Khái quát về chức năng nhiệm vụ, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và công tác tổ chức kế toán tài chính của công ty bách hoá hà nội
- 31 trang
- file .pdf
PhÇn më ®Çu
Trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. §¶ng ta ®· ®Ò
ra chñ tr-¬ng xãa bá nÒn kinh tÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng, cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ.
§Ó b¾t nhÞp víi chñ tr-¬ng ®ã, b-íc ®Çu c¸c doanh nghiÖp gÆp kh«ng Ýt
khã kh¨n, lóng tóng, nhÊt lµ trong viÖc ®æi míi t- duy kinh tÕ. §Æc biÖt lµ c¸c
nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu réng, biÕt tæ chøc phèi hîp dù tÝnh,
nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc trong doanh nghiÖp. Muèn lµm
®-îc ®iÒu ®ã c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp, ®iÒu nµy ®-îc th«ng qua sè liÖu kÕ to¸n tµi chÝnh.
KÕ to¸n tµi chÝnh nh»m lËp ra c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n theo chÕ ®é kÕ to¸n
quy ®Þnh, chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi doanh
nghiÖp nh- : ChÝnh phñ, thuÕ, nhµ ®Çu t-... Th«ng tin kÕ to¸n sÏ cung cÊp cho
nhµ qu¶n lý nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp. V× vËy
viÖc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý, kÕt hîp
víi viÖc th-êng xuyªn kiÓm tra sÏ t¹o cho doanh nghiÖp mét vÞ trÝ vµ uy tÝn lín
trªn thÞ tr-êng.
B¶n b¸o c¸o ph¶n ¸nh c¸c vÊn ®Ò sau:
PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt
kinh doanh vµ c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi.
PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh.
PhÇn III: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ.
PhÇn IV: C«ng t¸c ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ.
KÕt luËn.
1
PhÇn I
Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm tæ chøc
s¶n xuÊt kinh doanh vµ c«ng t¸c tæ chøc kª to¸n tµi
chÝnh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
I. s¬ l-îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ chøc n¨ng
nhiÖm vô.
1. S¬ l-îc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn.
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi trô së chÝnh t¹i 45 hµng Bå Hµ Néi, ®©y lµ c¬
quan ®Çu n·o cña C«ng ty. Lµ n¬i th©u tãm hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
cña C«ng ty, duy tr× ho¹t ®éng cña C«ng ty ë kh¾p n¬i trong thµnh phè Hµ
Néi. Ra ®êi ngµy 28/9/1945, víi tªn gäi ban ®Çu lµ C«ng ty mËu dÞch B¸ch ho¸
Hµ Néi, ngay tõ buæi ®Çu h×nh thµnh C«ng ty ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n bëi c¬
së vËt chÊt thiÕu thèn, víi ®éi ngò c¸n bé gåm 20 ng-êi. Tr¶i qua gÇn 60 n¨m
ho¹t ®éng mçi b-íc ®i cña C«ng ty ®Òu g¾n liÒn víi nh÷ng thay ®æi cña nÒn
kinh tÕ ®Êt n-íc. Cïng víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ ®Õn ngµy 23/6/1988
C«ng ty ®-îc chÝnh thøc ®æi tªn thµnh C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi theo quyÕt
®Þnh sè 298/Q§UB cña ChÝnh phñ.
Cho tíi nay C«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé lªn tíi 731 ng-êi víi 15
cöa hµng n»m r¶i r¸c kh¾p n¬i trong thµnh phè Hµ Néi: Cöa hµng B¸ch ho¸
Gi¶ng Vâ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Thanh Xu©n ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Phè HuÕ;
Cöa hµng B¸ch ho¸ 12 Bê Hå ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Kim Liªn; Cöa hµng B¸ch
ho¸ Hµng Gai; Cöa hµng B¸ch ho¸ Hµng §µo; Cöa hµng B¸ch ho¸ Ng· T- Së;
Cöa hµng B¸ch ho¸ NguyÔn C«ng Trø; Cöa hµng B¸ch ho¸ Chî M¬; Cöa hµng
B¸ch ho¸ §ång Xu©n; Cöa hµng B¸ch ho¸ Yªn Phô; Tæng kho 1E C¸t Linh;
Trung t©m th-¬ng m¹i; PhÇn c¸ thÓ C«ng ty .
2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
Lµ mét doanh nghiÖp lín cña Së th-¬ng m¹i Hµ Néi, C«ng ty B¸ch ho¸
Hµ Néi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ mäi chøc n¨ng cña mét C«ng ty th-¬ng m¹i trong nÒn
kinh tÕ n-íc ta.
2
2.1. Chøc n¨ng:
* Tæ chøc c¸c qu¸ tr×nh nghiÖp vô, kü thuËt kinh doanh th-¬ng m¹i bao gåm:
- Tæ chøc nghiªn cøu thÞ tr-êng.
- Tæ chøc khai th¸c vµ nhËp hµng.
- Tæ chøc dù tr÷ b¶o qu¶n hµng ho¸.
- Tæ chøc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o, giíi thiÖu hµng.
- Tæ chøc b¸n hµng vµ phôc vô kh¸ch hµng.
- Tæ chøc cung øng hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
* Qu¶n lý mäi mÆt cña doanh nghiÖp.
- Qu¶n lý kÕ ho¹ch l-u chuyÓn hµng ho¸, b¸o c¸o tiÕp thÞ.
- Qu¶n lý vÒ viÖc sö dông nguån vèn kinh doanh cña DN .
- Qu¶n lý sö dông lao ®éng.
- Qu¶n lý c¬ së vËt chÊt kü thuËt.
- Qu¶n lý vÒ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh doanh
2.2. NhiÖm vô
* Thùc hiÖn môc ®Ých thµnh lËp doanh nghiÖp vµ kinh doanh theo mÆt
hµng ®· ®¨ng ký.
* Thùc hiÖn nhiÖm vô vµ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n-íc.
- Phôc vô tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®ång thêi kinh doanh cã l·i.
- §ãng gãp ®Çy ®ñ cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
* B¶o toµn ph¸t triÓn vèn ®-îc giao.
* Tæ chøc qu¶n lý tèt lao ®éng trong doanh nghiÖp.
II. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
1. MÆt hµng kinh doanh:
Lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« lín, C«ng ty b¸ch ho¸ Hµ Néi kinh
doanh nhiÒu lo¹i hµng ho¸ nh-:
- Hµng v¨n phßng phÈm
- Hµng b¸nh kÑo, n-íc gi¶i kh¸t
- Hµng may mÆc
- Hµng dông cô gia ®×nh
- Hµng t¹p phÈm
3
2. Ph-¬ng thøc kinh doanh.
* Ph-¬ng thøc b¸n bu«n: Bao gåm b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n vËn
chuyÓn th¼ng.
* Ph-¬ng thøc b¸n lÎ: ViÖc mua b¸n t¹i c¸c quÇy hµng, nh©n viªn b¸n
hµng trùc tiÕp thùc hiÖn viÖc mua b¸n víi kh¸ch hµng.
3. Nguån hµng chñ yÕu:
Lµ mét doanh nghiÖp lín, C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi cã mèi quan hÖ víi
b¹n hµng ë kh¾p n¬i trong c¶ n-íc nh-: C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ, C«ng ty
®-êng Biªn Hoµ, C«ng ty kim khÝ Th¨ng Long... Ngoµi ra C«ng ty cßn mua
b¸n nhiÒu mÆt hµng nhËp khÈu. ChÝnh nhê cã nguån hµng phong phó nªn C«ng
ty lu«n ®¸p øng ®-îc nhu cÇu cña thÞ tr-êng.
Xin ®-îc trÝch mét sè chØ tiªu kinh tÕ mµ C«ng ty ®· thùc hiÖn trong 2
n¨m 1998 -1999.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña C«ng ty qua 2 n¨m 1998-1999
§¬n vÞ tÝnh : §ång
C¸c chØ tiªu 1998 1999
1. Tæng doanh thu thuÇn 103.280.432.002 106.620.117.068
2. Gi¸ vèn hµng b¸n 90.115.982.894 96.596.511.248
3. Tæng møc phÝ kinh doanh 5.042.487.231 9.452.691.427
4. Nép ng©n s¸ch Nhµ n-íc 712.114.826 839.485.602
5. Lîi nhuËn cßn l¹i 67.992.263 76.167.103
6. Thu nhËp ng-êi lao ®éng 577.433 585.757
Qua b¶ng trªn ta thÊy, C«ng ty tæ chøc kinh doanh cã l·i, v× thÕ mµ lîi
nhuËn cßn l¹i t¨ng tõ 67.922.263® n¨m 1998 th× n¨m 1999 t¨ng lµ
76.167.103®. Do ®ã chøng tá C«ng ty cã thÓ ph¸t triÓn ®-îc vµ t¨ng thu nhËp
cho ng-êi lao ®éng.
III. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 731
ng-êi, trong ®ã cã 87 ng-êi cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc, 236 ng-êi cã tr×nh ®é
4
trung cÊp, hoÆc ®· qua c¸c líp ®µo t¹o, c¸c líp c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c th-¬ng
nghiÖp.
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
Ban gi¸m ®èc
Phßng Phßng Phßng Phßng
Kinh doanh Tæ chøc Thanh tra KT-TC
Cöa VP Trung t©m Tæng Tr¹m kinh
hµng C«ng ty th-¬ng m¹i kho doanh
+ Ban gi¸m ®èc : Ban gi¸m ®èc cña C«ng ty gåm 1 gi¸m ®èc vµ 3 phã
gi¸m ®èc phô tr¸ch c¸c mÆt tµi chÝnh, kinh doanh, tæ chøc m¹ng l-íi ho¹t
®éng kinh doanh.
+ Phßng kinh doanh: TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu ®¸nh gi¸
nhu cÇu ch-a tho¶ m·n cña ng-êi tiªu dïng ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn l-îc marketing
cho thÞ tr-êng môc tiªu cña C«ng ty, tæ chøc vµ qu¶n lý tÊt c¶ c¸c nguån hµng
cña C«ng ty.
+ Phßng kÕ to¸n : H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ kü thuËt ph¸t sinh,
qu¶n lý tæ chøc, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña C«ng ty vµ lµm cè vÊn kinh
doanh cho Ban gi¸m ®èc.
+ Phßng tæ chøc hµnh chÝnh : Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng trªn, c¸c lÜnh
vùc tæ chøc bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng toµn C«ng ty, theo dâi vµ gi¶i quyÕt c¸c
chÕ ®é chÝnh s¸ch cho CBCNV C«ng ty.
