Khu vực hoá kinh tế những vấn đề đặt ra cho việt nam
- 95 trang
- file .pdf
KHOA KINH TỄ
___V.1.
-____
»)ẬN(Ỉ
T ĐỨC LONG
KHU vự c HÓA KINH TÊ - NHỮNG VẤN ĐỀ
r
ĐẶT
ề RA CHO VIỆTo NAM
U I Ậ N VAN T H Ạ C S ĩ K H O A H ọ r K I N H r í :
ì là Nôi 2000
MỤC LỤC
1 1 (III\'
I ,õí núi «liiti
( I n rơn 1» 1: ( ’<> s<» lý Infill VII III ực I ¡«*11về UliM VUI’ lióỉi Uinl» lc. -1
II. C'(í sớ lý luẠn vổ lịuá trình hình Ihành các khối liên kết kinh 10. 4
1.7. 'llụrc cliíVl cú:t klìU vực hóa ki [ill tế. w
1. V Nluìng nhím tô ilitícdAy lỊiiá trìnlì hìnli thành và pliál tricn cua
khu vưc hÓH kinh lố. 1I
1.4. Những uíc (lộng cùa khu vực hóa đối với ndii kinh lê thè gịới. í4
1.4.1. Nlnìnụ lác dộng lích cực. 14
Ị .4.2. Nlnrnj: lcíc clònu liOu cực.
Clnĩơnu 111 Nhíinu X« hưởng phát trién c ủa k h u vưc hóa kính te. I‘>
2.1. K h u vực h ó a k ín h lố phái trỉổn m ạ n h mD. đ ạ c hiọt 1à SỈU1 khi
kêt llnìc chiên tranh lạnh. |<)
2. i . í . Cỉic khôi kinh tò klui vực kíiỏng ngùng dược mớ rộng ỉ ()
2 . 1.2. (Yic khu virc kinh lố mỏi tiếp tuc được liìnli Ihànli ,?4
■I V Mứr (lò luíp nít; Ironp nôi hô cúi« CMC klini kinh lr klinnj*
níiừtìi! (Itf< <(.’ Iiíbtị! OỈIO.
2.). Khu VIÍC h
1! Nhiriự: ilirti kiên (ỊIIV (tịnh c;í< loại liìiìh liên ko'i kinh ỈC' khu
\ u v.
( íic iiình (hire Hên kỏl kinh tếkhii vực.’.
; ' Sư pia in»Ịi CÚM oil* liỐH khu vưc. các I;mi ỉiiỉk:. lứ piác phái
ỉricn kinli 10 Ironji licMi trình kim VIIV hóa. 40
kim vực hVn.
2.5 Các In flute kinh tc loàn Ciìu nụíiv ònig (lónụ vni Im qtiỉin
liọiiịi nong việc dãy mạnh su phái Iriổn m » tá c khối kinli 1C. 47
\fĩ. Klui vire lun» Vfi (nàn Ccùi hóií sò là tlõn^ĩ lực chính ill lio iliiy sir
pliíil Iriõn CUỈ» nôn kinh lê liu'* Jiiới.
I. Bit'll hiện ciia kliu vực hóa Iron g xu Ihế loàn cđu hóa. 55
2A2. Quan hệ ị>iCr«i toàn cáu hóa và kill! vực liÓH 57
y Kim vơc hóí) và 1 (1,111 Cíin lióíi sẽ có niiihii: bưríc ! iòìi mỏi cìinu
link VIAs Sif pluU hii5n của »ổn kinh (éc thếịiirti.
Ch ưonu I I I : l á c ílộng của k h u vực hóa kinh tế dối với Việt Nil 111 í>5
V1 Nhữiiịi tác itônu cúa kill! vực hóa đối với kinh (O’ V ¡01 Nam 65
V II Nliữn^ lác đông lícli cực
VI 2. Nhfrnji lííc d ộng lieu cực
1.2. Những phương hưứnjỊi cơ hản nhằm phái Iriển sự hợp lác kinh
tí* Jiiftît ViỌỉ Niim vrti Ccíc mrớc (rong khu vực 17
^.2.1. Phương hướng chung 72
t.2.2. Plmơnn lur<‘tnj» hợp tác với các đối lác trong klui vue 74
* * ( \\c uiíũ phĩíp (lể link: (tíỉy hội nhíip khu vực- cùa Viel NJam 75
KOI ftifin XI
DANH MIJC CAC C H 0 VlfcT I A I
• ASRAN (Association of Southeast Asian Nations)
• Al l A (ASRAN Free Trade Areas)
• A H * ”(Asia - Pacific IEconomic Cooperation)
• ADH (Asia IXvelopment Bank)
• CRPT(Common El’lectivc Prefevenlial Tariff)
• l;,U (Ruropean Union)
• RRC (Ruropean liconomic Council)
• t ’l’A (I fee trade Areas)
• < X i l ’ ( ( tt-o s* 1J o iii c m O c I ’r i K l t i e U
• IM l-(International Monelari Fund)
• CiNP (fiross National Product)
• NICs (Newly Industrializing Countries)
• NAITA
• OFX'D (Organization of Rconomic Coo|>cialion and Development)
• FDI (Foreign Direct Investment)
• WTO (World Trade Organization)
• w n f W o r l d flank)
• PF.CC (Pacific Fconomie Cooperation Council)
• SR I A (Subregional Trading Arrangements)
• A.SI'M (Asia - Rurope Meeting)
• II* '(International Finance Company I
• (iA I I'fCencial Agreement on Tariff and I raile)
L Ở I N Ỏ I f)Ẩ tl
I. l ính t;»|) ílùí'1 cir.1 dế lili :
Tif SÍHI f i l i e n I n m h IÌK' giới Irìn t h ứ hai (tốn Iiíiy inộl XII li in m n XUỈÌI h iệ n
VÌ1 chi pho i (lòi siSmị» kìnli 10 liiố giớ i, (ìó là «.ỊUi* t r ì n h h ì n h (h à n h và pluil Iricn
Cik k h òi k i n h IC klui vực h a y c ò n gọi là lien tr ì n h k h u vực: h o a . Đặc hiệl lir khi
c h i ên ttanli la n h kei 1 Ì1 ÚC. liến t rì n h n à y tlã phái n i ổ n tnạnlì m ẽ và ci inu với
loà n CẦU h ó a . liOn trình n à y d ã trờ Iliỉlnh TÌ1ỘÍ t r o n g hai d(>nji lực d iín li ch i pliôi
(lời SÙUỊỊỈ k i n h to »hè £Ì
lo n : Iliúc iliiy drill tlf. mỡ lộng thươnu mại. lAng mrờnp kinh lô cúa các quốc
<’?;• •!>>?’ f1ui% (t(Sf •■(!( ttii' 11 nv.mil mo cú« CÍ1 C khỏi kinh tỡ eOng đat ra không ít ví\n dò VỚI CÍU' qnôc
ịiia lltnm hay không tham gia vào tiến Irìnli khu vực hóa như, làm lliố nào
(te duy (l i huyen ihong vãn hóa, hàn Síic (ỉíìn toe. chủ (Ịuyín lành (ho. an ninh
< |tiỏ v Jiia I m u u iliổu k i ệ n liòi nhập... f)Av ĩìnrc . s ự l n c«< Í 1 Ó I v à c iĩiìịi \ì\ ( h á c l i
tluív Và đílv cimg chính là Cik’ vÁn (lề cún Viêt Nam khi rhúnjỊ Í!* íi'í* MỈulp
