Báo cáo tổng kết ứng dụng mô hình thực tế ảo tăng cường (ar) vào thiết kế cẩm nang sinh viên trường đại học kinh tế luật
- 84 trang
- file .pdf
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
THAM GIA XÉT GIẢI THƯỞNG “NHÀ KHOA HỌC TRẺ UEL”
NĂM 2021 – 2022
Tên đề tài:
ỨNG DỤNG MÔ HÌNH THỰC TẾ ẢO TĂNG CƯỜNG
(AR) VÀO THIẾT KẾ CẨM NANG SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
Lĩnh vực khoa học: Công nghệ thông tin
Chuyên ngành: Hệ thống thông tin quản lý
TP.HCM, Tháng 03 Năm 2022
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
THAM GIA XÉT GIẢI THƯỞNG “NHÀ KHOA HỌC TRẺ UEL”
NĂM 2021 – 2022
Tên đề tài:
ỨNG DỤNG MÔ HÌNH THỰC TẾ ẢO TĂNG CƯỜNG
(AR) VÀO THIẾT KẾ CẨM NANG SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
Nhóm sinh viên thực hiện
TT Họ tên MSSV Đơn vị Nhiệm vụ Điện thoại Email
1. Cao Huỳnh Thị K194060861 Khoa Nhóm 0392737622 nguyenchtm194
Mỹ Nguyên HTTT trưởng [email protected].
vn
2. Nguyễn Phan Diệu K194060846 Khoa Tham gia 0702879097 gamnpd19406c
Gấm HTTT @st.uel.edu.vn
3. Phan Quang Minh K194060852 Khoa Tham gia 0852197589 longpqm19406c
Long HTTT @st.uel.edu.vn
4. Nguyễn Hà Thy K194060876 Khoa Tham gia 0378581941 thynh19406c@s
HTTT t.uel.edu.vn
5. Văn Sĩ An K194071003 Khoa Tham gia 0822526122 anvs19407ca@s
QTKD t.uel.edu.vn
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Văn Hồ
TP.HCM, Tháng 03 Năm 2022
TÓM TẮT
Trong điều kiện xã hội phát triển nhanh chóng, công nghệ thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality) trở thành một trong những xu thế công nghệ dẫn đầu. Công nghệ
này trở nên phổ biến nhờ việc trải nghiệm những hình ảnh thực tế ảo chỉ với những chiếc
điện thoại thông minh. Với AR, chi tiết ảo được tạo ra, bổ sung vào thế giới thực nhằm
tăng cường sự trải nghiệm. Đặc biệt, những chi tiết ảo cho phép các tương tác chân thực
như chạm vào, điều khiển,...
Mang đến cảm giác thú vị và hấp dẫn cho người dùng, AR đã được ứng dụng vào
nhiều lĩnh vực. Bài viết này thực hiện một nghiên cứu về việc ứng dụng công nghệ thực
tế ảo tăng cường vào cẩm nang sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Luật (UEL).
Dựa trên kết quả khảo sát xác định nhu cầu người dùng đối với ứng dụng và nền
tảng về các cơ sở lý thuyết cũng như các nghiên cứu liên quan, nhóm đã thực hiện phân
tích và thiết kế hệ thống nhằm tạo ra một ứng dụng hỗ trợ việc xem thông tin sống động
và ấn tượng hơn. Trong nghiên cứu này, nhóm thể hiện những hiểu biết về AR và những
công cụ đã dùng để phát triển phần mềm. Đồng thời sử dụng chúng để xây dựng mô
hình thực tế ảo tăng cường trên nền tảng di động ứng dụng vào cẩm nang sinh viên UEL.
Để đánh giá kết quả nghiên cứu một cách khách quan nhất, nhóm tiến hành phỏng vấn
người dùng về mức độ hài lòng khi sử dụng ứng dụng.
Từ khóa: cẩm nang sinh viên, công nghệ, đại học, thực tế ảo tăng cường, trải
nghiệm sinh viên, ứng dụng di động.
ABSTRACT
In conditions of a growing society, augmented reality technology has become one
of the leading technology trends. This technology became popular thanks to the
experience of virtual reality images only with smartphones. With this technology, virtual
details are created to complement the real world to enhance the experience. In particular,
it allows users to interact with those virtual details in a realistic way such as touching,
controlling,…
With the use of bringing interests and attracting users, AR has been applied in
many fields. This article conducts a study on the application of augmented reality
technology in the student handbook of the University of Economics and Law (UEL).
Based on the results of the survey to determine the user needs for the application
and the background of the theoretical bases as well as related studies, the team
performed analysis and system design to create an application that supports viewing
information in a more vivid and impressive way. In this study, the team demonstrates
our understanding of AR and the tools used to develop the software. At the same time,
use them to build augmented reality models on mobile platforms and apply them to UEL
student handbook. In order to evaluate the research results in the most objective way,
the team conducted interviews with users about the satisfaction level when using the
application.
Keywords: Augmented Reality, mobile application, student handbook, student
experience, technology, university.
LỜI CAM ĐOAN
Nhóm xin cam đoan những nội dung trong nghiên cứu này do chính nhóm thực
hiện. Ngoài những nội dung tham khảo đã được trích dẫn, các thông tin sử dụng trong
nghiên cứu này là do nhóm tự nghiên cứu và thực hiện. Các dữ liệu được thu thập và xử
lý một cách trung thực.
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI .............................................................................1
1.1. Lý do hình thành đề tài ......................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................2
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ......................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................2
1.4.1. Phương pháp tiếp cận ..................................................................................3
1.4.2. Quy trình nghiên cứu...................................................................................3
1.4.3. Thu thập dữ liệu ..........................................................................................4
1.5. Ý nghĩa của đề tài ..............................................................................................4
1.6. Kết cấu của đề tài ...............................................................................................5
1.7. Tóm tắt ...............................................................................................................5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ...............6
2.1. Cơ sở lý thuyết ...................................................................................................6
2.1.1. Tổng quan Thực tế ảo tăng cường...............................................................6
2.1.1.1. Giới thiệu Thực tế ảo tăng cường (AR) ...............................................6
2.1.1.2. Kiến trúc của hệ thống AR điển hình ...................................................6
2.1.1.3. Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh ..7
2.1.1.4. Phương pháp nhận dạng Marker và Markerless trong AR ...................8
2.1.2. Hệ điều hành Android .................................................................................9
2.1.2.1. Giới thiệu tổng quan .............................................................................9
2.1.2.2. Các thành phần của một ứng dụng Android .........................................9
2.1.3. Tổng quan về Vuforia SDK ......................................................................10
2.1.3.1. Tổng quan hệ thống Vuforia ..............................................................10
2.1.3.2. Kiến trúc Vuforia................................................................................12
2.1.4. Tổng quan về Unity Game Engine ............................................................13
2.1.4.1. Giới thiệu tổng quan ...........................................................................13
2.1.4.2. Các chức năng chính ..........................................................................14
2.1.5. Khái niệm Cẩm nang sinh viên .................................................................14
2.2. Cơ sở thực tiễn và thực trạng vấn đề nghiên cứu.............................................15
2.3. Các công trình nghiên cứu liên quan ...............................................................20
2.3.1. Nghiên cứu trong nước..............................................................................20
2.3.2. Nghiên cứu nước ngoài .............................................................................23
2.4. Tóm tắt .............................................................................................................24
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ MÔ HÌNH ỨNG DỤNG .........................25
3.1. Phân tích yêu cầu .............................................................................................25
3.1.1. Yêu cầu chức năng ....................................................................................25
3.1.2. Yêu cầu phi chức năng ..............................................................................25
3.2. Mô tả ứng dụng ................................................................................................26
3.2.1. Sơ đồ usecase ............................................................................................26
3.2.2. Mô tả usecase ............................................................................................26
3.2.3. Sơ đồ hoạt động.........................................................................................27
3.3. Chức năng chi tiết ............................................................................................32
3.4. Thiết kế mô hình ứng dụng ..............................................................................32
3.4.1. Giao diện đăng nhập..................................................................................32
3.4.2. Giao diện tổng thể của ứng dụng ..............................................................34
3.4.3. Giao diện Menu .........................................................................................34
3.4.4. Giao diện Giới thiệu ..................................................................................35
3.4.5. Giao diện Tải cẩm nang sinh viên .............................................................36
3.4.6. Giao diện Hướng dẫn sử dụng ..................................................................37
3.4.7. Giao diện khi quét logo trường UEL ........................................................39
3.4.8. Giao diện khi quét logo Khoa ...................................................................44
3.4.9. Giao diện khi quét hình ảnh ......................................................................50
3.5. Mô phỏng ứng dụng .........................................................................................52
3.6. Tóm tắt .............................................................................................................52