+ Phßng Thanh tra: Thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra kiÓm so¸t, gi¸m ®èc
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh theo sù ph©n cÊp qu¶n lý tõ C«ng ty ®ång thêi b¶o
toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®-îc giao, cô thÓ lµ: C¸c cöa hµng, tr¹m kinh doanh.
Thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh, theo sù ph©n cÊp qu¶n lý tõ C«ng ty ®ång
thêi b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®-îc giao, ë c¸c cöa hµng, tr¹m kinh doanh ®Òu
5
cã c¸n bé lµm c«ng t¸c l·nh ®¹o, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ
®éi ngò nh©n viªn ®¶m nhËn c¸c nghiÖp vô cô thÓ, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng
ty kh«ng cã t- c¸ch ph¸p nh©n, mäi ®Ò xuÊt, ph-¬ng ¸n ®iÒu kiÖn ®Òu ph¶i
th«ng qua C«ng ty ký duyÖt hoÆc xin ý kiÕn cña Ban l·nh ®¹o C«ng ty, c¸c
®¬n vÞ thuéc C«ng ty rãt vèn thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó b¶o toµn vµ
ph¸t triÓn vèn ®-îc giao. C¸c ®¬n vÞ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc C«ng ty vÒ
mäi ho¹t ®éng cña m×nh. §Þnh kú cuèi kú, cuèi quý, tæ tr-ëng tæ kho¸n vµ kÕ
to¸n tr-ëng cña C«ng ty cïng xem xÐt ph¸t triÓn kÕt qu¶ kinh doanh tÝnh
l-¬ng, tÝnh quü, tÝnh thuÕ...
Tuy vËy, víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc chÞu sù qu¶n lý cña C«ng ty nªn
C«ng ty cã sù san sÎ mét phÇn tr¸ch nhiÖm víi ®¬n vÞ ®Ó mäi ho¹t ®éng ®-îc
th«ng suèt.
IV. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
Do ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, ®Ó phï
hîp víi yªu cÇu qu¶n lý bé m¸y kÕ to¸n nªn phßng KÕ to¸n cã chøc n¨ng vµ
nhiÖm vô sau:
+ LËp vµ qu¶n lý kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, ®«n ®èc chØ ®¹o h-íng dÉn
thùc hiÖn kÕ ho¹ch toµn C«ng ty.
+ Qu¶n lý vèn, qu¶n lý c¸c quü cña C«ng ty, tham gia lËp ph-¬ng ¸n
®iÒu hoµ vèn, ®iÒu tiÕt thu nhËp trong C«ng ty.
+ Tham gia nhËn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña C«ng ty.
Chñ tr× duyÖt quyÕt to¸n tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së.
+ Tæng hîp quyÕt to¸n tµi chÝnh vµ b¸o c¸o lªn cÊp trªn theo chÕ ®é quy
®Þnh.
+ Tham gia x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c møc gi¸ trong C«ng ty.
+ ChØ ®¹o h-íng dÉn, kiÓm tra nghiÖp vô tµi chÝnh- kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ
c¬ së.
+ Trùc tiÕp h¹ch to¸n kinh doanh víi bªn ngoµi, h¹ch to¸n tæng hîp c¸c
nguån vèn, ph©n phèi thu nhËp, thu nép ng©n s¸ch.
6
+ Tæ chøc b¶o qu¶n, l-u tr÷ chøng tõ, thùc hiÖn kÕ to¸n ®¶m b¶o cung
cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ - tµi chÝnh kÞp thêi, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ ®Ó kÕ to¸n c¸c
c«ng cô qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
4.1. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh nªn C«ng ty chän m« h×nh kÕ to¸n
võa tËp trung võa ph©n t¸n ®-îc minh ho¹ b»ng s¬ ®å sau:
KÕ to¸n tr-ëng
Phã KÕ KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n Thñ quü
phßng kÕ to¸n thanh tiÒn l-¬ng, tæng hîp kiªm thñ
to¸n theo phÝ to¸n c«ng kÕ to¸n c¸ thÓ kho
dâi TSC§ nî tiÒn mÆt
KÕ to¸n ®¬n vÞ h¹ch KÕ to¸n ®¬n vÞ h¹ch
to¸n ®éc lËp to¸n tËp trung
Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty cã nhiÖm vô cô thÓ lµ:
+ Tæ chøc mäi c«ng viÖc kÕ to¸n ®Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ, cã c¬ së chÊt
l-îng nh÷ng néi dung c«ng viÖc cña kÕ to¸n ®¬n vÞ.
+ H-íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra vµ thu thËp ®Çy ®ñ, kÞp thêi tÊt c¶ c¸c
chøng tõ kÕ to¸n cña C«ng ty.
+ Gióp gi¸m ®èc h-íng dÉn c¸c bé phËn cña C«ng ty thùc hiªn ®Çy ®ñ
chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu nh»m phôc vô cho viÖc ®iÒu hµnh hµng ngµy mäi ho¹t
®éng kinh doanh cña C«ng ty.
+ Ngoµi ra bé m¸y kÕ to¸n cßn tham gia c«ng t¸c kiÓm kª tµi s¶n tæ
chøc b¶o qu¶n l-u tr÷, hå s¬, tµi liÖu kÕ to¸n theo quy ®Þnh.
7
4.2. H×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp
HiÖn nay doanh nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. NhËt
ký chøng tõ lµ sæ s¸ch kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh theo mét tr×nh tù thêi gian vµ hÖ thèng ho¸ theo néi dung
kinh tÕ ph¶n ¸nh trong c¸c TK kÕ to¸n. Trªn c¬ së ®ã kiÓm tra gi¸m s¸t sù biÕn
®éng tõng lo¹i vèn, nguån vèn lµm c¬ së c¨n cø ®èi chiÕu víi c¸c sæ kÕ to¸n
chi tiÕt vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. NhËt ký chøng tõ bao gåm, c¸c sæ s¸ch kÕ
to¸n sau:
- Sæ nhËt ký chøng tõ: Sæ ®-îc më hµng th¸ng cho mét sè tµi kho¶n theo
yªu cÇu qu¶n lý vµ lËp c¸c b¶ng tæng hîp, c©n ®èi.
- Sæ c¸i : Më cho tõng tµi kho¶n sö dông trong n¨m, chi tiÕt theo tõng
th¸ng trong ®ã bao gåm sè d- ®Çu kú, sè ph¸t sinh trong kú vµ sè d- cuèi kú.
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông thªm c¸c sæ nh-: Sæ chi tiÕt, sæ c¸i c¸c tµi
kho¶n... (Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ trang bªn).
8
PhÇn II
T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp
I. Ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi lµ mét doanh
nghiÖp Nhµ n-íc. Còng nh- bao doanh nghiÖp kh¸c C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh, quyÒn së h÷u vµ thõa kÕ tµi s¶n... viÖc tù
chñ s¶n xuÊt kinh doanh còng ®ång nghÜa víi viÖc C«ng ty ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm ®éc lËp vÒ ho¹t ®éng cña m×nh trªn c¬ së vèn cã ®-îc. ChÝnh s¸ch tµi
chÝnh ®óng ®¾n sÏ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù chuyÓn dÞch c¸c
luång gi¸ trÞ (ph©n phèi l¹i vèn vµ tµi s¶n) trong nÒn kinh tÕ quèc d©n theo
h-íng tËp trung huy ®éng mäi nguån vèn vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh,
t¨ng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung vèn ë doanh nghiÖp, t¨ng nguån thu cho
ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
Tuú theo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ cã thÓ ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p
qu¶n lý tµi chÝnh cho phï hîp. Bëi vËy qu¶n lý tµi chÝnh ®ãng mét vai trß chñ
chèt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµ ®èi víi C«ng
ty B¸ch ho¸ Hµ Néi còng vËy, lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh lín nªn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty ®-îc thùc hiÖn ë
phßng KÕ to¸n - tµi chÝnh mµ ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm lµ kÕ to¸n tr-ëng.
KÕ to¸n tr-ëng lµ ng-êi ®-îc C«ng ty bæ nhiÖm, lµ ng-êi ®øng ®Çu bé
m¸y tµi chÝnh, lµ ng-êi tham m-u cho gi¸m ®èc vÒ c¸c c¬ chÕ ho¹t ®éng tµi
chÝnh t¹i doanh nghiÖp. KÕ to¸n tr-ëng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc C«ng ty vÒ
tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp.
II. C«ng t¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, §¶ng ta ®· chñ tr-¬ng xãa bá nÒn
kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù
®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc. Do ®ã ®Ó tiÕn hµnh thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ ®ßi hái
mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i ®-îc dù kiÕn th«ng qua viÖc lËp kÕ ho¹ch tµi
chÝnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp do ban gi¸m ®èc trùc tiÕp
9
chØ ®¹o, phßng kÕ to¸n tµi chÝnh x©y dùng vµ nã ®-îc thùc sau khi ®· ®-îc
C«ng ty phª duyÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸m ®èc doanh nghiÖp sÏ ph©n bæ
chØ tiªu kÕ ho¹ch theo thêi gian, th¸ng, quý.
III. T×nh h×nh vèn vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng,
vèn kinh doanh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi bao gåm vèn do ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp, vèn tù cã vµ vèn vay tõ bªn ngoµi. Trong ®ã vèn l-u ®éng chiÕm
kho¶ng 90% trong tæng sè vèn, vèn cè ®Þnh chiÕm trªn d-íi 10% trong tæng
vèn. Vèn chñ së h÷u cña C«ng ty ë møc trªn d-íi 30%, cßn l¹i lµ vèn nî ph¶i
tr¶ chiÕm tíi 60-70%. Toµn bé nguån vèn cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn trªn b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n.
Tæng sè vèn: 22.139.690.777
- Vèn l-u ®éng: 20.940.229.353
- Vèn cè ®Þnh : 1.199.461.424
1. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cña C«ng ty
Ph©n tÝch tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp lµ xem xÐt sù t¨ng tr-ëng cña
tµi s¶n, c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp ®Ó thÊy ®-îc tr×nh ®é qu¶n lý cña
doanh nghiÖp. C¬ cÊu tµi s¶n lµ nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh,
nÕu c¬ cÊu tµi s¶n hîp lý sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ kinh doanh vµ ng-îc l¹i.
