Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng

  • 59 trang
  • file .doc
Lêi më ®Çu
Trong c¬ chÕ míi, víi sù ho¹t ®éng cña nhiÒu thµnh
phÇn kinh tÕ tÝnh ®éc lËp, tù chñ trong c¸c doanh nghiÖp
ngµy cµng cao h¬n mçi doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng s¸ng
t¹o trong kinh doanh, ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc kÕt qu¶
kinh doanh cña m×nh, b¶o toµn ®îc vèn kinh doanh vµ quan
träng h¬n lµ kinh doanh cã l·i. Muèn nh vËy c¸c doanh
nghiÖp ph¶i nhËn thøc ®îc vÞ trÝ kh©u tiªu thô s¶n phÈm,
hµng ho¸ v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña
kinh doanh nghiÖp vµ lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp cã thu
nhËp bï ®¾p chi phÝ bá ra, thùc hiÖn nghÜa vô víi Ng©n
s¸ch Nhµ Níc.
Bªn c¹nh ®ã, móc ®Ých ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ
lîi nhuËn nªn viÖc x¸c ®Þnh ®øng ®¾n KQKD nãi chung vÒ
kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng lµ rÊt quan träng. Do vËy bªn
c¹nh c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chung, viÖc tæ chøc hîp lý c«ng
t¸c kÕ to¸n b¸n h¸ng lµ rÊt cÇn thiÕt gióp doanh nghiÖp cã
®Çy ®ñ th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c ®Ó ®a ra quyÕt
®Þnh kinh doanh ®øng ®¾n.
Doanh nghiÖp kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao lµ
c¬ së doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngµy cµng
v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh s«i ®éng
vµ quyÕt liÖt.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng vËn dông lý luËn ®· ®îc häc tËp t¹i trêng kÕt hîp víi
thùc tÕ thu nhËn ®îc tõ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty cæ
phÇn Ngäc Anh, ''em ®· chän ®Ò tµi'' KÕ to¸n b¸n hµng
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng'' ®Ó nghiªn cøu vµ viÕt
chuyªn ®Ò cña m×nh.
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng.
Ch¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
Ch¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty cæ
phÇn Ngäc Anh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n:
Ch¬ng I:
C¸c vÊn ®Ò chung.
1.1. Kh¸i niÖm vÒ thµnh phÈm, b¸n hµng vµ ý nghÜa
cña c«ng t¸c b¸n hµng.
1.1.1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm.
Trong DNSXCN: Thµnh phÈm nh÷ng s¶n phÈm ®· kÕt
thóc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt do doanh nghiÖp
tiÕn hµnh hoÆc thuªu ngoµi gia c«ng t¸c chÕ biÕn vµ ®· ®îc
kiÓm nghiÖm phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh vµ ®·
nhËp cho kho thµnh phÈm.
* Ph©n biÖt gi÷a thµnh phÈm vµ s¶n phÈm .
- XÐt vÒ mÆt giíi h¹n.
+ Thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ g¾n víi mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt nhÊt
®Þnh trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp .
+ S¶n phÈm lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
cung cÊp dÞch vô.
- XÐt vÒ mÆt ph¹m vi.
+ Thµnh phÈm duy nhÊt chØ lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë
giai ®o¹n cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt .
+ S¶n phÈm: Bao gåm thµnh phÈm vµ nöa thµnh phÈm.
Thµnh phÇn lµ bé phËn chñ yÕu cña hµng ho¸ trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt .Hµng ho¸ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kinh doanh bao gåm: Thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, vËt t vµ
dÞch vô cung cÊp vµ kh¸ch hµng.
1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng vµ b¶n chÊt cña qu¸
tr×nh b¸n hµng.
B¸n hµng lµ qu¸ trinh s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n
xuÊt ra vµ b¸n s¶n phÈm mua vµo.
Cung cÊp dÞch vô vµ thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ m·n
thuËn theo hîp ®ång trong mét kú ho¹c nhiÒu kú nh: Cung
cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSC§ theo ph¬ng thøc
cho thuªu ho¹t ®éng.
Qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕ bao
g«m 2 mÆt:
Doanh nghiÖp ®em b¸n s¶n phÈm , hµng ho¸ cung cÊp
dÞch vô ®ång thêi ®· thu ®îc tiÒn hoÆc cã quyÒn thu tiÒn
cña ngêi mua. Qu¸ tr×nh b¸n hµng thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh
trao ®æi quyÒn së h÷u gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua trªn thÞ
trêng ho¹t ®éng.
ThÞ trêng ho¹t ®éng lµ thÞ trêng tho¶ m·n ®«ng thêi 3
®iÒu kiÖn.
a. C¸c s¶n phÈm ®îc b¸n trªn thÞ trêng cã tÝnh t¬ng
®ång.
b. Ngêi mua vµ ngêi b¸n cã thÓ t×m thÊy nhau bÊt kú
lóc nµo.
c. GÝa c¶ ®îc c«ng khai.
Khi tiÕn hµnh giao dÞch gi÷a doanh nghiÖp víi bªn ngoµi
ho¹c bªn sö dông tµi s¶n doanh thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸
trÞ hîp lý ®ã lµ gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ trao ®æi ho¹c gi¸ trÞ
mét kho¶n nî ®îc thanh to¸n mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c
bªn cã ®Çy ®ñ hiÓu biÕt trong sù trao ®æi ngang gi¸ trªn
thÞ trêng ho¹t ®éng.
Hµnh h¸o cung cÊp nh»m ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c
tæ chøc kinh tÕ kh¸c, c¸c c¸ nh©n bªn ngoµi C«ng ty, Tæng
c«ng ty ho¹c tËp ®oµn s¶n xuÊt gäi lµ b¸n cho bªn ngoµi.
Trong trêng hîp hµng ho¸ cung cÊp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong
cïng mét c«ng ty, Tæng c«ng ty, tËp ®oµn… ®îc gäi lµ b¸n
hµng néi bé.
C«ng t¸c b¸n hµng cã ý nghÜa hÕt søc to lín. Nã lµ giai
®o¹n t¸i s¶n xuÊt . Doanh nghiÖp khi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c
b¸n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thu håi vèn, bï ®¾p chi phÝ, thùc
hiÖn nghÜa vô víi Ng©n s¸ch Nhµ níc th«ng qua viÖc nép
thuÕ, ®Çu t ph¸t triÓn tiÕp, n©ng cao ®êi sèng cña ngõ¬i
lao ®éng.
1.2. C¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ gèc thµnh phÈm.
1.2.1. Nguyªn t¾c ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm.
GÝa trÞ thµnh phÈm theo nguyªn t¾c ph¶i ®îc ghi nhËn
theo gi¸ gèc( trÞ gi¸ thùc tÕ) trêng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ
thùc hiÖn ®îc thÊp h¬n gi¸ gèc th× gi¸ trÞ thµnh phÈm ph¶i
ph¸n ¸nh theo gi¸ trÞ thuÇn theo gi¸ trÞ cã thùc hiÖn ®îc.
Trong thùc tÕ, doanh nghiÖp thêng s¶n xuÊt nhiÒu mÆt
hµng vµ ho¹t ®éng nhËp xuÊt thµnh phÈm trong doanh
nghiÖp lu«n cã biÕn ®éng lín do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Ó
phôc vô cho viÖc ho¹ch to¸n hµng ngµy kÞp thêi, kÕ to¸n
thµnh phÈm cßn cã thÓ sö dông gi¸ ho¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp
vµ phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vµ ghi sæ kÕ to¸n ghi tiÕp thµnh
phÈm.
1.2.2. Gi¸ gèc thµnh phÈm nhËp kho.
- Gi¸ gèc thµnh phÈm nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo tõng
trêng hîp nhËp.
+ Thµnh phÈm do c¸c bé phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ s¶n
xuÊt cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ph¶i ®îc ghi nhËn theo
gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ bao gåm. Chi phÝ nguyªn liÖu,
vËt liÖu, trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n
xuÊt chung ®Ó s¶n xuÊt thµnh phÈm.
+ Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng ®Ó chÕ biÕn ®îc ghi
nhËn theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia c«ng chÕ biÕn bao gåm. Chi
phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ thuª gia c«ng. Chi phÝ
vËn chuyÓn b«c giì khi giao, nhËn c«ng nh©n.
1.2.3. Gi¸ gèc thµnh phÈm xuÊt kho:
Ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c tÝnh theo gi¸ gèc, nhng do
thµnh phÈm nhËp tõ c¸c nguån nhËp vµ lµ ho¹t ®éng trong
qu¸ khø cña c¸c kú kÕ to¸n kh¸c nhau. Do ®ã cã thÓ x¸c
®Þnh gi¸ gèc cña thµnh phÈm xuÊt kho, kÕ to¸n cã thÓ sö
dông mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho
sau.
+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh ( gi¸ thùc tÕ cña
tõng l« nhËp)
+ Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ( sau mçi lÇn nhËp
hoÆc cuèi kú)
+ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc'' xuÊt sau ( Fi Fo )
+ Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc( Li Fo)
1.3. Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n d¶m
ngoµi trõ doanh thu b¸n hµng, nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh
thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng.
1.3.1. Kh¸i niÖm doanh thu vµ ®iÒu kiÖn thu nhËn
doanh thu.
- Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh
nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th¬ng cña doanh nghiÖp , gãp
phÇn vèn chñ së h÷u.
Doanh thu trong doanh nghiÖp bao gåm: Tæng gi¸ trÞ
cao cã lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp ®· thu ®îc ho¹c sÏ thu
®îc nh: Doanh thu b¸n hµng: doanh thu cung cÊp dÞch vô:
doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, tiÒn l·i, b¶n quyÒn, tæ chøc
vµ lîi nhuËn ®îc chia.
+ Doanh b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô: lµ toµn b« sè
tiÒn thu ®îc thu ®îc tri c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh
doanh thu nh b¸n s¶n phÈm , hµng ho¸ , cung cÊp dÞch vô
cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô c¶ phÝ thu thªm
ngoµi gi¸ b¸n ( nÕu cã)
Doanh thu b¸n hµng ®îc thu ghi nhËn khi tho¶ m·n 5
®iÒu kiÖn sau:
a. Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých
g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm ho¹c b¸n hµng cho ngêi
mua.
b. Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý
hµng ho¸ nh ngêi së h÷u hµng ho¸ ho¹c kiÓm so¸t hµng ho¸
.
c. Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¸n.
b. Doanh nghiÖp ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc sÏ thu ®îc
lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng.
e. X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n
hµng.
Doanh thu b¸n hµng bao gåm: Doanh thu b¸n hµng ra
ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé.
1.2.3. Kh¸i niÖm c¸c kho¶n trõ doanh thu:
C¸c kho¶n trõ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
bao gåm:
- ChiÕt khÊu th¬ng m¹i:lµ c¸c kho¶n doanh nghiÖp b¸n
gi¶m gi¸ niªm iÕt cho kh¸ch hµng mua hµng víi khèi lîng lín.
- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ gi¸ trÞ khèi lîng hµng b¸n ®·
x¸c ®Þnh lµ b¸n hµng hoµn thµnh bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ
tõ chèi thanh to¸n.
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ kho¶n gi¶m trõ cho kh¸ch hµng
do kh¸ch hµng ho¸ kÐm ph¼m chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c
hËu thÞ hiÕu.
- ChiÕt khÊu thanh to¸n.
- C¸c lo¹i thuÕ cã tÝnh vµo gi¸ b¸n: thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng…
1.4. C¸c ph¬ng thøc b¸n vµ c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n.
1.4.1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng.
1.41.1. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc b¸n hµng
trùc tiÕp:
B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi
mua trùc tiÕp t¹i kho( hoÆc trùc tiÕp t¹i ph©n xëng kh«ng
qua kho) cña doanh nghiÖp.Khi giao hµng hoÆc cung cÊp
dÞch vô cho ngêi mua, doanh nghiÖp ®· nhËn ®îc tiÒn hoÆc
cã quyÒn thu tiÒn cña ngêi mua, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®·
hoµn thµnh, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®· ®îc
ghi nhËn.
