Khái quát chung tội phạm về ma túy
- 35 trang
- file .pdf
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
A. KHÁI QUÁT CHUNG TỘI PHẠM VỀ MA TÚY
Nhà nước độc quyền và thống nhất quản lý chất ma túy là loại chất gây nghiện nguy
hiểm với những quy định rất nghiêm ngặt. Điều 1 Nghị định số 67/2001/NĐ-CP đã quy
định: “Các chất ma túy rất độc tuyệt đối cấm sử dụng; việc sử dụng các chất này trong
phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học; điều tra tội phạm theo quy định đặc biệt
của cơ quan có thẩm quyển. Vi phạm các quy định về chế độ quản lý các chất ma túy
không chỉ gây khó khăn cho việc kiểm soát chất ma túy của Nhà nước mà còn góp phần
tạo ra một lớp người nghiện, qua đó sẽ đe dọa nghiêm trọng đến an toàn, trật tự công
cộng, sức khỏe và sự phát triển lành mạnh của nòi giống cũng như ảnh hướng xấu đến
nhiều mặt của đời sống xã hội.
Do tác hại lâu dài và nhiều mặt của các vi phạm các quy định về chế độ quản lý chất
ma túy như vật nên mọi hành vi vi phạm, ở bất kỳ khâu nào của quá trình quản lý chất ma
túy đều bị quy định là tội phạm.
Từ các quy định của chương XVII có thể định nghĩa:
Tội phạm về ma túy là hành vi cố ý xâm phạm chế độ quản lí các chất ma túy của
Nhà nước.
Hành vi khách quan của các tội phạm về ma túy tuy khác nhau về hình thức thể hiện
cụ thể, về tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội nhưng giống nhau ở chỗ đều là
những hành vi vi phạm các quy định của Nhà nước về chế độ quản lý các chất ma túy. Đó
có thể là những hành vi thực hiện những điều mà Nhà nước cấm các cá nhân làm (như
hành vi khách quan của các tội quy định từ Điều 192 đến 200 BLHS) hoặc có thể là
những hành vi của những người có trách nhiệm được Nhà nước giao đã không thực hiện,
thực hiện không đầy đủ hoặc làm những việc ngoài phạm vi những quy định về quản lí,
sử dụng chất ma túy (như hành vi khách quan của tội được quy định tại Điều 201 BLHS)
Hầu hết các tội phạm về ma túy đều được quy định là những tội có cấu thành hình
thức. Hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của CTTP của những tội phạm này. Tội
phạm được coi là hoàn thành từ thời điểm người phạm tội đã thực hiện hành vi khách
quan.
2. Khách thể của tội phạm
Khách thể chung của các tội phạm về ma túy là chế dộ quản lý các chất ma túy của
Nhà nước ở tất cả các khâu của quá trình quản lý. Các tội này có đối tượng là các chất ma
túy và các vật dụng phục vụ sản xuất và sử dụng chất ma túy.
1
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
Các chất ma túy là đối tượng của các tội phạm về ma túy bao gồm các chất ma túy
theo nghĩa hẹp; các chất hướng thần; các tiền chất ma túy và hướng thần (gọi tắt là các
tiền chất ma túy); các cây trồng hoặc nguyên liệu thực vật có chứa chất ma túy.
Ở nước ta việc xác định các chất ma túy, các chất hướng thần và các tiền chất ma
túy và hướng thần được dựa trên cơ sở tham khảo các bảng quy định về các chất ma túy
và các chất hướng thần của 3 công ước của Liên hiệp quốc về kiểm soát ma túy ( Đó là
công ước thống nhất về các chất ma túy năm 1961; Công ước về các chất hướng thần
năm 1971 và Công ước về chống buôn bán bất hợp pháp các chất gây nghiện và các chất
hướng thần năm 1988).
Điều 2 Luật phòng chống ma túy năm 2000 quy định:
1. Chất ma tuý là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong các
danh mục do Chính phủ ban hành.
2. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng
nghiện đối với người sử dụng.
3. Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử
dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
4. Tiền chất là các hoá chất không thể thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất
chất ma tuý, được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành.
5. Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần là các loại thuốc chữa bệnh được quy định
trong các danh mục do Bộ Y tế ban hành, có chứa các chất quy định tại khoản 2 và khoản
3 Điều này.
6. Cây có chứa chất ma tuý bao gồm cây thuốc phiện (cây anh túc), cây cô ca, cây
cần sa hoặc cây khác có chứa chất ma tuý do Chính phủ quy định.
Chất ma túy theo nghĩa hẹp và chất hướng thần là chất gây nghiện ở dạng tự nhiên
hay tổng hợp.
3. Mặt chủ quan của tội phạm
Đối với đa số các tội phạm về ma túy, lỗi của người thực hiện là lỗi cố ý trực tiếp
(các tội phạm quy định ở các điều từ Điều 192 đến Điều 197, Điều 200 BLHS). Lỗi của
2
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
người phạm các tội quy định tại Điều 198 và Điều 201 có thể là lỗi cố ý trực tiếp hoặc cố
ý gián tiếp.
4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của hầu hết các tội phạm về ma túy là chủ thể thường, có đủ năng lực và
trách nhiệm hình sự, riêng tội quy định tại điều 201 đòi hỏi chủ thể đặc biệt.
5. Hình phạt
Các tội phạm về ma túy là nhóm tội có tính chất nguy hiểm cao. Vì vậy hình phạt
quy định cho các tội phạm này rất nghiêm khắc. Hầu hế các tội phạm về ma túy là tội
phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
(trừ các tội quy định tại khoản 1 Điều 192)
B. MỘT SỐ CHẤT MA TÚY VÀ CHẤT HƯỚNG THẦN
1.Hêrôin: là một dược chất thuộc dạng opioid nhân tạo - bào chế bằng cách ghép
axetyl vào morphin. Dạng tinh thể muối của bạch phiến là diaxetylmorphin hydroclorua -
thứ bột trắng như thường thấy trong tin tức và phim ảnh. Heroin có tác dụng làm sảng
khoái, yêu đời, và bớt đau nhức. Do đó heroin có thể dùng trong y học trị đau nhức. Mặt
khác, do tính gây nghiện cao và nhiều người sử dụng bất hợp pháp, thuốc này trở thành
một trong những thuốc cấm, thuốc nghiện hàng đầu. Thuốc heroin được liệt kê vào loại
thuốc cần kiễm soát hạng I và IV của Single Convention on Narcotic Drugs. Tại Hoa Kỳ,
chế tạo, sử dụng hay cất giữ heroin là điều phạm pháp. Tại Anh Quốc, dưới tên
diamorphine, bạch phiến là thuốc trị nhức hợp pháp nhưng chỉ trong phạm vi kiểm soát
của bệnh viện.
2.Cocain: là loại ma túy chiết xuất từ lá coca, có tinh thể hình kim, không màu và
không mùi, vị hơi đắng mát và gây cảm giác hơi tê cho đầu lưỡi.
Cocain lần đầu tiên được một dược sĩ - hóa học người Đức,tên là Albert
Niemann,(ở Goslar-Niedersachsen), chiết xuất từ lá cây coca vào năm 1860. Mãi tới tận
năm 1883 cocain mới được một bác sĩ thử nghiệm với binh lính Đức và cho kết quả là sự
hồi phục sức khỏe đáng kinh ngạc. Năm 1884 dược tính của cocain lại được phát hiện
thêm tác dụng giảm đau, có công hiệu với bệnh lao phổi, hen suyễn, đau thần kinh liên
sườn, đau răng. Những tác dụng làm tăng sức khỏe của cocain đã khiến trong những năm
3
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
đầu của lịch sử chế phẩm, cocain có mặt trong nhiều loại thuốc bổ, kẹo, bánh và nước
giải khát. Nhiều người, trong đó có cả những người thuộc tầng lớp thượng lưu như nữ
hoàng Victoria, nhà văn Jules Verne, đã ưa thích sử dụng cocain và những đồ ăn có
cocain.
Những năm sau đó, cocain được sử dụng trong ngành dược, dùng để gây tê bằng
cách bôi hay nhỏ giọt. Khi phẫu thuật cocain có thể được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch,
tuy phương thức này ít được sử dụng.
Tuy vậy, cùng với sự phổ biến của cocain, các nhà khoa học cũng nhận thấy tác
dụng gây nghiện, gây hoang tưởng bộ phận rất mạnh của thuốc. Bởi vậy, cocain được xếp
vào nhóm ma túy và bị luật pháp của hầu hết quốc gia ngăn cấp tàng trữ, mua bán, vận
chuyển và sử dụng trái phép.
3.Thuốc lắc hay ecstasy: tên khoa học là MethyleneDioxyMethamphetAmine (tắt:
MDMA), là một dạng ma tuý được chế tạo tổng hợp lần đầu tiên từ năm 1910, và 2 năm
sau thuộc quyền sở hữu của công ty dược Merck (Đức) dưới dạng chất ức chế cảm giác
thèm ăn.
4.Morphine là một thuốc giảm đau gây nghiện (opiat), là một alcaloid có hàm
lượng cao nhất (10%) trong nhựa khô quả cây thuốc phiện, về mặt cấu tạo có chứa nhân
piperridin-phenanthren.
5. Amphetamin có tác dụng kích thích hệ thống thần kinh trung ương làm mất ngủ,
mất cảm giác mệt nhọc, làm tăng thể lực và tâm thần, tăng trí nhớ và tăng khả năng tổng
hợp. Nếu dùng trong một thời gian dài sẽ dẫn đến thiếu ngủ, tính tình trở nên hung hãn.
