Giải pháp nhằm nâng cao hiệu qủa sử dụng vốn lưu động tại công ty liên doanh việt pháp sản xuất thức ăn gia súc proconco chi nhánh miền bắc
- 78 trang
- file .doc
Môc Lôc
Lêi më ®Çu................................................................1
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp...............................3
1.1. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn lu ®éng............................3
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn lu ®éng..........................3
1.1.2. Vai trß cña vèn lu ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.......4
1.1.3. Ph©n lo¹i vèn lu ®éng.................................................5
1.1.4. C¸c h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn lu ®éng......................7
1.1.5. Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña vèn lu ®éng...................10
1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.......11
1.2.1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng..............11
1.2.2. Lý do ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp.....................................................................12
1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp.....................................................................12
1.2.4. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng trong doanh nghiÖp....................................................14
1.2.5. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng cña doanh nghiÖp......................................................16
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng
t¹i c«ng ty LD ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc
Proconco chi nh¸nh miÒn B¾c................................19
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Proconco...................................19
2.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Proconco - chi
nh¸nh miÒn B¾c................................................................19
2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña C«ng ty Proconco
- chi nh¸nh miÒn B¾c.........................................................21
2.1.3. HÖ thèng c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c
phßng ban cña C«ng ty PROCONCO - chi nh¸nh miÒn B¾c......22
2.1.4. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty
Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c...........................................27
2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty Proconco
trong nh÷ng n¨m qua (2002, 2003)...................................29
2.2.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty n¨m 2002, 2003.....29
2.2.2. KÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2002, 2003..........31
2.3. T×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng cña c«ng ty proconco
chi nh¸nh miÒn b¾c trong nh÷ng n¨m qua.......................33
2.3.1. Nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng..................................33
2.3.2. C¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng cña c«ng ty Proconco chi nh¸nh
miÒn B¾c..........................................................................35
2.3.3. Qu¶n lý vèn lu ®éng cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. 36
2.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty
Proconco chi nh¸nh miÒn B¾c trong thêi gian qua............37
2.4.1. Ph©n tÝch nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng cña C«ng ty Proconco........................................37
2.4.2. Mét sè thµnh tùu cña C«ng ty Proconco trong qu¶n lý vèn
lu ®éng.............................................................................41
2.4.3. Mét sè tån t¹i trong qu¶n lý vèn lu ®éng vµ nguyªn nh©n
........................................................................................42
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qña sö
dông vèn lu ®éng cña c«ng ty proconco chi nh¸nh
miÒn b¾c.............................................44
3.1. ph¬ng híng ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian tíi. 44
3.2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng t¹i c«ng ty proconco - chi nh¸nh miÒn b¾c..............45
3.2.1.N©ng cao hiÖu qña qu¶n lý vèn lu ®éng.......................45
3.2.2. T×m kiÕm nguån tµi trî..............................................50
3.2.3. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh
........................................................................................50
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ.........................................................51
3.3.1. KiÕn nghÞ víi nhµ níc................................................51
3.3.2.KiÕn nghÞ víi c¬ quan chñ qu¶n...................................52
KÕt luËn..................................................................53
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o.......................................54
Lêi më ®Çu
***
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bÊt kú
mét doanh nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt
®Þnh vµ nguån tµi trî t¬ng øng, vèn chÝnh lµ tiÒn ®Ò cña
s¶n xuÊt kinh doanh, song viÖc sö dông vèn nh thÕ nµo
®Ó cã hiÖu qu¶ cao míi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù
t¨ng trëng cña mçi doanh nghiÖp. V× vËy víi bÊt cø mét
doanh nghiÖp nµo khi sö dông vèn s¶n xuÊt nãi chung vµ
vèn lu ®éng nãi riªng ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn hiÖu qu¶
cña nã mang l¹i. Trong c¸c doanh nghiÖp Vèn lu ®éng lµ
mét bé phËn quan träng cña vèn ®Çu t nãi riªng vµ vèn
s¶n xuÊt nãi chung, sö dông Vèn lu ®éng lµ mét nh©n tè
¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ cïng song song tån t¹i vµ c¹nh tranh
gay g¾t lÉn nhau, cho dï lµ doanh nghiÖp nhµ níc hay lµ
doanh nghiÖp liªn doanh th× ®Òu lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh
tÕ tù chñ, tù tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tù
chñ trong viÖc t×m ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt, tù
chñ vÒ vèn. §Ó tån t¹i ph¸t triÓn, ®øng v÷ng trong c¹nh
tranh th× bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ®Òu ph¶i
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò sö dông vèn s¶n xuÊt nãi chung
vµ Vèn lu ®éng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt nh»m ®em l¹i lîi
nhuËn nhiÒu nhÊt cho doanh nghiÖp. V× vËy nh»m n©ng
1
cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn lu ®éng cã ý nghÜa v« cïng to
lín ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt nãi
chung vµ cña mçi doanh nghiÖp nãi riªng.
Tõ viÖc nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña vèn s¶n
xuÊt nãi chung vµ Vèn lu ®éng nãi riªng trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh thÊy ®îc vai trß quan träng
cña viÖc cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn lu
®éng ®èi víi C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt thøc
¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c còng nh bÊt kú
mét doanh nghiÖp, c«ng ty nµo kh¸c. Qua thêi gian thùc
tËp C«ng ty Proconco ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c«
chó, c¸c chÞ trong phßng ban cña C«ng ty vµ ®îc sù híng
dÉn cña c« gi¸o Th.s Ph¹m Hång V©n, em ®· chän ®Ò t¹i:
"Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn lu
®éng t¹i C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt
thøc ¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c ".
Chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qña sö
dông Vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông Vèn lu
®éng t¹i C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt
thøc ¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông Vèn lu ®éng ë C«ng ty Proconco - chi nh¸nh
miÒn B¾c.
Trong thêi gian thùc tËp ë c«ng ty, em ®· n¾m b¾t
vµ x©m nhËp thùc tÕ, cñng cè kiÕn thøc lý luËn ®· tiÕp
2
thu ®îc trong nhµ trêng. Víi t c¸ch lµ mét sinh viªn thùc
tËp em ®· m¹nh d¹n nªu nh÷ng nhËn xÐt chung vµ mét
vµi ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n lý sö dông Vèn lu
®éng cña C«ng ty Proconco - chi nh¸nh miÖn B¾c, tõ ®ã
®a ra nh÷ng ph¬ng híng biÖn ph¸p cã tÝnh kh¶ thi, phï
hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña c«ng ty.
Do thêi gian thùc tËp cã h¹n tr×nh ®é chuyªn m«n
cßn h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu xãt nhÊt ®Þnh, em rÊt mong nhËn ®îc sù
®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó ®Ó
chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o Th¹c sü Ph¹m
Hång V©n vµ c¸c c« chó, c¸c chÞ phßng tµi vô cña c«ng ty
®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Ch¬ng 1
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp
1.1. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn lu ®éng
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn lu ®éng
1.1.1.1. Kh¸i niÖm vèn lu ®éng
§èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, vèn lµ yÕu tè quan
träng hµng ®Çu, mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Ó tiÕn
hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
3
Vèn kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét lo¹i qòy
tiÒn tÖ ®Æc biÖt. Môc tiªu cña qòy lµ ®Ó phôc vô cho
s¶n xuÊt kinh doanh tøc lµ víi môc ®Ých tÝch lòy, kh«ng
ph¶i víi môc ®Ých tiªu dïng nh mét lo¹i qòy tiÒn tÖ kh¸c
trong doanh nghiÖp. Vèn kinh doanh ph¶i cã tríc khi diÔn
ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ngêi ta ®· nãi vèn lµ sè
tiÒn ph¶i ®îc øng tríc cho kinh doanh. Song kh¸c víi c¸c
lo¹i quü tiÒn tÖ kh¸c, vèn kinh doanh sau khi øng ra, ®îc
sö dôngvµo kinh doanh vµ sau mét chu kú ho¹t ®éng ph¶i
®îc thu vÒ ®Ó ®¸p øng cho chu kú ho¹t ®éng kinh doanh
sau. Vèn kinh doanh kh«ng thÓ bÞ tiªu mÊt ®i nh c¸c lo¹i
qòy kh¸c, v× mÊt vèn kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp
®ång nghÜa víi nguy c¬ ph¸ s¶n.
Vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn
kinh doanh, ®îc øng ra ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n lu ®éng
s¶n xuÊt vµ c¸c tµi s¶nlu th«ng nh»m phôc vô qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nh nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu
.. vµ tµi s¶n ë kh©u s¶n xuÊt nh s¶n phÈm dë dang ®ang
chÕ t¹o, b¸n thµnh phÈm, chi phÝ chê ph©n bæ. Cßn tµi
s¶n lu th«ng cña doanh nghiÖp gåm c¸c s¶n phÈm cha tiªu
thô ®îc (hµng tån kho), vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i
thu.
1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng vËn ®éng liªn tôc trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh theo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau theo tõng
®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh
4
vËn ®éng cña vèn lu ®éng, díi t¸c ®éng cña ho¹t ®éng
lao ®éng s¶n xuÊt vµ t¸c ®éng bªn ngoµi lµm cho gi¸ trÞ
sö dông cña nã t¨ng lªn do cã sù kÕt tinh cña lao ®éng
sèng vµ chi phÝ cña lao ®éng vËt hãa ®îc sö dông trong
qóa tr×nh s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh vËn ®éng ®ã ®îc chuyÓn
qua c¸c kh©u: Vèn trong dù tr÷ s¶n xuÊt, vèn trong s¶n
xuÊt vµ vèn trong kh©u tiªu thô. Qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc kh«ng ngõng nªn
vèn lu ®éng cã tµi chÝnh chu kú. Tèc ®é lu©n chuyÓn cña
vèn lu ®éng cµng lín th× hiÖu qña sö dông cña vèn lu
®éng cµng cao. Muèn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra liªn
tôc th× doanh nghiÖp cÇn cã ®ñ vèn vµ ph©n bæ hîp lý
trong tõng giai ®o¹n, tõng thêi kú cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña vèn lu ®éng lµ gi¸ trÞ cña nã
®îc chuyÓn dÞch mét lÇn, hoµn toµn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm
vµ ®îc thu håi khi tiªu thô s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy còng
kh¸c víi vèn cè ®Þnh vµ gi¸ trÞ cña vèn cè ®Þnh ®îc
chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm díi h×nh
thøc khÊu hao.
1.1.2. Vai trß cña vèn lu ®éng trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng cña tµi chÝnh
doanh nghiÖp cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng, chi phèi
tÊt c¶ c¸c kh©u cña qóa tr×nh kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp. Trong nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c cña ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng qu¶n lý hiÖu qña sö
dông vèn nãi chung vµ qu¶n lý hiÖu qña sö dông vèn lu
5
®éng nãi riªng lµ néi dung träng t©m nhÊt, cã tÝnh chÊt
quyÕt ®Þnh tíi møc ®é t¨ng trëng hoÆc suy tho¸i cña mét
doanh nghiÖp. Vèn lu ®éng cßn lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt
kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Trong
cïng mét lóc vèn l doing cña doanh nghiÖp ®îc ph©n bæ
trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ tån t¹i díi nh÷ng
h×nh th¸i kh¸c nhau. Muèn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®îc
tiÕn hµnh liªn tôc, doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ vèn ®Çu t
vµo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau ®ã.
Vèn lu ®éng tham gia toµn bé vµ mét lÇn vµo chu kú
s¶n xuÊt, nã lµ bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ s¶n phÈm, dÞch
vô. Do vËy chi phÝ vÒ vèn lu ®éng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt hay dÞch vô hoµn thµnh. Gi¸
thµnh lµ mét c«ng cô quan träng cña doanh nghiÖp ®Ó
kiÓm so¸t t×nh h×nh ho¹t ®èng s¶n xuÊt kinh doanh. Do
vËy viÖc qu¶n lý vèn lu ®éng gióp doanh nghiÖp cã thÓ
xem xÐt t×nh h×nh s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng vµ hiÖu
qña thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü thuËt ®Õn s¶n
xuÊt, ph¸t hiÖn vµ t×m ra nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm ®Ó cã
biÖn ph¸p lo¹i trõ.
Bªn c¹nh ®ã vèn lu ®éng cßn lµ c«ng cô ph¶n ¸nh vµ
®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vËt t. Trong doanh
nghiÖp sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng thÓ sù vËn ®éng
cña vËt t. Vèn lu ®éng nhiÒu hay Ýt sÏ ph¶n ¸nh vËt t
hµng hãa n»m trªn c¸c kh©u cßn nhiÒu hay Ýt. MÆt kh¸c
vèn lu ®éng lu©n chuyÓn nhanh hay chem. Cßn ph¶n ¸nh
sè lîng vËt t sö dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ. Do vËy th«ng
qua t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn lu ®éng cã thÓ ®¸nh gi¸
6
mét c¸ch kÞp thêi cña viÖc mua s¾m vËt t dù tr÷, s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
1.1.3. Ph©n lo¹i vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng cã mét ¶nh hëng rÊt lín ®Õn doanh
nghiÖp, chÝnh v× thÕ ®Ó cã thÓ qu¶n lý vµ sö dông vèn
mét c¸ch cã hiÖu qña ngêi ta oph¶i ph©n lo¹i vèn lu ®éng
®Ó dÔ qu¶n lý. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn lu ®éng nh:
1.1.3.1. Ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh tuÇn hoµn,
lu©n chuyÓn vèn lu ®éng
Theo c¸ch nµy vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ
chia thµnh 3 lo¹i:
Vèn lu ®éng trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt: bao gåm gi¸
trÞ c¸c kho¶n vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu
®éng lùc, phô tïng thay thÕ c«ng cô lao ®éng nhá..
Vèn lu ®éng trong kh©u s¶n xuÊt: bao gåm c¸c kho¶n
gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, c¸c kho¶n
chi phÝ chê kÕt chuyÓn..
Vèn lu ®éng trong kh©u lu th«ng: bao gåm gi¸ trÞ
thµnh phÈm, vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n vèn ®Çu t ng¾n
h¹n, c¸c kho¶n thÕ chÊp, ký cîc, ký qòy ng¾n h¹n, c¸c
kho¶n vèn trong thanh to¸n (c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c
kho¶n t¹m øng..)
C¸ch ph©n lo¹i nµy cho thÊy vai trß cña sù ph©n bè cña
vèn lu ®éng trong tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn lu
®éng sao cho cã hiÖu qña sö dông cao nhÊt.
7
1.1.3.2. Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
Theo c¸ch nµy vèn lu ®éng cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i:
Vèn vËt t hµng hãa: Lµ c¸c kho¶n vèn lu ®éng cã h×nh
th¸i biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt cô thÓ nh nguyªn nhiªn
vËt liÖu, s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, thµnh
phÈm.
Vèn b»ng tiÒn: Bao gåm c¸c kho¶n vèn tiÒn tÖ nh tiÒn
mÆt, tån qòy, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c kho¶n vèn trong
thanh to¸n, c¸c kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n vµ c¸c lo¹i
chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n cao nh cæ phiÕu, tr¸i
phiÕu..
1.1.3.3. Ph©n lo¹i theo hÖ së h÷u vèn
Theo c¸ch nµy ngêi ta chia vèn lu ®éng thµnh 2 lo¹i:
Vèn chñ së h÷u: Lµ sè vèn lu ®éng thuéc quyÒn së h÷u
cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn
chiÕm h÷u, chi phèi vµ ®Þnh ®o¹t. Tïy theo lo¹i h×nh
doanh nghiÖp cã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhaumµ
vèn chñ së h÷u cã néi dung cô thÓ riªng nh: vèn ®Çu t
tõ ng©n s¸ch Nhµ níc, vèn do chñ doanh nghiÖp bá ra,
vèn gãp cæ phÇn,...
C¸c kho¶n nî: Lµ c¸c kho¶n vèn lu ®éng ®îc h×nh
thµnh tõ vèn vay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i hoÆc c¸c
tæ chøc tµi chÝnh, vèn vay th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i
phiÕu, c¸c kho¶n tÝn dông cña kh¸ch hµng cha thanh
to¸n.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ thÊy kÕt cÊu vèn lu ®éng
cña doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh b»ng vèn cña b¶n th©n
8
doanh nghiÖp hay tõ c¸c kho¶n nî. Tõ ®ã cã c¸c quyÕt
®Þnh trong huy ®éng vµ qu¶n lý, sö dông vèn lu ®éng hîp
lý h¬n.