CHƯƠNG 4: CÀI ĐẶT TRIỂN KHAI VÀ NGHIỆM THU ỨNG DỤNG .................53
4.1. Cài đặt và thử nghiệm ......................................................................................53
4.1.1. Phần cứng hệ thống ...................................................................................53
4.1.2. Phần mềm hệ thống ...................................................................................53
4.1.3. Mô hình triển khai .....................................................................................53
4.2. Nghiệm thu .......................................................................................................53
4.3. Đánh giá tính khả thi ........................................................................................54
4.4. Tóm tắt .............................................................................................................54
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN .............................................................................................55
5.1. Tóm tắt kết quả và đóng góp của nghiên cứu ..................................................55
5.2. Hạn chế của đề tài ............................................................................................55
5.3. Hướng phát triển ..............................................................................................56
5.4. Tóm tắt .............................................................................................................56
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................57
PHỤ LỤC ......................................................................................................................59
Phụ lục 1. Source Code ..............................................................................................59
Phụ lục 2. Hướng dẫn tải và cài đặt app ....................................................................59
Phụ lục 3. Câu hỏi phỏng vấn nghiệm thu sản phẩm .................................................71
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu ................................................................................4
Bảng 2. Sơ đồ usecase ...................................................................................................26
Bảng 3. Sơ đồ Đăng nhập ..............................................................................................28
Bảng 4. Sơ đồ chức năng Hướng dẫn sử dụng ..............................................................29
Bảng 5. Sơ đồ chức năng Cẩm nang sinh viên ..............................................................29
Bảng 6. Sơ đồ chức năng Giới thiệu..............................................................................30
Bảng 7. Sơ đồ chức năng quét hình ảnh ........................................................................31
Bảng 8. Sơ đồ chức năng quét logo khoa ......................................................................31
Bảng 9. Bảng mô tả chức năng chi tiết ..........................................................................32
DANH MỤC HÌNH
Hình 1. Cấu trúc đánh dấu ...............................................................................................8
Hình 2. Ứng dụng không sử dụng thẻ đánh dấu ..............................................................9
Hình 3. Các thành phần trong ứng dụng Android .........................................................10
Hình 4. Sơ đồ tổng quan hệ thống Vuforia....................................................................11
Hình 5. Sơ đồ dòng dữ liệu của Vuforia SDK trong một môi trường ứng dụng...........13
Hình 6. Cẩm nang sinh viên UEL .................................................................................15
Hình 7. Biểu đồ tỷ lệ sinh viên các khóa .......................................................................16
Hình 8. Biểu đồ tỷ lệ mức độ biết đến CNSV của sinh viên UEL ................................16
Hình 9. Biểu đồ tỷ lệ mức độ biết đến công nghệ thực tế ảo tăng cường của sinh viên
UEL ...............................................................................................................................17
Hình 10. Biểu đồ đánh giá mức độ truyền tải thông tin của CNSV ..............................17
Hình 11. Biểu đồ đánh giá mức độ trải nghiệm CNSV về mặt thị giác của sinh viên ..18
Hình 12. Biểu đồ mức độ quan tâm của sinh viên về trải nghiệm CNSV thông qua ứng
dụng AR .........................................................................................................................18
Hình 13. Biểu đồ khảo sát nhu cầu về mặt nội dung của sinh viên đối với CNSV.......19
Hình 14. Biểu đồ khảo sát nhu cầu về mặt chức năng của sinh viên đối với CNSV ....19
Hình 15. Giao diện Đăng nhập ......................................................................................33
Hình 16. Giao diện chọn tài khoản ................................................................................33
Hình 17. Giao diện đăng nhập thành công ....................................................................34
Hình 18. Giao diện menu...............................................................................................35
Hình 19. Giao diện chức năng Giới thiệu ......................................................................36
Hình 20. Giao diện chức năng Cẩm nang......................................................................37
Hình 21. Giao diện chức năng HDSD - Bước 1 ............................................................38
Hình 22. Giao diện chức năng HDSD - Bước 2 ............................................................38
Hình 23. Giao diện chức năng HDSD - Bước 3 ............................................................39
Hình 24. Giao diện chức năng Quét logo trường ..........................................................40
Hình 25. Giao diện chức năng Quét logo trường – Giới thiệu trường ..........................41
Hình 26. Giao diện chức năng Quét logo trường – Phòng ban .....................................42
Hình 27. Giao diện chức năng Quét logo trường – Giới thiệu khoa .............................43
Hình 28. Giao diện chức năng Quét logo trường – Hình ảnh thư viện .........................44
Hình 29. Giao diện chức năng Quét logo khoa .............................................................45
Hình 30. Giao diện chức năng Quét logo khoa - CLB ITB...........................................46
Hình 31. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Đoàn khoa HTTT .............................46
Hình 32. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Liên chi hội khoa HTTT ..................47
Hình 33. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Đội văn nghệ khoa HTTT ................47
Hình 34. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Áo khoa ............................................48
Hình 35. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Thông tin chung ngành đào tạo ........49
Hình 36. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Dây đeo khoa....................................50
Hình 37. Giao diện chức năng Quét hình ảnh - Xe buýt ...............................................51
Hình 38. Giao diện chức năng Quét hình ảnh - Hình trường ........................................51
Hình 39. Mã QR dẫn đến đường link tải app ................................................................59
Hình 40. Màn hình khi vào được đường link ................................................................60
Hình 41. Hình ảnh về hệ thống yêu cầu chọn 1 app để tiếp tục quá trình.....................61
Hình 42. Hình ảnh về trường hợp chuyển sang trang mới nhưng chưa tải app ............61
Hình 43. Hình ảnh hiện thông báo đang tải xuống ........................................................62
Hình 44. Hình ảnh về quá trình tải xuống .....................................................................62
Hình 45. Hình ảnh về thông báo quá trình tải xuống hoàn tất ......................................63
Hình 46. Hình ảnh app file trên điện thoại Samsung Galaxy J7 Pro .............................64
Hình 47. Hình ảnh giao diện “File của bạn” .................................................................65
Hình 48. Hình ảnh khi vào xem các file đã tải về .........................................................66
Hình 49. Hình ảnh sau khi ấn vào file .APK .................................................................67
Hình 50. Hình ảnh hiển thị quá trình cài đặt file .APK .................................................68
Hình 51. Hình ảnh cài đặt thành công file .APK ...........................................................69
Hình 52. Hình ảnh hệ thống hỏi người dùng về việc cho phép quyền của ứng dụng ...70
Hình 53. Hình ảnh về trang chủ ứng dụng ....................................................................71
Hình 54. Hình ảnh của app AR xếp chung với các app khác trên điện thoại ................71
DANH MỤC VIẾT TẮT
AR Augmented Reality - Thực tế Tăng cường
VR Virtual Reality - Thực tế ảo
UEL Trường Đại học Kinh tế - Luật
Global Positioning System - Hệ thống xác định vị trí dựa
GPS
trên vệ tinh nhân tạo
Software Development Kit - Bộ công cụ phát triển phần
SDK
mềm
CNSV Cẩm nang sinh viên
CLB Câu lạc bộ
ĐVN Đội văn nghệ
3D 3-Dimensional - 3 chiều
2D 2-Dimensional - 2 chiều
1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI
1.1. Lý do hình thành đề tài
Ngày nay, bên cạnh tốc độ phát triển của nền kinh tế - xã hội, nhu cầu về học tập,
giáo dục đã trở thành một lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu trong quá trình xây dựng và
đổi mới đất nước. Xét về khía cạnh quản lý thì hoạt động giáo dục cũng là một dịch vụ
cung ứng và đối tượng khách hàng của hoạt động cung ứng này chính là học sinh - sinh
viên. Đặc biệt ở bậc đại học, sinh viên được cung cấp rất nhiều dịch vụ từ phía nhà
trường để có điều kiện phát triển bản thân một cách hoàn thiện nhất và xứng đáng với
mong muốn cũng như những thứ mình đã đầu tư vào việc học đại học. Bên cạnh các
dịch vụ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giáo dục và đào tạo, không thể bỏ qua những
dịch vụ hỗ trợ cải thiện trải nghiệm của sinh viên nhằm giúp cho công tác đào tạo đạt
được hiệu quả cao nhất. Để nhà trường thực hiện được điều đó, việc lắng nghe ý kiến và
nhu cầu của sinh viên đóng vai trò quan trọng.