Dùng liều cao làm cho người sử dụng chán ăn, sút cân, chóng mặt...Các dấu hiệu cường
giao cảm như tăng huyết áp, giãn phế quản, tăng thân nhiệt và rối loạn tâm thần.
Amphetamin và dẫn chất được sử dụng làm chất Doping và là thuốc độc bảng A.
Trong cơ thể Amphetamin và dẫn chất được thải chậm do vậy gây tích lũy và gây
nghiện rất nhanh.
Về mặt độc tính Amphetamin ít độc hơn Methamphetamin
+ Với liều điều trị uống 20- 100mg Amphetamin sunfat/ngày có thể có
những tác dụng phụ như; run, bồn chồn, mất ngủ, dãn đồng tử, tim đập nhanh
4
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
+ Với liều cao ( thường là đối với người ngiện) thường gấp 5- 10 lần
điều trị thì gây rối loạn về hành vi như; hung hãn, nhầm lẫn và ảo giác nhất là đối với
thính giác.
+ Với liều rất cao: Gây rối loạn về thần kinh va tâm thần, thậm chí co
giật, tim đập nhanh, cường huyết áp động mạch có thể có tai biến về mạch, phù phổi cấp
và từ vong.
C. CÁC TỘI CỤ THỂ.
Điều 192: Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma
túy
1. Khái niệm
Trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy (gọi chung là cây
có chứa chất ma túy) được hiểu là hành vi gieo trồng, chăm bón hoặc thu hoạch các bộ
phận của cây có chứa chất my túy ( như lá, hoa , quả, thân, cây).
Chất ma túy: Là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định rong các danh
mục chất ma túy do Chính phủ ban hành. Trong đó, cần phân biệt các trường hợp sau:
a) Đối với các chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch ( như dung dịch
thuốc phiện, dung dịch heroin dùng để tiêm, chích…) hoặc ma túy ở thể lỏng đã được
pha loãng để tiện cho việc sử dụng thì không coi toàn bộ dung dịch này là chất ma túy ở
thể lỏng, mà cần xác định hàm lượng moocphin trong dung dịch để tính trọng lượng của
chất ma túy đó.
b) Đối với xái thuốc phiện thì không coi là nhựa thuốc phiện mà phải xác định hàm
lượng moocphin trong xái thuốc phiện để tính trọng lượng của thuốc phiện.
2. Các yếu tố cấu thành tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có
chứa chất ma túy.
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm này phải có đủ các dấu hiệu sau:
a) Hành vi gieo trồng, chăm bón hoặc thu hoạch các bộ phận của cây thuốc phiện
hoặc các loại cây có chứa chất ma túy (không kể bằng kỹ thuật nào, ở đâu) để thu hoạch
cây, hoa, lá… của các loại cây đó.
Các loại cây khác có chứa chất ma túy là các loại cây có chứa chất gây nghiện, chất
hướng thần theo quy định của Chính phủ, trừ cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa.
5
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
b) Đã được giáo dục nhiều lần: được hiểu là đã được cơ quan nhà nước, tổ chức xã
hội… cũng như những người có trách nhiệm ở địa phương, vận động, thuyết phục, nhắc
nhở, cho làm cam kết từ hai lần trở lên không được trồng cây thuốc phiện và các loại cây
khác có chứa chất ma túy. Đồng thời họ cũng đã được tuyên truyền, phổ biến đường lối
chính sách cũng như quy định của pháp luật về việc cấm trồng cây thuốc phiện và các
loại cây có chứa chất ma túy khác. Chỉ bị coi là đã được giáo dục nhiều lần nếu việc giáo
dục được thực hiện trước khi bị xử phạt hành chính.
Mỗi lần giáo dục phải được thể hiện bằng biên bản để chứng minh là họ đã được
giáo dục.
c) Đã được tạo điều kiện để ổn định cuộc sống: Được hiểu là dã được cơ quan chức
năng, chính quyền địa phương hỗ trợ về vốn, kỹ thuật để sản xuất, hỗ trợ cây trồng, vật
nuôi hoặc đã được hướng dẫn về kỹ thuật, chăn nuôi, trồng trọt và cây ăn quả, cây công
nghiệp, cây lương thực… để thay thế cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất
ma túy.
d) Đã được xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm: được hiểu là trước
đó đã có lần trồng cây có chứa chất ma túy và đã bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền theo
quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, nhưng chưa hết thời hạn đươck
coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính (quy định tại Điều 11 Pháp lệnh xử lý vi phạm
hành chính 2002) nay lại trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma
túy và bị phát hiện.
Như vậy, để xác định một người trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây có chứa
chất ma túy phạm tội này hay không thì phải xem xét có hội đỉ các dấu hiệu nêu trên, nếu
thiếu một trong các dấu hiệu trên thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội đã xâm hại đến các quy định của Nhà nước về quản lý các chất
ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của tội phạm nêu trên là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành hai khung. Cụ thể như sau:
6
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
a) Khung một (khoản 1)
Mức phạt tù từ sáu tháng đến ba năm, áp dụng đối với một trong các trường hợp
phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản nêu ở mặt khách quan.
b) Khung hai (khoản 2)
Mức phạt tù từ ba năm đến bảy năm áp dụng đối với một trong các trường hợp
phạm tội sau:
- Có tổ chức: là có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người (đồng phạm) cùng
thực hiện tội phạm này.
- Tái phạm về tội này: tức là trước đây người phạm tội đã bị Tòa án kết án về
tội trồng cay thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy chưa được
xóa án tích, nay lại tiếp tục phạm tội này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 3)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính như đã nêu trên, tùy từng trường
hợp cụ thể, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ một triệu đồng đến năm mười triệu
đồng.
Điều 193: Tội sản xuất trái phép chất ma túy
1. Khái niệm
Sản xuất trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi làm ra chất ma túy (chế biến,
điều chế…) bằng thủ công hoặc có áp dụng khoa học công nghệ từ cây có chứa chất ma
túy, từ các tiền chất và các hóa chất hoặc làm ra chất ma túy này từ chất ma túy khác, mà
không được phép của cơ quan có thẩm quyền hoặc không đúng với nội dung mà cơ quan
có thẩm quyền cho phép.
Đối với các hành vi nhằm tạo thuận lợi cho việc sử dụng chất ma túy đã có sẵn như
pha chế thuốc phiện thành dung dịch để tự tiêm, chích, nghiền heroin từ bánh thành bột
để tự hít… thì không coi là hành vi sản xuất trái phép chất ma túy.
2. Các yếu tố cấu thành tội sản xuất trái phép chất ma túy
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm này có dấu hiệu sau:
Có hành vi sản xuất chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào
Việc sản xuất các chất dùng cho công tác nghiên cứu y học hoặc để bào chế thuốc
chữa bệnh được Nhà nước quy định rất chặt chẽ, vì vậy phải tuân thủ đầy đủ các quy định
7
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
của Nhà nước về sản xuất các chất ma túy. Bị coi là sản xuất trái phép chất ma túy khi
sản xuất không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc không đúng với nội
dung của giấy phép của cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Trong mọi trường hợp, khi thu giữ được các chất nghi là chất ma túy hoặc tiền chất
dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy thì đều phải trưng cầu, giám định để xác
định loại, hàm lượng, trọng lượng chất ma túy hoặc không phải là tiền chất dùng vào việc
sản xuất trái phép chất ma túy, nhưng người thực hiện hành vi ý thức được rằng đó là
chất ma túy hoặc chất đó là tiền chất dùng việc sản xuất trái phép chất ma túy, thì tùy
hành vi phạm tội cụ thể mà truy cứu trách nhiệm hình sự người đó theo tội danh quy định
tại khoản 1 của điều luật tương ứng đối với các tội phạm về ma túy.
Trường hợp một người biết là chất ma túy giả nhưng làm cho người khác tưởng là
chất ma túy thật nên mua bán, trao đổi… thì người đó không bị truy cứu trách nhiệm hình
sự tội phạm về ma túy mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo, chiếm đoạt tài
sản theo Điều 139 BLHS, nếu có đủ các dấu hiệu khác trong cấu thành tội phạm của tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội đã xâm hại đến các quy định về quản lý chất ma túy của Nhà
nước
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội đã thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của tội sản xuất trái phép chất ma túy là bất kỳ người nào có năng lực trách
nhiệm hình sự
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành 4 khung, cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1)
Có mức phạt tù từ hai năm đến bảy năm, áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ
dấu hiệu cơ bản nêu ở mặt khách quan.
b) Khung hai (khoản 2)
Mức phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm, áp dụng đối với một trong các trường
hợp phạm tội sau đây:
8
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Phạm tội có tổ chức: là có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người (đồng
phạm) cùng thực hiện tội phạm này.
- Phạm tội nhiều lần: nghĩa là phải có hành vi sản xuất trái phép chất ma túy
từ hai lần trở lên. Mỗi lần phạm tội phải có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, mà
các lần phạm tội đó chưa có lần nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa hết
thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này người phạm tội phải chịu trách nhiệm trách nhiệm hình sự về
tổng số lượng chất ma túy của các lần công lại, nếu điều luật có quy định về số lượng
chất ma túy để định khung hình phạt.
Người nào có tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; chứa chấp việc sử dụng trái
phép chất ma túy; cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy đối với
một người từ hai lần trở lên cũng bị coi là phạm tội nhiều lần.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: nghĩa là trường hợp người phạm tội đã dựa
vào chứa vụ, quyền hạn mà mình được đảm nhiệm như một phương tiện để thực
hiện hành vi phạm tội.
