Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty tnhh thông hiệp
- 75 trang
- file .pdf
Lêi nãi ®Çu !
Trong giai ®äan hiÖn nay, hßa chung víi sù ®æi míi s©u s¾c, toµn diÖn cña
®Êt n-íc, cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng n-íc ta ®· cã nh÷ng
b-íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, t¹o tiÒn ®Ò cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa
®Êt n-íc. Nh÷ng thµnh tùu ®ã chÝnh lµ nhê nh÷ng ®ãng gãp v« cïng to lín cña
ngµnh x©y dùng c¬ b¶n. §Æc ®iÓm næi bËt cña ho¹t ®éng x©y dùng lµ ®ßi hái vèn
®Çu t- lín, thêi gian thi c«ng kÐo dµi nªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ph¶i qu¶n lý vèn
tèt, cã hiÖu qu¶ ®ång thêi kh¾c phôc t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho doanh
nghiÖp.
§Ó ®¹t ®-îc yªu cÇu ®ã, c¸c doanh nghiÖp lu«n x¸c ®Þnh h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n, do ®ã
®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®-îc tæ chøc sao cho khoa häc, kÞp thêi, ®óng ®èi
t-îng, ®óng chÕ ®é nh»m cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®ång
thêi ®-a ra c¸c biÖn ph¸p, ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn ®Ó n©ng cao vai trß qu¶n lý chi
phÝ v¯ tÝnh gi² th¯nh, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng “l¯ c«ng cô phôc vô ®¾c lùc cho qu°n
lý” cña kÕ to²n. Chi phÝ ®îc tËp hîp mét c²ch chÝnh x²c kÕt hîp víi viÖc tÝnh ®Çy
®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ lµm lµnh m¹nh hãa c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong doanh
nghiÖp, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån ®Çu t-, ®¶m b¶o sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp
NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i
C«ng ty TNHH Th«ng HiÖp, ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Ph¹m Thµnh
Long vµ c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n c«ng ty em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn h¹ch
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty TNHH
Th«ng HiÖp“ cho chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh.
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch-¬ng
Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty TNHH Th«ng HiÖp.
Ch-¬ng III. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p t¹i c«ng ty TNHH Th«ng HiÖp.
Ch-¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c
doanh nghiÖp x©y l¾p.
1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p cã ¶nh h-ëng ®Õn h¹ch
to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang
tÝnh c«ng nghiÖp nh»m t¹o c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Còng nh- c¸c
lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c, sau nh÷ng n¨m thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý, ho¹t
®éng kinh doanh x©y l¾p ngµy mét thÝch nghi vµ ph¸t triÓn.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt so víi c¸c
hoat ®éng kh¸c. ChÝnh v× vËy mµ tæ chøc h¹ch to¸n ë doanh nghiÖp kinh doanh x©y
l¾p ph¶i dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã.
§Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc…cã quy m« lín, kÕt cÊu
phøc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt x©y l¾p l©u dµi. Do vËy viÖc tæ
chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng
S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng thÓ nhËp kho mµ ®-îc tiªu thô theo gi¸
dù to¸n hoÆc gi¸ tháa thuËn víi chñ ®Çu t- tõ tr-íc, do ®ã tÝnh chÊt hµng hãa cña
s¶n phÈm kh«ng ®-îc thÓ hiÖn râ.
S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt vµ ph©n bæ trªn nhiÒu vïng l·nh thæ
cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt (xe, m¸y, ph-¬ng tiÖn thiÕt bÞ thi c«ng, ng-êi lao
®éng…) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm cña c«ng tr×nh x©y l¾p. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái
c«ng t¸c s¶n xuÊt ph¶i cã tÝnh l-u ®éng cao vµ thiÕu tÝnh æn ®Þnh ®ång thêi g©y
nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
Thêi gian sö dông s¶n phÈm x©y l¾p l©u dµi ®ßi hái chÊt l-îng c«ng tr×nh ph¶i
®¶m b¶o. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®-îc tæ chøc tèt, cho chÊt
l-îng s¶n phÈm ®¹t nh- dù to¸n, thiÕt kÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc bµn giao c«ng
tr×nh, ghi nhËn doanh thu vµ thu håi vèn.
§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt x©y l¾p.
Ho¹t ®éng x©y l¾p ®-îc diÔn ra d-íi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thiÕu tÝnh æn ®Þnh, lu«n
biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm vµ gia ®o¹n thi c«ng. Do vËy, doanh nghiÖp th-êng ph¶i thay
®æi, lùa chän ph-¬ng ¸n tæ chøc thi c«ng thÝch hîp c¶ vÒ mÆt thi c«ng ®Õn tiÕn ®é.
Chu kú s¶n xuÊt kÐo dµi, dÔ gÆp nh÷ng rñi ro ngÉu nhiªn theo thêi gian nh-
hao mßn v« h×nh, thiªn tai…Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy
cÇn tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý, ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó
tr¸nh nh÷ng tæn thÊt, rñi ro vµ ø ®äng vèn trong ®Çu t- kinh doanh.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra trong mét ph¹m vi hÑp víi sè l-îng c«ng nh©n vµ
vËt liÖu lín. §ßi hái tæ chøc c«ng t¸c x©y l¾p ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé vµ chÆt
chÏ gi÷a c¸c bé phËn vµ giai ®o¹n c«ng viÖc.
S¶n xuÊt XDCB th-êng diÔn ra ngoµi trêi, chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp bëi ®iÒu kiÖn
m«i tr-êng, thiªn nhiªn. Trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi ¶nh h-ëng ®Õn
chÊt l-îng thi c«ng, cã thÓ sÏ ph¸t sinh c¸c thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt hay do ph¶i
ph¸ ®i, lµm l¹i, v× vËy doanh nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch ®iÒu ®é, phï hîp sao cho cã
thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh.
Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ë n-íc ta phæ biÕn lµ theo
ph¬ng thøc “kho²n gän” c²c c«ng tr×nh, HMCT, khèi lîng hoÆc c²c c«ng viÖc
cho c¸c ®¬n vÞ trong néi bé doanh nghiÖp. Trong gi¸ kho¸n gän kh«ng chØ cã tiÒn
l-¬ng mµ cßn cã ®ñ c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu, c«ng cô dông cô thi c«ng, chi phÝ chung
cña bé phËn nhËn kho¸n. ViÖc giao kho¸n trªn sÏ gióp cho viÖc n©ng cao tr¸ch
nhiÖm trong qu¶n lý x©y dùng cña c¸c ®éi x©y dùng, xÝ nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ vµ
®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng.
§Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
XuÊt ph¸t tõ qui ®Þnh vÒ lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n lµ ph¶i lËp
theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ ph¶i ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi phÝ còng
nh- ®Æc ®iÓm t¹i c¸c ®¬n vÞ nhËn thÇu, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
- H¹ch to¸n chi phÝ nhÊt thiÕt ph¶i ®-îc ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi
phÝ, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh cô thÓ. Qua ®ã th-êng xuyªn so
s¸nh kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ, xem xÐt nguyªn nh©n v-ît, hôt dù
to¸n vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
- §èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ cã thÓ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
c¸c ®¬n ®Æt hµng, c¸c giai ®o¹n cña h¹ng môc hay nhãm h¹ng môc... V× thÕ ph¶i
lËp dù to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng h¹ng môc hay giai ®o¹n cña h¹ng
môc.
- Gi¸ thµnh c«ng tr×nh l¾p ®Æt thiÕt bÞ kh«ng bao gåm gi¸ trÞ b¶n th©n thiÕt bÞ
do chñ ®Çu t- ®-a vµo ®Ó l¾p ®Æt mµ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ do doanh nghiÖp
x©y l¾p bá ra cã liªn quan ®Õn x©y l¾p c«ng tr×nh. Bëi vËy, khi tiÕp nhËn thiÕt bÞ do
®¬n vÞ chñ ®Çu t- bµn giao ®Ó l¾p ®Æt, gi¸ c¸c thiÕt bÞ ®-îc ghi vµo bªn Nî TK 002-
“VËt t, h¯ng hãa nhËn gi÷ hé, nhËn gia c«ng”.
- Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y dùng vµ l¾p ®Æt kÕt cÊu bao gåm gi¸ trÞ vËt kÕt cÊu
vµ gi¸ trÞ thiÕt bÞ kÌm theo nh- c¸c thiÕt bÞ vÖ sinh, th«ng giã, thiÕt bÞ s-ëi Êm, ®iÒu
hßa nhiÖt ®é, thiÕt bÞ truyÒn dÉn...
1.2. chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1.2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p.
* Kh¸i niÖm.
Còng nh- c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, doanh nghiÖp x©y l¾p muèn tiÕn
hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× cÇn cã ba yÕu tè c¬ b¶n lµ t- liÖu lao
®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. C¸c yÕu tè nµy tham gia vµo qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, h×nh thµnh nªn ba lo¹i chi phÝ t-¬ng øng lµ chi phÝ vÒ sö dông t- liÖu lao
®éng, chi phÝ vÒ ®èi t-îng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng. Trong ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt hµng ho¸, c¸c chi phÝ nµy ®-îc biÓu hiÖn d-íi d¹ng gi¸ trÞ gäi lµ chi phÝ s¶n
xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn
bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p.
Tuy nhiªn, ®Ó hiÓu ®óng chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi
tiªu. Chi phÝ lµ kh¸i niÖm cã ph¹m vi réng h¬n chi tiªu. Kh¸i niÖm chi phÝ g¾n liÒn
víi kú h¹ch to¸n, lµ nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn
quan ®Õn khèi l-îng s¶n xuÊt trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú
h¹ch to¸n, nã kh«ng ®ång nhÊt víi chi tiªu.
Chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn cña c¸c lo¹i vËt t-, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh
nghiÖp, bÊt kÓ nã ®-îc dïng vµo môc ®Ých g×. Chi tiªu cã thÓ lµ chi phÝ nÕu nh- khi
mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng sÏ kh«ng ph¶i lµ
chi phÝ nÕu mua vÒ nhËp kho ch-a sö dông ngay trong kú, ng-îc l¹i cã nh÷ng
kho¶n ®-îc tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nh-ng thùc tÕ ch-a chi tiªu (chi phÝ trÝch tr-íc)
Trong ®¬n vÞ x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã tÝnh chÊt kinh tÕ,
c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng kh¸c nhau. ViÖc
qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng chØ c¨n cø vµo sè liÖu tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt mµ
ph¶i theo dâi, dùa vµo sè liÖu cña tõng lo¹i chi phÝ.
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè:
§Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu
®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ
®-îc ph©n theo yÕu tè. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt gåm c¸c yÕu tè:
YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh,
vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô… sö dông vµo s¶n xuÊt kinh
doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng
víi nhiªn liÖu, ®éng lùc).
YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong
kú (trõ sè sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi)
YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l-¬ng vµ
phô cÊp mang tÝnh chÊt l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc
YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§: Ph¶n ¸nh sè trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè
tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn tÝnh vµo chi phÝ.
YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§): ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§
ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh
YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: gåm c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch-a ph¶n ¸nh ë
c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
- Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm:
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ cña ®¬n vÞ x©y l¾p cã thÓ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh. Ph-¬ng ph¸p lËp dù to¸n x©y dùng c¬ b¶n, dù to¸n lËp theo tõng
h¹ng môc c«ng tr×nh, h¹n môc chi phÝ. V× vËy, trong doanh nghiÖp x©y l¾p chñ yÕu
sö dông ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®-îc
chia thµnh c¸c kho¶n môc sau:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVLTT): bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, bé phËn rêi lÎ (trõ vËt liÖu sö dông cho m¸y
thi c«ng) dïng trùc tiÕp cho viÖc x©y dùng, l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT): ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thï lao lao ®éng
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, c«ng nh©n phôc vô thi c«ng
(kÓ c¶ c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì vËt t- trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p vµ
c«ng nh©n chuÈn bÞ thi c«ng vµ thu dän hiÖn tr-êng). Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
kh«ng bao gåm chi phÝ vÒ c¸c kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca cña
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c¸c kho¶n nµy ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt
chung
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc sö
dông xe, m¸y thi c«ng ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Bao gåm: tiÒn khÊu hao
m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn thuª m¸y, tiÒn l-¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ vÒ
nhiªn liÖu ®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng…Còng nh- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,
chi phÝ vÒ c¸c kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca cña c«ng nh©n ®iÒu
khiÓn m¸y thi c«ng còng ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung: gåm nh÷ng chi phÝ phôc vô x©y l¾p t¹i c¸c ®éi vµ c¸c
bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp x©y l¾p. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t
sinh trong tõng bé phËn, tõng ®éi x©y l¾p ngoµi chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp
(kÓ c¶ phÇn trÝch cho c¸c quü KPC§, BHXH, BHYT trªn tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ toµn bé
c«ng nh©n viªn tõng bé phËn, tõng ®éi vµ toµn bé tiÒn ¨n ca cña ®éi, bé phËn)
Chi phÝ b¸n hµng: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú liªn quan
®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm x©y l¾p vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c bao gåm chi phÝ
chµo hµng, chi phÝ giíi thiÖu s¶n phÈm, chi phÝ b¶o hµnh.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm toµn bé chi phÝ chung trong ph¹m vi
doanh nghiÖp x©y l¾p cã liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng
kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh.
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i. §ã lµ:
Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ t¹o ra s¶n phÈm (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp).
Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ cho ho¹t ®éng tæ chøc, phôc vô qu¶n lý, do
®ã kh«ng t¸c ®éng trùc tiÕp ®èi víi tõng ®èi t-îng cô thÓ. §ã lµ c¸c chi phÝ cã liªn
quan ®Õn viÖc qu¶n lý cña doanh nghiÖp nh-: tr¶ l-¬ng cho bé m¸y qu¶n lý doanh
nghiÖp, khÊu hao TSC§ phôc vô cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
Do mçi lo¹i chi phÝ trªn cã t¸c ®éng kh¸c nhau ®Õn khèi l-îng, chÊt l-îng
c«ng tr×nh nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ theo h-íng ph©n ®Þnh râ chi phÝ trùc tiÕp, chi
phÝ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa thùc tiÔn rÊt lín trong viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña chi phÝ
nh»m t×m ra biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn ®Çu t- cña doanh nghiÖp.
1.2.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao
®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã liªn quan tíi khèi
l-îng x©y l¾p ®· hoµn thµnh. Theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh, chØ
tiªu gi¸ thµnh x©y l¾p ®-îc chia ra:
- Gi¸ thµnh dù to¸n x©y l¾p: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh theo ®Þnhmøc
vµ khung gi¸ ®Ó hoµn thµnh khèi l-îng x©y l¾p.
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ chØ tiªu ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n
g¾n víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = gi¸ thµnh dù to¸n “ møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu hao phÝ
thùc tÕ liªn quan ®Õn khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh bao gåm chi phÝ ®Þnh møc,
v-ît ®Þnh møc vµ chi phÝ kh¸c.
Bªn c¹nh ®ã, theo ph¹m vi cña chi tiªu gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
l¹i chia ra gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n
phÈm x©y l¾p chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng hay
l¾p ®Æt s¶n phÈm x©y l¾p (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Gi¸ thµnh toµn bé s¶n
phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p céng víi c¸c chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho s¶n phÈm x©y l¾p.
