Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần quốc tế việt nam
- 95 trang
- file .pdf
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T Tp.HCM
------------------
TÔ TH H NG G M
GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L NG TH M NH
TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TH ƠNG M I C PH N
QU C T VI T NAM
LU N V N TH C S KINH T
Tp. H Chí Minh – N m 2012
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T Tp.HCM
------------------
TÔ TH H NG G M
GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L NG TH M
NH TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TH ƠNG M I C
PH N QU C T VI T NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201
LU N V N TH C S KINH T
NG IH NG D N KHOA H C:
TS. L I TI N D NH
L I C M ƠN
Tác gi xin g i l i c m ơn chân thành n ngư i th y c a mình là TS L i Ti n
D nh, th y ã hư ng d n, cung c p tài li u, nh n xét, ng viên và khuy n khích tôi
trong su t th i gian th c hi n tài.
Xin c m ơn các th y cô giáo trư ng i h c Kinh T TP.HCM, ã gi ng d y
và giúp tôi hoàn thành khóa h c.
Xin c m ơn Ban giám hi u trư ng Cao ng Tài Chính H i Quan, Ban ch
nhi m Khoa Tài chính ã t o i u ki n cho tôi tham d khóa h c này.
Tác gi bày t tình c m c a mình i v i nh ng cá nhân, t p th và nh ng ai
liên quan ã hư ng d n giúp , c ng tác và tài tr kinh phí trong quá trình th c
hi n lu n v n
Tp.HCM, Ngày 26 tháng 12 n m 2012
Ngư i th c hi n
Tô Th H ng G m
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan r ng s li u và k t qu nghiên c u trong lu n v n này là trung
th c và không trùng l!p v i các tài khác. Tôi c"ng xin cam oan r ng m i s
giúp cho vi c th c hi n lu n v n này ã ư c c m ơn và các thông tin trích d n
trong lu n v n ã ư c ch# rõ ngu$n g c.
Tp.HCM, Ngày 26 tháng 12 n m 2012
Ngư i th c hi n
Tô Th H ng G m
M%C L%C
L i c m ơn
L i cam oan
M&c l&c
Danh m&c ký hi u và ch vi t t't
Danh m&c các b ng, bi u
Danh m&c các hình v(, $ th)
PH N M U
1. Tính c p thi t tài ................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên c u .................................................................................. 2
3. M&c ích và nhi m v& nghiên c u .............................................................. 4
4. i tư ng và ph m vi nghiên c u ............................................................... 4
5. Phương pháp nghiên c u ............................................................................ 5
6. óng góp m i c a lu n v n ....................................................................... 5
7. B c&c lu n v n .......................................................................................... 5
N I DUNG
Ch ng 1: T!ng quan v" ch t l #ng th$m % nh tín d&ng t'i NHTM
1.1 Th*m )nh tín d&ng ................................................................................. 6
1.1.1. Khái ni m v th*m )nh tín d&ng ...................................................... 6
1.1.2. Vai trò c a th*m )nh tín d&ng.......................................................... 7
1.1.3. Ngu$n thông tin th*m )nh tín d&ng ............................................. 7
1.1.4. N i dung c a th*m )nh tín d&ng ...................................................... 8
1.2 Ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i NHTM ............................................. 12
1.2.1. Quan i m v ch t lư ng th*m )nh tín d&ng.................................. 12
1.2.2. M t s tiêu chí ánh giá ch t lư ng th*m )nh tín d&ng .................. 14
1.2.3. Quan i m v nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng ................... 17
1.2.4. Các nhân t nh hư+ng ch t lư ng th*m )nh ................................. 18
1.3 Bài h c kinh nghi m t, các ngân hàng thương m i khác ....................... 23
1.3.1. Kinh nghi m t, Ngân hàng TMCP u tư & Phát tri n Vi t Nam .. 23
1.3.1. Kinh nghi m t, Ngân hàng TMCP Công thương Vi t Nam ............ 24
K t lu n chương 1 ......................................................................................... 27
Ch ng 2: Th(c tr'ng ch t l #ng th$m % nh tín d&ng t'i ngân hàng
th ng m'i c! ph)n Qu*c t+ Vi,t Nam
2.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a ngân hàng thương m i c- ph n Qu c
t Vi t Nam ........................................................................................................ 28
2.1.1. Sơ lư c quá trình hình thành và phát tri n ...................................... 28
2.1.2. M ng lư i ho t ng ...................................................................... 29
2.1.3. Cơ c u t- ch c ................................................................................ 30
2.1.4. Tình hình phát tri n c a VIB qua 15 n m ....................................... 31
2.2 Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 33
2.2.1. Th c tr ng ho t ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 33
2.2.2. Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 43
2.3 K t qu t ư c và h n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB ........... 50
2.3.1. K t qu t ư c trong ho t ng th*m )nh t i VIB ...................... 50
2.3.2. H n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB .................................... 53
2.3.3. Nguyên nhân h n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB ............... 56
K t lu n chương 2 ......................................................................................... 63
Ch ng 3: M-t s* gi.i pháp nâng cao ch t l #ng th$m % nh t'i ngân hàng
th ng m'i c! ph)n Qu*c t+ Vi,t Nam
3.1 Gi i pháp nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i VIB .................. 64
3.1.1. Hoàn thi n quy trình th*m )nh tín d&ng ......................................... 64
3.1.2. Nâng cao n ng l c cán b ph& trách th*m )nh tín d&ng ................. 64
3.1.3. Hoàn thi n mô hình phê duy t tín d&ng t p trung............................ 65
3.1.4. Gi i pháp v t- ch c ....................................................................... 66
3.1.5. Chú tr ng công tác ki m tra giám sát .............................................. 67
3.1.6. Xây d ng h th ng CSDL thông tin tín d&ng ch t lư ng cao .......... 68
3.1.7. T ng cư ng công tác th*m )nh và )nh giá tài s n m b o........... 70
3.2 M t s ki n ngh) v i các bên liên quan ................................................. 70
3.2.1. Ki n ngh) v i Chính ph ................................................................. 70
3.2.2. Ki n ngh) v i Ngân hàng Nhà nư c ................................................ 71
3.2.3. Ki n ngh) v i Khách hàng vay v n ................................................ 73
K t lu n chương 3 ......................................................................................... 74
PH N K T LU N
Tài li,u tham kh.o
Ph& l&c
Danh m&c các ký hi,u và các ch/ vi+t t0t
BCTC Báo cáo tài chính
CSDL Cơ s+ d li u
CIC Trung tâm thông tin tín d&ng
DN Doanh nghi p
DVKH D)ch v& khách hang
VKD ơn v) kinh doanh
GDTD Giao d)ch tín d&ng
G Giám c
H TD H i $ng tín d&ng
H QT H i $ng qu n tr)
KH Khách hàng
KHCNKD Khách hàng cá nhân kinh doanh
KHCNTD Khách hàng cá nhân tiêu dung
KHDN Khách hàng doanh nghi p
NHNN Ngân hàng nhà nư c
NHTM Ngân hàng thương m i
NHTMCP Ngân hàng thương m i c- ph n
NQH N quá h n
TCTD T- ch c tín d&ng
TTTD Thông tin tín d&ng
TS B Tài s n mb o
UBTD U. ban tín d&ng
VIB Ngân hàng thương m i c- ph n Qu c t - Vi t Nam
VIBAMC Công ty TNHH Qu n lý n và khai thác tài s n VIB
Danh m&c các b.ng, bi1u
B ng 2.1. Tình hình ho t ng c a VIB t, 2009 n 2011..................................... 33
B ng 2.2. Các ch# tiêu liên quan n nhân s t i VIB ............................................ 45
B ng 2.3. Cơ c u dư n theo nhóm n c a VIB n m 2009 - 2011.......................... 47
B ng 2.4. S t ng trư+ng v dư n theo nhóm n qua các n m.............................. 48
B ng 2.5. T. l n x u c a VIB so v i toàn ngành giai o n 2009 - 2011 ............. 53
B ng 2.6. Cơ c u n x u theo vùng n m 2011 ...................................................... 55
Danh m&c các hình v2, % th
Hình 1.1. Sơ $ m ng lư i thu th p và cung c p TTTD c a NHCT ...................... 26
Hình 2.1. Sơ $ cơ c u t- ch c c a VIB ................................................................ 30
Hình 2.2. Sơ $ quy trình th*m )nh và phê duy t cho vay ................................... 35
-1-
PH N M U
1. Tính c p thi+t c3a %" tài
Nh ng n m g n ây, m!c dù có r t nhi u d)ch v& m i ư c *y m nh, tri n khai
song ngu$n s ng ch y u c a các ngân hàng v n là ho t ng tín d&ng truy n th ng.
