traû bao nhieâu tieàn?”. Naêm 1981, toâi baét
ñaàu coâng vieäc ôû moät coâng ty baûo trì kyõ thuaät ôû San Jose, California. ÔÛ ñaây, chuùng
toâi laøm vieäc theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng qua ñieän thoaïi. Trong khi caùc ñoàng
nghieäp cuûa toâi luoân baän bòu trao ñoåi vôùi caùc khaùch haøng thì ñieän thoaïi cuûa toâi laïi
chaúng maáy khi reo. Moãi laàn nhìn leân baûng chaám coâng, toâi ñeàu caûm thaáy chaùn naûn vaø
thaát voïng, veà coâng vieäc vaø veà chính baûn thaân mình.
Ña soá caùc ñoàng nghieäp trong coâng ty ñeàu laø baïn cuûa toâi. Ñoù laø moät thuaän lôïi
nhöng cuõng laø thöû thaùch ñoái vôùi toâi. Trong khi ña soá hoï laø nhöõng ngöôøi coù tö duy kyõ
thuaät vaø thích hôïp vôùi ngheà kyõ sö thì toâi laïi coù naêng khieáu noùi chuyeän hoaëc tham gia
vaøo hoaït ñoäng trong lónh vöïc ngheä thuaät. Vaø toâi bieát mình khoâng thaät söï thích hôïp ôû
vai troø moät coâng nhaân kyõ thuaät.
Moät ngaøy noï, toâi bieát ñeán moät khoùa hoïc mang teân “Bí quyeát ñeå thaønh coâng”
vaø quyeát ñònh ñaêng kyù tham döï. Phuï traùch khoùa hoïc laø moät coâ giaùo treû, teân laø Debra.
Toâi raát aán töôïng vôùi caùch thöùc giaûng daïy cuûa coâ vaø voâ cuøng thích thuù tröôùc nhöõng
kieán thöùc môùi meû maø mình tieáp thu ñöôïc, veà taàm quan troïng cuûa vieäc “tìm kieám caûm
xuùc”, veà caùch thöùc “quaûn lyù thôøi gian” hay caùch ñeà ra “muïc tieâu cho coâng vieäc”.
Nhöng cuoäc soáng cuûa coâ môùi thaät söï khieán toâi caûm phuïc.
Debra luoân soáng thaät vôùi caûm xuùc cuûa mình. Con ngöôøi coâ toaùt leân veû töï tin
vaø haïnh phuùc raïng ngôøi. Toâi hieåu, sôû dó Debra coù ñöôïc taâm theá ñoù laø vì coâ thöôøng
xuyeân giuùp ñôõ ngöôøi khaùc baèng caû söï hieåu bieát saâu saéc laãn hôi aám cuûa tình yeâu
15
thöông. Debra ñi raát nhieàu nôi treân theá giôùi, laøm nhöõng vieäc coâ yeâu thích baèng taát caû
nhieät huyeát cuûa mình.
Debra daïy chuùng toâi raèng, khi khoâng coù ñöôïc ñieàu mình mong muoán nhö
nhöõng ngöôøi xung quanh, haõy vöôït leân loøng ganh tò baèng caùch töï nhuû: “Haõy laøm ñieàu
ñoù vì mình!”. Toâi thöïc hieän theo lôøi khuyeân naøy vaø coá gaéng laøm chuû baûn thaân tröôùc
nhöõng ñieàu khoâng hay cuûa cuoäc soáng.
Keát thuùc khoùa hoïc, Debra nhôø toâi chôû ra saân bay. Luùc ngoài chôø ôû saân bay, coâ
hoûi toâi:
– Öôùc mô cuûa baïn laø gì vaäy, Janet?
Toâi ñaùp:
– Toâi raát vui khi coâ hoûi toâi caâu naøy, Debra aï. Öôùc mô cuûa toâi laø trôû thaønh nhaø
dieãn thuyeát thaønh coâng nhaát theá giôùi. Vì theá, hoaëc baây giôø coâ nhaän toâi laøm trôï lyù,
hoaëc toâi seõ chieám vò trí cuûa coâ trong töông lai.
Vöøa luùc ñoù, nhaø ga thoâng baùo chuyeán bay cuûa Debra chuaån bò caát caùnh.
