Luận văn;luận văn thạc sĩ;luận án tiến sĩ;tài liệu; khóa luận tốt nghiệp; báo cáo khoa học;đồ án tốt nghiệp;khoán luận 16062015190802
- 199 trang
- file .pdf
MÔN HỌC
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ
CƠ BẢN
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-
MÁC-LÊNIN
HỌC PHẦN I (Phần thứ nhất)
THẾ GIỚI QUAN, PHƯƠ
PHƯƠNG
NG PHÁP LUẬN
TRIET HỌC CỦA CHỦ NGHĨA
MÁC - LÊNIN
HỌC PHẦN II
NỘI DUNG
CHƯƠNG IV : HỌC
HỌ C THUYẾ
THUYẾT GIÁ TRỊ
CHƯƠNG V : HỌC
HỌ C THUYẾ
THUYẾT GIÁ TRỊ
THẶ
THẶNG DƯ
CHƯƠNG VI : HỌC THUYẾ
HỌC THUYẾT KINH TẾTẾ VỀ CNTB
ĐỘC
ĐỘ C QUYỀ
QUYỀN VÀ CNTB
CNTB-- ĐQ NHÀ NƯỚ
ƯỚC
C
CHƯƠ
CH ƯƠNG
NG IV
Học thuyết giá trị
Học thuyết giá trị (học thuyết giá trị- ộng))
trị- lao động
là xuất phát điểm trong toàn bộ lý luận KT của C.Mác
- Dựa trên lý luận nền tảng là học thuyết giá trị, C.Mác
đã xây dựng nên học thuyết giá trị thặng dư - hòn đá
tảng trong toàn bộ lý luận kt của ông.
NỘI DUNG
I - ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU
THẾ CỦA SX - HH
II- HÀNG HÓA
III- TIỀN TỆ
IV- QUY LUẬT GIÁ TRỊ
V– QUY LUẬT CẠNH TRANH VÀ CUNG CẦU
I- ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU
THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
1- Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
a – Phân công lao động xã hội
b - Sù t¸ch biÖt t¬ng ®èi vÒ mÆt kt giữa nhng ngêi sx.
2- Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
Trong lịch sử xh loài người, có 2 cung cách sx
Sả n xuât tự câp tư túc :
Lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ mµ ë ®ã s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra
là nh»m ®Ó tho¶ m·n trùc tiÕp nhu cÇu cña ngêi s¶n xuÊt.
Sản xuât hàng hóa :
Lµ kiÓu tæ chøc kt mµ ë ®ã sf- sx ra kh«ng ph¶i ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi sx ra nã, mµ nh»m ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu cña ngêi kh¸c,cña xh th«ng qua trao ®æi mua b¸n
trªn thÞ trêng.
So sánh kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hóa
Kinh tế tự nhiên Kinh tế hàng hóa
- LLSX ở trinh độ thấp, do đó - Trinh độ của LLSX phát
SX của con người lệ thuộc triển đến một mức độ nhất
chặt chẽ vào tự nhiên định, SX bớt lệ thuộc tự nhiên
- Số lượng SP chỉ đủ cung ứng - Số lượng SP vượt ra khỏi nhu
cho nhu cầu của một nhóm cầu của người SX nảy sinh
nhỏ các cá nhân (SX tự cung quan hệ trao đổi SP, mua bán
tự cấp, tự sản tự tiêu) sản phẩm
- Ngành SX chính: Săn bắn, - Ngành SX chính: Thủ công
hái lượm, nông nghiệp SX nghiệp,công nghiệp, nông
nhỏ… nghiệp SX lớn, dịch vụ…
1- Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
Thứ nhât : Phân công lao động xã hội
-Khái niệm: Ph©n c«ng lđ- xh lµ sù ph©n chia lđ-xh ra thµnh
c¸c ngµnh, nghÒ kh¸c nhau, linh vùc sx kh¸c nhau...
- Phân công lao động xã hội là cơ sở của sản xuất và trao đổi:
*Do phân công lao động --> mỗi người chỉ sản xuất 1 hoặc vài sp.
* Nhu cầu của ®êi sèng lại cần nhiều thứ --> mâu thuẫn --> vừa
thừa vừa thiếu --> trao đổi sản phẩm cho nhau.
* Các loại phân công lao động xã hôi :
+Phân công chung : hình thành ngành kt lớn
+ Phân công đặc thù: ngành lớn chia thành ngành nhỏ
+ Phân công lđ cá biệt: là phân công trong nội bộ công
xưởng (không được coi là cơ sở của sx hàng hóa).