1.1.3.4. Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh
NÕu xÐt lµ nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp cã thÓ chia thµnh c¸c nguån nh sau:
Nguån vèn ®iÒu lÖ: Lµ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thµnh
tõ nguån vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu khi thµnh lËp hoÆc
nguån vèn ®iÒu lÖ bæ sung trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nguån vèn nµy còng cã
sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau.
Nguån vèn tù bæ xung: Lµ sè vèn do doanh nghiÖp tù
bæ xung trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp ®îc t¸i ®Çu t.
Nguån vèn liªn doanh liªn kÕt: lµ sè vèn lu ®éng ®îc
h×nh thµnh tõ vèn gãp liªn doanh cña c¸c bªn tham gia
doanh nghiÖp liªn doanh. Vèn gãp liªn doanh cã thÓ
b»ng tiÒn mÆt hoÆc vËt t, hµng hãa..
Nguån vèn ®i vay: lµ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thµnh tõ
vèn vay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn
dông hoÆc vay b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh
nghiÖp.
ViÖc ph©n chia vèn lu ®éng theo nguån h×nh thµnh
gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®îc c¬ cÊu nguån tµi trî cho
nhu cÇu vèn lu ®éng trong kinh doanh cña m×nh. Tõ gãc
®é qu¶n lý tµi chÝnh mäi nguån tµi trî ®Òu cã chi phÝ sö
9
dông cña nã.Do ®ã doanh nghiÖp cÇn xem xÐt c¬ cÊu
nguån tµi trî tèi u ®Ó gi¶m thÊp chi phÝ sö dông vèn cña
m×nh.
1.1.4. C¸c h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn lu ®éng
Tõ c¸c ph©n lo¹i trªn doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®-
îc kÕt cÊu vèn lu ®éng cña m×nh theo nh÷ng tiªu thøc
kh¸c nhau. KÕt cÊu vèn lu ®éng ph¶n ¸nh c¸c thµnh phÇn
vµ mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c thµnh vèn lu ®éng chiÕm
trong tæng sè vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kÕt cÊu vèn lu ®éng
còng kh«ng gièng nhau. ViÖc ph©n tÝch vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp theo c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau sÏ
gióp doanh nghiÖp hiÓu râ h¬n vÒ sè vèn lu ®éng mµ
m×nh ®anh qu¶n lý vµ sö dông. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng
c¸c träng ®iÓm ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý vèn lu ®éng
hiÖu qu¶ h¬n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh
nghiÖp. TÊt nhiªn viÖc qu¶n lý trªn c¸c mÆt, c¸c kh©u vµ
tõng thµnh phÇn vèn lu ®éng, thÕ nhng viÖc tËp chung
c¸c biÖn ph¸p vµo qu¶n lý nh÷ng bé phËn chiÕm tû träng
lín cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc t¨ng nhanh vßng
quay vµ tiÕt kiÖm vèn lu ®éng. MÆt kh¸c th«ng qua viÖc
thay ®æi kÕt cÊu vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp trong
nh÷ng thêi kú kh¸c nhau cã thÓ thÊy ®îc nh÷ng biÕn ®æi
tÝch cùc hoÆc nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt chÊt lîng trong c«ng
t¸c qu¶n lý vèn lu ®éng cña tõng doanh nghiÖp.
Vèn lu ®éng cã c¸c biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tµi s¶n nh:
10
TiÒn mÆt: Gåm c¸c kho¶n tiÒn trong kÐt vµ tiÒn göi
ng©n hµng. TiÒn mÆt kh«ng sinh l·i nªn viÖc gi÷ mét
kho¶n tiÒn mÆt hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh
to¸n tøc thêi nhng vÉn ph¶i tËn dông ®îc tèi ®a kh¶
n¨ng sinh lîi cña ®ång vèn.
Dù tr÷: §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ diÔn
ra liªn tôc, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i dù tr÷ nguyªn vËt
liÖu, hµng ho¸... ViÖc dù tr÷ nµy lµ cÇn thiÕt v× kh«ng
ph¶i lóc nµo doanh nghiÖp còng cã thÓ tiÕn hµnh mua
trªn thÞ trêng vµ ®¶m b¶o ®îc tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh
doanh. Tuy nhiªn viÖc dù tr÷ l¹i ph¸t sinh c¸c chi phÝ
bÕn b·i, nhµ xëng, b¶o qu¶n... ChÝnh v× thÕ viÖc x¸c
®Þnh mét møc dù tr÷ hîp lý lµ vÊn ®Ò v« cïng quan
träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ph¶i
tÝnh to¸n sao cho võa ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh
võa h¹ ®îc chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt. Do gi¸ c¶ thÞ tr-
êng còng ¶nh hëng tíi møc dù tr÷ v× nã cã thÓ ®em l¹i
lîi nhuËn hoÆc thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp. ChÝnh v×
thÕ khi x¸c ®Þnh møc dù tr÷ ph¶i tÝnh ®Õn nhiÒu yÕu
tè nh thÞ trêng, chi phÝ, tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh..
§Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n: ViÖc gi÷ qu¸ nhiÒu tiÒn mÆt
lµ kh«ng cÇn thiÕt v× kh¶ n¨ng sinh lêi cña viÖc gi÷
tiÒn mÆt kh«ng cao. ChÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp cã
thÓ chuyÓn sang gi÷ chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n
cao nh tÝn phiÕu kho b¹c. Ngoµi ra nÕu doanh nghiÖp
thõa tiÒn th× cã thÓ cho vay ng¾n h¹n hoÆc ®Çu t gãp
vèn liªn doanh liªn kÕt..
11
C¸c kho¶n ph¶i thu: §©y lµ bé phËn quan träng vµ
chiÕm tû träng lín trong vèn lu ®éng cña c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ coi ®©y
lµ kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i mµ doanh nghiÖp cÊp cho
kh¸ch hµng vµ c¸c ®èi t¸c lµm ¨n kinh doanh.
ViÖc tån t¹i c¸c kho¶n thu lµ thùc t¹i kh¸ch quan trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay.
C¸c ®èi t¸c khi mua hµng cha cã tiÒn tr¶ ngay vµ doanh
nghiÖp còng cha thùc sù cÇn tiÒn th× kho¶n tÝn dông nµy
®îc n¶y sinh. §iÒu nµy cã lîi cho c¶ hai bªn mua vµ b¸n.
Bªn mua ®îc tr¶ thªm., bªn b¸n th× b¸n ®îc hµng vµ gi÷
®îc b¹n hµng.
Tuy nhiªn kho¶n tÝn dông nµy còng mang l¹i mét sè chi
phÝ tõ viÖc ®ßi nî tíi c¸c kho¶n rñi ro mµ doanh nghiÖp cã
thÓ ph¶i gÆp ph¶i. Rñi ro lín nhÊt mµ doanh nghiÖp cã thÓ
gÆp ph¶i lµ vì nî tøc lµ kh¸ch h¸ng mÊt kh¶ n¨ng thanh
to¸n cho kho¶n tÝn dông ®îc hëng. V× thÕ, vÊn ®Ò ®Æt
ra lµ tríc khi cÊp tÝn dông th¬ng m¹i, doanh nghiÖp ph¶i
nghiªn cøu kü vÒ ®èi t¸c cña m×nh, nhÊt lµ vÒ kh¶ n¨ng
thanh kho¶n vµ uy tÝn cña ®èi t¸c.
Tµi s¶n lu ®éng kh¸c:
o T¹m ømg: Lµ kho¶n doanh nghiÖp chi tríc cho ngêi
nhËn ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®îc l·nh ®¹o C«ng ty
giao.
o Chi tr¶ tríc: Lµ kho¶n chi phÝ mµ thùc tÕ doanh
nghiÖp ®· chi ra nhng cha ®îc tÝnh vµo chi phÝ
trong kú.