C¨n cø vµo sè liÖu ë phÇn tµi s¶n trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh
nghiÖp ta lËp b¶ng ph©n tÝch sau:
B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n
§¬n vÞ tÝnh: ®ång
Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m
C¸c chØ tiªu
Sè tiÒn Tû lÖ % Sè tiÒn Tû lÖ %
A. TCL§ vµ §TNH 12.266.095.674 88,85 20.940.229.353 94,58
- TiÒn 3.122.955.756 22,95 2.519.299.306 11,38
- C¸c kho¶n ph¶i thu 1.809.848.138 9,64 2.129.220.831 21,91
- Hµng tån kho 5.378.851.489 39,53 14.264.003.117 69,43
- TSL§ kh¸c 1.954.440.291 13,46 2.027.706.039 9,15
B. TSC§ vµ §TNH 1.498.448.600 11,15 1.199.461.424 5,42
- TSC§ 1.490.548.600 11,09 1.191.561.424 5,38
- CPXD dë dang 7.900.000 0,06 7.900.000 0,04
Tæng 13.764.544.274 100 22.139.690.777 100
10
Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy :
- Tû träng tµi s¶n l-u ®éng ®Çu n¨m lµ 88,85% ®Õn cuèi n¨m t¨ng lªn
thµnh 94,58%. B¶ng ph©n tÝch cho thÊy phÇn vèn l-u ®éng t¨ng thªm chñ yÕu
lµ mua hµng ho¸ dù tr÷ cho kú kinh doanh sau.
- Ngoµi ra b¶ng ph©n tÝch cßn cho thÊy C«ng ty ®Èy m¹nh viÖc mua b¸n
hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng song cã mét sè l-îng lín tiÒn hµng ch-a thu ®-îc thÓ
hiÖn ë c¸c chØ tiªu, c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty t¨ng 309.372.693 ®.
- Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n cña C«ng ty gi¶m chñ yÕu do gi¸ trÞ
hao mßn cña TSC§ t¨ng lªn theo thêi gian lµ hîp lý, gi¸ trÞ hao mßn TSC§
cña C«ng ty hµng n¨m xÊp xØ 200 triÖu ®ång, viÖc trang bÞ mua s¾m míi TSC§
®èi víi C«ng ty trong thêi gian nµy ch-a thùc sù cÇn thiÕt bëi tû träng cña
TSC§ chiÕm trong tæng sè tµi s¶n cña C«ng ty lµ t-¬ng ®èi hîp lý.
Quy m« dù tr÷ hµng ho¸ ®Çu n¨m chiÕm kho¶ng 39,53 % víi gi¸ trÞ lµ
5.378.851.489® th× ®Õn cuèi n¨m còng chØ lµ 14.264.003.177® chiÕm tû träng
69,43% trong tæng tµi s¶n l-u ®éng, tuy nhiªn viÖc c¸c kho¶n ph¶i thu cña
C«ng ty t¨ng ®¸ng kÓ lµ mét ®iÒu kh«ng tèt. §Çu n¨m c¸c kho¶n ph¶i thu cña
C«ng ty lµ: 1.809.848.138® chiÕm 9,64%. §Õn cuèi n¨m lªn tíi
2.129.220.831® chiÕm 21,91%. MÆc dï nã cã thÓ hiÖn ®-îc quy m« hµng ho¸
cña C«ng ty b¸n ra trªn thÞ tr-êng lín h¬n, song nÕu b¸n hµng thu ®-îc tiÒn
ngay vÉn tèt h¬n. Do vËy C«ng ty cÇn tÝch cùc thu håi c«ng nî h¬n n÷a.
2. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty
Nguån vèn lµ nguån h×nh thµnh nªn vèn hay lµ nguån h×nh thµnh nªn tµi
s¶n, tµi s¶n lµ cô thÓ, cßn nguån vèn lµ trõu t-îng. Nã kh«ng tån t¹i trªn thùc
tÕ mµ chØ tån t¹i trªn sæ s¸ch kÕ to¸n. Nguån vèn tr¶ lêi c©u hái “Vèn ë ®©u
hay tµi s¶n ë ®©u”.
Nh- vËy, ngoµi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi s¶n chung ta cÇn ph©n tÝch
thªm c¬ cÊu nguån vèn, nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp còng nh- tÝnh chñ ®éng vµ tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. C¨n cø vµo nguån vèn trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ta
lËp b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn nh- sau:
11
B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn:
§¬n vÞ tÝnh : ®ång
Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m
C¸c chØ tiªu
Sè tiÒn Tû lÖ % Sè tiÒn Tû lÖ %
Tæng nguån vèn 13.764.544.274 100 22.139.690.777 100
Trong ®ã :
- Nî ph¶i tr¶ 8.807.128.221 57,07 16.366.840.366 73,79
- Vèn chñ së h÷u 13.764.544.274 42,93 5.802.850.411 26,21
Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy :
- Kho¶n nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty t¨ng lµ 7.529.712.145®, vÒ tû träng t¨ng
tõ 57,07% lªn tíi 73,79%.
Nguån vèn chñ së h÷u l¹i cã xu h-íng gi¶m víi mét l-îng lµ
7.961.693.863®, vÒ tû träng gi¶m tõ 42,93% xuèng cßn 26,21 % viÖc gi¶m nµy
do nî ng¾n h¹n t¨ng qu¸ m¹nh khiÕn tû träng cña vèn nµy t¨ng nhiÒu. Nh- vËy
mÆc dï quy m« vèn cña C«ng ty t¨ng, song vÉn kh«ng hoµn toµn tèt bëi kh«ng
thÓ hiÖn ®-îc kh¶ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh cña C«ng ty. §©y chÝnh lµ mèi
lo th-êng trùc cña C«ng ty bëi cßn tr¸ch nhiÖm tr¶ nî. Nh- vËy nguån vèn
kinh doanh cña C«ng ty ®-îc tµi trî chñ yÕu tõ c¸c kho¶n vay nî, c¸c kho¶n
nî nµy chiÕm tíi 73,79% trong tæng nguån vèn kinh doanh.
Nãi tãm l¹i tæng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty b¸ch ho¸ Hµ Néi
t¨ng lªn lµ do nî ph¶i tr¶ lµ chñ yÕu. Lµ mét doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, nî ph¶i
tr¶ chiÕm mét tû träng lín cho thÊy vèn cña C«ng ty ph¶i huy ®éng tõ bªn
ngoµi lµ chÝnh. MÆc dï tæng nguån vèn kinh doanh cã t¨ng lªn víi tû lÖ kh¸
cao, song nguån vèn chñ së h÷u l¹i gi¶m ®i víi tû lÖ nhá, ®iÒu nµy cho thÊy
C«ng ty kh«ng thÓ hiÖn ®-îc kh¶ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh. V× vËy C«ng ty
cÇn t×m mäi c¸ch kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy ®Ó tr¸nh chÞu t¸c ®éng qu¸ lín ë
bªn ngoµi vµo nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh cña C«ng ty.
12
III. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
T×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n ph¶n ¸nh râ nÐt chÊt l-îng cña c«ng
t¸c tµi chÝnh. NÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh tèt doanh nghiÖp sÏ cµng Ýt nî, kh¶ n¨ng
thanh to¸n dåi dµo, Ýt ®i chiÕm dông vèn còng nh- Ýt bÞ chiÕm dông vèn.
Ng-îc l¹i nÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh kÐm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp
chiÕm dông vèn lÉn nhau, c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ d©y d-a kÐo dµi
lµm mÊt tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã thÓ dÉn tíi t×nh tr¹ng
ph¸ s¶n. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ta lËp b¶ng ph©n
tÝch t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî nh- sau:
B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî
§¬n vÞ tÝnh : ®ång
C¸c chØ tiªu Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m Chªnh lÖch
A. C¸c kho¶n ph¶i thu 1.809.848.138 2.129.220.831 309.372.693
1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 1.419.588.968 1.048.875.736 -370.713.232
2. Ph¶i tr¶ tr-íc cho ng-êi b¸n 162.309.495 930.516.571 768.207.076
3. Ph¶i thu kh¸c 227.949.675 149.828.524 -78.121.151
B. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ 8.807.128.221 16.336.840.366 7.529.712.145
1. Vay ng¾n h¹n 1.969.025.000 2.956.673.992 987.648.992
2. Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n 3.719.539.170 10.802.724.008 7.083.184.838
3. Ng-êi mua tr¶ tr-íc 496.452.718 722.393.844 255.941.126
4. Ph¶i tr¶ CNV 393.923.872 429.758.434 35.834.562
5. Ph¶i tr¶ kh¸c 777.093.215 885.433.347 108.340.132
Qua b¶ng ph©n tÝch ta cã nhËn xÐt sau:
C¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng 309.372.693®. Chøng tá C«ng ty ®· më réng
kinh doanh, trong ®ã ph¶i thu cña kh¸ch hµng gi¶m 370.713.232®, c¸c kho¶n
ph¶i thu kh¸c gi¶m lµ 78.121.151®. §iÒu nµy cho thÊy C«ng ty cÇn ®«n ®èc
viÖc thu mét c¸ch tÝch cùc h¬n n÷a.
Cßn t×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cña C«ng ty t¨ng 7.529.712.145® víi
møc t¨ng rÊt m¹nh, trong c¸c kho¶n nµy chñ yÕu lµ kho¶n ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
t¨ng 7.083.184.838®, tiÕp theo ®ã lµ kho¶n vay ng¾n h¹n t¨ng 987.648.992®,
13
cßn l¹i lµ c¸c kho¶n kh¸c t¨ng t-¬ng ®èi lín. §©y lµ g¸nh nÆng cho C«ng ty, v×
vËy C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt.
Kho¶n chªnh lÖch gi÷a ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ lµ 7.220.339.452®. Kho¶n
ph¶i tr¶ cña C«ng ty lín h¬n kho¶n ph¶i thu, chøng tá C«ng ty ®· tËn dông
®-îc mét kho¶n tiÒn nî cña bªn ngoµi ®Ó kinh doanh, ®iÒu nµy chøng tá rÊt tèt
®èi víi C«ng ty.