các khỏi kinh tr kim vực như: ASKAN. A I T C . Vil (tmie Irc't lliànli mòí ílùmli
VK’II I1 L!;\\ t nnn vai trò tfc'li cực ÍI’OMU r;u: klini kinh (ê nàv
Nliir vịl\. vire Jim hiểu llìirc cỉuíl cùa lien trình khu vire hóa và nhỡn«! lác
itnn.ü v.ua nó (loi v
khu vuv hóa niur: "Xu hướng khu vực htSa CÁC qnan hc kinh 10' Irnng điều kiện
htC'M n;iv CI1 !( ( ;s. I s Vo f)ạì Lirợc và IS. Kirri Ngoi.'. 'Tonn cổi! hoa vỉi kim
VIIV lìón (.lia hoe ũi;i Ti xon Ị! íTrnmi Quốc). "I .iôn kòi Ivinh lò qiiòV lè: Oiiỉí
»rình. liiÍM» vonti và nlmnu ,u<íi ỷ" cúa David 'ĩliciuítMson. ’Mối (|u;m he tạp
iloàỉi ho;t klui vực vi» I(>tin c;ui ln»a kinh Ỉ0' cùa hoc giỉi ZhiiM^ .liiiiuỊdon^. hàu
VC M! lliè kinh 10 thô giới hiện nay": "Quan họ hợp lát Nam - Nam và vrtn etc
Iniin tñu hó n " : “ Kliu vựr hóii - XII the filial IriCn «Ịunn Irons: fila m-n kinh to UiO
;'i(íi” .. S ong , (ton n a y ờ Việi Nam vốn chira c ó m ọ t c ô n g uìnl i n à o n gh iô n cứu
1oil 11 (liên vé vtfil d ề này. c hì n h vì v ạy . dồ lài n g h i ê n c ử u n à y lili chnịi Irở ne n
ÚÌỊ1 (liiot
2. Mill' (Ill’ll nựhicti cứri
I.MMÌ rõ Ìlụrc diííl flirt khu vực hóa kinh 10 là jỊỊÌ. những a t S(t hình tbànlì
k lili vực lió:i. lác
mót lũ'nii nói th:mi khảo (lối với liêu tnnli liội Ìihap klui vực và thì* £Ĩứi cua
Việl N;im.
3. t)ôi tiroim vồ plìạnt vi nghiên cứu
1 mn VH« chi Ịíiớỉ Hạn ngtiíổn cớu Om hiến các (tftc Irtrnịi chu yêu IIM khi»
vựi turn kinh tí>, Kti «1iứ phát Iríổn cíin HtOn lơợnp nàv va rác lác (lộng cu;t
c lilín»: ló'i IKM» k i n h 10 lliê ũiới. Tìr íló. n ê u nliữiiỊi víln (lồ càn (|IIÍU1 (Am tron**
liOn trình hòi n h ậ p cút» Việl Nam
4 . 1’liưong pltỉip nghiên cứu :
I .uẠn vãn ^If (funji tổnji h ợ p niiKMi phư
«> sá nh.
Nlurnji
bã n ‘ỈỈMI cliìv:
1lui nhai, plum lích và là m s á n g to c ơ s ớ k h o a h o c c u a kill) vực lióa kinh
lõ. hiín 1/liàl. n h ữ n g 1| 11(111 niỌm c h í n h VCkill! vự c h ó a kin h lố vì» c á c nliAn lò
c h u y êu llnic d ã y cluing p h á i Iriển.
I lui hai. làm s á n g lo d ặ c li ư n g xu Ihc phái trien c ù a k hu virc lìóii kinh lò
- Thứ ha. In}» C<1 sớ (ló, đưa ra mộl số gợi ý có tính chnt tham kháo giúp
Yièi Nỉtm Iioiiịị: liên Irình hội nliẠp klìn vực và thề giới
ft. KOI CÎ11I ( ' l i a luận Víiiì
Nr.oài I .ni nt»Ĩ tîÀn. Kèï inftn. Phụ lue. Danh mục li'ti liệu lliỉim khño. I.liftn
v ã n k é l c â n lỉìm } diirtínjti.
( ! : ('lí sớ lý luítn vít thực tiễn vổ khu vực ho;t kinh tố.
( hn ĩí n u ?: Nil ling xu h ư ớ n g p h át Iriển c ú a k im vự c h ó a k i n h lố.
(Tiươnsi 3: tác đ ộ n g cũ a klui vực hóa k in h tố đ ối vứt Viel Nam.
chu o n s l:
( (Í Sfï l/s IJ'ÂN VÀ mự( ni.N Vf: Kllt.1VỊT HOÁ KINH IÍÍ.
1 . 1 . < <* S f l I > I l ' À N Vf; U l ' À l l t Ì NI I I1ÌN1I T I I À N I I C Á C KI I O I M Í A K Í T
K INI 1 Tfc
( ù n j i V(»i sir phái trican en;» klioĩi Ỉ1ỌC CÒI1ỊI n u h ç . nô n k in h le ilû' J>iú'i nu»,v
c-àn«* thrcic- If IKK- lô l i ô u r . \ o d o . iluìiiỊ! CÎH* hoại ctônji phfln c ô n e la » (lônjj và
lu
C' (0 (lựí\ tròn nen conụ I«I(» liniiu ¿iifra các (Ịnốc ịiia chính I<1 các nguồn lưc lir nliièn có lơi riciii!
1MI1U C1UÌ sir ( iluvòn m ô n h ó a (là l à m clin c á c n ư ớ c trôn th ê pii'ifi nj ià y ph ụ
il m n c IAn nh:m \Y lili n g u y e n . njilKMi vốn. có nj i Îighô k v limai. lili Inn'mj:... lin
lió. (lo phá( (rien k in h 10 ctôi flot trì nh c h u y ê n m
Í1Ó11 kinli to phát lción vAn 1‘íìn V}\ p h ụ th i u V v à o c á c (ỊUCĨC ịiia k h á c , ( h ì n h sư
plm I h n ò c ĩ;1»i n h a n (tó lìi liền lie f i l a lịuá Irìnii liCn kcì k i n h tè.
Cỉíc lý IníMi về liíMi koì kinh lố khônji pliAi mclri xuAÌ hiên lr
kinh tô hoe i n cliOn. Tiên hicH là nhà kinh te hoc niiiftfi Anh A
cho rằng muốn lăng nguồn của cải của điíl nước, cần dựa vào việc nang cao
nâng SUÍÌI iao dộng, mà nuiòn nang cao Iiỉlng suàt lao ilònu lại cẩn phái dưa
vã«) ptiãn còiiịi lao (Jông. Nuuyên lắc phAn cỏnjỉ lao dỏnu klión^ những thíclì
hợp dế áp dụng Irong cùng một ngành Irong nội hộ ciia cùng một mrớc\ mà
ròn tluVI» h(
ciiii mòi nirức linỗc lìì (liều kiỌn có lợi (lo con nutrứi ĩạo nỉ. MỖI nư(V r;ìn s;in
XIIÌÌI r;i t á c sán phâm có Ị^iií lliànlt lluíc tò luyệl đối nhô h
sư lư (In Ihintnj: mai. các ngtinn lưc fila lliố ^iới sẽ dược phân phôi hiÇu (ỊUíi và
/|
o* !(ñ d i o tỪM.u nư ớc . MìU*
inộl ciich MtSi hiìl h i ệ u q u á k i n h lê c ú a v iô c d i u y O n m ò n lión v à s ư lơi ích c ú a
vụr lự đ o lliirou»! niiii pifia CJÍC (|IIÔ*C J»ia.
