Đánh giá chất lượng quản lý dạy – học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở
- 197 trang
- file .pdf
BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
NGUYỄN ANH THUẤN
ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ
DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Hà Nội - 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
NGUYỄN ANH THUẤN
ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ
DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 62.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Hữu Châu
Hà Nội - 2014
i
LỜI CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực
và chưa ñược công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận án
Nguyễn Anh Thuấn
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh ñạo Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam,
Trung tâm ðào tạo và Bồi dưỡng và các Quý thầy cô, các nhà khoa học của
Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam ñã hướng dẫn, giúp ñỡ và tạo ñiều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu ñể thực hiện luận án.
Tôi xin trân trọng biết ơn GS.TS. Nguyễn Hữu Châu, người ñã tận tình
giúp ñỡ hướng dẫn khoa học cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực
hiện luận án.
Tôi xin gửi lời trân trọng cảm ơn các nhà khoa học trong Hội ñồng thi
chuyên ñề Tiến sĩ, Hội ñồng Seminar luận án tiến sĩ, Hội ñồng ñánh giá luận án
tiến sĩ cấp Bộ môn và Phản biện ñộc lập ñã có nhiều góp ý quan trọng ñể tôi kịp
thời nghiên cứu bổ sung ñể hoàn thiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh ñạo Sở GD&ðT thành phố Hải Phòng,
các Phòng chuyên môn thuộc Sở GD&ðT thành phố Hải Phòng, các Trường
THCS trên ñịa bàn thành phố Hải Phòng ñã giúp ñỡ tôi rất nhiều trong nghiên
cứu ñiều tra, khảo sát, khảo nghiệm, thử nghiệm ñể thực hiện luận án.
Trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận án
Nguyễn Anh Thuấn
iii
MỤC LỤC
Tên ñề mục Trang
Lời cam ñoan....................................................................................................... i
Lời cảm ơn........................................................................................................... ii
Mục lục................................................................................................................ iii
Danh mục các chữ viết tắt................................................................................... vii
Danh mục các bảng.............................................................................................. viii
Danh mục các sơ ñồ, biểu ñồ............................................................................... xi
MỞ ðẦU............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn ñề tài............................................................................................. 1
2. Mục ñích nghiên cứu……………………..………………..………………... 3
3. Khách thể và ñối tượng nghiên cứu................................................................. 3
4. Phạm vi ñề tài nghiên cứu................................................................................ 3
5. Giả thuyết khoa học………………………………………………………….. 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………….…….. 4
7. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 4
8. Luận ñiểm cơ bản............................................................................................. 5
9. ðóng góp của luận án....................................................................................... 6
10. Cấu trúc của luận án....................................................................................... 6
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ DẠY -
HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ
SỞ......................................................................................................................... 7
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn ñề........................................................ 7
1.1.1. Ở ngoài nước ............................................................................................ 7
1.1.2. Ở trong nước.............................................................................................. 14
1.2. Chất lượng quản lý và chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
18
trưởng trường trung học cơ sở..........................................................................
1.2.1. Tiếp cận hoạt ñộng ñối với vấn ñề nghiên cứu........................................ 18
1.2.2. Chất lượng quản lý................................................................................... 19
iv
1.2.3. Chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung
học cơ sở.............................................................................................................. 24
1.3. Những vấn ñề trong ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………………….…………… 49
1.3.1. Một số khái niệm liên quan ñến ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở………………………………. 49
1.3.2. Vai trò và yêu cầu của ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………………………… 56
1.3.3. Nội dung ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở........................................................................... 60
1.3.4. Phương pháp và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở........................................................ 63
Kết luận chương 1.............................................................................................. 67
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ DẠY -
HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VIỆT
NAM..................................................................................................................... 70
2.1. Thực trạng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học
cơ sở.............................................................................................................. 71
2.1.1. Thực trạng hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở........................................................................................ 71
2.1.2. Một số phân tích về kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở hiện nay........................................................................ 81
2.2. Một số vấn ñề về thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
85
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở................................................
2.2.1. Nhận thức về chất lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học........... 86
2.2.2. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng dựa vào chuẩn hiệu trưởng của Bộ Giáo dục và ðào tạo.................... 91
2.2.3. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng theo cách ñánh giá xếp loại công chức ................................................. 104
2.2.4. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
v
trưởng dựa vào ðiều lệ trường trung học ......................................................... 105
2.2.5. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng dựa vào bộ tiêu chuẩn ñánh giá chất lượng giáo dục trường trung
học cơ sở.............................................................................................................. 106
Kết luận chương 2.............................................................................................. 108
CHƯƠNG 3. BỘ TIÊU CHÍ VÀ QUY TRÌNH ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
QUẢN LÝ DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG
HỌC CƠ SỞ ......................................................................................................... 111
3.1. Bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở ......................................................................... 111
3.1.1. Nguyên tắc xây dựng bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ......................................... 111
3.1.2. Nội dung bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường trung học cơ sở .................................................................. 112
3.1.3. Yêu cầu tiêu chí và gợi ý minh chứng ñánh giá chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ................................ 117
3.2. Quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở ......................................................................... 119
3.2.1. Căn cứ ñịnh hướng xây dựng quy trình ñánh giá chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ................................ 119
3.2.2. Các bước của quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ....................................................... 122
3.3. Những ñiều kiện và biện pháp áp dụng bộ tiêu chí và quy trình ñánh
giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học