Trong bối cảnh đó, khi đến với môi trường đại học có nhiều khác biệt so với môi
trường phổ thông trước đó, ắt hẳn cẩm nang sinh viên sẽ là thứ đồng hành hỗ trợ cho
sinh viên với các thông tin, lịch sử về trường, khoa, các câu lạc bộ, đội, nhóm, nội dung
các chương trình đào tạo, quy chế, hướng dẫn sinh viên các thủ tục,… Đồng thời, cẩm
nang sinh viên sẽ đem đến những hình ảnh mới mẻ được cập nhật mỗi năm để sinh viên
mỗi khóa mới đều có cơ hội được tìm hiểu về những thông tin, hoạt động gần nhất của
trường.
Tuy nhiên, những mặt hạn chế về nội dung hình ảnh và video khiến cẩm nang sinh
viên chưa mang đến sự hình dung chân thực và gần gũi nhất cho sinh viên về mọi khía
cạnh của trường, đặc biệt là về các Khoa, các hoạt động nổi bật của Khoa và câu lạc bộ
trong Khoa - qua khảo sát được nhận thấy là lĩnh vực mà tân sinh viên dành nhiều mối
quan tâm nhất.
Hiểu rõ được vai trò kết nối trường đại học với sinh viên cùng với mong muốn cải
thiện trải nghiệm của sinh viên, bên cạnh những phương tiện truyền tải thông tin hiện
có của cẩm nang sinh viên như văn bản, hình ảnh, nhóm đề xuất một mô hình mới, hiện
đại và thu hút hơn nữa.
Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) đang
phát triển không ngừng và gần như không giới hạn phạm vi các lĩnh vực, đem đến cho
người dùng những sự trải nghiệm thường thức mới lạ. Sự tương tác trực tiếp và thực tế
2
nhờ vào thực tế ảo tăng cường luôn mang đến những cảm nhận thú vị, thu hút người
dùng. “Ứng dụng mô hình thực tế ảo tăng cường (AR) vào thiết kế cẩm nang sinh viên
Trường Đại học Kinh tế - Luật” nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện và sinh động hơn
thông qua việc cung cấp hình ảnh, video với chất lượng tốt, góc nhìn rộng. Khác hẳn
với việc đọc các thông tin tài liệu một cách truyền thống, sự kết nối 3D cùng với những
nội dung hình ảnh đa dạng, phong phú sẽ giúp sinh viên có thể tương tác với thông tin,
nắm bắt và ghi nhớ thông tin tốt hơn. Qua đề tài này, nhóm mong muốn đóng góp vào
chất lượng của cẩm nang sinh viên nhằm nâng cao các hiểu biết cần thiết về Trường Đại
học Kinh tế - Luật (UEL), cải thiện trải nghiệm của sinh viên và phát triển mối quan hệ
nhà trường - sinh viên tốt hơn.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của bài nghiên cứu là phân tích và thiết kế mô hình ứng dụng thực tế ảo
tăng cường cho cẩm nang sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, tập trung vào các
nội dung về Khoa Hệ thống thông tin (HTTT) và câu lạc bộ trong Khoa HTTT.
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu:
Về thời gian: từ tháng 9/2021 đến tháng 3/2022.
Về không gian: Quy mô nghiên cứu được thực hiện trên địa bàn UEL (vì
những thông tin và hình ảnh trong cẩm nang đều được lấy từ UEL).
Đối tượng nghiên cứu:
Khảo sát và nghiên cứu các mô hình thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường ứng
dụng vào các lĩnh vực ở Việt Nam và thế giới.
Nhu cầu được trải nghiệm của sinh viên đối với công nghệ thực tế ảo tăng
cường và đối với cẩm nang sinh viên UEL.
Những thông tin, hình ảnh, video về Khoa và câu lạc bộ trong Khoa (Khoa
Hệ thống thông tin).
Phân tích thiết kế mô hình ứng dụng thực tế ảo tăng cường vào thiết kế cẩm
nang sinh viên.
Hiệu quả của ứng dụng thực tế ảo tăng cường giúp cải thiện trải nghiệm của
sinh viên đối với dịch vụ của nhà trường và phát triển mối quan hệ nhà trường
- sinh viên.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
3
1.4.1. Phương pháp tiếp cận
Nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu và thu thập các dữ liệu thông qua việc đọc các
tài liệu trong và ngoài nước cùng với một số nghiên cứu trước đây, các bài báo trên tạp
chí khoa học thuộc lĩnh vực liên quan đến đề tài để tìm hiểu và chọn lọc những khái
niệm và tư tưởng cơ bản dùng làm cơ sở cho lý luận của đề tài, hình thành các giả thuyết
khoa học, xây dựng mô hình lý thuyết ban đầu.
Khảo sát hiện trạng và nhu cầu của sinh viên tại trường Đại học Kinh tế - Luật.
Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường vào cẩm nang sinh viên
tại trường Đại học Kinh tế - Luật.
1.4.2. Quy trình nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu của đề tài dựa trên mục tiêu nghiên cứu và được triển khai
theo tiến trình sau:
Xây dựng cơ sở lý thuyết về cẩm nang sinh viên và công nghệ thực tế ảo tăng
cường (AR) đưa ra khái niệm và các ứng dụng của công nghệ thực tế ảo tăng
cường (AR) trong giáo dục nói chung và trường đại học nói riêng.
Khảo sát hiện trạng tại trường Đại học Kinh tế - Luật về nhu cầu sử dụng cẩm
nang sinh viên ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) nhằm xác
định cụ thể nhu cầu của sinh viên.
Từ đó nhóm đề xuất mô hình ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR)
vào cẩm nang sinh viên trường Đại học Kinh tế - Luật, đồng thời tìm kiếm
các nền tảng phù hợp để xây dựng, thiết kế mô hình.
Cuối cùng nhóm nghiên cứu tổng đánh giá kết quả nghiên cứu, kiến nghị
hướng phát triển của đề tài và đưa ra kết luận.
4
Bảng 1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu
1.4.3. Thu thập dữ liệu
Dữ liệu sơ cấp được thu thập từ cuộc khảo sát sinh viên thông qua công cụ xây
dựng bảng câu hỏi trực tuyến Google Form.
Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn:
Bên trong: Thu thập từ kết quả nghiên cứu khoa học của các bài báo cáo có
liên quan tại Trường Đại học Kinh tế - Luật, các dữ liệu từ các Khoa.
Bên ngoài: Thu thập từ báo chí, tạp chí, báo cáo và nghiên cứu được công bố
trên Internet.
1.5. Ý nghĩa của đề tài
Ý nghĩa thực tiễn:
Việc ứng dụng mô hình thực tế ảo tăng cường (AR) vào cẩm nang sinh viên với
mục tiêu cung cấp những nguồn thông tin cần thiết về trường và đáp ứng tốt nhu cầu
của sinh viên và đặc biệt là tân sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật trong thời
đại công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, cụ thể là:
Nâng cấp trải nghiệm cho người dùng.
5
Thu hút người dùng với những chức năng đặc biệt của ứng dụng.
Tạo một môi trường thân thiện và mang lại sự hứng thú cho người sử dụng
trong việc tìm kiếm thông tin.
Ý nghĩa khoa học:
Xây dựng được một ứng dụng sử dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường trên
điện thoại di động chạy được trên nền tảng hệ điều hành phổ biến là Android.
Cải tiến và nâng cao trải nghiệm thị giác so với phiên bản cẩm nang sinh viên
truyền thống.
1.6. Kết cấu của đề tài
Đề tài được chia làm 4 chương như sau:
Chương 1: Tổng quan đề tài - Giới thiệu tổng quan về đề tài nghiên cứu: Lý do
hình thành đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi và đối tượng nghiên cứu, phương pháp
nghiên cứu và ý nghĩa thực tiễn và khoa học của đề tài.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu liên quan - Trình bày tổng quan
cơ sở lý thuyết về công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR), cẩm nang sinh viên trường đại
học Kinh tế - Luật và các nền tảng, phần phần góp phần xây dựng mô hình. Bên cạnh
đó, chương 2 còn trình bày cơ sở thực tiễn, thực trạng vấn đề nghiên cứu và các nghiên
cứu liên quan.
Chương 3: Phân tích thiết kế mô hình ứng dụng - Trình bày sơ đồ chức năng
hệ thống, chi tiết mô hình cùng với giao diện và quy trình hoạt động của ứng dụng.