* Kh¶o s¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
§Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh kÕt qu¶ chi phÝ cña doanh nghiÖp ta
c¨n cø vµo mét sè chØ tiªu sau:
B¶ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
§¬n vÞ tÝnh : VN§
So s¸nh
ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999
Sè tiÒn Tû lÖ %
- Chi phÝ 5.042.487.231 9.452.691.427 4.410.204.196 46,6
- Lîi nhuËn 67.992.263 76.167.103 8.174.840 10,73
- Nép ng©n s¸ch Nhµ n-íc 712.114.826 839.485.602 172.370.776 20,5
- Thu nhËp ng-êi lao ®éng 577.433 585.757 8.324 1,42
Qua sè liÖu trªn ta thÊy :
- Tæng chi phÝ cña n¨m 1999 t¨ng cao h¬n n¨m 1998 víi sè tiÒn lµ
4.410.204.196®, t-¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 46,5% (v× l-îng hµng tån kho n¨m
1999 t¨ng lªn nhiÒu so víi n¨m 1998).
- T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc t¨ng
172.370.776 ®, t-¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 20,5%.
- Lîi nhuËn cña n¨m 1999 còng cao h¬n n¨m 1998 lµ 8.174.840® víi tû
lÖ t¨ng lµ 10,73%. §©y lµ nguån lîi nhuËn t¨ng chñ yÕu tõ viÖc ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh dÞch vô nh-ng chi phÝ qu¸ lín lªn lîi nhuËn cßn l¹i kh«ng
®-îc nhiÒu.
- §êi sèng CBCNV trong C«ng ty kh«ng ngõng ®-îc c¶i thiÖn, thu nhËp
b×nh qu©n n¨m 1998 lµ 577.433 ®ång/ng-êi, n¨m 1999 lµ 585.757 ®ång/ng-êi.
T¨ng lªn 1,42% øng víi sè tiÒn lµ 8324®.
14
Ngoµi chØ tiªu trªn doanh nghiÖp lu«n b¶o toµn, gãp phÇn t¨ng tr-ëng
vèn phôc vô cho kinh doanh vµ tiªu thô hµng ho¸.
IV. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× c«ng
t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. Nã gióp cho doanh
nghiÖp thùc hiÖn ®óng ph¸p lÖnh, tr¸nh nh÷ng rñi ro sai sãt trong c«ng t¸c kÕ
to¸n - tµi chÝnh , cã nh÷ng lo¹i kiÓm tra sau:
- KiÓm tra cña c¬ quan cÊp trªn: ®-îc thùc hiÖn mét lÇn vµo cuèi n¨m
sau khi lµm xong quyÕt to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng viÖc nµy do bé kÕ to¸n
cña c¬ quan tµi chÝnh hoÆc kiÓm to¸n Nhµ n-íc thùc hiÖn.
- Ngoµi ra C«ng ty cßn cã phßng thanh tra thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra,
kiÓm so¸t th-êng xuyªn.
15
PhÇn III
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp
I. KÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« lín, tiÕn hµnh
®ång thêi nhiÒu lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh nªn cÇn ®-îc theo dâi ghi chÐp
qu¶n lý th-êng xuyªn, liªn tôc tõng lÇn nhËp xuÊt hµng ho¸ trong sæ kÕ to¸n.
V× vËy doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn tÝnh thuÕ
GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ.
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n GTGT
+ Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu nhËp kho, xuÊt kho
+ Biªn b¶n kiÓm nhËn hµng ho¸
+ C¸c chøng tõ thanh to¸n (phiÕu chi) b¸o nî NH, uû nhiÖm chi, giÊy
nhËn nî (mua chÞu).
+ C¸c chøng tõ vËn chuyÓn.
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh mua hµng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n nh-:
TK156, TK151, TK111...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ vËt t- vÒ nhËp kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156, 152, 153: Gi¸ mua hµng ho¸ ch-a cã VAT
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng TGNH
Cã TK 141: T¹m øng
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ nh-ng hµng ch-a vÒ nhËp kho (hµng
®ang ®i ®-êng) th× cuèi th¸ng c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng, kÕ to¸n ghi:
16
Nî TK 151 : Gi¸ mua cña hµng ho¸ ch-a cã VAT
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng tiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Khi hµng vÒ nhËp kho, hµng mua ®i ®-êng th¸ng tr-íc, c¨n cø vµo
chøng tõ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156, 152 : Gi¸ mua cña hµng ho¸ vËt t- ch-a cã VAT
Nî TK 1532: TrÞ gi¸ bao b× theo gi¸ mua thùc tÕ
Cã TK 151: Gi¸ mua ch-a cã thuÕ
Trong kú C«ng ty mua hµng kh«ng chuyÓn vÒ nhËp kho mµ chuyÓn
th¼ng theo ph-¬ng thøc göi hµng, göi hµng b¸n th¼ng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 157 : Hµng göi ®i b¸n theo gi¸ mua ch-a cã thuÕ
Nî TK 3331: ThuÕ VAT ®Çu vµo khÊu trõ
Cã TK 111 Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112 Thanh to¸n b¨ng tiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 331 Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ mua hµng,
c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156 (1562) : Chi phÝ mua hµng
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 331: Tr-êng hîp ch-a tr¶ ng-êi b¸n
Khi c¸n bé mua hµng t¹m øng tiÒn kÕ to¸n ghi:
Nî TK 141: T¹m øng
Cã TK 111: TiÒn mÆt
Khi c¸n bé mua hµng thanh to¸n b»ng tiÒn t¹m øng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng mua
Nî TK 156 (1562) : Chi phÝ mua hµng
Cã TK 141 : T¹m øng
Khi C«ng ty mua hµng ho¸ nh-ng ch-a thanh to¸n tiÒn c¨n cø vµo
chøng tõ mua hµng, kÕ to¸n ghi:
17
Nî TK 156 (1561): Hµng vÒ nhËp kho
Nî TK 153 (1532) : Bao b× ®i kÌm hµng ho¸
Cã TK 331: Sè tiÒn ph¶i tr¶
C«ng ty thanh to¸n tiÒn hµng cho ng-êi b¸n kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 : Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
Cã TK 111: TiÒn mÆt
II. KÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸:
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ Ho¸ ®¬n kiªm phiªó xuÊt kho
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng giao th¼ng
+ GiÊy nép tiÒn cña nh©n viªn b¸n hµng
+ C¸c chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n nh- :
TK511, TK632, TK 157 ...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr-êng hîp xuÊt b¸n vµ nhËn tiÒn thanh to¸n t¹i kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156: Gi¸ vèn hµng b¸n
§ång thêi ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 111, 112 : Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511: Doanh thu ch-a thÕ
Cã TK 333: thuÕ GTGT ph¶i nép.
Tr-êng hîp xuÊt hµng göi b¸n khi cã lÖnh xuÊt kho kÕ to¸n ghi.
Nî TK 157
Cã TK 156
Theo ph-¬ng thøc nµy cè hµng trªn vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp chØ ®Õn khi ng-êi mua chÊp nhËn hoÆc ®· thanh to¸n sè hµng trªn th× sè
hµng g-Ø ®i míi ®-îc tÝnh lµ tiªu thô kÕ to¸n ghi.
18
Nî TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK157: gi¸ vèn hµng b¸n
§ång thêi ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 111, 112: Tæng gi¸ thanh to¸n
Nî TK 3331 : ThuÕ GTGT
Cã TK 511: Doanh thu
Tr-êng hîp hµng ho¸ nhËn b¸n hé, nhËn ký göi:
Trong tr-êng hîp nµy nh×n chung tr×nh tù c¸c b-íc to¸n gièng nh-
tr-êng hîp xuÊt hµng ®Ó b¸n, nh-ng khi ph¶n ¸nh doanh thu sè tiÒn hoa hång
cho ®¹i lý ph¶i ®-îc ph¶n ¸nh vµo TK 641.
KÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 111, 112, 131 : Doanh thu ®· trõ tiÒn hoa hång
Nî TK 641: TiÒn hoa hång tr¶ cho ®¹i lý
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng
Khi xuÊt b¸n bu«n cã triÕt khÊu gi¶m kÕ to¸n ghi:
Nî TK 521 : TriÕt khÊu b¸n hµng tÝnh gi¸ ch-a VAT
Nî TK 3331: ThuÕ VAT cña kÕ to¸n triÕt khÊu
Cã TK 111, 112 Tæng sè tiÒn
§èi víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Nî TK 521, 531 : Kho¶n tr¶ l¹i vµ xuèng gi¸ hµng b¸n
Nî TK 3331: ThuÕ VAT cña kho¶n tr¶
Cã TK 111, 112: Kho¶n xuèng gi¸
Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu sang tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶
Nî TK 511
Cã TK 911
III. KÕ to¸n tµi chÝnh cè ®Þnh
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ Chøng tõ thanh to¸n
+ Biªn b¶n gãp vèn
+ Biªn b¶n nh-îng b¸n TSC§, thanh lý TSC§
19
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó kÕ to¸n TSC§ kÕ to¸n sö dông TK 211, vµ c¸c TK cã liªn quan nh-:
TK 111, TK112, TK241, TK133...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Khi mua s¾m TSC§ míi ch-a qua sö dông, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua tµi
s¶n vµ ho¸ ®¬n vËn chuyÓn, bèc dì kÕ to¸n ghi:
Nî TK 211: TrÞ gi¸ tµi s¶n ch-a cã thuÕ
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112 : Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, TGNH
KÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh ®-îc ng©n s¸ch cÊp, cÊp trªn cÊp (cÊp vèn b»ng
TSC§) dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n ghi:
Nî TK 211: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸)
Cã TK 411: Nguån vèn kinh doanh
Khi thanh lý TSC§, c¨n cø vµo biªn b¶n thanh lý vµ phiÕu thu kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111: TiÒn nh-îng b¸n TSC§
Cã TK 721: Thu nhËp do nh-îng b¸n TSC§
§ång thêi ghi gi¶m TSC§ :
Nî TK 211 (chi tiÕt tµi s¶n): Nguyªn gi¸ TSC§
Cã TK 821 : Gi¸ trÞ TSC§
Cã TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn
Cã TK 142 : Gi¸ trÞ TSC§ thiÕu
(gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i ghi trªn sæ kÕ to¸n).
Có«i th¸ng trÝch khÊu hao TSC§, ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng sö dông,
c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 641: Chi phÝ khÊu hao TSC§ cho bé phËn b¸n hµng
Nî TK 642: Chi phÝ khÊu hao TSC§ cho bé phËn qu¶n lý
Cã TK 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh
V. KÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm:
TiÒn l-¬ng lµ mét bé phËn s¶n phÈm x· héi tr¶ cho ng-êi lao ®éng ®Ó bï
®¾p l¹i hao phÝ søc lao ®éng cña hä trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
20
Trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. §¶ng ta ®· ®Ò
ra chñ tr-¬ng xãa bá nÒn kinh tÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng, cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ.