Kò ilũtti lir l ư ó n ^ cú« A
Dnvũl R ic ;m ln Í I 7 7 7 IH7M (lã (1ư;i ni lv llmy ri ‘lựi liu- s o viMih” ( )nu cb<*
I;í 11f*. t!ur»'ì>j* m:ú (ỊIIỐC lì’ v;ỉn c ó lợi c l m l;M Cỉí OK' 1|IH»C ụiỉi. Iijiciy I\i iMint'
tr ư ờn ụ li o p m o l (ỊinSr n>¡» c ó IliCti qiiií s?’m xnííl CSK’ Imn và m ộ t (ỊtroV J1Í.1
Ilion qtü'i s án \\ịiu tliiìp h ơ n (lui với Cĩí ÍVrii mịll l i à n g tr o n d ố i. T m n j i tnft'tnji littp
níiv. IỊ1IÒC ịĩii» lK*n liên SC c h ọ n m ặ t b n n u CHÍ t h i plií s à n xnAI thííp Imn (lioìie r o
Iiíin«! smít c a o l u m ) ( l o n g lìỉ»i tn ặ l h à n g đ ố s à n XIIÍĨI. c ò n q u ố c Jii;i líic h ạ n sõ
il w v O n Sỉiit MfíU m n t hftnj: c ò n lại. N h ư vay. k h ô n g plìíM n á n g SIIÍH lito dñnjL*
m o l m ạ t h á n j i n à o lió CÚH i n ỏ t q u ố c £Ín c a o (luyỌl (lui) hífn nftnj» siiíVl la o
(Iñiii! cun rÒMi! Itiiìl h à n g đ ó ờ nước: ngoAi I;* nliAn lố CỊUVOI (lịnh c h ú y ế u c ù a
th ư ơn g m ;ú q u ò c lỏ m à nhíìn tổ q u y ế t đ ị n h cliínli hì m ứ c n ii ng s uẩl lao (.lộnjLi
c a n iươnịì đòi c u a m ặ t h à n g đ ỏ s o với m ứ c n à n g s u ấ l cúri c á c ÌTŨU li à n u k h á c
Iron«: c ù n g m ó i q u ố c g i a . Đ a y c h í n h là ngLiyC’11 n h a n lý ¡ựiái lại s a o bấl c ứ mõ!
lị mil* Jji;i Itĩui. hAl k è trì nh ilộ kinl) lò (Jạ( tlirưc ứ m ú c (lõ n à o (ÍCH c ó l(fi kh i
tluim ịiiiỉ v ào q u á (lì nh p h a n c ô n g và h ợ p l á c CỊUOC 10.
MiỊc (IÌI k h ô n g b a o lỊUỉít d ư ợ c hếl m ọ i nluln lò p h ứ c l ạ p CÍM q u a n họ k i n h
10 <|tun li:. Iiliunji lý llmyè ! VC lợi 1hê S(» sánl) c n a D a v i d R i c a r d o ilf» k h á i (jüíti
itưỢ c b;m f i l i l í sAu X i \ và 1*Ố1 l<ìi CIIJ1 CHC cỊUrin lie k i n h lc1 (ỊUÔV lổ I;'| m o i (|uo<;
iiiit tlct! c:<> lui Khi lliỉiin ịx'\i\ v à o ihưoìiị: m ạ i 1|UÔV lò và m ố i (|iiôt ui;i c<’> Iho’
!;inu ii.unun ú m hỉHiỊi c á c h XIIỈÌI k h ấ u vắc ntẠi liìniịi lUfc/c SSU1 xufll từ c á c MỊiitồn
n n u y ê n liCu (lư Iliira (< iroiiỊi n ư ớ c , đ ổ n g llìời nliẠp klirtu t á c inrn lìíiMỊ! mñ o í f
yòu lu lio s á n xtiãt la e l i ú n g lại k h a n h i ê m . N h ờ c ó lluro'n^ niạ ị (ỊIKK' lê m à m ồ i
DIKK CO klr.í nrtn^i liôu (lùn.u ỉi.uoài (lườtìụ ui
I ri I inh t<%liV-n piiỉim vi k h u virc vì* (ỊIKK lố
Ị-Vn llir k \ M \ . I!k*(» (|1iíiii (liêm cúíi M arx thì s ơ lien kôt niíía 1/ỉk' c.lfui
u V là bỉil n ụ u ồ n lir ‘s ư phAn f ô n j i lao (1òuji và s ư phnl Ilion cu;« tn io <1<*i h à n 4'
h ó a " . IIM c fn ie Ịiirími n h u mrti (Ịimn họ ("!<• npà nl ì. n í c d i u >liổ k i n h k
lỊiMM họ giữii Ih àn h lili và nAng lliòn. ivonj» m ộ t niíứe. I’hfln còn«: lao (lòm:
q u o e lé c h i n h là Siín p h ẩ m cíia n ề n O ạ i c ô n g ìiịỉhiỌp 0(1 khí: “ M ộ í sir pluln
o>jìịi me vi IIV11 irưcínii IỊUOC lố. s ự ph â n C011J! (lo n h u Cỉiu ctia n lu ìn ^ li u n u lỉlm
1'lìũ yOu l ùn còiiịi n g h i ệ p 1c'tn tic ra. «lã h iế n m ò i h ộ phím CUH lrái ilíít lliànlì
lình v ự r SỈÍ11 \uíìt nóliji iiỊìliiỌp. c ò n m ộ t b ò phẠn k h á c ihì hú trớ Ihànli lĩnh vin
ván xhíH c h u yOti vó c ò n g n g h i c p ,,(n. T h e o M a r x , thi t n í ờ n g thê giới là c
linh tiíl yètt nội lại là phỉìi sàn xuất Irên m ộ i q u y m ỏ k h ổ n g n g ừ n g lớn hơn. dã
ilitíc (t;1y lili Ihố giới k h ô n g ngừiiịi m ỏ I<)ng. C h ú HỊỉlùii (lí han (lfi lìmì
c h o S-.U1 xitiìi và liC' 1» tlùnịi c ũ a (ấl c a c á c n ư ớ c d ề u c ó lính thê’ giới, là m c h o
còn*! HJ2Ỉ1iộp inÁl u< s ớ chi TI lộc, việc tiu n h ậ p n h ữ n g c ỏ n " n g h ệ m o i HỚ lliỉitih
mòt víin (lồ sinh l ú (tối với 1ÍÍI CH c á c Mướt v ãn m i n h : CÔI1Ị» n u h ọ nicVi n à \
k h ò m : (IÙI1Ị1 nliíiìig n g u y ê n liệu b ả n xứ. mil c ò n tl ìm g n h iì n g n g u y ê n liệu (tcm
IÌ1' *Kfi k h á c đ e n . Vi'» s ả n p h ẩ m là m ra cĩ ín p klì ồnu liêu thu n g a y lai c h ồ m à c ò n
liêu thụ (V khííp Iini Irên t h ế N h ư vây. n h ữ n g m ò i q u a n hô p h ổ hiến, s ụ
plụi lliuôc plui hiên g iữ a c á c q u ố c g i a SC lliay tlìố c h o tình Irạng c ò lặp lự Clin»,
lự c á p Ir ưo c kia.