- Phân công lđ-xh là cơ sở, là tiền đề của sx và trao đổi
hh, phân công lđ- xh càng phát triển thì sx và trao đổi
ngày càng mở rộng.
Mác chỉ rõ:
Không có sự phân công này,
này, thì không có sx-
sx- hh, tuy rằng
ngư
ng ược lại thi sx-
sx- hh không phải là đk cần thiết cho sự phân
công xh.
(V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005
2005,, t.27
t.27.tr.
.tr.402
402))
Tuy nhiên, pc-
pc- lđ
lđ-- xh chỉ mới là đk cần như
nhưng chư
chưa
đủ.
Ngoài sự pc-
pc-lđ
lđ--xh ra, cần phải có một đk nữa thì sx
mới trở thành sx-sx- hh đư
được.
ợc.
Thứ hai - Sù t¸ch biÖt t¬ng ®èi vÒ mÆt kt giữa nhng ngêi sx.
- Sù t¸ch biÖt nµy do c¸c quan hÖ së h̃u kh¸c nhau vÒ TLSX,
mµ khëi thuû lµ chÕ ®é t h̃u nhá vÒ TLSX.
Chế ®é t hữu:
. Làm cho lđ của ngêi sx-hh mang tính chất lđ tư nhân,
. Lµm cho qu¸ trình sx vµ t¸i sx mang tính độc lËp vª̀ kt,
. SP lµm ra thuộc quyền sh cña hä.
C. M¸c viÕt:
nh̃ ng
"ChØ cã s¶n phÈm cña nh ng l® t nh©n ®éc lËp vµ kh«ng phô
thuéc vµo nhau míi ®èi diÖn víi nhau nh lµ nhng hµng hãa.
(V. I.Lªnin: Toµn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2005
2005,, t.27
t.27.tr.
.tr.489
489))
- Sự tách biệt về kt làm cho trao đổi mang hình thức là trao đổi hh.
Phân công Các chủ
LĐ XH Thể SX
Phụ thuộc
Trao đổi sp Sản xuất
Giữa các Hàng hóa
Chủ thể Ra đời
Tách biệt Độc lập
Về KT Về KT
Giữa các Giữa các
Chủ thể sx Chủ thể sx
Kết luận: Muốn có sx-hh phải có đủ 2 đk trên….
Vậy, sx-hh đã tồn tại trong nhiều chế độ xh
. Bắt đầu là sx-hh giản đơn… Giống nhau?
. SX-hh-pt rất nhanh trong xh-tb … --->
. SX-hh tiếp tục pt trong cnxh… Khác nhau ?
Vậy,sx-hh có từ bao giờ ? Phát triển như thế nào? Khi nào không còn sx-hh nữa?
2- Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hh
Sản xuất hh khác với sx tự cấp tự túc:
- Do sự phát triển của pc-
pc-lđ
lđ-- xh làm cho sx đư
được
ợc chuyên
môn hoá ngày càng cao, thị trư
trường ngày càng mở rộng, mối
liên hệ giữa các ngành, các vùng ngày càng chặt chẽ.
- Sự phát triển của sx-
sx- hh đã xoá bỏ tính bảo thủ, trì trệ
của nền kt, đẩy nhanh quá trình xh hoá sx.
•Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
- Thứ nhất: Sx
Sx--hh --
-->
> nhằm mục đích để bán, để cho người khác td.
Sù gia t¨
t¨ng kh«ng h¹
h¹n chÕ nhu cÇu cña thÞ trêng lµ mét ®éng
lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sx-
sx-pt. khai thác được những lợi thế về tự nhiên,xh,
kỹ thuật của từng người, từng cơ sở cũng như từng vùng,từng địa phương.
Sx--hh --
- Thứ hai: Sx llsx-pt m¹
> C¹nh tranh ®· thóc ®Èy llsx-
--> m¹nh mÏ. Tạo đk
thuận lợi cho việc ứng dụng những tiế
tiến bộ
bộ khoa học - kỹ thuật vào sx,sx, buộc
những người sx-
sx -hh phải luôn năng động,
động,nhạy bén ...
...,,từ đó thúc đẩy sx-
sx-pt.
ba: SX
- Thứ ba: SX--HH --> víi tÝnh chÊt "më : Làm cho giao lưu kinh tế,
-->
văn hóa giữa các địa phương,các ngành ngày càng phát triển.