§Ó b¾t nhÞp víi chñ tr-¬ng ®ã, b-íc ®Çu c¸c doanh nghiÖp gÆp kh«ng Ýt
khã kh¨n, lóng tóng, nhÊt lµ trong viÖc ®æi míi t- duy kinh tÕ. §Æc biÖt lµ c¸c
nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu réng, biÕt tæ chøc phèi hîp dù tÝnh,
nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc trong doanh nghiÖp. Muèn lµm
®-îc ®iÒu ®ã c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp, ®iÒu nµy ®-îc th«ng qua sè liÖu kÕ to¸n tµi chÝnh.
KÕ to¸n tµi chÝnh nh»m lËp ra c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n theo chÕ ®é kÕ to¸n
quy ®Þnh, chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi doanh
nghiÖp nh- : ChÝnh phñ, thuÕ, nhµ ®Çu t-... Th«ng tin kÕ to¸n sÏ cung cÊp cho
nhµ qu¶n lý nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp. V× vËy
viÖc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý, kÕt hîp
víi viÖc th-êng xuyªn kiÓm tra sÏ t¹o cho doanh nghiÖp mét vÞ trÝ vµ uy tÝn lín
trªn thÞ tr-êng.
B¶n b¸o c¸o ph¶n ¸nh c¸c vÊn ®Ò sau:
PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt
kinh doanh vµ c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi.
PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh.
PhÇn III: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ.
PhÇn IV: C«ng t¸c ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ.
KÕt luËn.
1
PhÇn I
Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm tæ chøc
s¶n xuÊt kinh doanh vµ c«ng t¸c tæ chøc kª to¸n tµi
chÝnh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
I. s¬ l-îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ chøc n¨ng
nhiÖm vô.
1. S¬ l-îc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn.
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi trô së chÝnh t¹i 45 hµng Bå Hµ Néi, ®©y lµ c¬
quan ®Çu n·o cña C«ng ty. Lµ n¬i th©u tãm hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
cña C«ng ty, duy tr× ho¹t ®éng cña C«ng ty ë kh¾p n¬i trong thµnh phè Hµ
Néi. Ra ®êi ngµy 28/9/1945, víi tªn gäi ban ®Çu lµ C«ng ty mËu dÞch B¸ch ho¸
Hµ Néi, ngay tõ buæi ®Çu h×nh thµnh C«ng ty ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n bëi c¬
së vËt chÊt thiÕu thèn, víi ®éi ngò c¸n bé gåm 20 ng-êi. Tr¶i qua gÇn 60 n¨m
ho¹t ®éng mçi b-íc ®i cña C«ng ty ®Òu g¾n liÒn víi nh÷ng thay ®æi cña nÒn
kinh tÕ ®Êt n-íc. Cïng víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ ®Õn ngµy 23/6/1988
C«ng ty ®-îc chÝnh thøc ®æi tªn thµnh C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi theo quyÕt
®Þnh sè 298/Q§UB cña ChÝnh phñ.
Cho tíi nay C«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé lªn tíi 731 ng-êi víi 15
cöa hµng n»m r¶i r¸c kh¾p n¬i trong thµnh phè Hµ Néi: Cöa hµng B¸ch ho¸
Gi¶ng Vâ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Thanh Xu©n ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Phè HuÕ;
Cöa hµng B¸ch ho¸ 12 Bê Hå ; Cöa hµng B¸ch ho¸ Kim Liªn; Cöa hµng B¸ch
ho¸ Hµng Gai; Cöa hµng B¸ch ho¸ Hµng §µo; Cöa hµng B¸ch ho¸ Ng· T- Së;
Cöa hµng B¸ch ho¸ NguyÔn C«ng Trø; Cöa hµng B¸ch ho¸ Chî M¬; Cöa hµng
B¸ch ho¸ §ång Xu©n; Cöa hµng B¸ch ho¸ Yªn Phô; Tæng kho 1E C¸t Linh;
Trung t©m th-¬ng m¹i; PhÇn c¸ thÓ C«ng ty .
2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
Lµ mét doanh nghiÖp lín cña Së th-¬ng m¹i Hµ Néi, C«ng ty B¸ch ho¸
Hµ Néi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ mäi chøc n¨ng cña mét C«ng ty th-¬ng m¹i trong nÒn
kinh tÕ n-íc ta.
2
2.1. Chøc n¨ng:
* Tæ chøc c¸c qu¸ tr×nh nghiÖp vô, kü thuËt kinh doanh th-¬ng m¹i bao gåm:
- Tæ chøc nghiªn cøu thÞ tr-êng.
- Tæ chøc khai th¸c vµ nhËp hµng.
- Tæ chøc dù tr÷ b¶o qu¶n hµng ho¸.
- Tæ chøc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o, giíi thiÖu hµng.
- Tæ chøc b¸n hµng vµ phôc vô kh¸ch hµng.
- Tæ chøc cung øng hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
* Qu¶n lý mäi mÆt cña doanh nghiÖp.
- Qu¶n lý kÕ ho¹ch l-u chuyÓn hµng ho¸, b¸o c¸o tiÕp thÞ.
- Qu¶n lý vÒ viÖc sö dông nguån vèn kinh doanh cña DN .
- Qu¶n lý sö dông lao ®éng.
- Qu¶n lý c¬ së vËt chÊt kü thuËt.
- Qu¶n lý vÒ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh doanh
2.2. NhiÖm vô
* Thùc hiÖn môc ®Ých thµnh lËp doanh nghiÖp vµ kinh doanh theo mÆt
hµng ®· ®¨ng ký.
* Thùc hiÖn nhiÖm vô vµ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n-íc.
- Phôc vô tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®ång thêi kinh doanh cã l·i.
- §ãng gãp ®Çy ®ñ cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
* B¶o toµn ph¸t triÓn vèn ®-îc giao.
* Tæ chøc qu¶n lý tèt lao ®éng trong doanh nghiÖp.
II. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
1. MÆt hµng kinh doanh:
Lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« lín, C«ng ty b¸ch ho¸ Hµ Néi kinh
doanh nhiÒu lo¹i hµng ho¸ nh-:
- Hµng v¨n phßng phÈm
- Hµng b¸nh kÑo, n-íc gi¶i kh¸t
- Hµng may mÆc
- Hµng dông cô gia ®×nh
- Hµng t¹p phÈm
3
2. Ph-¬ng thøc kinh doanh.
* Ph-¬ng thøc b¸n bu«n: Bao gåm b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n vËn
chuyÓn th¼ng.
* Ph-¬ng thøc b¸n lÎ: ViÖc mua b¸n t¹i c¸c quÇy hµng, nh©n viªn b¸n
hµng trùc tiÕp thùc hiÖn viÖc mua b¸n víi kh¸ch hµng.
3. Nguån hµng chñ yÕu:
Lµ mét doanh nghiÖp lín, C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi cã mèi quan hÖ víi
b¹n hµng ë kh¾p n¬i trong c¶ n-íc nh-: C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ, C«ng ty
®-êng Biªn Hoµ, C«ng ty kim khÝ Th¨ng Long... Ngoµi ra C«ng ty cßn mua
b¸n nhiÒu mÆt hµng nhËp khÈu. ChÝnh nhê cã nguån hµng phong phó nªn C«ng
ty lu«n ®¸p øng ®-îc nhu cÇu cña thÞ tr-êng.
Xin ®-îc trÝch mét sè chØ tiªu kinh tÕ mµ C«ng ty ®· thùc hiÖn trong 2
n¨m 1998 -1999.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña C«ng ty qua 2 n¨m 1998-1999
§¬n vÞ tÝnh : §ång
C¸c chØ tiªu 1998 1999
1. Tæng doanh thu thuÇn 103.280.432.002 106.620.117.068
2. Gi¸ vèn hµng b¸n 90.115.982.894 96.596.511.248
3. Tæng møc phÝ kinh doanh 5.042.487.231 9.452.691.427
4. Nép ng©n s¸ch Nhµ n-íc 712.114.826 839.485.602
5. Lîi nhuËn cßn l¹i 67.992.263 76.167.103
6. Thu nhËp ng-êi lao ®éng 577.433 585.757
Qua b¶ng trªn ta thÊy, C«ng ty tæ chøc kinh doanh cã l·i, v× thÕ mµ lîi
nhuËn cßn l¹i t¨ng tõ 67.922.263® n¨m 1998 th× n¨m 1999 t¨ng lµ
76.167.103®. Do ®ã chøng tá C«ng ty cã thÓ ph¸t triÓn ®-îc vµ t¨ng thu nhËp
cho ng-êi lao ®éng.
III. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 731
ng-êi, trong ®ã cã 87 ng-êi cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc, 236 ng-êi cã tr×nh ®é
4
trung cÊp, hoÆc ®· qua c¸c líp ®µo t¹o, c¸c líp c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c th-¬ng
nghiÖp.
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
Ban gi¸m ®èc
Phßng Phßng Phßng Phßng
Kinh doanh Tæ chøc Thanh tra KT-TC
Cöa VP Trung t©m Tæng Tr¹m kinh
hµng C«ng ty th-¬ng m¹i kho doanh
+ Ban gi¸m ®èc : Ban gi¸m ®èc cña C«ng ty gåm 1 gi¸m ®èc vµ 3 phã
gi¸m ®èc phô tr¸ch c¸c mÆt tµi chÝnh, kinh doanh, tæ chøc m¹ng l-íi ho¹t
®éng kinh doanh.
+ Phßng kinh doanh: TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu ®¸nh gi¸
nhu cÇu ch-a tho¶ m·n cña ng-êi tiªu dïng ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn l-îc marketing
cho thÞ tr-êng môc tiªu cña C«ng ty, tæ chøc vµ qu¶n lý tÊt c¶ c¸c nguån hµng
cña C«ng ty.
+ Phßng kÕ to¸n : H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ kü thuËt ph¸t sinh,
qu¶n lý tæ chøc, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña C«ng ty vµ lµm cè vÊn kinh
doanh cho Ban gi¸m ®èc.
+ Phßng tæ chøc hµnh chÝnh : Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng trªn, c¸c lÜnh
vùc tæ chøc bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng toµn C«ng ty, theo dâi vµ gi¶i quyÕt c¸c
chÕ ®é chÝnh s¸ch cho CBCNV C«ng ty.