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức: được hiểu là người phạm tội đã sử
dụng danh nghĩa cơ quan nhà nước, tổ chức nơi họ làm việc hoặc công tác để thực
hiện hành vi phạm tội
VD: nhân viên của tổ chức y tế đã sử dụng danh nghĩa các tổ chức này để sản
xuất trái phép chất ma túy)
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao cô ca có trọng lượng từ 500g đến
dưới 1 kg.
- Heroin hoặc côcain có trọng lượng từ 5g đến dưới 30g
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có trọng lượng từ 20g đến dưới 100g
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng từ 100ml đến dưới 250ml
- Có từ hai chất ma túy trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma túy có quy định tại một trong các điểm từ điểm đ đến
điểm h, khoản 2 Điều 139 BLHS)
- Tái phạm nguy hiểm: những trường hợp sau đây được coi là tái phạm nguy
hiểm
+ Đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được
xóa án tích mà lại phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do cố ý.
9
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
+ Đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội do cố ý.
c) Khung ba (khoản 3)
Có mức phạt tù từ mười lăm năm đến hai mươi năm, được áp dụng đối với một
trong các trường hợp phạm tội sau đây:
- Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp: là trường hợp phạm tội có đầy
đủ các điều kiện sau:
+ Thực hiện hành vi sản xuất trái phép chất ma túy từ năm lần trở lên
không phân biệt đã bị xét xử hay chưa bị xét xử, nếu chưa hết thời hiệu truy
cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích.
+ Người phạm tội lấy hành vi sản xuất trái phép chất ma túy làm nghề
sinh sống, và lấy kết quả của việc phạm tội sản xuất trái phép chất ma túy làm
nguồn sống chính.
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao cô ca có trọng lượng từ một
kilôgam đến dưới năm kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ ba mươi gam đến dưới một
trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ một trăm gam đến
dưới ba trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ hai trăm năm mươi mililít đến
dưới bảy trăm năm mươi mililít;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó
tương đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm
b đến điểm đ khoản 3 Điều này.
d) Khung bốn (khoản 4)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù hai mươi năm, tù
chung thân hoặc tử hình:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm
kilôgam trở lên;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ một trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ ba trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ bảy trăm năm mươi mililít trở lên;
10
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm d khoản 4 Điều này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 5)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính thức nêu trên, tùy từng trường
hợp cụ thể người phạm tội này còn có thể bị:
- Phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm trăm triệu đồng
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ
một năm đến năm năm
Điều 194: Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất
ma túy.
Điều luật quy định bốn tội phạm, cụ thể là:
- Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy
- Tội mua bán trái phép chất ma túy
- Tội chiếm đoạt chất ma túy
1. Khái niệm
a) Tàng trữ trái phép chất ma túy: là cất giữ, cất giấu bất hợp pháp chất ma túy ở bất
cứ nơi nào (như trong nhà, ngoài vườn, chôn dưới đất…) mà không nhằm mục đích mua
bán hay sản xuất trái phép chất ma túy (thời gian tàng trữ dài hay ngắn không ảnh hưởng
đến việc xác định tội này)
b) Vận chuyển trái phép chất ma túy: là hành vi chuyển dịch bất hợp pháp chất ma
túy từ nơi này sang nơi khác dưới bất cứ hình thức nào ( có thể bằng các phương tiện
khác nhau, trên các tuyến đường khác nhau…) mà không nhằm mục đích mua bán, tàng
trữ trái phép chất ma túy khác)
Người giữ hộ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy cho người khác mà biết rõ
mục đích mua bán trái phép chất ma túy của người đó, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự
về tội mua bán trái phép chất ma túy với vai trò đồng phạm
c) Mua bán trái phép chất ma túy: là một trong các hành vi sau:
11
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Bán trái phép chất ma túy cho người khác không phụ thuộc vào nguồn gốc
chất ma túy do đâu mà có, bao gồm cả việc bán hộ chất ma túy cho người khác để
hưởng tiền công hoặc các lợi ích khác.
- Mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Xin chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Dùng chất ma túy nhằm trao đổi, thanh toán trái phép (không phụ thuộc vào
nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có)
- Dùng tài sản không phải là tiền đem trao đổi, thanh toán… lấy chất ma túy
nhằm bán lại trái phép cho người khác.
- Tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Vận chuyển chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
d) Chiếm đoạt chất ma túy: là một trong các hành vi trộm cắp, lừa đảo, tham ô, lợi
dụng tín nhiệm, cưỡng đoạt, cướp, cướp giật, công nhiên chiếm đoạt chất ma túy của
người khác.
2. Các yếu tố cấu thành tội trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma túy
2.1 Mặt khách quan
a) Đối với tội tàng trữ trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành vi
tàng trữ trái phép chất ma túy.
Việc cất giữ chất ma túy phải không nhằm để mua bán hoặc nhằm để sản xuất trái
phép chất ma túy khác mới cấu thành tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
Việc cất giữ chất ma túy có thể ở trong người, trong nhà hoặc ở bất cứ chỗ nào
(không kể trong thời gian ngắn hay dài, số lượng ít hay nhiều)
Người cất giữ bất hợp pháp chất ma túy hộ cho người khác mà biết mục đích mua
bán trái phép của người đó, thì cũng bị coi là phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”
với vai trò đồng phạm (người giúp sức)
b) Đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành
vi vận chuyển trái phép chất ma túy.
Phương pháp vận chuyển chất ma túy rất đa dạng: qua đường bưu điện, đường
không, đường sắt, đường bộ, đường thủy, và bằng các phương tiện khác nhau hoặc không
có phương tiện như đi bộ, mang vác chất ma túy…
12
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
c) Đối với tội mua bán trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua một
trong các hành vi sau:
- Bán trái phép chất ma túy cho người khác (không kể có thu lợi hay không).
- Mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Xin chất ma túy nhằm bán lại trái phép cho người khác
- Tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác (nếu không có
mục đích bán lại cho người khác thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình
sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy)
- Vận chuyển chất ma túy nhằm để bán trái phép cho người khác (nếu không
có mục đích bán lại cho người khác thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm
hình sự về tội vận chuyển trái phép chất ma túy).
- Dùng chất ma túy (thay cho tiền, tài sản) nhằm trao đổi, thanh toán trái
phép (chằng hạn mua hàng hóa rồi dùng chất ma túy trả thay thay vì trả tiền)
- Dùng tài sản không phải là tiền (như vàng, xe gắn máy…) nhằm trao đổi
thanh toán… lấy chất ma túy để bán lại trái phép cho người khác.
d) Đối với tội chiếm đoạt chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành vi chiếm
đoạt chất ma túy như cướp, cưỡng đoạt, cướp giật, công nhiên chuyện chiếm đoạt, trộm
cắp, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm… để chiếm đoạt chất ma túy. Đặc điểm của mặt khách
quan của tội này là hành vi thực hiện giống như ở các tội xâm phạm sở hữu, nhưng khác
về đối tượng chiếm đoạt ( ở đây là chất ma túy)
Trong trường hợp người có hành vi chiếm đoạt chất ma túy nhằm mục đích bán lại
cho người khác thì họ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh đầy đủ đối với hành vi
đã thực hiện theo điều 194 và họ chỉ phải chịu 1 hình phạt.
Chất gây nghiện, chất hướng thần là chất ma túy; còn thuốc gây nghiện, chất hướng
thần là chất để chữa bệnh (chỉ chứa 1 hàm lượng nhất định chất ma túy) và được quản lý
theo quy chế quản lý dược phẩm của Bộ y tế. Người nào không thuộc đối tượng quy định
tại Điều 201 BLHS mà vi phạm trong việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển mua bán thuốc
gây nghiện, thuốc hướng thần nhằm mục đích kinh doanh thuốc chữa bệnh hoặc để chữa
bệnh thì bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về một tội phạm tương
ứng khác không phải là tội phạm về chất ma túy
VD: Tội kinh doanh trái phép, tội buôn lậu…
13
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
Trường hợp sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán chất gây nghiện, chất hướng
thần trái phép nhằm thỏa mãn nhu cầu về sử dụng trái phép chất ma túy cho mình hoặc
cho người khác thì bị xử lý về tội phạm ma túy tương ứng (nếu thỏa mãn điều kiện về
trọng lượng chất ma túy theo quy định cùa pháp luật.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý các
chất ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện tội phạm nêu trên với lỗi cố ý
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của các tội phạm nêu trên là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình
sự. Tuy nhiên người tổ chức, người sử dụng, người giúp sức cho người thực hiện 1 trong
các hành vi mua bán trái phép chất ma túy đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội mua
bán trái phép chất ma túy.
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành bốn khung (chung cho cả 4 tội)
a) Khung một (khoản 1)
Có mức phạt từ tù từ hai năm đến bảy năm. Được áp dụng đối với trường hợp có đủ
dấu hiệu cấu thành cơ bản của các tội phạm nêu trên.
b) Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Được áp dụng trong các trường hợp phạm tội
sau đây:
- Có tổ chức
- Phạm tội nhiều lần
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức
- Vận chuyển, mua bán qua biên giới: được hiểu là mua bán, vận chuyển trái
phép chất ma túy từ Việt Nam qua biên giới một nước hoặc ngược lại.
- Sử dụng trẻ em vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho trẻ em.