Vì m&c tiêu l i nhu n, m t trong nh ng tiêu chí hàng u !t ra i v i các t- ch c
tín d&ng (TCTD) là *y m nh ho t ng c p tín d&ng. Trong ó, công tác th*m )nh
cho vay óng m t vai trò !c bi t quan tr ng, có ý ngh a quy t )nh i v i ch t
lư ng tín d&ng t i các ngân hàng thương m i (NHTM).
Th*m )nh cho vay chính là quá trình ki m tra, ánh giá, rà soát l i toàn b
nh ng v n có liên quan n phương án/d án ưa ra nh ng quy t )nh chính
xác v vi c $ng ý hay t, ch i c p tín d&ng cho khách hàng. Có th nói ây chính là
viên g ch !t n n móng hình thành t t c các m i quan h tín d&ng và là khâu ch
o, óng vai trò then ch t trong ho t ng cho vay + các ngân hàng.
/ Vi t Nam th i gian qua, công tác th*m )nh t i các NHTM v n còn nhi u h n
ch , báo cáo th*m )nh còn sơ sài và mang n!ng tính hình th c. H u qu là các
quy t )nh c p tín d&ng không chính xác như: cho vay các phương án/d án có hi u
qu th p, không tr ư c n cho ngân hàng, ngư c l i có trư ng h p l i b qu các
phương án/d án t t... Trong b i c nh th) trư ng v n c a Vi t Nam còn chưa phát
tri n thì ho t ng tín d&ng còn mang m t ý ngh a !c bi t: là kênh d n v n ch l c
trong huy t m ch c a toàn b n n kinh t qu c dân. Th*m )nh không t t, d n n
nh ng quy t )nh sai l m trong cho vay s( gây lãng phí $ng v n u tư c"ng như
chưa s d&ng và phân b- m t cách hi u qu nh t các ngu$n l c em l i l i ích
kinh t cho xã h i và cho t nư c. M!t khác, trư c tình hình t. l n x u ang có
xu hư ng gia t ng nhanh chóng như hi n nay, ch t lư ng tín d&ng ang tr+ thành
m tv n áng lo ng i mà th*m )nh chính là nhân t có nh hư+ng sâu r ng n
các quy t )nh cho vay và các h qu c a nó. Nâng cao ch t lư ng th*m )nh là yêu
c u, òi h i c p bách !t ra cho t t c các ngân hàng nói chung và VIB nói riêng.
Hơn n a, trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t di0n ra ngày càng sâu r ng, các
-2-
ngân hàng Vi t Nam ang ng trư c s c nh tranh vô cùng gay g't và kh c li t t,
các i th nư c ngoài hơn h n v m i m!t. Nâng cao ch t lư ng th*m )nh là c n
thi t l a ch n ra ư c nh ng phương án/d án vay v n hi u qu nh t, qua ó
t ng cư ng kh n ng c nh tranh c a các NHTM, h i nh p thành công và không b)
lép v ngay trên sân nhà.
T, th c ti0n ánh giá ch t lư ng th*m )nh t i các Chi nhánh trong h th ng
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam (VIB) – v i tư cách là c u chuyên viên c a
VIB và m t gi ng viên gi ng d y tr c ti p môn Th*m )nh tín d&ng ngân hàng, tác
gi nh n th y có khá nhi u b t c p và t$n t i trong công tác này nhưng chưa ư c
nhìn nh n, phân tích m t cách th u áo, khoa h c. Nh n th c ư c t m quan tr ng
c av n , tác gi ã l a ch n tài “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam ” làm lu n v n t t nghi p c a mình.
2. Tình hình nghiên c4u
Có th nói, tín d&ng luôn là tài ư c bàn lu n sôi n-i nhi u nh t khi c p
n l nh v c ho t ng ngân hàng. ã có nhi u tài lu n v n v ch nâng cao
ch t lư ng tín d&ng t i ngân hàng như: ‘‘Nâng cao ch t lư ng tín d&ng t i Ngân
hàng TMCP Ngo i Thương Vi t Nam chi nhánh Phú Th trong giai o n hi n nay”
c a tác gi Nguy0n Vi t Cư ng, ‘‘Nâng cao ch t lư ng tín d&ng t i NHNo&PTNT
Hà N i ’’ c a tác gi Nguy0n Th) Kim Chi, ‘‘Ch t lư ng tín d&ng c a ngân hàng
i v i các DNVVN ’’ c a tác gi Nguy0n Vân Anh … Trong ó, ch t lư ng th*m
)nh tín d&ng ch# ư c nghiên c u an xen v i tư cách là m t khâu trư c khi cho
vay trong toàn b quy trình tín d&ng c a m t ngân hàng.
Song song v i ch nâng cao ch t lư ng tín d&ng là di0n àn bàn lu n v cách
th c qu n tr) r i ro tín d&ng cho ngân hàng. ây c"ng là tài thu hút ư c nhi u
s quan tâm nghiên c u v i nh ng bài vi t như: ‘‘Bàn thêm v gi i pháp x lý r i
ro tín d&ng c a NHTM’’, tác gi inh Th) Thu Th o, T p chí Th) trư ng tài chính
ti n t , s 12 ngày 15/06/2010; ‘‘Nâng cao hi u qu qu n tr) r i ro tín d&ng t i
NHTMCP Ngo i thương’’ tác gi Tr n Ti n Chương; ‘‘R i ro và qu n lý r i ro tín
-3-
d&ng trong ho t ng ngân hàng ’’ TS. Ngô Minh Châu; cùng r t nhi u lu n v n
th c s nghiên c u v v n này. Trong ó, các tác gi i sâu vào phân tích, nghiên
c u, ánh giá r i ro g!p ph i sau khi ã ký k t h p $ng tín d&ng, t c là ã cho vay
và các bi n pháp phòng ng,a c"ng như gi i pháp h n ch n m c th p nh t t-n
th t cho ngân hàng.
G n ây, xu t hi n m t s nghiên c u chuyên sâu v m ng th*m )nh trong ho t
ng cho vay như: ‘‘Tìm hi u v th*m )nh tín d&ng’’ c a tác gi H ng Nga, www.
