Khóa luận hoạt động kinh doanh xuất khẩu dầu ăn của tổng công ty công nghiệp dầu thực vật việt nam
- 106 trang
- file .pdf
Thành phố Hồ Chí Minh - 2017
........................................................................................
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Ngành
THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ
Đề tài
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT
KHẨU DẦU ĂN CỦA TỔNG CÔNG
TY CÔNG NGHIỆP DẦU THỰC
VẬT VIỆT NAM
Giảng viên hướng dẫn
Th.S NGUYỄN MỸ CHƢƠNG
Sinh viên
TRẦN THỊ THẢO MY
MSSV: 84011300796
LỜI CÁM ƠN
Qua thời gian thực tập tại công ty và quá trình hoàn thành đề tài: Hoạt Động Kinh
Doanh Xuất Khẩu Dầu Ăn Của Tổng Công Ty Công Nghiệp Dầu Thực Vật Việt Nam. Em
xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
Ban Giám Hiệu và quý thầy cô giáo nhà trƣờng đặc biệt là quý thầy cô trong Trƣờng
Đại Học Quốc Tế Sài Gòn đã tạo môi trƣờng học tập với điều kiện tốt nhất và đã truyền đạt
những kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian em học tập tại trƣờng.
Em xin cảm ơn Ban lãnh đạo công ty cùng quý anh chị nhân viên trong Tổng Công ty
Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex, đặc biệt là các anh chị tại phòng
Kinh doanh Xuất nhập khẩu. Chỉ với thời gian thực tập ngắn nhƣng em đã đƣợc các anh chị
tận tình giải đáp những thắc mắc, hƣớng dẫn một số công việc liên quan đến kiến thức
chuyên ngành và cung cấp những số liệu cần thiết phục vụ cho việc viết khóa luận.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc và trân trọng đến Giảng viên hƣớng dẫn –
Thầy ThS. Nguyễn Mỹ Chƣơng đã tận tình hƣớng dẫn, sửa bài và giúp em hoàn thiện khóa
luận.
Vì thời gian tìm hiểu học hỏi thực tế là chƣa nhiều và vốn kiến thức của em còn hạn
chế nên bài khóa luận này không tránh khỏi những sai sót, rất mong quý thầy cô chỉ bảo và
giúp em sửa chữa.
Trân trọng!
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Từ viết đầy đủ Dịch nghĩa
ADB The Asian Development Bank Ngân hàng phát triển Châu Á
AFTA ASEAN Free Trade Area Khu vực Thƣơng mại tự do
ASEAN
ASEAN Association of Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Southeast Asian Nations
CAD Cash Against Documents Giao chứng từ nhận tiền ngay
CEPT Chƣơng trình ƣu đãi thuế quan có
hiệu lực chung
C/O Certificate of Origin Giấy chứng nhận xuất xứ
CTCP Công ty Cổ phần
FCL Full Container Load Hàng nguyên cont
GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội
IMF International Monetary Fund Quỹ tiền tệ Quốc tế
KCS Kiểm tra chất lƣợng sản phẩm
L/C Letter of Credit Thƣ tín dụng
LCL Hàng lẻ
NAFTA North American Free Trade Hiệp định Thƣơng mại Tự do Bắc
Agreement Mỹ
NNK Nhà nhập khẩu
NXK Nhà xuất khẩu
T/T Telegraphic Transfer Chuyển tiền bằng điện
XNK Xuất nhập khẩu
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Bảng đánh giá hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp
Bảng 4.1 Sản lƣợng sản xuất dầu thực vật của Tổng Công ty Vocarimex giai đoạn năm 2013
– 2016
Bảng 4.2 Tình hình hoạt động kinh doanh của Tổng Công ty Vocarimex giai đoạn năm 2012
– 2016
Bảng 4.3 Tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng dầu thực vật của Vocarimex
Bảng 4.4 Tỷ trọng doanh thu xuất khẩu dầu ăn của Vocarimex phân theo quốc gia giai đoạn
2013 - 2016
Bảng 4.5 Tỉ trọng doanh thu và xuất khẩu
Bảng 4.6 Một số quốc gia đối thủ của Vocarimex xuất khẩu dầu ăn ra các thị trƣờng thế giới
DANH MỤC HÌNH
Hình 4.1 Trụ sở chính công ty Vocarimex
Hình 4.2 Dầu mè Voca
Hình 4.3 Dầu ăn Voca Deli
Hình 4.4 Dầu nành Soby
Hình 4.5 Dầu ăn cooking
Hình 4.6 Dầu ăn Sungo
Hình 4.7 Tổ hợp Kido – Vocarimex
Hình 4.8 Vốn góp của Vocarimex tại các công ty liên kết
Hình 4.9 Sơ đồ tổ chức của công ty công nghiệp dầu thực vật Việt Nam
Hình 4.10 Logo thƣơng hiệu các sản phẩm chủ lực của công ty
Hình 4.11 Biểu đồ nhập khẩu dầu thực vật thô giai đoạn 2012 – 2016
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU..................................................................................................... 12
1.1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 12
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 13
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 13
1.4. Kết cấu của đề tài ..................................................................................................... 14
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU ............................................................. 15
2.1. Các khái niệm ........................................................................................................... 15
2.1.1. Các khái niệm về xuất khẩu .............................................................................. 15
2.1.2. Các hình thức xuất khẩu ................................................................................... 16
2.2. Vai trò của xuất khẩu ............................................................................................... 19
2.2.1. Đối với nền kinh tế Việt Nam ........................................................................... 19
2.2.2. Đối với các doanh nghiệp ................................................................................. 23
2.3. Nội dung hoạt động xuất khẩu ................................................................................. 25
2.3.1. Nghiên cứu thị trƣờng ....................................................................................... 25
2.3.2. Xây dựng chiến lƣợc và kế hoạch xuất khẩu .................................................... 26
2.3.3. Lựa chọn hình thức xuất khẩu hợp lý ............................................................... 28
2.3.4. Đánh giá hiệu quả xuất khẩu............................................................................. 28
2.4. Các nhân tố tác động đến xuất khẩu......................................................................... 32
2.4.1. Các nhân tố của môi trƣờng quốc tế ................................................................. 32
2.4.2. Các nhân tố của môi trƣờng vĩ mô .................................................................... 37
2.4.3. Các nhân tố của môi trƣờng vi mô .................................................................... 43
2.4.4. Các nhân tố của môi trƣờng nội vi .................................................................... 46
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 50
3.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu .................................................................................. 50
3.1.1. Phƣơng pháp quan sát, quan trắc ...................................................................... 50
3.1.2. Phƣơng pháp tiếp cận ........................................................................................ 50
3.2. Phƣơng pháp phân tích/xử lý dữ liệu ....................................................................... 51
3.2.1. Phƣơng pháp thống kê – mô tả ......................................................................... 51
3.2.2. Phƣơng pháp so sánh ........................................................................................ 51
3.2.3. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp ...................................................................... 51
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................................... 53
4.1. Giới thiệu chung về công ty ..................................................................................... 53
4.1.1. Giới thiệu chung về công ty .............................................................................. 53
4.1.2. Các sản phẩm chính của công ty ....................................................................... 54
4.2. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................................ 58
