Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước quế võ bắc ninh

  • 91 trang
  • file .pdf
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
PHẠM THỊ THẢO
KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60340410
LUẬN VĂN THẠC SỸ: QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS: NGUYỄN TRÚC LÊ
HÀ NỘI – 2018
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
PHẠM THỊ THẢO
KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60340410
LUẬN VĂN THẠC SỸ: QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS: NGUYỄN TRÚC LÊ
HÀ NỘI – 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này là kết qủa nghiên cứu của riêng tôi,chƣa
đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác.
Việc sử dung kết quả,trích dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng quy
định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo,các tác phẩm
tạp chí theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn.
Tác giả Luận Văn
PhạmThị Thảo
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn này, ngoài những cố gắng của bản thân, tôi
đã nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, Khoa sau đại
học Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội và các thầy giáo, cô
giáo đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu
để hoàn thành luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo PGS.TS. Nguyễn
Trúc Lê đã tận tình chỉ dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới các đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè và gia
đình đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, động viên khích lệ tôi, đồng thời có những
ý kiến đóng góp trong quá trình tôi thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn !
Quế Võ, ngày 15 tháng 8 năm 2018
Tác giả luận văn
Phạm Thị Thảo
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ......................................................................... vi
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN,CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ – BẮC
NINH ........................................................................................................................... 5
1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài. ..................................... 5
1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thƣờng xuyên. ...................................................... 8
1.2.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................... 8
1.3. Nội dung kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ ............. 14
1.3.1. Công tác lập kế hoạch: .......................................................................................14
1.3.3. Kiểm tra kiểm soát nội bộ hoạt động kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ..........................................................................................19
1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng tới công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên từ
ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế VõError! Bookmark not defined.
1.4.1. Các nhân tố bên trong ............................................................................ 22
1.4.2. Các nhân tố bên ngoài ............................................................................ 23
1.5. Kinh nghiệm kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN ở một số KBNN cấp
huyện .................................................................................................................... 25
1.5.1. Kinh nghiệm kiểm soát chi NSNN của KBNN Yên Phong- Bắc Ninh ............25
1.5.2. Kinh nghiệm kiểm soát chi NSNN của KBNN Xuân Trƣờng-Nam Định. ......27
1.5.3. Kinh nghiệm kiểm soát chi của Kho Bạc Nhà nƣớc Gia Lâm Hà Nội .........29
1.5.4. Bài học rút ra đối với KBNN Quế võ: ..............................................................30
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 33
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 33
i
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ...........................................................................33
2.2.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu: ................................................................................33
2.2.3. Phƣơng pháp phân tích.......................................................................................34
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ – BẮC NINH ........ 35
3.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
qua KBNN Quế Võ - Bắc Ninh............................................................................ 35
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của KBNN Quế võ...................................35
3.1.2. Tổ chức bộ máy kiểm soát chi NSNN của KBNN Quế Võ ...........................35
3.2. Thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế Võ ..................................................................................................... 39
3.2.1. Nguyên tắc kiểm soát, thanh toán .....................................................................39
3.2.2 Trình tự thủ tục kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà
nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế võ - Bắc Ninh ....................................................40
3.3. Đánh giá thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho bạc nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh......................................................... 51
3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................................51
3.3.2. Đánh giá của đơn vị sử dụng ngân sách về công tác kiểm soát chi
thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế võ. .......................................................... 53
3.3.3. Kết quả kiểm tra kiểm soát nội bộ: ............................................................ 55
3.4. Những hạn chế trong quá trình thực hiện .................................................. 56
3.5. Nguyên nhân của hạn chế .............................................................................. 60
CHƢƠNG 4: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG
TÁC KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NSNN QUA KHO BẠC NHÀ
NƢỚC QUẾ VÕ ...................................................................................................... 62
4.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên Ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ .............................. 62
4.1.1. Mục tiêu:..............................................................................................................62
ii
4.1.2. Phƣơng hƣớng: ...................................................................................................63
4.2. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho Bạc Nhà nƣớc Quế Võ........................................................................... 66
4.2.1. Giải pháp về quy trình thủ tục kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách
Nhà nƣớc. .......................................................................................................................66
4.2.2. Giải pháp nâng cao năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công
chức kho bạc nhà nƣớc Quế Võ. .................................................................................69
4.2.3. Giải pháp tăng cƣờng ƣng dung công nghệ thông tin trong kiểm soát : ......70
4.2.4. Phối hợp tốt với cơ quan chuyên môn để tham mƣu cho lãnh đạo địa
phƣơng công tác điều hành ngân sách ...................................................................... 71
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................