Anet.vn ngày 29/06/2010; ‘‘Ch t lư ng th*m )nh d án cho vay v n t i NHTM’’
tác gi Nguy0n Hùng Ti n, T p chí Th) trư ng tài chính ti n t , s 9 ngày
01/05/2010 ; “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh ng'n h n i v i các DNVVN t i
NHNo&PTNT Nam Hà N i ’’ c a tác gi Tào Ti n Ti p,” Nâng cao hi u qu th*m
)nh cho vay DNVVN t i các NHTM trên )a bàn TPHCM” … Nh ng nghiên c u
này bư c u ã hình thành nên m t chuyên riêng v th*m )nh tín d&ng nhưng
chưa y và có h th ng.
Các bài vi t, nghiên c u v tài th*m )nh th i gian v,a qua ch y u xem xét
l nh v c th*m )nh các d án trung, dài h n ho!c t p trung quan tâm sâu t i l nh v c
tài chính c a d án trong khi chưa có m t nghiên c u mang tính t-ng quát, h th ng
có tính ch t bao quát chung trong th*m )nh cho c các món vay ng'n h n và trung,
dài h n c"ng như nh ng tiêu chí ánh giá ch t lư ng công tác th*m )nh hi n nay;
các nhân t nh hư+ng, quy trình c"ng như m t báo cáo th*m )nh có ch t lư ng là
như th nào…
Có th nói tài “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i Ngân hàng TMCP
Qu c t Vi t Nam” tác gi l a ch n là m t ch có ý ngh a th c ti0n. M t m!t,
nêu ra ư c th c tr ng c a ho t ng th*m )nh nói chung i v i các phương án
ng'n h n và các d án trung dài h n t i VIB. M!t khác, ưa ra nh ng gi i pháp,
chính sách hi u qu giúp các nhà qu n lý nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng
t i VIB c"ng như các NHTM khác.
-4-
3. M&c %ích và nhi,m v& nghiên c4u
* M&c ích nghiên c u
Trên cơ s+ phân tích ánh giá th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng hi n nay
t i VIB, qua ó xu t m t s gi i pháp thích h p nh m nâng cao ch t lư ng th*m
)nh c a ngân hàng.
Các câu h i nghiên c u ư c !t ra:
- Th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng ra sao ?
- Công tác th*m )nh ã h p lý, khoa h c và hi u qu hay chưa ?
- Các gi i pháp kh'c ph&c h n ch và nâng cao ch t lư ng công tác th*m )nh
c a ngân hàng ?
* Nhi m v& nghiên c u
Nh m t ư c nh ng m&c ích nêu trên, nhi m v& nghiên c u tr ng tâm c a
tài t p trung làm rõ m t s n i dung sau :
- H th ng hóa m t s lý lu n chung v ch t lư ng th*m )nh.
- Phân tích và ánh giá th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng, làm rõ nh ng
t$n t i trong th i gian qua và tìm hi u nguyên nhân gây ra th c tr ng này.
- xu t m t s gi i pháp nh m c i thi n ch t lư ng th*m )nh.
4. *i t #ng và ph'm vi nghiên c4u
* i tư ng nghiên c u :
Lu n v n t p trung ch y u nghiên c u ho t ng th*m )nh tín d&ng t i VIB
* Ph m vi nghiên c u
- V không gian: Tình hình th*m )nh tín d&ng c a m t s Chi nhánh trong h
th ng VIB bao g$m: VIB Hà ông, VIB Qu ng Ngãi, VIB kl k, VIB $ng Nai,
VIB HCM, VIB qu n 10, VIB Qu n 6, VIB Qu n 11, VIB Qu n 2, VIB Th c,
VIB Bình Th nh, VIB Nguy0n ình Chi u, VIB C n Thơ.
-5-
- V th i gian: d n ch ng s li u cùng các thông tin khác t, n i b VIB t, các
n m 2009 n 2011.
5. Ph ng pháp nghiên c4u
D a trên phương pháp lu n c a ch ngh a duy v t bi n ch ng k p h p v i vi c
s d&ng phương pháp th ng kê, so sánh, phân tích, nh n xét.
T, th c tr ng c a ngân hàng, tìm hi u thêm m t s tài li u chuyên ngành cùng ý
ki n c a các nhà qu n lý có chuyên môn, nghi p v& ưa ra nh ng gi i pháp h u
hi u nh t nh m nâng cao ch t lư ng công tác th*m )nh c a ngân hàng.
6. óng góp m5i c3a lu6n v n
- H th ng hóa m t s tiêu chí ánh giá ch t lư ng th*m )nh tín d&ng cùng
các kinh nghi m c a m t s NHTM trong nư c trong nghi p v& th*m )nh tín d&ng.
- ánh giá th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng hi n nay t i VIB.
- xu t m t s ki n ngh), gi i pháp mang tính th c ti0n và tính kh thi cao
nh m c i thi n và nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng trong Ngân hàng.
7. B* c&c c3a lu6n v n
Ngoài ph n m+ u, k t lu n và tài li u tham kh o & ph& l&c, lu n v n g$m 3
chương:
Chương 1: T-ng quan v ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i NHTM
Chương 2: Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i Ngân hàng TMCP
Qu c t Vi t Nam
Chương 3: M t s gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam
Do th i gian và kh n ng nghiên c u c a b n thân còn h n ch , lu n v n khó
tránh kh i m t s sai sót nh t )nh. R t mong nh n ư c s óng góp c a quý th y
cô, b n bè, $ng th i xin ư c trân tr ng g+i n quý th y cô l i c m ơn chân
thành.
-6-
CH ƠNG 1:
T NG QUAN V7 CH T L NG TH M NH TÍN D NG
T I NHTM
1.1. TH M NH TÍN D NG
1.1.1. Khái ni,m v" th$m % nh tín d&ng
Khi c p v n cho khách hàng, các ngân hàng u mong mu n khách hàng s(
hoàn tr g c và lãi theo úng th a thu n sau m t th i gian nh t )nh. Vì v y, quá
trình xem xét, phân tích tín d&ng trư c khi cho vay là c n thi t nh m xác )nh kh
n ng hoàn tr và nh ng r i ro có th i kèm khi cho vay. Trong quá trình này, ngân
hàng c g'ng thay th nh ng c m nh n ch quan c a mình v ngư i i vay b ng
nh ng lý l( khoa h c d a trên nh ng cơ s+ nghiên c u c*n tr ng các m!t m nh và
y u c a ngư i i vay. Quá trình này còn ư c g i là Th*m )nh tín d&ng.
“Th m nh tín d ng là quá trình xem xét, phân tích các tài li u, các thông tin
c n thi t v khách hàng có nhu c u tín d ng mà ngân hàng thu th p c, t ó
làm c n c quy t nh tr c khi ngân hàng cho khách hàng vay v n.”
Quá trình này ư c b't u khi khách hàng phát sinh nhu c u vay v n t i ngân
hàng và ti n hành n p h$ sơ xin vay t i ngân hàng. Như v y, th*m )nh tín d&ng
th c ch t là vi c d a trên cơ s+ các quy )nh, quy trình cho vay ã ban hành, ngân
hàng s( t- ch c xem xét m t cách khách quan, toàn di n các v n liên quan n
khách hàng và nhu c u xin vay c a khách hàng. T, ó, ngân hàng ưa ra quy t )nh
cho vay hay không, cho vay v i các i u ki n như th nào m b o v,a sinh l i
và phát huy hi u qu ho t ng kinh doanh cho doanh nghi p ( i v i khách hàng
doanh nghi p, cá nhân kinh doanh), áp ng nhu c u chi tiêu c a khách hàng ( i
v i khách hàng cá nhân tiêu dùng), v,a an toàn, hi u qu cho ngân hàng v i m c
r i ro th p nh t.
