Hạch toán kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phân thương mại xây dựng sóc sơn
- 97 trang
- file .doc
Lêi më ®Çu
Vèn b»ng tiÒn lµ c¬ së, lµ tiÒn ®Ò ®Çu tiªn cho mét
doanh nghiÖp h×nh thµnh vµ tån t¹i, lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n
®Ó doanh nghiÖp hoµn thµnh còng nh thùc hiÖn qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
ph¹m vi ho¹t ®éng cña doang nghiÖp kh«ng cßn bÞ giíi h¹n ë
trong níc mµ ®· ®îc më réng, t¨ng cêng hîp t¸c víi nhiÒu níc
trªn thÕ giíi. Do ®ã, quy m« vµ kÕt cÊu cña vèn b»ng tiÒn
rÊt lín vµ phøc t¹p, viÖc sö dông vµ qu¶n lý chóng cã ¶nh h-
ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
MÆt kh¸c, kÕ to¸n lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu hµnh qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng tÝnh to¸n kinh tÕ vµ kiÓm tra viÖc b¶o vÖ tµi
s¶n, sö dông tiÒn vèn nh»m ®¶m b¶o quyÒn chñ ®éng
trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong c«ng t¸c
kÕ to¸n cña doanh nghiÖp chia ra lµm nhiÒu kh©u, nhiÒu
phÇn hµnh nhng gi÷a chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ g¾n bã
t¹o thµnh mét hÖ thèng qu¶n lý thùc sù cã hiÖu qu¶ cao.
Th«ng tin kÕ to¸n lµ nh÷ng th«ng tin vÒ tÝnh hai mÆt cña
mçi hiÖn tîng, mçi qu¸ tr×nh : Vèn vµ nguån, t¨ng vµ
gi¶m ... Mçi th«ng tin thu ®îc lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh cã
tÝnh hai n¨m: th«ng tin vµ kiÓm tra. Do ®ã, viÖc tæ chøc
h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn lµ nh»m ®a ra nh÷ng th«ng tin
®Çy ®ñ nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt vÒ thùc tr¹ng vµ c¬ cÊu cña
vèn b»ng tiÒn, vÒ c¸c nguån thu vµ sù chi tiªu cña chóng
1
trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®Ó nhµ qu¶nlý cã thÓ n¾m b¾t
®îc nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt, ®a ra nh÷ng quyÕt
®Þnh tèi u nhÊt vÒ ®Çu t, chi tiªu trong t¬ng lai nh thÕ nµo.
Bªn c¹nh nhiÖm vô kiÓm tra c¸c chøng tõ, sæ s¸ch vÒ t×nh
h×nh lu chuyÓn tiÒn tÖ, qua ®ã chóng ta biÕt ®¬c hiÖu qu¶
kinh tÕ cña ®¬n vÞ m×nh.
Thùc tÕ ë níc ta trong thêi gian qua cho thÊy ë c¸c
doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp nhµ níc, hiÖu qu¶
sö dông vèn ®Çu t nãi chung vµ vèn b»ng tiÒn nãi riªng cßn
rÊt thÊp , cha khai th¸c hÕt hiÖu qu¶ vµ tiÒm n¨ng sö dông
chóng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh
doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n bÞ bu«ng láng kÐo dµi.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÇn ®Ò trªn vµ th«ng qua mét thêi
gian thùc tËp em xin chän ®Ò tµi sau ®Ó ®i s©u vµo
nghiªn cøu vµ viÕt b¸o c¸o:“H¹ch to¸n kÕ to¸n vèn b»ng
tiÒn t¹i c«ng ty cæ ph©n th¬ng m¹i-x©y dùng Sãc
S¬n”
B¸o c¸o gåm ba phÇn:
Ch¬ng I : Mét sè vÇn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ
to¸n vèn b»ng tiÒn.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn t¹I
C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i-x©y dùng Sãc S¬n.
Ch¬ng III : Mét sè ph¬ng ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng
t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn t¹i C«ng ty
cæ phÇn th¬ng m¹i –x©y dùng Sãc S¬n.
2
3
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n
vèn b»ng tiÒn.
I. Tæng qu¸t vÒ vèn b»ng tiÒn:
1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i vèn b»ng tiÒn:
Vèn b»ng tiÒn lµ toµn bé c¸c h×nh thøc tiÒn tÖ hiÖn thùc
do ®¬n vÞ së h÷u, tån t¹i díi h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ thùc hiÖn
chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vèn b»ng tiÒn lµ mét lo¹i tµi
s¶n mµ doanh nghiÖp nµo còng cã vµ sö dông.
Theo h×nh thøc tån t¹i vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp ®îc
chia thµnh:
- TiÒn ViÖt Nam: lµ lo¹i tiÒn phï hiÖu. §©y lµ c¸c lo¹i giÊy
b¹c do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ph¸t hµnh vµ ®îc sö
dông lµm ph¬ng tiÖn giao dÞch chÝnh thøc ®èi víi toµn bé
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Ngo¹i tÖ: Lµ lo¹i tiÒn phï hiÖu. §©y lµ c¸c lo¹i giÊy b¹c
kh«ng ph¶i do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ph¸t hµnh nhng
®îc phÐp lu hµnh chÝnh thøc trªn thÞ trßng ViÖt nam nh c¸c
®ång: ®« lµ Mü (USD), b¶ng Anh (GBP), phr¨ng Ph¸p
( FFr), yªn NhËt ( JPY), ®« lµ Hång K«ng ( HKD), m¸c §øc
( DM) ...
- Vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý: lµ tiÒn thùc chÊt, tuy
nhiªn ®îc lu tr÷ chñ yÕu lµ v× môc tiªu an toµn hoÆc mét
môc ®Ých bÊt thêng kh¸c chø kh«ng ph¶i v× môc ®Ých
thanh to¸n trong kinh doanh.
4
- NÕu ph©n lo¹i theo tr¹ng th¸i tån t¹i ,vèn b»ng tiÒn cña
doanh nghiÖp bao gåm:
- TiÒn t¹i quü: gåm giÊy b¹c ViÖt Nam, ngo¹i tÖ ,b¹c vµng,
kim khÝ quý, ®¸ quý, ng©n phiÕu hiÖn ®ang ®îc gi÷ t¹i kÐt
cña doanh nghiÖp ®Ó phôc vô nhu cÇu chi tiªu trùc tiÕp hµng
ngµy trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- TiÒn göi ng©n hµng: lµ tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ , vµng,
b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý mµ doanh nghiÖp ®ang göit¹i tµi
kho¶n cña doanh nghiÖp t¹i Ng©n hµng.
- TiÒn ®ang chuyÓn: lµ tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh vÇn
®éng ®Ó hoµn thµnh chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n
hoÆc ®ang trong qu¸ tr×nh vËn ®éng tõ tr¹ng th¸i nµy
sang tr¹ng th¸i kh¸c.
2. §Æc ®iÓm vèn b»ng tiÒn vµ nhiÖm vô, nguyªn t¾c
h¹ch to¸n:
§Æc ®iÓm vèn b»ng tiÒn.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn b»ng tiÒn võa
®îc sö dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ thanh to¸n c¸c kho¶n
nî cña doanh nghiÖp hoÆc mua s¾m vËt t, hµng ho¸ s¶n
xuÊt kinh doanh, võa lµ kÕt qu¶ cña viÖc mua b¸n hoÆc thu
håi c¸c kho¶n nî. ChÝnh v× vËy, quy m« vèn b»ng tiÒn lµ
lo¹i vèn ®ãi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý hÕt søc chÆt chÏ
v× vèn b»ng tiÒn cã tÝnh lu©n chuyÓn cao nªn nã lµ ®èi t-
îng cña sù gian lËn vµ ¨n c¾p. V× thÕ trong qu¸ tr×nh h¹ch
to¸n vèn b»ng tiÒn, c¸c thñ tôc nh»m b¶o vÖ vèn b»ng tiÒn
khái sù ¨n c¾p hoÆc l¹m dông lµ rÊt quan träng, nã ®ßi hái
viÖc sö dông vèn b»ng tiÒn cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn
5
t¾c chÕ ®é qu¶n lý tiÒn tÖ thèng nhÊt cña Nhµ níc. Ch¼ng
h¹n tiÒn mÆt t¹i quü cña doanh nghiÖp dïng ®Ó chi tiªu
hµng ngµy kh«ng ®îc vît qu¸ møc tån quü mµ doanh nghiÖp
vµ Ng©n hµng ®· tho¶ thuËn theo hîp dång th¬ng m¹i, khi
cã tiÒn thu b¸n hµng ph¶i nép ngay cho Ng©n hµng.