cơ sở..................................................................................................................... 128
3.4. Khảo nghiệm và thử nghiệm ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở............................................... 129
3.4.1. Khảo nghiệm ............................................................................................. 129
3.4.2. Thử nghiệm ............................................................................................... 145
3.4.3. Nhận ñịnh chung về bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng
vi
quản lý dạy - học qua khảo nghiệm và thử nghiệm.......................................... 147
Kết luận chương 3.............................................................................................. 149
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................ 150
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN ðÃ
ðƯỢC CÔNG BỐ ................................................................................................ 153
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 154
PHỤ LỤC ............................................................................................................. 158
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Bộ GD&ðT Bộ Giáo dục và ðào tạo
CBCC Cán bộ chủ chốt
CBQL Cán bộ quản lý
CNTT Công nghệ thông tin
ðCSVN ðảng cộng sản Việt Nam
GD&ðT Giáo dục và ðào tạo
GD Giáo dục
GS Giáo sư
HT Hiệu trưởng
HP Hải Phòng
KT - XH Kinh tế - Xã hội
PGS Phó Giáo sư
PPDH Phương pháp dạy - học
QLCL Quản lý chất lượng
QTC Quyền tự chủ
Sở GD&ðT Sở Giáo dục và ðào tạo
TP Thành phố
THPT Trung học phổ thông
THCS Trung học cơ sở
TH Tiểu học
UNESCO Tổ chức giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc
UBND Ủy ban nhân dân
XHCN Xã hội chủ nghĩa
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Các bảng Trang
Bảng 1.1. Phân tích hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng…….............................................................................……. 33
Bảng 1.2. Phân tích kết quả quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng……….........................................................................……. 42
Bảng 2.1. Ý kiến về hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở.................................................................... 72
Bảng 2.2. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về yêu cầu/kỳ vọng người hiệu
trưởng phải ñạt ñược khi quản lý dạy - học……....…................... 81
Bảng 2.3. Ý kiến nhận xét về kết quả quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở hiện nay…………………………. 82
Bảng 2.4. Nhận thức của cán bộ, giáo viên về vấn ñề chất lượng quản lý và
chất lượng quản lý dạy - học…………………………….………. 86
Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mức ñộ quan tâm của cán bộ, giáo viên ñối với
vấn ñề chất lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học……….. 88
Bảng 2.6. Kết quả khảo sát mức ñộ cần thiết phải quan tâm ñến vấn ñề chất
lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học………………….. 89
Bảng 2.7. Kết quả khảo sát mức ñộ cần thiết của ñánh giá hiệu trưởng và
ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của hiệu trưởng………… 90
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát nội dung chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT.... 91
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát nội dung những tiêu chí, chỉ báo có liên quan
ñến quản lý dạy - học của chuẩn của Bộ GD&ðT ………....…... 94
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát quy trình ñánh giá, xếp loại hiệu trưởng theo
chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT............................................... 97
Bảng 2.11. Kết quả khi dùng tiêu chí có liên quan ñến quản lý dạy - học
trong chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT ñể ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS................ 99
ix
Bảng 2.12. Số liệu tổng hợp kết quả ñánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng
THCS tại một số tỉnh/thành phố..................................................... 100
Bảng 2.13. Số liệu chi tiết kết quả ñánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng
THCS tại Hải Phòng....................................................................... 101
Bảng 3.1. Bảng kiểm tự ñánh giá dành cho hiệu trưởng................................. 125
Bảng 3.2. Bảng kiểm dành cho các thành viên ñánh giá hiệu trưởng............. 127
Bảng 3.3. Ý kiến của cán bộ quản lý, hiệu trưởng và giáo viên về tính khoa
học và tính hợp lý của cách tiếp cận hoạt ñộng khi xây dựng các
tiêu chí ñánh giá.............................................................................. 131
Bảng 3.4. Ý kiến của cán bộ quản lý và giáo viên về sự cần thiết của các hoạt
ñộng lớn mà hiệu trưởng phải thực hiện ñể quản lý dạy -
học................................................................................................................ 132
Bảng 3.5. Ý kiến của hiệu trưởng về sự cần thiết của các hoạt ñộng lớn mà hiệu
trưởng phải thực hiện ñể quản lý dạy - học.............................................. 133
Bảng 3.6. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc xây dựng kế hoạch dạy - học........ 134
Bảng 3.7. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý phân công giảng dạy cho giáo viên...... 135
Bảng 3.8. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
trong hoạt ñộng quản lý việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên..... 135
Bảng 3.9. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc thực hiện kế hoạch bài dạy của
136
giáo viên.........................................................................................
Bảng 3.10. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý phương pháp dạy - học........................ 137
Bảng 3.11. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn....................... 138
Bảng 3.12. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý bồi dưỡng cán bộ, giáo viên, nhân viên 139
x
Bảng 3.13. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý công tác kiểm tra, ñánh giá.................. 139
Bảng 3.14. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ của học
sinh và nội quy của nhà trường...................................................... 140
Bảng 3.15. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc dạy phương pháp, kỹ năng học
tập cho học sinh.............................................................................. 141
Bảng 3.16. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý các phong trào thi ñua học tập.............. 141
Bảng 3.17. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng chỉ ñạo giáo viên giúp ñỡ các ñối tượng học
sinh học tập..................................................................................... 142
Bảng 3.18. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng chỉ ñạo việc phối hợp với lực lượng giáo dục
ñể quản lý học sinh......................................................................... 142
Bảng 3.19. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá trong hoạt ñộng quản lý các ñiều kiện ñảm bảo dạy - học.. 143
Bảng 3.20. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng............. 143
Bảng 3.21. Ý kiến về mức ñộ khoa học, khả thi, hợp lý của quy trình ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng...................... 144
Bảng 3.22. Kết quả ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS quận Hồng Bàng, thành phố Hải
Phòng............................................................................................. 146
xi
DANH MỤC CÁC BIỂU ðỒ
Các sơ ñồ, biểu ñồ Trang
Sơ ñồ 1.1. Các thành tố của chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở…………………………………. 30
Sơ ñồ 1.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………….. 45
Sơ ñồ 1.3. Mô hình cấu trúc nội dung ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở..................... 61
Sơ ñồ 3.1. Quy trình 4 bước ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng Trường trung học cơ sở………...........……... 122
Sơ ñồ 3.2. Năm bước hiệu trưởng tự ñánh giá.............................................. 126
1
MỞ ðẦU
1. Lý do chọn ñề tài
Toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và chuẩn hóa giáo dục trở thành xu thế
tất yếu của sự phát triển, những ñiều ñó ñã tác ñộng mạnh mẽ ñến GD&ðT.
Mặt khác, thị trường lao ñộng và xã hội ngày càng yêu cầu cao hơn, ñòi hỏi
nhà trường phải cung cấp ñược những thông tin ñể chứng minh các hoạt ñộng
của mình thỏa mãn ñược yêu cầu của người học. Trường phổ thông có nhiệm
vụ quan trọng tạo nền móng vững chắc cho học sinh về kiến thức, kỹ năng và
năng lực hoạt ñộng ñể các em sẵn sàng tham gia lao ñộng sản xuất hoặc tiếp
tục học tập ở các bậc học cao hơn ñể tạo nguồn lực có trình ñộ ñáp ứng yêu
cầu của xã hội.