NịiIúCmi t‘irn vổ hiệ n tlurc phái triển CÚM (. h ú nghía (Ir hán v ào Clini fliO ky
XIX. dỉíu tl»è k \ XX. v . l. Lênin đà nôn lôn ha fijiiiyCn nhỉiu có lính lii’h 'ỉữ
kliíUh (Ịiiait khìõn các I1Ư(V Uf hàn Cỉin m
(ịII/, klimm k h o c Mí« mot tw
inf
tlo lỊuv InOl (ÏI.1 Mồn *ỈỈH1 X1IÍÍI Uf h ã n d ú i Uiĩlùỉi là klirtiiịi njùrnji Cỉìi liio c á c h Sî’m
XUỈÌI và I1U< KM1J2 vô hut! q u y m ô SHI1 X11ÍÍ1. Oổn^ì Iliời. v . i . IX* nin CŨ11U chi tn
t.inu k h u y n h hiron g h ìn h (hàn h nón m ộ l n ề n kinli lò th ê ni<ó n h ư mò( clíínli tho
t h o n t ’ nhiì! (înnji hìnli ilimili n ^ n v ỊìiCra lònịĩ d i n nphfit 1Ư Hiitì và líVt vCmi sC’
(ìưov liêp lục phái trien và lioìm lliiỌn đíìy (lú dir
liến h ộ c ù a c h ủ n g h ĩ a lư b á n là x ó a b ỏ d ư ợ c ơ n h c ỏ lAp đ ó n g cửa cứ a c á c clìô
d ô k in h lò inrcV kia. và tập h ợ p d ư ợ c lối CH c á c n m V í r ên Ihố ịiiứi t h à n h m ộ i
cWfih ihé k i n h Kr
Ngày nay, các quan niệm vồ lợi ích cúa sư liên kê! hợp tác kinh 1C quốc
lò c ò n ilưọv th è hiện CỊMH các lý lliuyốl Ihtrơng mai quốc l ế hiện đại
Nổi hại là lý Ihuyết “I làm lượng các yếu lố” cúa liai nhà kinh lố Tliuỵ
Oiến tà n.l kvkdiei ( 187() - 1952) và R.Ohlin (1X99 - 1979) (lira la Veto nửii
cliìu-lho kỷ XX. Nhiều nhà kinh lố sáu đó dã vie! iại iý thuyết này mội cách lý
nil. linh lê hơn. và quá trình nầv vAn đơợc liêp tục. Lý (huyết hàm lượng các
yếu lố đ;ì tạp (rung «iiíìi thích lìRuyôn lý “ Lợi tho so sánh” ớ điểm cơ hân nliAì
là: Lợi Ií»e vô ngurìn lực sân xuấl von có. và được Irìnii hà y Ihành .định lý
llcck ehu - Ọhỉin (i l-O) như sau: Mỏ! nưức sc xiiöfl kháu lciar hàng hóa mà
vice sán \n â f mi c íìr* si’r tUinj» lìtiiồu nhfln In IC vn lifting (lòi plinnu plili CHM
iuf<
và lifting dõi khan hiếm ớ nước dó. Nói vắn lắt, một nước iươMị! tlối giìni lao
ilộnụ sẽ xiiâì khẩu hỉing hóa Slicking nhiều lan <1ônj2 và nhạp khẩu liàni! litui sir
iluiiịi nhiều vốn.
K;tiJ M :u \ I II lù n (Ịim-n ĩ f;ĩ|i •>. r, ị 00 [\í\|< Str I là Nôi |«Vi?
7
Xiiíìl phái ỉir (linh lý Iròn. n h à k in h lí’ h o c ntiơời M ỹ P a u l. A.Sỉ»min*ls«m
iliì rtmiụ.’ m i n h (lịnh ly n à y và nil i;i mội họ C|iiả hực l i ế p là nịnh ly r:ìn tàny
j:iii a i OK- YVU t o h a y c ò n nọi l à (lililí í y ỉ l c c k c h c r - Olìlin - S s m u ic is on (1 l - O -
Sl. n i n h lý n à y (lược plvát bio'll n h ư sau: ĩ liU(Vn^ m ạ i CỊUOC' lố se tlim ilc-n sư ciìii
Ivini’ t ’ i â I"í ỉif(
á i ; i CM- yC'U lo Siín xuffl.
N h u vẠy. ll u íơ n ụ m ạ i q u ố c lố t r o n g itiồu kiỌn tự «.lo iníUi d ị c h và c ạ n h
trỉinh h o à n h à o . SC l à m c h o giá c á c ú a c á c nịiiiồn lực IcU) đ ộ n j i t h u ổ n niiiìl và
vốn ihuÀn nil ất trớ n ô n cAn b ằ n g g i ữ a c á c q u ố c g ia . V ới ý Iiịihĩa d o . th ư ơ n g
m ạ i q ti ò c lố ho ại i l ộ n g nlnr m ộ t c ô n g cụ t h a y th e d i o sir d ị c h c h u y ê n q m i c te
etiíf c á c veil 16 s;m XIIÍÍI ihò nị i (|Htt Anh bitfwj! CÍ1H n ó t
T ó m lại, lý 11111ye! “ I l à m l ư ơ n g y ế u l ố ” vil lý tliuyc! “ CYm b à n g g iá cà cát
y êu lo (Im clníniỉ m i n h (lirực r ằ n g t h ư ơ n g m ạ i q u ố c lí* (Innji m ộ i vai trò hếl SIR:
lỊtuni t r ọ n g , n o kli on g c h í ITKt r ộ n g kluĩ tiring li êu tiling và nflng ('flu m ứ c sốnịi ớ
mộ! n ư ớ c mil c ò n g ó p p h à n Ihtíc đ ẩ y q u á liinli l ă n g Iriíớng và phát Iriển kin h tô
1rí*n plinm vi kliu v ự c và lliế ịiirti.
Vơi Milling q u a n đ i ể m , lý lu â n về q u a n hộ kinli t ế q u ố c lố Ironii snố t (Ịiiá
n mil phái trien c u a nền k i n h tô th ê £Ìới đ ế n n a y c ó (hể kliíinji (linh ra nu: liên
koi kinli lố Ui inòl XII Ihố k h á c h í|itan. n ó g á n liên với SƯ ph ái Iriến f ũ a c á t ’
tjtian hò k in h to tronjj d o xnAl hỉCn và phỉíl t r i r n Slim nhíít lỉ) Cịiinti h ệ mẠư {lịtli
i|iin( lè. Q u á flình l i ù ì kèt k i n h lê In (lo s ư pliál trien cím lire Iượmị: sail XUÍÌÌ Vil
Mf phíìn 101)0 hio <101,0 (ỊUÒV tô (ỊMyốl d in h fY> !Ì1 <|1|}Í (rình 1ÍÌỊ) Irmif! 'ííỉn xun!