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm trăm
gam đến dưới một kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ năm gam đến dưới ba mươi gam;
14
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ mười kilôgam
đến dưới hai mươi lăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ năm mươi kilôgam đến dưới hai
trăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ mười kilôgam đến dưới năm mươi
kilôgam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ hai mươi gam đến dưới
một trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ một trăm mililít đến dưới hai trăm năm
mươi mililít;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm g đến
điểm n khoản 2 Điều này;
- Tái phạm nguy hiểm.
c) Khung ba (khoản 3)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười lăm năm
đến hai mươi năm:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ một
kilôgam đến dưới năm kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ ba mươi gam đến dưới một trăm
gam;
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ hai mươi lăm
kilôgam đến dưới bảy mươi lăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ hai trăm kilôgam đến dưới sáu trăm
kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ năm mươi kilôgam đến dưới một
trăm năm mươi kilôgam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ một trăm gam đến dưới
ba trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ hai trăm năm mươi mililít đến dưới bảy
trăm năm mươi mililít;
15
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm g khoản 3 Điều này.
d) Khung bốn (khoản 4)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù hai mươi năm, tù
chung thân hoặc tử hình:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm
kilôgam trở lên;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ một trăm gam trở lên;
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ bảy mươi lăm
kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ sáu trăm kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ một trăm năm mươi kilôgam trở
lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ ba trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ bảy trăm năm mươi mililít trở lên;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm g khoản 4 Điều này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 5)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt nêu trên, người phạm tội tùy từng
trường hợp cụ thể còn có thể bị:
a) Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng
b) Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản
c) Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một
năm đến năm năm.
5.Một số điểm cần lưu ý:
Về việc xác định trách nhiệm đối với người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới
16 tuổi mua bán trái phép chất ma túy nhiều lần.
a) Người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi mua bán
trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên, nếu tổng trọng lượng chất ma túy của các lần
cộng lại dưới mức tối thiểu, hoặc không xác định được tổng trọng lượng chất ma túy của
16
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
các lần đã đến mức tối thiểu quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194
BLHS, thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy.
b) Người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến sưới 16 tuổi thực hiện hành vi mua bán
trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên, nếu tổng trọng lượng của các lần cộng lại từ mức
tối thiểu quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194 BLHS thì tùy thuộc
vào trọng lượng chất ma túy được xác định trong từng trường hợp cụ thể mà họ phải bị
xét xử theo khoản tương ứng (2,3 hoặc 4) quy định tại Điều 194 BLHS:
- Trường hợp người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi mua bán trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên và trọng lượng chất ma túy của mỗi
trường hợp thuộc quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194BLHS thì
tùy thuộc vào loại chất ma túy mà họ phải bị áp dụng điểm tương ứng và điểm b “phạm
tội nhiều lần” quy định tại khoản 2, Điều 194 BLHS.
- Trường hợp người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi mua bán trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên và trọng lượng chất ma túy của mỗi
trường hợp thuộc quy định tại khoản 3 hoặc 4 Điều 194BLHS thì cùng với việc bị xét xử
theo khoản tương ứng, họ còn bị áp dụng tình tiết “phạm tội nhiều lần” quy định tại điểm
g khoản 1 Điều 48 BLHS.
c) Người nào tang trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy với số
lượng sau đây không nhằm mục đích mua bán hay sản xuất trái phép chất như ma túy
khác thì áp dụng khoản 4 Điều 8 BLHS, theo đó không truy cứu TNHS nhưng phải bị xử
phạt hành chính:
- Nhựa, thuốc phiện, nhựa cần sa, cao cô ca có trọng lượng dưới 1gram
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây cô ca có trọng lượng dưới 1 kg
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng dưới 5kg
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng dưới 1kg
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có trọng lượng dưới 1gram
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng từ 10ml trở xuống .
d) Khi truy cứu TNHS về tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma túy cần phân biệt:
- Người nào đã bị kết án về tội tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm đoạt chất
ma túy chưa được xóa án tích mà lại tiếp tục tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm
đoạt 1 trong các chất ma túy có số lượng được hướng dẫn tại điểm c mục 5 trên đây, nếu
17
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
không thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm thì bị truy cứu TNHS theo khoản 1 điều 194
BLHS. Nếu là tái phạm nguy hiểm thì bị truy cứu TNHS theo khoản 2 Điều 194 BLHS
- Người nào bán trái phép chất ma túy cho người khác và còn cho họ sử dụng địa
điểm thuộc quyền sở hữu, chiếm hữu hoặc quản lý của mình để sử dụng trái phép chất ma
túy, thì ngoài việc bị truy cứu TNHS về tội mua bán trái phép chất ma túy theo điều 194
BLHS, người đó còn bị truy cứu TNHS về tội chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy
theo điều 198 BLHS
- Người nào biết người khác mua chất ma túy để sử dụng trái phép mà gửi tiền nhờ
mua chất ma túy để sử dụng thì người mua hộ phải chịu trách nhiệm hình sự về số lượng
chất ma túy đã nhờ mua hộ. Người đi mua phải chịu TNHS về tổng số lượng chất ma túy
đã mua cho bản thân và mua hộ.
- Người nào biết người khác mua chất ma túy để sử dụng trái phép mà dùng phương
tiện để chở họ cùng chất ma túy và bị bắt giữ, nếu số lượng chất ma túy đến mức phải
chịu TNHS về tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy thì người đó là đồng phạm với
người mua về tội tàng trữ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy quy định tại điều 194
BLHS.
- Người nào tàng trữ trái phép, vận chuyển trái phép một trong các chất ma túy có
số lượng được hướng dẫn tại điểm d mục 5 nêu trên mà không nhằm mục đích mua bán
hay sản xuất trái phép chất ma túy khác, nhưng chứng minh được là nhằm mục đích sử
dụng trái phép chất ma túy, tuy đã được giáo dục nhiều lần và đã bị xử lý hành chính
bằng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc, thì phải bị truy cứu TNHS về tội sử
dụng trái phép chất ma túy theo điều 199 BLHS.
Điều 195: Tội tàng trữ, mua bán, vận chuyển hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng
vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
1. Khái niệm
18
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
a) Tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: là cất giữ, cất
giấu bất hợp pháp tiền chất ở bất cứ nơi nào để dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma
túy.
b) Vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: là hành vi
chuyển dịch bất hợp pháp tiền chất từ nơi này tới nơi khác dưới bất kỳ hình thức nào để
dùng cho việc sản xuất trái phép chất ma túy.
c) Mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là một trong các
hành vi sau đây:
- Bán tiền chất cho người đó để người đó sản xuất trái phép chất ma túy
- Mua tiền chất nhằm bán cho người khác để người đó sản xuất trái phép chất
ma túy.
- Xin tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản xuất trái
phép chất ma túy.
- Dùng tiền chất để trao đổi, thanh toán trái phép cho người khác để người đó
sản xuất trái phép chất ma túy.
- Tàng trữ tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản xuất
trái phép chất ma túy.
- Vận chuyển tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản
cuất trái phép chất ma túy.
d) Chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là một trong
các hành vi trộm cắp, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm, cưỡng đoạt, cướp, cướp giật, công
nhiên chiếm đoạt… tiền chất của người khác để dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma
túy.
đ) Tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là các hóa chất không thể
thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất chất ma túy được quy định trong các danh
mục tiền chất do Chính phủ ban hành.
2. Các yếu tố cấu thành tội tàng trữ, vận chuyển , mua bán hoặc chiếm đoạt
tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy.
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của các tội trên có một trong các hành vi sau:
a) Tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
b) Vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
19
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
c) Mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
d) Chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
Người tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản
xuất trái phép chất ma túy chỉ bị truy cứu TNHS theo quy định tại Điều 195 BLHS, khi
các hành vi đó được thực hiện nhằm mục đích sản xuất trái phép chất ma túy hoặc nhằm
bán lại người khác để họ sản xuất trái phép chất ma túy. Trường hợp không chứng minh
được mục đích nhằm sản xuất trái phép chất ma túy hoặc nhằm bán lại người khác để họ
sản xuất trái phép chất ma túy thì không phải chịu TNHS theo quy định tại Điều 195
BLHS mà tùy từng trường hợp cụ thể có thể bị truy cứu về tội phạm khác theo quy định
của BLHS.
Trong trường hợp tiền chất có trọng lượng dưới 50gram (ở thể rắn) hoặc dưới 75ml
(ở thể lỏng) thì áp dụng khoản 4 Điều 8 BLHS để không truy cứu TNHS nhưng phải bị
xử lý vi phạm hành chính.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi vi phạm tội nêu trên đã xâm phạm các quy định của Nhà nước về quản lý
các chất ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện các tội phạm nêu trên với lỗi cố ý.
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của các tội này là bất kỳ người nào có năng lực TNHS
3. Về hình phạt
Mức hình phath chung cho cả bốn tội được chia thành 4 khung. Cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1)
Mức phạt tù từ 1 năm đến 6 năm: được áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ
dấu hiệu cấu thành cơ bản nêu ở mặt khách quan
b) Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ sáu năm đến mười ba năm: được áp dụng đối với một trong các
trường hợp phạm tội sau đây:
- Có tổ chức;
- Phạm tội nhiều lần;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
20
A. KHÁI QUÁT CHUNG TỘI PHẠM VỀ MA TÚY
Nhà nước độc quyền và thống nhất quản lý chất ma túy là loại chất gây nghiện nguy
hiểm với những quy định rất nghiêm ngặt. Điều 1 Nghị định số 67/2001/NĐ-CP đã quy
định: “Các chất ma túy rất độc tuyệt đối cấm sử dụng; việc sử dụng các chất này trong
phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học; điều tra tội phạm theo quy định đặc biệt
của cơ quan có thẩm quyển. Vi phạm các quy định về chế độ quản lý các chất ma túy
không chỉ gây khó khăn cho việc kiểm soát chất ma túy của Nhà nước mà còn góp phần
tạo ra một lớp người nghiện, qua đó sẽ đe dọa nghiêm trọng đến an toàn, trật tự công
cộng, sức khỏe và sự phát triển lành mạnh của nòi giống cũng như ảnh hướng xấu đến
nhiều mặt của đời sống xã hội.