Ngành GD&ðT ñang thực hiện chủ trương ñổi mới căn bản, toàn diện
GD&ðT. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 Khóa XI ñã xác ñịnh: “Phát
triển GD&ðT là nâng cao dân trí, ñào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển
toàn diện năng lực và phẩm chất người học” [3]. Nghị quyết Hội nghị cũng ñã
xác ñịnh tinh thần của ñổi mới là: “Chuyển từ phát triển GD&ðT từ chủ yếu
theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả, ñồng thời ñáp ứng yêu
cầu số lượng” [3]. Trong giai ñoạn hiện nay, cùng với sự phát triển nhanh
chóng của khoa học công nghệ, lượng tri thức tăng lên không ngừng theo thời
gian dẫn ñến yêu cầu ñổi mới giáo dục, ñổi mới quản lý ñể nâng cao chất
lượng giáo dục. Nếu thực hiện phân cấp quản lý giáo dục mạnh mẽ thì người
hiệu trưởng phải ñảm nhiệm nhiều vai trò lớn hơn, ñối diện với nhiều thách
thức; khi ấy, người hiệu trưởng phải có ñủ năng lực, phẩm chất mới có thể
hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
Quản lý trường học bao gồm: Quản lý quá trình dạy - học, tài chính,
nhân sự, hành chính và quản lý môi trường giáo dục. Mặt khác, hoạt ñộng dạy
- học có vai trò quan trọng quyết ñịnh chất lượng của quá trình dạy - học.
Hoạt ñộng dạy - học là con ñường chủ ñạo ñể nhà trường ñạt ñược mục tiêu
giáo dục. Quản lý dạy - học của người hiệu trưởng ngày càng trở lên quan
2
trọng, nhưng hiện nay quản lý dạy - học của người hiệu trưởng còn nhiều bất
cập, chưa thực sự ñáp ứng ñược yêu cầu của thực tiễn và sự phát triển. ðứng
trước nhiệm vụ ñổi mới quản lý, nâng cao chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng thì một trong những ñòi hỏi là phải ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng.
ðánh giá chất lượng hiệu trưởng nói chung, ñánh giá chất lượng quản
lý dạy - học của người hiệu trưởng nói riêng là một trong những công việc
không thể thiếu của quản lý giáo dục, bởi vì: ðánh giá hiệu trưởng nhằm ñể
hiệu trưởng hiểu biết bản thân, xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện, tự hoàn
thiện và nâng cao năng lực lãnh ñạo, quản lý nhà trường; làm căn cứ ñể cơ quan
quản lý giáo dục ñánh giá, xếp loại hiệu trưởng phục vụ công tác sử dụng, bổ
nhiệm, miễn nhiệm, ñào tạo, bồi dưỡng và ñề xuất, thực hiện chế ñộ, chính
sách ñối với hiệu trưởng; làm căn cứ ñể các cơ sở ñào tạo, bồi dưỡng nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục xây dựng, ñổi mới chương trình ñào tạo, bồi
dưỡng nhằm nâng cao năng lực lãnh ñạo, quản lý của hiệu trưởng [6].
Bộ GD&ðT ñã triển khai ñánh giá hiệu trưởng; các trường phổ thông
ñã thực hiện; tuy nhiên ñánh giá hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng của Bộ
GD&ðT là ñánh giá phẩm chất chính trị, ñạo ñức nghề nghiệp; năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực lãnh ñạo, quản lý nhà trường [6].
ðánh giá hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT không tập
trung vào ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng. Mặt
khác, khi ñề cập về công tác quản lý chất lượng, Nghị quyết Hội nghị Trung
ương 8 khóa XI cũng nêu rõ: “Công tác quản lý chất lượng, thanh tra, kiểm
tra, giám sát chưa ñược chú trọng ñúng mức” [3]. Trong quản lý, nếu ñánh giá
như vậy không những không kích thích ñược khả năng hoàn thành tốt công
việc quản lý dạy - học của hiệu trưởng mà ñôi khi còn làm giảm vai trò, trách
nhiệm quản lý dạy - học của hiệu trưởng, ảnh hưởng ñến chất lượng dạy - học
của nhà trường.
3
Nếu ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng dựa
trên cơ sở khoa học thì không những giúp hiệu trưởng thực hiện tốt hơn công
việc quản lý dạy - học của mình mà còn góp phần nâng cao chất lượng dạy -
học của nhà trường. Nói cách khác, ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng là giải pháp then chốt ñể trực tiếp nâng cao chất lượng quản
lý dạy - học của người hiệu trưởng, gián tiếp nâng cao chất lượng dạy - học
của nhà trường.
Có thể nói, ñến thời ñiểm hiện tại chưa có công trình nghiên cứu nào về
cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường THCS một cách toàn diện và sâu sắc. ðặc biệt, ñể làm rõ
ràng và sâu sắc các vấn ñề như: Cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS là gì; có thể ñề xuất bộ
tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS như thế nào; ñiều kiện nào ñể áp dụng thành công bộ
tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS, ñó chính là những lý do cơ bản cho việc lựa chọn ñề tài
“ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người Hiệu trưởng trường
Trung học cơ sở”.
2. Mục ñích nghiên cứu
Góp phần cụ thể hóa cơ sở khoa học về ñánh giá chất lượng quản lý dạy
- học của người hiệu trưởng trường THCS, ñề xuất bộ tiêu chí và quy trình
ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS.
3. Khách thể và ñối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý nhà trường của người hiệu trưởng.
3.2. ðối tượng nghiên cứu
ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS.
4. Phạm vi ñề tài nghiên cứu
4
- Về nội dung: Luận án nghiên cứu lý luận ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường THCS; nghiên cứu thực trạng ñánh giá chất
lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS; ñề xuất bộ tiêu
chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường THCS.
- Về ñịa bàn: Khảo sát ở 201 trường THCS của thành phố Hải Phòng; thử
nghiệm ñánh giá tại 8 trường THCS thuộc ñịa bàn quận Hồng Bàng, thành
phố Hải Phòng.
- Về ñối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý (ñại diện Phòng GD&ðT, hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn), giáo viên, nhân viên, học
sinh và cha mẹ học sinh.