PHỤ LỤC
iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT Ký hiệu Nguyên nghĩa
1 BTC Bộ tài chính
2 CCB Cựu chiến Binh
3 HCSN Hành chính sự nghiệp
4 HĐND Hội đồng nhân dân
5 KBNN Kho bạc Nhà nƣớc
6 KSC Kiểm soát chi
7 KTXH Kinh tế xã hội
8 LHPN Liên hiệp phụ nữ
9 NS Ngân sách
10 NSTWS Ngân sách trung ƣơng
11 TSCĐ Tài sản cố định
12 UBND Uỷ ban nhân dân
13 XDCB Xây dựng cơ bản
iv
DANH MỤC BẢNG
STT Bảng Nội dung Trang
1 Bảng 3.3 Số liệu dự toán các cấp ngân sách 41
2 Bảng 3.4 Tình hình chi các khoản thanh toán cá nhân 46
3 Bảng 3.5 Chi nghiệp vụ chuyên môn 47
4 Bảng 3.6 Chi mua sắm, sửa chữa 49
5 Bảng 3.7 Tình hình chi khác chi thƣờng xuyên 51
6 Bảng 3.8 Tổng hợp số từ chối thông qua kiểm soát chi 53
thƣờng xuyên NSNN
7 Bảng 3.9 Tổng hợp ý kiến đánh giá của đơn vị sử dụng 54
NSNN
v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ
STT Bảng Nội dung Trang
1 Sơ đồ 3.1 Cơ cấu tổ chức Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ 37
2 Sơ đồ 3.2 Trình độ cán bộ làm công tác kiểm soát chi 39
Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ
vi
MỞ ĐẦU
1.1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế nƣớc ta hiện nay, hàng loạt các doanh
nghiêp làm ăn kém hiệu quả, thua lỗ, phá sản dẫn đến thất thu ngân sách.
Nguồn thu hạn hẹp, tình hình nợ công đã đạt đến mức báo động. Trong khi đó
bộ máy hành chính còn cồng kềnh khiến nguồn ngân sách chi thƣờng xuyên
dành cho bộ máy , con ngƣời rất lớn, hạn chế nguồn ngân sách dành cho chi
đầu tƣ phát triển, chi cho cải cách tiền lƣơng, an sinh xã hội… Trƣớc thực tế
đó, chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc là đẩy mạnh tinh giản biên chế, nhằm xây
dựng bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả. Các bộ, ngành, địa phƣơng hiện
đang quyết liệt thực hiện việc tinh giản biên chế theo chủ trƣơng của Đảng,
Nhà nƣớc. Nếu kiểm soát tốt việc giao dự toán chi thƣờng xuyên của các đơn
vị gắn với tinh giản biên chế sẽ là một trong những biện pháp hiệu quả để
giảm chi thƣờng xuyên - lĩnh vực chiếm phần rất lớn từ ngân sách hiện nay.
Do vậy việc kiểm soát chặt chẽ các khoản chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà
nƣớc luôn là mối quan tâm lớn của Đảng, Nhà nƣớc và của các cấp, các
ngành, góp phần quan trọng trong việc phân phối và sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực tài chính quốc gia, chống thất thoát lãng phí NSNN, tạo điều kiện
giải quyết mối quan hệ giữa tích lũy và tiêu dùng; tăng cƣờng kỷ luật tài
chính; bảo đảm vai trò của nhà nƣớc trong quản lý và điều hành NSNN.