4.3. Sơ đồ tổ chức, hoạt động của công ty ...................................................................... 62
4.3.1. Sơ đồ tổ chức .................................................................................................... 62
4.3.2. Hoạt động của công ty ...................................................................................... 63
4.4. Chức năng và nhiệm vụ của công ty ........................................................................ 67
4.4.1. Chức năng hoạt động của công ty ..................................................................... 67
4.4.2. Nhiệm vụ hoạt động của công ty ...................................................................... 67
4.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty .............................................................. 68
4.5.1. Kết quả sản xuất ................................................................................................ 68
4.5.2. Kết quả kinh doanh ........................................................................................... 69
4.6. Chiến lƣợc phát triển, tầm nhìn và sứ mệnh ............................................................ 70
4.6.1. Chiến lƣợc phát triển bền vững ......................................................................... 70
4.6.2. Tầm nhìn ........................................................................................................... 71
4.6.3. Sứ mệnh ............................................................................................................ 71
4.7. Khái quát về hoạt động xuất khẩu dầu ăn của công ty ra thị trƣờng thế giới........... 72
4.7.1. Mặt hàng xuất khẩu ........................................................................................... 72
4.7.2. Thị trƣờng xuất khẩu......................................................................................... 76
4.7.3. Doanh thu xuất khẩu ......................................................................................... 79
4.8. Đánh giá tình hình xuất khẩu của công ty ................................................................ 80
4.8.1. Lợi thế ............................................................................................................... 80
4.8.2. Khó khăn ........................................................................................................... 82
4.8.3. Thành tựu .......................................................................................................... 83
4.8.4. Tồn tại ............................................................................................................... 84
4.9. Phân tích dự báo các nhân tố ảnh hƣởng chủ yếu đến hoạt động xuất khẩu dầu ăn
của công ty .......................................................................................................................... 84
4.9.1. Các nhân tố bên trong ....................................................................................... 84
4.9.2. Các nhân tố bên ngoài ....................................................................................... 87
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .............................................................................. 91
5.1. Kết luận ........................................................................................................................ 91
5.2. Giải pháp ...................................................................................................................... 92
5.2.1. Duy trì thị trƣờng đã có và mở rộng xuất khẩu vào thị trƣờng mới...................... 92
5.2.2. Định hƣớng nhằm đẩy mạnh xuất khẩu của công ty............................................. 92
5.2.3 Đẩy mạnh tiếp thị, mẫu mã bao bì, giá cả sản phẩm ............................................. 95
5.2.4. Phát triển các chính sách Marketing trong và ngoài nƣớc ................................... 97
5.2.5. Nâng cao năng lực cho nhân viên xuất nhập khẩu................................................ 98
5.3. Kiến nghị ...................................................................................................................... 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 104
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày nay, xu thế toàn cầu hóa là tất yếu và ngày càng
diễn ra mạnh mẽ. Vì vậy, hoạt động ngoại thƣơng đã trở thành điều kiện tồn tại và phát triển
của một quốc gia. Do đó, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu là một trong những chiến lƣợc phát
triển quan trọng đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Việc mở rộng xuất khẩu để tăng thu
ngoại tệ cho tài chính, học tập kinh nghiệm quản lý, công nghệ, tạo điều kiện phát triển cơ sở
hạ tầng và phát huy nội lực là mục tiêu quan trọng nhất của chính sách thƣơng mại. Nhà
nƣớc đã và đang thực hiện các biện pháp thúc đẩy các ngành kinh tế theo hƣớng xuất khẩu,
khuyến khích tƣ nhân mở rộng xuất khẩu để giải quyết công việc làm ăn và tăng doanh thu
cao cho đất nƣớc.
Tăng trƣởng trong giao dịch quốc tế đối với hạt có dầu và các sản phẩm từ hạt có dầu
đã vƣợt qua lúa mì và ngũ cốc thô. Nhu cầu thế giới đối với dầu thực vật và thực phẩm giàu
chất đạm tăng mạnh, đặc biệt ở Trung Quốc và các quốc gia ở châu Á. Theo Bộ Công
Thƣơng, năm 2015 Việt Nam đã sản xuất 812.000 tấn dầu tinh luyện tăng 8,9% so với năm
2014 là 774.000 tấn do sự tăng trƣởng của ngành dầu đậu tƣơng thô trong nƣớc và mức thuế
bảo hộ nhập khẩu đối với mặt hàng dầu tinh luyện nhập khẩu tại một số nƣớc đối thủ cạnh
tranh đã tăng thêm 5%. Năm 2016, sản lƣợng sản xuất dầu thực vật tinh luyện tiếp tục tăng
lên đạt 893.000 tấn.
Tổng công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP (Vocarimex) là một trong
những công ty hàng đầu chuyên sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu dầu thực vật Việt
Nam. Trong quá trình hoạt động, công ty Vocarimex đã thu đƣợc nhiều ngoại tệ đóng góp
cho đất nƣớc, doanh số ngày càng tăng cao, hiệu quả kinh doanh đƣợc nâng cao, đặc biệt là
hoạt động xuất khẩu chiếm hơn 50% tổng doanh thu của công ty. Nắm bắt xu hƣớng hội
nhập toàn cầu, Vocarimex trong nhiều năm qua cũng đã không ngừng nỗ lực để xuất khẩu
Page | 12
sản phẩm dầu thực vật sang nhiều quốc gia khác nhƣ Trung Quốc, Nhật Bản, Campuchia,
Triều Tiên... Trong đó, Nhật Bản, Trung Quốc và Campuchia là một trong những thị trƣờng
xuất khẩu chính và đem về nguồn lợi nhuận lớn cho công ty trong những năm qua. Tuy là
một doanh nghiệp lớn và có lịch sử nhiều năm thành lập nhƣng công ty vẫn gặp phải khá
nhiều khó khăn trong việc xuất khẩu sản phẩm dầu ăn sang các thị trƣờng lớn. Từ những lý
do nêu trên, tác giả đã muốn tìm hiểu cách thức làm việc cũng nhƣ quy trình hoạt động của
công ty quyết định lựa chọn đề tài: Hoạt Động Kinh Doanh Xuất Khẩu Dầu Ăn Của Tổng
Công Ty Công Nghiệp Dầu Thực Vật Việt Nam.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu và phân tích thực trạng kinh doanh xuất khẩu dầu ăn của Tổng Công ty
Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam –Vocarimex sang các thị trƣờng trong thời gian qua.
Hệ thống hóa các cơ sở lý thuyết liên quan đến xuất khẩu dầu ăn của công ty
Vocarimex. Phân tích thực trạng xuất khẩu dầu ăn của công ty Vocarimex vào từng thị
trƣờng nhằm đánh giá những kết quả đạt đƣợc, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Từ đó
đƣa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu dầu ăn dựa trên kết quả phân tích thực trạng.
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu: Thực trạng xuất khẩu dầu ăn của Tổng công ty Công nghiệp
dầu thực vật Việt Nam Vocarimex.
Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: Tổng Công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP
Vocarimex và các thị trƣờng xuất khẩu.
Về thời gian: sử dụng số liệu từ năm 2012 đến năm 2016.