- Về thời gian: Nghiên cứu ñược thực hiện từ tháng 12/2010.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu cụ thể hóa ñược cơ sở khoa học về ñánh giá chất lượng quản lý dạy
- học của người hiệu trưởng trường THCS, xây dựng ñược bộ tiêu chí ñánh
giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng và thực hiện ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng theo quy trình (do luận án
ñề xuất) thì có thể trực tiếp nâng cao chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng, gián tiếp nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THCS.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Cụ thể hóa cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường THCS;
- ðề xuất bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học hiệu
trưởng trường THCS;
- Khảo nghiệm và thử nghiệm ñể khẳng ñịnh tính khả thi của bộ tiêu chí và
quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
5
Luận án sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và
khái quát hóa các tài liệu trong nước và ngoài nước liên quan ñến vấn ñề
nghiên cứu; nghiên cứu các văn kiện của ðảng (ñặc biệt là Nghị quyết Hội
nghị Trung ương 8 khóa XI về ñổi mới căn bản và toàn diện GD&ðT); nghiên
cứu các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước; các bài báo ñăng trên các
tạp chí chuyên ngành, các bài viết về ñánh giá hiệu trưởng.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Luận án sử dụng phương pháp ñiều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi,
phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp chuyên gia, phương pháp tổ chức
hội thảo và tọa ñàm (seminar).
- ðể thu thập những thông tin cần thiết về thực tiễn ñánh giá hiệu trưởng ở
Việt Nam, ngoài phương pháp nghiên cứu tài liệu, luận án còn sử dụng
phương pháp ñiều tra bằng phiếu hỏi và phương pháp phỏng vấn sâu ñối với
một số cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
- ðể trưng cầu ý kiến ñánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của bộ tiêu chí và
quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS, luận án sử dụng phương pháp ñiều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi, quan
sát, phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp chuyên gia, phương pháp hội
thảo và tọa ñàm (seminar) ñối với một số nhà khoa học, cán bộ quản lý, giáo
viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
7.3. Phương pháp thống kê
Luận án sử dụng phương pháp thống kê trong nghiên cứu ñể xử lý các
số liệu và dữ liệu thu thập ñược, từ ñó có cơ sở rút ra các nhận xét, ñánh giá
và kết luận của Luận án.
8. Luận ñiểm cơ bản
- Quản lý dạy - học là một trong những hoạt ñộng quản lý quan trọng của
người hiệu trưởng, nó có ý nghĩa quyết ñịnh chất lượng dạy - học của nhà
trường.
- ðể xác ñịnh chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng cần thiết
phải ñánh giá theo bộ tiêu chí (có nội dung ñánh giá chất lượng hoạt ñộng
6
quản lý dạy - học và kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng) và tuân
theo quy trình ñánh giá gồm các bước cụ thể ñảm bảo khách quan, khoa học.
- ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng tác ñộng trực
tiếp ñến chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng, tác ñộng gián
tiếp ñến chất lượng dạy - học của nhà trường.
9. ðóng góp của luận án
- Luận án làm sáng tỏ quan niệm về chất lượng quản lý, chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS.
- Luận án chỉ ra thực tiễn ñánh giá hiệu trưởng nói chung và ñánh giá chất
lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS nói riêng.
- Luận án ñề xuất bộ tiêu chí gồm 15 tiêu chí, 60 chỉ báo và quy trình ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS gồm 4
bước.
- Luận án tổ chức trưng cầu ý kiến ñánh giá của các nhà khoa học, cán bộ quản lý,
giáo viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh về tính cấp thiết, tính khả thi của
bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS do luận án ñề xuất.
10. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần mở ñầu, kết luận và khuyến nghị, nội dung chính của luận
án gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở
Chương 2. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở Việt Nam
Chương 3. Bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở
7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
QUẢN LÝ DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn ñề
1.1.1. Ở ngoài nước
Nghiên cứu về chuẩn ñánh giá hiệu trưởng
Ở ngoài nước ñã có nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học về hiệu
trưởng với các vấn ñề xung quanh vai trò, năng lực, chuẩn hiệu trưởng và
ñánh giá hiệu trưởng theo chuẩn. Một số kết quả nghiên cứu có thể kể là:
Nghiên cứu về các trường học thành công và nhà trường hiệu quả ñã rút ra kết
luận “hiệu trưởng là người ñóng vai trò quan trọng nhất cho sự thành công của
một nhà trường” và “hiệu trưởng có một vị trí và ảnh hưởng quyết ñịnh ñến
chất lượng, hiệu quả của nhà trường” [21]. Các nghiên cứu chủ yếu xoay
quanh vấn ñề làm thế nào ñể tuyển ñược hiệu trưởng có chất lượng tốt ñể bổ
nhiệm cho các trường ñảm bảo cho các trường thành công [40]. Có thể nói, tất
cả những nghiên cứu về các chủ ñề trên ñều với mục ñích nâng cao chất lượng
nhà quản lý hay chất lượng hiệu trưởng ñể ñáp ứng với nhiệm vụ quản lý nhà
trường trong giai ñoạn hiện nay [40] ,[41], [42], [44], [46]. Hiện nay, trên thế
giới có xu thế quản lý dựa và chuẩn và theo hướng chuẩn. Trong xu thế cải
cách dựa vào chuẩn và thực hiện quản lý dựa vào chuẩn thì có nhiều nghiên
cứu ñề cập ñến chất lượng của hiệu trưởng theo cách ñáp ứng các chuẩn ñề ra
[21]. Như vậy là, khi ñánh giá hiệu trưởng người ta ñã ñánh giá theo chuẩn.
Bàn về nội dung chuẩn, có thể kể ra một số bộ chuẩn mà chúng tôi tiếp cận
ñược, ví dụ: Bộ chuẩn của các trường công bang Louisiana, Hoa Kỳ, áp dụng
từ năm 1998, bộ chuẩn này gồm 7 chuẩn (chuẩn 1. Tầm nhìn; chuẩn 2. Dạy và
học: Hiệu trưởng sử dụng tri thức về dạy và học khi cộng tác làm việc với cán
bộ và giáo viên ñể tạo nên những thực tiễn dạy học hiệu quả và sáng tạo, thu
hút học sinh vào những trải nghiệm học tập ñầy thách thức và có ý nghĩa;
chuẩn 3. Quản lý trường học; chuẩn 4. Cải thiện trường học; chuẩn 5. Các mối
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
NGUYỄN ANH THUẤN
ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ
DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Hà Nội - 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
NGUYỄN ANH THUẤN
ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ
DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 62.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Hữu Châu
Hà Nội - 2014
i
LỜI CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực
và chưa ñược công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận án
Nguyễn Anh Thuấn
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh ñạo Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam,
Trung tâm ðào tạo và Bồi dưỡng và các Quý thầy cô, các nhà khoa học của
Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam ñã hướng dẫn, giúp ñỡ và tạo ñiều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu ñể thực hiện luận án.