Công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua Kho bạc Nhà nƣớc
Quế võ đã có những bƣớc chuyển biến tích cực. Đặc biệt khi Luật NSNN
đƣợc áp dụng, các khoản chi đã dần đi vào nề nếp theo đúng chính sách, chế
độ quy định. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc, công tác tổ
chức chi và kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên từ NSNN qua KBNNQuế
võ trong thời gian qua cũng đã bộc lộ một số hạn chế nhƣ: Việc kiểm soát
theo các tiêu chuẩn, định mức chƣa thật sự đảm bảo do hệ thống tiêu chuẩn,
1
định mức chƣa phù hợp thực tế; tình trạng buông lỏng quản lý, vi phạm các
nguyên tắc quản lý tài chính, ngân sách, làm thất thoát tài sản của Nhà nƣớc
còn rất lớn tại các đơn vị sử dụng ngân sách; nhiều vấn đề cấp bách không
đáp ứng kịp thời hoặc chƣa có hƣớng xử lý thích hợp, công tác điều hành
NSNN của chính quyền trên địa bàn còn hạn chế, vai trò quản lý quỹ NSNN
trên địa bàn chƣa đƣợc bộ máy tổ chức quan tâm đúng mức, năng lực kiểm
soát chi còn hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc kịp thời với những đổi mới… Chính
vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu về vấn đề nâng cao chất lƣợng kiểm soát chi
NSNN qua KBNN Quế Võ là vấn đề không mới nhƣng là vấn đề đặt ra để các
nhà khoa học và chuyên môn tiếp tục nghiên cứu nhằm hoàn thiện các văn
bản pháp lý, nâng cao chất lƣợng kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế võ, từ đó quản lý có hiệu quả việc sử dụng NSNN thông qua công
tác kiểm soát chi của KBNN, góp phần thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và
phòng chống tham nhũng.
Với những lý do nêu trên, học viên lựa chọn đề tài: "Kiểm soát chi
thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh"
làm luận văn thạc sỹ tốt nghiệp. Qua đó nhằm làm rõ tổ chức, cơ chế quản lý,
hoạt động kiểm soát và nâng cao hiệu quả chi thƣờng xuyên NSNN qua Kho
bạc Nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh.
1.2. Câu hỏi nghiên cứu:
Để hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN
Quế Võ - Bắc Ninh cần phải có các giải pháp gì?
1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích:
Làm rõ những vấn đề cơ bản về quản lý kiểm soát chi thƣờng xuyên từ
Ngân sách qua KBNN Quế Võ, đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng chi
2
thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ, đề xuất các giải pháp góp phần
hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN tại KBNN ở Quế Võ giai đoạn
2018- 2020.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
Làm rõ và hệ thống hóa những lý luận chung và những kinh nghiệm
thực tiễn về NSNN, chi NSNN và kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế Võ.
Đánh giá, phân tích thực trạng về kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ từ năm 2012- 2017.
Đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
qua KBNN Quế Võ giai đoạn 2018- 2020.
1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu là những vấn đề liên quan đến công tác kiểm soát
các khoản chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua KBNN Quế Võ.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về
chi NSNN, công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua
KBNN, từ đó vận dụng nghiên cứu công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ.
Phạm vi về không gian: Nghiên cứu công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ - Bắc Ninh.
Phạm vi về thời gian: Công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN tại
KBNN Quế Võ từ năm 2012 đến 2017.
1.5. Kết cấu của luận văn:
3
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn đƣợc kết cấu thành 04 chƣơng,
cụ thể nhƣ sau:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về kiểm
soát chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3: Thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ – Bắc Ninh
Chƣơng 4: Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ
4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN,CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ –
BẮC NINH
1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.
Kiểm soát chi ngân sách Nhà nƣớc NSNN nói chung, kiểm soát chi
thƣờng xuyên NSNN nói riêng là một công việc rất quan trọng đảm bảo thực
hành tiết kiệm chống lãng phí thất thoát ngân sách Nhà nƣớc.Vì vậy vấn đề
kiếm soát chi thƣờng xuyên thành đối tƣợng nghiên cứu trong các đề tài khoa
học nhƣ: luận văn thạc sỹ, luận án tiến sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học ở các
cấp … Đã có một số công trình đƣợc công bố thời gian gần đây nhƣ sau:
Luận văn thạc sĩ: “Tăng cƣờng quản lý chi thƣờng xuyên NSNN trên địa
bàn thị xã Sơn Tây ”, 2015 của tác giả Nguyễn Quang Hán - Trƣờng Đại học
Thăng Long. Đã đƣa ra đƣợc thực trạng công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên tại
Thị xã Sơn Tây. Luận văn cũng đã đƣa ra đƣợc một số tồn tại trong trong công tác
tổ chức bộ máy kiểm soát chi tại Kho bạc Nhà nƣớc còn tồn tại nhiều đầu mối,
cồng kềnh, chƣa phân định rõ đƣợc trách nhiệm của ngƣời chuẩn chi với ngƣời
kiểm soát chi chƣa rõ ràng do đó ảnh hƣởng đến chất lƣợng kiểm soát chi NSNN.