+ Phßng Thanh tra: Thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra kiÓm so¸t, gi¸m ®èc
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh theo sù ph©n cÊp qu¶n lý tõ C«ng ty ®ång thêi b¶o
toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®-îc giao, cô thÓ lµ: C¸c cöa hµng, tr¹m kinh doanh.
Thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh, theo sù ph©n cÊp qu¶n lý tõ C«ng ty ®ång
thêi b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®-îc giao, ë c¸c cöa hµng, tr¹m kinh doanh ®Òu
5
cã c¸n bé lµm c«ng t¸c l·nh ®¹o, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ
®éi ngò nh©n viªn ®¶m nhËn c¸c nghiÖp vô cô thÓ, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng
ty kh«ng cã t- c¸ch ph¸p nh©n, mäi ®Ò xuÊt, ph-¬ng ¸n ®iÒu kiÖn ®Òu ph¶i
th«ng qua C«ng ty ký duyÖt hoÆc xin ý kiÕn cña Ban l·nh ®¹o C«ng ty, c¸c
®¬n vÞ thuéc C«ng ty rãt vèn thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó b¶o toµn vµ
ph¸t triÓn vèn ®-îc giao. C¸c ®¬n vÞ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc C«ng ty vÒ
mäi ho¹t ®éng cña m×nh. §Þnh kú cuèi kú, cuèi quý, tæ tr-ëng tæ kho¸n vµ kÕ
to¸n tr-ëng cña C«ng ty cïng xem xÐt ph¸t triÓn kÕt qu¶ kinh doanh tÝnh
l-¬ng, tÝnh quü, tÝnh thuÕ...
Tuy vËy, víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc chÞu sù qu¶n lý cña C«ng ty nªn
C«ng ty cã sù san sÎ mét phÇn tr¸ch nhiÖm víi ®¬n vÞ ®Ó mäi ho¹t ®éng ®-îc
th«ng suèt.
IV. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
Do ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, ®Ó phï
hîp víi yªu cÇu qu¶n lý bé m¸y kÕ to¸n nªn phßng KÕ to¸n cã chøc n¨ng vµ
nhiÖm vô sau:
+ LËp vµ qu¶n lý kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, ®«n ®èc chØ ®¹o h-íng dÉn
thùc hiÖn kÕ ho¹ch toµn C«ng ty.
+ Qu¶n lý vèn, qu¶n lý c¸c quü cña C«ng ty, tham gia lËp ph-¬ng ¸n
®iÒu hoµ vèn, ®iÒu tiÕt thu nhËp trong C«ng ty.
+ Tham gia nhËn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña C«ng ty.
Chñ tr× duyÖt quyÕt to¸n tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së.
+ Tæng hîp quyÕt to¸n tµi chÝnh vµ b¸o c¸o lªn cÊp trªn theo chÕ ®é quy
®Þnh.
+ Tham gia x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c møc gi¸ trong C«ng ty.
+ ChØ ®¹o h-íng dÉn, kiÓm tra nghiÖp vô tµi chÝnh- kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ
c¬ së.
+ Trùc tiÕp h¹ch to¸n kinh doanh víi bªn ngoµi, h¹ch to¸n tæng hîp c¸c
nguån vèn, ph©n phèi thu nhËp, thu nép ng©n s¸ch.
6
+ Tæ chøc b¶o qu¶n, l-u tr÷ chøng tõ, thùc hiÖn kÕ to¸n ®¶m b¶o cung
cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ - tµi chÝnh kÞp thêi, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ ®Ó kÕ to¸n c¸c
c«ng cô qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
4.1. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh nªn C«ng ty chän m« h×nh kÕ to¸n
võa tËp trung võa ph©n t¸n ®-îc minh ho¹ b»ng s¬ ®å sau:
KÕ to¸n tr-ëng
Phã KÕ KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n Thñ quü
phßng kÕ to¸n thanh tiÒn l-¬ng, tæng hîp kiªm thñ
to¸n theo phÝ to¸n c«ng kÕ to¸n c¸ thÓ kho
dâi TSC§ nî tiÒn mÆt
KÕ to¸n ®¬n vÞ h¹ch KÕ to¸n ®¬n vÞ h¹ch
to¸n ®éc lËp to¸n tËp trung
Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty cã nhiÖm vô cô thÓ lµ:
+ Tæ chøc mäi c«ng viÖc kÕ to¸n ®Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ, cã c¬ së chÊt
l-îng nh÷ng néi dung c«ng viÖc cña kÕ to¸n ®¬n vÞ.
+ H-íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra vµ thu thËp ®Çy ®ñ, kÞp thêi tÊt c¶ c¸c
chøng tõ kÕ to¸n cña C«ng ty.
+ Gióp gi¸m ®èc h-íng dÉn c¸c bé phËn cña C«ng ty thùc hiªn ®Çy ®ñ
chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu nh»m phôc vô cho viÖc ®iÒu hµnh hµng ngµy mäi ho¹t
®éng kinh doanh cña C«ng ty.
+ Ngoµi ra bé m¸y kÕ to¸n cßn tham gia c«ng t¸c kiÓm kª tµi s¶n tæ
chøc b¶o qu¶n l-u tr÷, hå s¬, tµi liÖu kÕ to¸n theo quy ®Þnh.
7
4.2. H×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp
HiÖn nay doanh nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. NhËt
ký chøng tõ lµ sæ s¸ch kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh theo mét tr×nh tù thêi gian vµ hÖ thèng ho¸ theo néi dung
kinh tÕ ph¶n ¸nh trong c¸c TK kÕ to¸n. Trªn c¬ së ®ã kiÓm tra gi¸m s¸t sù biÕn
®éng tõng lo¹i vèn, nguån vèn lµm c¬ së c¨n cø ®èi chiÕu víi c¸c sæ kÕ to¸n
chi tiÕt vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. NhËt ký chøng tõ bao gåm, c¸c sæ s¸ch kÕ
to¸n sau:
- Sæ nhËt ký chøng tõ: Sæ ®-îc më hµng th¸ng cho mét sè tµi kho¶n theo
yªu cÇu qu¶n lý vµ lËp c¸c b¶ng tæng hîp, c©n ®èi.
- Sæ c¸i : Më cho tõng tµi kho¶n sö dông trong n¨m, chi tiÕt theo tõng
th¸ng trong ®ã bao gåm sè d- ®Çu kú, sè ph¸t sinh trong kú vµ sè d- cuèi kú.
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông thªm c¸c sæ nh-: Sæ chi tiÕt, sæ c¸i c¸c tµi
kho¶n... (Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ trang bªn).
8
PhÇn II
T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp
I. Ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi lµ mét doanh
nghiÖp Nhµ n-íc. Còng nh- bao doanh nghiÖp kh¸c C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi
cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh, quyÒn së h÷u vµ thõa kÕ tµi s¶n... viÖc tù
chñ s¶n xuÊt kinh doanh còng ®ång nghÜa víi viÖc C«ng ty ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm ®éc lËp vÒ ho¹t ®éng cña m×nh trªn c¬ së vèn cã ®-îc. ChÝnh s¸ch tµi
chÝnh ®óng ®¾n sÏ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù chuyÓn dÞch c¸c
luång gi¸ trÞ (ph©n phèi l¹i vèn vµ tµi s¶n) trong nÒn kinh tÕ quèc d©n theo
h-íng tËp trung huy ®éng mäi nguån vèn vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh,
t¨ng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung vèn ë doanh nghiÖp, t¨ng nguån thu cho
ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
Tuú theo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ cã thÓ ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p
qu¶n lý tµi chÝnh cho phï hîp. Bëi vËy qu¶n lý tµi chÝnh ®ãng mét vai trß chñ
chèt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµ ®èi víi C«ng
ty B¸ch ho¸ Hµ Néi còng vËy, lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh lín nªn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty ®-îc thùc hiÖn ë
phßng KÕ to¸n - tµi chÝnh mµ ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm lµ kÕ to¸n tr-ëng.
KÕ to¸n tr-ëng lµ ng-êi ®-îc C«ng ty bæ nhiÖm, lµ ng-êi ®øng ®Çu bé
m¸y tµi chÝnh, lµ ng-êi tham m-u cho gi¸m ®èc vÒ c¸c c¬ chÕ ho¹t ®éng tµi
chÝnh t¹i doanh nghiÖp. KÕ to¸n tr-ëng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc C«ng ty vÒ
tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp.
II. C«ng t¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, §¶ng ta ®· chñ tr-¬ng xãa bá nÒn
kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù
®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc. Do ®ã ®Ó tiÕn hµnh thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ ®ßi hái
mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i ®-îc dù kiÕn th«ng qua viÖc lËp kÕ ho¹ch tµi
chÝnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp do ban gi¸m ®èc trùc tiÕp
9
chØ ®¹o, phßng kÕ to¸n tµi chÝnh x©y dùng vµ nã ®-îc thùc sau khi ®· ®-îc
C«ng ty phª duyÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸m ®èc doanh nghiÖp sÏ ph©n bæ
chØ tiªu kÕ ho¹ch theo thêi gian, th¸ng, quý.
III. T×nh h×nh vèn vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng,
vèn kinh doanh cña C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi bao gåm vèn do ng©n s¸ch Nhµ
n-íc cÊp, vèn tù cã vµ vèn vay tõ bªn ngoµi. Trong ®ã vèn l-u ®éng chiÕm
kho¶ng 90% trong tæng sè vèn, vèn cè ®Þnh chiÕm trªn d-íi 10% trong tæng
vèn. Vèn chñ së h÷u cña C«ng ty ë møc trªn d-íi 30%, cßn l¹i lµ vèn nî ph¶i
tr¶ chiÕm tíi 60-70%. Toµn bé nguån vèn cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn trªn b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n.
Tæng sè vèn: 22.139.690.777
- Vèn l-u ®éng: 20.940.229.353
- Vèn cè ®Þnh : 1.199.461.424
1. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cña C«ng ty
Ph©n tÝch tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp lµ xem xÐt sù t¨ng tr-ëng cña
tµi s¶n, c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp ®Ó thÊy ®-îc tr×nh ®é qu¶n lý cña
doanh nghiÖp. C¬ cÊu tµi s¶n lµ nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh,
nÕu c¬ cÊu tµi s¶n hîp lý sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ kinh doanh vµ ng-îc l¹i.