Chương 4: Cài đặt triển khai và nghiệm thu ứng dụng - Trình bày các thông số
về phần cứng của hệ thống trong quá trình triển khai ứng dụng trên App, kết quả nghiệm
thu sau khi tiến hành phỏng vấn trải nghiệm của sinh viên trên ứng dụng AR, từ đó đánh
giá tính khả thi của đề tài.
Chương 5: Kết luận - Nhận định kết quả, tiến hành đánh giá hoạt động nghiên
cứu của nhóm, chỉ ra những mặt làm được và những hạn chế còn chưa làm được. Cuối
cùng, trình bày hướng phát triển tiếp theo của đề tài trong tương lai.
1.7. Tóm tắt
Chương 1 nhóm đã trình bày lý do hình thành nên ý tưởng của đề tài cũng như nêu
ra phương pháp và mục tiêu nghiên cứu, ý nghĩa của đề tài.
6
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
2.1. Cơ sở lý thuyết
2.1.1. Tổng quan Thực tế ảo tăng cường
2.1.1.1. Giới thiệu Thực tế ảo tăng cường (AR)
Công nghệ thực tế ảo tăng cường là sản phẩm của việc phát triển công nghệ thực
tế ảo (VR) và hiện nay đang ngày càng phổ biến hơn khi các hãng công nghệ lớn đều ra
sức đầu tư. AR là góc nhìn trực tiếp hoặc gián tiếp về môi trường vật lý, nơi mà các hình
ảnh thực tế hiện ra trước mắt được "tăng cường" hoặc bổ sung thêm các thông tin ảo
khác, được hiện thực hóa trên nhiều phương thức cảm quan.
Công nghệ này đề cao tính thuận tiện khi không đòi hỏi nhiều không gian để có
thể thực hiện, không gian sử dụng rất linh hoạt. Bên cạnh đó, AR không cần đến phần
cứng chuyên dụng, chỉ chủ yếu sử dụng phần mềm để xử lý thuật toán. Hệ thống sử
dụng các thiết bị điện tử đã được trang bị để nhận biết vật thể, bao gồm mô tả vật thể là
gì, hình dạng của vật thể, vị trí của vật thể trong không gian 3 chiều, sau đó các thuật
toán và công nghệ khác được sử dụng đi kèm để mô phỏng các vật thể ảo vào không
gian thật, để con người có thể thực hiện các tương tác với các vật thể ảo đó thông qua
lớp phủ kỹ thuật số. Bên cạnh đó, công nghệ thực tế ảo tăng cường còn hỗ trợ thêm các
loại phương tiện như âm thanh, đồ họa, video,… với mục đích chung là đem đến cảm
giác chân thực và sống động cho người dùng.
Công nghệ thực tế ảo tăng cường AR được ứng dụng để hỗ trợ con người trong
hầu hết các lĩnh vực như cuộc sống, sinh hoạt, giáo dục và đào tạo, y tế,... Ngoài ra, lĩnh
vực kinh doanh cũng có sự góp mặt của AR như kinh doanh nội thất, thời trang, du
lịch,... AR đã đem đến khá nhiều những đóng góp có ích trong đời sống con người và
lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp.
2.1.1.2. Kiến trúc của hệ thống AR điển hình
Kiến trúc của hệ thống AR gồm 4 thành phần là chụp cảnh, kỹ thuật nhận dạng
cảnh, xử lý cảnh và trực quan cảnh:
Chụp cảnh: Các thiết bị chụp cảnh được dùng để nhận các hình ảnh cần được
tăng cường. Có thể chia thiết bị chụp cảnh thành 2 loại:
o Thiết bị xem qua video: thiết bị chụp cảnh khác và thiết bị được dùng
để ảo hóa ảnh thực khác nhau về cách thức.
7
o Xem thông qua thiết bị: thiết bị chụp cảnh đồng thời thực hiện ảo hóa
thực tế tăng cường ảnh đó để gửi ra ngoài.
Kỹ thuật nhận diện ảnh: Ở đây các cảnh đã được chụp sẽ được phân loại. Đây
có thể được xem là một thành phần chính trong hệ thống AR. Kỹ thuật nhận
diện ảnh có thể chia thành 2 loại:
o Dựa trên maker: Hệ thống sẽ nhận diện các điểm đánh dấu trong thẻ ảo.
o Không dựa trên marker: Hệ thống không dùng các điểm đánh dấu, thay
vào đó hệ thống sẽ sử dụng các thẻ giúp người dùng có thể thấy và lựa
chọn các hình ảnh kỹ thuật số.
Xử lý cảnh: Hệ thống sẽ dựa vào các điểm đánh dấu và tính toán để cho ra
mô hình ảo trong môi trường không gian ba chiều.
Trực quan cảnh: Sau cùng hệ thống sẽ xuất ra hình ảnh kết hợp giữa môi
trường thực và ảnh ba chiều. Nếu cảnh được nhận diện dựa trên maker thì hệ
thống sẽ xuất ra hình ảnh hỗn hợp thực và ảo, còn nếu cảnh được nhận diện
không dựa trên maker thì hệ thống sẽ hiển thị các thông tin về kỹ thuật số của
cảnh đó.
Nhiệm vụ của hệ thống AR là tích hợp các thông tin tăng cường vào thế giới thực.
Phần mềm AR sẽ nhận các hình ảnh cần được tăng cường thông qua việc chụp cảnh từ
các thiết bị cơ học và phân loại các cảnh đã được chụp, có 2 loại kỹ thuật nhận dạng
cảnh là dựa trên marker (các thẻ ảo trong hình thực sẽ được đánh dấu sau đó hệ thống
AR sẽ nhận dạng các điểm đánh dấu này) và không dựa trên marker (hệ thống AR sẽ
không sử dụng các marker để nhận diện ảnh). Sau khi đã nhận dạng được cảnh hệ thống
AR sẽ tiếp tục xử lý cảnh để cho ra mô hình ảo dựa trên cách điểm đã được đánh dấu
trong không gian ba chiều. Cuối cùng hệ thống sẽ trực quan cảnh xuất ra hình ảnh kết
hợp đối tượng 3 chiều dự kiến và không gian thực.
2.1.1.3. Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh
Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh:
Một nền tảng tính toán (Computational Platform): tạo và quản lý các đối
tượng ảo, xử lý thông tin và kiểm soát màn hình AR.
Màn hình: hiển thị các đối tượng ảo.
Thiết bị đầu vào mạng được và công nghệ tương tác (Wearable input and
interaction technologies): cho phép người dùng làm việc với hệ thống AR.
Mạng không dây (Wireless network): hỗ trợ giao tiếp giữa người và máy tính.
8
2.1.1.4. Phương pháp nhận dạng Marker và Markerless trong AR
Phương pháp nhận dạng Marker
Phương pháp này, camera của thiết bị được sử dụng để nhận diện các marker được
chèn vào cảnh. Các marker được sử dụng thường bao gồm một mô hình nhị phân hai
chiều (màu đen và trắng) được đặt trên một bề mặt phẳng. Sau đó hệ thống AR sẽ tính
toán, xác định, theo dõi vị trí và hướng của các marker trong hình đã được chụp. Ở
phương pháp này kỹ thuật nhận dạng và theo dõi được kết hợp chung với nhau nên thích
hợp với những nền tảng có sự hạn chế về khả năng tính toán như điện thoại,... Đây là
một trong những dạng AR được sử dụng nhiều nhất. Để kích hoạt nội dung được thực
tế ảo, người dùng cần đưa điện thoại hoặc máy tính bảng vào một điểm cố định như mã
QR, bao bì sản phẩm hay logo.