-7-
1.1.2. Vai trò c3a th$m % nh tín d&ng
Tín d&ng là ho t ng kinh doanh ch y u mang l i l i nhu n cho ngân hàng khi
chi m ít nh t 70% t-ng l i nhu n c a ngân hàng, !c bi t là t i các NHTM Vi t
Nam. Ho t ng tín d&ng có th mang l i l i nhu n r t cao nhưng c"ng $ng th i là
nguyên nhân chính d n n s s&p -, phá s n c a m t ngân hàng do ây là ho t
ng kinh doanh ch a ng nhi u y u t r i ro. Vì v y, vi c th*m )nh cho vay
nh m giúp ngân hàng ưa ra các quy t )nh cho vay úng 'n, úng i tư ng, v,a
hi u qu , v,a an toàn, tránh r i ro, thi t h i cho ngân hàng khi u tư v n vào
nh ng khách hàng thi u n ng l c tài chính, phương án không kh thi.
Ngoài ra, do ngu$n v n dùng cho vay c a m1i ngân hàng là h u h n, trong
khi nhu c u vay v n c a n n kinh t là vô h n v i nh ng nhu c u s d&ng v n vay
và hi u qu kinh doanh khác nhau. Do ó, th*m )nh cho vay còn nh m m&c ích là
t p trung v n u tư vào nh ng nơi an toàn, h p pháp và hi u qu nh t, phù h p v i
)nh hư ng phát tri n mà NHTM ó ã !t ra.
1.1.3. Ngu n thông tin %1 th$m % nh tín d&ng
Như chúng ta ã bi t th*m )nh tín d&ng là m t quá trình thu th p và x lý thông
tin ph&c v& cho vi c ra quy t )nh. Do ó v n quan tr ng thi t y u u tiên
khi th c hi n th*m )nh tín d&ng là v n thu th p thông tin có ch t lư ng. Ch t
lư ng thông tin ưa vào th*m )nh có nh hư+ng r t l n n k t qu th*m )nh, qua
ó nh hư+ng n quy t )nh c p tín d&ng. Ch t lư ng thông tin th hi n + ba thu c
tính sau: (1) y , (2) k)p th i, (3) chính xác. Ch# khi nào thông tin thu th p ư c
v i ày ba thu c tính này thì m i xem là thông tin có ch t lư ng và là thông tin
h u ích cho cho quá trình th*m )nh.
Cán b th*m )nh có th thu th p ư c các thông tin t, các ngu$n sau:
- H$ sơ khách hàng: Cung c p cho chúng ta hai lo i thông tin. Th nh t ó là
thông tin do khách hàng t khai như ơn xin vay, gi y gi i thi u, phương án, d án
s d&ng v n…Th hai ó là thông tin ã ư c ch ng nh n b+i m t cơ quan có
th*m quy n như là báo cáo tài chính ã ư c ki m toán (khách hàng doanh nghi p),
-8-
b ng lương ư c xác nh n b+i công ty khách hàng vay ang làm vi c (khách hàng
cá nhân), CMND, H kh*u…
Như c i m c a ngu$n thông tin này là m c tin c y không cao vì thông tin
này do chính khách hàng cung c p.
- Tài li u lưu gi t i ngân hàng: L)ch s vay v n, tài kho n c a khách hàng t i
ngân hàng. Ngu$n thông tin này r t quan tr ng vì nó ã tr i qua ki m ch ng và
áng tin c y. N u khách hàng t,ng vay v n t i ngân hàng thì chúng ta bi t ư c
trư c ây khách hàng có ch p hành t t các i u kho n c a h p $ng tín d&ng hay
không…giúp ngân hàng ti t ki m ư c nhi u th i gian cho vi c th*m )nh ti p theo.
Như c i m c a ngu$n thông tin này là l c h u theo th i gian và không ph i lúc
nào phù h p v i vi c th*m )nh kho n vay hi n t i.
- Ph ng v n và i u tra th c t : Thông qua ph ng v n, ngân hàng có th lo i
b ư c m t s thông tin gây nhi0u t, ó ch't l c thông tin chính xác hơn ph&c
v& cho vi c th*m )nh. Ngoài ra, thông tin qua ph ng v n còn có th b- sung thêm
cho thông tin v khách hàng mà qua h$ sơ vay chưa th thu t p y . Vi c i u
tra khách hàng giúp ngân hàng ki m ch ng và c p nh t hóa thông tin.
Các ngu$n khác: T, b n hàng i tác c a khách hàng, cơ quan qu n lý Nhà
nư c, cơ quan qu n lý doanh nghi p, các phương ti n thông tin, Trung tâm Thông
tin tín d&ng NHNN (CIC)…
1.1.4. N-i dung c3a th$m % nh tín d&ng
Vi c th*m )nh cho vay b't u khi CBT ti p nh n h$ sơ vay v n c a khách
hàng. N i dung th*m )nh bao g$m các bư c sau :
1.1.4.1. ánh giá các ngu n thông tin theo h s
Khi khách hàng g i h$ sơ vay v n cho ngân hàng, CBT s( ti n hành ánh giá
m c y , h p l c"ng như nh ng y u t cơ b n có liên quan n h$ sơ như h$
sơ pháp lý, tình hình tài chính, phương án vay v n, tài s n b o m yêu c u
khách hàng b- sung.
-9-
1.1.4.2. Thu th6p thông tin liên quan %+n h s vay c3a khách hàng
D a trên h$ sơ vay v n hoàn ch#nh mà khách hàng ã g i, CBT ti n hành thu
th p, t-ng h p các thông tin c n thi t ph&c v& cho quá trình th*m )nh khách hàng.
Trong trư ng h p h$ sơ vay v n khách hàng chưa th cung c p y các thông tin
c n thi t, CBT có th s d&ng các kênh thông tin sau khai thác :
- Thông tin t, các nhà cung c p hàng hóa, thi t b), nguyên v t li u u vào,
d)ch v&, các nhà tiêu th& s n ph*m c a d án, qua ó có th ánh giá tình hình th)
trư ng u vào, u ra.
- Thông tin t, các phương ti n thông tin i chúng như báo, m ng, ài.., t, các
cơ quan qu n lý nhà nư c, qu n lý doanh nghi p.
- Thông tin ư c tìm hi u qua các báo cáo, nghiên c u, h i th o, chuyên .
- Thông tin t, các phương án, d án tương t .
1.1.4.3. Ki1m tra, x8 lý thông tin
Sau khi ã thu th p y các thông tin, vi c th*m )nh chính xác, hi u qu ,
òi h i CBT ph i tr i qua quá trình sàng l c thông tin m b o các thông tin có
ư c là áng tin c y.
Vi c ki m tra thông tin ư c d a vào các ngu$n sau :
- H$ sơ vay v n trư c ây (n u có) và hi n t i c a khách hàng t i ngân hàng.
- Trung tâm thông tin tín d&ng NHNN (CIC).
- Th m dò, i chi u v i các b n hàng, i tác làm n như các nhà cung c p
nguyên v t li u, thi t b), d)ch v& c"ng như các khách hàng tiêu th& s n ph*m u ra
c a doanh nghi p.
- Các cơ quan qu n lý tr c ti p khách hàng xin vay như S+ KH& T....
1.1.4.4. Th$m % nh n ng l(c pháp lý, uy tín c3a khách hàng
N ng l c pháp lý là cơ s+ xem khách hàng có kh n ng tham gia vào quan h
tín d&ng hay không, hay nói cách khác là khách hàng có tiêu chu*n vay v n
hay không.