1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p lµ sù thèng nhÊt hai mÆt kh¸c nhau cña mét qu¸
tr×nh, trong ®ã chi phÝ thÓ hiÖn mÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thÓ hiÖn mÆt kÕt
qu¶ s¶n xuÊt. Chóng ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt
ho¸. Tuy nhiªn, xÐt vÒ b¶n chÊt chi phÝ vµ gi¸ thµnh cã sù kh¸c nhau. Chi phÝ s¶n
xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú mµ
cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Ng-îc l¹i, gi¸
thµnh s¶n phÈm kh«ng bao gåm chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm
háng nh-ng l¹i chøa ®ùng chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tr-íc chuyÓn
sang. Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng liªn quan ®Õn khèi l-îng, chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn
thµnh trong kú, cßn gi¸ thµnh l¹i phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè ®ã dÉn ®Õn ®èi t-îng
tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh¸c nhau.
Cã thÓ nãi, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai kh¸i niÖm riªng biÖt
vµ cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau, ®ång thêi l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, sù tiÕt
kiÖm hay l·ng phÝ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm
thÊp hay cao. Qu¶n lý gi¸ thµnh bao giê còng g¾n liÒn víi qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt,
c¸cbiÖn ph¸p mµ doanh nghiÖp sö dông nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt còng chÝnh
lµ môc tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm qua
s¬ ®å sau:
CPSX dë dang §K CPSX ph¸t sinh trong kú
A B C D
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p CPSX dë dang CK
Qua s¬ ®å nµy ta thÊy: AC = AB + BD – CD
Hay:
Tæng gi¸ Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n
thµnh s¶n = xuÊt dë dang + xuÊt ph¸t sinh - xuÊt dë dang
phÈm x©y l¾p ®Çu kú trong kú cuèi kú
1.3.h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
1.3.1. Nguyªn t¾c vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
* Nguyªn t¾c h¹ch to¸n
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®ang ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh
theo quyÕt ®Þnh sè 1864/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 trong ®ã qui ®Þnh râ chÕ ®é
chøng tõ, TK sö ®ông, nguyªn t¾c h¹ch to¸n, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh... Theo QuyÕt
®Þnh nµy, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i
tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau:
- §Ó h¹ch to¸n hµng tån kho trong x©y l¾p, kÕ to¸n chØ ¸p dông ph-¬ng ph¸p
kª khai th-êng xuyªn, mµ kh«ng dïng ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
- H¹ch to¸n chi phÝ nhÊt thiÕt ph¶i ®-îc ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi
phÝ, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh cô thÓ,...
- §èi víi nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng cã kh¶ n¨ng h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo
c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ, tr-íc hÕt ph¶i tËp hîp c¸c chi phÝ nµy vµo TK tËp hîp
chi phÝ, sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ c¸c chi phÝ ®· tËp hîp cho c¸c ®èi t-îng chÞu chi
phÝ theo tiªu thøc phï hîp.
* Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: lµ thø
tù c¸c c«ng viÖc nh»m tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh
mét c¸ch kÞp thêi theo tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh.
Cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc thùc hiÖn qua c¸c
b-íc sau:
B-íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh.
B-íc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã
liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng tr×nh, HMCT trªn c¬ së khèi l-îng lao vô phôc vô.
B-íc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c c«ng tr×nh cã liªn
quan theo tiªu thøc thÝch hîp.
B-íc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ dë dang cuèi kú vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn
thµnh.
1.3.2 H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ
s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p vµ gåm nhiÒu lo¹i nh-: gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu chÝnh,
vËt liÖu kÕt cÊu, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, b¶o hé lao ®éng, vµ phô tïng lao ®éng
kh¸c cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng bao
gåm c¸c chi phÝ sö dông cho m¸y thi c«ng, ®· tÝnh vµo chi phÝ s¶n s¶n xuÊt chung
hay chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ thùc tÕ ®-îc h¹ch to¸n vµo kho¶n môc
nµy ngoµi gi¸ mua trªn hãa ®¬n cßn cã c¶ chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn.
Trong x©y dùng c¬ b¶n còng nh- c¸c ngµnh kh¸c, nguyªn vËt liÖu sö dông cho
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp trùc tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh ®ã. Tr-êng hîp kh«ng tÝnh riªng ®-îc th× ph¶i ph©n bæ cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, theo c¸c tiªu thøc phï hîp nh-: ®Þnh møc tiªu hao
nguyªn vËt liÖu, theo khèi l-îng thùc hiÖn…
C«ng thøc ph©n bæ nh- sau:
Chi phÝ nguyªn Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu
Tæng tiªu thøc
vËt liÖu ph©n bæ cÇn ph©n bæ
= x ph©n bæ cña tõng
cho tõng ®èi Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña
®èi t-îng
t-îng tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng
Khi mua nguyªn vËt liÖu vÒ cã thÓ nhËp kho hoÆc cã thÓ xuÊt th¼ng ra c«ng
tr×nh. Tr-êng hîp thi c«ng nhËn vËt t- tõ kho vËt t- cña doanh nghiÖp th× c¨n cø
vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt thi c«ng, ®Þnh møc tiªu hao vËt t- c¸c ®¬n vÞ sÏ viÕt phiÕu
xin lÜnh vËt t- sö dông, sau khi ®-îc duyÖt bëi ng-êi cã thÈm quyÒn, bé phËn cung
øng vËt t- lËp phiÕu xuÊt kho. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn sö dông vµ bé
phËn cung øng ký vµo phiÕu. Ng-êi nhËn vËt t- sÏ ®em phiÕu nµy xuèng kho. Thñ
kho ghi sè l-îng vËt t- thùc xuÊt vµ cïng ng-êi nhËn vËt t- ký vµo phiÕu. §Þnh kú,
kÕ to¸n xuèng lÊy phiÕu xuÊt kho vµ ghi sè tiÒn vµo phiÕu
C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, hãa ®¬n …
kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to²n sö dông TK621 “Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc
tiÕp”. T¯i kho°n n¯y kh«ng cã sè d v¯ ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng (c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc, khèi l-îng x©y l¾p cã dù to¸n
riªng). Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621 nh- sau:
Bªn Nî: - TËp hîp gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Bªn Cã: - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt .
- KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Tr×nh tù h¹ch to¸n nh- sau:
- Khi xuÊt kho vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p ghi:
Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu)
- Tr-êng hîp thu mua vËt liÖu chuyÓn ®Õn ch©n c«ng tr×nh, kh«ng qua kho:
Nî TK 621(chi tiÕt ®èi t-îng): gi¸ mua kh«ng thuÕ GTGT
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331, …: tæng gi¸ thanh to¸n
- Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (Bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng), khi quyÒt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ vËt liÖu trùc tiÕp:
Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 1413: kÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
- Tr-êng hîp vËt liÖu kh«ng dïng hÕt nhËp kho hay b¸n thu håi:
Nî TK 111, 112, 152, …
Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
Nî TK 154 (1541 Chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 621 (Chi tiÕt ®èi t-îng)
Tr×nh tù h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.1: h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 621 TK 111,152,...
TK 111, 112, 331…
Mua NVL sö dông trùc tiÕp NVL sö dông kh«ng hÕt
kh«ng qua kho b¸n, nhËp l¹i kho
TK133(1331)
ThuÕ GTGT ®Çu TK 154(1541)
vµo K/C CP NVL trùc tiÕp
TK 152
XuÊt kho NVL sö dông cho
s¶n xuÊt
TK1413
QuyÕt to¸n t¹m øng cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n
vÒ khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao
1.3.3 H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thi c«ng c«ng tr×nh bao gåm: tiÒn l-¬ng chÝnh, l-¬ng phô,
tiÒn th-ëng, trong kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng bao gåm tiÒn l-¬ng
c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô m¸y thi c«ng, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng tÝnh vµo
chi phÝ trªn quü l-¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ tiÒn ¨n ca. Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo ph-¬ng ph¸p
trùc tiÕp. Trong tr-êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i lùa chän tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp nh-: ®Þnh møc
tiÒn l-¬ng, khèi l-îng c«ng viÖc… C«ng thøc ph©n bæ t-¬ng tù chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp.