Hình 1. Cấu trúc đánh dấu
(Nguồn: https://bitly.com.vn/fgs77t)
Phương pháp nhận dạng Markerless
Phương pháp này theo dõi dựa trên các đặc điểm tự nhiên, không sử dụng các
marker nhân tạo nên đòi hỏi hệ thống phải tính toán nhiều hơn và quá trình theo dõi có
thể trở nên phức tạp hơn. Đây là một giải pháp phù hợp với ứng dụng bản đồ, xác định
vị trí hoặc đo lường tốc độ. Ví dụ như dựa trên dữ liệu vị trí GPS được liên kết với thiết
bị của người dùng hệ thống sẽ cung cấp thông tin liên quan đến việc định vị người dùng
như các vị trí cụ thể mà người dùng quan tâm, thông tin các địa điểm cần thiết như nhà
hàng, y tế, ngân hàng,…
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
THAM GIA XÉT GIẢI THƯỞNG “NHÀ KHOA HỌC TRẺ UEL”
NĂM 2021 – 2022
Tên đề tài:
ỨNG DỤNG MÔ HÌNH THỰC TẾ ẢO TĂNG CƯỜNG
(AR) VÀO THIẾT KẾ CẨM NANG SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
Lĩnh vực khoa học: Công nghệ thông tin
Chuyên ngành: Hệ thống thông tin quản lý
TP.HCM, Tháng 03 Năm 2022
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
THAM GIA XÉT GIẢI THƯỞNG “NHÀ KHOA HỌC TRẺ UEL”
NĂM 2021 – 2022
Tên đề tài:
ỨNG DỤNG MÔ HÌNH THỰC TẾ ẢO TĂNG CƯỜNG
(AR) VÀO THIẾT KẾ CẨM NANG SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
Nhóm sinh viên thực hiện
TT Họ tên MSSV Đơn vị Nhiệm vụ Điện thoại Email
1. Cao Huỳnh Thị K194060861 Khoa Nhóm 0392737622 nguyenchtm194
Mỹ Nguyên HTTT trưởng [email protected].
vn
2. Nguyễn Phan Diệu K194060846 Khoa Tham gia 0702879097 gamnpd19406c
Gấm HTTT @st.uel.edu.vn
3. Phan Quang Minh K194060852 Khoa Tham gia 0852197589 longpqm19406c
Long HTTT @st.uel.edu.vn
4. Nguyễn Hà Thy K194060876 Khoa Tham gia 0378581941 thynh19406c@s
HTTT t.uel.edu.vn
5. Văn Sĩ An K194071003 Khoa Tham gia 0822526122 anvs19407ca@s
QTKD t.uel.edu.vn
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Văn Hồ
TP.HCM, Tháng 03 Năm 2022
TÓM TẮT
Trong điều kiện xã hội phát triển nhanh chóng, công nghệ thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality) trở thành một trong những xu thế công nghệ dẫn đầu. Công nghệ
này trở nên phổ biến nhờ việc trải nghiệm những hình ảnh thực tế ảo chỉ với những chiếc
điện thoại thông minh. Với AR, chi tiết ảo được tạo ra, bổ sung vào thế giới thực nhằm
tăng cường sự trải nghiệm. Đặc biệt, những chi tiết ảo cho phép các tương tác chân thực
như chạm vào, điều khiển,...
Mang đến cảm giác thú vị và hấp dẫn cho người dùng, AR đã được ứng dụng vào
nhiều lĩnh vực. Bài viết này thực hiện một nghiên cứu về việc ứng dụng công nghệ thực
tế ảo tăng cường vào cẩm nang sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Luật (UEL).
Dựa trên kết quả khảo sát xác định nhu cầu người dùng đối với ứng dụng và nền
tảng về các cơ sở lý thuyết cũng như các nghiên cứu liên quan, nhóm đã thực hiện phân
tích và thiết kế hệ thống nhằm tạo ra một ứng dụng hỗ trợ việc xem thông tin sống động
và ấn tượng hơn. Trong nghiên cứu này, nhóm thể hiện những hiểu biết về AR và những
công cụ đã dùng để phát triển phần mềm. Đồng thời sử dụng chúng để xây dựng mô
hình thực tế ảo tăng cường trên nền tảng di động ứng dụng vào cẩm nang sinh viên UEL.
Để đánh giá kết quả nghiên cứu một cách khách quan nhất, nhóm tiến hành phỏng vấn
người dùng về mức độ hài lòng khi sử dụng ứng dụng.
Từ khóa: cẩm nang sinh viên, công nghệ, đại học, thực tế ảo tăng cường, trải
nghiệm sinh viên, ứng dụng di động.
ABSTRACT
In conditions of a growing society, augmented reality technology has become one
of the leading technology trends. This technology became popular thanks to the
experience of virtual reality images only with smartphones. With this technology, virtual
details are created to complement the real world to enhance the experience. In particular,
it allows users to interact with those virtual details in a realistic way such as touching,
controlling,…
With the use of bringing interests and attracting users, AR has been applied in
many fields. This article conducts a study on the application of augmented reality
technology in the student handbook of the University of Economics and Law (UEL).
Based on the results of the survey to determine the user needs for the application
and the background of the theoretical bases as well as related studies, the team
performed analysis and system design to create an application that supports viewing
information in a more vivid and impressive way. In this study, the team demonstrates
our understanding of AR and the tools used to develop the software. At the same time,
use them to build augmented reality models on mobile platforms and apply them to UEL
student handbook. In order to evaluate the research results in the most objective way,
the team conducted interviews with users about the satisfaction level when using the
application.
Keywords: Augmented Reality, mobile application, student handbook, student
experience, technology, university.
LỜI CAM ĐOAN
Nhóm xin cam đoan những nội dung trong nghiên cứu này do chính nhóm thực
hiện. Ngoài những nội dung tham khảo đã được trích dẫn, các thông tin sử dụng trong
nghiên cứu này là do nhóm tự nghiên cứu và thực hiện. Các dữ liệu được thu thập và xử
lý một cách trung thực.
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI .............................................................................1
1.1. Lý do hình thành đề tài ......................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................2
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ......................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................2
1.4.1. Phương pháp tiếp cận ..................................................................................3
1.4.2. Quy trình nghiên cứu...................................................................................3
1.4.3. Thu thập dữ liệu ..........................................................................................4
1.5. Ý nghĩa của đề tài ..............................................................................................4
1.6. Kết cấu của đề tài ...............................................................................................5
1.7. Tóm tắt ...............................................................................................................5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ...............6
2.1. Cơ sở lý thuyết ...................................................................................................6
2.1.1. Tổng quan Thực tế ảo tăng cường...............................................................6
2.1.1.1. Giới thiệu Thực tế ảo tăng cường (AR) ...............................................6
2.1.1.2. Kiến trúc của hệ thống AR điển hình ...................................................6
2.1.1.3. Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh ..7
2.1.1.4. Phương pháp nhận dạng Marker và Markerless trong AR ...................8
2.1.2. Hệ điều hành Android .................................................................................9
2.1.2.1. Giới thiệu tổng quan .............................................................................9
2.1.2.2. Các thành phần của một ứng dụng Android .........................................9
2.1.3. Tổng quan về Vuforia SDK ......................................................................10
2.1.3.1. Tổng quan hệ thống Vuforia ..............................................................10
2.1.3.2. Kiến trúc Vuforia................................................................................12
2.1.4. Tổng quan về Unity Game Engine ............................................................13
2.1.4.1. Giới thiệu tổng quan ...........................................................................13
2.1.4.2. Các chức năng chính ..........................................................................14
2.1.5. Khái niệm Cẩm nang sinh viên .................................................................14
2.2. Cơ sở thực tiễn và thực trạng vấn đề nghiên cứu.............................................15
2.3. Các công trình nghiên cứu liên quan ...............................................................20
2.3.1. Nghiên cứu trong nước..............................................................................20
2.3.2. Nghiên cứu nước ngoài .............................................................................23
2.4. Tóm tắt .............................................................................................................24
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ MÔ HÌNH ỨNG DỤNG .........................25
3.1. Phân tích yêu cầu .............................................................................................25
3.1.1. Yêu cầu chức năng ....................................................................................25
3.1.2. Yêu cầu phi chức năng ..............................................................................25
3.2. Mô tả ứng dụng ................................................................................................26
3.2.1. Sơ đồ usecase ............................................................................................26
3.2.2. Mô tả usecase ............................................................................................26
3.2.3. Sơ đồ hoạt động.........................................................................................27
3.3. Chức năng chi tiết ............................................................................................32
3.4. Thiết kế mô hình ứng dụng ..............................................................................32
3.4.1. Giao diện đăng nhập..................................................................................32
3.4.2. Giao diện tổng thể của ứng dụng ..............................................................34
3.4.3. Giao diện Menu .........................................................................................34
3.4.4. Giao diện Giới thiệu ..................................................................................35
3.4.5. Giao diện Tải cẩm nang sinh viên .............................................................36
3.4.6. Giao diện Hướng dẫn sử dụng ..................................................................37
3.4.7. Giao diện khi quét logo trường UEL ........................................................39
3.4.8. Giao diện khi quét logo Khoa ...................................................................44
3.4.9. Giao diện khi quét hình ảnh ......................................................................50