Debra oâm toâi chaøo taïm bieät roài böôùc nhanh vaøo beân trong. “Coù theå ñaây laø laàn cuoái
cuøng mình gaëp coâ aáy!”, toâi nghó thaàm vaø moät yù töôûng loùe leân trong ñaàu, “Laøm caùch
naøo mình coù theå thuyeát phuïc Debra nhaän mình nhæ?”.
Toâi ñaët ra cho mình moät keá hoaïch cuï theå. Toâi bieát trong vaøi thaùng tôùi, Debra
seõ giaûng daïy ôû New York, Boston vaø thuû ñoâ Washington. Baèng moïi giaù, toâi phaûi coù
maët ôû taát caû caùc thaønh phoá naøy vaø ngoài ôû haøng gheá ñaàu tieân ñeå nghe Debra giaûng.
Chaéc chaén khi troâng thaáy toâi, Debra seõ bieát raèng ñeà nghò cuûa toâi thật söï raát nghieâm
tuùc. Ñieàu duy nhaát khieán toâi lo nghó luùc naøy laø chi phí cho nhöõng chuyeán ñi.
Toái hoâm ñoù, toâi tìm ñeán moät ngöôøi baïn cuõ cuûa mình. Chuùng toâi ngoài vôùi nhau
suoát buoåi toái hoâm ñoù. Toâi thaønh thaät keå cho coâ aáy nghe veà muïc ñích soáng cuøng
nhöõng keá hoaïch saép tôùi cuûa mình, duø thaät söï maø noùi, toâi vaãn chöa hình dung mình seõ
baét ñaàu nhö theá naøo.
Saùng hoâm sau, coâ baïn mang ñeán cho toâi moät hoäp quaø. Coâ nhìn toâi mæm cöôøi:
“Chuùc möøng Giaùng sinh!”. Toâi troøn maét ngaïc nhieân khi nhìn thaáy moùn quaø maø coâ aáy
taëng mình. Gaàn nhö toaøn boä chi phí cho caùc chuyeán ñi saép tôùi cuûa toâi ñaõ ñöôïc coâ aáy
chuaån bò saün. Toâi caûm ñoäng ñeán möùc khoâng thoát neân lôøi. Cuoái cuøng, toâi caûm ôn coâ
vaø höùa seõ sôùm hoaøn laïi soá tieàn naøy.
Toâi tham gia ñaày ñuû caùc khoùa hoïc cuûa Debra. Vaøo buoåi hoïc cuoái cuøng ôû
Washington, coâ ñeán beân toâi vaø noùi:
– Coù veû nhö toâi khoâng theå khoâng nhaän coâ laøm trôï lyù roài. Thoâi ñöôïc, coâ coù theå
baét ñaàu laøm vieäc choã toâi töø ngaøy mai.
Ñoù laø caùch toâi thöïc hieän öôùc mô cuûa mình. Nhöng kyø dieäu vôùi toâi hôn caû laïi
chính laø ñieàu toâi chieâm nghieäm ñöôïc sau nhieàu laàn ngoài ôû lôùp hoïc cuûa Debra. Toâi
bieát moät ñieàu gì ñoù quan troïng hôn seõ xaûy ra trong töông lai.
Cuøng vôùi Debra, toâi baét ñaàu ñi khaép theá giôùi ñeå giuùp moïi ngöôøi khaùm phaù ra
caûm xuùc cuûa hoï baèng chính loøng nhieät huyeát cuûa mình. Thænh thoaûng, toâi vieát moät
vaøi baøi nhaïc ñeå taëng cho ngöôøi thaân, baïn beø. Thay vì trôû thaønh dieãn vieân, toâi ñaõ laøm
ñöôïc moät ñieàu lôùn lao hôn, ñoù laø ñöùng tröôùc haøng ngaøn ngöôøi ñeå giuùp hoï khaùm phaù
ra caûm xuùc thaät cuûa hoï.