NhiÖm vô.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn, h¹ch to¸n vèn
b»ng tiÒn ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- Theo dâi t×nh h×nh thu, chi, t¨ng, gi¶m, thõa, thiÕu vµ
sè hiÖn cã cña tõng lo¹i vèn b»ng tiÒn.
- Gi¸m ®èc thêng xuyªn t×nh h×nh thùc hiÖn chÕ ®é
qu¶n lý tiÒn mÆt, kû luËt thanh to¸n, kû luËt tÝn dông.
- Híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp cña thñ quü, thêng
xuyªn kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu cña thñ quü vµ kÕ to¸n
tiÒn mÆt.
- Tham gia vµo c«ng t¸c kiÓm kª quü tiÒn mÆt, ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ kiÓm kª kÞp thêi.
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn mÆt bao
gåm :
- H¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i sö dông thèng nhÊt mét ®¬n vÞ
gi¸ trÞ lµ “®ång ViÖt nam” ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp c¸c lo¹i
vèn b»ng tiÒn.
- NghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ph¶i quy ®æi ra
“®ång ViÖt Nam” ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. §ång thêi ph¶i theo dâi
c¶ nguyªn tÖ cña c¸c lo¹i ngo¹i tÖ ®ã.
- §èi víi vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý ph¶n ¸nh ë tµi
kho¶n vèn b»ng tiÒn chØ ¸p dông cho doanh nghiÖp kh«ng
6
kinh doanh vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý ph¶i theo dâi sè l-
îng träng lîng, quy c¸ch phÈm chÊt vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i,
tõng thø. Gi¸ nhËp vµo trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ,
cßn gi¸ xuÊt cã thÓ ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
sau:
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn gi÷a gi¸
®Çu kú vµ gi¸ c¸c lÇn nhËp trong kú.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp tríc, xuÊt tríc.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp sau, xuÊt tríc.
- Ph¶i më sæ chi tiÕt cho tõng lo¹i ngo¹i tÖ, vµng, b¹c, kim
khÝ quý, ®¸ quý theo ®èi tîng, chÊt lîng ... Cuèi kú h¹ch
to¸n ph¶i ®iÒu chØnh l¹i gi¸ trÞ ngo¹i tÖ vµng b¹c, kim khÝ
quý, ®¸ quý theo gi¸ vµo thêi ®iÓm tÝnh to¸n ®Ó cã ®îc
gi¸ trÞ thùc tÕ vµ chÝnh x¸c.
NÕu thùc hiÖn ®óng c¸c nhiÖm vô vµ nguyªn t¾c trªn
th× h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn sÏ gióp cho doanh nghÖp qu¶n
lý tèt vèn b»ng tiÒn, chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch thu chi vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ cao.
II. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn:
1. Lu©n chuyÓn chøng tõ:
§Ó thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ chÝnh x¸c vÒ tr¹ng th¸i
vµ biÕn ®éng cña tµi s¶n cô thÓ nh»m phôc vô kÞp thêi ban
l·nh ®¹o, chØ ®¹o ®iÒu hµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp
vµ lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n, cÇn thiÕt ph¶i sö dông chøng
tõ kÕ to¸n.
Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn chøng minh b»ng
v¨n b¶n cô thÓ tÝnh hîp ph¸p cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
7
sinh. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp
®Òu ph¶i lËp chøng tõ hîp lÖ chøng minh theo ®óng mÉu vµ
ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, néi dung ghi chÐp quy ®Þnh. Mét
chøng tõ hîp lÖ cÇn chøa ®ùng tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®Æc trng
cho nghiÖp vô kinh tÕ ®ã vÒ néi dung, quy m«, thêi gian vµ
®Þa ®iÓm x¶y ra nghiÖp vô còng nh ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ nghiÖp vô, ngêi lËp chøng tõ ...
Còng nh c¸c lo¹i chøng tõ ph¸t sinh kh¸c, chøng tõ theo
dâi sù biÕn ®éng cña vèn b»ng tiÒn lu«n thêng xuyªn vËn
®éng, sù vËn ®éng hay sù lu©n chuyÓn ®ã ®îc x¸c ®Þnh
bëi kh©u sau:
- T¹o lËp chøng tõ : Do ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra thêng
xuyªn vµ hÕt søc ®a d¹ng nªn chøng tõ sö dông ®Ó ph¶n
¸nh còng mang nhiÒu néi dung, ®Æc ®iÓm kh¸c nhau. Bëi
vËy, tuú theo néi dung kinh tÕ, theo yªu cÇu cña qu¶n lý lµ
phiÕu thu, chi hay c¸c hîp ®ång ... mµ sö dông mét chøng tõ
thÝch hîp. Chøng tõ ph¶i lËp theo mÉu nhµ níc quy ®Þnh vµ
cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña nh÷ng ngêi cã liªn quan.
- KiÓm tra chøng tõ : Khi nhËn ®îc chøng tõ ph¶i kiÓm tra
tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p, hîp lý cña chøng tõ : C¸c yÕu tè ph¸t
sinh chøng tõ, ch÷ ký cña ngêi cã liªn quan, tÝnh chÝnh x¸c
cña sè liÖu trªn chøng tõ. ChØ sau khi chøng tõ ®îc kiÓm tra
nã míi ®îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n.
- Sö dông chøng tõ cho kÕ to¸n nghiÖp vô vµ ghi sæ kÕ
to¸n: cung cÊp nhanh th«ng tin cho ngêi qu¶n lý phÇn hµnh
nµy:
8
+ Ph©n lo¹i chøng tõ theo tõng lo¹i tiÒn, tÝnh chÊt, ®Þa
®iÓm ph¸t sinh phï hîp víi yªu cÇu ghi sæ kÕ to¸n.
+ LËp ®Þnh kho¶n vµ ghi sæ kÕ to¸n chøng tõ ®ã.
- B¶o qu¶n vµ sö dông l¹i chøng tõ trong kú h¹ch to¸n:
trong kú h¹ch to¸n, chøng tõ sau khi ghi sæ kÕ to¸n ph¶i ®îc
b¶o qu¶n vµ cã thÓ t¸i sö dông ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè
liÖu gi÷a sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
- Lu tr÷ chøng tõ : Chøng tõ võa lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ghi
sæ kÕ to¸n, võa lµ tµi liÖu lÞch sö kinh tÕ cña doanh nghiÖp.
V× vËy, sau khi ghi sæ vµ kÕt thóc kú h¹ch to¸n, chøng tõ
®îc chuyÓn sang lu tr÷ theo nguyªn t¾c.
+ Chøng tõ kh«ng bÞ mÊt.
+ Khi cÇn cã thÓ t×m l¹i ®îc nhanh chãng.
+ Khi hÕt thêi h¹n lu tr÷, chøng tõ sÏ ®îc ®a ra
huû.
2. H¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü:
Mçi doanh nghiÖp ®Òu cã mét lîng tiÒn mÆt t¹i quü ®Ó
phôc vô cho nhu cÇu chi tiªu trùc tiÕp hµng ngµy trong s¶n
xuÊt kinh doanh. Th«ng thêng tiÒn gi÷ t¹i doanh nghiÖp bao
gåm : giÊy b¹c ng©n hµng VIÖt Nam, c¸c lo¹i ngo¹i tÖ ,
ng©n phiÕu, vµng b¹c, kim lo¹i quý ®¸ quý ...
§Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c tiÒn mÆt, tiÒn mÆt cña doanh
nghiÖp ®îc tËp trung t¹i quü. Mäi nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn
thu, chi tiÒn mÆt, qu¶n lý vµ b¶o qu¶n tiÒn mÆt ®Òu so thñ
quü chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn. Ph¸p lÖnh kÕ to¸n, thèng kª
nghiªm cÊm thñ quü kh«ng ®îc trùc tiÕp mua, b¸n hµng ho¸,
9
vËt t, kiªm nhiÖm c«ng viÖc tiÕp liÖu hoÆc tiÕp nhiÖm c«ng
viÖc kÕ to¸n.
2.1. Chøng tõ sö dông ®Ó h¹ch to¸n tiÒn mÆt:
ViÖc thu chi tiÒn mÆt t¹i quü ph¶i cã lÖnh thu chi. LÖnh
thu, chi nµy ph¶i cã ch÷ ký cña gi¸m ®èc (hoÆc ngêi cã uû
quyÒn) vµ kÕ to¸n trëng. Trªn c¬ së c¸c lÖnh thu chi kÕ
to¸n tiÕn hµnh lËp c¸c phiÕu thu - chi. Thñ quü sau khi nhËn
®îc phiÕu thu - chi sÏ tiÕn hµnh thu hoÆc chi theo nh÷ng
chøng tõ ®ã. Sau khi ®· thùc hiÖn xong viÖc thu - chi thñ
quü ký tªn ®ãng dÊu “§· thu tiÒn” hoÆc “ §· chi tiÒn” trªn
c¸c phiÕu ®ã, ®ång thêi sö dông phiÕu thu vµ phiÕu chi ®ã
®Ó ghi vµo sæ quü tiÒn mÆt kiªm b¸o caã quü. Cuèi ngµy
thñ quü kiÓm tra l¹i tiÒn t¹i quü, ®èi chiÕu víi b¸o c¸o quü
råi nép b¸o c¸o quü vµ c¸c chøng tõ cho kÕ to¸n.
Ngoµi phiÕu chi, phiÕu thu lµ c¨n cø chÝnh ®Ó h¹ch
to¸n vµo tµi kho¶n 111 cßn cÇn c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan
kh¸c kÌm vµo phiÕu thu hoÆc phiÕu chi nh : GiÊy ®Ò nghÞ
t¹m øng, giÊy thanh to¸n tiÒn tiÒn t¹m øng, ho¸ ®¬n b¸n
hµng, biªn lai thu tiÒn ...
Ta cã phiÕu thu, phiÕu chi vµ sæ quü tiÒn mÆt nh sau:
10
§¬n vÞ: Sè ...................
MÉu 01-TT.
PhiÕu thu Q§ sè 1141 TC/
C§KT
Ngµy 1/ 11/ 1995
Ngµy ................. cña BTC.
Nî ...............
Cã ................
Hä vµ tªn ngêi nép : ......................................
§Þa chØ : ......................................
Lý do nép : .....................................
Sè tiÒn : .................................... (ViÕt
b»ng
ch÷) ........................................................................
..........................................
KÌm theo ........................chøng tõ gèc.
Ngµy th¸ng
n¨m.
Thñ trëng KÕ to¸n Ngêi lËp Ngêi Thñ
®¬n vÞ trëng biÓu nép
quü
11
§¬n vÞ: Sè: .............KT/ KR
Ngµy: ..................
PhiÕu chi
TK Nî Tr¶
cho: ..............................................................
Do «ng
(bµ) .......................................................
CMT ............cÊp
ngµy.........................................
................................. .....................
ký nhËn.
DiÔn gi¶i: ....................................................
......................... ®
........................
KÌm ..................................chøng tõ gèc.
Ngµy
Th¸ng N¨m
Ngµy .................. Trëng phßng KiÓm Thñ
Ngêi lËp
Ngêi nhËn ký tªn: .... kÕ to¸n so¸t quü
phiÕu
12
13
Sæ quü tiÒn mÆt
(Kiªm b¸o c¸o quü)
Ngµy ......th¸ng .......n¨m....
Sè hiÖu chøng DiÔn gi¶i Sè tiÒn
tõ
Thu Chi Thu Chi
Sè d ®Çu ngµy
Ph¸t sinh trong ngµy
..................................
.....
Céng ph¸t sinh
Sè d cuèi ngµy
KÌm theo ............. chøng tõ thu
............ chøng tõ chi.
Ngµy ...........th¸ng...........n¨m....
Thñ quü ký
14
2.2. Tµi kho¶n sö dông vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
Tµi kho¶n ®Ó sö dông ®Ó h¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü lµ
TK 111 “TiÒn mÆt”. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi
kho¶n nµy bao gåm:
Bªn nî:
+ C¸c kho¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng,
b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý nhËp quü, nhËp kho.
+ Sè thõa quü ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ t¨ng khi ®iÒu chØnh.
Bªn cã:
+ C¸c kho¶n tiÒn mÆt ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, kim khÝ
quý, ®¸ quý, vµng , b¹c hiÖn cßn tån quü.
+ Sè thiÕu hôt ë quü ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ gi¶m khi ®iÒu chØnh.
- D nî : C¸c kho¶n tiÒn, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ,vµng, b¹c,
kim khÝ quý, ®¸ quý hiÖn cßn tån quü.
Tµi kho¶n 111 gåm 3 tµi kho¶n cÊp 2.
- Tµi kho¶n 111.1 “ TiÒn ViÖt Nam” ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thu, chi, thõa , thiÕu, tån quü tiÒn ViÖt Nam, ng©n phiÕu t¹i
doanh nghiÖp.
15
- Tµi kho¶n 111.2 “ TiÒn ngo¹i tÖ” ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thu chi, thõa, thiÕu, ®iÒu chØnh tû gi¸, tån qòy ngo¹i tÖ t¹i
doanh nghiÖp quy ®æi ra ®ång ViÖt Nam.
- Tµi kho¶n 111.3 “Vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý” ph¶n
¸nh gi¸ trÞ vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý nhËp, xuÊt thõa,
thiÕu , tån quü theo gi¸ mua thùc tÕ.
C¬ së ph¸p lý ®Ó ghi Nî Tk 111 lµ c¸c phiÕu thu cßn c¬ së
®Ó ghi Cã TK 111 lµ c¸c phiÕu chi.
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü trªn Tk 111:
- ChØ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 111 sè tiÒn mÆt, ng©n
phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý thùc tÕ
nhËp, xuÊt quü.
- C¸c kho¶n tiÒn, vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý do ®¬n
vÞ hoÆc c¸ nh©n kh¸c ký cîc, ký quü t¹i ®¬n vÞ th× qu¶n lú
vµ h¹ch to¸n nh c¸c lo¹i tµi s¶n b»ng tiÒn cña ®¬n vÞ. Riªng
vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý tríc khi nhËp quü ph¶i lµm
®Çy ®ñ c¸c thñ tôc vÒ c©n ®o ®ong ®Õm sè lîng, träng l-
îng vµ gi¸m ®Þnh chÊt lîng, sau ®ã tiÕn hµnh niªm phong cã
x¸c nhËn cña ngêi ký cîc, ký quü trªn dÊu niªm phong.
- Khi tiÕn hµnh nhËp quü, xuÊt quü ph¶i cã phiÕu thu, chi
hoÆc chøng tõ nhËp, xuÊt vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý
vµ cã ®ñ ch÷ ký cña ngêi nhËn, ngêi giao, ngêi cho phÐp
xuÊt, nhËp quü theo quy ®Þnh cña chÕ ®é chøng tõ h¹ch
to¸n.