12
1.1.5. Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng cã sù ¶nh hëng trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ
®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u trong s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh v×
thÕ nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù sèng cßn cña doanh
nghiÖp. V× thÕ mµ cÇn ph¶i theo dâi mäi biÕn ®éng cña
vèn lu ®éng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh kÞp thêi. Cã ba kh¶
n¨ng biÕn ®éng cña vèn lu ®éng:
1.1.5.1. BiÕn ®éng t¨ng vèn lu ®éng
Trêng hîp nµy th× tÝnh æn ®Þnh cña doanh nghiÖp
t¨ng, v× vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp ®ang ®îc ®¶m
b¶o vµ t¨ng lªn. Tuy nhiªn ®Ó tr¶ gi¸ cho sù æn ®Þnh
nµy, doanh nghiÖp ph¶i hy sinh mét phÇn lîi nhuËn do ph¶i
bï ®¾p tõ nguån nî dµi h¹n lµm chi phÝ vèn cao lªn. Trong
trêng hîp vèn lu ®éng t¨ng do t¨ng vèn chñ së h÷u th×
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt lªn nhng doanh
nghiÖp ph¶i chÞu chi phÝ c¬ héi v× nÕu vèn ®ã ®a vµo
®Çu t cã thÓ sÏ ®¹t tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n. NÕu vèn lu
®éng t¨ng do ®Çu t tõ ngoµi vµo th× doanh nghiÖp cã
thÓ ph¶i chÞu chia sÎ quyÒn kiÓm so¸t C«ng ty.
1.1.5.2. Vèn lu ®éng æn ®Þnh
§©y lµ trêng hîp vèn lu ®éng trong C«ng ty æn ®Þnh
do C«ng ty æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®iÒu chØnh
c¬ cÊu ®Çu t do lîi nhuËn kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng kh«ng
®¹t tû suÊt lîi nhuËn yªu cÇu.
T¹i mçi thêi ®iÓm, vèn lu ®éng cã mét møc yªu cÇu
®Ó ®¹t ®îc ®é an toµn mµ doanh nghiÖp cµn ®Ó tµi trî
cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. ChÝnh v×
13
thÕ còng cã thÓ trong trêng hîp kh«ng cã biÕn ®éng g×
lín, doanh nghiÖp còng kh«ng më réng quy m« ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh th× vèn lu ®éng vÉn gi÷ ®îc æn
®Þnh. §iÒu nµy còng cho thÊy sù æn ®Þnh trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
1.1.5.3. BiÕn ®éng gi¶m vèn lu ®éng
Khi doanh nghiÖp gi¶m vèn lu ®éng sÏ lµm cho møc
an toµn tµi chÝnh cña doanh nghiªp gi¶m xuèng. Tuy nhiªn
nÕu viÖc gi¶m vèn lu ®éng nµy vÉn ®¶m b¶o ®ñ vèn tµi
trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
th× nã l¹i cã ¶nh hëng tÝch cùc v× kho¶n tiÒn ®îc mang
®Þ ®Çu t sÏ mang vÒ tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n lµ ®Ó
trong quü vèn lu ®éng.
1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp
1.2.1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ vèn lu
®éng trong doanh nghiÖp. Trong khu«n khæ luËn v¨n nµy
chóng ta ®øng trªn quan ®iÓm n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng sao tøc lµ lµm sao ®Ó chØ ph¶i bá ra
mét lîng vèn nhá nhÊt mµ thu vÒ ®îc lîi nhuËn lín nhÊt.
HiÖu qña sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã
vai trß trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qña sö dông vèn cña
doanh nghiÖp, bëi kh¸c víi vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng cÇn
c¸c biÖn ph¸p linh ho¹t, kÞp thêi phï hîp víi tõng thêi ®iÓm
14
th× míi ®em l¹i hiÖu qña cao. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n
xuÊt, chÝnh s¸ch dù tr÷ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp vµ nã còng cã ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qña kinh
doanh cuèi cïng cña doanh nghiÖp.
HiÖu qña sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã
thÓ hiÓu lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai
th¸c vµ qu¶n lý vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o
lîi nhuËn tèi ®a víi sè lîng vèn lu ®éng sö dông víi chi phÝ
thÊp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng lµ yªu cÇu
tÊt yÕu kh¸ch quan cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng. MÆc dï hÇu hÕt c¸c vô ph¸ s¶n trong kinh
doanh lµ hÖ qu¶ cña nhiÒu yÕu tè, chø kh«ng ph¶i chØ
®¬n thuÇn do qu¶n trÞ vèn lu ®éng tåi. Nhng còng cÇn
thÊy r»ng sù bÊt lùc cña mét sè doanh nghiÖp trong viÖc
ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ c¸c tµi s¶n lu
®éng vµ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n hÇu nh lµ mét nguyªn
nh©n dÉn ®Õn thÊt b¹i cuèi cïng cña hä.
1.2.2. Lý do ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn
lu ®éng cña doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp muèn tån
t¹i vµ ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp
cÇn quan t©m lµ tÝnh hiÖu qu¶. ChØ khi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ doanh nghiÖp míi cã thÓ tù
trang tr¶i chi phÝ ®· bá ra, lµm nghÜa vô víi ng©n s¸ch
Nhµ níc vµ quan träng h¬n lµ duy tr× vµ ph¸t triÓn quy
15
m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña mét lo¹t c¸c chØ
tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qña cña c¸c yÕu tè bé phËn. Trong ®ã,
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng g¾n liÒn víi lîi Ých cña
doanh nghiÖp còng nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp
1.2.3.1. Vßng quay vèn lu ®éng
ViÖc sö dông vèn lu ®éng ®¹t hiÖu qu¶ cã cao hay
kh«ng biÓu hiÖn tríc hÕt ë tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cña
doanh nghiÖp nhanh hay chËm. Vèn lu ®éng lu©n chuyÓn
cµng nhanh th× hiÖu suÊt sö dông vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp cµng cao vµ ngîc l¹i.
Doanh thu thuÇn
Vßng quay VL§ = –––––––
VL§
ChØ tiªu vßng quay vèn lu ®éng ph¶n ¸nh trong mét
n¨m vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lu©n chuyÓn ®îc bao
nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt. Møc
doanh lîi vèn lu ®éng cµng cao chøng tá hiÖu qña sö dông
vèn lu ®éng cµng cao.
1.2.3.2. Møc ®¶m nhiÖm vèn lu ®éng
VL§
HÖ sè ®¶m nhiÖm = –––––
VL§ Doanh thu thuÇn
16
ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó t¹o ra 1 ®ång doanh thu
thuÇn cÇn bao nhiªu ®ång vèn lu ®éng. ChØ tiªu nµy cµng
nhá cµng tèt ®èi víi doanh nghiÖp, v× khi ®ã tû suÊt lîi
nhuËn cña mét ®ång vèn lu ®éng sÏ t¨ng lªn
1.2.3.3. Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng
Doanh thu (Thêi gian 1 Thêi gian 1
Møc tiÕt thuÇn kú vßng vßng
kiÖm ph©n tÝch x lu©n chuyÓn kú - lu©n chuyÓn
VL§ = ––––– ph©n tÝch kú gèc)
360
Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng sè vèn lu ®éng doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc do
t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn. Doanh nghiÖp cµng t¨ng ®îc vßng quay vèn lu ®éng th×
cµng cã kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm ®îc vèn lu ®éng, cµng n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng.
360
Thêi gian 1 vßng = –––––––
lu©n chuyÓn VL§ Sè vßng quay VL§
Thêi gian 1 vßng lu©n chuyÓn vèn lu ®éng cho biÕt
trong kho¶ng thêi gian bao nhiªu ngµy th× vèn lu ®éng
lu©n chuyÓn ®îc mét vßng, chØ tiªu nµy cµng bÐ cho thÊy
tèc ®é lu chuyÓn vèn lu ®éng cµng nhanh.