16
Toâi quyeát ñònh gaén boù laâu daøi vôùi caùc trung taâm giaùo duïc coäng ñoàng vaø
nhöõng coâ nhi vieän vì bieát ñaây laø nhöõng nôi caàn ñeán söï ñoùng goùp cuûa mình nhieàu
nhaát. Moãi laàn nhìn thaáy nuï cöôøi vaø aùnh maét haùo höùc cuûa caùc em, nieàm haïnh phuùc voâ
bieân laïi traøo daâng trong loøng toâi. Toâi bieát mình ñaõ ñi theo “nhöõng taám bieån chæ
ñöôøng cuûa caûm xuùc”. Vaø toâi ñaõ ñi ñuùng höôùng.
17
THOAÙT KHOÛI NHÖÕNG MUÏC TIEÂU
“Nhöõng thaønh quaû maø baïn gaët haùi ñöôïc khoâng phaûi
laø moät nöûa nieàm vui – noù laø taát caû nieàm vui.”
- Robert Townsend
Ñaõ bao giôø baïn ñeå yù raèng, duø coá gaéng ñeán theá naøo chaêng nöõa, chuùng ta cuõng
khoâng theå hoaøn toaøn laøm chuû ñöôïc cuoäc soáng cuûa mình? Chuùng ta khoâng ñöôïc
quyeàn löïa choïn hoaøn caûnh xuaát thaân, khoâng ñöôïc löïa choïn nôi mình seõ sinh ra.
Nhöng ñieàu quan troïng nhaát laø hieän taïi, baïn coù haïnh phuùc vôùi coâng vieäc vaø cuoäc
soáng cuûa mình khoâng?
Ñaõ bao giôø baïn caûm thaáy thaát voïng khi nhöõng noã löïc cuûa mình khoâng mang
veà keát quaû nhö mong ñôïi? Baïn coù theå ñeà ra keá hoaïch, muïc tieâu cho cuoäc soáng cuûa
mình vaø thaäm chí laø vaïch ra nhöõng böôùc ñi cuï theå ñeå ñaït ñöôïc chuùng, nhöng chaéc
chaén moät ñieàu, baïn khoâng bao giôø bieát chính xaùc chuùng seõ dieãn ra cuï theå nhö theá
naøo.
Theá nhöng, baát chaáp nhöõng ñieàu khoâng nhö mong muoán naøy, ña soá chuùng ta
vaãn ñeà ra nhöõng muïc tieâu cuï theå vaø coá gaéng heát mình ñeå ñaït ñöôïc chuùng. Toâi ñaõ laäp
ra cho mình nhieàu muïc tieâu, caû ngaén haïn laãn daøi haïn vaø thöôøng ñoïc to chuùng moãi
ngaøy hai laàn, vôùi quyeát taâm cao ñoä.
Moät soá muïc tieâu cuûa toâi ñaõ trôû thaønh hieän thöïc nhöng moät soá khaùc thì khoâng.
Coù nhöõng muïc tieâu toâi ñaït ñöôïc raát nhanh nhöng cuõng coù nhieàu vieäc toâi phaûi toán raát
nhieàu thôøi gian. Cuõng coù moät vaøi muïc tieâu toâi khoâng ñaït ñöôïc, duø ñaõ noã löïc heát
mình.
Vaäy, chuùng ta coù theå noùi gì veà vieäc ñeà ra nhöõng muïc tieâu trong cuoäc soáng?
Chaéc chaén vieäc soáng coù muïc tieâu khoâng bao giôø laø sai traùi caû. Nhöng ñieàu quan
troïng laø caùc muïc tieâu aáy caàn phaûi ñöôïc ñieàu chænh kòp thôøi ñeå phuø hôïp vôùi dieãn bieán
cuûa tình hình thöïc teá. Khaû naêng ñieàu chænh muïc tieâu cuõng quan troïng khoâng keùm
vieäc noã löïc ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu. Chaúng haïn, khi cuoán saùch cuoái cuøng cuûa toâi ñöôïc
phaùt haønh, ngay laäp töùc, toâi bieát mình caàn phaûi tieán haønh vieäc quaûng baù cho noù. Vaø
toâi ñaõ aùp duïng laïi nhöõng chieán dòch ñaõ duøng ñeå quaûng baù cho loaït saùch Chicken
Soup for the Soul nhieàu naêm tröôùc ñaây. Nhöng sau 5 thaùng vaát vaû ñi khaép nôi, keå caû
vieäc xuaát hieän treân ñaøi truyeàn hình, toâi ñaõ thaáy roõ quyeát ñònh sai laàm naøy cuûa mình.