3.5. Mô phỏng ứng dụng .........................................................................................52
3.6. Tóm tắt .............................................................................................................52
CHƯƠNG 4: CÀI ĐẶT TRIỂN KHAI VÀ NGHIỆM THU ỨNG DỤNG .................53
4.1. Cài đặt và thử nghiệm ......................................................................................53
4.1.1. Phần cứng hệ thống ...................................................................................53
4.1.2. Phần mềm hệ thống ...................................................................................53
4.1.3. Mô hình triển khai .....................................................................................53
4.2. Nghiệm thu .......................................................................................................53
4.3. Đánh giá tính khả thi ........................................................................................54
4.4. Tóm tắt .............................................................................................................54
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN .............................................................................................55
5.1. Tóm tắt kết quả và đóng góp của nghiên cứu ..................................................55
5.2. Hạn chế của đề tài ............................................................................................55
5.3. Hướng phát triển ..............................................................................................56
5.4. Tóm tắt .............................................................................................................56
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................57
PHỤ LỤC ......................................................................................................................59
Phụ lục 1. Source Code ..............................................................................................59
Phụ lục 2. Hướng dẫn tải và cài đặt app ....................................................................59
Phụ lục 3. Câu hỏi phỏng vấn nghiệm thu sản phẩm .................................................71
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu ................................................................................4
Bảng 2. Sơ đồ usecase ...................................................................................................26
Bảng 3. Sơ đồ Đăng nhập ..............................................................................................28
Bảng 4. Sơ đồ chức năng Hướng dẫn sử dụng ..............................................................29
Bảng 5. Sơ đồ chức năng Cẩm nang sinh viên ..............................................................29
Bảng 6. Sơ đồ chức năng Giới thiệu..............................................................................30
Bảng 7. Sơ đồ chức năng quét hình ảnh ........................................................................31
Bảng 8. Sơ đồ chức năng quét logo khoa ......................................................................31
Bảng 9. Bảng mô tả chức năng chi tiết ..........................................................................32
DANH MỤC HÌNH
Hình 1. Cấu trúc đánh dấu ...............................................................................................8
Hình 2. Ứng dụng không sử dụng thẻ đánh dấu ..............................................................9
Hình 3. Các thành phần trong ứng dụng Android .........................................................10
Hình 4. Sơ đồ tổng quan hệ thống Vuforia....................................................................11
Hình 5. Sơ đồ dòng dữ liệu của Vuforia SDK trong một môi trường ứng dụng...........13
Hình 6. Cẩm nang sinh viên UEL .................................................................................15
Hình 7. Biểu đồ tỷ lệ sinh viên các khóa .......................................................................16
Hình 8. Biểu đồ tỷ lệ mức độ biết đến CNSV của sinh viên UEL ................................16
Hình 9. Biểu đồ tỷ lệ mức độ biết đến công nghệ thực tế ảo tăng cường của sinh viên
UEL ...............................................................................................................................17
Hình 10. Biểu đồ đánh giá mức độ truyền tải thông tin của CNSV ..............................17
Hình 11. Biểu đồ đánh giá mức độ trải nghiệm CNSV về mặt thị giác của sinh viên ..18
Hình 12. Biểu đồ mức độ quan tâm của sinh viên về trải nghiệm CNSV thông qua ứng
dụng AR .........................................................................................................................18
Hình 13. Biểu đồ khảo sát nhu cầu về mặt nội dung của sinh viên đối với CNSV.......19
Hình 14. Biểu đồ khảo sát nhu cầu về mặt chức năng của sinh viên đối với CNSV ....19
Hình 15. Giao diện Đăng nhập ......................................................................................33
Hình 16. Giao diện chọn tài khoản ................................................................................33
Hình 17. Giao diện đăng nhập thành công ....................................................................34
Hình 18. Giao diện menu...............................................................................................35
Hình 19. Giao diện chức năng Giới thiệu ......................................................................36
Hình 20. Giao diện chức năng Cẩm nang......................................................................37
Hình 21. Giao diện chức năng HDSD - Bước 1 ............................................................38
Hình 22. Giao diện chức năng HDSD - Bước 2 ............................................................38
Hình 23. Giao diện chức năng HDSD - Bước 3 ............................................................39
Hình 24. Giao diện chức năng Quét logo trường ..........................................................40
Hình 25. Giao diện chức năng Quét logo trường – Giới thiệu trường ..........................41
Hình 26. Giao diện chức năng Quét logo trường – Phòng ban .....................................42
Hình 27. Giao diện chức năng Quét logo trường – Giới thiệu khoa .............................43
Hình 28. Giao diện chức năng Quét logo trường – Hình ảnh thư viện .........................44
Hình 29. Giao diện chức năng Quét logo khoa .............................................................45
Hình 30. Giao diện chức năng Quét logo khoa - CLB ITB...........................................46
Hình 31. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Đoàn khoa HTTT .............................46
Hình 32. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Liên chi hội khoa HTTT ..................47
Hình 33. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Đội văn nghệ khoa HTTT ................47
Hình 34. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Áo khoa ............................................48
Hình 35. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Thông tin chung ngành đào tạo ........49
Hình 36. Giao diện chức năng Quét logo khoa - Dây đeo khoa....................................50
Hình 37. Giao diện chức năng Quét hình ảnh - Xe buýt ...............................................51
Hình 38. Giao diện chức năng Quét hình ảnh - Hình trường ........................................51
Hình 39. Mã QR dẫn đến đường link tải app ................................................................59
Hình 40. Màn hình khi vào được đường link ................................................................60
Hình 41. Hình ảnh về hệ thống yêu cầu chọn 1 app để tiếp tục quá trình.....................61
Hình 42. Hình ảnh về trường hợp chuyển sang trang mới nhưng chưa tải app ............61
Hình 43. Hình ảnh hiện thông báo đang tải xuống ........................................................62
Hình 44. Hình ảnh về quá trình tải xuống .....................................................................62
Hình 45. Hình ảnh về thông báo quá trình tải xuống hoàn tất ......................................63
Hình 46. Hình ảnh app file trên điện thoại Samsung Galaxy J7 Pro .............................64
Hình 47. Hình ảnh giao diện “File của bạn” .................................................................65
Hình 48. Hình ảnh khi vào xem các file đã tải về .........................................................66
Hình 49. Hình ảnh sau khi ấn vào file .APK .................................................................67
Hình 50. Hình ảnh hiển thị quá trình cài đặt file .APK .................................................68
Hình 51. Hình ảnh cài đặt thành công file .APK ...........................................................69
Hình 52. Hình ảnh hệ thống hỏi người dùng về việc cho phép quyền của ứng dụng ...70
Hình 53. Hình ảnh về trang chủ ứng dụng ....................................................................71
Hình 54. Hình ảnh của app AR xếp chung với các app khác trên điện thoại ................71
DANH MỤC VIẾT TẮT
AR Augmented Reality - Thực tế Tăng cường
VR Virtual Reality - Thực tế ảo
UEL Trường Đại học Kinh tế - Luật
Global Positioning System - Hệ thống xác định vị trí dựa
GPS
trên vệ tinh nhân tạo
Software Development Kit - Bộ công cụ phát triển phần
SDK
mềm
CNSV Cẩm nang sinh viên
CLB Câu lạc bộ
ĐVN Đội văn nghệ
3D 3-Dimensional - 3 chiều
2D 2-Dimensional - 2 chiều
1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI
1.1. Lý do hình thành đề tài
Ngày nay, bên cạnh tốc độ phát triển của nền kinh tế - xã hội, nhu cầu về học tập,
giáo dục đã trở thành một lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu trong quá trình xây dựng và
đổi mới đất nước. Xét về khía cạnh quản lý thì hoạt động giáo dục cũng là một dịch vụ
cung ứng và đối tượng khách hàng của hoạt động cung ứng này chính là học sinh - sinh
viên. Đặc biệt ở bậc đại học, sinh viên được cung cấp rất nhiều dịch vụ từ phía nhà
trường để có điều kiện phát triển bản thân một cách hoàn thiện nhất và xứng đáng với
mong muốn cũng như những thứ mình đã đầu tư vào việc học đại học. Bên cạnh các
dịch vụ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giáo dục và đào tạo, không thể bỏ qua những
dịch vụ hỗ trợ cải thiện trải nghiệm của sinh viên nhằm giúp cho công tác đào tạo đạt
được hiệu quả cao nhất. Để nhà trường thực hiện được điều đó, việc lắng nghe ý kiến và
nhu cầu của sinh viên đóng vai trò quan trọng.