1.4.1.2. kÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc göu hµng ®i
cho kh¸ch hµng.
Ph¬ng thøc göu hµng ®i lµ ph¬ng thøc bªn b¸n göu
hµng ®i cho kh¸ch hµng theo c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång
kinh tÕ ®· ký kÕt. Sè hµng göu ®i vÉn thuéc quyÒn kiÓm
so¸t cña bªn b¸n, khi kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp
nhËn thanh to¸n th× lîi Ých vµ rñi ro ®îc chuyÓn giao toµn
bé cho ngêi mua, gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· ®îc thùc hiÖn vµ lµ
thêi ®iÓm bªn b¸n ®îc ghi nhËn ®îc ghi nhËn doanh thu b¸n
hµng.
1.4.1.3. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc göi ®¹i lý,
ký göi b¸n ®óng gi¸ hëng hoa hång.
Ph¬ng thøc b¸n hµng göi ®¹i lý, ký göi b¸n ®óng gi¸ h-
ëng hoa h«ng lµ ®óng ph¬ng thøc bªn giao ®¹i lý, ký göi
bªn ( bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n hµng cho doanh nghiÖp.Bªn nhËn
®¹i lý, ký göi ngêi b¸n hµng theo ®óng gi¸ ®· quy ®Þnh vµ
®îc hëng thï lao díi h×nh thøc hoa hång.
Theo luËt thuÕ GTGT, nÕu bªn ®¹i lý b¸n theo ®óng gi¸
quy ®Þnh cña bªn giao ®¹i lý th× toµn bé thuÕ GTGT ®Çu
ra cho bªn giao ®¹i lý ph¶i tÝnh nép NSNN, bªn nhËn ®¹i lý
kh«ng ph¶i nép thóª GTGT trªn phÇn hoa hång ®îc hëng.
1.41.4. kÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶
gãp.
B¸n hµng theo tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ ph¬ng thøc b¸n hµng
thu tiÒn nhiÒu lÇn, ngêi mua thanh tãan lÇn ®Çu ngay t¹i
thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i, ngêi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn
ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mÆt tû lÖ l·i xuÊt nhÊt
®Þnh. XÐt vÒ b¶n chÊt, hµng b¸n tr¶ chËm tr¶ gãp vÉn ®îc
quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ b¸n, nhng quyÒn kiÓm so¸t t¸i
s¶n vµ lîi Ých kinh tÕ sÏ thu ®îc cña tµi s¶n ®· ®îc chuyÓn
giao cho ngêi mua. V× vËy, doanh nghiÖp thu nhËn doanh
thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh
thu ho¹t ®éng tµi chÝnh phÇn l·i tr¶ chËm tÝnh trªn kho¶n
ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm, phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh
thu ®îc x¸c nhËn.
1.4.1.5.KÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc hµng ®æi
hµng.
Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng lµ ph¬ng thøc b¸n hµng
doanh nghiÖp ®em s¶n phÈm , vËt t, hµng ho¸ ®Ó ®æi lÊy
hµng ho¸ kh¸c kh«ng t¬ng tù gi¸ trao ®æi lµ gi¸ hiÖn hµnh
cña hµng ho¸ , vËt t t¬ng øng trªn thÞ trêng.
1.4.2. Ph¬ng thøc thanh to¸n:
1.4.2.1. Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt:
1.5. NhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ
x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh.
§Ó phôc vô qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm, thóc ®Èy ho¹t
®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c, tiÕn hµnh ph©n
phèi kÕt qu¶ kinh doanh ®¶m b¶o c¸c lîi Ých kinh tÕ, kÕ
to¸n cÇn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô sau:
- Tæ chøc theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp
thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh hiÖn cã sù biÕn
®éng cña lo¹i thµnh phÈm hµng ho¸ vÒ c¸c mÆt sè lîng, quy
c¸ch chÊt lîng vµ gi¸ trÞ.