TR NG I H C KINH T Tp.HCM
------------------
TÔ TH H NG G M
GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L NG TH M NH
TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TH ƠNG M I C PH N
QU C T VI T NAM
LU N V N TH C S KINH T
Tp. H Chí Minh – N m 2012
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T Tp.HCM
------------------
TÔ TH H NG G M
GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L NG TH M
NH TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TH ƠNG M I C
PH N QU C T VI T NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201
LU N V N TH C S KINH T
NG IH NG D N KHOA H C:
TS. L I TI N D NH
L I C M ƠN
Tác gi xin g i l i c m ơn chân thành n ngư i th y c a mình là TS L i Ti n
D nh, th y ã hư ng d n, cung c p tài li u, nh n xét, ng viên và khuy n khích tôi
trong su t th i gian th c hi n tài.
Xin c m ơn các th y cô giáo trư ng i h c Kinh T TP.HCM, ã gi ng d y
và giúp tôi hoàn thành khóa h c.
Xin c m ơn Ban giám hi u trư ng Cao ng Tài Chính H i Quan, Ban ch
nhi m Khoa Tài chính ã t o i u ki n cho tôi tham d khóa h c này.
Tác gi bày t tình c m c a mình i v i nh ng cá nhân, t p th và nh ng ai
liên quan ã hư ng d n giúp , c ng tác và tài tr kinh phí trong quá trình th c
hi n lu n v n
Tp.HCM, Ngày 26 tháng 12 n m 2012
Ngư i th c hi n
Tô Th H ng G m
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan r ng s li u và k t qu nghiên c u trong lu n v n này là trung
th c và không trùng l!p v i các tài khác. Tôi c"ng xin cam oan r ng m i s
giúp cho vi c th c hi n lu n v n này ã ư c c m ơn và các thông tin trích d n
trong lu n v n ã ư c ch# rõ ngu$n g c.
Tp.HCM, Ngày 26 tháng 12 n m 2012
Ngư i th c hi n
Tô Th H ng G m
M%C L%C
L i c m ơn
L i cam oan
M&c l&c
Danh m&c ký hi u và ch vi t t't
Danh m&c các b ng, bi u
Danh m&c các hình v(, $ th)
PH N M U
1. Tính c p thi t tài ................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên c u .................................................................................. 2
3. M&c ích và nhi m v& nghiên c u .............................................................. 4
4. i tư ng và ph m vi nghiên c u ............................................................... 4
5. Phương pháp nghiên c u ............................................................................ 5
6. óng góp m i c a lu n v n ....................................................................... 5
7. B c&c lu n v n .......................................................................................... 5
N I DUNG
Ch ng 1: T!ng quan v" ch t l #ng th$m % nh tín d&ng t'i NHTM
1.1 Th*m )nh tín d&ng ................................................................................. 6
1.1.1. Khái ni m v th*m )nh tín d&ng ...................................................... 6
1.1.2. Vai trò c a th*m )nh tín d&ng.......................................................... 7
1.1.3. Ngu$n thông tin th*m )nh tín d&ng ............................................. 7
1.1.4. N i dung c a th*m )nh tín d&ng ...................................................... 8
1.2 Ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i NHTM ............................................. 12
1.2.1. Quan i m v ch t lư ng th*m )nh tín d&ng.................................. 12
1.2.2. M t s tiêu chí ánh giá ch t lư ng th*m )nh tín d&ng .................. 14
1.2.3. Quan i m v nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng ................... 17
1.2.4. Các nhân t nh hư+ng ch t lư ng th*m )nh ................................. 18
1.3 Bài h c kinh nghi m t, các ngân hàng thương m i khác ....................... 23
1.3.1. Kinh nghi m t, Ngân hàng TMCP u tư & Phát tri n Vi t Nam .. 23
1.3.1. Kinh nghi m t, Ngân hàng TMCP Công thương Vi t Nam ............ 24
K t lu n chương 1 ......................................................................................... 27
Ch ng 2: Th(c tr'ng ch t l #ng th$m % nh tín d&ng t'i ngân hàng
th ng m'i c! ph)n Qu*c t+ Vi,t Nam
2.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a ngân hàng thương m i c- ph n Qu c
t Vi t Nam ........................................................................................................ 28
2.1.1. Sơ lư c quá trình hình thành và phát tri n ...................................... 28
2.1.2. M ng lư i ho t ng ...................................................................... 29
2.1.3. Cơ c u t- ch c ................................................................................ 30
2.1.4. Tình hình phát tri n c a VIB qua 15 n m ....................................... 31
2.2 Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 33
2.2.1. Th c tr ng ho t ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 33
2.2.2. Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng thương m i c-
ph n Qu c t Vi t Nam ...................................................................................... 43
2.3 K t qu t ư c và h n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB ........... 50
2.3.1. K t qu t ư c trong ho t ng th*m )nh t i VIB ...................... 50
2.3.2. H n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB .................................... 53
2.3.3. Nguyên nhân h n ch trong ho t ng th*m )nh t i VIB ............... 56
K t lu n chương 2 ......................................................................................... 63
Ch ng 3: M-t s* gi.i pháp nâng cao ch t l #ng th$m % nh t'i ngân hàng
th ng m'i c! ph)n Qu*c t+ Vi,t Nam
3.1 Gi i pháp nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i VIB .................. 64
3.1.1. Hoàn thi n quy trình th*m )nh tín d&ng ......................................... 64
3.1.2. Nâng cao n ng l c cán b ph& trách th*m )nh tín d&ng ................. 64
3.1.3. Hoàn thi n mô hình phê duy t tín d&ng t p trung............................ 65
3.1.4. Gi i pháp v t- ch c ....................................................................... 66
3.1.5. Chú tr ng công tác ki m tra giám sát .............................................. 67
3.1.6. Xây d ng h th ng CSDL thông tin tín d&ng ch t lư ng cao .......... 68
3.1.7. T ng cư ng công tác th*m )nh và )nh giá tài s n m b o........... 70
3.2 M t s ki n ngh) v i các bên liên quan ................................................. 70
3.2.1. Ki n ngh) v i Chính ph ................................................................. 70
3.2.2. Ki n ngh) v i Ngân hàng Nhà nư c ................................................ 71
3.2.3. Ki n ngh) v i Khách hàng vay v n ................................................ 73
K t lu n chương 3 ......................................................................................... 74
PH N K T LU N
Tài li,u tham kh.o
Ph& l&c
Danh m&c các ký hi,u và các ch/ vi+t t0t
BCTC Báo cáo tài chính
CSDL Cơ s+ d li u
CIC Trung tâm thông tin tín d&ng
DN Doanh nghi p
DVKH D)ch v& khách hang
VKD ơn v) kinh doanh
GDTD Giao d)ch tín d&ng
G Giám c
H TD H i $ng tín d&ng
H QT H i $ng qu n tr)
KH Khách hàng
KHCNKD Khách hàng cá nhân kinh doanh
KHCNTD Khách hàng cá nhân tiêu dung
KHDN Khách hàng doanh nghi p
NHNN Ngân hàng nhà nư c
NHTM Ngân hàng thương m i
NHTMCP Ngân hàng thương m i c- ph n
NQH N quá h n
TCTD T- ch c tín d&ng
TTTD Thông tin tín d&ng
TS B Tài s n mb o
UBTD U. ban tín d&ng
VIB Ngân hàng thương m i c- ph n Qu c t - Vi t Nam
VIBAMC Công ty TNHH Qu n lý n và khai thác tài s n VIB
Danh m&c các b.ng, bi1u
B ng 2.1. Tình hình ho t ng c a VIB t, 2009 n 2011..................................... 33
B ng 2.2. Các ch# tiêu liên quan n nhân s t i VIB ............................................ 45
B ng 2.3. Cơ c u dư n theo nhóm n c a VIB n m 2009 - 2011.......................... 47
B ng 2.4. S t ng trư+ng v dư n theo nhóm n qua các n m.............................. 48
B ng 2.5. T. l n x u c a VIB so v i toàn ngành giai o n 2009 - 2011 ............. 53
B ng 2.6. Cơ c u n x u theo vùng n m 2011 ...................................................... 55
Danh m&c các hình v2, % th
Hình 1.1. Sơ $ m ng lư i thu th p và cung c p TTTD c a NHCT ...................... 26
Hình 2.1. Sơ $ cơ c u t- ch c c a VIB ................................................................ 30
Hình 2.2. Sơ $ quy trình th*m )nh và phê duy t cho vay ................................... 35
-1-
PH N M U
1. Tính c p thi+t c3a %" tài
Nh ng n m g n ây, m!c dù có r t nhi u d)ch v& m i ư c *y m nh, tri n khai
song ngu$n s ng ch y u c a các ngân hàng v n là ho t ng tín d&ng truy n th ng.