Do tác hại lâu dài và nhiều mặt của các vi phạm các quy định về chế độ quản lý chất
ma túy như vật nên mọi hành vi vi phạm, ở bất kỳ khâu nào của quá trình quản lý chất ma
túy đều bị quy định là tội phạm.
Từ các quy định của chương XVII có thể định nghĩa:
Tội phạm về ma túy là hành vi cố ý xâm phạm chế độ quản lí các chất ma túy của
Nhà nước.
Hành vi khách quan của các tội phạm về ma túy tuy khác nhau về hình thức thể hiện
cụ thể, về tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội nhưng giống nhau ở chỗ đều là
những hành vi vi phạm các quy định của Nhà nước về chế độ quản lý các chất ma túy. Đó
có thể là những hành vi thực hiện những điều mà Nhà nước cấm các cá nhân làm (như
hành vi khách quan của các tội quy định từ Điều 192 đến 200 BLHS) hoặc có thể là
những hành vi của những người có trách nhiệm được Nhà nước giao đã không thực hiện,
thực hiện không đầy đủ hoặc làm những việc ngoài phạm vi những quy định về quản lí,
sử dụng chất ma túy (như hành vi khách quan của tội được quy định tại Điều 201 BLHS)
Hầu hết các tội phạm về ma túy đều được quy định là những tội có cấu thành hình
thức. Hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của CTTP của những tội phạm này. Tội
phạm được coi là hoàn thành từ thời điểm người phạm tội đã thực hiện hành vi khách
quan.
2. Khách thể của tội phạm
Khách thể chung của các tội phạm về ma túy là chế dộ quản lý các chất ma túy của
Nhà nước ở tất cả các khâu của quá trình quản lý. Các tội này có đối tượng là các chất ma
túy và các vật dụng phục vụ sản xuất và sử dụng chất ma túy.
1
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
Các chất ma túy là đối tượng của các tội phạm về ma túy bao gồm các chất ma túy
theo nghĩa hẹp; các chất hướng thần; các tiền chất ma túy và hướng thần (gọi tắt là các
tiền chất ma túy); các cây trồng hoặc nguyên liệu thực vật có chứa chất ma túy.
Ở nước ta việc xác định các chất ma túy, các chất hướng thần và các tiền chất ma
túy và hướng thần được dựa trên cơ sở tham khảo các bảng quy định về các chất ma túy
và các chất hướng thần của 3 công ước của Liên hiệp quốc về kiểm soát ma túy ( Đó là
công ước thống nhất về các chất ma túy năm 1961; Công ước về các chất hướng thần
năm 1971 và Công ước về chống buôn bán bất hợp pháp các chất gây nghiện và các chất
hướng thần năm 1988).
Điều 2 Luật phòng chống ma túy năm 2000 quy định:
1. Chất ma tuý là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong các
danh mục do Chính phủ ban hành.
2. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng
nghiện đối với người sử dụng.
3. Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử
dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
4. Tiền chất là các hoá chất không thể thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất
chất ma tuý, được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành.
5. Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần là các loại thuốc chữa bệnh được quy định
trong các danh mục do Bộ Y tế ban hành, có chứa các chất quy định tại khoản 2 và khoản
3 Điều này.
6. Cây có chứa chất ma tuý bao gồm cây thuốc phiện (cây anh túc), cây cô ca, cây
cần sa hoặc cây khác có chứa chất ma tuý do Chính phủ quy định.
Chất ma túy theo nghĩa hẹp và chất hướng thần là chất gây nghiện ở dạng tự nhiên
hay tổng hợp.
3. Mặt chủ quan của tội phạm
Đối với đa số các tội phạm về ma túy, lỗi của người thực hiện là lỗi cố ý trực tiếp
(các tội phạm quy định ở các điều từ Điều 192 đến Điều 197, Điều 200 BLHS). Lỗi của
2
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
người phạm các tội quy định tại Điều 198 và Điều 201 có thể là lỗi cố ý trực tiếp hoặc cố
ý gián tiếp.
4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của hầu hết các tội phạm về ma túy là chủ thể thường, có đủ năng lực và
trách nhiệm hình sự, riêng tội quy định tại điều 201 đòi hỏi chủ thể đặc biệt.
5. Hình phạt
Các tội phạm về ma túy là nhóm tội có tính chất nguy hiểm cao. Vì vậy hình phạt
quy định cho các tội phạm này rất nghiêm khắc. Hầu hế các tội phạm về ma túy là tội
phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
(trừ các tội quy định tại khoản 1 Điều 192)
B. MỘT SỐ CHẤT MA TÚY VÀ CHẤT HƯỚNG THẦN
1.Hêrôin: là một dược chất thuộc dạng opioid nhân tạo - bào chế bằng cách ghép
axetyl vào morphin. Dạng tinh thể muối của bạch phiến là diaxetylmorphin hydroclorua -
thứ bột trắng như thường thấy trong tin tức và phim ảnh. Heroin có tác dụng làm sảng
khoái, yêu đời, và bớt đau nhức. Do đó heroin có thể dùng trong y học trị đau nhức. Mặt
khác, do tính gây nghiện cao và nhiều người sử dụng bất hợp pháp, thuốc này trở thành
một trong những thuốc cấm, thuốc nghiện hàng đầu. Thuốc heroin được liệt kê vào loại
thuốc cần kiễm soát hạng I và IV của Single Convention on Narcotic Drugs. Tại Hoa Kỳ,
chế tạo, sử dụng hay cất giữ heroin là điều phạm pháp. Tại Anh Quốc, dưới tên
diamorphine, bạch phiến là thuốc trị nhức hợp pháp nhưng chỉ trong phạm vi kiểm soát
của bệnh viện.
2.Cocain: là loại ma túy chiết xuất từ lá coca, có tinh thể hình kim, không màu và
không mùi, vị hơi đắng mát và gây cảm giác hơi tê cho đầu lưỡi.
Cocain lần đầu tiên được một dược sĩ - hóa học người Đức,tên là Albert
Niemann,(ở Goslar-Niedersachsen), chiết xuất từ lá cây coca vào năm 1860. Mãi tới tận
năm 1883 cocain mới được một bác sĩ thử nghiệm với binh lính Đức và cho kết quả là sự
hồi phục sức khỏe đáng kinh ngạc. Năm 1884 dược tính của cocain lại được phát hiện
thêm tác dụng giảm đau, có công hiệu với bệnh lao phổi, hen suyễn, đau thần kinh liên
sườn, đau răng. Những tác dụng làm tăng sức khỏe của cocain đã khiến trong những năm
3
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
đầu của lịch sử chế phẩm, cocain có mặt trong nhiều loại thuốc bổ, kẹo, bánh và nước
giải khát. Nhiều người, trong đó có cả những người thuộc tầng lớp thượng lưu như nữ
hoàng Victoria, nhà văn Jules Verne, đã ưa thích sử dụng cocain và những đồ ăn có
cocain.
Những năm sau đó, cocain được sử dụng trong ngành dược, dùng để gây tê bằng
cách bôi hay nhỏ giọt. Khi phẫu thuật cocain có thể được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch,
tuy phương thức này ít được sử dụng.
Tuy vậy, cùng với sự phổ biến của cocain, các nhà khoa học cũng nhận thấy tác
dụng gây nghiện, gây hoang tưởng bộ phận rất mạnh của thuốc. Bởi vậy, cocain được xếp
vào nhóm ma túy và bị luật pháp của hầu hết quốc gia ngăn cấp tàng trữ, mua bán, vận
chuyển và sử dụng trái phép.
3.Thuốc lắc hay ecstasy: tên khoa học là MethyleneDioxyMethamphetAmine (tắt:
MDMA), là một dạng ma tuý được chế tạo tổng hợp lần đầu tiên từ năm 1910, và 2 năm
sau thuộc quyền sở hữu của công ty dược Merck (Đức) dưới dạng chất ức chế cảm giác
thèm ăn.
4.Morphine là một thuốc giảm đau gây nghiện (opiat), là một alcaloid có hàm
lượng cao nhất (10%) trong nhựa khô quả cây thuốc phiện, về mặt cấu tạo có chứa nhân
piperridin-phenanthren.
5. Amphetamin có tác dụng kích thích hệ thống thần kinh trung ương làm mất ngủ,
mất cảm giác mệt nhọc, làm tăng thể lực và tâm thần, tăng trí nhớ và tăng khả năng tổng
hợp. Nếu dùng trong một thời gian dài sẽ dẫn đến thiếu ngủ, tính tình trở nên hung hãn.
Dùng liều cao làm cho người sử dụng chán ăn, sút cân, chóng mặt...Các dấu hiệu cường
giao cảm như tăng huyết áp, giãn phế quản, tăng thân nhiệt và rối loạn tâm thần.
Amphetamin và dẫn chất được sử dụng làm chất Doping và là thuốc độc bảng A.
Trong cơ thể Amphetamin và dẫn chất được thải chậm do vậy gây tích lũy và gây
nghiện rất nhanh.