- KÕ to¸n quü tiÒn mÆt chÞu tr¸ch nhiÖm më sæ vµ gi÷
sæ quü, ghi chÐp theo tr×nh tù ph¸t sinh c¸c kho¶n thu, chi
tiÒn mÆt, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng, b¹c, kim khÝ quý,
16
®¸ quý, tÝnh ra sè tiÒn tån quü ë mäi thêi ®iÓm. Riªng
vµng, b¹c, kim khÝ qóy, ®¸ quý nhËn ký cîc ph¶i theo dâi
riªng trªn mét sæ hoÆc trªn mét phÇn sæ.
- Thñ quü lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n, b¶o qu¶n vµ
thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô xuÊt nhËp tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ,
vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý t¹i quü. Hµng ngµy thñ quü
ph¶i thêng xuyªn kiÓm kª sè tiÒn tån quü thùc tÕ vµ tiÕn
hµnh ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn sæ quü, sæ kÕ to¸n. NÕu cã
chªnh lÖch kÕ to¸n vµ thñ quü ph¶i tù kiÓm tra l¹i ®Ó x¸c
®Þnh nguyªn nh©n vµ kiÕn nghÞ biÖn ph¸p xö lý chªnh
lÖch trªn c¬ së b¸o c¸o thõa hoÆc thiÕu hôt.
2.2.1 KÕ to¸n kho¶n thu chi b»ng tiÒn VIÖt Nam:
a) C¸c nghiÖp vô t¨ng :
Nî TK 111(111.1) : Sè tiÒn nhËp quü.
Cã TK 511 : Thu tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao
vô dÞch vô.
Cã TK 711 : Thu tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Cã TK 721 : Thu tiÒn tõ ho¹t ®éng bÊt thêng.
Cã TK 112 : Rót tiÒn tõ ng©n hµng.
Cã TK 131, 136, 141 : Thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i
thu.
Cã TK 121,128,138, 144, 244: Thu håi c¸c kho¶n
vèn ®Çu t ng¾n h¹n, c¸c kho¶n cho vay, ký cîc, ký quü
b»ng tiÒn.
b) C¸c nghiÖp vô gi¶m :
Nî Tk 112 : TiÒn göi vµo tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng.
Nî TK 121, 221 : Mua chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n
17
Nî TK 144, 244 : ThÕ chÊp , ký cîc, ký quü ng¾n, dµi
h¹n. Nî TK 211, 213 : Mua tµi s¶n cè ®Þnh ®a vµo
sö dông.
Nî Tk 241 : XuÊt tiÒn cho §TXDCB tù lµm.
Nî TK 152, 153, 156 : Mua hµng ho¸, vËt t nhËp kho
( theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
Nî TK 611 : Mua hµng ho¸, vËt t nhËp kho (theo kiÓm
kª ®Þnh kú)
Nî Tk 311, 315 : Thanh to¸n tiÒn vay ng¾n h¹n, nî dµi
h¹n ®Õn h¹n tr¶.
Nî TK 331, 333, 334 : Thanh to¸n víi kh¸ch, nép thuÕ
vµ kho¶n kh¸c cho ng©n s¸ch, thanh to¸n l¬ng vµ c¸c
kho¶n cho CNV.
..........................................
Cã TK 111 (111.1) Sè tiÒn thùc xuÊt quü.
2.2.2. KÕ to¸n c¸c kho¶n thu, chi ngo¹i tÖ :
§èi víi ngo¹i tÖ, ngoµiquy ®æi ra ®ång ViÖt Nam, kÕ to¸n
cßn ph¶i theo dâi nguyªn tÖ trªn tµi kho¶n 007 "Nguyªn tÖ
c¸c lo¹i". ViÖc quy ®æi ra ®ång ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ c¸c
quy ®Þnh sau:
- §èi víi tµi kho¶n thuéc lo¹i chi phÝ, thu nhËp, vËt t, hµng
ho¸, tµi s¶n cè ®Þnh .... dï doanh nghiÖp cã hay kh«ng sö
dông tû gi¸ h¹ch to¸n, khi cã ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng
ngo¹i tÖ ®Òu ph¶i lu«n lu«n ghi sæ b»ng ®ång ViÖt Nam
theo tû gi¸ mua vµo cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng
bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ.
18
- C¸c doanh nghiÖp cã Ýt nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ th× c¸c
tµi kho¶n tiÒn, c¸c tµi kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ ®îc ghi sæ
b»ng ®ång ViÖt Nam theo tû gi¸ mua vµo cña Ng©n hµng
ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nghiÖp vô kinh tÕ ph¸ sinh.
C¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ (nÕu cã) cña c¸c nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh ®îc h¹ch to¸n vµo TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸.
- C¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu nghiÖp vô ph¸t sinh b»ng
ngo¹i tÖ cã thÓ sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ c¸c tµi
kho¶n tiÒn, ph¶i thu, ph¶i tr¶. Sè chªnh lÖch gi÷a tû gi¸
h¹ch to¸n vµ tû gi¸ mua cña Ng©n hµng t¹i thêi ®Óm
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc hach to¸n vµo tµi kho¶n
413.
KÕt cÊu tµi kho¶n 007:
Bªn Nî : Ngo¹i tÖ t¨ng trong kú.
Bªn Cã : Ngo¹i tÖ gi¶m trong kú.
D Nî : Ngo¹i tÖ hiÖn cã.
KÕt cÊu tµi kho¶n 413: Chªnh lÖch tû gi¸.
Bªn Nî : + Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh gi¶m cña vèn
b»ng tiÒn, vËt t, hµng ho¸, nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh t¨ng cña c¸c
kho¶n nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Xö lý chªnh lÖch tû gi¸.
Bªn Cã : + Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh t¨ng cña vèn
b»ng tiÒn, vËt t, hµng ho¸ vµ nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh gi¶m cña c¸c
kho¶n nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Xö lý chªnh lÖch tû gi¸.
19
Tµi kho¶n nµy cuèi kú cã thÓ d Cã hoÆc d Nî.
D Nî: Chªnh lÖch tû gi¸ cÇn ph¶i ®îc xö lý.
D Cã: Chªnh lÖch tû gi¸ cßn l¹i.
Sè chªnh lÖch tû gi¸ trªn TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸, chØ
®îc sö lý (ghi t¨ng hoÆc gi¶m vèn kinh doanh, h¹ch to¸n
vµo l·i hoÆc lç) khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm
quyÒn.
Riªng ®èi víi ®¬n vÞ chuyªn kinh doanh mua b¸n ngo¹i
tÖ th× c¸c nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ ®îc quy ®æi ra
®ång VIÖt Nam theo tû gi¸ mua b¸n thùc tÕ ph¸t sinh.
Chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua thùc tÕ vµ gi¸ b¸n ra cña ngo¹i tÖ
®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 711- "Thu nhËp tõ ho¹t ®éng
tµi chÝnh" hoÆc TK 811- Chi phÝ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tû gi¸ ngo¹i tÖ :
- C¸c lo¹i tû gi¸ :
+ Tû gi¸ thùc tÕ: lµ tû gi¸ ngo¹i tÖ ®îc x¸c ®Þnh theo
c¸c c¨n cø cã tÝnh chÊt kh¸ch quan nh gi¸ mua, tû gi¸ do
ng©n hµng c«ng bè.
+ Tû gi¸ h¹ch to¸n: lµ tû gi¸ æn ®iÞnh trong mét kú
h¹ch to¸n, thêng ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû gÝa thùc tÕ lóc
®Çu kú.
- C¸ch x¸c ®Þnh tû gi¸ thùc tÕ nhËp, xuÊt quü nh sau:
+ Tû gi¸ thùc tÕ nhËp quü ghi theo gi¸ mua thùc tÕ
hoÆc theo tû gi¸ do Ng©n hµng c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nhËp
quü hoÆc theo tû gi¸ thùc tÕ khi kh¸ch hµng chÊp nhËn nî
b»ng ngo¹i tÖ.