Vì m&c tiêu l i nhu n, m t trong nh ng tiêu chí hàng u !t ra i v i các t- ch c
tín d&ng (TCTD) là *y m nh ho t ng c p tín d&ng. Trong ó, công tác th*m )nh
cho vay óng m t vai trò !c bi t quan tr ng, có ý ngh a quy t )nh i v i ch t
lư ng tín d&ng t i các ngân hàng thương m i (NHTM).
Th*m )nh cho vay chính là quá trình ki m tra, ánh giá, rà soát l i toàn b
nh ng v n có liên quan n phương án/d án ưa ra nh ng quy t )nh chính
xác v vi c $ng ý hay t, ch i c p tín d&ng cho khách hàng. Có th nói ây chính là
viên g ch !t n n móng hình thành t t c các m i quan h tín d&ng và là khâu ch
o, óng vai trò then ch t trong ho t ng cho vay + các ngân hàng.
/ Vi t Nam th i gian qua, công tác th*m )nh t i các NHTM v n còn nhi u h n
ch , báo cáo th*m )nh còn sơ sài và mang n!ng tính hình th c. H u qu là các
quy t )nh c p tín d&ng không chính xác như: cho vay các phương án/d án có hi u
qu th p, không tr ư c n cho ngân hàng, ngư c l i có trư ng h p l i b qu các
phương án/d án t t... Trong b i c nh th) trư ng v n c a Vi t Nam còn chưa phát
tri n thì ho t ng tín d&ng còn mang m t ý ngh a !c bi t: là kênh d n v n ch l c
trong huy t m ch c a toàn b n n kinh t qu c dân. Th*m )nh không t t, d n n
nh ng quy t )nh sai l m trong cho vay s( gây lãng phí $ng v n u tư c"ng như
chưa s d&ng và phân b- m t cách hi u qu nh t các ngu$n l c em l i l i ích
kinh t cho xã h i và cho t nư c. M!t khác, trư c tình hình t. l n x u ang có
xu hư ng gia t ng nhanh chóng như hi n nay, ch t lư ng tín d&ng ang tr+ thành
m tv n áng lo ng i mà th*m )nh chính là nhân t có nh hư+ng sâu r ng n
các quy t )nh cho vay và các h qu c a nó. Nâng cao ch t lư ng th*m )nh là yêu
c u, òi h i c p bách !t ra cho t t c các ngân hàng nói chung và VIB nói riêng.
Hơn n a, trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t di0n ra ngày càng sâu r ng, các
-2-
ngân hàng Vi t Nam ang ng trư c s c nh tranh vô cùng gay g't và kh c li t t,
các i th nư c ngoài hơn h n v m i m!t. Nâng cao ch t lư ng th*m )nh là c n
thi t l a ch n ra ư c nh ng phương án/d án vay v n hi u qu nh t, qua ó
t ng cư ng kh n ng c nh tranh c a các NHTM, h i nh p thành công và không b)
lép v ngay trên sân nhà.
T, th c ti0n ánh giá ch t lư ng th*m )nh t i các Chi nhánh trong h th ng
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam (VIB) – v i tư cách là c u chuyên viên c a
VIB và m t gi ng viên gi ng d y tr c ti p môn Th*m )nh tín d&ng ngân hàng, tác
gi nh n th y có khá nhi u b t c p và t$n t i trong công tác này nhưng chưa ư c
nhìn nh n, phân tích m t cách th u áo, khoa h c. Nh n th c ư c t m quan tr ng
c av n , tác gi ã l a ch n tài “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam ” làm lu n v n t t nghi p c a mình.
2. Tình hình nghiên c4u
Có th nói, tín d&ng luôn là tài ư c bàn lu n sôi n-i nhi u nh t khi c p
n l nh v c ho t ng ngân hàng. ã có nhi u tài lu n v n v ch nâng cao
ch t lư ng tín d&ng t i ngân hàng như: ‘‘Nâng cao ch t lư ng tín d&ng t i Ngân
hàng TMCP Ngo i Thương Vi t Nam chi nhánh Phú Th trong giai o n hi n nay”
c a tác gi Nguy0n Vi t Cư ng, ‘‘Nâng cao ch t lư ng tín d&ng t i NHNo&PTNT
Hà N i ’’ c a tác gi Nguy0n Th) Kim Chi, ‘‘Ch t lư ng tín d&ng c a ngân hàng
i v i các DNVVN ’’ c a tác gi Nguy0n Vân Anh … Trong ó, ch t lư ng th*m
)nh tín d&ng ch# ư c nghiên c u an xen v i tư cách là m t khâu trư c khi cho
vay trong toàn b quy trình tín d&ng c a m t ngân hàng.
Song song v i ch nâng cao ch t lư ng tín d&ng là di0n àn bàn lu n v cách
th c qu n tr) r i ro tín d&ng cho ngân hàng. ây c"ng là tài thu hút ư c nhi u
s quan tâm nghiên c u v i nh ng bài vi t như: ‘‘Bàn thêm v gi i pháp x lý r i
ro tín d&ng c a NHTM’’, tác gi inh Th) Thu Th o, T p chí Th) trư ng tài chính
ti n t , s 12 ngày 15/06/2010; ‘‘Nâng cao hi u qu qu n tr) r i ro tín d&ng t i
NHTMCP Ngo i thương’’ tác gi Tr n Ti n Chương; ‘‘R i ro và qu n lý r i ro tín
-3-
d&ng trong ho t ng ngân hàng ’’ TS. Ngô Minh Châu; cùng r t nhi u lu n v n
th c s nghiên c u v v n này. Trong ó, các tác gi i sâu vào phân tích, nghiên
c u, ánh giá r i ro g!p ph i sau khi ã ký k t h p $ng tín d&ng, t c là ã cho vay
và các bi n pháp phòng ng,a c"ng như gi i pháp h n ch n m c th p nh t t-n
th t cho ngân hàng.
G n ây, xu t hi n m t s nghiên c u chuyên sâu v m ng th*m )nh trong ho t
ng cho vay như: ‘‘Tìm hi u v th*m )nh tín d&ng’’ c a tác gi H ng Nga, www.
Anet.vn ngày 29/06/2010; ‘‘Ch t lư ng th*m )nh d án cho vay v n t i NHTM’’
tác gi Nguy0n Hùng Ti n, T p chí Th) trư ng tài chính ti n t , s 9 ngày
01/05/2010 ; “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh ng'n h n i v i các DNVVN t i
NHNo&PTNT Nam Hà N i ’’ c a tác gi Tào Ti n Ti p,” Nâng cao hi u qu th*m
)nh cho vay DNVVN t i các NHTM trên )a bàn TPHCM” … Nh ng nghiên c u
này bư c u ã hình thành nên m t chuyên riêng v th*m )nh tín d&ng nhưng
chưa y và có h th ng.