Toâi ñaõ thaát baïi. Thò tröôøng vaên hoùa ñoïc ñaõ coù raát nhieàu thay ñoåi. Moãi ngaøy, caû nöôùc
Myõ coù treân 600 ñaàu saùch ñöôïc xuaát baûn, vaø vieäc caïnh tranh trong ngaønh saùch ñaõ trôû
neân raát khaéc nghieät.
Phöông phaùp tieáp theo maø toâi quyeát ñònh aùp duïng ñeå quaûng baù cho cuoán saùch
cuûa mình laø thieát keá moät website cho noù. Toâi cho raèng ñaây laø ñoøi hoûi khoâng theå
thieáu ñoái vôùi ngaønh xuaát baûn trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Toâi ñaõ doàn thôøi gian vaø coâng
söùc cho vieäc naøy nhöng roài cuoái cuøng vaãn khoâng ñaït ñöôïc ñieàu mình muoán.
18
Theá roài moät ngaøy noï, toâi thöùc daäy vaø töï hoûi seõ ra sao neáu mình khoâng theo
ñuoåi muïc tieâu naøy nöõa. YÙ töôûng naøy ñaõ giaûi thoaùt toâi khoûi caûm giaùc naëng neà. Laâu
nay, muïc tieâu quaûng baù cho cuoán saùch ñaõ khieán toâi khoâng theå nghó ñeán caùc muïc tieâu
khaùc trong cuoäc soáng cuûa mình. Toâi thaät söï caûm thaáy thoaûi maùi khi töø boû noù.
Traûi nghieäm naøy ñaõ nhaéc toâi nhôù ñeán caâu noùi cuûa Arielle Ford, moät cöïu giaùm
ñoác nhaø xuaát baûn: “Toâi khoâng theå boû 5 naêm ñeå laäp ra moät keá hoaïch duøng caû ñôøi mình
ñöôïc. Bôûi vì noù quaù lôùn so vôùi nhöõng gì toâi coù theå hình dung”.
Roài moät ngaøy, toâi ñoïc ñöôïc baøi vieát cuûa Stephen Shapiro trong moät cuoán
saùch. Baøi vieát ñoù ñaõ thay ñoåi cuoäc ñôøi toâi vaø giuùp toâi tieáp tuïc ñònh hình cuoäc soáng
cuûa mình moãi ngaøy. Haõy ñoïc caâu chuyeän cuûa oâng döôùi ñaây ñeå hieåu hôn veà vieäc
thoaùt khoûi nhöõng muïc tieâu cuõng nhö nhöõng chuyeän xaûy ra sau ñoù.
Lôøi thuù toäi cuûa keû tham coâng tieác vieäc
Moïi chuyeän baét ñaàu töø thaùng Saùu naêm 1986 ôû Ithaca, New York, khi toâi vöøa
toát nghieäp ñaïi hoïc Cornell vôùi taám baèng kyõ sö coâng nghieäp. Sau nhieàu laàn phaân vaân,
cuoái cuøng, toâi quyeát ñònh ñaàu quaân cho moät coâng ty tö vaán haøng ñaàu theá giôùi vôùi moät
coâng vieäc thuù vò cuøng möùc löông haáp daãn. Taïi ñoù, toâi ñaõ gaëp moät ngöôøi phuï nöõ raát
tuyeät vôøi, Beth Anne. Chuùng toâi yeâu nhau trong moät thôøi gian ngaén vaø quyeát ñònh ñi
ñeán hoân nhaân. Ñoù thaät söï laø quaõng thôøi gian ñaëc bieät ñoái vôùi toâi khi coù ñöôïc moät
cuoäc soáng ñaùng mô öôùc: coâng vieäc oån ñònh, hoân nhaân haïnh phuùc. Nhöng roài, chính
nhöõng muïc tieâu maø toâi ñeà ra trong coâng vieäc noùi rieâng vaø cuoäc soáng noùi chung ñaõ
khieán toâi maát ñi taát caû.