Về mặt độc tính Amphetamin ít độc hơn Methamphetamin
+ Với liều điều trị uống 20- 100mg Amphetamin sunfat/ngày có thể có
những tác dụng phụ như; run, bồn chồn, mất ngủ, dãn đồng tử, tim đập nhanh
4
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
+ Với liều cao ( thường là đối với người ngiện) thường gấp 5- 10 lần
điều trị thì gây rối loạn về hành vi như; hung hãn, nhầm lẫn và ảo giác nhất là đối với
thính giác.
+ Với liều rất cao: Gây rối loạn về thần kinh va tâm thần, thậm chí co
giật, tim đập nhanh, cường huyết áp động mạch có thể có tai biến về mạch, phù phổi cấp
và từ vong.
C. CÁC TỘI CỤ THỂ.
Điều 192: Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma
túy
1. Khái niệm
Trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy (gọi chung là cây
có chứa chất ma túy) được hiểu là hành vi gieo trồng, chăm bón hoặc thu hoạch các bộ
phận của cây có chứa chất my túy ( như lá, hoa , quả, thân, cây).
Chất ma túy: Là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định rong các danh
mục chất ma túy do Chính phủ ban hành. Trong đó, cần phân biệt các trường hợp sau:
a) Đối với các chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch ( như dung dịch
thuốc phiện, dung dịch heroin dùng để tiêm, chích…) hoặc ma túy ở thể lỏng đã được
pha loãng để tiện cho việc sử dụng thì không coi toàn bộ dung dịch này là chất ma túy ở
thể lỏng, mà cần xác định hàm lượng moocphin trong dung dịch để tính trọng lượng của
chất ma túy đó.
b) Đối với xái thuốc phiện thì không coi là nhựa thuốc phiện mà phải xác định hàm
lượng moocphin trong xái thuốc phiện để tính trọng lượng của thuốc phiện.
2. Các yếu tố cấu thành tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có
chứa chất ma túy.
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm này phải có đủ các dấu hiệu sau:
a) Hành vi gieo trồng, chăm bón hoặc thu hoạch các bộ phận của cây thuốc phiện
hoặc các loại cây có chứa chất ma túy (không kể bằng kỹ thuật nào, ở đâu) để thu hoạch
cây, hoa, lá… của các loại cây đó.
Các loại cây khác có chứa chất ma túy là các loại cây có chứa chất gây nghiện, chất
hướng thần theo quy định của Chính phủ, trừ cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa.
5
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
b) Đã được giáo dục nhiều lần: được hiểu là đã được cơ quan nhà nước, tổ chức xã
hội… cũng như những người có trách nhiệm ở địa phương, vận động, thuyết phục, nhắc
nhở, cho làm cam kết từ hai lần trở lên không được trồng cây thuốc phiện và các loại cây
khác có chứa chất ma túy. Đồng thời họ cũng đã được tuyên truyền, phổ biến đường lối
chính sách cũng như quy định của pháp luật về việc cấm trồng cây thuốc phiện và các
loại cây có chứa chất ma túy khác. Chỉ bị coi là đã được giáo dục nhiều lần nếu việc giáo
dục được thực hiện trước khi bị xử phạt hành chính.
Mỗi lần giáo dục phải được thể hiện bằng biên bản để chứng minh là họ đã được
giáo dục.
c) Đã được tạo điều kiện để ổn định cuộc sống: Được hiểu là dã được cơ quan chức
năng, chính quyền địa phương hỗ trợ về vốn, kỹ thuật để sản xuất, hỗ trợ cây trồng, vật
nuôi hoặc đã được hướng dẫn về kỹ thuật, chăn nuôi, trồng trọt và cây ăn quả, cây công
nghiệp, cây lương thực… để thay thế cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất
ma túy.
d) Đã được xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm: được hiểu là trước
đó đã có lần trồng cây có chứa chất ma túy và đã bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền theo
quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, nhưng chưa hết thời hạn đươck
coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính (quy định tại Điều 11 Pháp lệnh xử lý vi phạm
hành chính 2002) nay lại trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma
túy và bị phát hiện.
Như vậy, để xác định một người trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây có chứa
chất ma túy phạm tội này hay không thì phải xem xét có hội đỉ các dấu hiệu nêu trên, nếu
thiếu một trong các dấu hiệu trên thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội đã xâm hại đến các quy định của Nhà nước về quản lý các chất
ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của tội phạm nêu trên là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành hai khung. Cụ thể như sau:
6
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
a) Khung một (khoản 1)
Mức phạt tù từ sáu tháng đến ba năm, áp dụng đối với một trong các trường hợp
phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản nêu ở mặt khách quan.
b) Khung hai (khoản 2)
Mức phạt tù từ ba năm đến bảy năm áp dụng đối với một trong các trường hợp
phạm tội sau:
- Có tổ chức: là có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người (đồng phạm) cùng
thực hiện tội phạm này.
- Tái phạm về tội này: tức là trước đây người phạm tội đã bị Tòa án kết án về
tội trồng cay thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy chưa được
xóa án tích, nay lại tiếp tục phạm tội này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 3)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính như đã nêu trên, tùy từng trường
hợp cụ thể, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ một triệu đồng đến năm mười triệu
đồng.
Điều 193: Tội sản xuất trái phép chất ma túy
1. Khái niệm
Sản xuất trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi làm ra chất ma túy (chế biến,
điều chế…) bằng thủ công hoặc có áp dụng khoa học công nghệ từ cây có chứa chất ma
túy, từ các tiền chất và các hóa chất hoặc làm ra chất ma túy này từ chất ma túy khác, mà
không được phép của cơ quan có thẩm quyền hoặc không đúng với nội dung mà cơ quan
có thẩm quyền cho phép.
Đối với các hành vi nhằm tạo thuận lợi cho việc sử dụng chất ma túy đã có sẵn như
pha chế thuốc phiện thành dung dịch để tự tiêm, chích, nghiền heroin từ bánh thành bột
để tự hít… thì không coi là hành vi sản xuất trái phép chất ma túy.
2. Các yếu tố cấu thành tội sản xuất trái phép chất ma túy
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm này có dấu hiệu sau:
Có hành vi sản xuất chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào
Việc sản xuất các chất dùng cho công tác nghiên cứu y học hoặc để bào chế thuốc
chữa bệnh được Nhà nước quy định rất chặt chẽ, vì vậy phải tuân thủ đầy đủ các quy định
7
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
của Nhà nước về sản xuất các chất ma túy. Bị coi là sản xuất trái phép chất ma túy khi
sản xuất không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc không đúng với nội
dung của giấy phép của cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Trong mọi trường hợp, khi thu giữ được các chất nghi là chất ma túy hoặc tiền chất
dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy thì đều phải trưng cầu, giám định để xác
định loại, hàm lượng, trọng lượng chất ma túy hoặc không phải là tiền chất dùng vào việc
sản xuất trái phép chất ma túy, nhưng người thực hiện hành vi ý thức được rằng đó là
chất ma túy hoặc chất đó là tiền chất dùng việc sản xuất trái phép chất ma túy, thì tùy
hành vi phạm tội cụ thể mà truy cứu trách nhiệm hình sự người đó theo tội danh quy định
tại khoản 1 của điều luật tương ứng đối với các tội phạm về ma túy.
Trường hợp một người biết là chất ma túy giả nhưng làm cho người khác tưởng là
chất ma túy thật nên mua bán, trao đổi… thì người đó không bị truy cứu trách nhiệm hình
sự tội phạm về ma túy mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo, chiếm đoạt tài
sản theo Điều 139 BLHS, nếu có đủ các dấu hiệu khác trong cấu thành tội phạm của tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội đã xâm hại đến các quy định về quản lý chất ma túy của Nhà
nước
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội đã thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của tội sản xuất trái phép chất ma túy là bất kỳ người nào có năng lực trách
nhiệm hình sự
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành 4 khung, cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1)
Có mức phạt tù từ hai năm đến bảy năm, áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ
dấu hiệu cơ bản nêu ở mặt khách quan.
b) Khung hai (khoản 2)
Mức phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm, áp dụng đối với một trong các trường
hợp phạm tội sau đây:
8
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Phạm tội có tổ chức: là có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người (đồng
phạm) cùng thực hiện tội phạm này.
- Phạm tội nhiều lần: nghĩa là phải có hành vi sản xuất trái phép chất ma túy
từ hai lần trở lên. Mỗi lần phạm tội phải có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, mà
các lần phạm tội đó chưa có lần nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa hết
thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này người phạm tội phải chịu trách nhiệm trách nhiệm hình sự về
tổng số lượng chất ma túy của các lần công lại, nếu điều luật có quy định về số lượng
chất ma túy để định khung hình phạt.
Người nào có tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; chứa chấp việc sử dụng trái
phép chất ma túy; cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy đối với
một người từ hai lần trở lên cũng bị coi là phạm tội nhiều lần.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: nghĩa là trường hợp người phạm tội đã dựa
vào chứa vụ, quyền hạn mà mình được đảm nhiệm như một phương tiện để thực
hiện hành vi phạm tội.
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức: được hiểu là người phạm tội đã sử
dụng danh nghĩa cơ quan nhà nước, tổ chức nơi họ làm việc hoặc công tác để thực
hiện hành vi phạm tội
VD: nhân viên của tổ chức y tế đã sử dụng danh nghĩa các tổ chức này để sản
xuất trái phép chất ma túy)
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao cô ca có trọng lượng từ 500g đến
dưới 1 kg.