20
Vèn b»ng tiÒn lµ c¬ së, lµ tiÒn ®Ò ®Çu tiªn cho mét
doanh nghiÖp h×nh thµnh vµ tån t¹i, lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n
®Ó doanh nghiÖp hoµn thµnh còng nh thùc hiÖn qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
ph¹m vi ho¹t ®éng cña doang nghiÖp kh«ng cßn bÞ giíi h¹n ë
trong níc mµ ®· ®îc më réng, t¨ng cêng hîp t¸c víi nhiÒu níc
trªn thÕ giíi. Do ®ã, quy m« vµ kÕt cÊu cña vèn b»ng tiÒn
rÊt lín vµ phøc t¹p, viÖc sö dông vµ qu¶n lý chóng cã ¶nh h-
ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
MÆt kh¸c, kÕ to¸n lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu hµnh qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng tÝnh to¸n kinh tÕ vµ kiÓm tra viÖc b¶o vÖ tµi
s¶n, sö dông tiÒn vèn nh»m ®¶m b¶o quyÒn chñ ®éng
trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong c«ng t¸c
kÕ to¸n cña doanh nghiÖp chia ra lµm nhiÒu kh©u, nhiÒu
phÇn hµnh nhng gi÷a chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ g¾n bã
t¹o thµnh mét hÖ thèng qu¶n lý thùc sù cã hiÖu qu¶ cao.
Th«ng tin kÕ to¸n lµ nh÷ng th«ng tin vÒ tÝnh hai mÆt cña
mçi hiÖn tîng, mçi qu¸ tr×nh : Vèn vµ nguån, t¨ng vµ
gi¶m ... Mçi th«ng tin thu ®îc lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh cã
tÝnh hai n¨m: th«ng tin vµ kiÓm tra. Do ®ã, viÖc tæ chøc
h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn lµ nh»m ®a ra nh÷ng th«ng tin
®Çy ®ñ nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt vÒ thùc tr¹ng vµ c¬ cÊu cña
vèn b»ng tiÒn, vÒ c¸c nguån thu vµ sù chi tiªu cña chóng
1
trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®Ó nhµ qu¶nlý cã thÓ n¾m b¾t
®îc nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt, ®a ra nh÷ng quyÕt
®Þnh tèi u nhÊt vÒ ®Çu t, chi tiªu trong t¬ng lai nh thÕ nµo.
Bªn c¹nh nhiÖm vô kiÓm tra c¸c chøng tõ, sæ s¸ch vÒ t×nh
h×nh lu chuyÓn tiÒn tÖ, qua ®ã chóng ta biÕt ®¬c hiÖu qu¶
kinh tÕ cña ®¬n vÞ m×nh.
Thùc tÕ ë níc ta trong thêi gian qua cho thÊy ë c¸c
doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp nhµ níc, hiÖu qu¶
sö dông vèn ®Çu t nãi chung vµ vèn b»ng tiÒn nãi riªng cßn
rÊt thÊp , cha khai th¸c hÕt hiÖu qu¶ vµ tiÒm n¨ng sö dông
chóng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh
doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n bÞ bu«ng láng kÐo dµi.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÇn ®Ò trªn vµ th«ng qua mét thêi
gian thùc tËp em xin chän ®Ò tµi sau ®Ó ®i s©u vµo
nghiªn cøu vµ viÕt b¸o c¸o:“H¹ch to¸n kÕ to¸n vèn b»ng
tiÒn t¹i c«ng ty cæ ph©n th¬ng m¹i-x©y dùng Sãc
S¬n”
B¸o c¸o gåm ba phÇn:
Ch¬ng I : Mét sè vÇn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ
to¸n vèn b»ng tiÒn.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn t¹I
C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i-x©y dùng Sãc S¬n.
Ch¬ng III : Mét sè ph¬ng ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng
t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn t¹i C«ng ty
cæ phÇn th¬ng m¹i –x©y dùng Sãc S¬n.
2
3
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n
vèn b»ng tiÒn.
I. Tæng qu¸t vÒ vèn b»ng tiÒn:
1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i vèn b»ng tiÒn:
Vèn b»ng tiÒn lµ toµn bé c¸c h×nh thøc tiÒn tÖ hiÖn thùc
do ®¬n vÞ së h÷u, tån t¹i díi h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ thùc hiÖn
chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vèn b»ng tiÒn lµ mét lo¹i tµi
s¶n mµ doanh nghiÖp nµo còng cã vµ sö dông.
Theo h×nh thøc tån t¹i vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp ®îc
chia thµnh:
- TiÒn ViÖt Nam: lµ lo¹i tiÒn phï hiÖu. §©y lµ c¸c lo¹i giÊy
b¹c do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ph¸t hµnh vµ ®îc sö
dông lµm ph¬ng tiÖn giao dÞch chÝnh thøc ®èi víi toµn bé
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Ngo¹i tÖ: Lµ lo¹i tiÒn phï hiÖu. §©y lµ c¸c lo¹i giÊy b¹c
kh«ng ph¶i do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ph¸t hµnh nhng
®îc phÐp lu hµnh chÝnh thøc trªn thÞ trßng ViÖt nam nh c¸c
®ång: ®« lµ Mü (USD), b¶ng Anh (GBP), phr¨ng Ph¸p
( FFr), yªn NhËt ( JPY), ®« lµ Hång K«ng ( HKD), m¸c §øc
( DM) ...
- Vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý: lµ tiÒn thùc chÊt, tuy
nhiªn ®îc lu tr÷ chñ yÕu lµ v× môc tiªu an toµn hoÆc mét
môc ®Ých bÊt thêng kh¸c chø kh«ng ph¶i v× môc ®Ých
thanh to¸n trong kinh doanh.
4
- NÕu ph©n lo¹i theo tr¹ng th¸i tån t¹i ,vèn b»ng tiÒn cña
doanh nghiÖp bao gåm:
- TiÒn t¹i quü: gåm giÊy b¹c ViÖt Nam, ngo¹i tÖ ,b¹c vµng,
kim khÝ quý, ®¸ quý, ng©n phiÕu hiÖn ®ang ®îc gi÷ t¹i kÐt
cña doanh nghiÖp ®Ó phôc vô nhu cÇu chi tiªu trùc tiÕp hµng
ngµy trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- TiÒn göi ng©n hµng: lµ tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ , vµng,
b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý mµ doanh nghiÖp ®ang göit¹i tµi
kho¶n cña doanh nghiÖp t¹i Ng©n hµng.
- TiÒn ®ang chuyÓn: lµ tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh vÇn
®éng ®Ó hoµn thµnh chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n
hoÆc ®ang trong qu¸ tr×nh vËn ®éng tõ tr¹ng th¸i nµy
sang tr¹ng th¸i kh¸c.
2. §Æc ®iÓm vèn b»ng tiÒn vµ nhiÖm vô, nguyªn t¾c
h¹ch to¸n:
§Æc ®iÓm vèn b»ng tiÒn.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn b»ng tiÒn võa
®îc sö dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ thanh to¸n c¸c kho¶n
nî cña doanh nghiÖp hoÆc mua s¾m vËt t, hµng ho¸ s¶n
xuÊt kinh doanh, võa lµ kÕt qu¶ cña viÖc mua b¸n hoÆc thu
håi c¸c kho¶n nî. ChÝnh v× vËy, quy m« vèn b»ng tiÒn lµ
lo¹i vèn ®ãi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý hÕt søc chÆt chÏ
v× vèn b»ng tiÒn cã tÝnh lu©n chuyÓn cao nªn nã lµ ®èi t-
îng cña sù gian lËn vµ ¨n c¾p. V× thÕ trong qu¸ tr×nh h¹ch
to¸n vèn b»ng tiÒn, c¸c thñ tôc nh»m b¶o vÖ vèn b»ng tiÒn
khái sù ¨n c¾p hoÆc l¹m dông lµ rÊt quan träng, nã ®ßi hái
viÖc sö dông vèn b»ng tiÒn cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn
5
t¾c chÕ ®é qu¶n lý tiÒn tÖ thèng nhÊt cña Nhµ níc. Ch¼ng
h¹n tiÒn mÆt t¹i quü cña doanh nghiÖp dïng ®Ó chi tiªu
hµng ngµy kh«ng ®îc vît qu¸ møc tån quü mµ doanh nghiÖp
vµ Ng©n hµng ®· tho¶ thuËn theo hîp dång th¬ng m¹i, khi
cã tiÒn thu b¸n hµng ph¶i nép ngay cho Ng©n hµng.