m o t s ỏ Siin pluím h o ặ c cuiiự ứn g m ộ t s ố (lịch vụ 11MO (ló v à o m ộ i h o á c m ỏ i sô
qiKK Ịiiĩi nliAI (linh (rên c ơ sớ n h ư n g iợí t h ế c ù a họ. C á c lịiioc ịỉia n á y Ihiim ui;»
'■ill* s u p hàn (.«»lili la o d o n o (ỊUÕC le k lio n íi n h m iu (te (láp im<> n il II e iiu ,;n ;i
mình, n lit t o n (l;i[) l i n o O I lili lí fíM i (.'Ha r a e (|U u t: o jíi k liík . Ill Mili! SƯ ú ;¡o
(tối (ỊMốc le.
s
Tumi*’ ill*íi kv dril). pfiAn «.'ÓI1JI l:»c>tlônu IỊ1IUC Ir l>;il 11*111011 lơ ''ự l.'lcíi ImC'I
\t itu-H kiên 11r nliir’H uifi;i L"íc 1|W
k- vi» l;i cc< s ơ c h o SƯ I1JH> ctoi lu i n ^ h ó n Jiilfñ CHC (Jiinf gin I r n n g llicíi k v (liin c;’u
milk: Cling c a p e l lo nlinu. Ir a» d ổ i với n h a u nlurnji nịĩiiyOn liỌu. n h ữ n g s ã n
pliâin đ ặ c llùi lio lợi t h ế lự n h i ê n m a n g lại.
C o llió nó i. lien koì k i n h tí* là m ộ t tịiuí liìnli Miñ linn«! lió eñe. nliíi n t r n r
IỊUHC »'in lư nụuyội» tli cíc-n nliCínj* t h o a (htiftn clun iịi n h ằ m «Inl (lưcíi Ilk’ll tpiñ lõi
lia l r o n u vi cc p h à n p h ố i và s ứ t l ụ n ị ĩ n g u ồ n lưc k i n h 10 c ó h ạ n c u a tín lị! q u ó c gií»
đ ể lao ra d ư ợ c k h ố i l ư ợ n g s ả n p l i á m t h ỏ a m ã n n h u c đ n Hịiìiy càiiị» l ă n g c u a c o n
ng ơỏi 1rOtì l o à n CÁU
S ự phá! frión CÚH lự c l\rợn)i s á n xuííí iliĩ l à m xuAÌ lìiỌn nliữtiỊi k h á c hi ệ t v ề
trình đọ» k ỹ IhuỌl và c ỏ n g n g h ê g i ữ a c á c q u ố c g i a , l ừ đ ó l ồ m n á y s i n h s ư ehc-nb
l c đ i về nilnjLi snAt la o d ộ n g , vệ c h ấ t lư ợng và g iá ( h à n h Síìn ph Á ni . M ỗ i n ư ớ c ,
m u i n ề n k in h (0 (Ịnốc g ia SŨ p h át h u y n h ĩ í n ^ lơi lite m ứ i (1(1 đi'’ Siìn XuAt rihữrụĩ
liiHig hó;i (lịch vu c ó c hí ú l ư ợ n g c a o với £Ìá lỉùmli h ạ n h ằ m t r n o đổi với nhfrnjLi
hàni! lióỉi. d ị c h v ụ khònj> l ự s ả n x u ấ t IM (tươc. h o ặ c n ế n n h ơ t ư s á n xiicVl 111I gilí
! h à n h s ẽ C rio h o ặ c c h a i lifting s ẽ k é m h<ín.
C’iinj» VIVi s ự lien h ò cũci k l i o a h ọ c k ỹ lluicil. s ự pliiil Iriên c ú a lực lirợnu
sá n XIIÍU và s ự phiìu c ô n g lao d ỏ n g q u ố c lê. l à m c h o lư c lirợiiị: s à n xuà ì vtnti
n l m n h lit kh oi h i ê n Ậìiới q u ố c g i a . C á c q u ố c g i a và l ã n h ( h ố o ò n lần hítíl ^iíi
iihỌị) v à o nề n k i n h lố iho gi(7i. ( h a m gia lili trifííng tho ịiiới. D i ề u nà y SC l à m
d i n c á c non k i n h lè q u ố c J>KI d ế n c h ị u s ự lác clônu (|iut lai u m n r !1 kinỉì lô I h r
L’K*i
ÍỊIKÌ H;i I Million í í r xu (hô (Ịunc to h(>íi (toi S(‘>nji kinh 1C' Ihnn^ (Ịun các: moi lien
kC'1 kinh lõ oiiì;i c;íc IỊMỐC ia. Ỉỉinh í hổ và khu vực ị rèn í hê uiới.
0
I. 2 . TIỈỰC C’I I Á T C Ú A K l l l l v ự c 1IOÁ KINI! rf;
Sư hình tiliinli và thực chát d ía k liu vục hon kin ỉì lê:
'ỉVong vài lliập k ỷ q t i a . n ề n k i n h t ê t h ố g i ứ í v ậ n đ ộ n g VÍ1 p h á t !ricn hoi s ứ e
(la ilạiiịỉ. lỉên c ạ n h x u l u r ứ n g l o à n c à u lìoá. clựa VÍU) c á c m ố i kiOn kốl kiĩili lè và
110 11 co' x ớ g í ù i n h a u v ề vị u i đ ị a lý. đ ã h ì n h t h à n h CỊUỈÍ t r ì n h li en k ê ì k i n h t ế k h u
vực. lạ p n ôn c á c k h ố i l i e n k ế t k i n h lô. c á c k h u v ự c k i n h l ê li av c ò n g ọ i lì) 1|(JM
Irình kli 11 v ự c li o á k i n h lố.
Khríí n i ệ m về k i m v ự c li o á d ư ợ c h i ể u In m ộ t s ố n ư ớ c I r o n g m ộ t klni vực
n à o đ ó liên h ợ p với n h a n (rèn c ơ s ở h ì n h d ẳ n g , c ù n g e n lợi. c ù n ụ n h a u q u y
đ i n h (liòu k i ệ n lưu t h ô n g lư d o c ú a c á c v ế u lố s ả n xuAt h o ặ c l o à n h ộ c á c y ế u tố
s á n kiiAÌ ( v ố n . k ỹ tliuâi. n m i y è n vật li ệu . liU) đ ộ n g , thị I n rò ìi u . d ị c h v ụ. .) L’iiĩíi
c á c n ư ớ c llùìnỉi v i ê n , lỉr (tó l à m c h o n g u ồ n lự c c ú a Ciì n h ó m k h ô n g chiII s ự h ạ n
d i ố ( ron g k h u ô n k h ổ q u ố c g i a c ủ a c á c n ư ớ c llìànli v iê n và dtíơc: u‘u li ên s ấ p xốp
lại I r o n g kliôiìi’ g i a n k inli tô c h u n g c ủ a n h ó m IIƯỚC, k h i ê n c h o c á c n ư ớ c t h à n h
viên c ó (hể lliựe h i ệ n ( lư ợ c s ự M s u m ; về k i n h lố. tlạl d i r ơ c m ụ c (lích CỈIII^
n h a u p h ồ n v in h -
Đ ặ c đ i ể m c h u n g nliAt c ủ a c á c lổ c h ứ c k i n h l ế k h u v ự c là c ó c á c m ô i q u a n
họ l á n g g i ề n g g ầ n g ũ i , q u a n h ệ n g ô n n g ữ và l r u y é n ( h ố n g v ă n h o á l ư ơ n g d ồ n g ,
c ú lài n g u y ổ n lliiên n h i ê n , n g u ồ n la o đ ộ n g h a y tr ì n h itò pluíl t r i e n k i n h lê k ỹ
lliuật gíỉn g i ố n g n h a u , l i e n c ơ S(V g i a n h ậ p m ộ i c á c h t ự n g u y ệ n , c á c tổ c h ứ c
k i n h lố nà y lập ra c á c í | i iy c h ế và (h ù t ụ c c à n ih iố t clổ d u y trì lâu
k i n h lố i h ế giới.