- Heroin hoặc côcain có trọng lượng từ 5g đến dưới 30g
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có trọng lượng từ 20g đến dưới 100g
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng từ 100ml đến dưới 250ml
- Có từ hai chất ma túy trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma túy có quy định tại một trong các điểm từ điểm đ đến
điểm h, khoản 2 Điều 139 BLHS)
- Tái phạm nguy hiểm: những trường hợp sau đây được coi là tái phạm nguy
hiểm
+ Đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được
xóa án tích mà lại phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do cố ý.
9
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
+ Đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội do cố ý.
c) Khung ba (khoản 3)
Có mức phạt tù từ mười lăm năm đến hai mươi năm, được áp dụng đối với một
trong các trường hợp phạm tội sau đây:
- Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp: là trường hợp phạm tội có đầy
đủ các điều kiện sau:
+ Thực hiện hành vi sản xuất trái phép chất ma túy từ năm lần trở lên
không phân biệt đã bị xét xử hay chưa bị xét xử, nếu chưa hết thời hiệu truy
cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích.
+ Người phạm tội lấy hành vi sản xuất trái phép chất ma túy làm nghề
sinh sống, và lấy kết quả của việc phạm tội sản xuất trái phép chất ma túy làm
nguồn sống chính.
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao cô ca có trọng lượng từ một
kilôgam đến dưới năm kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ ba mươi gam đến dưới một
trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ một trăm gam đến
dưới ba trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ hai trăm năm mươi mililít đến
dưới bảy trăm năm mươi mililít;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó
tương đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm
b đến điểm đ khoản 3 Điều này.
d) Khung bốn (khoản 4)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù hai mươi năm, tù
chung thân hoặc tử hình:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm
kilôgam trở lên;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ một trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ ba trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ bảy trăm năm mươi mililít trở lên;
10
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm d khoản 4 Điều này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 5)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính thức nêu trên, tùy từng trường
hợp cụ thể người phạm tội này còn có thể bị:
- Phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm trăm triệu đồng
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ
một năm đến năm năm
Điều 194: Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất
ma túy.
Điều luật quy định bốn tội phạm, cụ thể là:
- Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy
- Tội mua bán trái phép chất ma túy
- Tội chiếm đoạt chất ma túy
1. Khái niệm
a) Tàng trữ trái phép chất ma túy: là cất giữ, cất giấu bất hợp pháp chất ma túy ở bất
cứ nơi nào (như trong nhà, ngoài vườn, chôn dưới đất…) mà không nhằm mục đích mua
bán hay sản xuất trái phép chất ma túy (thời gian tàng trữ dài hay ngắn không ảnh hưởng
đến việc xác định tội này)
b) Vận chuyển trái phép chất ma túy: là hành vi chuyển dịch bất hợp pháp chất ma
túy từ nơi này sang nơi khác dưới bất cứ hình thức nào ( có thể bằng các phương tiện
khác nhau, trên các tuyến đường khác nhau…) mà không nhằm mục đích mua bán, tàng
trữ trái phép chất ma túy khác)
Người giữ hộ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy cho người khác mà biết rõ
mục đích mua bán trái phép chất ma túy của người đó, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự
về tội mua bán trái phép chất ma túy với vai trò đồng phạm
c) Mua bán trái phép chất ma túy: là một trong các hành vi sau:
11
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Bán trái phép chất ma túy cho người khác không phụ thuộc vào nguồn gốc
chất ma túy do đâu mà có, bao gồm cả việc bán hộ chất ma túy cho người khác để
hưởng tiền công hoặc các lợi ích khác.
- Mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Xin chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Dùng chất ma túy nhằm trao đổi, thanh toán trái phép (không phụ thuộc vào
nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có)
- Dùng tài sản không phải là tiền đem trao đổi, thanh toán… lấy chất ma túy
nhằm bán lại trái phép cho người khác.
- Tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Vận chuyển chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
d) Chiếm đoạt chất ma túy: là một trong các hành vi trộm cắp, lừa đảo, tham ô, lợi
dụng tín nhiệm, cưỡng đoạt, cướp, cướp giật, công nhiên chiếm đoạt chất ma túy của
người khác.
2. Các yếu tố cấu thành tội trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma túy
2.1 Mặt khách quan
a) Đối với tội tàng trữ trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành vi
tàng trữ trái phép chất ma túy.
Việc cất giữ chất ma túy phải không nhằm để mua bán hoặc nhằm để sản xuất trái
phép chất ma túy khác mới cấu thành tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
Việc cất giữ chất ma túy có thể ở trong người, trong nhà hoặc ở bất cứ chỗ nào
(không kể trong thời gian ngắn hay dài, số lượng ít hay nhiều)
Người cất giữ bất hợp pháp chất ma túy hộ cho người khác mà biết mục đích mua
bán trái phép của người đó, thì cũng bị coi là phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”
với vai trò đồng phạm (người giúp sức)
b) Đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành
vi vận chuyển trái phép chất ma túy.
Phương pháp vận chuyển chất ma túy rất đa dạng: qua đường bưu điện, đường
không, đường sắt, đường bộ, đường thủy, và bằng các phương tiện khác nhau hoặc không
có phương tiện như đi bộ, mang vác chất ma túy…
12
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
c) Đối với tội mua bán trái phép chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua một
trong các hành vi sau:
- Bán trái phép chất ma túy cho người khác (không kể có thu lợi hay không).
- Mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.
- Xin chất ma túy nhằm bán lại trái phép cho người khác
- Tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác (nếu không có
mục đích bán lại cho người khác thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình
sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy)
- Vận chuyển chất ma túy nhằm để bán trái phép cho người khác (nếu không
có mục đích bán lại cho người khác thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm
hình sự về tội vận chuyển trái phép chất ma túy).
- Dùng chất ma túy (thay cho tiền, tài sản) nhằm trao đổi, thanh toán trái
phép (chằng hạn mua hàng hóa rồi dùng chất ma túy trả thay thay vì trả tiền)
- Dùng tài sản không phải là tiền (như vàng, xe gắn máy…) nhằm trao đổi
thanh toán… lấy chất ma túy để bán lại trái phép cho người khác.
d) Đối với tội chiếm đoạt chất ma túy: mặt khách quan thể hiện qua hành vi chiếm
đoạt chất ma túy như cướp, cưỡng đoạt, cướp giật, công nhiên chuyện chiếm đoạt, trộm
cắp, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm… để chiếm đoạt chất ma túy. Đặc điểm của mặt khách
quan của tội này là hành vi thực hiện giống như ở các tội xâm phạm sở hữu, nhưng khác
về đối tượng chiếm đoạt ( ở đây là chất ma túy)
Trong trường hợp người có hành vi chiếm đoạt chất ma túy nhằm mục đích bán lại
cho người khác thì họ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh đầy đủ đối với hành vi
đã thực hiện theo điều 194 và họ chỉ phải chịu 1 hình phạt.
Chất gây nghiện, chất hướng thần là chất ma túy; còn thuốc gây nghiện, chất hướng
thần là chất để chữa bệnh (chỉ chứa 1 hàm lượng nhất định chất ma túy) và được quản lý
theo quy chế quản lý dược phẩm của Bộ y tế. Người nào không thuộc đối tượng quy định
tại Điều 201 BLHS mà vi phạm trong việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển mua bán thuốc
gây nghiện, thuốc hướng thần nhằm mục đích kinh doanh thuốc chữa bệnh hoặc để chữa
bệnh thì bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về một tội phạm tương
ứng khác không phải là tội phạm về chất ma túy
VD: Tội kinh doanh trái phép, tội buôn lậu…
13
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
Trường hợp sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán chất gây nghiện, chất hướng
thần trái phép nhằm thỏa mãn nhu cầu về sử dụng trái phép chất ma túy cho mình hoặc
cho người khác thì bị xử lý về tội phạm ma túy tương ứng (nếu thỏa mãn điều kiện về
trọng lượng chất ma túy theo quy định cùa pháp luật.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý các
chất ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện tội phạm nêu trên với lỗi cố ý
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của các tội phạm nêu trên là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình
sự. Tuy nhiên người tổ chức, người sử dụng, người giúp sức cho người thực hiện 1 trong
các hành vi mua bán trái phép chất ma túy đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội mua
bán trái phép chất ma túy.
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia thành bốn khung (chung cho cả 4 tội)
a) Khung một (khoản 1)
Có mức phạt từ tù từ hai năm đến bảy năm. Được áp dụng đối với trường hợp có đủ
dấu hiệu cấu thành cơ bản của các tội phạm nêu trên.
b) Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Được áp dụng trong các trường hợp phạm tội
sau đây:
- Có tổ chức
- Phạm tội nhiều lần
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức
- Vận chuyển, mua bán qua biên giới: được hiểu là mua bán, vận chuyển trái
phép chất ma túy từ Việt Nam qua biên giới một nước hoặc ngược lại.
- Sử dụng trẻ em vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho trẻ em.