- Thứ tư: SX
SX--HH --
-->
> Xóa bỏ tính bảo thủ trì trệ của kt tự
tự nhiên
nhiên,,tạ
tạoo độ
động lự
lực…
-Thứ năm: Mục đích sx-
sx -hh là lợi nhuận, tạo đk làm giàu và làm giàu trong nền
sx--hh là làm giàu không giới han ?
sx
Kết luậ
luận:
* Những khuyết tật của sx-
sx- hh
Buôn lậu
Trốn thuế
Đầu cơ tích trữ,
Gian lận thương mại….
Vậy: có loại trừ được các khuyết tật này không?
Vấn đề đặt ra: sx
sx--hh ở nước ta đã thực sự phát huy
được những ưu thế và hạn chế được các khuyết tật
chưa? Phải làm gì để pt-
pt-kt
kt--hh ở nước ta hiện nay?
II-- HÀNG HÓA
II
Khi n/c ptsx-
ptsx- tbcn, Mác bắt đầu bằng sự phân tích hàng hoá.
Điều này bắt nguồn từ các lý do sau:
Thứ nhất : hàng hóa là hinh thái biểu hiện phổ biến nhất của
của cải trong xh tư bản.
Mác viết: "Trong những xh do ptsx-tbcn chi phối, thi của cải xh biểu hiện
ra là một đống khổng lồ nhưng hh chồng chất lại".
(V.I.Lênin
Lênin:: Toàn tập, Nxb
Nxb.. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005
2005,, t.27
27..tr
tr..472
472))
Thứ hai :Hà
Hàng
ng hó
hóaa là hì
hình
nh thái nguyên tố của của cải, là tế bào kt trong
đó chứa đựng mọi mầm mống mâu thuẫn của ptsx-
ptsx-tbcn
Thứ ba : Phân tích hh nghĩa là phân tích giá trị - phân tích cái cơ
cơ sở
của tất cả các phạm trù CTKT học của PTSX- PTSX- TBCN.
II- HÀNG HÓA
1- Hàng hóa và hai thuộc tính của hàng hóa
a – Khái niệm về hàng hóa
b – Hai thuộc tính của hàng hóa
C – Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hh
2- Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa
a – Lao động cụ thể
b – Lao động trừu tượng
c – Ý nghĩa n/c…
3-Lượng giá trị hh-nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hh
a – Thước đo lượng giá trị của hàng hóa
b – Các nhân tố ảnh hưởng tới lượng giá trị hh
c – Cấu thành lượng giá trị hàng hóa
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ
CƠ BẢN
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-
MÁC-LÊNIN
HỌC PHẦN I (Phần thứ nhất)
THẾ GIỚI QUAN, PHƯƠ
PHƯƠNG
NG PHÁP LUẬN
TRIET HỌC CỦA CHỦ NGHĨA
MÁC - LÊNIN
HỌC PHẦN II
NỘI DUNG
CHƯƠNG IV : HỌC
HỌ C THUYẾ
THUYẾT GIÁ TRỊ
CHƯƠNG V : HỌC
HỌ C THUYẾ
THUYẾT GIÁ TRỊ
THẶ
THẶNG DƯ
CHƯƠNG VI : HỌC THUYẾ
HỌC THUYẾT KINH TẾTẾ VỀ CNTB
ĐỘC
ĐỘ C QUYỀ
QUYỀN VÀ CNTB
CNTB-- ĐQ NHÀ NƯỚ
ƯỚC
C
CHƯƠ
CH ƯƠNG
NG IV
Học thuyết giá trị
Học thuyết giá trị (học thuyết giá trị- ộng))
trị- lao động
là xuất phát điểm trong toàn bộ lý luận KT của C.Mác
- Dựa trên lý luận nền tảng là học thuyết giá trị, C.Mác
đã xây dựng nên học thuyết giá trị thặng dư - hòn đá
tảng trong toàn bộ lý luận kt của ông.
NỘI DUNG
I - ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU
THẾ CỦA SX - HH
II- HÀNG HÓA
III- TIỀN TỆ
IV- QUY LUẬT GIÁ TRỊ
V– QUY LUẬT CẠNH TRANH VÀ CUNG CẦU
I- ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU
THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
1- Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
a – Phân công lao động xã hội
b - Sù t¸ch biÖt t¬ng ®èi vÒ mÆt kt giữa nhng ngêi sx.
2- Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
Trong lịch sử xh loài người, có 2 cung cách sx
Sả n xuât tự câp tư túc :
Lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ mµ ë ®ã s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra
là nh»m ®Ó tho¶ m·n trùc tiÕp nhu cÇu cña ngêi s¶n xuÊt.