NhiÖm vô.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn, h¹ch to¸n vèn
b»ng tiÒn ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- Theo dâi t×nh h×nh thu, chi, t¨ng, gi¶m, thõa, thiÕu vµ
sè hiÖn cã cña tõng lo¹i vèn b»ng tiÒn.
- Gi¸m ®èc thêng xuyªn t×nh h×nh thùc hiÖn chÕ ®é
qu¶n lý tiÒn mÆt, kû luËt thanh to¸n, kû luËt tÝn dông.
- Híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp cña thñ quü, thêng
xuyªn kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu cña thñ quü vµ kÕ to¸n
tiÒn mÆt.
- Tham gia vµo c«ng t¸c kiÓm kª quü tiÒn mÆt, ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ kiÓm kª kÞp thêi.
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn mÆt bao
gåm :
- H¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i sö dông thèng nhÊt mét ®¬n vÞ
gi¸ trÞ lµ “®ång ViÖt nam” ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp c¸c lo¹i
vèn b»ng tiÒn.
- NghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ph¶i quy ®æi ra
“®ång ViÖt Nam” ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. §ång thêi ph¶i theo dâi
c¶ nguyªn tÖ cña c¸c lo¹i ngo¹i tÖ ®ã.
- §èi víi vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý ph¶n ¸nh ë tµi
kho¶n vèn b»ng tiÒn chØ ¸p dông cho doanh nghiÖp kh«ng
6
kinh doanh vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý ph¶i theo dâi sè l-
îng träng lîng, quy c¸ch phÈm chÊt vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i,
tõng thø. Gi¸ nhËp vµo trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ,
cßn gi¸ xuÊt cã thÓ ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
sau:
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn gi÷a gi¸
®Çu kú vµ gi¸ c¸c lÇn nhËp trong kú.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp tríc, xuÊt tríc.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp sau, xuÊt tríc.
- Ph¶i më sæ chi tiÕt cho tõng lo¹i ngo¹i tÖ, vµng, b¹c, kim
khÝ quý, ®¸ quý theo ®èi tîng, chÊt lîng ... Cuèi kú h¹ch
to¸n ph¶i ®iÒu chØnh l¹i gi¸ trÞ ngo¹i tÖ vµng b¹c, kim khÝ
quý, ®¸ quý theo gi¸ vµo thêi ®iÓm tÝnh to¸n ®Ó cã ®îc
gi¸ trÞ thùc tÕ vµ chÝnh x¸c.
NÕu thùc hiÖn ®óng c¸c nhiÖm vô vµ nguyªn t¾c trªn
th× h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn sÏ gióp cho doanh nghÖp qu¶n
lý tèt vèn b»ng tiÒn, chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch thu chi vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ cao.
II. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn:
1. Lu©n chuyÓn chøng tõ:
§Ó thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ chÝnh x¸c vÒ tr¹ng th¸i
vµ biÕn ®éng cña tµi s¶n cô thÓ nh»m phôc vô kÞp thêi ban
l·nh ®¹o, chØ ®¹o ®iÒu hµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp
vµ lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n, cÇn thiÕt ph¶i sö dông chøng
tõ kÕ to¸n.
Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn chøng minh b»ng
v¨n b¶n cô thÓ tÝnh hîp ph¸p cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
7
sinh. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp
®Òu ph¶i lËp chøng tõ hîp lÖ chøng minh theo ®óng mÉu vµ
ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, néi dung ghi chÐp quy ®Þnh. Mét
chøng tõ hîp lÖ cÇn chøa ®ùng tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®Æc trng
cho nghiÖp vô kinh tÕ ®ã vÒ néi dung, quy m«, thêi gian vµ
®Þa ®iÓm x¶y ra nghiÖp vô còng nh ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ nghiÖp vô, ngêi lËp chøng tõ ...
Còng nh c¸c lo¹i chøng tõ ph¸t sinh kh¸c, chøng tõ theo
dâi sù biÕn ®éng cña vèn b»ng tiÒn lu«n thêng xuyªn vËn
®éng, sù vËn ®éng hay sù lu©n chuyÓn ®ã ®îc x¸c ®Þnh
bëi kh©u sau:
- T¹o lËp chøng tõ : Do ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra thêng
xuyªn vµ hÕt søc ®a d¹ng nªn chøng tõ sö dông ®Ó ph¶n
¸nh còng mang nhiÒu néi dung, ®Æc ®iÓm kh¸c nhau. Bëi
vËy, tuú theo néi dung kinh tÕ, theo yªu cÇu cña qu¶n lý lµ
phiÕu thu, chi hay c¸c hîp ®ång ... mµ sö dông mét chøng tõ
thÝch hîp. Chøng tõ ph¶i lËp theo mÉu nhµ níc quy ®Þnh vµ
cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña nh÷ng ngêi cã liªn quan.
- KiÓm tra chøng tõ : Khi nhËn ®îc chøng tõ ph¶i kiÓm tra
tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p, hîp lý cña chøng tõ : C¸c yÕu tè ph¸t
sinh chøng tõ, ch÷ ký cña ngêi cã liªn quan, tÝnh chÝnh x¸c
cña sè liÖu trªn chøng tõ. ChØ sau khi chøng tõ ®îc kiÓm tra
nã míi ®îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n.
- Sö dông chøng tõ cho kÕ to¸n nghiÖp vô vµ ghi sæ kÕ
to¸n: cung cÊp nhanh th«ng tin cho ngêi qu¶n lý phÇn hµnh
nµy:
8
+ Ph©n lo¹i chøng tõ theo tõng lo¹i tiÒn, tÝnh chÊt, ®Þa
®iÓm ph¸t sinh phï hîp víi yªu cÇu ghi sæ kÕ to¸n.
+ LËp ®Þnh kho¶n vµ ghi sæ kÕ to¸n chøng tõ ®ã.
- B¶o qu¶n vµ sö dông l¹i chøng tõ trong kú h¹ch to¸n:
trong kú h¹ch to¸n, chøng tõ sau khi ghi sæ kÕ to¸n ph¶i ®îc
b¶o qu¶n vµ cã thÓ t¸i sö dông ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè
liÖu gi÷a sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
- Lu tr÷ chøng tõ : Chøng tõ võa lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ghi
sæ kÕ to¸n, võa lµ tµi liÖu lÞch sö kinh tÕ cña doanh nghiÖp.
V× vËy, sau khi ghi sæ vµ kÕt thóc kú h¹ch to¸n, chøng tõ
®îc chuyÓn sang lu tr÷ theo nguyªn t¾c.
+ Chøng tõ kh«ng bÞ mÊt.
+ Khi cÇn cã thÓ t×m l¹i ®îc nhanh chãng.
+ Khi hÕt thêi h¹n lu tr÷, chøng tõ sÏ ®îc ®a ra
huû.
2. H¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü:
Mçi doanh nghiÖp ®Òu cã mét lîng tiÒn mÆt t¹i quü ®Ó
phôc vô cho nhu cÇu chi tiªu trùc tiÕp hµng ngµy trong s¶n
xuÊt kinh doanh. Th«ng thêng tiÒn gi÷ t¹i doanh nghiÖp bao
gåm : giÊy b¹c ng©n hµng VIÖt Nam, c¸c lo¹i ngo¹i tÖ ,
ng©n phiÕu, vµng b¹c, kim lo¹i quý ®¸ quý ...
§Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c tiÒn mÆt, tiÒn mÆt cña doanh
nghiÖp ®îc tËp trung t¹i quü. Mäi nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn
thu, chi tiÒn mÆt, qu¶n lý vµ b¶o qu¶n tiÒn mÆt ®Òu so thñ
quü chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn. Ph¸p lÖnh kÕ to¸n, thèng kª
nghiªm cÊm thñ quü kh«ng ®îc trùc tiÕp mua, b¸n hµng ho¸,
9
vËt t, kiªm nhiÖm c«ng viÖc tiÕp liÖu hoÆc tiÕp nhiÖm c«ng
viÖc kÕ to¸n.
2.1. Chøng tõ sö dông ®Ó h¹ch to¸n tiÒn mÆt:
ViÖc thu chi tiÒn mÆt t¹i quü ph¶i cã lÖnh thu chi. LÖnh
thu, chi nµy ph¶i cã ch÷ ký cña gi¸m ®èc (hoÆc ngêi cã uû
quyÒn) vµ kÕ to¸n trëng. Trªn c¬ së c¸c lÖnh thu chi kÕ
to¸n tiÕn hµnh lËp c¸c phiÕu thu - chi. Thñ quü sau khi nhËn
®îc phiÕu thu - chi sÏ tiÕn hµnh thu hoÆc chi theo nh÷ng
chøng tõ ®ã. Sau khi ®· thùc hiÖn xong viÖc thu - chi thñ
quü ký tªn ®ãng dÊu “§· thu tiÒn” hoÆc “ §· chi tiÒn” trªn
c¸c phiÕu ®ã, ®ång thêi sö dông phiÕu thu vµ phiÕu chi ®ã
®Ó ghi vµo sæ quü tiÒn mÆt kiªm b¸o caã quü. Cuèi ngµy
thñ quü kiÓm tra l¹i tiÒn t¹i quü, ®èi chiÕu víi b¸o c¸o quü
råi nép b¸o c¸o quü vµ c¸c chøng tõ cho kÕ to¸n.
Ngoµi phiÕu chi, phiÕu thu lµ c¨n cø chÝnh ®Ó h¹ch
to¸n vµo tµi kho¶n 111 cßn cÇn c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan
kh¸c kÌm vµo phiÕu thu hoÆc phiÕu chi nh : GiÊy ®Ò nghÞ
t¹m øng, giÊy thanh to¸n tiÒn tiÒn t¹m øng, ho¸ ®¬n b¸n
hµng, biªn lai thu tiÒn ...
Ta cã phiÕu thu, phiÕu chi vµ sæ quü tiÒn mÆt nh sau:
10
§¬n vÞ: Sè ...................
MÉu 01-TT.
PhiÕu thu Q§ sè 1141 TC/
C§KT
Ngµy 1/ 11/ 1995
Ngµy ................. cña BTC.
Nî ...............
Cã ................
Hä vµ tªn ngêi nép : ......................................
§Þa chØ : ......................................
Lý do nép : .....................................
Sè tiÒn : .................................... (ViÕt
b»ng
ch÷) ........................................................................
..........................................
KÌm theo ........................chøng tõ gèc.
Ngµy th¸ng
n¨m.
Thñ trëng KÕ to¸n Ngêi lËp Ngêi Thñ
®¬n vÞ trëng biÓu nép
quü
11
§¬n vÞ: Sè: .............KT/ KR
Ngµy: ..................
PhiÕu chi
TK Nî Tr¶
cho: ..............................................................
Do «ng
(bµ) .......................................................
CMT ............cÊp
ngµy.........................................
................................. .....................
ký nhËn.
DiÔn gi¶i: ....................................................
......................... ®
........................
KÌm ..................................chøng tõ gèc.
Ngµy
Th¸ng N¨m
Ngµy .................. Trëng phßng KiÓm Thñ
Ngêi lËp
Ngêi nhËn ký tªn: .... kÕ to¸n so¸t quü
phiÕu
12
13
Sæ quü tiÒn mÆt
(Kiªm b¸o c¸o quü)
Ngµy ......th¸ng .......n¨m....
Sè hiÖu chøng DiÔn gi¶i Sè tiÒn
tõ
Thu Chi Thu Chi
Sè d ®Çu ngµy
Ph¸t sinh trong ngµy
..................................
.....
Céng ph¸t sinh
Sè d cuèi ngµy
KÌm theo ............. chøng tõ thu
............ chøng tõ chi.
Ngµy ...........th¸ng...........n¨m....
Thñ quü ký
14
2.2. Tµi kho¶n sö dông vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
Tµi kho¶n ®Ó sö dông ®Ó h¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü lµ
TK 111 “TiÒn mÆt”. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi
kho¶n nµy bao gåm:
Bªn nî:
+ C¸c kho¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng,
b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý nhËp quü, nhËp kho.
+ Sè thõa quü ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ t¨ng khi ®iÒu chØnh.
Bªn cã:
+ C¸c kho¶n tiÒn mÆt ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, kim khÝ
quý, ®¸ quý, vµng , b¹c hiÖn cßn tån quü.
+ Sè thiÕu hôt ë quü ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ gi¶m khi ®iÒu chØnh.
- D nî : C¸c kho¶n tiÒn, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ,vµng, b¹c,
kim khÝ quý, ®¸ quý hiÖn cßn tån quü.
Tµi kho¶n 111 gåm 3 tµi kho¶n cÊp 2.
- Tµi kho¶n 111.1 “ TiÒn ViÖt Nam” ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thu, chi, thõa , thiÕu, tån quü tiÒn ViÖt Nam, ng©n phiÕu t¹i
doanh nghiÖp.
15
- Tµi kho¶n 111.2 “ TiÒn ngo¹i tÖ” ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thu chi, thõa, thiÕu, ®iÒu chØnh tû gi¸, tån qòy ngo¹i tÖ t¹i
doanh nghiÖp quy ®æi ra ®ång ViÖt Nam.
- Tµi kho¶n 111.3 “Vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý” ph¶n
¸nh gi¸ trÞ vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý nhËp, xuÊt thõa,
thiÕu , tån quü theo gi¸ mua thùc tÕ.
C¬ së ph¸p lý ®Ó ghi Nî Tk 111 lµ c¸c phiÕu thu cßn c¬ së
®Ó ghi Cã TK 111 lµ c¸c phiÕu chi.
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n tiÒn mÆt t¹i quü trªn Tk 111:
- ChØ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 111 sè tiÒn mÆt, ng©n
phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý thùc tÕ
nhËp, xuÊt quü.
- C¸c kho¶n tiÒn, vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý do ®¬n
vÞ hoÆc c¸ nh©n kh¸c ký cîc, ký quü t¹i ®¬n vÞ th× qu¶n lú
vµ h¹ch to¸n nh c¸c lo¹i tµi s¶n b»ng tiÒn cña ®¬n vÞ. Riªng
vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý tríc khi nhËp quü ph¶i lµm
®Çy ®ñ c¸c thñ tôc vÒ c©n ®o ®ong ®Õm sè lîng, träng l-
îng vµ gi¸m ®Þnh chÊt lîng, sau ®ã tiÕn hµnh niªm phong cã
x¸c nhËn cña ngêi ký cîc, ký quü trªn dÊu niªm phong.
- Khi tiÕn hµnh nhËp quü, xuÊt quü ph¶i cã phiÕu thu, chi
hoÆc chøng tõ nhËp, xuÊt vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý
vµ cã ®ñ ch÷ ký cña ngêi nhËn, ngêi giao, ngêi cho phÐp
xuÊt, nhËp quü theo quy ®Þnh cña chÕ ®é chøng tõ h¹ch
to¸n.