Hµng ngµy, tæ tr-ëng tæ s¶n xuÊt cã tr¸ch nhiÖm theo dâi t×nh h×nh lao ®éng
thùc tÕ cña tõng c«ng nh©n trong tæ th«ng qua b¶ng chÊm c«ng vµ phiÕu lµm thªm
giê. Cuèi th¸ng, tæ tr-ëng tæ s¶n xuÊt vµ phô tr¸ch bé phËn thi c«ng ký nhËn vµo
b¶ng chÊm c«ng vµ phiÕu b¸o lµm thªm giê vµ chuyÓn lªn kÕ to¸n lµm b¶ng tÝnh
l-¬ng. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, phiÕu lµm thªm giê, hîp ®ång lµm kho¸n… kÕ
to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, kÕ to²n sö dông TK 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. T¯i kho°n
nµy kh«ng cã sè d- vµ ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng (c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc, khèi l-îng x©y l¾p cã dù to¸n riªng) vµ cã kÕt
cÊu nh- sau:
Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng x©y l¾p trong kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154.
Tr×nh tù h¹ch to¸n nh- sau:
- Ph¶n ¸nh sè tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng tr¶ cho lao ®éng thuéc danh s¸ch do doanh
nghiÖp qu¶n lý vµ lao ®éng thêi vô thuª ngoµi:
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 3341, 3342
Cã TK 111, 112
- Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng, khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 141 (1413): kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo cuèi kú:
Nî TK 154 (1541. chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Tr×nh tù h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.2: h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK334,111… TK622
TK154(1541)
L-¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc
CNTTSX (c¶ thuª ngoµi) tiÕp
TK1413
QuyÕt to¸n l-¬ng ®éi nhËn kho¸n
vÒ khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh
1.3.4. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
M¸y thi c«ng lµ nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt thi c«ng
nh-: m¸y ®Çm, m¸y ñi, m¸y xóc, m¸y trén bª t«ng, … Chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng lµ chi phÝ vÒ sö dông m¸y ®Ó hoµn thµnh khèi l-îng x©y l¾p. Chi phÝ sö dông
m¸y thi c«ng gåm hai lo¹i sau:
- Chi phÝ th-êng xuyªn cho m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ hµng ngµy cÇn thiÕt cho
viÖc sö dông m¸y thi c«ng, gåm:
+ Chi phÝ cho nh©n viªn phôc vô m¸y, ®iÒu khiÓn m¸y (kh«ng bao gåm c¸c
kho¶n trÝch cho c¸c quü KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca)
+ Chi phÝ vËt liÖu cho m¸y (x¨ng dÇu,... )
+ Chi phÝ dông cô, ®å dïng cho m¸y thi c«ng
+ Chi phÝ khÊu hao m¸y
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
- Chi phÝ t¹m thêi: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc th¸o l¾p, ch¹y thö,
vËn chuyÓn m¸y thi c«ng,...
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho
ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph-¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa
kÕt hîp b»ng m¸y, kÕ to¸n sö dông TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tr-êng
hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn toµn b»ng m¸y th× kh«ng sö
dông TK 623 mµ kÕ to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo c¸c TK 621, 622, 627. KÕt cÊu cña
TK 623 nh- sau:
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thùc tÕ ph¸t sinh.
Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
- KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d- vµ chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông
m¸y thi c«ng. Cô thÓ:
- Tr-êng hîp m¸y thi c«ng thuª ngoµi:
+ Toµn bé chi phÝ thuª m¸y ®-îc tËp hîp vµo TK623
Nî TK 623 (6237): gi¸ thuª ch-a thuÕ
Nî TK 1331; thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, …: tæng gi¸ thuª ngoµi
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t-îng.
Nî TK 154 (1541)
Cã TK 623 (6237)
S¬ ®å 1.3: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thuª ngoµi
TK331,111, 112 TK623 TK154
Gi¸ thuª kh«ng cã VAT K/C chi phÝ sö dông MTC
theo tõng c«ng tr×nh
TK133
VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
- Tr-êng hîp tõng ®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng: C¸c chi phÝ liªn quan
®Õn m¸y thi c«ng ®-îc tËp hîp riªng, cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ theo tõng
®èi t-îng.
+ TËp hîp chi phÝ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô
m¸y thi c«ng:
Nî TK 623 (6231)
Cã TK 3341, 3342, 111, …
+ TËp hîp chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô xuÊt dïng:
Nî TK 623 (6232, 6233)
Cã TK 152, 153
+ Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh:
Nî TK 623 (6234)
Cã TK 214
+ Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng) khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ sö dông m¸y thi c«ng:
Nî TK 623
Cã TK 141 (1413): kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
+ C¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cho m¸y thi c«ng:
Nî TK 623
Nî TK 133
Cã TK 111, 112, 331, …
+ C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng;
Nî TK 111, 112, 152, …
Cã TK 623
+Cuèi kú, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho ®èi t-îng:
Nî TK 154 (1541. Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng)
Cã TK 623
Quy tr×nh h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.4: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong tr-êng hîp
®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng.
TK334,111… TK623 TK111, 112, 152…
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n ®iÒu khiÓn m¸y C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông
TK152, 153 m¸y thi c«ng
Chi phÝ VL, CCDC xuÊt
dïng cho m¸y thi c«ng
TK214 TK154 (1541)
Chi phÝ khÊu hao m¸y thi
c«ng Ph©n bæ hoÆc K/C chi phÝ sö dông
m¸y thi c«ng.
TK1413
Chi phÝ cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n
néi bé khi duyÖt quyÕt to¸n
TK331,111…
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ
chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
TK133
ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc
khÊu trõ (nÕu cã)
- Tr-êng hîp c«ng ty cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: Toµn bé chi phÝ liªn
quan trùc tiÕp ®Õn ®éi m¸y thi c«ng ®-îc tËp hîp riªng trªn c¸c TK 621, 622, 627
chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng. Cuèi kú, tæng hîp chi phÝ vµo TK 1543-chi tiÕt ®éi m¸y
thi c«ng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y, giê m¸y. Tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mµ ®éi m¸y thi
c«ng phôc vô cho tõng ®èi t-îng theo gi¸ thµnh ca m¸y hoÆc giê m¸y vµ sè ca
m¸y, giê m¸y phôc vô cho tõng ®èi t-îng. Cô thÓ:
+ NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp kh«ng tÝnh to¸n kÕt qu¶ riªng mµ thùc
hiÖn ph-¬ng thøc cung cÊp lao vô lÉn nhau:
Nî TK 623: gi¸ trÞ cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng
Cã TK154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-äng
+ NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng (doanh nghiÖp
thùc hiÖn ph-¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau): kÕ to¸n ghi hai bót to¸n
BT1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn:
Nî TK 632: gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé
Cã TK 154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng trong néi bé
BT2: Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n néi bé:
Nî TK 623: gi¸ b¸n néi bé
Nî TK 133 (1331): thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ nÕu cã
Cã TK 512: doanh thu tiªu thô néi bé
Cã TK 3331: thuÕ ®Çu ra ph¶i nép nÕu cã
+ Trong tr-êng hîp ®éi m¸y thi c«ng phôc vô bªn ngoµi. KÕ to¸n ghi hai bót
to¸n sau:
BT1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra bªn ngoµi:
Nî TK 632: gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra bªn ngoµi
Cã TK154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng) : gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi
BT2: Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi:
Nî TK 111,112,131: tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511: doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331: thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
S¬ ®å 1.5: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong tr-êng hîp c«ng ty cã
tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng.
TK154 (1543) TK 152, 111…
TK 621
NVLTT sö dông C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông MTC
cho m¸y thi c«ng TK623
TK 622 Gi¸ trÞ ®éi MTC phôc vô cho c¸c ®èi t-îng (tr-êng hîp doanh
Chi phÝ NCTT ®iÒu nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau)
khiÓn m¸y thi c«ng
TK 512
TK 627 Gi¸ b¸n néi bé vÒ chi phÝ sö dông MTC
Chi phÝ SXC cña (tr-êng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng
®éi m¸y thi c«ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau)
TK 632
Gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé (tr-êng hîp doanh
nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau).