Page | 13
1.4. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần danh mục hình ảnh, danh mục viết tắt, mục lục, đề tài gồm 6 phần nhƣ
sau:
Phần 1: Chƣơng 1: Giới thiệu
Trình bày về lý do chọn đề tài, mục tiêu của đề tài hƣớng đến,phạm vi nghiên cứu đề
tài và bố cục của đề tài.
Phần 2: Chƣơng 2: Cơ sở lý luận về xuất khẩu
Chƣơng này nêu ra các khái niệm và hình thức về hoạt động xuất khẩu, vai trò và nội
dung của hoạt động xuất khẩu và các nhân tố tác động đến hoạt động xuất khẩu.
Phần 3: Chƣơng 3: Phƣơng pháp nghiên cứu
Trình bày về những phƣơng pháp, công việc cần thực hiện để thu thập thông tin và dữ
liệu nhằm có đƣợc những kiến thức đầy đủ về xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu dầu thực vật
của công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex.
Phần 4: Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu
Giới thiệu công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex và phân
tích thực trạng của đề tài nghiên cứu, cũng nhƣ tìm ra đƣợc những vấn đề làm đƣợc, chƣa
làm đƣợc trong hoạt động xuất khẩu dầu ăn của công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam
– CTCP Vocarimex.
Phần 5: Chƣơng 5: Kết luận và đề nghị
Tóm tắt những ý chính của đề tài và nêu các biện pháp, giải pháp nhằm cải tiến thúc
đẩy nâng cao hoàn thiện vấn đề nghiên cứu.
Phần 6: Tài liệu tham khảo.
Page | 14
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU
2.1. Các khái niệm
2.1.1. Các khái niệm về xuất khẩu
Có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm xuất khẩu theo nhận định của các nhà
học giả cũng nhƣ của nhà nƣớc đƣợc cụ thể bằng các văn bản pháp luật. Theo Luật Thƣơng
mại thì: “Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hóa đƣợc đƣa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đƣa
vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đƣợc coi là khu vực hải quan riêng theo
quy định của pháp luật”.
Theo Phạm Minh Quang – Cẩm nang doanh nghiệp xuất nhập khẩu, kinh doanh xuất
khẩu là việc bán hàng hóa (hàng hóa có thể là hữu hình hoặc vô hình) cho một nƣớc khác
trên cơ sở dùng tiền tệ làm đồng tiền thanh toán. Tiền tệ có thể là tiền của một trong hai nƣớc
hoặc tiền của một nƣớc thứ ba (đồng tiền dùng thanh toán quốc tế).
Theo Học liệu mở Việt Nam – VOER, kinh doanh xuất khẩu là hoạt động kinh doanh
buôn bán ở phạm vi quốc tế. Nó không phải là hành vi mua bán riêng lẻ mà là cả một hệ
thống các quan hệ mua bán trong một nền thƣơng mại có tổ chức cả bên trong và bên ngoài
nhằm bán sản phẩm, hàng hoá sản xuất trong nƣớc ra nƣớc ngoài thu ngoại tệ, qua đó có thể
đẩy mạnh sản xuất hàng hoá phát triển, chuyển đổi cơ cấu kinh tế ổn định từng bƣớc nâng
cao mức sống nhân dân.
Vậy, kinh doanh xuất khẩu là việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ của nƣớc này sang
nƣớc khác trên cơ sở dùng tiền tệ làm đồng tiền thanh toán nhằm thu lại lợi nhuận cho doanh
nghiệp cũng nhƣ quốc gia.
Page | 15
2.1.2. Các hình thức xuất khẩu
Xuất khẩu trực tiếp
Khái niệm: Xuất khẩu trực tiếp là hình thức xuất khẩu là do một doanh nghiệp trong
nƣớc trực tiếp xuất khẩu hàng hoá cho một doanh nghiệp nƣớc ngoài thông qua các tổ chức
của chính mình.
Ƣu điểm
Giảm bớt đƣợc các chi phí trung gian từ đó tăng thu nhập cho doanh nghiệp.
Biết đƣợc nhu cầu của khách hàng từ đó đƣa ra các phƣơng án kinh doanh phù hợp.
Nhƣợc điểm
Chi phí để giao dịch trực tiếp cao.
Rủi ro trong kinh doanh lớn vì không có điều kiện nghiên cứu các thông tin kĩ về bạn
hàng.
Trình độ kĩ thuật nghiệp vụ của các cán bộ tham gia xuất khẩu phải cao.
Xuất khẩu gián tiếp
Khái niệm: Xuất khẩu gián tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu và nhà nhập
khẩu phải thông qua một ngƣời thứ ba, ngƣời này là trung gian.
Ƣu điểm: Giảm bớt đƣợc chi phí nghiên cứu tìm kiếm bạn hàng, tạo điều kiện thuận
lợi cho việc kinh doanh nhƣ: mở rộng kênh phân phối, mạng lƣới kinh doanh, am hiểu thị
trƣờng giảm đƣợc rủi ro, giảm các chi phí trong quá trình giao dịch.
Nhƣợc điểm: Bị thụ động phải phụ thuộc nhiều vào ngƣời trung gian, đặc biệt là
không kiểm soát đƣợc ngƣời trung gian.
Xuất khẩu ủy thác
Đây là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị xuất nhập khẩu đóng vao trò là ngƣời
trung gian thay cho đơn vị sản xuất tiến hành ký kết hợp đồng xuất khẩu, tiến hành làm các
thủ tục cần thiết để xuất khẩu và qua đó đƣợc hƣởng một số tiền nhất định gọi là phí ủy thác.
Page | 16
Ƣu điểm
Những ngƣời nhận uỷ thác hiểu rõ tình hình thị trƣờng pháp luật và tập quán địa
phƣơng, do đó họ có khả năng đẩy mạnh việc buôn bán và thanh tránh bớt uỷ thác
cho ngƣời uỷ thác.
Đối với ngƣời nhận uỷ thác là không cần bỏ vốn vào kinh doanh tạo ra công ăn việc
làm cho nhân viên đồng thời cũng thu đƣợc một khoản tiền đáng kể.
Nhƣợc điểm
Công ty kinh doanh xuất nhập khẩu mất đi sự liên kết trực tiếp với thị trƣờng thƣờng
phải đáp ứng những yêu sách của ngƣời trung gian.
Lợi nhuận bị chia sẻ.
Buôn bán gia công
Khái niệm: Xuất khẩu gia công là phƣơng thức sản xuất hàng xuất khẩu khá phổ biến
ở nhiều quốc gia. Trong đó, bên đặt hàng gia công ở nƣớc ngoài sẽ cung cấp các loại máy
móc, thiết bị, nguyên liệu hoặc bán thành phẩm theo mẫu và định mức cho phép. Ngƣời nhận
gia công sẽ tổ chức toàn bộ quá trình sản xuất theo yêu cầu của khách.
Ƣu điểm
Dựa vào vốn của ngƣời khác để kinh doanh thu lợi nhuận.
Rủi ro ít và chắc chắn đƣợc thanh toán.
Nhập đƣợc những trang thiết bị công nghệ cao tạo nguồn vốn để xây dựng cơ bản.
Nhƣợc điểm: Giá gia công rẻ, khách hàng không biết đến ngƣời gia công, không nắm
đƣợc nhu cầu thị trƣờng vì vậy nên không thể điều chỉnh sản phẩm kinh doanh phù hợp.