Tôi xin trân trọng biết ơn GS.TS. Nguyễn Hữu Châu, người ñã tận tình
giúp ñỡ hướng dẫn khoa học cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực
hiện luận án.
Tôi xin gửi lời trân trọng cảm ơn các nhà khoa học trong Hội ñồng thi
chuyên ñề Tiến sĩ, Hội ñồng Seminar luận án tiến sĩ, Hội ñồng ñánh giá luận án
tiến sĩ cấp Bộ môn và Phản biện ñộc lập ñã có nhiều góp ý quan trọng ñể tôi kịp
thời nghiên cứu bổ sung ñể hoàn thiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh ñạo Sở GD&ðT thành phố Hải Phòng,
các Phòng chuyên môn thuộc Sở GD&ðT thành phố Hải Phòng, các Trường
THCS trên ñịa bàn thành phố Hải Phòng ñã giúp ñỡ tôi rất nhiều trong nghiên
cứu ñiều tra, khảo sát, khảo nghiệm, thử nghiệm ñể thực hiện luận án.
Trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận án
Nguyễn Anh Thuấn
iii
MỤC LỤC
Tên ñề mục Trang
Lời cam ñoan....................................................................................................... i
Lời cảm ơn........................................................................................................... ii
Mục lục................................................................................................................ iii
Danh mục các chữ viết tắt................................................................................... vii
Danh mục các bảng.............................................................................................. viii
Danh mục các sơ ñồ, biểu ñồ............................................................................... xi
MỞ ðẦU............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn ñề tài............................................................................................. 1
2. Mục ñích nghiên cứu……………………..………………..………………... 3
3. Khách thể và ñối tượng nghiên cứu................................................................. 3
4. Phạm vi ñề tài nghiên cứu................................................................................ 3
5. Giả thuyết khoa học………………………………………………………….. 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………….…….. 4
7. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 4
8. Luận ñiểm cơ bản............................................................................................. 5
9. ðóng góp của luận án....................................................................................... 6
10. Cấu trúc của luận án....................................................................................... 6
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ DẠY -
HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ
SỞ......................................................................................................................... 7
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn ñề........................................................ 7
1.1.1. Ở ngoài nước ............................................................................................ 7
1.1.2. Ở trong nước.............................................................................................. 14
1.2. Chất lượng quản lý và chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
18
trưởng trường trung học cơ sở..........................................................................
1.2.1. Tiếp cận hoạt ñộng ñối với vấn ñề nghiên cứu........................................ 18
1.2.2. Chất lượng quản lý................................................................................... 19
iv
1.2.3. Chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung
học cơ sở.............................................................................................................. 24
1.3. Những vấn ñề trong ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………………….…………… 49
1.3.1. Một số khái niệm liên quan ñến ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở………………………………. 49
1.3.2. Vai trò và yêu cầu của ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………………………… 56
1.3.3. Nội dung ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở........................................................................... 60
1.3.4. Phương pháp và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở........................................................ 63
Kết luận chương 1.............................................................................................. 67
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ DẠY -
HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VIỆT
NAM..................................................................................................................... 70
2.1. Thực trạng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học
cơ sở.............................................................................................................. 71
2.1.1. Thực trạng hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở........................................................................................ 71
2.1.2. Một số phân tích về kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở hiện nay........................................................................ 81
2.2. Một số vấn ñề về thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
85
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở................................................
2.2.1. Nhận thức về chất lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học........... 86
2.2.2. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng dựa vào chuẩn hiệu trưởng của Bộ Giáo dục và ðào tạo.................... 91
2.2.3. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng theo cách ñánh giá xếp loại công chức ................................................. 104
2.2.4. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
v
trưởng dựa vào ðiều lệ trường trung học ......................................................... 105
2.2.5. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng dựa vào bộ tiêu chuẩn ñánh giá chất lượng giáo dục trường trung
học cơ sở.............................................................................................................. 106
Kết luận chương 2.............................................................................................. 108
CHƯƠNG 3. BỘ TIÊU CHÍ VÀ QUY TRÌNH ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
QUẢN LÝ DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG
HỌC CƠ SỞ ......................................................................................................... 111
3.1. Bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở ......................................................................... 111
3.1.1. Nguyên tắc xây dựng bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ......................................... 111
3.1.2. Nội dung bộ tiêu chí ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường trung học cơ sở .................................................................. 112
3.1.3. Yêu cầu tiêu chí và gợi ý minh chứng ñánh giá chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ................................ 117
3.2. Quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở ......................................................................... 119
3.2.1. Căn cứ ñịnh hướng xây dựng quy trình ñánh giá chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ................................ 119
3.2.2. Các bước của quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở ....................................................... 122
3.3. Những ñiều kiện và biện pháp áp dụng bộ tiêu chí và quy trình ñánh
giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường trung học
cơ sở..................................................................................................................... 128
3.4. Khảo nghiệm và thử nghiệm ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở............................................... 129
3.4.1. Khảo nghiệm ............................................................................................. 129
3.4.2. Thử nghiệm ............................................................................................... 145
3.4.3. Nhận ñịnh chung về bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng
vi
quản lý dạy - học qua khảo nghiệm và thử nghiệm.......................................... 147