Luận văn thạc sĩ: “Hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc tại
Kho bạc Nhà nƣớc huyện Lƣơng Tài tỉnh Bắc Ninh ”, 2014 của tác giả Lê Gia
Hữu, Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Luận văn đã đƣa
ra đƣợc vấn đề cơ sở lý luận và tình hình thực tiễn công tác kiểm soát chi
NSNN, đã nêu ra đƣợc sự bất hợp lý của quy trình kiểm soát hiện nay còn
nhiều phức tạp, và cũng đã đƣa ra đƣợc giải pháp mang tính khả thi. Tuy
nhiên các giải pháp đó chƣa áp dụng đƣợc rộng rãi ở các địa phƣơng.
Luận văn thạc sĩ: “ Tăng cƣờng công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
cuả Ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Yên Phong Bắc Ninh”2014
của tác giả Nguyễn Thị Kim Thanh,Học viện nông nghiệp Việt Nam. Luận
5
văn đã phân tích thực trạng và hiệu quả công tác kiếm soát chi thƣờng xuyên
NSNN hiện hành và rút ra những hạn chế để hƣớng tới những đề xuất các giải
pháp có liên quan nhằm đảm bảo việc tăng cƣờng công tác kiểm tra kiểm toán
nội bộ nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát, kịp thời phát hiện các dấu
hiệu vi phạm trong hoạt động Kho bạc Nhà nƣớc.
Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc nhà nƣớc Đaklak ”, 2016 của tác giả
Nguyễn Chí Cƣờng , Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã đƣa ra các giải pháp để
hoàn thiện cơ chế chính sách của Nhà nƣớc cần đầy đủ rõ ràng và thống nhất
để thuận tiện cho công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên.
Luận văn thạc sĩ “Giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản
lý ngân sách cấp huyện qua KBNN Gia Bình tỉnh Bắc Ninh ”, 2013 của tác
giả Vũ Văn Hải, Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Đã
phân tích đƣợc thực trạng công tác phân quyền trách nhiệm giữa các cơ quan
trong quản lý và điều hành ngân sách còn chồng chéo ảnh hƣởng đến hiệu
quả sử dụng ngân sách Nhà nƣớc của các đơn vị sử dụng và các chủ đầu tƣ.
Luận văn đã đƣa ra đƣợc một số giải pháp chủ yếu. Tuy nhiên các giải pháp
đó còn chƣa thật toàn diện.
Luận văn thạc sĩ “Kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách
ở Kho bạc Nhà nƣớc huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh”, 2016 của tác giả Ngô
Anh Hài, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn đã khái quát
đƣợc thực trạng hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ từ NSNN, những vấn đề nổi
cộm trong quá trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ qua KBNN huyện từ đó
đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN.
Luận văn thạc sĩ “Kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua
Kho bạc Nhà nƣớc Nam Định”, 2015 của tác giả Hồ Thị Hải Lan, Đại học
Lƣơng Thế Vinh. Luận văn đã chỉ ra đƣợc mức độ hài lòng của các đơn vị
giao dịch tại Kho bạc Nhà nƣớc Nam Định.