C¨n cø vµo sè liÖu ë phÇn tµi s¶n trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh
nghiÖp ta lËp b¶ng ph©n tÝch sau:
B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n
§¬n vÞ tÝnh: ®ång
Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m
C¸c chØ tiªu
Sè tiÒn Tû lÖ % Sè tiÒn Tû lÖ %
A. TCL§ vµ §TNH 12.266.095.674 88,85 20.940.229.353 94,58
- TiÒn 3.122.955.756 22,95 2.519.299.306 11,38
- C¸c kho¶n ph¶i thu 1.809.848.138 9,64 2.129.220.831 21,91
- Hµng tån kho 5.378.851.489 39,53 14.264.003.117 69,43
- TSL§ kh¸c 1.954.440.291 13,46 2.027.706.039 9,15
B. TSC§ vµ §TNH 1.498.448.600 11,15 1.199.461.424 5,42
- TSC§ 1.490.548.600 11,09 1.191.561.424 5,38
- CPXD dë dang 7.900.000 0,06 7.900.000 0,04
Tæng 13.764.544.274 100 22.139.690.777 100
10
Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy :
- Tû träng tµi s¶n l-u ®éng ®Çu n¨m lµ 88,85% ®Õn cuèi n¨m t¨ng lªn
thµnh 94,58%. B¶ng ph©n tÝch cho thÊy phÇn vèn l-u ®éng t¨ng thªm chñ yÕu
lµ mua hµng ho¸ dù tr÷ cho kú kinh doanh sau.
- Ngoµi ra b¶ng ph©n tÝch cßn cho thÊy C«ng ty ®Èy m¹nh viÖc mua b¸n
hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng song cã mét sè l-îng lín tiÒn hµng ch-a thu ®-îc thÓ
hiÖn ë c¸c chØ tiªu, c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty t¨ng 309.372.693 ®.
- Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n cña C«ng ty gi¶m chñ yÕu do gi¸ trÞ
hao mßn cña TSC§ t¨ng lªn theo thêi gian lµ hîp lý, gi¸ trÞ hao mßn TSC§
cña C«ng ty hµng n¨m xÊp xØ 200 triÖu ®ång, viÖc trang bÞ mua s¾m míi TSC§
®èi víi C«ng ty trong thêi gian nµy ch-a thùc sù cÇn thiÕt bëi tû träng cña
TSC§ chiÕm trong tæng sè tµi s¶n cña C«ng ty lµ t-¬ng ®èi hîp lý.
Quy m« dù tr÷ hµng ho¸ ®Çu n¨m chiÕm kho¶ng 39,53 % víi gi¸ trÞ lµ
5.378.851.489® th× ®Õn cuèi n¨m còng chØ lµ 14.264.003.177® chiÕm tû träng
69,43% trong tæng tµi s¶n l-u ®éng, tuy nhiªn viÖc c¸c kho¶n ph¶i thu cña
C«ng ty t¨ng ®¸ng kÓ lµ mét ®iÒu kh«ng tèt. §Çu n¨m c¸c kho¶n ph¶i thu cña
C«ng ty lµ: 1.809.848.138® chiÕm 9,64%. §Õn cuèi n¨m lªn tíi
2.129.220.831® chiÕm 21,91%. MÆc dï nã cã thÓ hiÖn ®-îc quy m« hµng ho¸
cña C«ng ty b¸n ra trªn thÞ tr-êng lín h¬n, song nÕu b¸n hµng thu ®-îc tiÒn
ngay vÉn tèt h¬n. Do vËy C«ng ty cÇn tÝch cùc thu håi c«ng nî h¬n n÷a.
2. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty
Nguån vèn lµ nguån h×nh thµnh nªn vèn hay lµ nguån h×nh thµnh nªn tµi
s¶n, tµi s¶n lµ cô thÓ, cßn nguån vèn lµ trõu t-îng. Nã kh«ng tån t¹i trªn thùc
tÕ mµ chØ tån t¹i trªn sæ s¸ch kÕ to¸n. Nguån vèn tr¶ lêi c©u hái “Vèn ë ®©u
hay tµi s¶n ë ®©u”.
Nh- vËy, ngoµi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi s¶n chung ta cÇn ph©n tÝch
thªm c¬ cÊu nguån vèn, nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp còng nh- tÝnh chñ ®éng vµ tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. C¨n cø vµo nguån vèn trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ta
lËp b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn nh- sau:
11
B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn:
§¬n vÞ tÝnh : ®ång
Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m
C¸c chØ tiªu
Sè tiÒn Tû lÖ % Sè tiÒn Tû lÖ %
Tæng nguån vèn 13.764.544.274 100 22.139.690.777 100
Trong ®ã :
- Nî ph¶i tr¶ 8.807.128.221 57,07 16.366.840.366 73,79
- Vèn chñ së h÷u 13.764.544.274 42,93 5.802.850.411 26,21
Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy :
- Kho¶n nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty t¨ng lµ 7.529.712.145®, vÒ tû träng t¨ng
tõ 57,07% lªn tíi 73,79%.
Nguån vèn chñ së h÷u l¹i cã xu h-íng gi¶m víi mét l-îng lµ
7.961.693.863®, vÒ tû träng gi¶m tõ 42,93% xuèng cßn 26,21 % viÖc gi¶m nµy
do nî ng¾n h¹n t¨ng qu¸ m¹nh khiÕn tû träng cña vèn nµy t¨ng nhiÒu. Nh- vËy
mÆc dï quy m« vèn cña C«ng ty t¨ng, song vÉn kh«ng hoµn toµn tèt bëi kh«ng
thÓ hiÖn ®-îc kh¶ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh cña C«ng ty. §©y chÝnh lµ mèi
lo th-êng trùc cña C«ng ty bëi cßn tr¸ch nhiÖm tr¶ nî. Nh- vËy nguån vèn
kinh doanh cña C«ng ty ®-îc tµi trî chñ yÕu tõ c¸c kho¶n vay nî, c¸c kho¶n
nî nµy chiÕm tíi 73,79% trong tæng nguån vèn kinh doanh.
Nãi tãm l¹i tæng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty b¸ch ho¸ Hµ Néi
t¨ng lªn lµ do nî ph¶i tr¶ lµ chñ yÕu. Lµ mét doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, nî ph¶i
tr¶ chiÕm mét tû träng lín cho thÊy vèn cña C«ng ty ph¶i huy ®éng tõ bªn
ngoµi lµ chÝnh. MÆc dï tæng nguån vèn kinh doanh cã t¨ng lªn víi tû lÖ kh¸
cao, song nguån vèn chñ së h÷u l¹i gi¶m ®i víi tû lÖ nhá, ®iÒu nµy cho thÊy
C«ng ty kh«ng thÓ hiÖn ®-îc kh¶ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh. V× vËy C«ng ty
cÇn t×m mäi c¸ch kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy ®Ó tr¸nh chÞu t¸c ®éng qu¸ lín ë
bªn ngoµi vµo nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh cña C«ng ty.
12
III. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
T×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n ph¶n ¸nh râ nÐt chÊt l-îng cña c«ng
t¸c tµi chÝnh. NÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh tèt doanh nghiÖp sÏ cµng Ýt nî, kh¶ n¨ng
thanh to¸n dåi dµo, Ýt ®i chiÕm dông vèn còng nh- Ýt bÞ chiÕm dông vèn.
Ng-îc l¹i nÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh kÐm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp
chiÕm dông vèn lÉn nhau, c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ d©y d-a kÐo dµi
lµm mÊt tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã thÓ dÉn tíi t×nh tr¹ng
ph¸ s¶n. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ta lËp b¶ng ph©n
tÝch t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî nh- sau:
B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî
§¬n vÞ tÝnh : ®ång
C¸c chØ tiªu Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m Chªnh lÖch
A. C¸c kho¶n ph¶i thu 1.809.848.138 2.129.220.831 309.372.693
1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 1.419.588.968 1.048.875.736 -370.713.232
2. Ph¶i tr¶ tr-íc cho ng-êi b¸n 162.309.495 930.516.571 768.207.076
3. Ph¶i thu kh¸c 227.949.675 149.828.524 -78.121.151
B. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ 8.807.128.221 16.336.840.366 7.529.712.145
1. Vay ng¾n h¹n 1.969.025.000 2.956.673.992 987.648.992
2. Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n 3.719.539.170 10.802.724.008 7.083.184.838
3. Ng-êi mua tr¶ tr-íc 496.452.718 722.393.844 255.941.126
4. Ph¶i tr¶ CNV 393.923.872 429.758.434 35.834.562
5. Ph¶i tr¶ kh¸c 777.093.215 885.433.347 108.340.132
Qua b¶ng ph©n tÝch ta cã nhËn xÐt sau:
C¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng 309.372.693®. Chøng tá C«ng ty ®· më réng
kinh doanh, trong ®ã ph¶i thu cña kh¸ch hµng gi¶m 370.713.232®, c¸c kho¶n
ph¶i thu kh¸c gi¶m lµ 78.121.151®. §iÒu nµy cho thÊy C«ng ty cÇn ®«n ®èc
viÖc thu mét c¸ch tÝch cùc h¬n n÷a.
Cßn t×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cña C«ng ty t¨ng 7.529.712.145® víi
møc t¨ng rÊt m¹nh, trong c¸c kho¶n nµy chñ yÕu lµ kho¶n ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
t¨ng 7.083.184.838®, tiÕp theo ®ã lµ kho¶n vay ng¾n h¹n t¨ng 987.648.992®,
13
cßn l¹i lµ c¸c kho¶n kh¸c t¨ng t-¬ng ®èi lín. §©y lµ g¸nh nÆng cho C«ng ty, v×
vËy C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt.
Kho¶n chªnh lÖch gi÷a ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ lµ 7.220.339.452®. Kho¶n
ph¶i tr¶ cña C«ng ty lín h¬n kho¶n ph¶i thu, chøng tá C«ng ty ®· tËn dông
®-îc mét kho¶n tiÒn nî cña bªn ngoµi ®Ó kinh doanh, ®iÒu nµy chøng tá rÊt tèt
®èi víi C«ng ty.
* Kh¶o s¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
§Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh kÕt qu¶ chi phÝ cña doanh nghiÖp ta
c¨n cø vµo mét sè chØ tiªu sau:
B¶ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
§¬n vÞ tÝnh : VN§
So s¸nh
ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999
Sè tiÒn Tû lÖ %
- Chi phÝ 5.042.487.231 9.452.691.427 4.410.204.196 46,6
- Lîi nhuËn 67.992.263 76.167.103 8.174.840 10,73
- Nép ng©n s¸ch Nhµ n-íc 712.114.826 839.485.602 172.370.776 20,5
- Thu nhËp ng-êi lao ®éng 577.433 585.757 8.324 1,42
Qua sè liÖu trªn ta thÊy :
- Tæng chi phÝ cña n¨m 1999 t¨ng cao h¬n n¨m 1998 víi sè tiÒn lµ
4.410.204.196®, t-¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 46,5% (v× l-îng hµng tån kho n¨m
1999 t¨ng lªn nhiÒu so víi n¨m 1998).