Kết luận chương 3.............................................................................................. 149
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................ 150
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN ðÃ
ðƯỢC CÔNG BỐ ................................................................................................ 153
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 154
PHỤ LỤC ............................................................................................................. 158
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Bộ GD&ðT Bộ Giáo dục và ðào tạo
CBCC Cán bộ chủ chốt
CBQL Cán bộ quản lý
CNTT Công nghệ thông tin
ðCSVN ðảng cộng sản Việt Nam
GD&ðT Giáo dục và ðào tạo
GD Giáo dục
GS Giáo sư
HT Hiệu trưởng
HP Hải Phòng
KT - XH Kinh tế - Xã hội
PGS Phó Giáo sư
PPDH Phương pháp dạy - học
QLCL Quản lý chất lượng
QTC Quyền tự chủ
Sở GD&ðT Sở Giáo dục và ðào tạo
TP Thành phố
THPT Trung học phổ thông
THCS Trung học cơ sở
TH Tiểu học
UNESCO Tổ chức giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc
UBND Ủy ban nhân dân
XHCN Xã hội chủ nghĩa
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Các bảng Trang
Bảng 1.1. Phân tích hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng…….............................................................................……. 33
Bảng 1.2. Phân tích kết quả quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng……….........................................................................……. 42
Bảng 2.1. Ý kiến về hoạt ñộng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường trung học cơ sở.................................................................... 72
Bảng 2.2. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về yêu cầu/kỳ vọng người hiệu
trưởng phải ñạt ñược khi quản lý dạy - học……....…................... 81
Bảng 2.3. Ý kiến nhận xét về kết quả quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở hiện nay…………………………. 82
Bảng 2.4. Nhận thức của cán bộ, giáo viên về vấn ñề chất lượng quản lý và
chất lượng quản lý dạy - học…………………………….………. 86
Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mức ñộ quan tâm của cán bộ, giáo viên ñối với
vấn ñề chất lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học……….. 88
Bảng 2.6. Kết quả khảo sát mức ñộ cần thiết phải quan tâm ñến vấn ñề chất
lượng quản lý, chất lượng quản lý dạy - học………………….. 89
Bảng 2.7. Kết quả khảo sát mức ñộ cần thiết của ñánh giá hiệu trưởng và
ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của hiệu trưởng………… 90
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát nội dung chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT.... 91
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát nội dung những tiêu chí, chỉ báo có liên quan
ñến quản lý dạy - học của chuẩn của Bộ GD&ðT ………....…... 94
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát quy trình ñánh giá, xếp loại hiệu trưởng theo
chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT............................................... 97
Bảng 2.11. Kết quả khi dùng tiêu chí có liên quan ñến quản lý dạy - học
trong chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT ñể ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS................ 99
ix
Bảng 2.12. Số liệu tổng hợp kết quả ñánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng
THCS tại một số tỉnh/thành phố..................................................... 100
Bảng 2.13. Số liệu chi tiết kết quả ñánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng
THCS tại Hải Phòng....................................................................... 101
Bảng 3.1. Bảng kiểm tự ñánh giá dành cho hiệu trưởng................................. 125
Bảng 3.2. Bảng kiểm dành cho các thành viên ñánh giá hiệu trưởng............. 127
Bảng 3.3. Ý kiến của cán bộ quản lý, hiệu trưởng và giáo viên về tính khoa
học và tính hợp lý của cách tiếp cận hoạt ñộng khi xây dựng các
tiêu chí ñánh giá.............................................................................. 131
Bảng 3.4. Ý kiến của cán bộ quản lý và giáo viên về sự cần thiết của các hoạt
ñộng lớn mà hiệu trưởng phải thực hiện ñể quản lý dạy -
học................................................................................................................ 132
Bảng 3.5. Ý kiến của hiệu trưởng về sự cần thiết của các hoạt ñộng lớn mà hiệu
trưởng phải thực hiện ñể quản lý dạy - học.............................................. 133
Bảng 3.6. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc xây dựng kế hoạch dạy - học........ 134
Bảng 3.7. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý phân công giảng dạy cho giáo viên...... 135
Bảng 3.8. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
trong hoạt ñộng quản lý việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên..... 135
Bảng 3.9. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc thực hiện kế hoạch bài dạy của
136
giáo viên.........................................................................................
Bảng 3.10. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý phương pháp dạy - học........................ 137
Bảng 3.11. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn....................... 138
Bảng 3.12. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý bồi dưỡng cán bộ, giáo viên, nhân viên 139
x
Bảng 3.13. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý công tác kiểm tra, ñánh giá.................. 139
Bảng 3.14. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ của học
sinh và nội quy của nhà trường...................................................... 140
Bảng 3.15. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý việc dạy phương pháp, kỹ năng học
tập cho học sinh.............................................................................. 141
Bảng 3.16. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng quản lý các phong trào thi ñua học tập.............. 141
Bảng 3.17. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng chỉ ñạo giáo viên giúp ñỡ các ñối tượng học
sinh học tập..................................................................................... 142
Bảng 3.18. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá hoạt ñộng chỉ ñạo việc phối hợp với lực lượng giáo dục
ñể quản lý học sinh......................................................................... 142
Bảng 3.19. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá trong hoạt ñộng quản lý các ñiều kiện ñảm bảo dạy - học.. 143
Bảng 3.20. Ý kiến về mức ñộ cần thiết và mức ñộ khả thi của nội dung tiêu chí
ñánh giá kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng............. 143
Bảng 3.21. Ý kiến về mức ñộ khoa học, khả thi, hợp lý của quy trình ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng...................... 144
Bảng 3.22. Kết quả ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS quận Hồng Bàng, thành phố Hải
Phòng............................................................................................. 146
xi
DANH MỤC CÁC BIỂU ðỒ
Các sơ ñồ, biểu ñồ Trang
Sơ ñồ 1.1. Các thành tố của chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở…………………………………. 30
Sơ ñồ 1.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở…………………….. 45
Sơ ñồ 1.3. Mô hình cấu trúc nội dung ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường trung học cơ sở..................... 61
Sơ ñồ 3.1. Quy trình 4 bước ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng Trường trung học cơ sở………...........……... 122
Sơ ñồ 3.2. Năm bước hiệu trưởng tự ñánh giá.............................................. 126
1
MỞ ðẦU
1. Lý do chọn ñề tài
Toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và chuẩn hóa giáo dục trở thành xu thế
tất yếu của sự phát triển, những ñiều ñó ñã tác ñộng mạnh mẽ ñến GD&ðT.
Mặt khác, thị trường lao ñộng và xã hội ngày càng yêu cầu cao hơn, ñòi hỏi
nhà trường phải cung cấp ñược những thông tin ñể chứng minh các hoạt ñộng
của mình thỏa mãn ñược yêu cầu của người học. Trường phổ thông có nhiệm
vụ quan trọng tạo nền móng vững chắc cho học sinh về kiến thức, kỹ năng và
năng lực hoạt ñộng ñể các em sẵn sàng tham gia lao ñộng sản xuất hoặc tiếp
tục học tập ở các bậc học cao hơn ñể tạo nguồn lực có trình ñộ ñáp ứng yêu
cầu của xã hội.