6
Ngoài ra trên tạp chí quản lý ngân quỹ Quốc gia có rất nhiều bài viết đề
cập đến công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN nhƣ:
Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN, của Nguyễn Đình Linh và Dƣơng Công Trinh, tạp chí
Quản lý ngân quỹ Quốc gia tháng 9/2013; Đổi mới phƣơng thức kiểm soát
chi và vị thế, vai trò của KBNN, của Nguyễn Công Điều, tạp chí Quản lý
ngân quỹ Quốc gia tháng 9/2013; Kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc tại Lào
Cai: Một số vƣớng mắc và kiến nghị, Của Vũ Trọng Phụng, tạp chí Quản lý
ngân quỹ Quốc gia tháng 8/2016; Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên ngân sách xã qua kho bạc Nhà nƣớc Vĩnh Phúc. Của Nguyễn Mạnh
Tuấn,tạp chí Quản lý ngân quỹ Quốc gia tháng 3/2017…Các bài viết cũng
đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao vai trò và hiệu quả công tác kiểm soát chi
ngân sách Nhà nƣớc của Kho bạc Nhà nƣớc hiện nay.
Nhìn chung, trong các đề tài khoa học, các công trình nghiên cứu trên
của các tác giả đã đề cập đến những một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chi
ngân sách nhà nƣớc, chi thƣờng xuyên và kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
dƣới những góc độ nhất định, đã đánh giá thực trạng, đề ra các giải pháp có
tính khả thi trong việc tuân thủ các quy trình nghiệp vụ quản lý chi thƣờng
xuyên và cũng đã đánh giá đƣợc mức độ hài lòng của đơn vị sử dụng ngân
sách giao dịch tại Kho bạc. Tuy nhiên những công trình trên, hoặc chỉ đề cập
đến các vấn đề chung, hoặc chỉ nghiên cứu cụ thể tình hình kiểm soát chi
NSNN tại các địa phƣơng khác.
Hiện tại chƣa có công trình nghiên cứu về công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ. Vì vậy tiếp tục nghiên cứu vấn đề cấp thiết
này tác giả đã kế thừa và phát huy có chọn lọc các lý thuyết mà các tác giả
đƣa ra để làm rõ hơn một số vấn đề về công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
nhằm đƣa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN tại Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ.
7
1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thƣờng xuyên.
1.2.1. Các khái niệm cơ bản
1.2.1.1. Khái niệm chi ngân sách nhà nước:
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN theo
nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp nhằm trang trải cho chi phí bộ máy nhà
nƣớc và thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nƣớc do vậy "Chi
NSNN là việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm đảm bảo thực hiện các
chức năng của Nhà nƣớc theo những nguyên tắc nhất định".
Quản lý chi NSNN: Quản lý chi NSNN là sự tác động của Nhà nƣớc
vào hoạt động của các đối tƣợng có thu nhập và các đối tƣợng sử dụng một
phần thu nhập đó bằng các công cụ quản lý vĩ mô của mình để thực hiện các
chức năng nhiệm vụ của Nhà nƣớc Vì vậy đối tƣợng tác động của quản lý chi
NSNN là toàn bộ các khoản chi của NSNN đƣợc bố trí để phục vụ cho việc thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc trong từng thời gian nhất định. Tác
động của quản lý chi NSNN mang tính tổng hợp, hệ thống gồm nhiều biện pháp
khác nhau, đƣợc thể hiện dƣới dạng cơ chế quản lý. Cơ sở của quản lý chi
NSNN là sự vận dụng các quy luật kinh tế xã hội phù hợp với thực tiễn khách
quan. Mục tiêu của quản lý chi NSNN là đem lại kết quả tốt nhất về kinh tế xã
hội, đồng thời giải quyết hài hòa mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa một bên là
Nhà nƣớc và một bên là các chủ thể khác trong xã hội.
1.2.1.2. Khái niệm kiểm soát chi NSNN qua KBNN
Kiểm soát chi NSNN: Kiểm soát chi NSNN là quá trình các cơ quan
Nhà nƣớc có thẩm quyền thực hiện thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản
chi NSNN theo các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do
Nhà nƣớc quy định dựa trên cơ sở những nguyên tắc, hình thức và phƣơng
pháp quản lý tài chính trong từng thời kỳ. Vậy để đảm bảo các khoản chi
đƣợc thực hiện tiết kiệm, hiệu quả tránh lãng phí thất thoát tiền và tài sản của
8
Nhà nƣớc thì việc kiểm soát các khoản chi đó Nhà nƣớc đã giao cho Kho bạc
Nhà nƣớc thực hiện chức năng kiểm soát chi NSNN theo các chính sách, chế
độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nƣớc quy định theo những nguyên
tắc, hình thức và phƣơng pháp quản lý tài chính trong quá trình cấp phát,
thanh toán và chi trả các khoản chi của NSNN.