Xuất khẩu tại chỗ
Xuất khẩu tại chỗ là một hình thức xuất khẩu mà hàng hoá không di chuyển ra khỏi
biên giới quốc gia mà đƣợc sử dụng ở các khu chế xuất hoặc doanh nghiệp bán sản phẩm cho
các tổ chức nƣớc ngoài ở trong nƣớc.
Page | 17
Ngày nay hình thức này càng phổ biến rộng rãi hơn nhƣng nhƣợc điểm là các doanh
nghiệp bán hàng sẽ thu đƣợc lợi nhuận ít hơn nhƣng nó cũng có nhiều thuận lợi là các thủ tục
bán hàng, quản lí đƣợc rủi ro, hợp đồng đƣợc thực hiện nhanh hơn, tốc độ quay vòng sản
phẩm nhanh hơn.
Tạm nhập tái xuất
Tạm nhập, tái xuất hàng hóa là việc hàng hóa đƣợc đƣa từ nƣớc ngoài hoặc từ các
khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đƣợc coi là khu vực hải quan riêng theo quy
định của pháp luật vào Việt Nam, có làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và làm thủ tục
xuất khẩu hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam.
Hình thức này gồm hoạt động nhập khẩu và xuất khẩu với mục đích thu về nguồn
ngoại tệ lớn hơn so với vốn bỏ ra ban đầu. Ƣu điểm của hình thức này là các doanh nghiệp có
thể thu đƣợc lợi nhuận cao mà không cần tổ chức sản xuất, đầu tƣ vào nhà xƣởng, thiết bị,
công nghệ và thu hồi vốn cũng nhanh hơn.
Chuyển khẩu hàng hóa
Chuyển khẩu hàng hóa là việc mua hàng từ một nƣớc, vùng lãnh thổ để bán sang một
nƣớc, vùng lãnh thổ ngoài lãnh thổ Việt Nam mà không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam
và không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam
Chuyển khẩu hàng hóa thực hiện theo các hình thức sau đây:
Hàng hóa đƣợc vận chuyển thẳng từ nƣớc xuất khẩu đến nƣớc nhập khẩu thông qua
cửa khẩu Việt Nam.
Hàng hóa đƣợc vận chuyển từ nƣớc khẩu đến nƣớc nhập khẩu có qua cửa khẩu Việt
Nam nhƣng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất
khẩu ra khỏi Việt Nam.
Hàng hóa đƣợc vận chuyển từ nƣớc xuất khẩu đến nƣớc nhập khẩu có qua cửa khẩu
Việt Nam và đƣa vào kho ngoại quan, khu vực trung chuyển hàng hóa tại các cảng
Page | 18
Việt Nam, không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất
khẩu ra khỏi Việt Nam.
2.2. Vai trò của xuất khẩu
2.2.1. Đối với nền kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nƣớc
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc là bƣớc đi thích hợp cho mọi quốc gia đang
phát triển, giúp khắc phục tình trạng nghèo nàn lạc hậu chậm phát triển. Để có nguồn vốn để
nhập khẩu công nghệ thiết bị tiên tiến phục vụ cho việc công nghiệp hóa, một số nƣớc đã sử
dụng nguồn vốn huy động chính từ: Đầu tƣ nƣớc ngoài, vay nợ các nguồn viện trợ, thu từ các
hoạt động du lịch dịch vụ thu ngoại tệ trong nƣớc, thu từ hoạt động xuất khẩu.
Theo Báo cáo Xuất nhập khẩu năm 2016 của Bộ Công Thƣơng, nguồn thu từ xuất
khẩu đạt khoảng 176,6 tỷ USD tăng 9% so với năm 2015 chiếm hơn 80% GDP cả nƣớc. Từ
đó có thể thấy, xuất khẩu góp phần rất quan trọng trong việc tăng nguồn vốn quốc gia, tạo
nguồn vốn cho việc nhập khẩu.
Việc huy động nguồn vốn đầu tƣ nƣớc ngoài không phải việc dễ dàng. Sử dụng
nguồn vốn này, các nƣớc đi vay phải chịu thiệt thòi, phải chịu một số điều kiện bất lợi và sẽ
phải trả sau này. Vì vậy xuất khẩu là một hoạt động tạo một nguồn vốn rất quan trọng nhất.
Xuất khẩu tạo tiền đề cho nhập khẩu, nó quyết định đến quy mô tốc độ tăng trƣởng của hoạt
động nhập khẩu. Ở một số nƣớc một trong những nguyên nhân chủ yếu của tình trạng kém
phát triển là do thiếu tiềm năng về vốn do đó họ cho nguồn vốn ở bên ngoài là chủ yếu, song
mọi cơ hội đầu tƣ vay nợ và viện trợ của nƣớc ngoài chỉ thuận lợi khi chủ đầu tƣ và ngƣời
cho vay thấy đƣợc khả năng sản xuất và xuất khẩu – nguồn vốn duy nhất để trả nợ thành hiện
thực.
Page | 19
Xuất khẩu thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển
Xuất khẩu làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các quốc gia từ nông nghiệp chuyển
sang công nghiệp và dịch vụ. Tuy nhiên cần nhìn nhận về tác động của xuất khẩu đối với sản
xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2016, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy
sản chiếm tỷ trọng 16,32% giảm 0,68% so với năm 2015 là 17%; khu vực công nghiệp và
xây dựng chiếm 32,72% so với năm 2015 là 33,25% tăng 0,53% và khu vực dịch vụ chiếm
40,92% tăng 1,19% so với năm 2015 là 39,73. Nhƣ vậy, có thể thấy nền kinh tế của nƣớc ta
đang chuyển từ nông lâm ngƣ nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.
Xuất khẩu tạo tiền đề cho các ngành cùng có cơ hội phát triển.
Ví dụ nhƣ khi xuất khẩu các sản phẩm dệt may thì ngành sản xuất nguyên liệu nhƣ bông,
sợi hay thuốc nhuộm cũng sẽ phát triển theo quy mô xuất khẩu sản phẩm may. Sự phát
triển của ngành công nghiệp xuất khẩu thực phẩm, dầu thực vật, chè, sẽ kéo theo sự phát
triển của các ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ nó. Chính điều này làm cho cơ
cấu kinh tế thay đổi một cách đồng bộ, không có sự mất cân đối giữa các ngành. Nhƣ
vậy, xuất khẩu đã góp phần tạo ra một cơ cấu kinh tế phù hợp với xu thế phát triển của
thế giới.
Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng thị trƣờng sản phẩm, góp phần ổn định sản xuất, tạo
lợi thế nhờ quy mô.
Bất cứ doanh nghiệp nào cũng muốn mở rộng thị trƣờng, nâng cao khả năng chiếm lĩnh
thị trƣờng từ đó thu lợi nhuận cao. Vì thị trƣờng nƣớc ngoài bao giờ cũng là những thị
trƣờng có sức tiêu thụ hàng hóa lớn hơn so với nhƣ cầu tiêu dùng trong nƣớc. Để xuất
khẩu đòi hỏi doanh nghiệp phải tổ chức sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực sản xuất,
áp dụng khoa học kĩ thuật để nâng cao năng suất lao động, chất lƣợng sản phẩm và giúp
doanh nghiệp có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Page | 20
........................................................................................