Ngành GD&ðT ñang thực hiện chủ trương ñổi mới căn bản, toàn diện
GD&ðT. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 Khóa XI ñã xác ñịnh: “Phát
triển GD&ðT là nâng cao dân trí, ñào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển
toàn diện năng lực và phẩm chất người học” [3]. Nghị quyết Hội nghị cũng ñã
xác ñịnh tinh thần của ñổi mới là: “Chuyển từ phát triển GD&ðT từ chủ yếu
theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả, ñồng thời ñáp ứng yêu
cầu số lượng” [3]. Trong giai ñoạn hiện nay, cùng với sự phát triển nhanh
chóng của khoa học công nghệ, lượng tri thức tăng lên không ngừng theo thời
gian dẫn ñến yêu cầu ñổi mới giáo dục, ñổi mới quản lý ñể nâng cao chất
lượng giáo dục. Nếu thực hiện phân cấp quản lý giáo dục mạnh mẽ thì người
hiệu trưởng phải ñảm nhiệm nhiều vai trò lớn hơn, ñối diện với nhiều thách
thức; khi ấy, người hiệu trưởng phải có ñủ năng lực, phẩm chất mới có thể
hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
Quản lý trường học bao gồm: Quản lý quá trình dạy - học, tài chính,
nhân sự, hành chính và quản lý môi trường giáo dục. Mặt khác, hoạt ñộng dạy
- học có vai trò quan trọng quyết ñịnh chất lượng của quá trình dạy - học.
Hoạt ñộng dạy - học là con ñường chủ ñạo ñể nhà trường ñạt ñược mục tiêu
giáo dục. Quản lý dạy - học của người hiệu trưởng ngày càng trở lên quan
2
trọng, nhưng hiện nay quản lý dạy - học của người hiệu trưởng còn nhiều bất
cập, chưa thực sự ñáp ứng ñược yêu cầu của thực tiễn và sự phát triển. ðứng
trước nhiệm vụ ñổi mới quản lý, nâng cao chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng thì một trong những ñòi hỏi là phải ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng.
ðánh giá chất lượng hiệu trưởng nói chung, ñánh giá chất lượng quản
lý dạy - học của người hiệu trưởng nói riêng là một trong những công việc
không thể thiếu của quản lý giáo dục, bởi vì: ðánh giá hiệu trưởng nhằm ñể
hiệu trưởng hiểu biết bản thân, xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện, tự hoàn
thiện và nâng cao năng lực lãnh ñạo, quản lý nhà trường; làm căn cứ ñể cơ quan
quản lý giáo dục ñánh giá, xếp loại hiệu trưởng phục vụ công tác sử dụng, bổ
nhiệm, miễn nhiệm, ñào tạo, bồi dưỡng và ñề xuất, thực hiện chế ñộ, chính
sách ñối với hiệu trưởng; làm căn cứ ñể các cơ sở ñào tạo, bồi dưỡng nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục xây dựng, ñổi mới chương trình ñào tạo, bồi
dưỡng nhằm nâng cao năng lực lãnh ñạo, quản lý của hiệu trưởng [6].
Bộ GD&ðT ñã triển khai ñánh giá hiệu trưởng; các trường phổ thông
ñã thực hiện; tuy nhiên ñánh giá hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng của Bộ
GD&ðT là ñánh giá phẩm chất chính trị, ñạo ñức nghề nghiệp; năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực lãnh ñạo, quản lý nhà trường [6].
ðánh giá hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng của Bộ GD&ðT không tập
trung vào ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng. Mặt
khác, khi ñề cập về công tác quản lý chất lượng, Nghị quyết Hội nghị Trung
ương 8 khóa XI cũng nêu rõ: “Công tác quản lý chất lượng, thanh tra, kiểm
tra, giám sát chưa ñược chú trọng ñúng mức” [3]. Trong quản lý, nếu ñánh giá
như vậy không những không kích thích ñược khả năng hoàn thành tốt công
việc quản lý dạy - học của hiệu trưởng mà ñôi khi còn làm giảm vai trò, trách
nhiệm quản lý dạy - học của hiệu trưởng, ảnh hưởng ñến chất lượng dạy - học
của nhà trường.
3
Nếu ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng dựa
trên cơ sở khoa học thì không những giúp hiệu trưởng thực hiện tốt hơn công
việc quản lý dạy - học của mình mà còn góp phần nâng cao chất lượng dạy -
học của nhà trường. Nói cách khác, ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng là giải pháp then chốt ñể trực tiếp nâng cao chất lượng quản
lý dạy - học của người hiệu trưởng, gián tiếp nâng cao chất lượng dạy - học
của nhà trường.
Có thể nói, ñến thời ñiểm hiện tại chưa có công trình nghiên cứu nào về
cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng trường THCS một cách toàn diện và sâu sắc. ðặc biệt, ñể làm rõ
ràng và sâu sắc các vấn ñề như: Cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng
quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS là gì; có thể ñề xuất bộ
tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS như thế nào; ñiều kiện nào ñể áp dụng thành công bộ
tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS, ñó chính là những lý do cơ bản cho việc lựa chọn ñề tài
“ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người Hiệu trưởng trường
Trung học cơ sở”.
2. Mục ñích nghiên cứu
Góp phần cụ thể hóa cơ sở khoa học về ñánh giá chất lượng quản lý dạy
- học của người hiệu trưởng trường THCS, ñề xuất bộ tiêu chí và quy trình
ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS.
3. Khách thể và ñối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý nhà trường của người hiệu trưởng.
3.2. ðối tượng nghiên cứu
ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS.
4. Phạm vi ñề tài nghiên cứu
4
- Về nội dung: Luận án nghiên cứu lý luận ñánh giá chất lượng quản lý dạy -
học của người hiệu trưởng trường THCS; nghiên cứu thực trạng ñánh giá chất
lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS; ñề xuất bộ tiêu
chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng
trường THCS.
- Về ñịa bàn: Khảo sát ở 201 trường THCS của thành phố Hải Phòng; thử
nghiệm ñánh giá tại 8 trường THCS thuộc ñịa bàn quận Hồng Bàng, thành
phố Hải Phòng.
- Về ñối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý (ñại diện Phòng GD&ðT, hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn), giáo viên, nhân viên, học
sinh và cha mẹ học sinh.