1.2.1.3. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước
Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của nhà nước nhằm bảo đảm hoạt
động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, hỗ trợ
hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của
nhà nước về phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Từ khái
niệm này chi thƣờng xuyên bao gồm 4 nhóm cụ thể nhƣ sau:
Các khoản chi thanh toán cho cá nhân gồm: tiền lƣơng, phụ cấp lƣơng,
học bổng học sinh, sinh viên, phúc lợi tập thể, chi về công tác ngƣời có công
với cách mạng và xã hội, chi lƣơng hƣu và trợ cấp bảo hiểm xã hội, các khoản
thanh toán khác cho cá nhân; Các khoản chi nghiệp vụ chuyên môn gồm: thanh
toán dịch vụ công cộng, vật tƣ văn phòng, thông tin tuyên truyền liên lạc, hội
nghị, công tác phí, chi phí thuê mƣớn, chi sửa chữa thƣờng xuyên, chi phí
nghiệp vụ chuyên môn của từng ngành; Các khoản chi mua sắm sửa chữa lớn
tài sản cố định và xây dựng nhỏ gồm: sửa chữa lớn tài sản cố định phục vụ
chuyên môn và các công trình cơ sở hạ tầng; chi mua tài sản vô hình, mua sắm
tài sản dùng cho công tác chuyên môn và các khoản chi thƣờng xuyên khác.
Căn cứ vào vào mục đích sử dụng vốn Chi thƣờng xuyên bao gồm các
khoản chi cụ thể nhƣ Chi cho sự nghiệp kinh tế: Chi sự nghiệp kinh tế gồm:
Chi sự nghiệp nông nghiệp, sự nghiệp thủy lợi, sự nghiệp ngƣ nghiệp, sự
nghiệp lâm nghiệp, giao thông, kiến thiết thị chính và sự nghiệp phát thanh,
sự nghiêp kinh tế công cộng khác; Chi điều tra cơ bản, đo đạc địa giới hành
9
chính các cấp; Chi về bản đồ, đo đạc cắm mốc biên giới, đo đạc lập bản đồ và
lƣu trữ hồ sơ địa chính; Chi định canh định cƣ và kinh tế mới
Chi sự nghiệp văn hóa xã hội: chi sự nghiệp giáo dục đào tạo; chi sự
nghiệp y tế, sự nghiệp văn hóa thông tin, thể dục thể thao, sự nghiệp phát
thanh, truyền hình; sự nghiệp khoa học, công nghệ và môi trƣờng; sự nghiệp xã
hội, sự nghiệp văn xã khác.
Chi quản lý hành chính: là các khoản chi cho hoạt động của các cơ
quan HCNN thuộc bộ máy chính quyền các cấp từ trung ƣơng đến địa
phƣơng; Chi về hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam; Chi về hoạt động
của các tổ chức chính trị - xã hội: Bao gồm: mặt trận tổ quốc Việt Nam, Liên
đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội CCB
Việt Nam, Hội LHPN, Hội nông dân Việt Nam. Đối với nƣớc ta, các tổ chức
trên là các tổ chức thuộc hệ thống chính trị của nƣớc ta, do vậy theo quy định
của luật NSNN, NSNN có trách nhiệm bố trí chi ngân sách đảm bảo hoạt
động của các tổ chức này; Chi trợ giá theo chính sách của nhà nƣớc; Chi các
chƣơng trình quốc gia; Chi trợ cấp cho các đối tƣợng chính sách xã hội; Chi
tài trợ cho các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp theo quy định của pháp luật;
Chi trả lãi tiền cho nhà nƣớc vay; Chi viện trợ cho các chính phủ và các tổ
chức nƣớc ngoài; Các khoản chi khác theo quy định của Pháp luật.
1.2.1.4 : Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho
bạc Nhà nước
Khái niệm: Kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN là việc
KBNN tiến hành thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên
NSNN phù hợp với các chính sách, chế độ, định mức chi tiêu do nhà nƣớc
quy định theo những nguyên tắc, hình thức và phƣơng pháp quản lý tài chính
trong quá trình cấp phát và thanh toán các khoản chi của NSNN.
10