Tính ư u việt c ù a c á c tổ c h ứ c k i n h l ế klni v ự c là: llìực h i ệ n c h í n h s á c h ƯU
(tai trong nội 1V> c á c i h à n h v iô n vò d ẩ u tir, tài c h ín h, p h á i Iriổn k ỹ lliuẠl. íiiai
quyC'1 viêc làm. d à o (ao ta y nghề. I r a o dổi h à n g licuí... Mỏl so (ổ chúc: k i n h (0
còn tlỉực: hiện c h r dò m ậ u (lịch tự d o ụiữti eá c I1Ư('?C lioặc g i a m lliuố dôi \'
10
viên, đám báo lợi ích cho lừniỉ lliành viền cũng nhu'sự vfíim lìiỉinh a n Cỉí kliôi
CÒ11 U đồng, 'l ừ các môi liên kết kinh tố khu vực sẽ lạo diều kiện cho hình
llùinh các lhỊ trường thương mại. thị uường (1fìu (ir. các Irung tâm còng nghiệp
klui vực. Từ đỏ, lạo ra các hàng rào (huế quan và phi thuế tỊUỉiit. Nhữnịi cản HỚ
lniỏn bán Ironu nội hộ khu vực hi I]1 ủ lieu, hàng hoá lưu chuyển giữa các nước
llùmli vií*n không hị hạn chế.
Như vậv, k h u vự c h óa kinh t ế thực ch ấ t là m ật s ự liê n k ết k in h tê (liên
ra (lò i r ó i c á c q u ố c g ia tro n g c ù n g m ột k h u vực địa lý. Quá (lình khu vực hoá
sf* liìníi thành nên n h ữ n g khu vực kinh lố hay không ụian kinh tố do các nước
mìn ụiỏiiị.: nhau về ch ê đ ô kinỉi tố - xã hội và (rình (lộ phái triển kinh 1C* - xã
hội lioiíc n ằm gần nhau, lổ cliức ra lỉiông (Ịiia hiệp thương. ký kêì liiộp (lịnh
lìoệe hiệp urfe giiìa cấc chính phú. Mục đích của những kh 11 vực kinh lô này hì
ilày manh phối hợp và hợp lác về lliuc lỊimn. mậu dịch, tài chính, liền lệ, chính
sách công nghiệp, nỏ n ụ nghiệp, m ớ cứa lili irưtVnu vứi nhan, (lẩy mạnli phân
còn g lao d ộ n g và ch u y ê n mô n hóa san xuấl VÍ) liêu thụ, lăng cường cát: quan
he kinh 10 và tuìiiu (J vai Irò của các nước và khu vực mình ironụ nén kinh lố
thê c*
uiới.
1.3. NIIllNCi NHÂN l ố IIIỦC ĐẨY QUÁ TRÌNH HÌNH THẢNH VẢ IMIÁT
T K IÍ N ( ' VA KIRI V ự c HOÁ KINH TẾ
Có n h i ề u n h a n l ố i h ú c đ ẩ y q u á tr ì n h k h u vự c h o á k i n h lố. l i o n g d ó d á n g
d n ì V là c á c n h â n lố s a u đ â y :
Mồi là, Sự phát triển không đồng, đểu ngày càng lớn giữa các nước,
các khu vực. Trong hối cảnh c ó sự phái triển khòtiu (lồiiịẠ liền nuày c à n <2 (ỚI1
giữa các nước. các khu vực, mộl số nuíV phát Iriổn do nhiều lý do có Ihổ bị lụl
hận. c’híinu han. có llinfi gian Mv. sau nhiều năm can Ihiộp (|uá sâu vào lình
hình nội hộ cúa nhiều nước trên tliê giới, nên bị sa lầy, nợ nần nhiều, lliilm lull
iiịiAn sách ngav càng lớn, kinh lê phát uiển chạm. Ngirơc lại. mô! sò’ mf(V nlur
Nhfil hân. Đúc do lập trung sức phái triển kinh tế, kỹ thnậl nên lili VIrợi lên
u
phál trien rất nh anh. Trường h ợ p của “ hon co n l ổ n g " ChỉUi Á l ililí: v ạ \ . Từ
11Ỉ1fin tì IKM) kinh lê n g h è o n àn m à sự pliál iriC'11 (lựa VÌIO tin II 1Ư nưiR' mị: oài lír
MỸ. Nhọt. mà I lìin Quốc. Singapore. Đài Loan đã Irơ Ihíinh n h ữ n g chú CỈÀII (ư
i;i mf<íc ngoài. 1tì ng uồn c u n g cấp FDI CỊnan liọnu của nhiều nước vìì khu vực.
f)C’M inôt lúc n à o đó , c á c q u ố c gi«, nền kinh tố phát Iriển smi llvây cần liên kỏt
\«Vi nhau. ít nhất là trong khu vực dể bao đ á m các lợi ích chu ng . Ínínli nỉuìnụ
c;m thiệp hav bị phụ ihuộc vào m ột I h ố lự c lớn chi phối lừ bên ngoiii.
Iia i là , S ự phái triển n h ư vũ bân của khoa học công nghẹ. Qu á 11 ình
chu ven ụ ia o c ô n g ng h ệ làm lãng s ư c h ê n h lệch về kỹ tlìu(i( niiày càim lớn eiíia
các nước phái Il ion và cá c nước đ a n g plìál Iriến. Do dỏ. ctn unp pilón làm líìnu
XII hướng Iv lílm. dẫn đến co c ụ m lại đ ể cù n g nhau lự b áo vệ. Ọiiií trinh này
làm cho c á c mrỏc phát h i ể n ử vào lliế có lợi hơn vì bán (lược các loại tliiCM hị
niáv móc. côim ngliỌ cu. lạc hạn, Ihâm ch í có loại dã hốt k hấn hao. I lọ có c <1
hội (ir lliav dối kỹ lhi)Ạ(. cô n g ng h ệ Irong điều kiện kho a ho e kỹ lliuậl pliííl
m ế n nlmuh chóníi. Sản xuất hilng c ô n g ngh ệ mới làm c h o có nĩmụ siiílì I no.
chíìí lượn ụ hàng Iioỉí (ốt. có lợi t h ế (rong cạ nh tm n h và đ ứ n g vữnỊi hv n lili
liirờng lliê giới. Bí ’11 cạ nh đó, n hững nước đ an u phát Iriển khi tiếp nhậII lôniỉ,
ntihọ có thế lạo d ự n g co’ sỡ vậi chííi kv ihuậl, pliál trien n g àn h nglìề. giíii (ịiivê!
viOc làin cho ngưừi lao đ ộng . T u y nhiêiì, nêu khôn g tính loán, các nưóe này sẽ
(V vào (hê bal lợi. Máy m ó c qu á cũ, n ă n g snâì lao đ ộ n g lliấp, san p h à m thiêu
sút' cạnh Uanlh lồm ãti lluia tliiệl, lãng n ợ min và n g ày c à n g phụ Ihuót vào t ík’
ntróv líVn. Ngoài ra. cò n náy sinh lìhỉềii vấn ctề khác n h ư liêu h ao n g u y ên vù!