- Về thời gian: Nghiên cứu ñược thực hiện từ tháng 12/2010.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu cụ thể hóa ñược cơ sở khoa học về ñánh giá chất lượng quản lý dạy
- học của người hiệu trưởng trường THCS, xây dựng ñược bộ tiêu chí ñánh
giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng và thực hiện ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng theo quy trình (do luận án
ñề xuất) thì có thể trực tiếp nâng cao chất lượng quản lý dạy - học của người
hiệu trưởng, gián tiếp nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THCS.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Cụ thể hóa cơ sở lý luận và thực tiễn ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học
của người hiệu trưởng trường THCS;
- ðề xuất bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học hiệu
trưởng trường THCS;
- Khảo nghiệm và thử nghiệm ñể khẳng ñịnh tính khả thi của bộ tiêu chí và
quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
5
Luận án sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và
khái quát hóa các tài liệu trong nước và ngoài nước liên quan ñến vấn ñề
nghiên cứu; nghiên cứu các văn kiện của ðảng (ñặc biệt là Nghị quyết Hội
nghị Trung ương 8 khóa XI về ñổi mới căn bản và toàn diện GD&ðT); nghiên
cứu các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước; các bài báo ñăng trên các
tạp chí chuyên ngành, các bài viết về ñánh giá hiệu trưởng.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Luận án sử dụng phương pháp ñiều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi,
phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp chuyên gia, phương pháp tổ chức
hội thảo và tọa ñàm (seminar).
- ðể thu thập những thông tin cần thiết về thực tiễn ñánh giá hiệu trưởng ở
Việt Nam, ngoài phương pháp nghiên cứu tài liệu, luận án còn sử dụng
phương pháp ñiều tra bằng phiếu hỏi và phương pháp phỏng vấn sâu ñối với
một số cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
- ðể trưng cầu ý kiến ñánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của bộ tiêu chí và
quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường
THCS, luận án sử dụng phương pháp ñiều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi, quan
sát, phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp chuyên gia, phương pháp hội
thảo và tọa ñàm (seminar) ñối với một số nhà khoa học, cán bộ quản lý, giáo
viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
7.3. Phương pháp thống kê
Luận án sử dụng phương pháp thống kê trong nghiên cứu ñể xử lý các
số liệu và dữ liệu thu thập ñược, từ ñó có cơ sở rút ra các nhận xét, ñánh giá
và kết luận của Luận án.
8. Luận ñiểm cơ bản
- Quản lý dạy - học là một trong những hoạt ñộng quản lý quan trọng của
người hiệu trưởng, nó có ý nghĩa quyết ñịnh chất lượng dạy - học của nhà
trường.
- ðể xác ñịnh chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng cần thiết
phải ñánh giá theo bộ tiêu chí (có nội dung ñánh giá chất lượng hoạt ñộng
6
quản lý dạy - học và kết quả quản lý dạy - học của người hiệu trưởng) và tuân
theo quy trình ñánh giá gồm các bước cụ thể ñảm bảo khách quan, khoa học.
- ðánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng tác ñộng trực
tiếp ñến chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng, tác ñộng gián
tiếp ñến chất lượng dạy - học của nhà trường.
9. ðóng góp của luận án
- Luận án làm sáng tỏ quan niệm về chất lượng quản lý, chất lượng quản lý
dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS.
- Luận án chỉ ra thực tiễn ñánh giá hiệu trưởng nói chung và ñánh giá chất
lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS nói riêng.
- Luận án ñề xuất bộ tiêu chí gồm 15 tiêu chí, 60 chỉ báo và quy trình ñánh giá
chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu trưởng trường THCS gồm 4
bước.
- Luận án tổ chức trưng cầu ý kiến ñánh giá của các nhà khoa học, cán bộ quản lý,
giáo viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh về tính cấp thiết, tính khả thi của
bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường THCS do luận án ñề xuất.
10. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần mở ñầu, kết luận và khuyến nghị, nội dung chính của luận
án gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở
Chương 2. Thực trạng ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của người hiệu
trưởng trường trung học cơ sở Việt Nam
Chương 3. Bộ tiêu chí và quy trình ñánh giá chất lượng quản lý dạy - học của
người hiệu trưởng trường trung học cơ sở
7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ðÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
QUẢN LÝ DẠY - HỌC CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn ñề
1.1.1. Ở ngoài nước
Nghiên cứu về chuẩn ñánh giá hiệu trưởng
Ở ngoài nước ñã có nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học về hiệu
trưởng với các vấn ñề xung quanh vai trò, năng lực, chuẩn hiệu trưởng và
ñánh giá hiệu trưởng theo chuẩn. Một số kết quả nghiên cứu có thể kể là:
Nghiên cứu về các trường học thành công và nhà trường hiệu quả ñã rút ra kết
luận “hiệu trưởng là người ñóng vai trò quan trọng nhất cho sự thành công của
một nhà trường” và “hiệu trưởng có một vị trí và ảnh hưởng quyết ñịnh ñến
chất lượng, hiệu quả của nhà trường” [21]. Các nghiên cứu chủ yếu xoay
quanh vấn ñề làm thế nào ñể tuyển ñược hiệu trưởng có chất lượng tốt ñể bổ
nhiệm cho các trường ñảm bảo cho các trường thành công [40]. Có thể nói, tất
cả những nghiên cứu về các chủ ñề trên ñều với mục ñích nâng cao chất lượng
nhà quản lý hay chất lượng hiệu trưởng ñể ñáp ứng với nhiệm vụ quản lý nhà
trường trong giai ñoạn hiện nay [40] ,[41], [42], [44], [46]. Hiện nay, trên thế
giới có xu thế quản lý dựa và chuẩn và theo hướng chuẩn. Trong xu thế cải
cách dựa vào chuẩn và thực hiện quản lý dựa vào chuẩn thì có nhiều nghiên
cứu ñề cập ñến chất lượng của hiệu trưởng theo cách ñáp ứng các chuẩn ñề ra
[21]. Như vậy là, khi ñánh giá hiệu trưởng người ta ñã ñánh giá theo chuẩn.
Bàn về nội dung chuẩn, có thể kể ra một số bộ chuẩn mà chúng tôi tiếp cận
ñược, ví dụ: Bộ chuẩn của các trường công bang Louisiana, Hoa Kỳ, áp dụng
từ năm 1998, bộ chuẩn này gồm 7 chuẩn (chuẩn 1. Tầm nhìn; chuẩn 2. Dạy và
học: Hiệu trưởng sử dụng tri thức về dạy và học khi cộng tác làm việc với cán
bộ và giáo viên ñể tạo nên những thực tiễn dạy học hiệu quả và sáng tạo, thu
hút học sinh vào những trải nghiệm học tập ñầy thách thức và có ý nghĩa;
chuẩn 3. Quản lý trường học; chuẩn 4. Cải thiện trường học; chuẩn 5. Các mối