Sản xuât hàng hóa :
Lµ kiÓu tæ chøc kt mµ ë ®ã sf- sx ra kh«ng ph¶i ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi sx ra nã, mµ nh»m ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu cña ngêi kh¸c,cña xh th«ng qua trao ®æi mua b¸n
trªn thÞ trêng.
So sánh kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hóa
Kinh tế tự nhiên Kinh tế hàng hóa
- LLSX ở trinh độ thấp, do đó - Trinh độ của LLSX phát
SX của con người lệ thuộc triển đến một mức độ nhất
chặt chẽ vào tự nhiên định, SX bớt lệ thuộc tự nhiên
- Số lượng SP chỉ đủ cung ứng - Số lượng SP vượt ra khỏi nhu
cho nhu cầu của một nhóm cầu của người SX nảy sinh
nhỏ các cá nhân (SX tự cung quan hệ trao đổi SP, mua bán
tự cấp, tự sản tự tiêu) sản phẩm
- Ngành SX chính: Săn bắn, - Ngành SX chính: Thủ công
hái lượm, nông nghiệp SX nghiệp,công nghiệp, nông
nhỏ… nghiệp SX lớn, dịch vụ…
1- Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
Thứ nhât : Phân công lao động xã hội
-Khái niệm: Ph©n c«ng lđ- xh lµ sù ph©n chia lđ-xh ra thµnh
c¸c ngµnh, nghÒ kh¸c nhau, linh vùc sx kh¸c nhau...
- Phân công lao động xã hội là cơ sở của sản xuất và trao đổi:
*Do phân công lao động --> mỗi người chỉ sản xuất 1 hoặc vài sp.
* Nhu cầu của ®êi sèng lại cần nhiều thứ --> mâu thuẫn --> vừa
thừa vừa thiếu --> trao đổi sản phẩm cho nhau.
* Các loại phân công lao động xã hôi :
+Phân công chung : hình thành ngành kt lớn
+ Phân công đặc thù: ngành lớn chia thành ngành nhỏ
+ Phân công lđ cá biệt: là phân công trong nội bộ công
xưởng (không được coi là cơ sở của sx hàng hóa).
- Phân công lđ-xh là cơ sở, là tiền đề của sx và trao đổi
hh, phân công lđ- xh càng phát triển thì sx và trao đổi
ngày càng mở rộng.
Mác chỉ rõ:
Không có sự phân công này,
này, thì không có sx-
sx- hh, tuy rằng
ngư
ng ược lại thi sx-
sx- hh không phải là đk cần thiết cho sự phân
công xh.
(V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005
2005,, t.27
t.27.tr.
.tr.402
402))
Tuy nhiên, pc-
pc- lđ
lđ-- xh chỉ mới là đk cần như
nhưng chư
chưa
đủ.
Ngoài sự pc-
pc-lđ
lđ--xh ra, cần phải có một đk nữa thì sx
mới trở thành sx-sx- hh đư
được.
ợc.
Thứ hai - Sù t¸ch biÖt t¬ng ®èi vÒ mÆt kt giữa nhng ngêi sx.
- Sù t¸ch biÖt nµy do c¸c quan hÖ së h̃u kh¸c nhau vÒ TLSX,
mµ khëi thuû lµ chÕ ®é t h̃u nhá vÒ TLSX.
Chế ®é t hữu:
. Làm cho lđ của ngêi sx-hh mang tính chất lđ tư nhân,
. Lµm cho qu¸ trình sx vµ t¸i sx mang tính độc lËp vª̀ kt,
. SP lµm ra thuộc quyền sh cña hä.
C. M¸c viÕt:
nh̃ ng
"ChØ cã s¶n phÈm cña nh ng l® t nh©n ®éc lËp vµ kh«ng phô
thuéc vµo nhau míi ®èi diÖn víi nhau nh lµ nhng hµng hãa.
(V. I.Lªnin: Toµn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2005
2005,, t.27
t.27.tr.
.tr.489
489))
- Sự tách biệt về kt làm cho trao đổi mang hình thức là trao đổi hh.
Phân công Các chủ
LĐ XH Thể SX
Phụ thuộc
Trao đổi sp Sản xuất
Giữa các Hàng hóa
Chủ thể Ra đời
Tách biệt Độc lập
Về KT Về KT
Giữa các Giữa các
Chủ thể sx Chủ thể sx
Kết luận: Muốn có sx-hh phải có đủ 2 đk trên….