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Ngành
THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ
Đề tài
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT
KHẨU DẦU ĂN CỦA TỔNG CÔNG
TY CÔNG NGHIỆP DẦU THỰC
VẬT VIỆT NAM
Giảng viên hướng dẫn
Th.S NGUYỄN MỸ CHƢƠNG
Sinh viên
TRẦN THỊ THẢO MY
MSSV: 84011300796
LỜI CÁM ƠN
Qua thời gian thực tập tại công ty và quá trình hoàn thành đề tài: Hoạt Động Kinh
Doanh Xuất Khẩu Dầu Ăn Của Tổng Công Ty Công Nghiệp Dầu Thực Vật Việt Nam. Em
xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
Ban Giám Hiệu và quý thầy cô giáo nhà trƣờng đặc biệt là quý thầy cô trong Trƣờng
Đại Học Quốc Tế Sài Gòn đã tạo môi trƣờng học tập với điều kiện tốt nhất và đã truyền đạt
những kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian em học tập tại trƣờng.
Em xin cảm ơn Ban lãnh đạo công ty cùng quý anh chị nhân viên trong Tổng Công ty
Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex, đặc biệt là các anh chị tại phòng
Kinh doanh Xuất nhập khẩu. Chỉ với thời gian thực tập ngắn nhƣng em đã đƣợc các anh chị
tận tình giải đáp những thắc mắc, hƣớng dẫn một số công việc liên quan đến kiến thức
chuyên ngành và cung cấp những số liệu cần thiết phục vụ cho việc viết khóa luận.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc và trân trọng đến Giảng viên hƣớng dẫn –
Thầy ThS. Nguyễn Mỹ Chƣơng đã tận tình hƣớng dẫn, sửa bài và giúp em hoàn thiện khóa
luận.
Vì thời gian tìm hiểu học hỏi thực tế là chƣa nhiều và vốn kiến thức của em còn hạn
chế nên bài khóa luận này không tránh khỏi những sai sót, rất mong quý thầy cô chỉ bảo và
giúp em sửa chữa.
Trân trọng!
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Từ viết đầy đủ Dịch nghĩa
ADB The Asian Development Bank Ngân hàng phát triển Châu Á
AFTA ASEAN Free Trade Area Khu vực Thƣơng mại tự do
ASEAN
ASEAN Association of Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Southeast Asian Nations
CAD Cash Against Documents Giao chứng từ nhận tiền ngay
CEPT Chƣơng trình ƣu đãi thuế quan có
hiệu lực chung
C/O Certificate of Origin Giấy chứng nhận xuất xứ
CTCP Công ty Cổ phần
FCL Full Container Load Hàng nguyên cont
GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội
IMF International Monetary Fund Quỹ tiền tệ Quốc tế
KCS Kiểm tra chất lƣợng sản phẩm
L/C Letter of Credit Thƣ tín dụng
LCL Hàng lẻ
NAFTA North American Free Trade Hiệp định Thƣơng mại Tự do Bắc
Agreement Mỹ
NNK Nhà nhập khẩu
NXK Nhà xuất khẩu
T/T Telegraphic Transfer Chuyển tiền bằng điện
XNK Xuất nhập khẩu
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Bảng đánh giá hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp
Bảng 4.1 Sản lƣợng sản xuất dầu thực vật của Tổng Công ty Vocarimex giai đoạn năm 2013
– 2016
Bảng 4.2 Tình hình hoạt động kinh doanh của Tổng Công ty Vocarimex giai đoạn năm 2012
– 2016
Bảng 4.3 Tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng dầu thực vật của Vocarimex
Bảng 4.4 Tỷ trọng doanh thu xuất khẩu dầu ăn của Vocarimex phân theo quốc gia giai đoạn
2013 - 2016
Bảng 4.5 Tỉ trọng doanh thu và xuất khẩu
Bảng 4.6 Một số quốc gia đối thủ của Vocarimex xuất khẩu dầu ăn ra các thị trƣờng thế giới
DANH MỤC HÌNH
Hình 4.1 Trụ sở chính công ty Vocarimex
Hình 4.2 Dầu mè Voca
Hình 4.3 Dầu ăn Voca Deli
Hình 4.4 Dầu nành Soby
Hình 4.5 Dầu ăn cooking
Hình 4.6 Dầu ăn Sungo
Hình 4.7 Tổ hợp Kido – Vocarimex
Hình 4.8 Vốn góp của Vocarimex tại các công ty liên kết
Hình 4.9 Sơ đồ tổ chức của công ty công nghiệp dầu thực vật Việt Nam
Hình 4.10 Logo thƣơng hiệu các sản phẩm chủ lực của công ty
Hình 4.11 Biểu đồ nhập khẩu dầu thực vật thô giai đoạn 2012 – 2016
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU..................................................................................................... 12
1.1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 12
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 13
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 13
1.4. Kết cấu của đề tài ..................................................................................................... 14
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU ............................................................. 15
2.1. Các khái niệm ........................................................................................................... 15
2.1.1. Các khái niệm về xuất khẩu .............................................................................. 15
2.1.2. Các hình thức xuất khẩu ................................................................................... 16
2.2. Vai trò của xuất khẩu ............................................................................................... 19
2.2.1. Đối với nền kinh tế Việt Nam ........................................................................... 19
2.2.2. Đối với các doanh nghiệp ................................................................................. 23
2.3. Nội dung hoạt động xuất khẩu ................................................................................. 25
2.3.1. Nghiên cứu thị trƣờng ....................................................................................... 25
2.3.2. Xây dựng chiến lƣợc và kế hoạch xuất khẩu .................................................... 26
2.3.3. Lựa chọn hình thức xuất khẩu hợp lý ............................................................... 28
2.3.4. Đánh giá hiệu quả xuất khẩu............................................................................. 28
2.4. Các nhân tố tác động đến xuất khẩu......................................................................... 32
2.4.1. Các nhân tố của môi trƣờng quốc tế ................................................................. 32
2.4.2. Các nhân tố của môi trƣờng vĩ mô .................................................................... 37
2.4.3. Các nhân tố của môi trƣờng vi mô .................................................................... 43
2.4.4. Các nhân tố của môi trƣờng nội vi .................................................................... 46
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 50
3.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu .................................................................................. 50
3.1.1. Phƣơng pháp quan sát, quan trắc ...................................................................... 50
3.1.2. Phƣơng pháp tiếp cận ........................................................................................ 50
3.2. Phƣơng pháp phân tích/xử lý dữ liệu ....................................................................... 51
3.2.1. Phƣơng pháp thống kê – mô tả ......................................................................... 51
3.2.2. Phƣơng pháp so sánh ........................................................................................ 51
3.2.3. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp ...................................................................... 51
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................................... 53
4.1. Giới thiệu chung về công ty ..................................................................................... 53
4.1.1. Giới thiệu chung về công ty .............................................................................. 53
4.1.2. Các sản phẩm chính của công ty ....................................................................... 54
4.2. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................................ 58
4.3. Sơ đồ tổ chức, hoạt động của công ty ...................................................................... 62
4.3.1. Sơ đồ tổ chức .................................................................................................... 62