1.2.3.4. Mét sè chØ tiªu kh¸c
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, hiÖu qña sö dông vèn lu ®éng
cßn ®îc ®¸nh gi¸ qua mét sè chØ tiªu sau:
Vßng quay hµng tån kho:
Doanh thu thuÇn
Vßng quay hµng tån kho = ––––––––
Gi¸ trÞ hµng tån kho
17
Lêi më ®Çu................................................................1
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp...............................3
1.1. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn lu ®éng............................3
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn lu ®éng..........................3
1.1.2. Vai trß cña vèn lu ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.......4
1.1.3. Ph©n lo¹i vèn lu ®éng.................................................5
1.1.4. C¸c h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn lu ®éng......................7
1.1.5. Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña vèn lu ®éng...................10
1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.......11
1.2.1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng..............11
1.2.2. Lý do ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp.....................................................................12
1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp.....................................................................12
1.2.4. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng trong doanh nghiÖp....................................................14
1.2.5. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng cña doanh nghiÖp......................................................16
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng
t¹i c«ng ty LD ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc
Proconco chi nh¸nh miÒn B¾c................................19
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Proconco...................................19
2.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Proconco - chi
nh¸nh miÒn B¾c................................................................19
2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña C«ng ty Proconco
- chi nh¸nh miÒn B¾c.........................................................21
2.1.3. HÖ thèng c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c
phßng ban cña C«ng ty PROCONCO - chi nh¸nh miÒn B¾c......22
2.1.4. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty
Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c...........................................27
2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty Proconco
trong nh÷ng n¨m qua (2002, 2003)...................................29
2.2.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty n¨m 2002, 2003.....29
2.2.2. KÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2002, 2003..........31
2.3. T×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng cña c«ng ty proconco
chi nh¸nh miÒn b¾c trong nh÷ng n¨m qua.......................33
2.3.1. Nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng..................................33
2.3.2. C¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng cña c«ng ty Proconco chi nh¸nh
miÒn B¾c..........................................................................35
2.3.3. Qu¶n lý vèn lu ®éng cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. 36
2.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty
Proconco chi nh¸nh miÒn B¾c trong thêi gian qua............37
2.4.1. Ph©n tÝch nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng cña C«ng ty Proconco........................................37
2.4.2. Mét sè thµnh tùu cña C«ng ty Proconco trong qu¶n lý vèn
lu ®éng.............................................................................41
2.4.3. Mét sè tån t¹i trong qu¶n lý vèn lu ®éng vµ nguyªn nh©n
........................................................................................42
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qña sö
dông vèn lu ®éng cña c«ng ty proconco chi nh¸nh
miÒn b¾c.............................................44
3.1. ph¬ng híng ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian tíi. 44
3.2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng t¹i c«ng ty proconco - chi nh¸nh miÒn b¾c..............45
3.2.1.N©ng cao hiÖu qña qu¶n lý vèn lu ®éng.......................45
3.2.2. T×m kiÕm nguån tµi trî..............................................50
3.2.3. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh
........................................................................................50
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ.........................................................51
3.3.1. KiÕn nghÞ víi nhµ níc................................................51
3.3.2.KiÕn nghÞ víi c¬ quan chñ qu¶n...................................52
KÕt luËn..................................................................53
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o.......................................54
Lêi më ®Çu
***
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bÊt kú
mét doanh nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt
®Þnh vµ nguån tµi trî t¬ng øng, vèn chÝnh lµ tiÒn ®Ò cña
s¶n xuÊt kinh doanh, song viÖc sö dông vèn nh thÕ nµo
®Ó cã hiÖu qu¶ cao míi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù
t¨ng trëng cña mçi doanh nghiÖp. V× vËy víi bÊt cø mét
doanh nghiÖp nµo khi sö dông vèn s¶n xuÊt nãi chung vµ
vèn lu ®éng nãi riªng ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn hiÖu qu¶
cña nã mang l¹i. Trong c¸c doanh nghiÖp Vèn lu ®éng lµ
mét bé phËn quan träng cña vèn ®Çu t nãi riªng vµ vèn
s¶n xuÊt nãi chung, sö dông Vèn lu ®éng lµ mét nh©n tè
¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ cïng song song tån t¹i vµ c¹nh tranh
gay g¾t lÉn nhau, cho dï lµ doanh nghiÖp nhµ níc hay lµ
doanh nghiÖp liªn doanh th× ®Òu lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh
tÕ tù chñ, tù tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tù
chñ trong viÖc t×m ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt, tù
chñ vÒ vèn. §Ó tån t¹i ph¸t triÓn, ®øng v÷ng trong c¹nh
tranh th× bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ®Òu ph¶i
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò sö dông vèn s¶n xuÊt nãi chung
vµ Vèn lu ®éng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt nh»m ®em l¹i lîi
nhuËn nhiÒu nhÊt cho doanh nghiÖp. V× vËy nh»m n©ng
1
cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn lu ®éng cã ý nghÜa v« cïng to
lín ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt nãi
chung vµ cña mçi doanh nghiÖp nãi riªng.
Tõ viÖc nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña vèn s¶n
xuÊt nãi chung vµ Vèn lu ®éng nãi riªng trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh thÊy ®îc vai trß quan träng
cña viÖc cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn lu
®éng ®èi víi C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt thøc
¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c còng nh bÊt kú
mét doanh nghiÖp, c«ng ty nµo kh¸c. Qua thêi gian thùc
tËp C«ng ty Proconco ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c«
chó, c¸c chÞ trong phßng ban cña C«ng ty vµ ®îc sù híng
dÉn cña c« gi¸o Th.s Ph¹m Hång V©n, em ®· chän ®Ò t¹i:
"Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn lu
®éng t¹i C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt
thøc ¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c ".
Chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qña sö
dông Vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông Vèn lu
®éng t¹i C«ng ty liªn doanh ViÖt - Ph¸p s¶n xuÊt
thøc ¨n gia sóc Proconco - chi nh¸nh miÒn B¾c.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông Vèn lu ®éng ë C«ng ty Proconco - chi nh¸nh
miÒn B¾c.
Trong thêi gian thùc tËp ë c«ng ty, em ®· n¾m b¾t
vµ x©m nhËp thùc tÕ, cñng cè kiÕn thøc lý luËn ®· tiÕp
2
thu ®îc trong nhµ trêng. Víi t c¸ch lµ mét sinh viªn thùc
tËp em ®· m¹nh d¹n nªu nh÷ng nhËn xÐt chung vµ mét
vµi ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n lý sö dông Vèn lu
®éng cña C«ng ty Proconco - chi nh¸nh miÖn B¾c, tõ ®ã
®a ra nh÷ng ph¬ng híng biÖn ph¸p cã tÝnh kh¶ thi, phï
hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña c«ng ty.
Do thêi gian thùc tËp cã h¹n tr×nh ®é chuyªn m«n
cßn h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu xãt nhÊt ®Þnh, em rÊt mong nhËn ®îc sù
®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó ®Ó
chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o Th¹c sü Ph¹m
Hång V©n vµ c¸c c« chó, c¸c chÞ phßng tµi vô cña c«ng ty
®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Ch¬ng 1
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp
1.1. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn lu ®éng
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn lu ®éng
1.1.1.1. Kh¸i niÖm vèn lu ®éng
§èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, vèn lµ yÕu tè quan
träng hµng ®Çu, mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Ó tiÕn
hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
3
Vèn kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét lo¹i qòy
tiÒn tÖ ®Æc biÖt. Môc tiªu cña qòy lµ ®Ó phôc vô cho
s¶n xuÊt kinh doanh tøc lµ víi môc ®Ých tÝch lòy, kh«ng
ph¶i víi môc ®Ých tiªu dïng nh mét lo¹i qòy tiÒn tÖ kh¸c
trong doanh nghiÖp. Vèn kinh doanh ph¶i cã tríc khi diÔn
ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ngêi ta ®· nãi vèn lµ sè
tiÒn ph¶i ®îc øng tríc cho kinh doanh. Song kh¸c víi c¸c
lo¹i quü tiÒn tÖ kh¸c, vèn kinh doanh sau khi øng ra, ®îc
sö dôngvµo kinh doanh vµ sau mét chu kú ho¹t ®éng ph¶i
®îc thu vÒ ®Ó ®¸p øng cho chu kú ho¹t ®éng kinh doanh
sau. Vèn kinh doanh kh«ng thÓ bÞ tiªu mÊt ®i nh c¸c lo¹i
qòy kh¸c, v× mÊt vèn kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp
®ång nghÜa víi nguy c¬ ph¸ s¶n.
Vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn
kinh doanh, ®îc øng ra ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n lu ®éng
s¶n xuÊt vµ c¸c tµi s¶nlu th«ng nh»m phôc vô qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nh nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu
.. vµ tµi s¶n ë kh©u s¶n xuÊt nh s¶n phÈm dë dang ®ang
chÕ t¹o, b¸n thµnh phÈm, chi phÝ chê ph©n bæ. Cßn tµi
s¶n lu th«ng cña doanh nghiÖp gåm c¸c s¶n phÈm cha tiªu
thô ®îc (hµng tån kho), vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i
thu.
1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng vËn ®éng liªn tôc trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh theo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau theo tõng
®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh
4
vËn ®éng cña vèn lu ®éng, díi t¸c ®éng cña ho¹t ®éng
lao ®éng s¶n xuÊt vµ t¸c ®éng bªn ngoµi lµm cho gi¸ trÞ
sö dông cña nã t¨ng lªn do cã sù kÕt tinh cña lao ®éng
sèng vµ chi phÝ cña lao ®éng vËt hãa ®îc sö dông trong
qóa tr×nh s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh vËn ®éng ®ã ®îc chuyÓn
qua c¸c kh©u: Vèn trong dù tr÷ s¶n xuÊt, vèn trong s¶n
xuÊt vµ vèn trong kh©u tiªu thô. Qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc kh«ng ngõng nªn
vèn lu ®éng cã tµi chÝnh chu kú. Tèc ®é lu©n chuyÓn cña
vèn lu ®éng cµng lín th× hiÖu qña sö dông cña vèn lu
®éng cµng cao. Muèn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra liªn
tôc th× doanh nghiÖp cÇn cã ®ñ vèn vµ ph©n bæ hîp lý
trong tõng giai ®o¹n, tõng thêi kú cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña vèn lu ®éng lµ gi¸ trÞ cña nã
®îc chuyÓn dÞch mét lÇn, hoµn toµn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm
vµ ®îc thu håi khi tiªu thô s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy còng
kh¸c víi vèn cè ®Þnh vµ gi¸ trÞ cña vèn cè ®Þnh ®îc
chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm díi h×nh
thøc khÊu hao.
1.1.2. Vai trß cña vèn lu ®éng trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng cña tµi chÝnh
doanh nghiÖp cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng, chi phèi
tÊt c¶ c¸c kh©u cña qóa tr×nh kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp. Trong nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c cña ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng qu¶n lý hiÖu qña sö
dông vèn nãi chung vµ qu¶n lý hiÖu qña sö dông vèn lu
5
®éng nãi riªng lµ néi dung träng t©m nhÊt, cã tÝnh chÊt
quyÕt ®Þnh tíi møc ®é t¨ng trëng hoÆc suy tho¸i cña mét
doanh nghiÖp. Vèn lu ®éng cßn lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt
kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Trong
cïng mét lóc vèn l doing cña doanh nghiÖp ®îc ph©n bæ
trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ tån t¹i díi nh÷ng
h×nh th¸i kh¸c nhau. Muèn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®îc
tiÕn hµnh liªn tôc, doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ vèn ®Çu t
vµo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau ®ã.
Vèn lu ®éng tham gia toµn bé vµ mét lÇn vµo chu kú
s¶n xuÊt, nã lµ bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ s¶n phÈm, dÞch
vô. Do vËy chi phÝ vÒ vèn lu ®éng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt hay dÞch vô hoµn thµnh. Gi¸
thµnh lµ mét c«ng cô quan träng cña doanh nghiÖp ®Ó
kiÓm so¸t t×nh h×nh ho¹t ®èng s¶n xuÊt kinh doanh. Do
vËy viÖc qu¶n lý vèn lu ®éng gióp doanh nghiÖp cã thÓ
xem xÐt t×nh h×nh s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng vµ hiÖu
qña thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü thuËt ®Õn s¶n
xuÊt, ph¸t hiÖn vµ t×m ra nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm ®Ó cã
biÖn ph¸p lo¹i trõ.
Bªn c¹nh ®ã vèn lu ®éng cßn lµ c«ng cô ph¶n ¸nh vµ
®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vËt t. Trong doanh
nghiÖp sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng thÓ sù vËn ®éng
cña vËt t. Vèn lu ®éng nhiÒu hay Ýt sÏ ph¶n ¸nh vËt t
hµng hãa n»m trªn c¸c kh©u cßn nhiÒu hay Ýt. MÆt kh¸c
vèn lu ®éng lu©n chuyÓn nhanh hay chem. Cßn ph¶n ¸nh
sè lîng vËt t sö dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ. Do vËy th«ng
qua t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn lu ®éng cã thÓ ®¸nh gi¸
6
mét c¸ch kÞp thêi cña viÖc mua s¾m vËt t dù tr÷, s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
1.1.3. Ph©n lo¹i vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng cã mét ¶nh hëng rÊt lín ®Õn doanh
nghiÖp, chÝnh v× thÕ ®Ó cã thÓ qu¶n lý vµ sö dông vèn
mét c¸ch cã hiÖu qña ngêi ta oph¶i ph©n lo¹i vèn lu ®éng
®Ó dÔ qu¶n lý. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn lu ®éng nh:
1.1.3.1. Ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh tuÇn hoµn,
lu©n chuyÓn vèn lu ®éng
Theo c¸ch nµy vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ
chia thµnh 3 lo¹i:
Vèn lu ®éng trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt: bao gåm gi¸
trÞ c¸c kho¶n vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu
®éng lùc, phô tïng thay thÕ c«ng cô lao ®éng nhá..
Vèn lu ®éng trong kh©u s¶n xuÊt: bao gåm c¸c kho¶n
gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, c¸c kho¶n
chi phÝ chê kÕt chuyÓn..
Vèn lu ®éng trong kh©u lu th«ng: bao gåm gi¸ trÞ
thµnh phÈm, vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n vèn ®Çu t ng¾n
h¹n, c¸c kho¶n thÕ chÊp, ký cîc, ký qòy ng¾n h¹n, c¸c
kho¶n vèn trong thanh to¸n (c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c
kho¶n t¹m øng..)
C¸ch ph©n lo¹i nµy cho thÊy vai trß cña sù ph©n bè cña
vèn lu ®éng trong tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn lu
®éng sao cho cã hiÖu qña sö dông cao nhÊt.
7
1.1.3.2. Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
Theo c¸ch nµy vèn lu ®éng cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i:
Vèn vËt t hµng hãa: Lµ c¸c kho¶n vèn lu ®éng cã h×nh
th¸i biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt cô thÓ nh nguyªn nhiªn
vËt liÖu, s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, thµnh
phÈm.
Vèn b»ng tiÒn: Bao gåm c¸c kho¶n vèn tiÒn tÖ nh tiÒn
mÆt, tån qòy, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c kho¶n vèn trong
thanh to¸n, c¸c kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n vµ c¸c lo¹i
chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n cao nh cæ phiÕu, tr¸i
phiÕu..
1.1.3.3. Ph©n lo¹i theo hÖ së h÷u vèn
Theo c¸ch nµy ngêi ta chia vèn lu ®éng thµnh 2 lo¹i:
Vèn chñ së h÷u: Lµ sè vèn lu ®éng thuéc quyÒn së h÷u
cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn
chiÕm h÷u, chi phèi vµ ®Þnh ®o¹t. Tïy theo lo¹i h×nh
doanh nghiÖp cã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhaumµ
vèn chñ së h÷u cã néi dung cô thÓ riªng nh: vèn ®Çu t
tõ ng©n s¸ch Nhµ níc, vèn do chñ doanh nghiÖp bá ra,
vèn gãp cæ phÇn,...
C¸c kho¶n nî: Lµ c¸c kho¶n vèn lu ®éng ®îc h×nh
thµnh tõ vèn vay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i hoÆc c¸c
tæ chøc tµi chÝnh, vèn vay th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i
phiÕu, c¸c kho¶n tÝn dông cña kh¸ch hµng cha thanh
to¸n.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ thÊy kÕt cÊu vèn lu ®éng
cña doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh b»ng vèn cña b¶n th©n
8
doanh nghiÖp hay tõ c¸c kho¶n nî. Tõ ®ã cã c¸c quyÕt
®Þnh trong huy ®éng vµ qu¶n lý, sö dông vèn lu ®éng hîp
lý h¬n.