Trong bối cảnh đó, khi đến với môi trường đại học có nhiều khác biệt so với môi
trường phổ thông trước đó, ắt hẳn cẩm nang sinh viên sẽ là thứ đồng hành hỗ trợ cho
sinh viên với các thông tin, lịch sử về trường, khoa, các câu lạc bộ, đội, nhóm, nội dung
các chương trình đào tạo, quy chế, hướng dẫn sinh viên các thủ tục,… Đồng thời, cẩm
nang sinh viên sẽ đem đến những hình ảnh mới mẻ được cập nhật mỗi năm để sinh viên
mỗi khóa mới đều có cơ hội được tìm hiểu về những thông tin, hoạt động gần nhất của
trường.
Tuy nhiên, những mặt hạn chế về nội dung hình ảnh và video khiến cẩm nang sinh
viên chưa mang đến sự hình dung chân thực và gần gũi nhất cho sinh viên về mọi khía
cạnh của trường, đặc biệt là về các Khoa, các hoạt động nổi bật của Khoa và câu lạc bộ
trong Khoa - qua khảo sát được nhận thấy là lĩnh vực mà tân sinh viên dành nhiều mối
quan tâm nhất.
Hiểu rõ được vai trò kết nối trường đại học với sinh viên cùng với mong muốn cải
thiện trải nghiệm của sinh viên, bên cạnh những phương tiện truyền tải thông tin hiện
có của cẩm nang sinh viên như văn bản, hình ảnh, nhóm đề xuất một mô hình mới, hiện
đại và thu hút hơn nữa.
Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) đang
phát triển không ngừng và gần như không giới hạn phạm vi các lĩnh vực, đem đến cho
người dùng những sự trải nghiệm thường thức mới lạ. Sự tương tác trực tiếp và thực tế
2
nhờ vào thực tế ảo tăng cường luôn mang đến những cảm nhận thú vị, thu hút người
dùng. “Ứng dụng mô hình thực tế ảo tăng cường (AR) vào thiết kế cẩm nang sinh viên
Trường Đại học Kinh tế - Luật” nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện và sinh động hơn
thông qua việc cung cấp hình ảnh, video với chất lượng tốt, góc nhìn rộng. Khác hẳn
với việc đọc các thông tin tài liệu một cách truyền thống, sự kết nối 3D cùng với những
nội dung hình ảnh đa dạng, phong phú sẽ giúp sinh viên có thể tương tác với thông tin,
nắm bắt và ghi nhớ thông tin tốt hơn. Qua đề tài này, nhóm mong muốn đóng góp vào
chất lượng của cẩm nang sinh viên nhằm nâng cao các hiểu biết cần thiết về Trường Đại
học Kinh tế - Luật (UEL), cải thiện trải nghiệm của sinh viên và phát triển mối quan hệ
nhà trường - sinh viên tốt hơn.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của bài nghiên cứu là phân tích và thiết kế mô hình ứng dụng thực tế ảo
tăng cường cho cẩm nang sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, tập trung vào các
nội dung về Khoa Hệ thống thông tin (HTTT) và câu lạc bộ trong Khoa HTTT.
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu:
Về thời gian: từ tháng 9/2021 đến tháng 3/2022.
Về không gian: Quy mô nghiên cứu được thực hiện trên địa bàn UEL (vì
những thông tin và hình ảnh trong cẩm nang đều được lấy từ UEL).
Đối tượng nghiên cứu:
Khảo sát và nghiên cứu các mô hình thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường ứng
dụng vào các lĩnh vực ở Việt Nam và thế giới.
Nhu cầu được trải nghiệm của sinh viên đối với công nghệ thực tế ảo tăng
cường và đối với cẩm nang sinh viên UEL.
Những thông tin, hình ảnh, video về Khoa và câu lạc bộ trong Khoa (Khoa
Hệ thống thông tin).
Phân tích thiết kế mô hình ứng dụng thực tế ảo tăng cường vào thiết kế cẩm
nang sinh viên.
Hiệu quả của ứng dụng thực tế ảo tăng cường giúp cải thiện trải nghiệm của
sinh viên đối với dịch vụ của nhà trường và phát triển mối quan hệ nhà trường
- sinh viên.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
3
1.4.1. Phương pháp tiếp cận
Nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu và thu thập các dữ liệu thông qua việc đọc các
tài liệu trong và ngoài nước cùng với một số nghiên cứu trước đây, các bài báo trên tạp
chí khoa học thuộc lĩnh vực liên quan đến đề tài để tìm hiểu và chọn lọc những khái
niệm và tư tưởng cơ bản dùng làm cơ sở cho lý luận của đề tài, hình thành các giả thuyết
khoa học, xây dựng mô hình lý thuyết ban đầu.
Khảo sát hiện trạng và nhu cầu của sinh viên tại trường Đại học Kinh tế - Luật.
Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường vào cẩm nang sinh viên
tại trường Đại học Kinh tế - Luật.
1.4.2. Quy trình nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu của đề tài dựa trên mục tiêu nghiên cứu và được triển khai
theo tiến trình sau:
Xây dựng cơ sở lý thuyết về cẩm nang sinh viên và công nghệ thực tế ảo tăng
cường (AR) đưa ra khái niệm và các ứng dụng của công nghệ thực tế ảo tăng
cường (AR) trong giáo dục nói chung và trường đại học nói riêng.
Khảo sát hiện trạng tại trường Đại học Kinh tế - Luật về nhu cầu sử dụng cẩm
nang sinh viên ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) nhằm xác
định cụ thể nhu cầu của sinh viên.
Từ đó nhóm đề xuất mô hình ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR)
vào cẩm nang sinh viên trường Đại học Kinh tế - Luật, đồng thời tìm kiếm
các nền tảng phù hợp để xây dựng, thiết kế mô hình.
Cuối cùng nhóm nghiên cứu tổng đánh giá kết quả nghiên cứu, kiến nghị
hướng phát triển của đề tài và đưa ra kết luận.
4
Bảng 1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu
1.4.3. Thu thập dữ liệu
Dữ liệu sơ cấp được thu thập từ cuộc khảo sát sinh viên thông qua công cụ xây
dựng bảng câu hỏi trực tuyến Google Form.
Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn:
Bên trong: Thu thập từ kết quả nghiên cứu khoa học của các bài báo cáo có
liên quan tại Trường Đại học Kinh tế - Luật, các dữ liệu từ các Khoa.
Bên ngoài: Thu thập từ báo chí, tạp chí, báo cáo và nghiên cứu được công bố
trên Internet.
1.5. Ý nghĩa của đề tài
Ý nghĩa thực tiễn:
Việc ứng dụng mô hình thực tế ảo tăng cường (AR) vào cẩm nang sinh viên với
mục tiêu cung cấp những nguồn thông tin cần thiết về trường và đáp ứng tốt nhu cầu
của sinh viên và đặc biệt là tân sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật trong thời
đại công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, cụ thể là:
Nâng cấp trải nghiệm cho người dùng.
5
Thu hút người dùng với những chức năng đặc biệt của ứng dụng.
Tạo một môi trường thân thiện và mang lại sự hứng thú cho người sử dụng
trong việc tìm kiếm thông tin.
Ý nghĩa khoa học:
Xây dựng được một ứng dụng sử dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường trên
điện thoại di động chạy được trên nền tảng hệ điều hành phổ biến là Android.
Cải tiến và nâng cao trải nghiệm thị giác so với phiên bản cẩm nang sinh viên
truyền thống.
1.6. Kết cấu của đề tài
Đề tài được chia làm 4 chương như sau:
Chương 1: Tổng quan đề tài - Giới thiệu tổng quan về đề tài nghiên cứu: Lý do
hình thành đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi và đối tượng nghiên cứu, phương pháp
nghiên cứu và ý nghĩa thực tiễn và khoa học của đề tài.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu liên quan - Trình bày tổng quan
cơ sở lý thuyết về công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR), cẩm nang sinh viên trường đại
học Kinh tế - Luật và các nền tảng, phần phần góp phần xây dựng mô hình. Bên cạnh
đó, chương 2 còn trình bày cơ sở thực tiễn, thực trạng vấn đề nghiên cứu và các nghiên
cứu liên quan.
Chương 3: Phân tích thiết kế mô hình ứng dụng - Trình bày sơ đồ chức năng
hệ thống, chi tiết mô hình cùng với giao diện và quy trình hoạt động của ứng dụng.