Döï aùn ñaàu tieân cuûa toâi ôû thaønh phoá New York laø phaùt trieån moät heä thoáng
maùy tính söû duïng coâng ngheä môùi maø chöa qua thöû nghieäm. Döï aùn naøy ñoøi hoûi phaûi
ñaàu tö thaät nhieàu thôøi gian vaø taâm söùc. Nhöõng chuyeán coâng taùc daøi ngaøy vaø lieân tuïc
khieán toâi thaät söï meät moûi. Haàu nhö ngaøy naøo, toâi cuõng phaûi laøm vieäc töø 9 giôø saùng
cho ñeán taän 2 giôø saùng ngaøy hoâm sau. Tröôùc tình hình ñoù, toâi quyeát ñònh nghæ laïi
luoân ôû coâng ty. Toâi lao vaøo coâng vieäc, giaûi quyeát taát caû nhöõng vaán ñeà phöùc taïp ôû
coâng ty. Thaønh coâng trong coâng vieäc trôû thaønh muïc tieâu soá moät cuûa toâi luùc baáy giôø.
Thôøi gian toâi daønh cho Anne ngaøy caøng ít ñi. Chuùng toâi chæ gaëp nhau vaøo moãi
cuoái tuaàn. Ñieàu teä haïi laø moãi khi gaëp coâ aáy, toâi laïi luoân toû ra meät moûi. Toâi daàn nhaän
ra nhöõng baát oån trong gia ñình mình. Roài cuoái cuøng, ñieàu toâi khoâng chôø ñôïi nhaát ñaõ
xaûy ñeán: Anne quyeát ñònh ly hoân. Ñaây thaät söï laø cuù soác ñoái vôùi toâi. Moät mình trong
caên phoøng troáng, toâi nhaän ra nhöõng sai laàm cuûa mình. Nhöng moïi thöù ñaõ quaù muoän.
Duø coá laûng traùnh thöïc teá thì cuoái cuøng, toâi cuõng phaûi töï ñaùnh giaù laïi nhöõng muïc tieâu
trong ñôøi mình.
Toâi nhaän ra raèng, muïc tieâu coâng vieäc ñaõ khieán toâi laøm vieäc moät caùch quay
cuoàng vaø trôû thaønh caùi côù ñeå toâi laûng traùnh cuoäc soáng thöïc. Tieàn baïc vaø nhöõng danh
voïng aûo ñaõ khieán toâi queân maát mình coøn coù moät cuoäc soáng vôùi nhieàu vaán ñeà phöùc
taïp caàn löu taâm. Toâi töï hoûi mình thaät söï mong muoán ñieàu gì luùc naøy?
Ñieàu ñaàu tieân toâi thaáy mình caàn phaûi laøm laø thay ñoåi vaø saép xeáp laïi cuoäc
soáng cuûa mình. Toâi giaûm bôùt thôøi gian cho coâng vieäc, taïm ngöng caùc döï aùn vaø tham
19
gia caùc hoaït ñoäng yeâu thích, chaúng haïn chôi keøn saxophone trong ban nhaïc ôû ñòa
phöông. Muïc tieâu caân baèng giöõa coâng vieäc vaø sôû thích ñaõ chieám vò trí öu tieân trong
cuoäc soáng cuûa toâi.
Hieän taïi, toâi ñang laøm vieäc trong moät moâi tröôøng khoâ khan vaø thieáu caûm xuùc.
Theo yeâu caàu cuûa caùc coå ñoâng, toâi seõ tham gia vaøo moät döï aùn lôùn nhaèm caûi toå toaøn
boä coâng ty. Keát quaû cuûa döï aùn naøy coù theå khieán hôn 1.000 ngöôøi maát vieäc laøm – moät
con soá khoâng heà nhoû! Tröôùc ñaây, toâi khoâng quan taâm ñeán nhöõng heä luïy maø mình coù
theå gaây ra cho ngöôøi khaùc khi cho hoï nghæ vieäc. Theá roài moät laàn, toâi ñaõ xem moät
chöông trình truyeàn hình keå veà cuoäc soáng cuûa ba ngöôøi thaát nghieäp. Moät ngöôøi töï töû,
moät ngöôøi maéc chöùng traàm uaát naëng neà sau khi traûi qua thôøi gian daøi caêng thaúng
tröôùc caùc nhaø tuyeån duïng. Trong khi ñoù, ngöôøi thöù ba thì maát raát nhieàu thôøi giôø ñeå
leân maïng tìm vieäc moãi ngaøy. Duø thaát nghieäp caû naêm nay nhöng daãu sao, tình hình
cuûa anh chaøng naøy vaãn khaû quan nhaát trong ba ngöôøi. Toâi bieát, haäu quaû maø döï aùn
naøy mang laïi seõ raát nghieâm troïng. Noù seõ aûnh höôûng ñeán cuoäc soáng cuûa 1.000 con
ngöôøi, cuøng gia ñình hoï, vaø hôn theá nöõa.