4.3.2. Hoạt động của công ty ...................................................................................... 63
4.4. Chức năng và nhiệm vụ của công ty ........................................................................ 67
4.4.1. Chức năng hoạt động của công ty ..................................................................... 67
4.4.2. Nhiệm vụ hoạt động của công ty ...................................................................... 67
4.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty .............................................................. 68
4.5.1. Kết quả sản xuất ................................................................................................ 68
4.5.2. Kết quả kinh doanh ........................................................................................... 69
4.6. Chiến lƣợc phát triển, tầm nhìn và sứ mệnh ............................................................ 70
4.6.1. Chiến lƣợc phát triển bền vững ......................................................................... 70
4.6.2. Tầm nhìn ........................................................................................................... 71
4.6.3. Sứ mệnh ............................................................................................................ 71
4.7. Khái quát về hoạt động xuất khẩu dầu ăn của công ty ra thị trƣờng thế giới........... 72
4.7.1. Mặt hàng xuất khẩu ........................................................................................... 72
4.7.2. Thị trƣờng xuất khẩu......................................................................................... 76
4.7.3. Doanh thu xuất khẩu ......................................................................................... 79
4.8. Đánh giá tình hình xuất khẩu của công ty ................................................................ 80
4.8.1. Lợi thế ............................................................................................................... 80
4.8.2. Khó khăn ........................................................................................................... 82
4.8.3. Thành tựu .......................................................................................................... 83
4.8.4. Tồn tại ............................................................................................................... 84
4.9. Phân tích dự báo các nhân tố ảnh hƣởng chủ yếu đến hoạt động xuất khẩu dầu ăn
của công ty .......................................................................................................................... 84
4.9.1. Các nhân tố bên trong ....................................................................................... 84
4.9.2. Các nhân tố bên ngoài ....................................................................................... 87
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .............................................................................. 91
5.1. Kết luận ........................................................................................................................ 91
5.2. Giải pháp ...................................................................................................................... 92
5.2.1. Duy trì thị trƣờng đã có và mở rộng xuất khẩu vào thị trƣờng mới...................... 92
5.2.2. Định hƣớng nhằm đẩy mạnh xuất khẩu của công ty............................................. 92
5.2.3 Đẩy mạnh tiếp thị, mẫu mã bao bì, giá cả sản phẩm ............................................. 95
5.2.4. Phát triển các chính sách Marketing trong và ngoài nƣớc ................................... 97
5.2.5. Nâng cao năng lực cho nhân viên xuất nhập khẩu................................................ 98
5.3. Kiến nghị ...................................................................................................................... 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 104
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày nay, xu thế toàn cầu hóa là tất yếu và ngày càng
diễn ra mạnh mẽ. Vì vậy, hoạt động ngoại thƣơng đã trở thành điều kiện tồn tại và phát triển
của một quốc gia. Do đó, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu là một trong những chiến lƣợc phát
triển quan trọng đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Việc mở rộng xuất khẩu để tăng thu
ngoại tệ cho tài chính, học tập kinh nghiệm quản lý, công nghệ, tạo điều kiện phát triển cơ sở
hạ tầng và phát huy nội lực là mục tiêu quan trọng nhất của chính sách thƣơng mại. Nhà
nƣớc đã và đang thực hiện các biện pháp thúc đẩy các ngành kinh tế theo hƣớng xuất khẩu,
khuyến khích tƣ nhân mở rộng xuất khẩu để giải quyết công việc làm ăn và tăng doanh thu
cao cho đất nƣớc.
Tăng trƣởng trong giao dịch quốc tế đối với hạt có dầu và các sản phẩm từ hạt có dầu
đã vƣợt qua lúa mì và ngũ cốc thô. Nhu cầu thế giới đối với dầu thực vật và thực phẩm giàu
chất đạm tăng mạnh, đặc biệt ở Trung Quốc và các quốc gia ở châu Á. Theo Bộ Công
Thƣơng, năm 2015 Việt Nam đã sản xuất 812.000 tấn dầu tinh luyện tăng 8,9% so với năm
2014 là 774.000 tấn do sự tăng trƣởng của ngành dầu đậu tƣơng thô trong nƣớc và mức thuế
bảo hộ nhập khẩu đối với mặt hàng dầu tinh luyện nhập khẩu tại một số nƣớc đối thủ cạnh
tranh đã tăng thêm 5%. Năm 2016, sản lƣợng sản xuất dầu thực vật tinh luyện tiếp tục tăng
lên đạt 893.000 tấn.
Tổng công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP (Vocarimex) là một trong
những công ty hàng đầu chuyên sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu dầu thực vật Việt
Nam. Trong quá trình hoạt động, công ty Vocarimex đã thu đƣợc nhiều ngoại tệ đóng góp
cho đất nƣớc, doanh số ngày càng tăng cao, hiệu quả kinh doanh đƣợc nâng cao, đặc biệt là
hoạt động xuất khẩu chiếm hơn 50% tổng doanh thu của công ty. Nắm bắt xu hƣớng hội
nhập toàn cầu, Vocarimex trong nhiều năm qua cũng đã không ngừng nỗ lực để xuất khẩu
Page | 12
sản phẩm dầu thực vật sang nhiều quốc gia khác nhƣ Trung Quốc, Nhật Bản, Campuchia,
Triều Tiên... Trong đó, Nhật Bản, Trung Quốc và Campuchia là một trong những thị trƣờng
xuất khẩu chính và đem về nguồn lợi nhuận lớn cho công ty trong những năm qua. Tuy là
một doanh nghiệp lớn và có lịch sử nhiều năm thành lập nhƣng công ty vẫn gặp phải khá
nhiều khó khăn trong việc xuất khẩu sản phẩm dầu ăn sang các thị trƣờng lớn. Từ những lý
do nêu trên, tác giả đã muốn tìm hiểu cách thức làm việc cũng nhƣ quy trình hoạt động của
công ty quyết định lựa chọn đề tài: Hoạt Động Kinh Doanh Xuất Khẩu Dầu Ăn Của Tổng
Công Ty Công Nghiệp Dầu Thực Vật Việt Nam.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu và phân tích thực trạng kinh doanh xuất khẩu dầu ăn của Tổng Công ty
Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam –Vocarimex sang các thị trƣờng trong thời gian qua.
Hệ thống hóa các cơ sở lý thuyết liên quan đến xuất khẩu dầu ăn của công ty
Vocarimex. Phân tích thực trạng xuất khẩu dầu ăn của công ty Vocarimex vào từng thị
trƣờng nhằm đánh giá những kết quả đạt đƣợc, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Từ đó
đƣa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu dầu ăn dựa trên kết quả phân tích thực trạng.
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu: Thực trạng xuất khẩu dầu ăn của Tổng công ty Công nghiệp
dầu thực vật Việt Nam Vocarimex.
Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: Tổng Công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP
Vocarimex và các thị trƣờng xuất khẩu.
Về thời gian: sử dụng số liệu từ năm 2012 đến năm 2016.
Page | 13
1.4. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần danh mục hình ảnh, danh mục viết tắt, mục lục, đề tài gồm 6 phần nhƣ
sau:
Phần 1: Chƣơng 1: Giới thiệu
Trình bày về lý do chọn đề tài, mục tiêu của đề tài hƣớng đến,phạm vi nghiên cứu đề
tài và bố cục của đề tài.