1.1.3.4. Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh
NÕu xÐt lµ nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp cã thÓ chia thµnh c¸c nguån nh sau:
Nguån vèn ®iÒu lÖ: Lµ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thµnh
tõ nguån vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu khi thµnh lËp hoÆc
nguån vèn ®iÒu lÖ bæ sung trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nguån vèn nµy còng cã
sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau.
Nguån vèn tù bæ xung: Lµ sè vèn do doanh nghiÖp tù
bæ xung trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp ®îc t¸i ®Çu t.
Nguån vèn liªn doanh liªn kÕt: lµ sè vèn lu ®éng ®îc
h×nh thµnh tõ vèn gãp liªn doanh cña c¸c bªn tham gia
doanh nghiÖp liªn doanh. Vèn gãp liªn doanh cã thÓ
b»ng tiÒn mÆt hoÆc vËt t, hµng hãa..
Nguån vèn ®i vay: lµ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thµnh tõ
vèn vay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn
dông hoÆc vay b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh
nghiÖp.
ViÖc ph©n chia vèn lu ®éng theo nguån h×nh thµnh
gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®îc c¬ cÊu nguån tµi trî cho
nhu cÇu vèn lu ®éng trong kinh doanh cña m×nh. Tõ gãc
®é qu¶n lý tµi chÝnh mäi nguån tµi trî ®Òu cã chi phÝ sö
9
dông cña nã.Do ®ã doanh nghiÖp cÇn xem xÐt c¬ cÊu
nguån tµi trî tèi u ®Ó gi¶m thÊp chi phÝ sö dông vèn cña
m×nh.
1.1.4. C¸c h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn lu ®éng
Tõ c¸c ph©n lo¹i trªn doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®-
îc kÕt cÊu vèn lu ®éng cña m×nh theo nh÷ng tiªu thøc
kh¸c nhau. KÕt cÊu vèn lu ®éng ph¶n ¸nh c¸c thµnh phÇn
vµ mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c thµnh vèn lu ®éng chiÕm
trong tæng sè vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kÕt cÊu vèn lu ®éng
còng kh«ng gièng nhau. ViÖc ph©n tÝch vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp theo c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau sÏ
gióp doanh nghiÖp hiÓu râ h¬n vÒ sè vèn lu ®éng mµ
m×nh ®anh qu¶n lý vµ sö dông. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng
c¸c träng ®iÓm ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý vèn lu ®éng
hiÖu qu¶ h¬n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh
nghiÖp. TÊt nhiªn viÖc qu¶n lý trªn c¸c mÆt, c¸c kh©u vµ
tõng thµnh phÇn vèn lu ®éng, thÕ nhng viÖc tËp chung
c¸c biÖn ph¸p vµo qu¶n lý nh÷ng bé phËn chiÕm tû träng
lín cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc t¨ng nhanh vßng
quay vµ tiÕt kiÖm vèn lu ®éng. MÆt kh¸c th«ng qua viÖc
thay ®æi kÕt cÊu vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp trong
nh÷ng thêi kú kh¸c nhau cã thÓ thÊy ®îc nh÷ng biÕn ®æi
tÝch cùc hoÆc nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt chÊt lîng trong c«ng
t¸c qu¶n lý vèn lu ®éng cña tõng doanh nghiÖp.
Vèn lu ®éng cã c¸c biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tµi s¶n nh:
10
TiÒn mÆt: Gåm c¸c kho¶n tiÒn trong kÐt vµ tiÒn göi
ng©n hµng. TiÒn mÆt kh«ng sinh l·i nªn viÖc gi÷ mét
kho¶n tiÒn mÆt hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh
to¸n tøc thêi nhng vÉn ph¶i tËn dông ®îc tèi ®a kh¶
n¨ng sinh lîi cña ®ång vèn.
Dù tr÷: §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ diÔn
ra liªn tôc, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i dù tr÷ nguyªn vËt
liÖu, hµng ho¸... ViÖc dù tr÷ nµy lµ cÇn thiÕt v× kh«ng
ph¶i lóc nµo doanh nghiÖp còng cã thÓ tiÕn hµnh mua
trªn thÞ trêng vµ ®¶m b¶o ®îc tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh
doanh. Tuy nhiªn viÖc dù tr÷ l¹i ph¸t sinh c¸c chi phÝ
bÕn b·i, nhµ xëng, b¶o qu¶n... ChÝnh v× thÕ viÖc x¸c
®Þnh mét møc dù tr÷ hîp lý lµ vÊn ®Ò v« cïng quan
träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ph¶i
tÝnh to¸n sao cho võa ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh
võa h¹ ®îc chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt. Do gi¸ c¶ thÞ tr-
êng còng ¶nh hëng tíi møc dù tr÷ v× nã cã thÓ ®em l¹i
lîi nhuËn hoÆc thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp. ChÝnh v×
thÕ khi x¸c ®Þnh møc dù tr÷ ph¶i tÝnh ®Õn nhiÒu yÕu
tè nh thÞ trêng, chi phÝ, tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh..
§Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n: ViÖc gi÷ qu¸ nhiÒu tiÒn mÆt
lµ kh«ng cÇn thiÕt v× kh¶ n¨ng sinh lêi cña viÖc gi÷
tiÒn mÆt kh«ng cao. ChÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp cã
thÓ chuyÓn sang gi÷ chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n
cao nh tÝn phiÕu kho b¹c. Ngoµi ra nÕu doanh nghiÖp
thõa tiÒn th× cã thÓ cho vay ng¾n h¹n hoÆc ®Çu t gãp
vèn liªn doanh liªn kÕt..
11
C¸c kho¶n ph¶i thu: §©y lµ bé phËn quan träng vµ
chiÕm tû träng lín trong vèn lu ®éng cña c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ coi ®©y
lµ kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i mµ doanh nghiÖp cÊp cho
kh¸ch hµng vµ c¸c ®èi t¸c lµm ¨n kinh doanh.
ViÖc tån t¹i c¸c kho¶n thu lµ thùc t¹i kh¸ch quan trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay.
C¸c ®èi t¸c khi mua hµng cha cã tiÒn tr¶ ngay vµ doanh
nghiÖp còng cha thùc sù cÇn tiÒn th× kho¶n tÝn dông nµy
®îc n¶y sinh. §iÒu nµy cã lîi cho c¶ hai bªn mua vµ b¸n.
Bªn mua ®îc tr¶ thªm., bªn b¸n th× b¸n ®îc hµng vµ gi÷
®îc b¹n hµng.
Tuy nhiªn kho¶n tÝn dông nµy còng mang l¹i mét sè chi
phÝ tõ viÖc ®ßi nî tíi c¸c kho¶n rñi ro mµ doanh nghiÖp cã
thÓ ph¶i gÆp ph¶i. Rñi ro lín nhÊt mµ doanh nghiÖp cã thÓ
gÆp ph¶i lµ vì nî tøc lµ kh¸ch h¸ng mÊt kh¶ n¨ng thanh
to¸n cho kho¶n tÝn dông ®îc hëng. V× thÕ, vÊn ®Ò ®Æt
ra lµ tríc khi cÊp tÝn dông th¬ng m¹i, doanh nghiÖp ph¶i
nghiªn cøu kü vÒ ®èi t¸c cña m×nh, nhÊt lµ vÒ kh¶ n¨ng
thanh kho¶n vµ uy tÝn cña ®èi t¸c.
Tµi s¶n lu ®éng kh¸c:
o T¹m ømg: Lµ kho¶n doanh nghiÖp chi tríc cho ngêi
nhËn ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®îc l·nh ®¹o C«ng ty
giao.
o Chi tr¶ tríc: Lµ kho¶n chi phÝ mµ thùc tÕ doanh
nghiÖp ®· chi ra nhng cha ®îc tÝnh vµo chi phÝ
trong kú.