liêu IÚÌ1, ó nhiỗm mỏi Irườtĩg. C h u y ể n g ia o cỏ n ỉ; nglìệ k h ô n g phai là <[Uií 1rình
llụrc hiện sự m u a hán blnlì d ẳ n g giữa cá c Hước. Bôn Cíinh dó, các nước phát
tiión tiurùng k èm llico n h ữ n g đ iều kiện kinh tố chính Itị làm ch o các mrrtc
nlifm công nuliệ phải pliụ llìuộc. Khi c á c nước đan g plìáí Iricn xuấl khiin hiirn;
lioá có ciui ihànl) ch ú yến lừ lài n g u y ê n và l c t n d ộ n g lại HỊ n hữ ng h àn g I Ỉ U 1 1huê
t|Uiin n«Ịím chặn, vì váy h ọ hị vốu (hè h ơn, d o d ó cẩn lièn kêì (lô hạn clù* những
bất lợi.
12
Ba là, cạnh íranh trong thương m ọ i quốc tê Ihtrởtiịỉ làm cho các tliị
trường lớn, (hi trường truyền thống thiến tính ôn định. Thực lè cho Ihiíy
«.-IKK* cạnh Iranh giữa Mỹ. Nhạt Bán và RU vé các vfln đề như Ù|I>. I1Ô11U san.
sal llióp. liàng điện lử, gồ. kéo dài trong nliiổu nỉiin qua làm cho num liimm
giữa Cik: liung tftm này càng Irử tiên gav gắt. Hâu quả lất ycn của nliívnu cạnh
(ranh nàv ỉíì giá Cfí không ổn định, hàng rào ihuố quan h;io hộ niẠu tlịclì
bnt nguồn lừ lình Irạng khùng hoảng, niấl oAn đói trong ncn kinh tố các nước
ỊỠ1 1 . Dicu này lác dộ n g mạnh đến loàn hộ nền kinh tố llìố liiới. lạo sức ép c ho
sự ra đời các liền kết kinh lố khu vực.
Bòn là, sự m ở rộng của các công ly xuyên quốc gia (lã tợn ra các sức
ép cạ n h (ra n h d ô i vớ i c á c c ô n g ty n ộ i đ ịa và lồm n ả y s in li XII hướng, ỉié ìi kớt
lại theo lừng nhóm nước. Các cô n g ly xu yên q u ố c Ịiia với nụiiìịì lưứi lioạt
d ộ n g ớ nhiều 1UÍỚC có lác d ụ n g lích cực là đ e m theo vón. kv Ihuậl. lạo sự phỉíl
ỉriển Scĩn xuất, g ó p phẩn hình thành cơ cấu kinh tố (heo hướng liiện (.tại. Tuy
nhil'n, << híin dia, các mrớc c h ạ m phát triển bị phu lluiộc nặn g nồ VV kinh 10'. kỹ
iliuại. Đfly cíìng là niụl (rong n h ữ n g lý d o lỉìm các mrớc ch ú nliíi r ó XII lurt'mü
dấ u tranh, uíeh ra và liên kêì lại th eo từng n h ó m dể h ả o vệ q u y ế n lợi dàn lộc.
Nãin là, sự Mất ổn định về chính trị xà hội tron tỉ ììtĩien nước, chiên
tranh , xung dôi sắc lộc còn xảy ra ở nhiều noi gây iảĩiì lý lo ngại, các nliìì
lUĩu ỉư kliòng muốn mạo hiểm đầu lư vào các vùng “ mất ỐM định" này. Từ sau
\ )ại chiến lliê giới lân ( l ì ử lí đốn nay, cùng với k h ù n g ho/mg kinh lê. chiên
tJanh cục bộ, xung đột sắc lộc ở các Châu lục làm cho lình hìnli chính Irị xã
hội ớ nliiổu nước không ổn định. Thêm vào đó, diều kiện khai (hác Un nguyên
ớ nhiều nước gặp nhiều khó khỉìn hơn, chi phí Cỉto, tnộl sỏ' nguồn nguyên liộn
klutn lỉiốm. giíí CH hàng công nghiệp lãng lên. giá lùmg nông sán khôn»; OII
itinli. 'lình liìnli này đã có lác động lớn đến sư pliiíl hiền kinh tố cua nhiều
nước, ỉ lình thành các liên minh kinh lố khu vực bay khu vực hoá đã Lĩì ú p uiíím
bõl những tác itộng lliiốu lícli cực từ hÍMi ngoài.
n
Nliững nhan ló livn (lAy ello 111 ríy bức tnmli loàn CỈUIÍ1 CIM IK'11 kinh lò lliè
I2 n'tĩ (láy hiến (lộng và phức lạp. Vì (hc\ xu hướng các nước liên kủ( co cụm lại
tlicn lìm» khu vực (ló ngân chặn, hạn cho những lác (lộng tĩr bên ngoài, tạo
tỉiổu kiện ổn lỉịnli kinh lê’ khu vực. ổn clịnli Ihị trường. C ác lố chức kinh 10 khu
vực t ó thể bổ sung cho nhau những thố mạnli cùíi mìnli về kỹ llìirẠh lài
ngu ven. lao động, đám hito hiệu Ijua kinh lố tronu Irao ilối. hợp lác. ilầu nr.
khác phục phẩn nào nhũng khiếm khuyết IhỊ Iiườna Imnu nền kinli tố ihị
Irưòng (lí Hán chú nghía. Trên cơ sơ dó, lạo ra thê và lực tic duy Irì quan hệ
kinli lè urơna đối Kình dầng với các mrức phát triển, từ ctcS virơn lên. lãng sức
cạnh tranh liong llìị Iriíừng thè ụiứi. Nói cách khác, ngày nav. XII thè loiui cẩu
hoií được ỉhiét lập trôn cơ sở cùa các mối Mòn kếl kinli lò khu vực. Sự mó' rộm»
không giỉtn cùa t á c khu vực liên kết kinh tê cùng với sự phối hợp điặl chẽ C.ÍC
yếu lố có lính chốt loàn càu về thương mại, dầu lư. chuyến gian t òn u nghọ,
mạng Urói hoạt động cùa các công ty xuyên quốc uia... là những liền đồ cho
(Ịná trình loàn cẩu hoá kinh tố nhưng cũng là những nhñn (ố ilute (lấy quá tlình
khu vực hoá. ụia tăng những mối liên kếl khu vực. Các khói IÌÌM1 két kinh lố
khu vực khònịi niíìu llniẩn V(1fi (ịiiá (rình nhất thổ hoá, loàn Ciìu hná mà ngược
lại. lừ Cỉk mục tiên củng cổ nòi hô kim vực sẽ lạo ra nlùrn<ỉ lợi lliố cạnh l ranh
giữa cát: klni vực vơi nhau. Sự gia lăng khá năng cạnh liỉinh Iiuing 1ÍI1Ì1 khu vực
sC- tlríy nhanh sự liên kốl gi lìa các: khu vực lien (Ịiiy mó rônu IÓI1 In >'11. lừ đó lạo
ra những lợi ích và mói quan Ulm chung cúa các klui vực làm itriv nhanh liến
(rình lonn cíĩn ho;! nền kinh lố tliếgiới.