Phần 2: Chƣơng 2: Cơ sở lý luận về xuất khẩu
Chƣơng này nêu ra các khái niệm và hình thức về hoạt động xuất khẩu, vai trò và nội
dung của hoạt động xuất khẩu và các nhân tố tác động đến hoạt động xuất khẩu.
Phần 3: Chƣơng 3: Phƣơng pháp nghiên cứu
Trình bày về những phƣơng pháp, công việc cần thực hiện để thu thập thông tin và dữ
liệu nhằm có đƣợc những kiến thức đầy đủ về xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu dầu thực vật
của công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex.
Phần 4: Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu
Giới thiệu công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam – CTCP Vocarimex và phân
tích thực trạng của đề tài nghiên cứu, cũng nhƣ tìm ra đƣợc những vấn đề làm đƣợc, chƣa
làm đƣợc trong hoạt động xuất khẩu dầu ăn của công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam
– CTCP Vocarimex.
Phần 5: Chƣơng 5: Kết luận và đề nghị
Tóm tắt những ý chính của đề tài và nêu các biện pháp, giải pháp nhằm cải tiến thúc
đẩy nâng cao hoàn thiện vấn đề nghiên cứu.
Phần 6: Tài liệu tham khảo.
Page | 14
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU
2.1. Các khái niệm
2.1.1. Các khái niệm về xuất khẩu
Có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm xuất khẩu theo nhận định của các nhà
học giả cũng nhƣ của nhà nƣớc đƣợc cụ thể bằng các văn bản pháp luật. Theo Luật Thƣơng
mại thì: “Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hóa đƣợc đƣa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đƣa
vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đƣợc coi là khu vực hải quan riêng theo
quy định của pháp luật”.
Theo Phạm Minh Quang – Cẩm nang doanh nghiệp xuất nhập khẩu, kinh doanh xuất
khẩu là việc bán hàng hóa (hàng hóa có thể là hữu hình hoặc vô hình) cho một nƣớc khác
trên cơ sở dùng tiền tệ làm đồng tiền thanh toán. Tiền tệ có thể là tiền của một trong hai nƣớc
hoặc tiền của một nƣớc thứ ba (đồng tiền dùng thanh toán quốc tế).
Theo Học liệu mở Việt Nam – VOER, kinh doanh xuất khẩu là hoạt động kinh doanh
buôn bán ở phạm vi quốc tế. Nó không phải là hành vi mua bán riêng lẻ mà là cả một hệ
thống các quan hệ mua bán trong một nền thƣơng mại có tổ chức cả bên trong và bên ngoài
nhằm bán sản phẩm, hàng hoá sản xuất trong nƣớc ra nƣớc ngoài thu ngoại tệ, qua đó có thể
đẩy mạnh sản xuất hàng hoá phát triển, chuyển đổi cơ cấu kinh tế ổn định từng bƣớc nâng
cao mức sống nhân dân.
Vậy, kinh doanh xuất khẩu là việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ của nƣớc này sang
nƣớc khác trên cơ sở dùng tiền tệ làm đồng tiền thanh toán nhằm thu lại lợi nhuận cho doanh
nghiệp cũng nhƣ quốc gia.
Page | 15
2.1.2. Các hình thức xuất khẩu
Xuất khẩu trực tiếp
Khái niệm: Xuất khẩu trực tiếp là hình thức xuất khẩu là do một doanh nghiệp trong
nƣớc trực tiếp xuất khẩu hàng hoá cho một doanh nghiệp nƣớc ngoài thông qua các tổ chức
của chính mình.
Ƣu điểm
Giảm bớt đƣợc các chi phí trung gian từ đó tăng thu nhập cho doanh nghiệp.
Biết đƣợc nhu cầu của khách hàng từ đó đƣa ra các phƣơng án kinh doanh phù hợp.
Nhƣợc điểm
Chi phí để giao dịch trực tiếp cao.
Rủi ro trong kinh doanh lớn vì không có điều kiện nghiên cứu các thông tin kĩ về bạn
hàng.
Trình độ kĩ thuật nghiệp vụ của các cán bộ tham gia xuất khẩu phải cao.
Xuất khẩu gián tiếp
Khái niệm: Xuất khẩu gián tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu và nhà nhập
khẩu phải thông qua một ngƣời thứ ba, ngƣời này là trung gian.
Ƣu điểm: Giảm bớt đƣợc chi phí nghiên cứu tìm kiếm bạn hàng, tạo điều kiện thuận
lợi cho việc kinh doanh nhƣ: mở rộng kênh phân phối, mạng lƣới kinh doanh, am hiểu thị
trƣờng giảm đƣợc rủi ro, giảm các chi phí trong quá trình giao dịch.
Nhƣợc điểm: Bị thụ động phải phụ thuộc nhiều vào ngƣời trung gian, đặc biệt là
không kiểm soát đƣợc ngƣời trung gian.
Xuất khẩu ủy thác
Đây là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị xuất nhập khẩu đóng vao trò là ngƣời
trung gian thay cho đơn vị sản xuất tiến hành ký kết hợp đồng xuất khẩu, tiến hành làm các
thủ tục cần thiết để xuất khẩu và qua đó đƣợc hƣởng một số tiền nhất định gọi là phí ủy thác.
Page | 16
Ƣu điểm
Những ngƣời nhận uỷ thác hiểu rõ tình hình thị trƣờng pháp luật và tập quán địa
phƣơng, do đó họ có khả năng đẩy mạnh việc buôn bán và thanh tránh bớt uỷ thác
cho ngƣời uỷ thác.
Đối với ngƣời nhận uỷ thác là không cần bỏ vốn vào kinh doanh tạo ra công ăn việc
làm cho nhân viên đồng thời cũng thu đƣợc một khoản tiền đáng kể.
Nhƣợc điểm
Công ty kinh doanh xuất nhập khẩu mất đi sự liên kết trực tiếp với thị trƣờng thƣờng
phải đáp ứng những yêu sách của ngƣời trung gian.
Lợi nhuận bị chia sẻ.
Buôn bán gia công
Khái niệm: Xuất khẩu gia công là phƣơng thức sản xuất hàng xuất khẩu khá phổ biến
ở nhiều quốc gia. Trong đó, bên đặt hàng gia công ở nƣớc ngoài sẽ cung cấp các loại máy
móc, thiết bị, nguyên liệu hoặc bán thành phẩm theo mẫu và định mức cho phép. Ngƣời nhận
gia công sẽ tổ chức toàn bộ quá trình sản xuất theo yêu cầu của khách.
Ƣu điểm
Dựa vào vốn của ngƣời khác để kinh doanh thu lợi nhuận.
Rủi ro ít và chắc chắn đƣợc thanh toán.
Nhập đƣợc những trang thiết bị công nghệ cao tạo nguồn vốn để xây dựng cơ bản.
Nhƣợc điểm: Giá gia công rẻ, khách hàng không biết đến ngƣời gia công, không nắm
đƣợc nhu cầu thị trƣờng vì vậy nên không thể điều chỉnh sản phẩm kinh doanh phù hợp.