12
1.1.5. Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña vèn lu ®éng
Vèn lu ®éng cã sù ¶nh hëng trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ
®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u trong s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh v×
thÕ nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù sèng cßn cña doanh
nghiÖp. V× thÕ mµ cÇn ph¶i theo dâi mäi biÕn ®éng cña
vèn lu ®éng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh kÞp thêi. Cã ba kh¶
n¨ng biÕn ®éng cña vèn lu ®éng:
1.1.5.1. BiÕn ®éng t¨ng vèn lu ®éng
Trêng hîp nµy th× tÝnh æn ®Þnh cña doanh nghiÖp
t¨ng, v× vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp ®ang ®îc ®¶m
b¶o vµ t¨ng lªn. Tuy nhiªn ®Ó tr¶ gi¸ cho sù æn ®Þnh
nµy, doanh nghiÖp ph¶i hy sinh mét phÇn lîi nhuËn do ph¶i
bï ®¾p tõ nguån nî dµi h¹n lµm chi phÝ vèn cao lªn. Trong
trêng hîp vèn lu ®éng t¨ng do t¨ng vèn chñ së h÷u th×
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt lªn nhng doanh
nghiÖp ph¶i chÞu chi phÝ c¬ héi v× nÕu vèn ®ã ®a vµo
®Çu t cã thÓ sÏ ®¹t tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n. NÕu vèn lu
®éng t¨ng do ®Çu t tõ ngoµi vµo th× doanh nghiÖp cã
thÓ ph¶i chÞu chia sÎ quyÒn kiÓm so¸t C«ng ty.
1.1.5.2. Vèn lu ®éng æn ®Þnh
§©y lµ trêng hîp vèn lu ®éng trong C«ng ty æn ®Þnh
do C«ng ty æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®iÒu chØnh
c¬ cÊu ®Çu t do lîi nhuËn kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng kh«ng
®¹t tû suÊt lîi nhuËn yªu cÇu.
T¹i mçi thêi ®iÓm, vèn lu ®éng cã mét møc yªu cÇu
®Ó ®¹t ®îc ®é an toµn mµ doanh nghiÖp cµn ®Ó tµi trî
cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. ChÝnh v×
13
thÕ còng cã thÓ trong trêng hîp kh«ng cã biÕn ®éng g×
lín, doanh nghiÖp còng kh«ng më réng quy m« ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh th× vèn lu ®éng vÉn gi÷ ®îc æn
®Þnh. §iÒu nµy còng cho thÊy sù æn ®Þnh trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
1.1.5.3. BiÕn ®éng gi¶m vèn lu ®éng
Khi doanh nghiÖp gi¶m vèn lu ®éng sÏ lµm cho møc
an toµn tµi chÝnh cña doanh nghiªp gi¶m xuèng. Tuy nhiªn
nÕu viÖc gi¶m vèn lu ®éng nµy vÉn ®¶m b¶o ®ñ vèn tµi
trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
th× nã l¹i cã ¶nh hëng tÝch cùc v× kho¶n tiÒn ®îc mang
®Þ ®Çu t sÏ mang vÒ tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n lµ ®Ó
trong quü vèn lu ®éng.
1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp
1.2.1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ vèn lu
®éng trong doanh nghiÖp. Trong khu«n khæ luËn v¨n nµy
chóng ta ®øng trªn quan ®iÓm n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng sao tøc lµ lµm sao ®Ó chØ ph¶i bá ra
mét lîng vèn nhá nhÊt mµ thu vÒ ®îc lîi nhuËn lín nhÊt.
HiÖu qña sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã
vai trß trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qña sö dông vèn cña
doanh nghiÖp, bëi kh¸c víi vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng cÇn
c¸c biÖn ph¸p linh ho¹t, kÞp thêi phï hîp víi tõng thêi ®iÓm
14
th× míi ®em l¹i hiÖu qña cao. HiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n
xuÊt, chÝnh s¸ch dù tr÷ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp vµ nã còng cã ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qña kinh
doanh cuèi cïng cña doanh nghiÖp.
HiÖu qña sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã
thÓ hiÓu lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai
th¸c vµ qu¶n lý vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o
lîi nhuËn tèi ®a víi sè lîng vèn lu ®éng sö dông víi chi phÝ
thÊp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng lµ yªu cÇu
tÊt yÕu kh¸ch quan cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng. MÆc dï hÇu hÕt c¸c vô ph¸ s¶n trong kinh
doanh lµ hÖ qu¶ cña nhiÒu yÕu tè, chø kh«ng ph¶i chØ
®¬n thuÇn do qu¶n trÞ vèn lu ®éng tåi. Nhng còng cÇn
thÊy r»ng sù bÊt lùc cña mét sè doanh nghiÖp trong viÖc
ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ c¸c tµi s¶n lu
®éng vµ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n hÇu nh lµ mét nguyªn
nh©n dÉn ®Õn thÊt b¹i cuèi cïng cña hä.
1.2.2. Lý do ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn
lu ®éng cña doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp muèn tån
t¹i vµ ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp
cÇn quan t©m lµ tÝnh hiÖu qu¶. ChØ khi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ doanh nghiÖp míi cã thÓ tù
trang tr¶i chi phÝ ®· bá ra, lµm nghÜa vô víi ng©n s¸ch
Nhµ níc vµ quan träng h¬n lµ duy tr× vµ ph¸t triÓn quy
15
m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña mét lo¹t c¸c chØ
tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qña cña c¸c yÕu tè bé phËn. Trong ®ã,
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng g¾n liÒn víi lîi Ých cña
doanh nghiÖp còng nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp
1.2.3.1. Vßng quay vèn lu ®éng
ViÖc sö dông vèn lu ®éng ®¹t hiÖu qu¶ cã cao hay
kh«ng biÓu hiÖn tríc hÕt ë tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cña
doanh nghiÖp nhanh hay chËm. Vèn lu ®éng lu©n chuyÓn
cµng nhanh th× hiÖu suÊt sö dông vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp cµng cao vµ ngîc l¹i.
Doanh thu thuÇn
Vßng quay VL§ = –––––––
VL§
ChØ tiªu vßng quay vèn lu ®éng ph¶n ¸nh trong mét
n¨m vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lu©n chuyÓn ®îc bao
nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt. Møc
doanh lîi vèn lu ®éng cµng cao chøng tá hiÖu qña sö dông
vèn lu ®éng cµng cao.
1.2.3.2. Møc ®¶m nhiÖm vèn lu ®éng
VL§
HÖ sè ®¶m nhiÖm = –––––
VL§ Doanh thu thuÇn
16
ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó t¹o ra 1 ®ång doanh thu
thuÇn cÇn bao nhiªu ®ång vèn lu ®éng. ChØ tiªu nµy cµng
nhá cµng tèt ®èi víi doanh nghiÖp, v× khi ®ã tû suÊt lîi
nhuËn cña mét ®ång vèn lu ®éng sÏ t¨ng lªn
1.2.3.3. Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng
Doanh thu (Thêi gian 1 Thêi gian 1
Møc tiÕt thuÇn kú vßng vßng
kiÖm ph©n tÝch x lu©n chuyÓn kú - lu©n chuyÓn
VL§ = ––––– ph©n tÝch kú gèc)
360
Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng sè vèn lu ®éng doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc do
t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn. Doanh nghiÖp cµng t¨ng ®îc vßng quay vèn lu ®éng th×
cµng cã kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm ®îc vèn lu ®éng, cµng n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ sö dông
vèn lu ®éng.
360
Thêi gian 1 vßng = –––––––
lu©n chuyÓn VL§ Sè vßng quay VL§
Thêi gian 1 vßng lu©n chuyÓn vèn lu ®éng cho biÕt
trong kho¶ng thêi gian bao nhiªu ngµy th× vèn lu ®éng
lu©n chuyÓn ®îc mét vßng, chØ tiªu nµy cµng bÐ cho thÊy
tèc ®é lu chuyÓn vèn lu ®éng cµng nhanh.
1.2.3.4. Mét sè chØ tiªu kh¸c
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, hiÖu qña sö dông vèn lu ®éng
cßn ®îc ®¸nh gi¸ qua mét sè chØ tiªu sau:
Vßng quay hµng tån kho:
Doanh thu thuÇn
Vßng quay hµng tån kho = ––––––––
Gi¸ trÞ hµng tån kho
17