Moät laàn nöõa, yù nghó boû vieäc laïi xuaát hieän trong ñaàu toâi. Theá nhöng, duø nhaän
thöùc roõ nhöõng haäu quaû maø döï aùn naøy mang laïi, thaät söï maø noùi, toâi vaãn chöa saün loøng
töø boû söï oån ñònh hieän taïi cuûa mình. Ñeå giaûi quyeát maâu thuaån giöõa vaán ñeà taøi chính
vaø caùc nhu caàu caù nhaân, toâi quyeát ñònh nghæ pheùp hai thaùng. Suoát thôøi gian naøy, toâi
ñaêng kyù tham gia moät soá lôùp hoïc veà ñeà taøi phaùt trieån caù nhaân, ñoïc saùch vaø suy ngaãm
veà cuoäc soáng cuûa mình. Sau taùm tuaàn leã, toâi bieát ñaâu laø ñieàu mình mong muoán: Ñoù
laø moät ngheà nghieäp coù theå mang laïi caûm höùng. Toâi muoán laøm moät ñieàu gì ñoù phuø
hôïp vôùi nhöõng giaù trò cao ñeïp maø mình theo ñuoåi trong cuoäc soáng, vaø nhaát laø khoâng
gaây thieät haïi cho ngöôøi khaùc.
Toâi baét ñaàu suy nghó veà vieäc phaùt trieån chieàu saâu cho taâm hoàn mình, tìm
kieám söï saùng taïo thay vì chæ chuù yù ñeán hieäu quaû. Muïc tieâu maø toâi ñaët ra trong voøng
5 naêm tôùi laø phaûi trôû thaønh moät nhaø quaûn lyù coù khaû naêng taïo aûnh höôûng tích cöïc
trong giôùi kinh doanh. Toâi seõ tham gia dieãn thuyeát, vieát saùch, môû caùc lôùp hoïc veà söï
phaùt trieån caù nhaân vaø ñeán nhöõng nôi maø mình chöa ñöôïc ñeán.
Töø lôøi khuyeân cuûa baïn beø vaø ñoàng nghieäp, toâi ñeà ra moät keá hoaïch thaät chi
tieát veà nhöõng vieäc caàn laøm trong thôøi gian tôùi. Neáu ñi theo döï aùn naøy, toâi seõ phaûi
ñaëc bieät noã löïc vaø theo hoïc nhieàu lôùp hoïc cuøng luùc. Theá nhöng, toâi bieát mình caàn
phaûi hy sinh neáu muoán ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy trong voøng 5 naêm.
Chaúng bao laâu sau, toâi coù cuoäc troø chuyeän thuù vò vôùi moät ngöôøi baïn thaân laâu
naêm cuûa mình. Coâ aáy noùi:
– Nhieàu ngöôøi tìm ñeán toâi ñeå tham khaûo caùch thieát keá neân töông lai cuûa hoï.
Nhöng anh bieát khoâng, ñieàu toát nhaát maø hoï neân laøm chính laø töï tìm laáy höôùng ñi cho
mình. Chæ coù baûn thaân hoï môùi thaät söï bieát mình muoán gì. Vì theá, anh neân thaép saùng
chính mình treân moät ngoïn neán coá ñònh. Ñeán khi chaùn thì haõy chuyeån sang ngoïn neán
khaùc. Coù theå anh seõ maéc sai laàm nhöng toâi nghó, baát cöù höôùng ñi naøo cuõng toát hôn laø
döøng laïi.
Nhöõng lôøi coâ aáy ñaõ taùc ñoäng saâu saéc ñeán toâi. Toâi baét tay vaøo thöïc hieän keá
hoaïch 5 naêm cuûa mình. Trôû thaønh nguoàn naâng ñôõ tinh thaàn cho ngöôøi khaùc khoâng
20