Xuất khẩu tại chỗ
Xuất khẩu tại chỗ là một hình thức xuất khẩu mà hàng hoá không di chuyển ra khỏi
biên giới quốc gia mà đƣợc sử dụng ở các khu chế xuất hoặc doanh nghiệp bán sản phẩm cho
các tổ chức nƣớc ngoài ở trong nƣớc.
Page | 17
Ngày nay hình thức này càng phổ biến rộng rãi hơn nhƣng nhƣợc điểm là các doanh
nghiệp bán hàng sẽ thu đƣợc lợi nhuận ít hơn nhƣng nó cũng có nhiều thuận lợi là các thủ tục
bán hàng, quản lí đƣợc rủi ro, hợp đồng đƣợc thực hiện nhanh hơn, tốc độ quay vòng sản
phẩm nhanh hơn.
Tạm nhập tái xuất
Tạm nhập, tái xuất hàng hóa là việc hàng hóa đƣợc đƣa từ nƣớc ngoài hoặc từ các
khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đƣợc coi là khu vực hải quan riêng theo quy
định của pháp luật vào Việt Nam, có làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và làm thủ tục
xuất khẩu hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam.
Hình thức này gồm hoạt động nhập khẩu và xuất khẩu với mục đích thu về nguồn
ngoại tệ lớn hơn so với vốn bỏ ra ban đầu. Ƣu điểm của hình thức này là các doanh nghiệp có
thể thu đƣợc lợi nhuận cao mà không cần tổ chức sản xuất, đầu tƣ vào nhà xƣởng, thiết bị,
công nghệ và thu hồi vốn cũng nhanh hơn.
Chuyển khẩu hàng hóa
Chuyển khẩu hàng hóa là việc mua hàng từ một nƣớc, vùng lãnh thổ để bán sang một
nƣớc, vùng lãnh thổ ngoài lãnh thổ Việt Nam mà không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam
và không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam
Chuyển khẩu hàng hóa thực hiện theo các hình thức sau đây:
Hàng hóa đƣợc vận chuyển thẳng từ nƣớc xuất khẩu đến nƣớc nhập khẩu thông qua
cửa khẩu Việt Nam.
Hàng hóa đƣợc vận chuyển từ nƣớc khẩu đến nƣớc nhập khẩu có qua cửa khẩu Việt
Nam nhƣng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất
khẩu ra khỏi Việt Nam.
Hàng hóa đƣợc vận chuyển từ nƣớc xuất khẩu đến nƣớc nhập khẩu có qua cửa khẩu
Việt Nam và đƣa vào kho ngoại quan, khu vực trung chuyển hàng hóa tại các cảng
Page | 18
Việt Nam, không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất
khẩu ra khỏi Việt Nam.
2.2. Vai trò của xuất khẩu
2.2.1. Đối với nền kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nƣớc
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc là bƣớc đi thích hợp cho mọi quốc gia đang
phát triển, giúp khắc phục tình trạng nghèo nàn lạc hậu chậm phát triển. Để có nguồn vốn để
nhập khẩu công nghệ thiết bị tiên tiến phục vụ cho việc công nghiệp hóa, một số nƣớc đã sử
dụng nguồn vốn huy động chính từ: Đầu tƣ nƣớc ngoài, vay nợ các nguồn viện trợ, thu từ các
hoạt động du lịch dịch vụ thu ngoại tệ trong nƣớc, thu từ hoạt động xuất khẩu.
Theo Báo cáo Xuất nhập khẩu năm 2016 của Bộ Công Thƣơng, nguồn thu từ xuất
khẩu đạt khoảng 176,6 tỷ USD tăng 9% so với năm 2015 chiếm hơn 80% GDP cả nƣớc. Từ
đó có thể thấy, xuất khẩu góp phần rất quan trọng trong việc tăng nguồn vốn quốc gia, tạo
nguồn vốn cho việc nhập khẩu.
Việc huy động nguồn vốn đầu tƣ nƣớc ngoài không phải việc dễ dàng. Sử dụng
nguồn vốn này, các nƣớc đi vay phải chịu thiệt thòi, phải chịu một số điều kiện bất lợi và sẽ
phải trả sau này. Vì vậy xuất khẩu là một hoạt động tạo một nguồn vốn rất quan trọng nhất.
Xuất khẩu tạo tiền đề cho nhập khẩu, nó quyết định đến quy mô tốc độ tăng trƣởng của hoạt
động nhập khẩu. Ở một số nƣớc một trong những nguyên nhân chủ yếu của tình trạng kém
phát triển là do thiếu tiềm năng về vốn do đó họ cho nguồn vốn ở bên ngoài là chủ yếu, song
mọi cơ hội đầu tƣ vay nợ và viện trợ của nƣớc ngoài chỉ thuận lợi khi chủ đầu tƣ và ngƣời
cho vay thấy đƣợc khả năng sản xuất và xuất khẩu – nguồn vốn duy nhất để trả nợ thành hiện
thực.
Page | 19
Xuất khẩu thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển
Xuất khẩu làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các quốc gia từ nông nghiệp chuyển
sang công nghiệp và dịch vụ. Tuy nhiên cần nhìn nhận về tác động của xuất khẩu đối với sản
xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2016, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy
sản chiếm tỷ trọng 16,32% giảm 0,68% so với năm 2015 là 17%; khu vực công nghiệp và
xây dựng chiếm 32,72% so với năm 2015 là 33,25% tăng 0,53% và khu vực dịch vụ chiếm
40,92% tăng 1,19% so với năm 2015 là 39,73. Nhƣ vậy, có thể thấy nền kinh tế của nƣớc ta
đang chuyển từ nông lâm ngƣ nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.
Xuất khẩu tạo tiền đề cho các ngành cùng có cơ hội phát triển.
Ví dụ nhƣ khi xuất khẩu các sản phẩm dệt may thì ngành sản xuất nguyên liệu nhƣ bông,
sợi hay thuốc nhuộm cũng sẽ phát triển theo quy mô xuất khẩu sản phẩm may. Sự phát
triển của ngành công nghiệp xuất khẩu thực phẩm, dầu thực vật, chè, sẽ kéo theo sự phát
triển của các ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ nó. Chính điều này làm cho cơ
cấu kinh tế thay đổi một cách đồng bộ, không có sự mất cân đối giữa các ngành. Nhƣ
vậy, xuất khẩu đã góp phần tạo ra một cơ cấu kinh tế phù hợp với xu thế phát triển của
thế giới.
Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng thị trƣờng sản phẩm, góp phần ổn định sản xuất, tạo
lợi thế nhờ quy mô.
Bất cứ doanh nghiệp nào cũng muốn mở rộng thị trƣờng, nâng cao khả năng chiếm lĩnh
thị trƣờng từ đó thu lợi nhuận cao. Vì thị trƣờng nƣớc ngoài bao giờ cũng là những thị
trƣờng có sức tiêu thụ hàng hóa lớn hơn so với nhƣ cầu tiêu dùng trong nƣớc. Để xuất
khẩu đòi hỏi doanh nghiệp phải tổ chức sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực sản xuất,
áp dụng khoa học kĩ thuật để nâng cao năng suất lao động, chất lƣợng sản phẩm và giúp
doanh nghiệp có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Page | 20