- Theo dâi, ph¶n ¸nh, kiÓm so¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng b¸n
hµng vµ cung cÊp dÞch vô, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t
®éng kh¸c. Ghi nhËn ®Çy ®ñ kÞp thêi vµo c¸c kho¶n chi
phÝ thu nhËp cña tõng ®Þa ®iÓm kinh doanh , tõng mÆt
hµng, tõng ho¹t ®éng.
- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tõng ho¹t ®éng trong doanh
nghiÖp , ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh qu©n
phèi kÕt qu¶ kinh doanh ®«n ®èc, kiÓm tra t×nh h×nh
thùc hiÖn nghÜa vô víi NSNN.
- Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c
®èi tîng sö dông th«ng tin liªn quan. §Þnh kú, tiÕn hµnh
qu©n tÝch kinh tÕ ho¹t ®éng b¸n hµng, kÕt qu¶ kinh doanh
vµ t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn.
1.6. Chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n thµnh
phÈm.
1.6.1. Chøng tõ kÕ to¸n:
Mäi chøng tõ lµm biÕn ®éng thµnh phÈm ®Òu ph¶i ®îc
ghi chÐp, ph¶n ¸nh vµo chøng tõ ban ®Çu phï hîp vµo theo
®óng nh÷ng néi dung vµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp chøng tõ kÕ
to¸n ®· quy ®Þnh theo chÕ ®é.
C¸c chøng tõ kÕ to¸n chñ yÕu gåm:
- PhiÕu nhËp kho ( MÉu sè 01- VT )
- Ho¸ ®¬n GTGT ( MÉu sè 01- GTVT ) Ho¸ ®¬n b¸n
hµng.
1.6.2. C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n:
KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ
to¸n ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ®îc ¸p dông cã thÓ lµ mét
trong ba ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt sau:
a. Ph¬ng ph¸p thÎ song song:
- Nguyªn t¾c:
+ ë kho: Thñ kho më thÎ kho cho tõng thø, tõng lo¹i vËt
liÖu ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu,
c«ng cô dông cô vÒ mÆt sè lîng vµ tÝnh ra sè tån kho.
+ ë kÕ tãan: KÕ tãan còng më mét thÎ t¬ng øng vµ mét
sæ chi tiÕt ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho c¶
vÒ mÆt lîng vµ gi¸ trÞ.
S¬ ®å:
PhiÕu nhËp (2)
Sæ chi
(1) tiÕt
(3) (4)
ThÎ kho vËt t­ B¶ng tæng KÕ to¸n
hîp NhËp - tæng hîp
hoÆc
xuÊt- tån
(1)
thÎ
PhiÕu xuÊt kho
(2)
- ¦u ®Øªm- Nhîc ®iÓm:
+ ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ ghi chÐp, dÔ dèi chiÕu,
kiÓm tra.
+ Nhîc ®iÓm: Cßn ghi chÐo trïng lËp nhau vÒ mÆt sè
lîng.
- §iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông cã nh÷ng doanh
nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t Ýt, nhËp xuÊt kh«ng thêng xuyªn,
tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cao.
b. Ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
KÕ to¸n kh«ng më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu mµ së
®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ho¹ch to¸n sè lîng vµ sè tiÒn
cña tõng lo¹i vËt t theo tõng kho. Sæ nµy ghi theo mçi th¸ng
mét lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng hîp c¸c chøng tõ
nhËp, xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng mçi thø chØ ghi mét dßng
trong sæ.
Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè lîng vËt t trªn sæ ®èi chiÕu sè
lu©n chuyÓn víi thÎ kho, ®èi chiÕu sè tiÒn víi kÕ to¸n tæng
hîp.