Vậy, sx-hh đã tồn tại trong nhiều chế độ xh
. Bắt đầu là sx-hh giản đơn… Giống nhau?
. SX-hh-pt rất nhanh trong xh-tb … --->
. SX-hh tiếp tục pt trong cnxh… Khác nhau ?
Vậy,sx-hh có từ bao giờ ? Phát triển như thế nào? Khi nào không còn sx-hh nữa?
2- Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hh
Sản xuất hh khác với sx tự cấp tự túc:
- Do sự phát triển của pc-
pc-lđ
lđ-- xh làm cho sx đư
được
ợc chuyên
môn hoá ngày càng cao, thị trư
trường ngày càng mở rộng, mối
liên hệ giữa các ngành, các vùng ngày càng chặt chẽ.
- Sự phát triển của sx-
sx- hh đã xoá bỏ tính bảo thủ, trì trệ
của nền kt, đẩy nhanh quá trình xh hoá sx.
•Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
- Thứ nhất: Sx
Sx--hh --
-->
> nhằm mục đích để bán, để cho người khác td.
Sù gia t¨
t¨ng kh«ng h¹
h¹n chÕ nhu cÇu cña thÞ trêng lµ mét ®éng
lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sx-
sx-pt. khai thác được những lợi thế về tự nhiên,xh,
kỹ thuật của từng người, từng cơ sở cũng như từng vùng,từng địa phương.
Sx--hh --
- Thứ hai: Sx llsx-pt m¹
> C¹nh tranh ®· thóc ®Èy llsx-
--> m¹nh mÏ. Tạo đk
thuận lợi cho việc ứng dụng những tiế
tiến bộ
bộ khoa học - kỹ thuật vào sx,sx, buộc
những người sx-
sx -hh phải luôn năng động,
động,nhạy bén ...
...,,từ đó thúc đẩy sx-
sx-pt.
ba: SX
- Thứ ba: SX--HH --> víi tÝnh chÊt "më : Làm cho giao lưu kinh tế,
-->
văn hóa giữa các địa phương,các ngành ngày càng phát triển.
- Thứ tư: SX
SX--HH --
-->
> Xóa bỏ tính bảo thủ trì trệ của kt tự
tự nhiên
nhiên,,tạ
tạoo độ
động lự
lực…
-Thứ năm: Mục đích sx-
sx -hh là lợi nhuận, tạo đk làm giàu và làm giàu trong nền
sx--hh là làm giàu không giới han ?
sx
Kết luậ
luận:
* Những khuyết tật của sx-
sx- hh
Buôn lậu
Trốn thuế
Đầu cơ tích trữ,
Gian lận thương mại….
Vậy: có loại trừ được các khuyết tật này không?
Vấn đề đặt ra: sx
sx--hh ở nước ta đã thực sự phát huy
được những ưu thế và hạn chế được các khuyết tật
chưa? Phải làm gì để pt-
pt-kt
kt--hh ở nước ta hiện nay?
II-- HÀNG HÓA
II
Khi n/c ptsx-
ptsx- tbcn, Mác bắt đầu bằng sự phân tích hàng hoá.
Điều này bắt nguồn từ các lý do sau:
Thứ nhất : hàng hóa là hinh thái biểu hiện phổ biến nhất của
của cải trong xh tư bản.
Mác viết: "Trong những xh do ptsx-tbcn chi phối, thi của cải xh biểu hiện
ra là một đống khổng lồ nhưng hh chồng chất lại".
(V.I.Lênin
Lênin:: Toàn tập, Nxb
Nxb.. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005
2005,, t.27
27..tr
tr..472
472))
Thứ hai :Hà
Hàng
ng hó
hóaa là hì
hình
nh thái nguyên tố của của cải, là tế bào kt trong
đó chứa đựng mọi mầm mống mâu thuẫn của ptsx-
ptsx-tbcn
Thứ ba : Phân tích hh nghĩa là phân tích giá trị - phân tích cái cơ
cơ sở
của tất cả các phạm trù CTKT học của PTSX- PTSX- TBCN.
II- HÀNG HÓA
1- Hàng hóa và hai thuộc tính của hàng hóa
a – Khái niệm về hàng hóa
b – Hai thuộc tính của hàng hóa
C – Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hh
2- Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa
a – Lao động cụ thể
b – Lao động trừu tượng
c – Ý nghĩa n/c…
3-Lượng giá trị hh-nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hh
a – Thước đo lượng giá trị của hàng hóa
b – Các nhân tố ảnh hưởng tới lượng giá trị hh
c – Cấu thành lượng giá trị hàng hóa