1.4 . NIIŨNí ; t á c HỘN<; ( ’HA KIIU v ự c IIOẢ HỐI VỚI Nf;N k i n h ỉ í í t ị i k (ỉlól.
Sự hình ihành các kliối kinh (ế khu vực có tác (Inn^ lo UVn. ca lác ilõng
1ít lì cực và lác độiiịi liêu cực, đối với đời .sống kinh 10 (lie giới.
1.4.1. Những lác (lộng tích cụ c:
Nhũng tác độn ị! tích cực cúa quá hình khu vực lìoá cỉirợc lliể liiện c'f
nhữnũ klìía cạnli SỈUI ctíìy:
M
Thú nhất, Thúc (ĩẩy (ự (lo hóa (hưoiìỉỉ mại, đáu iỉt Y() (lịch vụ Trong
plụun vi khu vực cũng như là giữct các khu vực với nhau. Mức dó lự do lióa ró
lliể là kliác nhau, nhimg khỏng mội khối kinh lố nào lại khôriỊ! đề cập chủ
Inrong lự (.!<> hóa này. Chẳng hạn sự ra đời cúa NAKI'A có Anh hướng 1° l‘*n
chíMiii nliữnịi đốn các lioạl dông llm
ụi(Vi. Rên cạnh kha nHiiịi lhực lố phát Iriổn kinh tè của các thành VÍC‘H N A tT /V
các nước Mỹ Lalinli chác chắn sẽ dán dẩn hị thu lníl vào C1ÍC hoại dộng kinh lê’
cùa khối này. Không chí Mèliicỏ là CÀU nối cho các Cịiian họ này. mà cả Mỹ và
Calinita cũng sẽ mờ n>ng li
Nam Mỹ.
Thứ hai, thúc dẩy quá trình mở cửa thi trướng các quốc gia, lạo ỉàp
những thị trường khu vực rộng lớn. Liên minh Chau Âu (BU) itn hình (lìành
mội lili trường chung với 376 triệu dân, 8 5 0 0 tý USD (ổng sàn pluím xã lìòi.
chiếm 1/3 san phẩm công nghiệp tliế giới. 50% xiitíl kliíìu Vil lum ^nf7 . c:ic
imuổn ur híui. Khối mậti (lịch u r d o Bắc Mỹ (NAPTA) v<ìfi tlíìn số 170 (liệu
Ii^irời. WW)() tỷ USD lổng sản pliám xã hội. ỉ liCp hội các mrcV Oõnii Natiì Á
(ASHAN) hiện gồm 10 quốc gia với ilím số luÍII 5(M) Iriộn Iiịiười. lổng <ìf >p
khoáng 5 0 0 lý U SD cung là mội thị lnrờng !('
Inng (Jfm so !;"| 2 ,0 9 lỷ Iigiíừi, chiếm 38% tổng thin số Iliè ui ới: tốiiịi Si'ni phám
(ỈDP là 17.1 ngàn lỷ USD. chiếm 52% GDI’ (hè giới; lốnu kim nuach buôn
bán 3,1 ngàn lỷ USD, bàng 40% lổng buôn bán lliế giới. C ae khối kinh !ê nén
!ỈI đời dã lạo ra những lili Inrờim khu vực rộng lởn hàng đầu Ihô ui('íi. mà
không có inộl thị Irưííng quốc giíi nào có llic so sánh cliíơt
Thú ba, thúc dẩy quá trình toàn níu hóa (Uri sotifi kinh tô ílìr ỳ ói
I-icri minh Chím Ầu ra dời với chiến lược kinh lê. <1 11 ninh clninu làm sứnu sót
c;ic eườnti (ỊIlốc kinh lố như Mỹ, Nhại Bản. Mỹ đã phái vọi víì lạp i;i khối kinh
15
tè Hỉk' Mỹ: Nhíìl lỉ;’m dn hoi llnìc Diễn dàn kinil tê Chiìti Á Tluíi Hình !)ưi*nụ
Im;)! dộng Nlifm.u diễn biên trên đílv đã lạo ra m ộ i lililí liình mới l;i: các (ỊinV
«2 »;i có thê tham gia v à o sinh h o ạt cịuôV lè khònu chỉ hằng MÍC mạnh cúi» mình.
11 1 « t à n g sức mạnh ciìa mội khối kinli tê. Các khối kinh to có ihế (.lịnh ra
niúĩmi nguyên tắc. chính sách. Iuật iệ... dể xử lý các hất đồng giữa các IỊUÔC
ỉiia
.
V lliành viên mội
• cácli (ốt h
lliị nường... thống nhấl se giúp cho các (|UỐC gia thành viên (iôl kiỌm (lược các
khoán chi phí. lạo ra mội môi Irirờnu lìoạl động kinh (loanh có hiệu quà fittn
cho các công ly. Các kliối kinh tế sẽ trơ (hành những dối tác híing mạnlì có
sức cạnh tranh lón trên thị nương quốc lô. Đổng Uifri. những VÍÍI1 dề loàn cíùi
sĩ* khỏnu chí (lo liỉing chục quốc gia tlìúa thtiỌn giíii lỊUYcM inòl cácli khí» khán,
mà t hú yếu sC* được các khối kinli lê Irên Ibu xốp, hợp Uu' giñi (jiiyrl mỏi fácil
lhUíìn lợi hơn.
Thứ lu, sụ ra dời c á c khối kinh tế khu vực (lang tạo ra tìììh thư mói:
Các khôi kinh tè có vai (rò ngày càng lớn trong nến kiììlỉ tẽ thê giói. Khá
Iiãnu h ả o h ộ nuỊu d ị c h c ú a c á c k h ố i k i n h tố k h u vực sè UVn và m a n h Ikíii: sức
m ạ n h c ạ n h tranh c ủ a n<> c ũ n g lớn h ơ n, d e d o a c á c tịUốc g i a y ế u k é m k h á c . sè
l à m l u n g lay vai Irò c u a M ỹ , i l ồ n g llìời lạ o ra m ộ t lình tho’ mớ i - c á c kh ối kin h tế
c ó th ể sẽ chi phối l h ế giới c h ứ k h ô n g phải c h ỉ là m ộ l lỊUốc g ia nlnr In rức itâv.
1.4.2. Nliiìng lác (lộng tiên cục
K h u vực h ỏ a k i n h l ố (lã l ạ o ra n h ữ n g rà o c;ín c h o sự phííl Ii icn Vỉ» litíp
lá c k i n h tố, ¡TiỌu (lịch to à n cổu. Đ i ề n Hầy đ ư ợ c (lìấy ớ nhíĩiìũ đ i ể m s a u đíìv:
Trước lièi. I1Ó l à m y ế u s ứ c h ấ p tlÃn c ú a v iệ c Xíìv d ư n g Ilìể c h ê m ậ u ciịcli
nliicti h ên (ICI1 p h ạ m vi l o à n cfùi.
T h ứ h a i, h o ạ i d ộ n g cùa cá c khu vực kinh lê hoàn loàn klìôiig phái H ko
lùi U1Ờ ngô. clianu hạn Irong I liộp định Mâu dịch lự d o Bắc M ỹ có t|iiy tlịnh ni
rìtim về việc gạt bỏ hôn lliứ 3, dặc hiệt là yêu cầu nghiêm khắc dối vơi n