Các bài vi t, nghiên c u v tài th*m )nh th i gian v,a qua ch y u xem xét
l nh v c th*m )nh các d án trung, dài h n ho!c t p trung quan tâm sâu t i l nh v c
tài chính c a d án trong khi chưa có m t nghiên c u mang tính t-ng quát, h th ng
có tính ch t bao quát chung trong th*m )nh cho c các món vay ng'n h n và trung,
dài h n c"ng như nh ng tiêu chí ánh giá ch t lư ng công tác th*m )nh hi n nay;
các nhân t nh hư+ng, quy trình c"ng như m t báo cáo th*m )nh có ch t lư ng là
như th nào…
Có th nói tài “Nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i Ngân hàng TMCP
Qu c t Vi t Nam” tác gi l a ch n là m t ch có ý ngh a th c ti0n. M t m!t,
nêu ra ư c th c tr ng c a ho t ng th*m )nh nói chung i v i các phương án
ng'n h n và các d án trung dài h n t i VIB. M!t khác, ưa ra nh ng gi i pháp,
chính sách hi u qu giúp các nhà qu n lý nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng
t i VIB c"ng như các NHTM khác.
-4-
3. M&c %ích và nhi,m v& nghiên c4u
* M&c ích nghiên c u
Trên cơ s+ phân tích ánh giá th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng hi n nay
t i VIB, qua ó xu t m t s gi i pháp thích h p nh m nâng cao ch t lư ng th*m
)nh c a ngân hàng.
Các câu h i nghiên c u ư c !t ra:
- Th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng t i ngân hàng ra sao ?
- Công tác th*m )nh ã h p lý, khoa h c và hi u qu hay chưa ?
- Các gi i pháp kh'c ph&c h n ch và nâng cao ch t lư ng công tác th*m )nh
c a ngân hàng ?
* Nhi m v& nghiên c u
Nh m t ư c nh ng m&c ích nêu trên, nhi m v& nghiên c u tr ng tâm c a
tài t p trung làm rõ m t s n i dung sau :
- H th ng hóa m t s lý lu n chung v ch t lư ng th*m )nh.
- Phân tích và ánh giá th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng, làm rõ nh ng
t$n t i trong th i gian qua và tìm hi u nguyên nhân gây ra th c tr ng này.
- xu t m t s gi i pháp nh m c i thi n ch t lư ng th*m )nh.
4. *i t #ng và ph'm vi nghiên c4u
* i tư ng nghiên c u :
Lu n v n t p trung ch y u nghiên c u ho t ng th*m )nh tín d&ng t i VIB
* Ph m vi nghiên c u
- V không gian: Tình hình th*m )nh tín d&ng c a m t s Chi nhánh trong h
th ng VIB bao g$m: VIB Hà ông, VIB Qu ng Ngãi, VIB kl k, VIB $ng Nai,
VIB HCM, VIB qu n 10, VIB Qu n 6, VIB Qu n 11, VIB Qu n 2, VIB Th c,
VIB Bình Th nh, VIB Nguy0n ình Chi u, VIB C n Thơ.
-5-
- V th i gian: d n ch ng s li u cùng các thông tin khác t, n i b VIB t, các
n m 2009 n 2011.
5. Ph ng pháp nghiên c4u
D a trên phương pháp lu n c a ch ngh a duy v t bi n ch ng k p h p v i vi c
s d&ng phương pháp th ng kê, so sánh, phân tích, nh n xét.
T, th c tr ng c a ngân hàng, tìm hi u thêm m t s tài li u chuyên ngành cùng ý
ki n c a các nhà qu n lý có chuyên môn, nghi p v& ưa ra nh ng gi i pháp h u
hi u nh t nh m nâng cao ch t lư ng công tác th*m )nh c a ngân hàng.
6. óng góp m5i c3a lu6n v n
- H th ng hóa m t s tiêu chí ánh giá ch t lư ng th*m )nh tín d&ng cùng
các kinh nghi m c a m t s NHTM trong nư c trong nghi p v& th*m )nh tín d&ng.
- ánh giá th c tr ng công tác th*m )nh tín d&ng hi n nay t i VIB.
- xu t m t s ki n ngh), gi i pháp mang tính th c ti0n và tính kh thi cao
nh m c i thi n và nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng trong Ngân hàng.
7. B* c&c c3a lu6n v n
Ngoài ph n m+ u, k t lu n và tài li u tham kh o & ph& l&c, lu n v n g$m 3
chương:
Chương 1: T-ng quan v ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i NHTM
Chương 2: Th c tr ng ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i Ngân hàng TMCP
Qu c t Vi t Nam
Chương 3: M t s gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng th*m )nh tín d&ng t i
Ngân hàng TMCP Qu c t Vi t Nam
Do th i gian và kh n ng nghiên c u c a b n thân còn h n ch , lu n v n khó
tránh kh i m t s sai sót nh t )nh. R t mong nh n ư c s óng góp c a quý th y
cô, b n bè, $ng th i xin ư c trân tr ng g+i n quý th y cô l i c m ơn chân
thành.
-6-
CH ƠNG 1:
T NG QUAN V7 CH T L NG TH M NH TÍN D NG
T I NHTM
1.1. TH M NH TÍN D NG
1.1.1. Khái ni,m v" th$m % nh tín d&ng
Khi c p v n cho khách hàng, các ngân hàng u mong mu n khách hàng s(
hoàn tr g c và lãi theo úng th a thu n sau m t th i gian nh t )nh. Vì v y, quá
trình xem xét, phân tích tín d&ng trư c khi cho vay là c n thi t nh m xác )nh kh
n ng hoàn tr và nh ng r i ro có th i kèm khi cho vay. Trong quá trình này, ngân
hàng c g'ng thay th nh ng c m nh n ch quan c a mình v ngư i i vay b ng
nh ng lý l( khoa h c d a trên nh ng cơ s+ nghiên c u c*n tr ng các m!t m nh và
y u c a ngư i i vay. Quá trình này còn ư c g i là Th*m )nh tín d&ng.
“Th m nh tín d ng là quá trình xem xét, phân tích các tài li u, các thông tin
c n thi t v khách hàng có nhu c u tín d ng mà ngân hàng thu th p c, t ó
làm c n c quy t nh tr c khi ngân hàng cho khách hàng vay v n.”
Quá trình này ư c b't u khi khách hàng phát sinh nhu c u vay v n t i ngân
hàng và ti n hành n p h$ sơ xin vay t i ngân hàng. Như v y, th*m )nh tín d&ng
th c ch t là vi c d a trên cơ s+ các quy )nh, quy trình cho vay ã ban hành, ngân
hàng s( t- ch c xem xét m t cách khách quan, toàn di n các v n liên quan n
khách hàng và nhu c u xin vay c a khách hàng. T, ó, ngân hàng ưa ra quy t )nh
cho vay hay không, cho vay v i các i u ki n như th nào m b o v,a sinh l i
và phát huy hi u qu ho t ng kinh doanh cho doanh nghi p ( i v i khách hàng
doanh nghi p, cá nhân kinh doanh), áp ng nhu c u chi tiêu c a khách hàng ( i
v i khách hàng cá nhân tiêu dùng), v,a an toàn, hi u qu cho ngân hàng v i m c
r i ro th p nh t.