- T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc t¨ng
172.370.776 ®, t-¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 20,5%.
- Lîi nhuËn cña n¨m 1999 còng cao h¬n n¨m 1998 lµ 8.174.840® víi tû
lÖ t¨ng lµ 10,73%. §©y lµ nguån lîi nhuËn t¨ng chñ yÕu tõ viÖc ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh dÞch vô nh-ng chi phÝ qu¸ lín lªn lîi nhuËn cßn l¹i kh«ng
®-îc nhiÒu.
- §êi sèng CBCNV trong C«ng ty kh«ng ngõng ®-îc c¶i thiÖn, thu nhËp
b×nh qu©n n¨m 1998 lµ 577.433 ®ång/ng-êi, n¨m 1999 lµ 585.757 ®ång/ng-êi.
T¨ng lªn 1,42% øng víi sè tiÒn lµ 8324®.
14
Ngoµi chØ tiªu trªn doanh nghiÖp lu«n b¶o toµn, gãp phÇn t¨ng tr-ëng
vèn phôc vô cho kinh doanh vµ tiªu thô hµng ho¸.
IV. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× c«ng
t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. Nã gióp cho doanh
nghiÖp thùc hiÖn ®óng ph¸p lÖnh, tr¸nh nh÷ng rñi ro sai sãt trong c«ng t¸c kÕ
to¸n - tµi chÝnh , cã nh÷ng lo¹i kiÓm tra sau:
- KiÓm tra cña c¬ quan cÊp trªn: ®-îc thùc hiÖn mét lÇn vµo cuèi n¨m
sau khi lµm xong quyÕt to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng viÖc nµy do bé kÕ to¸n
cña c¬ quan tµi chÝnh hoÆc kiÓm to¸n Nhµ n-íc thùc hiÖn.
- Ngoµi ra C«ng ty cßn cã phßng thanh tra thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra,
kiÓm so¸t th-êng xuyªn.
15
PhÇn III
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp
I. KÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng
C«ng ty B¸ch ho¸ Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« lín, tiÕn hµnh
®ång thêi nhiÒu lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh nªn cÇn ®-îc theo dâi ghi chÐp
qu¶n lý th-êng xuyªn, liªn tôc tõng lÇn nhËp xuÊt hµng ho¸ trong sæ kÕ to¸n.
V× vËy doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn tÝnh thuÕ
GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ.
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n GTGT
+ Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu nhËp kho, xuÊt kho
+ Biªn b¶n kiÓm nhËn hµng ho¸
+ C¸c chøng tõ thanh to¸n (phiÕu chi) b¸o nî NH, uû nhiÖm chi, giÊy
nhËn nî (mua chÞu).
+ C¸c chøng tõ vËn chuyÓn.
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh mua hµng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n nh-:
TK156, TK151, TK111...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ vËt t- vÒ nhËp kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156, 152, 153: Gi¸ mua hµng ho¸ ch-a cã VAT
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng TGNH
Cã TK 141: T¹m øng
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ nh-ng hµng ch-a vÒ nhËp kho (hµng
®ang ®i ®-êng) th× cuèi th¸ng c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng, kÕ to¸n ghi:
16
Nî TK 151 : Gi¸ mua cña hµng ho¸ ch-a cã VAT
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng tiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Khi hµng vÒ nhËp kho, hµng mua ®i ®-êng th¸ng tr-íc, c¨n cø vµo
chøng tõ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156, 152 : Gi¸ mua cña hµng ho¸ vËt t- ch-a cã VAT
Nî TK 1532: TrÞ gi¸ bao b× theo gi¸ mua thùc tÕ
Cã TK 151: Gi¸ mua ch-a cã thuÕ
Trong kú C«ng ty mua hµng kh«ng chuyÓn vÒ nhËp kho mµ chuyÓn
th¼ng theo ph-¬ng thøc göi hµng, göi hµng b¸n th¼ng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 157 : Hµng göi ®i b¸n theo gi¸ mua ch-a cã thuÕ
Nî TK 3331: ThuÕ VAT ®Çu vµo khÊu trõ
Cã TK 111 Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112 Thanh to¸n b¨ng tiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 331 Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Trong kú C«ng ty mua hµng ho¸ ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ mua hµng,
c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156 (1562) : Chi phÝ mua hµng
Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 331: Tr-êng hîp ch-a tr¶ ng-êi b¸n
Khi c¸n bé mua hµng t¹m øng tiÒn kÕ to¸n ghi:
Nî TK 141: T¹m øng
Cã TK 111: TiÒn mÆt
Khi c¸n bé mua hµng thanh to¸n b»ng tiÒn t¹m øng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng mua
Nî TK 156 (1562) : Chi phÝ mua hµng
Cã TK 141 : T¹m øng
Khi C«ng ty mua hµng ho¸ nh-ng ch-a thanh to¸n tiÒn c¨n cø vµo
chøng tõ mua hµng, kÕ to¸n ghi:
17
Nî TK 156 (1561): Hµng vÒ nhËp kho
Nî TK 153 (1532) : Bao b× ®i kÌm hµng ho¸
Cã TK 331: Sè tiÒn ph¶i tr¶
C«ng ty thanh to¸n tiÒn hµng cho ng-êi b¸n kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 : Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
Cã TK 111: TiÒn mÆt
II. KÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸:
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ Ho¸ ®¬n kiªm phiªó xuÊt kho
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng giao th¼ng
+ GiÊy nép tiÒn cña nh©n viªn b¸n hµng
+ C¸c chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n nh- :
TK511, TK632, TK 157 ...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr-êng hîp xuÊt b¸n vµ nhËn tiÒn thanh to¸n t¹i kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156: Gi¸ vèn hµng b¸n
§ång thêi ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 111, 112 : Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511: Doanh thu ch-a thÕ
Cã TK 333: thuÕ GTGT ph¶i nép.
Tr-êng hîp xuÊt hµng göi b¸n khi cã lÖnh xuÊt kho kÕ to¸n ghi.
Nî TK 157
Cã TK 156
Theo ph-¬ng thøc nµy cè hµng trªn vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp chØ ®Õn khi ng-êi mua chÊp nhËn hoÆc ®· thanh to¸n sè hµng trªn th× sè
hµng g-Ø ®i míi ®-îc tÝnh lµ tiªu thô kÕ to¸n ghi.
18
Nî TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK157: gi¸ vèn hµng b¸n
§ång thêi ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 111, 112: Tæng gi¸ thanh to¸n
Nî TK 3331 : ThuÕ GTGT
Cã TK 511: Doanh thu
Tr-êng hîp hµng ho¸ nhËn b¸n hé, nhËn ký göi:
Trong tr-êng hîp nµy nh×n chung tr×nh tù c¸c b-íc to¸n gièng nh-
tr-êng hîp xuÊt hµng ®Ó b¸n, nh-ng khi ph¶n ¸nh doanh thu sè tiÒn hoa hång
cho ®¹i lý ph¶i ®-îc ph¶n ¸nh vµo TK 641.
KÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 111, 112, 131 : Doanh thu ®· trõ tiÒn hoa hång
Nî TK 641: TiÒn hoa hång tr¶ cho ®¹i lý
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng
Khi xuÊt b¸n bu«n cã triÕt khÊu gi¶m kÕ to¸n ghi:
Nî TK 521 : TriÕt khÊu b¸n hµng tÝnh gi¸ ch-a VAT
Nî TK 3331: ThuÕ VAT cña kÕ to¸n triÕt khÊu
Cã TK 111, 112 Tæng sè tiÒn
§èi víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Nî TK 521, 531 : Kho¶n tr¶ l¹i vµ xuèng gi¸ hµng b¸n
Nî TK 3331: ThuÕ VAT cña kho¶n tr¶
Cã TK 111, 112: Kho¶n xuèng gi¸
Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu sang tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶
Nî TK 511
Cã TK 911
III. KÕ to¸n tµi chÝnh cè ®Þnh
1. Chøng tõ sö dông:
+ Ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ Chøng tõ thanh to¸n
+ Biªn b¶n gãp vèn
+ Biªn b¶n nh-îng b¸n TSC§, thanh lý TSC§
19
2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó kÕ to¸n TSC§ kÕ to¸n sö dông TK 211, vµ c¸c TK cã liªn quan nh-:
TK 111, TK112, TK241, TK133...
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Khi mua s¾m TSC§ míi ch-a qua sö dông, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua tµi
s¶n vµ ho¸ ®¬n vËn chuyÓn, bèc dì kÕ to¸n ghi:
Nî TK 211: TrÞ gi¸ tµi s¶n ch-a cã thuÕ
Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112 : Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, TGNH
KÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh ®-îc ng©n s¸ch cÊp, cÊp trªn cÊp (cÊp vèn b»ng
TSC§) dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n ghi:
Nî TK 211: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸)
Cã TK 411: Nguån vèn kinh doanh
Khi thanh lý TSC§, c¨n cø vµo biªn b¶n thanh lý vµ phiÕu thu kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111: TiÒn nh-îng b¸n TSC§
Cã TK 721: Thu nhËp do nh-îng b¸n TSC§
§ång thêi ghi gi¶m TSC§ :
Nî TK 211 (chi tiÕt tµi s¶n): Nguyªn gi¸ TSC§
Cã TK 821 : Gi¸ trÞ TSC§
Cã TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn
Cã TK 142 : Gi¸ trÞ TSC§ thiÕu
(gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i ghi trªn sæ kÕ to¸n).
Có«i th¸ng trÝch khÊu hao TSC§, ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng sö dông,
c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 641: Chi phÝ khÊu hao TSC§ cho bé phËn b¸n hµng
Nî TK 642: Chi phÝ khÊu hao TSC§ cho bé phËn qu¶n lý
Cã TK 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh
V. KÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm:
TiÒn l-¬ng lµ mét bé phËn s¶n phÈm x· héi tr¶ cho ng-êi lao ®éng ®Ó bï
®¾p l¹i hao phÝ søc lao ®éng cña hä trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
20