- KÕ to¸n quü tiÒn mÆt chÞu tr¸ch nhiÖm më sæ vµ gi÷
sæ quü, ghi chÐp theo tr×nh tù ph¸t sinh c¸c kho¶n thu, chi
tiÒn mÆt, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng, b¹c, kim khÝ quý,
16
®¸ quý, tÝnh ra sè tiÒn tån quü ë mäi thêi ®iÓm. Riªng
vµng, b¹c, kim khÝ qóy, ®¸ quý nhËn ký cîc ph¶i theo dâi
riªng trªn mét sæ hoÆc trªn mét phÇn sæ.
- Thñ quü lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n, b¶o qu¶n vµ
thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô xuÊt nhËp tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ,
vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý t¹i quü. Hµng ngµy thñ quü
ph¶i thêng xuyªn kiÓm kª sè tiÒn tån quü thùc tÕ vµ tiÕn
hµnh ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn sæ quü, sæ kÕ to¸n. NÕu cã
chªnh lÖch kÕ to¸n vµ thñ quü ph¶i tù kiÓm tra l¹i ®Ó x¸c
®Þnh nguyªn nh©n vµ kiÕn nghÞ biÖn ph¸p xö lý chªnh
lÖch trªn c¬ së b¸o c¸o thõa hoÆc thiÕu hôt.
2.2.1 KÕ to¸n kho¶n thu chi b»ng tiÒn VIÖt Nam:
a) C¸c nghiÖp vô t¨ng :
Nî TK 111(111.1) : Sè tiÒn nhËp quü.
Cã TK 511 : Thu tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao
vô dÞch vô.
Cã TK 711 : Thu tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Cã TK 721 : Thu tiÒn tõ ho¹t ®éng bÊt thêng.
Cã TK 112 : Rót tiÒn tõ ng©n hµng.
Cã TK 131, 136, 141 : Thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i
thu.
Cã TK 121,128,138, 144, 244: Thu håi c¸c kho¶n
vèn ®Çu t ng¾n h¹n, c¸c kho¶n cho vay, ký cîc, ký quü
b»ng tiÒn.
b) C¸c nghiÖp vô gi¶m :
Nî Tk 112 : TiÒn göi vµo tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng.
Nî TK 121, 221 : Mua chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n
17
Nî TK 144, 244 : ThÕ chÊp , ký cîc, ký quü ng¾n, dµi
h¹n. Nî TK 211, 213 : Mua tµi s¶n cè ®Þnh ®a vµo
sö dông.
Nî Tk 241 : XuÊt tiÒn cho §TXDCB tù lµm.
Nî TK 152, 153, 156 : Mua hµng ho¸, vËt t nhËp kho
( theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
Nî TK 611 : Mua hµng ho¸, vËt t nhËp kho (theo kiÓm
kª ®Þnh kú)
Nî Tk 311, 315 : Thanh to¸n tiÒn vay ng¾n h¹n, nî dµi
h¹n ®Õn h¹n tr¶.
Nî TK 331, 333, 334 : Thanh to¸n víi kh¸ch, nép thuÕ
vµ kho¶n kh¸c cho ng©n s¸ch, thanh to¸n l¬ng vµ c¸c
kho¶n cho CNV.
..........................................
Cã TK 111 (111.1) Sè tiÒn thùc xuÊt quü.
2.2.2. KÕ to¸n c¸c kho¶n thu, chi ngo¹i tÖ :
§èi víi ngo¹i tÖ, ngoµiquy ®æi ra ®ång ViÖt Nam, kÕ to¸n
cßn ph¶i theo dâi nguyªn tÖ trªn tµi kho¶n 007 "Nguyªn tÖ
c¸c lo¹i". ViÖc quy ®æi ra ®ång ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ c¸c
quy ®Þnh sau:
- §èi víi tµi kho¶n thuéc lo¹i chi phÝ, thu nhËp, vËt t, hµng
ho¸, tµi s¶n cè ®Þnh .... dï doanh nghiÖp cã hay kh«ng sö
dông tû gi¸ h¹ch to¸n, khi cã ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng
ngo¹i tÖ ®Òu ph¶i lu«n lu«n ghi sæ b»ng ®ång ViÖt Nam
theo tû gi¸ mua vµo cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng
bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ.
18
- C¸c doanh nghiÖp cã Ýt nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ th× c¸c
tµi kho¶n tiÒn, c¸c tµi kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ ®îc ghi sæ
b»ng ®ång ViÖt Nam theo tû gi¸ mua vµo cña Ng©n hµng
ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nghiÖp vô kinh tÕ ph¸ sinh.
C¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ (nÕu cã) cña c¸c nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh ®îc h¹ch to¸n vµo TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸.
- C¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu nghiÖp vô ph¸t sinh b»ng
ngo¹i tÖ cã thÓ sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ c¸c tµi
kho¶n tiÒn, ph¶i thu, ph¶i tr¶. Sè chªnh lÖch gi÷a tû gi¸
h¹ch to¸n vµ tû gi¸ mua cña Ng©n hµng t¹i thêi ®Óm
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc hach to¸n vµo tµi kho¶n
413.
KÕt cÊu tµi kho¶n 007:
Bªn Nî : Ngo¹i tÖ t¨ng trong kú.
Bªn Cã : Ngo¹i tÖ gi¶m trong kú.
D Nî : Ngo¹i tÖ hiÖn cã.
KÕt cÊu tµi kho¶n 413: Chªnh lÖch tû gi¸.
Bªn Nî : + Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh gi¶m cña vèn
b»ng tiÒn, vËt t, hµng ho¸, nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh t¨ng cña c¸c
kho¶n nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Xö lý chªnh lÖch tû gi¸.
Bªn Cã : + Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh t¨ng cña vèn
b»ng tiÒn, vËt t, hµng ho¸ vµ nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh gi¶m cña c¸c
kho¶n nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ.
+ Xö lý chªnh lÖch tû gi¸.
19
Tµi kho¶n nµy cuèi kú cã thÓ d Cã hoÆc d Nî.
D Nî: Chªnh lÖch tû gi¸ cÇn ph¶i ®îc xö lý.
D Cã: Chªnh lÖch tû gi¸ cßn l¹i.
Sè chªnh lÖch tû gi¸ trªn TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸, chØ
®îc sö lý (ghi t¨ng hoÆc gi¶m vèn kinh doanh, h¹ch to¸n
vµo l·i hoÆc lç) khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm
quyÒn.
Riªng ®èi víi ®¬n vÞ chuyªn kinh doanh mua b¸n ngo¹i
tÖ th× c¸c nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ ®îc quy ®æi ra
®ång VIÖt Nam theo tû gi¸ mua b¸n thùc tÕ ph¸t sinh.
Chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua thùc tÕ vµ gi¸ b¸n ra cña ngo¹i tÖ
®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 711- "Thu nhËp tõ ho¹t ®éng
tµi chÝnh" hoÆc TK 811- Chi phÝ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tû gi¸ ngo¹i tÖ :
- C¸c lo¹i tû gi¸ :
+ Tû gi¸ thùc tÕ: lµ tû gi¸ ngo¹i tÖ ®îc x¸c ®Þnh theo
c¸c c¨n cø cã tÝnh chÊt kh¸ch quan nh gi¸ mua, tû gi¸ do
ng©n hµng c«ng bè.
+ Tû gi¸ h¹ch to¸n: lµ tû gi¸ æn ®iÞnh trong mét kú
h¹ch to¸n, thêng ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû gÝa thùc tÕ lóc
®Çu kú.
- C¸ch x¸c ®Þnh tû gi¸ thùc tÕ nhËp, xuÊt quü nh sau:
+ Tû gi¸ thùc tÕ nhËp quü ghi theo gi¸ mua thùc tÕ
hoÆc theo tû gi¸ do Ng©n hµng c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nhËp
quü hoÆc theo tû gi¸ thùc tÕ khi kh¸ch hµng chÊp nhËn nî
b»ng ngo¹i tÖ.
20