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm trăm
gam đến dưới một kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ năm gam đến dưới ba mươi gam;
14
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ mười kilôgam
đến dưới hai mươi lăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ năm mươi kilôgam đến dưới hai
trăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ mười kilôgam đến dưới năm mươi
kilôgam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ hai mươi gam đến dưới
một trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ một trăm mililít đến dưới hai trăm năm
mươi mililít;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm g đến
điểm n khoản 2 Điều này;
- Tái phạm nguy hiểm.
c) Khung ba (khoản 3)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười lăm năm
đến hai mươi năm:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ một
kilôgam đến dưới năm kilôgam;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ ba mươi gam đến dưới một trăm
gam;
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ hai mươi lăm
kilôgam đến dưới bảy mươi lăm kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ hai trăm kilôgam đến dưới sáu trăm
kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ năm mươi kilôgam đến dưới một
trăm năm mươi kilôgam;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ một trăm gam đến dưới
ba trăm gam;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ hai trăm năm mươi mililít đến dưới bảy
trăm năm mươi mililít;
15
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm g khoản 3 Điều này.
d) Khung bốn (khoản 4)
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù hai mươi năm, tù
chung thân hoặc tử hình:
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có trọng lượng từ năm
kilôgam trở lên;
- Hêrôin hoặc côcain có trọng lượng từ một trăm gam trở lên;
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca có trọng lượng từ bảy mươi lăm
kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng từ sáu trăm kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng từ một trăm năm mươi kilôgam trở
lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể rắn có trọng lượng từ ba trăm gam trở lên;
- Các chất ma tuý khác ở thể lỏng từ bảy trăm năm mươi mililít trở lên;
- Có từ hai chất ma tuý trở lên mà tổng số lượng của các chất đó tương
đương với số lượng chất ma tuý quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến
điểm g khoản 4 Điều này.
4. Hình phạt bổ sung (khoản 5)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt nêu trên, người phạm tội tùy từng
trường hợp cụ thể còn có thể bị:
a) Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng
b) Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản
c) Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một
năm đến năm năm.
5.Một số điểm cần lưu ý:
Về việc xác định trách nhiệm đối với người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới
16 tuổi mua bán trái phép chất ma túy nhiều lần.
a) Người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi mua bán
trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên, nếu tổng trọng lượng chất ma túy của các lần
cộng lại dưới mức tối thiểu, hoặc không xác định được tổng trọng lượng chất ma túy của
16
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
các lần đã đến mức tối thiểu quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194
BLHS, thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy.
b) Người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến sưới 16 tuổi thực hiện hành vi mua bán
trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên, nếu tổng trọng lượng của các lần cộng lại từ mức
tối thiểu quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194 BLHS thì tùy thuộc
vào trọng lượng chất ma túy được xác định trong từng trường hợp cụ thể mà họ phải bị
xét xử theo khoản tương ứng (2,3 hoặc 4) quy định tại Điều 194 BLHS:
- Trường hợp người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi mua bán trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên và trọng lượng chất ma túy của mỗi
trường hợp thuộc quy định tại các điểm g,h,i,k,l,m,n hoặc o khoản 2 Điều 194BLHS thì
tùy thuộc vào loại chất ma túy mà họ phải bị áp dụng điểm tương ứng và điểm b “phạm
tội nhiều lần” quy định tại khoản 2, Điều 194 BLHS.
- Trường hợp người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi mua bán trái phép chất ma túy từ hai lần trở lên và trọng lượng chất ma túy của mỗi
trường hợp thuộc quy định tại khoản 3 hoặc 4 Điều 194BLHS thì cùng với việc bị xét xử
theo khoản tương ứng, họ còn bị áp dụng tình tiết “phạm tội nhiều lần” quy định tại điểm
g khoản 1 Điều 48 BLHS.
c) Người nào tang trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy với số
lượng sau đây không nhằm mục đích mua bán hay sản xuất trái phép chất như ma túy
khác thì áp dụng khoản 4 Điều 8 BLHS, theo đó không truy cứu TNHS nhưng phải bị xử
phạt hành chính:
- Nhựa, thuốc phiện, nhựa cần sa, cao cô ca có trọng lượng dưới 1gram
- Lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây cô ca có trọng lượng dưới 1 kg
- Quả thuốc phiện khô có trọng lượng dưới 5kg
- Quả thuốc phiện tươi có trọng lượng dưới 1kg
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có trọng lượng dưới 1gram
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng từ 10ml trở xuống .
d) Khi truy cứu TNHS về tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma túy cần phân biệt:
- Người nào đã bị kết án về tội tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm đoạt chất
ma túy chưa được xóa án tích mà lại tiếp tục tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm
đoạt 1 trong các chất ma túy có số lượng được hướng dẫn tại điểm c mục 5 trên đây, nếu
17
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
không thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm thì bị truy cứu TNHS theo khoản 1 điều 194
BLHS. Nếu là tái phạm nguy hiểm thì bị truy cứu TNHS theo khoản 2 Điều 194 BLHS
- Người nào bán trái phép chất ma túy cho người khác và còn cho họ sử dụng địa
điểm thuộc quyền sở hữu, chiếm hữu hoặc quản lý của mình để sử dụng trái phép chất ma
túy, thì ngoài việc bị truy cứu TNHS về tội mua bán trái phép chất ma túy theo điều 194
BLHS, người đó còn bị truy cứu TNHS về tội chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy
theo điều 198 BLHS
- Người nào biết người khác mua chất ma túy để sử dụng trái phép mà gửi tiền nhờ
mua chất ma túy để sử dụng thì người mua hộ phải chịu trách nhiệm hình sự về số lượng
chất ma túy đã nhờ mua hộ. Người đi mua phải chịu TNHS về tổng số lượng chất ma túy
đã mua cho bản thân và mua hộ.
- Người nào biết người khác mua chất ma túy để sử dụng trái phép mà dùng phương
tiện để chở họ cùng chất ma túy và bị bắt giữ, nếu số lượng chất ma túy đến mức phải
chịu TNHS về tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy thì người đó là đồng phạm với
người mua về tội tàng trữ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy quy định tại điều 194
BLHS.
- Người nào tàng trữ trái phép, vận chuyển trái phép một trong các chất ma túy có
số lượng được hướng dẫn tại điểm d mục 5 nêu trên mà không nhằm mục đích mua bán
hay sản xuất trái phép chất ma túy khác, nhưng chứng minh được là nhằm mục đích sử
dụng trái phép chất ma túy, tuy đã được giáo dục nhiều lần và đã bị xử lý hành chính
bằng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc, thì phải bị truy cứu TNHS về tội sử
dụng trái phép chất ma túy theo điều 199 BLHS.
Điều 195: Tội tàng trữ, mua bán, vận chuyển hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng
vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tội chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
1. Khái niệm
18
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
a) Tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: là cất giữ, cất
giấu bất hợp pháp tiền chất ở bất cứ nơi nào để dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma
túy.
b) Vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: là hành vi
chuyển dịch bất hợp pháp tiền chất từ nơi này tới nơi khác dưới bất kỳ hình thức nào để
dùng cho việc sản xuất trái phép chất ma túy.
c) Mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là một trong các
hành vi sau đây:
- Bán tiền chất cho người đó để người đó sản xuất trái phép chất ma túy
- Mua tiền chất nhằm bán cho người khác để người đó sản xuất trái phép chất
ma túy.
- Xin tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản xuất trái
phép chất ma túy.
- Dùng tiền chất để trao đổi, thanh toán trái phép cho người khác để người đó
sản xuất trái phép chất ma túy.
- Tàng trữ tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản xuất
trái phép chất ma túy.
- Vận chuyển tiền chất nhằm bán trái phép cho người khác để người đó sản
cuất trái phép chất ma túy.
d) Chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là một trong
các hành vi trộm cắp, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm, cưỡng đoạt, cướp, cướp giật, công
nhiên chiếm đoạt… tiền chất của người khác để dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma
túy.
đ) Tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy là các hóa chất không thể
thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất chất ma túy được quy định trong các danh
mục tiền chất do Chính phủ ban hành.
2. Các yếu tố cấu thành tội tàng trữ, vận chuyển , mua bán hoặc chiếm đoạt
tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy.
2.1 Mặt khách quan
Mặt khách quan của các tội trên có một trong các hành vi sau:
a) Tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
b) Vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
19
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368
c) Mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
d) Chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
Người tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản
xuất trái phép chất ma túy chỉ bị truy cứu TNHS theo quy định tại Điều 195 BLHS, khi
các hành vi đó được thực hiện nhằm mục đích sản xuất trái phép chất ma túy hoặc nhằm
bán lại người khác để họ sản xuất trái phép chất ma túy. Trường hợp không chứng minh
được mục đích nhằm sản xuất trái phép chất ma túy hoặc nhằm bán lại người khác để họ
sản xuất trái phép chất ma túy thì không phải chịu TNHS theo quy định tại Điều 195
BLHS mà tùy từng trường hợp cụ thể có thể bị truy cứu về tội phạm khác theo quy định
của BLHS.
Trong trường hợp tiền chất có trọng lượng dưới 50gram (ở thể rắn) hoặc dưới 75ml
(ở thể lỏng) thì áp dụng khoản 4 Điều 8 BLHS để không truy cứu TNHS nhưng phải bị
xử lý vi phạm hành chính.
2.2 Mặt khách thể
Hành vi vi phạm tội nêu trên đã xâm phạm các quy định của Nhà nước về quản lý
các chất ma túy
2.3 Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện các tội phạm nêu trên với lỗi cố ý.
2.4 Mặt chủ thể
Chủ thể của các tội này là bất kỳ người nào có năng lực TNHS
3. Về hình phạt
Mức hình phath chung cho cả bốn tội được chia thành 4 khung. Cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1)
Mức phạt tù từ 1 năm đến 6 năm: được áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ
dấu hiệu cấu thành cơ bản nêu ở mặt khách quan
b) Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ sáu năm đến mười ba năm: được áp dụng đối với một trong các
trường hợp phạm tội sau đây:
- Có tổ chức;
- Phạm tội nhiều lần;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
20