Trong giai ®äan hiÖn nay, hßa chung víi sù ®æi míi s©u s¾c, toµn diÖn cña
®Êt n-íc, cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng n-íc ta ®· cã nh÷ng
b-íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, t¹o tiÒn ®Ò cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa
®Êt n-íc. Nh÷ng thµnh tùu ®ã chÝnh lµ nhê nh÷ng ®ãng gãp v« cïng to lín cña
ngµnh x©y dùng c¬ b¶n. §Æc ®iÓm næi bËt cña ho¹t ®éng x©y dùng lµ ®ßi hái vèn
®Çu t- lín, thêi gian thi c«ng kÐo dµi nªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ph¶i qu¶n lý vèn
tèt, cã hiÖu qu¶ ®ång thêi kh¾c phôc t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho doanh
nghiÖp.
§Ó ®¹t ®-îc yªu cÇu ®ã, c¸c doanh nghiÖp lu«n x¸c ®Þnh h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n, do ®ã
®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®-îc tæ chøc sao cho khoa häc, kÞp thêi, ®óng ®èi
t-îng, ®óng chÕ ®é nh»m cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®ång
thêi ®-a ra c¸c biÖn ph¸p, ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn ®Ó n©ng cao vai trß qu¶n lý chi
phÝ v¯ tÝnh gi² th¯nh, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng “l¯ c«ng cô phôc vô ®¾c lùc cho qu°n
lý” cña kÕ to²n. Chi phÝ ®îc tËp hîp mét c²ch chÝnh x²c kÕt hîp víi viÖc tÝnh ®Çy
®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ lµm lµnh m¹nh hãa c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong doanh
nghiÖp, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån ®Çu t-, ®¶m b¶o sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp
NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i
C«ng ty TNHH Th«ng HiÖp, ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Ph¹m Thµnh
Long vµ c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n c«ng ty em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn h¹ch
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty TNHH
Th«ng HiÖp“ cho chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh.
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch-¬ng
Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty TNHH Th«ng HiÖp.
Ch-¬ng III. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p t¹i c«ng ty TNHH Th«ng HiÖp.
Ch-¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c
doanh nghiÖp x©y l¾p.
1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p cã ¶nh h-ëng ®Õn h¹ch
to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang
tÝnh c«ng nghiÖp nh»m t¹o c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Còng nh- c¸c
lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c, sau nh÷ng n¨m thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý, ho¹t
®éng kinh doanh x©y l¾p ngµy mét thÝch nghi vµ ph¸t triÓn.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt so víi c¸c
hoat ®éng kh¸c. ChÝnh v× vËy mµ tæ chøc h¹ch to¸n ë doanh nghiÖp kinh doanh x©y
l¾p ph¶i dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã.
§Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc…cã quy m« lín, kÕt cÊu
phøc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt x©y l¾p l©u dµi. Do vËy viÖc tæ
chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng
S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng thÓ nhËp kho mµ ®-îc tiªu thô theo gi¸
dù to¸n hoÆc gi¸ tháa thuËn víi chñ ®Çu t- tõ tr-íc, do ®ã tÝnh chÊt hµng hãa cña
s¶n phÈm kh«ng ®-îc thÓ hiÖn râ.
S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt vµ ph©n bæ trªn nhiÒu vïng l·nh thæ
cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt (xe, m¸y, ph-¬ng tiÖn thiÕt bÞ thi c«ng, ng-êi lao
®éng…) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm cña c«ng tr×nh x©y l¾p. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái
c«ng t¸c s¶n xuÊt ph¶i cã tÝnh l-u ®éng cao vµ thiÕu tÝnh æn ®Þnh ®ång thêi g©y
nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
Thêi gian sö dông s¶n phÈm x©y l¾p l©u dµi ®ßi hái chÊt l-îng c«ng tr×nh ph¶i
®¶m b¶o. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®-îc tæ chøc tèt, cho chÊt
l-îng s¶n phÈm ®¹t nh- dù to¸n, thiÕt kÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc bµn giao c«ng
tr×nh, ghi nhËn doanh thu vµ thu håi vèn.
§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt x©y l¾p.
Ho¹t ®éng x©y l¾p ®-îc diÔn ra d-íi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thiÕu tÝnh æn ®Þnh, lu«n
biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm vµ gia ®o¹n thi c«ng. Do vËy, doanh nghiÖp th-êng ph¶i thay
®æi, lùa chän ph-¬ng ¸n tæ chøc thi c«ng thÝch hîp c¶ vÒ mÆt thi c«ng ®Õn tiÕn ®é.
Chu kú s¶n xuÊt kÐo dµi, dÔ gÆp nh÷ng rñi ro ngÉu nhiªn theo thêi gian nh-
hao mßn v« h×nh, thiªn tai…Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy
cÇn tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý, ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó
tr¸nh nh÷ng tæn thÊt, rñi ro vµ ø ®äng vèn trong ®Çu t- kinh doanh.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra trong mét ph¹m vi hÑp víi sè l-îng c«ng nh©n vµ
vËt liÖu lín. §ßi hái tæ chøc c«ng t¸c x©y l¾p ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé vµ chÆt
chÏ gi÷a c¸c bé phËn vµ giai ®o¹n c«ng viÖc.
S¶n xuÊt XDCB th-êng diÔn ra ngoµi trêi, chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp bëi ®iÒu kiÖn
m«i tr-êng, thiªn nhiªn. Trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi ¶nh h-ëng ®Õn
chÊt l-îng thi c«ng, cã thÓ sÏ ph¸t sinh c¸c thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt hay do ph¶i
ph¸ ®i, lµm l¹i, v× vËy doanh nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch ®iÒu ®é, phï hîp sao cho cã
thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh.
Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ë n-íc ta phæ biÕn lµ theo
ph¬ng thøc “kho²n gän” c²c c«ng tr×nh, HMCT, khèi lîng hoÆc c²c c«ng viÖc
cho c¸c ®¬n vÞ trong néi bé doanh nghiÖp. Trong gi¸ kho¸n gän kh«ng chØ cã tiÒn
l-¬ng mµ cßn cã ®ñ c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu, c«ng cô dông cô thi c«ng, chi phÝ chung
cña bé phËn nhËn kho¸n. ViÖc giao kho¸n trªn sÏ gióp cho viÖc n©ng cao tr¸ch
nhiÖm trong qu¶n lý x©y dùng cña c¸c ®éi x©y dùng, xÝ nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ vµ
®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng.
§Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
XuÊt ph¸t tõ qui ®Þnh vÒ lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n lµ ph¶i lËp
theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ ph¶i ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi phÝ còng
nh- ®Æc ®iÓm t¹i c¸c ®¬n vÞ nhËn thÇu, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
- H¹ch to¸n chi phÝ nhÊt thiÕt ph¶i ®-îc ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi
phÝ, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh cô thÓ. Qua ®ã th-êng xuyªn so
s¸nh kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ, xem xÐt nguyªn nh©n v-ît, hôt dù
to¸n vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
- §èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ cã thÓ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
c¸c ®¬n ®Æt hµng, c¸c giai ®o¹n cña h¹ng môc hay nhãm h¹ng môc... V× thÕ ph¶i
lËp dù to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng h¹ng môc hay giai ®o¹n cña h¹ng
môc.
- Gi¸ thµnh c«ng tr×nh l¾p ®Æt thiÕt bÞ kh«ng bao gåm gi¸ trÞ b¶n th©n thiÕt bÞ
do chñ ®Çu t- ®-a vµo ®Ó l¾p ®Æt mµ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ do doanh nghiÖp
x©y l¾p bá ra cã liªn quan ®Õn x©y l¾p c«ng tr×nh. Bëi vËy, khi tiÕp nhËn thiÕt bÞ do
®¬n vÞ chñ ®Çu t- bµn giao ®Ó l¾p ®Æt, gi¸ c¸c thiÕt bÞ ®-îc ghi vµo bªn Nî TK 002-
“VËt t, h¯ng hãa nhËn gi÷ hé, nhËn gia c«ng”.
- Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y dùng vµ l¾p ®Æt kÕt cÊu bao gåm gi¸ trÞ vËt kÕt cÊu
vµ gi¸ trÞ thiÕt bÞ kÌm theo nh- c¸c thiÕt bÞ vÖ sinh, th«ng giã, thiÕt bÞ s-ëi Êm, ®iÒu
hßa nhiÖt ®é, thiÕt bÞ truyÒn dÉn...
1.2. chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1.2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p.
* Kh¸i niÖm.
Còng nh- c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, doanh nghiÖp x©y l¾p muèn tiÕn
hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× cÇn cã ba yÕu tè c¬ b¶n lµ t- liÖu lao
®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. C¸c yÕu tè nµy tham gia vµo qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, h×nh thµnh nªn ba lo¹i chi phÝ t-¬ng øng lµ chi phÝ vÒ sö dông t- liÖu lao
®éng, chi phÝ vÒ ®èi t-îng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng. Trong ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt hµng ho¸, c¸c chi phÝ nµy ®-îc biÓu hiÖn d-íi d¹ng gi¸ trÞ gäi lµ chi phÝ s¶n
xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn
bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p.
Tuy nhiªn, ®Ó hiÓu ®óng chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi
tiªu. Chi phÝ lµ kh¸i niÖm cã ph¹m vi réng h¬n chi tiªu. Kh¸i niÖm chi phÝ g¾n liÒn
víi kú h¹ch to¸n, lµ nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn
quan ®Õn khèi l-îng s¶n xuÊt trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú
h¹ch to¸n, nã kh«ng ®ång nhÊt víi chi tiªu.
Chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn cña c¸c lo¹i vËt t-, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh
nghiÖp, bÊt kÓ nã ®-îc dïng vµo môc ®Ých g×. Chi tiªu cã thÓ lµ chi phÝ nÕu nh- khi
mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng sÏ kh«ng ph¶i lµ
chi phÝ nÕu mua vÒ nhËp kho ch-a sö dông ngay trong kú, ng-îc l¹i cã nh÷ng
kho¶n ®-îc tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nh-ng thùc tÕ ch-a chi tiªu (chi phÝ trÝch tr-íc)
Trong ®¬n vÞ x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã tÝnh chÊt kinh tÕ,
c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng kh¸c nhau. ViÖc
qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng chØ c¨n cø vµo sè liÖu tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt mµ
ph¶i theo dâi, dùa vµo sè liÖu cña tõng lo¹i chi phÝ.
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè:
§Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu
®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ
®-îc ph©n theo yÕu tè. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt gåm c¸c yÕu tè:
YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh,
vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô… sö dông vµo s¶n xuÊt kinh
doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng
víi nhiªn liÖu, ®éng lùc).
YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong
kú (trõ sè sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi)
YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l-¬ng vµ
phô cÊp mang tÝnh chÊt l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc
YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§: Ph¶n ¸nh sè trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè
tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn tÝnh vµo chi phÝ.
YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§): ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§
ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh
YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: gåm c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch-a ph¶n ¸nh ë
c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
- Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm:
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ cña ®¬n vÞ x©y l¾p cã thÓ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh. Ph-¬ng ph¸p lËp dù to¸n x©y dùng c¬ b¶n, dù to¸n lËp theo tõng
h¹ng môc c«ng tr×nh, h¹n môc chi phÝ. V× vËy, trong doanh nghiÖp x©y l¾p chñ yÕu
sö dông ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®-îc
chia thµnh c¸c kho¶n môc sau:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVLTT): bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, bé phËn rêi lÎ (trõ vËt liÖu sö dông cho m¸y
thi c«ng) dïng trùc tiÕp cho viÖc x©y dùng, l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT): ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thï lao lao ®éng
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, c«ng nh©n phôc vô thi c«ng
(kÓ c¶ c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì vËt t- trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p vµ
c«ng nh©n chuÈn bÞ thi c«ng vµ thu dän hiÖn tr-êng). Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
kh«ng bao gåm chi phÝ vÒ c¸c kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca cña
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c¸c kho¶n nµy ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt
chung
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc sö
dông xe, m¸y thi c«ng ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Bao gåm: tiÒn khÊu hao
m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn thuª m¸y, tiÒn l-¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ vÒ
nhiªn liÖu ®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng…Còng nh- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,
chi phÝ vÒ c¸c kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca cña c«ng nh©n ®iÒu
khiÓn m¸y thi c«ng còng ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung: gåm nh÷ng chi phÝ phôc vô x©y l¾p t¹i c¸c ®éi vµ c¸c
bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp x©y l¾p. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t
sinh trong tõng bé phËn, tõng ®éi x©y l¾p ngoµi chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp
(kÓ c¶ phÇn trÝch cho c¸c quü KPC§, BHXH, BHYT trªn tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ toµn bé
c«ng nh©n viªn tõng bé phËn, tõng ®éi vµ toµn bé tiÒn ¨n ca cña ®éi, bé phËn)
Chi phÝ b¸n hµng: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú liªn quan
®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm x©y l¾p vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c bao gåm chi phÝ
chµo hµng, chi phÝ giíi thiÖu s¶n phÈm, chi phÝ b¶o hµnh.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm toµn bé chi phÝ chung trong ph¹m vi
doanh nghiÖp x©y l¾p cã liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng
kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh.
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i. §ã lµ:
Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ t¹o ra s¶n phÈm (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp).
Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ cho ho¹t ®éng tæ chøc, phôc vô qu¶n lý, do
®ã kh«ng t¸c ®éng trùc tiÕp ®èi víi tõng ®èi t-îng cô thÓ. §ã lµ c¸c chi phÝ cã liªn
quan ®Õn viÖc qu¶n lý cña doanh nghiÖp nh-: tr¶ l-¬ng cho bé m¸y qu¶n lý doanh
nghiÖp, khÊu hao TSC§ phôc vô cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
Do mçi lo¹i chi phÝ trªn cã t¸c ®éng kh¸c nhau ®Õn khèi l-îng, chÊt l-îng
c«ng tr×nh nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ theo h-íng ph©n ®Þnh râ chi phÝ trùc tiÕp, chi
phÝ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa thùc tiÔn rÊt lín trong viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña chi phÝ
nh»m t×m ra biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn ®Çu t- cña doanh nghiÖp.
1.2.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao
®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã liªn quan tíi khèi
l-îng x©y l¾p ®· hoµn thµnh. Theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh, chØ
tiªu gi¸ thµnh x©y l¾p ®-îc chia ra:
- Gi¸ thµnh dù to¸n x©y l¾p: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh theo ®Þnhmøc
vµ khung gi¸ ®Ó hoµn thµnh khèi l-îng x©y l¾p.
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ chØ tiªu ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n
g¾n víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = gi¸ thµnh dù to¸n “ møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu hao phÝ
thùc tÕ liªn quan ®Õn khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh bao gåm chi phÝ ®Þnh møc,
v-ît ®Þnh møc vµ chi phÝ kh¸c.
Bªn c¹nh ®ã, theo ph¹m vi cña chi tiªu gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
l¹i chia ra gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n
phÈm x©y l¾p chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng hay
l¾p ®Æt s¶n phÈm x©y l¾p (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Gi¸ thµnh toµn bé s¶n
phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p céng víi c¸c chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho s¶n phÈm x©y l¾p.
1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p lµ sù thèng nhÊt hai mÆt kh¸c nhau cña mét qu¸
tr×nh, trong ®ã chi phÝ thÓ hiÖn mÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thÓ hiÖn mÆt kÕt
qu¶ s¶n xuÊt. Chóng ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt
ho¸. Tuy nhiªn, xÐt vÒ b¶n chÊt chi phÝ vµ gi¸ thµnh cã sù kh¸c nhau. Chi phÝ s¶n
xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú mµ
cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Ng-îc l¹i, gi¸
thµnh s¶n phÈm kh«ng bao gåm chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm
háng nh-ng l¹i chøa ®ùng chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tr-íc chuyÓn
sang. Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng liªn quan ®Õn khèi l-îng, chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn
thµnh trong kú, cßn gi¸ thµnh l¹i phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè ®ã dÉn ®Õn ®èi t-îng
tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh¸c nhau.