-7-
1.1.2. Vai trò c3a th$m % nh tín d&ng
Tín d&ng là ho t ng kinh doanh ch y u mang l i l i nhu n cho ngân hàng khi
chi m ít nh t 70% t-ng l i nhu n c a ngân hàng, !c bi t là t i các NHTM Vi t
Nam. Ho t ng tín d&ng có th mang l i l i nhu n r t cao nhưng c"ng $ng th i là
nguyên nhân chính d n n s s&p -, phá s n c a m t ngân hàng do ây là ho t
ng kinh doanh ch a ng nhi u y u t r i ro. Vì v y, vi c th*m )nh cho vay
nh m giúp ngân hàng ưa ra các quy t )nh cho vay úng 'n, úng i tư ng, v,a
hi u qu , v,a an toàn, tránh r i ro, thi t h i cho ngân hàng khi u tư v n vào
nh ng khách hàng thi u n ng l c tài chính, phương án không kh thi.
Ngoài ra, do ngu$n v n dùng cho vay c a m1i ngân hàng là h u h n, trong
khi nhu c u vay v n c a n n kinh t là vô h n v i nh ng nhu c u s d&ng v n vay
và hi u qu kinh doanh khác nhau. Do ó, th*m )nh cho vay còn nh m m&c ích là
t p trung v n u tư vào nh ng nơi an toàn, h p pháp và hi u qu nh t, phù h p v i
)nh hư ng phát tri n mà NHTM ó ã !t ra.
1.1.3. Ngu n thông tin %1 th$m % nh tín d&ng
Như chúng ta ã bi t th*m )nh tín d&ng là m t quá trình thu th p và x lý thông
tin ph&c v& cho vi c ra quy t )nh. Do ó v n quan tr ng thi t y u u tiên
khi th c hi n th*m )nh tín d&ng là v n thu th p thông tin có ch t lư ng. Ch t
lư ng thông tin ưa vào th*m )nh có nh hư+ng r t l n n k t qu th*m )nh, qua
ó nh hư+ng n quy t )nh c p tín d&ng. Ch t lư ng thông tin th hi n + ba thu c
tính sau: (1) y , (2) k)p th i, (3) chính xác. Ch# khi nào thông tin thu th p ư c
v i ày ba thu c tính này thì m i xem là thông tin có ch t lư ng và là thông tin
h u ích cho cho quá trình th*m )nh.
Cán b th*m )nh có th thu th p ư c các thông tin t, các ngu$n sau:
- H$ sơ khách hàng: Cung c p cho chúng ta hai lo i thông tin. Th nh t ó là
thông tin do khách hàng t khai như ơn xin vay, gi y gi i thi u, phương án, d án
s d&ng v n…Th hai ó là thông tin ã ư c ch ng nh n b+i m t cơ quan có
th*m quy n như là báo cáo tài chính ã ư c ki m toán (khách hàng doanh nghi p),
-8-
b ng lương ư c xác nh n b+i công ty khách hàng vay ang làm vi c (khách hàng
cá nhân), CMND, H kh*u…
Như c i m c a ngu$n thông tin này là m c tin c y không cao vì thông tin
này do chính khách hàng cung c p.
- Tài li u lưu gi t i ngân hàng: L)ch s vay v n, tài kho n c a khách hàng t i
ngân hàng. Ngu$n thông tin này r t quan tr ng vì nó ã tr i qua ki m ch ng và
áng tin c y. N u khách hàng t,ng vay v n t i ngân hàng thì chúng ta bi t ư c
trư c ây khách hàng có ch p hành t t các i u kho n c a h p $ng tín d&ng hay
không…giúp ngân hàng ti t ki m ư c nhi u th i gian cho vi c th*m )nh ti p theo.
Như c i m c a ngu$n thông tin này là l c h u theo th i gian và không ph i lúc
nào phù h p v i vi c th*m )nh kho n vay hi n t i.
- Ph ng v n và i u tra th c t : Thông qua ph ng v n, ngân hàng có th lo i
b ư c m t s thông tin gây nhi0u t, ó ch't l c thông tin chính xác hơn ph&c
v& cho vi c th*m )nh. Ngoài ra, thông tin qua ph ng v n còn có th b- sung thêm
cho thông tin v khách hàng mà qua h$ sơ vay chưa th thu t p y . Vi c i u
tra khách hàng giúp ngân hàng ki m ch ng và c p nh t hóa thông tin.
Các ngu$n khác: T, b n hàng i tác c a khách hàng, cơ quan qu n lý Nhà
nư c, cơ quan qu n lý doanh nghi p, các phương ti n thông tin, Trung tâm Thông
tin tín d&ng NHNN (CIC)…
1.1.4. N-i dung c3a th$m % nh tín d&ng
Vi c th*m )nh cho vay b't u khi CBT ti p nh n h$ sơ vay v n c a khách
hàng. N i dung th*m )nh bao g$m các bư c sau :
1.1.4.1. ánh giá các ngu n thông tin theo h s
Khi khách hàng g i h$ sơ vay v n cho ngân hàng, CBT s( ti n hành ánh giá
m c y , h p l c"ng như nh ng y u t cơ b n có liên quan n h$ sơ như h$
sơ pháp lý, tình hình tài chính, phương án vay v n, tài s n b o m yêu c u
khách hàng b- sung.
-9-
1.1.4.2. Thu th6p thông tin liên quan %+n h s vay c3a khách hàng
D a trên h$ sơ vay v n hoàn ch#nh mà khách hàng ã g i, CBT ti n hành thu
th p, t-ng h p các thông tin c n thi t ph&c v& cho quá trình th*m )nh khách hàng.
Trong trư ng h p h$ sơ vay v n khách hàng chưa th cung c p y các thông tin
c n thi t, CBT có th s d&ng các kênh thông tin sau khai thác :
- Thông tin t, các nhà cung c p hàng hóa, thi t b), nguyên v t li u u vào,
d)ch v&, các nhà tiêu th& s n ph*m c a d án, qua ó có th ánh giá tình hình th)
trư ng u vào, u ra.
- Thông tin t, các phương ti n thông tin i chúng như báo, m ng, ài.., t, các
cơ quan qu n lý nhà nư c, qu n lý doanh nghi p.
- Thông tin ư c tìm hi u qua các báo cáo, nghiên c u, h i th o, chuyên .
- Thông tin t, các phương án, d án tương t .
1.1.4.3. Ki1m tra, x8 lý thông tin
Sau khi ã thu th p y các thông tin, vi c th*m )nh chính xác, hi u qu ,
òi h i CBT ph i tr i qua quá trình sàng l c thông tin m b o các thông tin có
ư c là áng tin c y.
Vi c ki m tra thông tin ư c d a vào các ngu$n sau :
- H$ sơ vay v n trư c ây (n u có) và hi n t i c a khách hàng t i ngân hàng.
- Trung tâm thông tin tín d&ng NHNN (CIC).
- Th m dò, i chi u v i các b n hàng, i tác làm n như các nhà cung c p
nguyên v t li u, thi t b), d)ch v& c"ng như các khách hàng tiêu th& s n ph*m u ra
c a doanh nghi p.
- Các cơ quan qu n lý tr c ti p khách hàng xin vay như S+ KH& T....
1.1.4.4. Th$m % nh n ng l(c pháp lý, uy tín c3a khách hàng
N ng l c pháp lý là cơ s+ xem khách hàng có kh n ng tham gia vào quan h
tín d&ng hay không, hay nói cách khác là khách hàng có tiêu chu*n vay v n
hay không.