Chương 4: Cài đặt triển khai và nghiệm thu ứng dụng - Trình bày các thông số
về phần cứng của hệ thống trong quá trình triển khai ứng dụng trên App, kết quả nghiệm
thu sau khi tiến hành phỏng vấn trải nghiệm của sinh viên trên ứng dụng AR, từ đó đánh
giá tính khả thi của đề tài.
Chương 5: Kết luận - Nhận định kết quả, tiến hành đánh giá hoạt động nghiên
cứu của nhóm, chỉ ra những mặt làm được và những hạn chế còn chưa làm được. Cuối
cùng, trình bày hướng phát triển tiếp theo của đề tài trong tương lai.
1.7. Tóm tắt
Chương 1 nhóm đã trình bày lý do hình thành nên ý tưởng của đề tài cũng như nêu
ra phương pháp và mục tiêu nghiên cứu, ý nghĩa của đề tài.
6
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
2.1. Cơ sở lý thuyết
2.1.1. Tổng quan Thực tế ảo tăng cường
2.1.1.1. Giới thiệu Thực tế ảo tăng cường (AR)
Công nghệ thực tế ảo tăng cường là sản phẩm của việc phát triển công nghệ thực
tế ảo (VR) và hiện nay đang ngày càng phổ biến hơn khi các hãng công nghệ lớn đều ra
sức đầu tư. AR là góc nhìn trực tiếp hoặc gián tiếp về môi trường vật lý, nơi mà các hình
ảnh thực tế hiện ra trước mắt được "tăng cường" hoặc bổ sung thêm các thông tin ảo
khác, được hiện thực hóa trên nhiều phương thức cảm quan.
Công nghệ này đề cao tính thuận tiện khi không đòi hỏi nhiều không gian để có
thể thực hiện, không gian sử dụng rất linh hoạt. Bên cạnh đó, AR không cần đến phần
cứng chuyên dụng, chỉ chủ yếu sử dụng phần mềm để xử lý thuật toán. Hệ thống sử
dụng các thiết bị điện tử đã được trang bị để nhận biết vật thể, bao gồm mô tả vật thể là
gì, hình dạng của vật thể, vị trí của vật thể trong không gian 3 chiều, sau đó các thuật
toán và công nghệ khác được sử dụng đi kèm để mô phỏng các vật thể ảo vào không
gian thật, để con người có thể thực hiện các tương tác với các vật thể ảo đó thông qua
lớp phủ kỹ thuật số. Bên cạnh đó, công nghệ thực tế ảo tăng cường còn hỗ trợ thêm các
loại phương tiện như âm thanh, đồ họa, video,… với mục đích chung là đem đến cảm
giác chân thực và sống động cho người dùng.
Công nghệ thực tế ảo tăng cường AR được ứng dụng để hỗ trợ con người trong
hầu hết các lĩnh vực như cuộc sống, sinh hoạt, giáo dục và đào tạo, y tế,... Ngoài ra, lĩnh
vực kinh doanh cũng có sự góp mặt của AR như kinh doanh nội thất, thời trang, du
lịch,... AR đã đem đến khá nhiều những đóng góp có ích trong đời sống con người và
lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp.
2.1.1.2. Kiến trúc của hệ thống AR điển hình
Kiến trúc của hệ thống AR gồm 4 thành phần là chụp cảnh, kỹ thuật nhận dạng
cảnh, xử lý cảnh và trực quan cảnh:
Chụp cảnh: Các thiết bị chụp cảnh được dùng để nhận các hình ảnh cần được
tăng cường. Có thể chia thiết bị chụp cảnh thành 2 loại:
o Thiết bị xem qua video: thiết bị chụp cảnh khác và thiết bị được dùng
để ảo hóa ảnh thực khác nhau về cách thức.
7
o Xem thông qua thiết bị: thiết bị chụp cảnh đồng thời thực hiện ảo hóa
thực tế tăng cường ảnh đó để gửi ra ngoài.
Kỹ thuật nhận diện ảnh: Ở đây các cảnh đã được chụp sẽ được phân loại. Đây
có thể được xem là một thành phần chính trong hệ thống AR. Kỹ thuật nhận
diện ảnh có thể chia thành 2 loại:
o Dựa trên maker: Hệ thống sẽ nhận diện các điểm đánh dấu trong thẻ ảo.
o Không dựa trên marker: Hệ thống không dùng các điểm đánh dấu, thay
vào đó hệ thống sẽ sử dụng các thẻ giúp người dùng có thể thấy và lựa
chọn các hình ảnh kỹ thuật số.
Xử lý cảnh: Hệ thống sẽ dựa vào các điểm đánh dấu và tính toán để cho ra
mô hình ảo trong môi trường không gian ba chiều.
Trực quan cảnh: Sau cùng hệ thống sẽ xuất ra hình ảnh kết hợp giữa môi
trường thực và ảnh ba chiều. Nếu cảnh được nhận diện dựa trên maker thì hệ
thống sẽ xuất ra hình ảnh hỗn hợp thực và ảo, còn nếu cảnh được nhận diện
không dựa trên maker thì hệ thống sẽ hiển thị các thông tin về kỹ thuật số của
cảnh đó.
Nhiệm vụ của hệ thống AR là tích hợp các thông tin tăng cường vào thế giới thực.
Phần mềm AR sẽ nhận các hình ảnh cần được tăng cường thông qua việc chụp cảnh từ
các thiết bị cơ học và phân loại các cảnh đã được chụp, có 2 loại kỹ thuật nhận dạng
cảnh là dựa trên marker (các thẻ ảo trong hình thực sẽ được đánh dấu sau đó hệ thống
AR sẽ nhận dạng các điểm đánh dấu này) và không dựa trên marker (hệ thống AR sẽ
không sử dụng các marker để nhận diện ảnh). Sau khi đã nhận dạng được cảnh hệ thống
AR sẽ tiếp tục xử lý cảnh để cho ra mô hình ảo dựa trên cách điểm đã được đánh dấu
trong không gian ba chiều. Cuối cùng hệ thống sẽ trực quan cảnh xuất ra hình ảnh kết
hợp đối tượng 3 chiều dự kiến và không gian thực.
2.1.1.3. Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh
Các thành phần cơ bản của hệ thống AR cho điện thoại thông minh:
Một nền tảng tính toán (Computational Platform): tạo và quản lý các đối
tượng ảo, xử lý thông tin và kiểm soát màn hình AR.
Màn hình: hiển thị các đối tượng ảo.
Thiết bị đầu vào mạng được và công nghệ tương tác (Wearable input and
interaction technologies): cho phép người dùng làm việc với hệ thống AR.
Mạng không dây (Wireless network): hỗ trợ giao tiếp giữa người và máy tính.
8
2.1.1.4. Phương pháp nhận dạng Marker và Markerless trong AR
Phương pháp nhận dạng Marker
Phương pháp này, camera của thiết bị được sử dụng để nhận diện các marker được
chèn vào cảnh. Các marker được sử dụng thường bao gồm một mô hình nhị phân hai
chiều (màu đen và trắng) được đặt trên một bề mặt phẳng. Sau đó hệ thống AR sẽ tính
toán, xác định, theo dõi vị trí và hướng của các marker trong hình đã được chụp. Ở
phương pháp này kỹ thuật nhận dạng và theo dõi được kết hợp chung với nhau nên thích
hợp với những nền tảng có sự hạn chế về khả năng tính toán như điện thoại,... Đây là
một trong những dạng AR được sử dụng nhiều nhất. Để kích hoạt nội dung được thực
tế ảo, người dùng cần đưa điện thoại hoặc máy tính bảng vào một điểm cố định như mã
QR, bao bì sản phẩm hay logo.
Hình 1. Cấu trúc đánh dấu
(Nguồn: https://bitly.com.vn/fgs77t)
Phương pháp nhận dạng Markerless
Phương pháp này theo dõi dựa trên các đặc điểm tự nhiên, không sử dụng các
marker nhân tạo nên đòi hỏi hệ thống phải tính toán nhiều hơn và quá trình theo dõi có
thể trở nên phức tạp hơn. Đây là một giải pháp phù hợp với ứng dụng bản đồ, xác định
vị trí hoặc đo lường tốc độ. Ví dụ như dựa trên dữ liệu vị trí GPS được liên kết với thiết
bị của người dùng hệ thống sẽ cung cấp thông tin liên quan đến việc định vị người dùng
như các vị trí cụ thể mà người dùng quan tâm, thông tin các địa điểm cần thiết như nhà
hàng, y tế, ngân hàng,…