Cã thÓ nãi, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai kh¸i niÖm riªng biÖt
vµ cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau, ®ång thêi l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, sù tiÕt
kiÖm hay l·ng phÝ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm
thÊp hay cao. Qu¶n lý gi¸ thµnh bao giê còng g¾n liÒn víi qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt,
c¸cbiÖn ph¸p mµ doanh nghiÖp sö dông nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt còng chÝnh
lµ môc tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm qua
s¬ ®å sau:
CPSX dë dang §K CPSX ph¸t sinh trong kú
A B C D
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p CPSX dë dang CK
Qua s¬ ®å nµy ta thÊy: AC = AB + BD – CD
Hay:
Tæng gi¸ Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n
thµnh s¶n = xuÊt dë dang + xuÊt ph¸t sinh - xuÊt dë dang
phÈm x©y l¾p ®Çu kú trong kú cuèi kú
1.3.h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
1.3.1. Nguyªn t¾c vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
* Nguyªn t¾c h¹ch to¸n
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®ang ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh
theo quyÕt ®Þnh sè 1864/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 trong ®ã qui ®Þnh râ chÕ ®é
chøng tõ, TK sö ®ông, nguyªn t¾c h¹ch to¸n, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh... Theo QuyÕt
®Þnh nµy, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i
tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau:
- §Ó h¹ch to¸n hµng tån kho trong x©y l¾p, kÕ to¸n chØ ¸p dông ph-¬ng ph¸p
kª khai th-êng xuyªn, mµ kh«ng dïng ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
- H¹ch to¸n chi phÝ nhÊt thiÕt ph¶i ®-îc ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi
phÝ, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh cô thÓ,...
- §èi víi nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng cã kh¶ n¨ng h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo
c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ, tr-íc hÕt ph¶i tËp hîp c¸c chi phÝ nµy vµo TK tËp hîp
chi phÝ, sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ c¸c chi phÝ ®· tËp hîp cho c¸c ®èi t-îng chÞu chi
phÝ theo tiªu thøc phï hîp.
* Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: lµ thø
tù c¸c c«ng viÖc nh»m tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh
mét c¸ch kÞp thêi theo tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh.
Cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc thùc hiÖn qua c¸c
b-íc sau:
B-íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh.
B-íc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã
liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng tr×nh, HMCT trªn c¬ së khèi l-îng lao vô phôc vô.
B-íc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c c«ng tr×nh cã liªn
quan theo tiªu thøc thÝch hîp.
B-íc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ dë dang cuèi kú vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn
thµnh.
1.3.2 H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ
s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p vµ gåm nhiÒu lo¹i nh-: gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu chÝnh,
vËt liÖu kÕt cÊu, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, b¶o hé lao ®éng, vµ phô tïng lao ®éng
kh¸c cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng bao
gåm c¸c chi phÝ sö dông cho m¸y thi c«ng, ®· tÝnh vµo chi phÝ s¶n s¶n xuÊt chung
hay chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ thùc tÕ ®-îc h¹ch to¸n vµo kho¶n môc
nµy ngoµi gi¸ mua trªn hãa ®¬n cßn cã c¶ chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn.
Trong x©y dùng c¬ b¶n còng nh- c¸c ngµnh kh¸c, nguyªn vËt liÖu sö dông cho
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp trùc tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh ®ã. Tr-êng hîp kh«ng tÝnh riªng ®-îc th× ph¶i ph©n bæ cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, theo c¸c tiªu thøc phï hîp nh-: ®Þnh møc tiªu hao
nguyªn vËt liÖu, theo khèi l-îng thùc hiÖn…
C«ng thøc ph©n bæ nh- sau:
Chi phÝ nguyªn Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu
Tæng tiªu thøc
vËt liÖu ph©n bæ cÇn ph©n bæ
= x ph©n bæ cña tõng
cho tõng ®èi Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña
®èi t-îng
t-îng tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng
Khi mua nguyªn vËt liÖu vÒ cã thÓ nhËp kho hoÆc cã thÓ xuÊt th¼ng ra c«ng
tr×nh. Tr-êng hîp thi c«ng nhËn vËt t- tõ kho vËt t- cña doanh nghiÖp th× c¨n cø
vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt thi c«ng, ®Þnh møc tiªu hao vËt t- c¸c ®¬n vÞ sÏ viÕt phiÕu
xin lÜnh vËt t- sö dông, sau khi ®-îc duyÖt bëi ng-êi cã thÈm quyÒn, bé phËn cung
øng vËt t- lËp phiÕu xuÊt kho. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn sö dông vµ bé
phËn cung øng ký vµo phiÕu. Ng-êi nhËn vËt t- sÏ ®em phiÕu nµy xuèng kho. Thñ
kho ghi sè l-îng vËt t- thùc xuÊt vµ cïng ng-êi nhËn vËt t- ký vµo phiÕu. §Þnh kú,
kÕ to¸n xuèng lÊy phiÕu xuÊt kho vµ ghi sè tiÒn vµo phiÕu
C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, hãa ®¬n …
kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to²n sö dông TK621 “Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc
tiÕp”. T¯i kho°n n¯y kh«ng cã sè d v¯ ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng (c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc, khèi l-îng x©y l¾p cã dù to¸n
riªng). Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621 nh- sau:
Bªn Nî: - TËp hîp gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Bªn Cã: - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt .
- KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Tr×nh tù h¹ch to¸n nh- sau:
- Khi xuÊt kho vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p ghi:
Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu)
- Tr-êng hîp thu mua vËt liÖu chuyÓn ®Õn ch©n c«ng tr×nh, kh«ng qua kho:
Nî TK 621(chi tiÕt ®èi t-îng): gi¸ mua kh«ng thuÕ GTGT
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331, …: tæng gi¸ thanh to¸n
- Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (Bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng), khi quyÒt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ vËt liÖu trùc tiÕp:
Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 1413: kÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
- Tr-êng hîp vËt liÖu kh«ng dïng hÕt nhËp kho hay b¸n thu håi:
Nî TK 111, 112, 152, …
Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
Nî TK 154 (1541 Chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 621 (Chi tiÕt ®èi t-îng)
Tr×nh tù h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.1: h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 621 TK 111,152,...
TK 111, 112, 331…
Mua NVL sö dông trùc tiÕp NVL sö dông kh«ng hÕt
kh«ng qua kho b¸n, nhËp l¹i kho
TK133(1331)
ThuÕ GTGT ®Çu TK 154(1541)
vµo K/C CP NVL trùc tiÕp
TK 152
XuÊt kho NVL sö dông cho
s¶n xuÊt
TK1413
QuyÕt to¸n t¹m øng cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n
vÒ khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao
1.3.3 H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thi c«ng c«ng tr×nh bao gåm: tiÒn l-¬ng chÝnh, l-¬ng phô,
tiÒn th-ëng, trong kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng bao gåm tiÒn l-¬ng
c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô m¸y thi c«ng, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng tÝnh vµo
chi phÝ trªn quü l-¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ tiÒn ¨n ca. Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo ph-¬ng ph¸p
trùc tiÕp. Trong tr-êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i lùa chän tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp nh-: ®Þnh møc
tiÒn l-¬ng, khèi l-îng c«ng viÖc… C«ng thøc ph©n bæ t-¬ng tù chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp.