S¬ ®å:
(2)
PhiÕu nhËp B¶ng
B¶ng
B¶ng thèng
thèng
thèngkª

kª (3)
(4)
(4)
ThÎ kho Sæ
SæSæ®èi
®èi chiÕu
®èichiÕu
chiÕu KÕ to¸n t«ng
lu©n
lu©n chuyÓn
lu©nchuyÓn
chuyÓn hîp
(3)
PhiÕu xuÊt B¶ngkª
B¶ng
B¶ng kª

(2) xuÊt
xuÊt
xuÊt
c. Ph¬ng ph¸p s¬ ®å d:
S¬ ®å:
(2)
PhiÕu nhËp PhiÕu dao nhËn chõng tõ
(1)
Sæ sè d­ nhËp
(5)
ThÎ kho B¶ng lòy kÕ nhËp- xuÊt-
KÕ to¸n tæng tån
(1)
hp
PhiÕu dao nhËn chøng tõ
PhiÕu xuÊt
xuÊt
Chó thÝch:
1.7. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm:
1.7.1. Tµi kháan kÕ to¸n sö dông: ''TK 155 thµnh
phÈm''
TK 155'' Thµnh phÈm'' sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ gèc
thµnh phÈm hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng trong kho cña
doanh nghiÖp .
KÕt cÊu vµ n«i dung ph¶n ¸nh cña TK 155 thµnh
phÈm.
TK 155- thµnh phÈm.
- Gi¸ trÞ cña thùc tÕ cña ph¸t - Gi¸ trÞ thùc tÕ thµnh
triÓn xuÊt phÈm
- TrÞ gi¸ cña ph¸t triÓn ph¸t - TrÞ gi¸ cña thµnh phÈm
hiÖn thõa thiÕu hôt
khi kiÓm kª. ph¸t hiªn khi kiÓm kª kÕt
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ chuyÓn kiÓm kª kÕt chuyÓn
thµnh phÈm tån kho cuèi kú( ph-
1.7.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ
yÕu.
* Trêng hîp kÕ tãan hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn:
1. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ thµnh phÈm do doanh
nghiÖp s¶n xuÊt hoÆc thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn nhËp
kho.
Nî TK 155: Thµnh phÈm.
Cã TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
2. TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho.
2.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho.
2.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho b¸n trùc
tiÕp.
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
Cã TK 155: Thµnh phÈm.
2.2. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n
theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng ®i cho kh¸ch hµng hoÆc göi
®i c¬ së nhËn b¸n hµng ®¹i lý,ký göi.
Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n.
Cã TK 155: Thµnh phÈm.
2.3. TrÞ gi¸n vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®æi
lÊy vËt t hµng ho¸ cña ®¬n vÞ kh¸c( hµng ®æi hµng kh«ng
t¬ng tù)
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n
Cã TK 155: Thµnh phÈm.
2.4. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó
biÕu tÆng thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cho c¸c c¸n bé
CNV.
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
Cã TK 155: Thµnh phÈm.
3. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm nhËp kho kh¸ch
hµng tr¶ l¹i hµng göi ®¹i lý, ký göi b¸n hµng kh«ng ®îc.
Nî TK 155: Thµnh.
Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n.
Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
4. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho gãp vèn
liªn doanh.
Trêng hîp gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ vèn gãp do
héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ l¹i.
Nî Tk 128: Gi¸ trÞ gãp vèn LD ng¾n h¹n.
Nî Tk 222: Gi¸ trÞ gãp vèn LD dµi h¹n.
Cã TK 155: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm.
Cã Tk 412: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i TS - chªnh lÖch
®¸nh gi¸ t¨ng.
Trêng hîp gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ gãp vèn
th× sè chªnh lÖch ®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 412-
CL§GLTS.
5. Trêng hîp ®¸nh gi¸ l¹i thµnh phÈm trong kho.
5.1: §iÒu chØnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm
®¸nh gi¸ t¨ng.
Nî TK 155: Thµnh phÈm.
Cã TK 157: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n.
5.2. §iÒu chØnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm do
®¸nh gi¸ gi¶m.
Nî TK 412: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i s¶n phÈm
Cã TK155 : Thµnh phÈm.
6. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm do ®¸nh gi¸ gi¶m.
6.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm ph¸t hiÖn thõa
khi kiÓm.
Trêng hîp ®· x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n vµ xö lý.
Nî TK 111,334,1388: Thu båi thêng, tæ thøc, c¸ nh©n.
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n ( sè chªnh lÖch)
Cã TK 155: Thµnh phÈm( TrÞ gi¸ vèn thµnh phÈm
thiÕu)
Trêng hîp cha x¸c ®Þnh nguyªn nh©n.
Nî TK 1381: Tµi s¶n thiÕu chê xö lý.
Cã TK 155: Thµnh phÈm( TrÞ gi¸ vèn thµnh phÈm
thiÕu)
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm theo §KKTX
TK 154
TK154 TK 155 TK 157
Gi¸ s¶n xuÊt thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh
thµnh phÈm
phÈm nhËp xuÊt kho phµnh phÈm göi ®i
TK 632
TK
338(3381) TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh
phÈm phÈm
thõa cha râ NN b¸n, tr¶ l¬ng, tÆng…
TK 412 TK
111,334,338
§¸nh gi¸ t¨ng tµi s¶n
TrÞ gi¸ thµnh phÈm
thiÕu
®¸nh gi¸ gi¶m tµi s¶n
1.8. KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh b¸n hµng theo c¸c
ph¬ng thøc b¸n.
1.8.1. C¸c tµi kho¶n sù dông.
1. TK 157: Hµng göi ®i b¸n.
Dïng thÎ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· göi
hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng, göi b¸n ®¹i lý, ký göi,
trÞ gi¸ lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nhng cha
®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 157- hµng göi ®i
b¸n.
TK 157- Hµng göi ®i b¸n
TrÞ gi¸ hµng hãa, dÞch vô ®· TrÞ gi¸ hµng ho¸ , thµnh phÈm
göi cho kh¸ch hµng, ®¹i lý, ký ®· ®îc
göi. chÊp nhËn thanh to¸n
- TrÞ gi¸ dÞch vô cung cÊp cho - TrÞ gi¸ hµng hãa, thµnh
kh¸ch hµng nhng cha ®îc phÈm dÞch vô
thanh to¸n. ®· ®îc göi ®i b¸n bÞ kh¸ch
- KÕt chuyÓn cuèi kú trÞ gi¸ hµng tr¶ l¹i
hµng ho¸ ®· göi ®i b¸n ®îc KÕt chuyÓn ®Çu kú trÞ gi¸
kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh
to¸n ( ph¬ng ph¸p KK§K)
2. TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n.
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ ,
thµnh phÈm, dÞch vô ®· cung cÊp, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña
x©y l¾p ( ®èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p ) ®· b¸n trong kú.
Ngoµi ra cßn ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi
phÝ x©y dùng c¬ b¶n d¬ dang vît trªn møc b×nh thêng, sè
trÝch lËp hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 632- GVHB.
TK nµy cã thÎ cã sè d bªn cã: Ph¶n ¸nh s« tiÒn nhËn
tríc hoÆc sè tiÒn d ®· thu nhiÒu h¬n sè ph¶i thu cña kh¸ch
hµng, khi nhËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶i lÊy sè d chi tiÕp
cña tõng ®èi tîng TK nµy ®Ó ghi cña 2 chØ tiªu bªn'' Tµi
s¶n'' vµ bªn nguån vèn.
TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n
TrÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm hµng ho¸ - Ph¶n ¸nh hoµn nhËp d
dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
- Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, cuèi n¨m tµi chÝnh
chi phÝ nh©n c«ng vµ CPSXC cè ( 31/12) (Chªnh lÖch gi÷a sè
®Þnh kh«ng ph©n bæ, kh«ng ®îc ph¶i trÝch lÊp dù phßng n¨m
tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho mµ nay nhá h¬n kho¶n ®· lËp dù
tÝnh vµo GVHB cña kú kÕ to¸n. phßng n¨m tríc)
- Ph¶n ¸nh sù hao hôt, mÊt m¾t - Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt
cña hµng tån kho sau khi trõ phÇn chuyÓn gi¸ vèn s¶n phÈm ,
båi thêng do tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n dÞch vô ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
g©y ra.
- Ph¶n ¸nh chi phÝ x©y dùng, tù
chÕ hoµn thµnh.
- Ph¶n ¸nh kho¶ng chªnh lÖch gi÷a
sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n kho¶n ®·
TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n kh«ng cã sè d
3.TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung c©p dÞch vô mét kú
kÕ to¸n tõ c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô b¸n hµng vµ cung
cÊp dÞch vô.