Hµng ngµy, tæ tr-ëng tæ s¶n xuÊt cã tr¸ch nhiÖm theo dâi t×nh h×nh lao ®éng
thùc tÕ cña tõng c«ng nh©n trong tæ th«ng qua b¶ng chÊm c«ng vµ phiÕu lµm thªm
giê. Cuèi th¸ng, tæ tr-ëng tæ s¶n xuÊt vµ phô tr¸ch bé phËn thi c«ng ký nhËn vµo
b¶ng chÊm c«ng vµ phiÕu b¸o lµm thªm giê vµ chuyÓn lªn kÕ to¸n lµm b¶ng tÝnh
l-¬ng. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, phiÕu lµm thªm giê, hîp ®ång lµm kho¸n… kÕ
to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, kÕ to²n sö dông TK 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. T¯i kho°n
nµy kh«ng cã sè d- vµ ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng (c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc, khèi l-îng x©y l¾p cã dù to¸n riªng) vµ cã kÕt
cÊu nh- sau:
Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng x©y l¾p trong kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154.
Tr×nh tù h¹ch to¸n nh- sau:
- Ph¶n ¸nh sè tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng tr¶ cho lao ®éng thuéc danh s¸ch do doanh
nghiÖp qu¶n lý vµ lao ®éng thêi vô thuª ngoµi:
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 3341, 3342
Cã TK 111, 112
- Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng, khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 141 (1413): kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo cuèi kú:
Nî TK 154 (1541. chi tiÕt ®èi t-îng)
Cã TK 622 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Tr×nh tù h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.2: h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK334,111… TK622
TK154(1541)
L-¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc
CNTTSX (c¶ thuª ngoµi) tiÕp
TK1413
QuyÕt to¸n l-¬ng ®éi nhËn kho¸n
vÒ khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh
1.3.4. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
M¸y thi c«ng lµ nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt thi c«ng
nh-: m¸y ®Çm, m¸y ñi, m¸y xóc, m¸y trén bª t«ng, … Chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng lµ chi phÝ vÒ sö dông m¸y ®Ó hoµn thµnh khèi l-îng x©y l¾p. Chi phÝ sö dông
m¸y thi c«ng gåm hai lo¹i sau:
- Chi phÝ th-êng xuyªn cho m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ hµng ngµy cÇn thiÕt cho
viÖc sö dông m¸y thi c«ng, gåm:
+ Chi phÝ cho nh©n viªn phôc vô m¸y, ®iÒu khiÓn m¸y (kh«ng bao gåm c¸c
kho¶n trÝch cho c¸c quü KPC§, BHXH, BHYT vµ tiÒn ¨n ca)
+ Chi phÝ vËt liÖu cho m¸y (x¨ng dÇu,... )
+ Chi phÝ dông cô, ®å dïng cho m¸y thi c«ng
+ Chi phÝ khÊu hao m¸y
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
- Chi phÝ t¹m thêi: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc th¸o l¾p, ch¹y thö,
vËn chuyÓn m¸y thi c«ng,...
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho
ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph-¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa
kÕt hîp b»ng m¸y, kÕ to¸n sö dông TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tr-êng
hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn toµn b»ng m¸y th× kh«ng sö
dông TK 623 mµ kÕ to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo c¸c TK 621, 622, 627. KÕt cÊu cña
TK 623 nh- sau:
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thùc tÕ ph¸t sinh.
Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
- KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d- vµ chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông
m¸y thi c«ng. Cô thÓ:
- Tr-êng hîp m¸y thi c«ng thuª ngoµi:
+ Toµn bé chi phÝ thuª m¸y ®-îc tËp hîp vµo TK623
Nî TK 623 (6237): gi¸ thuª ch-a thuÕ
Nî TK 1331; thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, …: tæng gi¸ thuª ngoµi
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t-îng.
Nî TK 154 (1541)
Cã TK 623 (6237)
S¬ ®å 1.3: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thuª ngoµi
TK331,111, 112 TK623 TK154
Gi¸ thuª kh«ng cã VAT K/C chi phÝ sö dông MTC
theo tõng c«ng tr×nh
TK133
VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
- Tr-êng hîp tõng ®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng: C¸c chi phÝ liªn quan
®Õn m¸y thi c«ng ®-îc tËp hîp riªng, cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ theo tõng
®èi t-îng.
+ TËp hîp chi phÝ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô
m¸y thi c«ng:
Nî TK 623 (6231)
Cã TK 3341, 3342, 111, …
+ TËp hîp chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô xuÊt dïng:
Nî TK 623 (6232, 6233)
Cã TK 152, 153
+ Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh:
Nî TK 623 (6234)
Cã TK 214
+ Tr-êng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng) khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ
khèi l-îng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt, kÕ to¸n ghi nhËn chi
phÝ sö dông m¸y thi c«ng:
Nî TK 623
Cã TK 141 (1413): kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
+ C¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cho m¸y thi c«ng:
Nî TK 623
Nî TK 133
Cã TK 111, 112, 331, …
+ C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng;
Nî TK 111, 112, 152, …
Cã TK 623
+Cuèi kú, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho ®èi t-îng:
Nî TK 154 (1541. Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng)
Cã TK 623
Quy tr×nh h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.4: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong tr-êng hîp
®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng.
TK334,111… TK623 TK111, 112, 152…
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n ®iÒu khiÓn m¸y C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông
TK152, 153 m¸y thi c«ng
Chi phÝ VL, CCDC xuÊt
dïng cho m¸y thi c«ng
TK214 TK154 (1541)
Chi phÝ khÊu hao m¸y thi
c«ng Ph©n bæ hoÆc K/C chi phÝ sö dông
m¸y thi c«ng.
TK1413
Chi phÝ cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n
néi bé khi duyÖt quyÕt to¸n
TK331,111…
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ
chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
TK133
ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc
khÊu trõ (nÕu cã)
- Tr-êng hîp c«ng ty cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: Toµn bé chi phÝ liªn
quan trùc tiÕp ®Õn ®éi m¸y thi c«ng ®-îc tËp hîp riªng trªn c¸c TK 621, 622, 627
chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng. Cuèi kú, tæng hîp chi phÝ vµo TK 1543-chi tiÕt ®éi m¸y
thi c«ng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y, giê m¸y. Tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mµ ®éi m¸y thi
c«ng phôc vô cho tõng ®èi t-îng theo gi¸ thµnh ca m¸y hoÆc giê m¸y vµ sè ca
m¸y, giê m¸y phôc vô cho tõng ®èi t-îng. Cô thÓ:
+ NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp kh«ng tÝnh to¸n kÕt qu¶ riªng mµ thùc
hiÖn ph-¬ng thøc cung cÊp lao vô lÉn nhau:
Nî TK 623: gi¸ trÞ cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng
Cã TK154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-äng
+ NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng (doanh nghiÖp
thùc hiÖn ph-¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau): kÕ to¸n ghi hai bót to¸n
BT1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn:
Nî TK 632: gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé
Cã TK 154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng trong néi bé
BT2: Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n néi bé:
Nî TK 623: gi¸ b¸n néi bé
Nî TK 133 (1331): thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ nÕu cã
Cã TK 512: doanh thu tiªu thô néi bé
Cã TK 3331: thuÕ ®Çu ra ph¶i nép nÕu cã
+ Trong tr-êng hîp ®éi m¸y thi c«ng phôc vô bªn ngoµi. KÕ to¸n ghi hai bót
to¸n sau:
BT1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra bªn ngoµi:
Nî TK 632: gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra bªn ngoµi
Cã TK154 (1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng) : gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi
BT2: Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n cho c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi:
Nî TK 111,112,131: tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511: doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331: thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
S¬ ®å 1.5: h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong tr-êng hîp c«ng ty cã
tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng.
TK154 (1543) TK 152, 111…
TK 621
NVLTT sö dông C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông MTC
cho m¸y thi c«ng TK623
TK 622 Gi¸ trÞ ®éi MTC phôc vô cho c¸c ®èi t-îng (tr-êng hîp doanh
Chi phÝ NCTT ®iÒu nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau)
khiÓn m¸y thi c«ng
TK 512
TK 627 Gi¸ b¸n néi bé vÒ chi phÝ sö dông MTC
Chi phÝ SXC cña (tr-êng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng
®éi m¸y thi c«ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau)
TK 632
Gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé (tr-êng hîp doanh
nghiÖp thùc hiÖn ph-¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau).