Bàn về chế độ kế toán hao mòn tscđ trong doanh nghiệp việt nam hiện nay
- 35 trang
- file .doc
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -1- Khoa Kế toán
MỤC L ỤC
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................ 3
Phần 1: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp........4
1.1. Khái niệm, phân loại, giá trị ghi sổ của TSCĐ..................................4
1.1.1. Khái niệm TSCĐ.............................................................................4
1.1.2. Phân loại TSCĐ...............................................................................4
1.1.3. Giá trị ghi sổ của TSCĐ..................................................................5
1.2. Hao mòn, khấu hao và ý nghĩa cảu tính khấu hao TSCĐ................5
1.2.1. Hao mòn và khấu hao TSCĐ...........................................................5
1.3. Ý nghĩa tính khấu hao TSCĐ..............................................................6
Phần 2: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp...................8
2.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ.....................................................8
2.1.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán quốc tế...................8
2.1.2. Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán Việt Nam..............9
2.2.Những quy định về quản lý và tính khấu hao TSCĐ.......................12
2.2.1.Quy định khi tính khấu hao TSCĐ.................................................12
2.2.2.Quy định về quản lý số khấu hao luỹ kế........................................13
2.3.Phương pháp hạch toán khấu hao TSCĐ.........................................13
2.3.1.Tài khoản sử dụng..........................................................................13
2.3.2.Phương pháp hạch toán..................................................................14
2.3.2.1.Hạch toán khấu hao TSCĐ hữu hình....................................14
2.3.2.2.Hạch toán khấu hao TSCĐ thuê tài chính............................15
2.3.2.3.Hạch toán khấu hao TSCĐ vô hình.......................................16
2.3.3. Hình thức sổ kế toán......................................................................17
2.3.3.1.Hạch toán trên sổ chi tiết......................................................17
2.3.3.2. Hạch toán trên sổ tổng hợp..................................................18
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -2- Khoa Kế toán
Phần 3: Những bất cập và phương hướng hoàn thiện cách tính khấu
hao và kế toán khấu hao trong doanh nghiệp hiện nay.....................19
3.1. Những bất cập.....................................................................................19
3.1.1.Những bất cập trong phương pháp tính khấu hao TSCĐ...............19
3.1.1.1. Tình trạng thiếu những quy định cụ thể, chi tiết, hoàn thiện
cho việc phân loại và sử dụng TSCĐ................................................19
3.1.1.2.Giá trị thu hồi ước tính của TSCĐ không được tính đến trong
công thức tính khấu hao....................................................................20
3.1.2.Những bất cập trong kế toán khấu hao TSCĐ...............................22
3.2. Những kiến nghị.................................................................................23
3.2.1.Kiến nghị hoàn thiện phương pháp khấu hao TSCĐ trong các
doanh nghiệp...........................................................................................23
3.2.2. Về giá trị phải khấu hao và thời gian sử dụng của TSCĐ.............25
3.2.3.Kiến nghị hoàn thiện hạch toán khấu hao trong doanh nghiệp.:....25
KẾT LUẬN........................................................................................... 27
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................28
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -3- Khoa Kế toán
LỜI NÓI ĐẦU
Việt Nam đang thực hiện chính sách mở cửa,giao lưu hợp tác kinh tế
với các nước. Để đứng vững và giành ưu thế đòi hỏi các doanh nghiệp trong
nước phải không ngừng đầu tư, đổi mới và cải tiến công nghệ. Vì đó là yếu tố
quan trọng quyết định đến giá thành và chất lượng sản phẩm đồng thời ảnh
hưởng trực tiếp đến lợi nhuận mà doanh nghioệp thu được. Tuy vậy không chỉ
đối mặt với vấn đề làm thế nào để huy động được vốn đầu tư mà quan trọng
hơn là sự hao mòn của TSCĐ. Bởi trong quá trình sử dụng, dưới tác động của
tự nhiên và điều kiện làm việc cũng như tiến bộ kỹ thuật TSCĐ bị giảm dần
về mặt giá trị và giá trị sử dụng. Với vai trò cung cấp thông tin cho nhà quản
lý trong việc ra quyết định kinh doanh nói chung và quyết định đầu tư TSCĐ
nói riêng, công tác kế toán trở nên quan trọng đặc biệt là kế toán TSCĐ và kế
toán khấu hao TSCĐ.
Do vai trò, vị trí quan trọng của công tác kế toán khấu hao TSCĐ trong
doanh nghiệp nên những bất cập trong kế toán khấu hao TSCĐ cần phải có
phương hướng , giải pháp khắc phục kịp thời. Để tìm hiểu sâu về vấn đề này
em đã chọn đề tài “Bàn về chế độ kế toán hao mòn TSCĐ trong doanh
nghiệp Việt Nam hiện nay” để làm đề án môn học.
Bố cục đề án ngoài lời nói đầu và kết luận, gồm 3 phần:
Phần I: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
Phần II: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
Phần III: Những bất cập và phương hướng hoàn thiện cách tính khấu hao
trong doanh nghiệp hiện nay.
Em xin chân thành cảm ơn thầy PGS.TS Phạm Quang đã hướng dẫn
tận tình để em có thể hoàn thành đề tài này.Tuy nhiên dù đã rất cố gắng song
do trình độ còn hạn chế nên đề án này của em không tránh khỏi những thiếu
sót. Em rát mong nhận được những ý kiến của các thầy cô để em có thể hoàn
thiện đề án hơn.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -4- Khoa Kế toán
Phần 1: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
1.1. Khái niệm, phân loại, giá trị ghi sổ của TSCĐ.
1.1.1. Khái niệm TSCĐ.
TSCĐ trong các doanh nghiệp là những tài sản có giá trị lớn và dự
tính đem lại lợi ích kinh tế lâu dài cho doanh nghiệp. Theo chế độ tài chính
hiện hành (Quyết định số 206/2003/QĐ – BTC ) TSCĐ phải có đủ 4 tiêu
chuẩn sau:
- Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài
sản đó.
- Giá trị ban đầu cảu tài sản phải được xác định một cách tin cậy.
- Có thời gian hữu dụng từ 1 năm trở lên.
- Có giá trị từ 10.000.000 đồng ( mười triệu đồng) trở lên.
1.1.2. Phân loại TSCĐ.
* Theo hình thái biểu hiện:
- TSCĐ hữu hình là TSCĐ có hình thái vật chất, như nhà xưởng ,
máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải,…
- TSCĐ vô hình là những TCSĐ không có hình thái vật chất, thể
hiện một lượng giá trị đã được đầu tư (đạt tiêu chuẩn TSCĐ )
như: Quyền sử dụng đất, quyền phát hành, bằng sáng chế, nhãn
hiệu hàng hoá, phần mềm máy vi tính,…
* Theo quyền sở hữu:
- TSCĐ của doanh nghiệp: Là những TSCĐ được xây dựng, mua
sắm hoặc chế tạo từ nguồn vốn chủ sở hữu doanh nghiệp hoặc
bằng nguồn vốn vay.
- TSCĐ thuê ngoài là những TSCĐ mà doanh nghiệp được chủ tài
sản nhượng quyền sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định
ghi trên hợp đồng thuê.Bao gồm tài sản thuê tài chính và tài sản
thuê hoạt động.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -5- Khoa Kế toán
1.1.3. Giá trị ghi sổ của TSCĐ.
Trong mọi trường hợp , TSCĐ phải được đánh giá theo nguyên giá và
giá trị còn lại. Do vậy, việc ghi sổ phải đảm bảo phản ánh được tất cả 3 chỉ
tiêu về giá trị của TSCĐ là nguyên giá, giá trị hao mòn và giá trị còn lại:
Giá trị còn lại = Nguyên giá – Giá trị hao mòn
1.2. Hao mòn, khấu hao và ý nghĩa cảu tính khấu hao TSCĐ.
1.2.1. Hao mòn và khấu hao TSCĐ.
Hao mòn là sự giảm dần giá trị của TSCĐ trong quá trình sử dụng do
tham gia vào quá trình kinh doanh bị cọ xát, bị ăn mòn hoặc do tiến bộ kỹ
thuật…Phần giá trị hao mòn của TSCĐ dùng cho hoạt động kinh doanh được
chuyển dịch vào giá trị sản phẩm làm ra ( với doanh nghiệp sản xuất cung cấp
dịch vụ) hoặc vào chi phí kinh doanh hàng hoá ( với doanh nghiệp kinh doanh
thương mại ) dưới hình thức trích khấu hao. Như vậy khấu hao TSCĐ là sự
biểu hiện bàng tiền của phần giá trị TSCĐ đã hao mòn, hao mòn TSCĐ là
hiện tượng káhch quan làm giảm giá trị và giá trị sử dụng của TSCĐ ; còn
mục đích của trích khấu hao TSCĐ là biện pháp chủ quan nhằm thu hồi vốn
đầu tư để tái tạo lại TSCĐ khi nó bị hhư hỏng hoặc đã hết thời hạn sử dụng có
ích.
Hao mòn TSCĐ có 2 loại:
- Hao mòn hữu hình: Là sự hao mòn vật lý trong quá trình sử dụng
do bị cọ xát, ăn mòn, bị hư hỏng từng bộ phận.
- Hao mòn vô hình : Là sự giảm giá trị của TSCĐ hữu hình do tiến
bộ khoa học kỹ thuật đã sản xuất ra những TSCĐ cùng laọi có
nhiều tính năng với năng xuất cao hơn và chi phí ít hơn.
Để thu hồi giá trị hao mòn của TSCĐ, người ta tiến hành trích khấu hao
bằng cách chuyển phần giá trị hao mòn của TSCĐ vào sản phẩm làm ra.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -6- Khoa Kế toán
- Về phương diện kinh tế: Khấu hao cho phép doanh nghiệp phản ánh
được giá trị thực của TSCĐ, đồng thời làm giảm lợi nhuận ròng của doanh
nghiệp.
- Về phương diện tài chính: Khấu hao là một phương tiện tài trợ giúp
doanh nghiệp thu được bộ phận giá trị đã mất của TSCĐ.
- Về phương diện thuế khoá: Khấu hao là một khoản chi phí được trừ vào
lợi nhuận chịu thuế, tức là được tính vào chi phí kinh doanh hợp lệ.
- Về phương diện kế toán : Khấu hao là sự ghi nhận sự giảm giá của
TSCĐ.
1.3. Ý nghĩa tính khấu hao TSCĐ.
Khấu hao là biện pháp chủ quan trong quản lý nhằm thu hồi giá trị
hao mòn của TSCĐ, tích luỹ lại, hình thành nguồn vốn để đầu tư mua sắm
TSCĐ khi nó bị hư hỏng chính vì thế việc tính khấu hao là vô cùng quan
trọng có ý nghĩa to lớn với mọi loại hình doanh nghiệp về những phương diện
sau:
- Về phương diện kinh tế: Khấu hao cho phép doanh nghiệp phản ánh
được giá trị thực của TSCĐ đồng thời làm giảm lợi tức dòng của doanh
nghiệp.
- Về phương diện tài chính: Khấu hao sẽ làm giảm giá trị thực của TSCĐ
nhưng lại làm tăng giá trị của TSCĐ khác một cách tương ứng. Điều này cho
phép doanh nghiệp có thể mua lại TSCĐ khi đã khấu hao đủ. Như vậy khấu
hao là một phương tiện tài trợ của doanh nghiệp giúp doanh nghiệp hình
thành quỹ tái tạoTSCĐ.
- Về phương diện thuế khoá: Khấu hao là một khoản chi phí được trừ vào
lợi nhuận phát sinh để tính ra lợi nhuận chịu thuế.
MÆt kh¸c do khÊu hao t¸c ®éng trùc tiÕp chi phÝ bá
ra cña doanh nghiÖp tøc lµ mçi ®ång khÊu hao ph¸t sinh sÏ
lµm t¨ng chi phÝ ®ång thêi còng lµm gi¶m lîi nhuËn cña
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -7- Khoa Kế toán
doanh nghiÖp vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chØ tiªu thuÕ
ph¶i ®ãng gãp vµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¶ b¸o c¸o kÕt qu¶
kinh doanh cuèi kú . ChÝnh v× thÕ cã thÓ nãi viÖc tÝnh
khÊu hao cã ý nghÜa v« cïng to lín vµ quan träng ®èi víi
tõng doanh nghiÖp trong t×nh h×nh hiÖn nay
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -8- Khoa Kế toán
Phần 2: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
2.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ.
2.1.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán quốc tế.
Do ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ chÕ ®é x· héi ë mçi níc kh¸c
nhau lµ kh¸c nhau nªn yªu cÇu vÒ qu¶n lý còng kh¸c nhau.
Mµ kÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ do ®ã chÕ ®é kÕ
to¸n ë tõng quèc gia cã sù kh¸c biÖt. ChÕ ®é kÕ to¸n khÊu
hao lµ mét ®iÓn h×nh. Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt hai
chÕ ®é kÕ to¸n khÊu hao tiªu biÓu cña thÕ giíi, ®ã lµ Ph¸p
vµ Mü ®Ó thÊy sù kh¸c biÖt cña kÕ to¸n khÊu hao ViÖt
Nam so víi thÕ giíi.
* Kế toán khấu hao TSCĐ của Mỹ.
T¹i Mü c¬ së ®îc thiÕt lËp cho viÖc khÊu hao TSC§ lµ
nguyªn gÝa TSC§ vµ gi¸ trÞ thu håi cña TSC§. Trong ®ã gi¸
trÞ thu håi lµ phÇn íc tÝnh cã thÓ thu håi t¹i thêi ®iÓm thanh
lý hoÆc nhîng b¸n TSC§. Vµ khi thiÕt lËp c«ng thøc tÝnh
khÊu hao, th× gi¸ trÞ thu håi íc tÝnh lµ yÕu tè kh«ng thÓ
thiÕu bÊt kÓ ®ã lµ ph¬ng ph¸p nµo. LÊy vÝ dô vÒ ph¬ng
ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian:
Sè khÊu hao Nguyªn gi¸ TSC§ - Gi¸ trÞ thu håi -
ph¶i trÝch íc tÝnh
hµng n¨m Sè n¨m h÷u dông íc tÝnh
sö dông phæ biÕn ®ã lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao cè ®Þnh
(ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu) Theo chÕ ®é qui ®Þnh c¸c
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -9- Khoa Kế toán
doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
tÝnh khÊu hao sau:
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo thêi gian sö dông m¸y thùc
tÕ
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo s¶n lîng s¶n xuÊt
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn: Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p
khÊu hao gi¶m dÇn cã thÓ ¸p dông, tuy nhiªn cã hai ph¬ng
ph¸p ®îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn nay ®ã lµ: khÊu hao gi¶m
dÇn víi tû suÊt gi¶m dÇn vµ khÊu hao gi¶m dÇn víi tû suÊt
kh«ng ®æi.
-Ngoµi ra cßn cã c¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao theo nhãm
hoÆc ®a hîp
Tõ trªn ta thÊy sù kh¸c biÖt lín nhÊt cña kÕ to¸n khÊu
hao TSC§ ë Mü so víi ViÖt Nam ®ã lµ Mü sö dông gi¸ trÞ thu
håi TSC§ trong c«ng thøc tÝnh khÊu hao. §ã lµ sù ®óng
®¾n v× nh thÕ míi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ hao mßn cña
TSC§, qua ®ã x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý
h¬n.
Mét sù kh¸c biÖt n÷a lµ: ë Mü ph¬ng ph¸p khÊu hao
nhanh ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông mét c¸ch phæ biÕn.
§©y lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao u viÖt, nã cho phÐp doanh
nghiÖp thu hèi vèn ®Çu t nhanh ®Ó ®Çu t, ®æi míi c«ng
nghÖ...ë ViÖt Nam ph¬ng ph¸p nµy míi ®ang ®îc thÝ ®iÓm
ë mét sè doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghÖ cao.
* Kế toán khấu hao TSCĐ của Pháp.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 10 - Khoa Kế toán
Gièng nh Mü vµ ViÖt Nam, ë Ph¸p còng cã nhiÒu ph¬ng
ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§. Nhng cã hai ph¬ng ph¸p tÝnh
khÊu hao ®Òu vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn.
Theo qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n Ph¸p, TSC§ ®a vµo
sö dông ngµy nµo th× tÝnh khÊu hao tõ ngµy ®ã. NÕu TSC§
®ang ®îc sö dông mµ ®em nhîng b¸n hoÆc thanh lý th× sÏ
tÝnh khÊu hao ®Õn ngµy nhîng b¸n hoÆc thanh lý. Do ®ã,
thêi gian sö dông trong n¨m cã thÓ tÝnh khÊu hao theo n¨m,
theo th¸ng, hoÆc theo ngµy tuú theo thêi gian sö dông
TSC§. §iÒu nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn cña
TSC§ chÝnh x¸c h¬n viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ theo nguyªn
t¾c trßn th¸ng, trßn n¨m ë ViÖt Nam.
2.1.2. Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán Việt Nam.
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao sau ®©y:
*Phương pháp khấu hao đều.
C¸ch tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy nh sau:
Møc khÊu hao hµng n¨m = Nguyªn gi¸ cña TSC§ x Tû
lÖ kh¸u hao n¨m.
Trong ®ã:
1
Tû lÖ khÊu hao n¨m =
x 100
Sè n¨m sö dông dù kiÕn
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ: ph¬ng ph¸p nµy cè
®Þnh theo thêi gian nªn cã t¸c dông thóc ®Èy doanh nghiÖp
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 11 - Khoa Kế toán
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng sè lîng s¶n phÈm lµm ra
®Ó h¹ gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn.
Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ: viÖc thu håi vèn
chËm, kh«ng theo kÞp møc hao mßn thùc tÕ, nhÊt lµ hao
mßn v« h×nh (do tiÕn bé khoa häc kü thuËt) nªn doanh
nghiÖp kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®©ï t trang bÞ TSC§ míi.
HiÖn nay, ®©y lµ ph¬ng ph¸p ®îc dïng phæ biÕn trong
c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam.
* Phương pháp khâu shao theo sản lượng.
C¸ch tÝnh nµy cè ®Þnh møc khÊu hao trªn mét ®¬n vÞ
s¶n lîng nªn muèn thu håi vèn nhanh kh¾c phôc ®îc hao
mßn v« h×nh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i t¨ng ca kÝp, t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó lµm ra nhiÒu s¶n phÈm.
C«ng thøc tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy nh sau:
Møc khÊu S¶n lîng Møc khÊu hao ®¬n
hao ph¶i = hoµn thµnh x vÞ b×nh qu©n trªn
trÝch trong trong th¸ng mét ®¬n vÞ s¶n l-
th¸ng îng
Trong ®ã:
Møc khÊu hao b×nh Tèng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong thêi
qu©n trªn mét ®¬n gian sö dông
vÞ s¶n lîng S¶n lîng tÝnh theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 12 - Khoa Kế toán
* Phương pháp khấu hao nhanh
Bªn c¹nh khÊu hao theo thêi gian vµ khÊu hao theo s¶n l-
îng, c¸c doanh nghiÖp cßn cã thÓ tÝnh khÊu hao theo gi¸ trÞ
cßn l¹i. Ph¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh.
Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt hai ph¬ng ph¸p khÊu hao
nhanh:
* Phương pháp khâu shao theo số dư giảm dần.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu TSC§ cßn míi, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt
cao nªn tÝnh khÊu hao cao cßn nh÷ng n¨m vÒ sau TSC§ ®·
cò dÇn (mÊt dÇn tÝnh h÷u Ých), n¨ng lùc s¶n xuÊt thÊp h¬n
nªn tÝnh chi phÝ khÊu hao thÊp h¬n.
C«ng thøc tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy lµ:
Tæng møc khÊu 2 x Gi¸ trÞ cßn l¹i cña
hao b×nh qu©n TSC§
n¨m Sè n¨m tÝnh khÊu hao
Ph¬ng ph¸p nµy gióp doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu håi
nhanh vèn ®Çu t, mua s¾m ®æi míi TSC§, ph¶n ¸nh chÝnh
x¸c h¬n møc hao mßn TSC§ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, phï hîp víi
hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cã gi¸ b¸n lóc ®Çu cao sau ®ã cã xu
híng gi¶m dÇn. §Æc biÖt nã phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ míi mµ
TSC§ cã tèc ®é hao mßn v« h×nh cao, ®ßi hái ph¶i khÊu
hao, thay thÕ, ®æi míi nhanh ®Ó theo kÞp sù tiÕn bé cña
khoa häc kü thuËt.
Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn lµ mét ph¬ng
ph¸p tiªn tiÕn, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña khoa häc
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 13 - Khoa Kế toán
c«ng nghÖ kü thuËt.Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn ph¬ng ph¸p
nµy phøc t¹p h¬n ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu nªn ®ßi hái
c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i cã tr×nh ®é cao, c¸n bé
thuÕ ph¶i am hiÓu vÒ c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao, vµ nã
¶nh hëng ®Õn ng©n s¸ch trong nh÷ng n¨m ®Çu. MÆt kh¸c
ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®îc ë nh÷ng doanh nghiÖp mµ
gi¸ thµnh hoÆc chi phÝ cã kh¶ n¨ng chÞu ®îc (doanh nghiÖp
cã l·i).
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ kh«ng
khi nµo b»ng 0. Do ®ã khi b¸n TSC§ nµy phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i
cña nã ph¶i ®îc trõ ®i trong doanh thu nhîng b¸n TSC§ ®Ó
tÝnh kÕt qu¶ bÊt thêng chÝnh x¸c.
2.2.Những quy định về quản lý và tính khấu hao TSCĐ.
2.2.1.Quy định khi tính khấu hao TSCĐ
Trong trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu
hao ®êng th¼ng vµ møc khÊu hao ®îc x¸c ®Þnh hµng th¸ng
th× tæng møc khÊu hao hµng th¸ng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
Sè khÊu Sè khÊu hao Sè khÊu hao Sè jhÊu hao
hao ph¶i = ®· trÝch trong + cña nh÷ng - cña mh÷ng
trÝch th¸ng tríc TSC§ t¨ng TSC§ gi¶m ®i
th¸ng thªm trong trong th¸ng tr-
nµy th¸ng tríc íc
Do khÊu hao TSC§ ®îc tÝnh vµo ngµy 1 hµng th¸ng
(nguyªn t¾c trßn th¸ng) nªn ®Ó ®¬n gi¶n cho viÖc tÝnh
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 14 - Khoa Kế toán
to¸n, quy ®Þnh nh÷ng TSC§ t¨ng (hoÆc gi¶m) trong th¸ng
nµy th× th¸ng sau míi tÝnh (hoÆc th«i) tÝnh khÊu hao.
§èi víi TSC§ ®· khÊu hao hÕt mµ vÉn ®îc sö dông th×
kh«ng ®îc trÝch khÊu hao n÷a kÓ tõ thêi ®iÓm khÊu hao
hÕt.
§èi víi nh÷ng TSC§ cha khÊu hao hÕt mµ ®· h háng ph¶i
tiÕn hµnh thanh lý th× gi¸ trÞ cßn l¹i ph¶i ®îc xö lý thu håi
mét lÇn vµ kh«ng tÝnh khÊu hao ë c¸c kú tiÕp theo.
§èi víi nh÷ng TSC§ ®îc söa ch÷a n©ng cÊp hoµn thµnh
th× ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao vµ thêi gian
khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng ®îc tÝnh theo
c«ng thøc sau:
Møc khÊu hao Gi¸ trÞ cßn l¹i tríc khi n©ng cÊp + Gi¸ trÞ
ph¶i trÝch n©ng cÊp
trong th¸ng Sè n¨m íc tÝnh sö dông sau khi söa ch÷a
*12
Trong th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh khÊu hao TSC§ vµ
ph©n bæ chi phÝ khÊu hao theo môc ®Ých hay theo bé phËn
sö dông.
2.2.2.Quy định về quản lý số khấu hao luỹ kế.
C¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông toµn bé sè khÊu hao
luü kÕ cña TSC§ ®Ó t¸i ®Çu t, thay thÕ, ®æi míi TSC§; mäi
ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng ph¶i thùc hiÖn theo ®óng c¸c
qui ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng hiÖn hµnh.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 15 - Khoa Kế toán
Khi cha cã nhu cÇu ®Çu t ®æi míi TSC§, doanh nghiÖp
cã quyÒn sö dông linh ho¹t sè khÊu hao luü kÕ phôc vô yªu
cÇu kinh doanh cña m×nh.
2.3.Phương pháp hạch toán khấu hao TSCĐ.
2.3.1.Tài khoản sử dụng.
* Tài khoản 214 “Hao mòn TSCĐ”
§Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m
khÊu hao, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214 “Hao mßn TSC§ “.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña toµn
bé TSC§ hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp (trõ TSC§ thuª ng¾n h¹n)
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
- Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m
gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ nh nhîng b¸n, thanh lý...
- Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ hao
mßn cña TSC§ (do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸ t¨ng...)
- D Cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ hiÖn cã.
Tµi kho¶n 214 ®îc ph©n tÝch thµnh c¸c kho¶n tiÓu
kho¶n:
- TK 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh.
- TK 2142: Hao mßn TSC§ ®i thuª tµi chÝnh.
- TK 2143: Hao mßn TSC§ v« h×nh.
2.3.2.Phương pháp hạch toán.
2.3.2.1.Hạch toán khấu hao TSCĐ hữu hình
* §Þnh kú (th¸ng, quý, n¨m) kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch
khÊu hao TSC§ vµ ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh:
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 16 - Khoa Kế toán
Nî TK 627(6274) - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641(6414) - Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642(6424) - Chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp
Cã TK 2141 - Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch
* Ph¶i nép vèn khÊu hao cho ®¬n vÞ cÊp trªn hoÆc
®iÒu chuyÓn cho ®¬n vÞ kh¸c.
- Trêng hîp nép vèn khÊu hao, sau ®ã ®îc hoµn
tr¶ l¹i.Khi nép vèn khÊu hao, ghi:
Nî TK 136(1368) – Ph¶I thu néi bé.
Cã TK 112 – TiÒn göi ng©n hµng.
Khi nhËn l¹i sè vèn khÊu hao ®îc cÊp trªn hoµn tr¶
ghi ngîc l¹i.
- Trêng hîp kh«ng ®îc cÊp trªn hoµn tr¶ l¹i sè khÊu hao
®· nép, ghi:
Nî TK 411 – Nguån vèn kinh doanh.
Cã TK 111, 112, 338(3388).
*Trêng hîp cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c vay vèn khÊu hao , ghi:
Nî TK128 - §Çu t ng¾n h¹n kh¸c.
Nî TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c.
Cã TK 111, 112
- Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do nhîng b¸n, thanh lý
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ.
Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 17 - Khoa Kế toán
- Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do b»ng TSC§ h÷u
h×nh vµo c«ng ty con, c«ng ty liªn kÕt, c¬ së ®ång
kiÓm so¸t, ®Çu t dµi h¹n kh¸c:
Nî TK 221,222, 223, 228: Theo gi¸ tho¶ thuËn
Nî TK 811: Chªnh lÖch gi¶m gi¸ TSC§
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh
Cã TK 711: øng phÇn lîi Ých cña bªn kh¸c trong liªn
doanh.
Cã 3387: øng phÇn lîi Ých cña m×nh trong liªn
doanh
-Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do tr¶ vèn gãp liªn
doanh:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 411 (chi tiÕt vèn kinh doanh): Gi¸ trÞ cßn l¹i
theo tho¶ thuËn
Nî (Cã) TK 412: PhÇn chªnh lÖch
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
-Trêng hîp thiÕu TSC§ khi kiÎm kª
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 138 (1381): Gi¸ trÞ thiÕu chê xö lý
Nî TK 138( 1388): Yªu cÇu båi thêng
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
-Trêng hîp gi¶m do chuyÓn thµnh c«ng cô, dông cô nhá:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 627,641,642
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 18 - Khoa Kế toán
NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín sÏ ®a vµo chi phÝ tr¶ tríc ®Ó
ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ kinh doanh:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 142: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
2.3.2.2.Hạch toán khấu hao TSCĐ thuê tài chính
- Cuèi kú, trÝch khÊu hao theo chÕ ®é quy ®Þnh tÝnh
vµo chi phÝ kinh doanh:
Nî TK 627, 641, 642
Cã TK 2142: Sè khÊu hao ph¶i trÝch
- Khi kÕt thóc hîp ®ång thuª TSC§ :
+NÕu tr¶ l¹i TSC§ cho bªn cho thuª
Nî TK 2142: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 212: Nguyªn gi¸ TSC§ ®i thuª
+NÕu ®îc quyÒn së h÷u hoµn toµn hay mua l¹i
TSC§, th× sau khi kÕt chuyÓn nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i kÕt
chuyÓn gi¸ trÞ hao mßn:
Nî TK 2142
Cã TK 214 (2141, 2143): Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
2.3.2.3.Hạch toán khấu hao TSCĐ vô hình
-Trong kú, trÝch vµ ph©n bæ khÊu hao vµo chi phÝ kinh
doanh
Nî TK 627, 641, 642
Cã TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn
- C¸c trêng hîp nhîng b¸n, gi¶m TSC§ v« h×nh do gãp
vèn liªn doanh, tr¶ vèn gãp liªn doanh: ph¶n ¸nh t¬ng tù
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 19 - Khoa Kế toán
nh h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ h÷u h×nh. Ngoµi ra, khi ®·
trÝch ®ñ khÊu hao ph¶i xo¸ sæ TSC§ :
Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
Nî TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 213: Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh
-Cuèi n¨m tµi chÝnh doanh nghiÖp cÇn xem xÐt l¹i thêi
gian trÝch khÊu hao vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh,
nÕu cã sù thay ®æi møc khÊu hao cÇn ®iÒu chØnh sè khÊu
hao ghi trªn sæ kÕ to¸n nh sau:
+NÕu møc khÊu hao TSC§ v« h×nh t¨ng lªn so víi sè ®·
trÝch trong n¨m, sè khÊu hao chªnh lÖch t¨ng, ghi:
Nî TK 627, 641, 642: Sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng
Cã TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn t¨ng thªm
+NÕu møc khÊu hao TSC§ v« h×nh gi¶m so víi sè ®·
trÝch trong n¨m th× sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m ghi:
Nî TK 2143: Hao mßn TSC§
Cã TK 627, 641, 642: Sè chªnh lÖch khÊu hao
gi¶m
2.3.3. Hình thức sổ kế toán.
2.3.3.1.Hạch toán trên sổ chi tiết.
§¬n vÞ : … Sæ tµi s¶n cè ®Þnh
Lo¹i tµi s¶n :…
Ghi t¨ng TSC§ KhÊu hao Ghi gi¶m TSC§
S TSC§
Chøng tõ Tªn Níc Th¸n KhÊu KhÊu Ch-øng Lý
tt
Sx g hao hao tõ do
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 20 - Khoa Kế toán
Sè Ngµ kÝ n¨m Sè Nguyª TØ Møc ®· Sè Ngµ gi¶m
hiÖ y hiÖu ®a hiÖu n gi¸ lÖ khÊ tÝnh hiÖ y TSC§
u th¸n TSC§ vµo TSC§ TSC§ (% u ®Õn u th¸n
g sö ) hao khi g
dông khÊ ghi
u gi¶m
hao TSC§
Céng
Tuy nhiªn doanh nghiÖp còng cã thÓ ¸p dung theo h×nh
thøc sæ kÕ to¸n chi tiÕt lµ
§¬n vÞ : … Sæ tµi s¶n cè ®Þnh theo ®¬n vÞ sö
dông
N¨m : …
Tªn ®¬n vÞ ( Phßng ,ban,hoÆc ngêi
sö dông)
Ghi t¨ng tµi s¶n vµ c«ng cô lao ®éng Ghi gi¶m tµi s¶n vµ c«ng cô Ghi
lao ®éng chó
Chøng tõ Tªn nh·n ®¬n Sè l- ®¬ Sè Chøng tõ Lý Sè Sè
Sè Ngµ Sè Ngµy
hiÖu vÞ îng n tiÒn do lîng tiÒn
hiÖ y hiÖu th¸ng
tÝnh gi¸
u th¸n
g
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
MỤC L ỤC
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................ 3
Phần 1: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp........4
1.1. Khái niệm, phân loại, giá trị ghi sổ của TSCĐ..................................4
1.1.1. Khái niệm TSCĐ.............................................................................4
1.1.2. Phân loại TSCĐ...............................................................................4
1.1.3. Giá trị ghi sổ của TSCĐ..................................................................5
1.2. Hao mòn, khấu hao và ý nghĩa cảu tính khấu hao TSCĐ................5
1.2.1. Hao mòn và khấu hao TSCĐ...........................................................5
1.3. Ý nghĩa tính khấu hao TSCĐ..............................................................6
Phần 2: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp...................8
2.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ.....................................................8
2.1.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán quốc tế...................8
2.1.2. Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán Việt Nam..............9
2.2.Những quy định về quản lý và tính khấu hao TSCĐ.......................12
2.2.1.Quy định khi tính khấu hao TSCĐ.................................................12
2.2.2.Quy định về quản lý số khấu hao luỹ kế........................................13
2.3.Phương pháp hạch toán khấu hao TSCĐ.........................................13
2.3.1.Tài khoản sử dụng..........................................................................13
2.3.2.Phương pháp hạch toán..................................................................14
2.3.2.1.Hạch toán khấu hao TSCĐ hữu hình....................................14
2.3.2.2.Hạch toán khấu hao TSCĐ thuê tài chính............................15
2.3.2.3.Hạch toán khấu hao TSCĐ vô hình.......................................16
2.3.3. Hình thức sổ kế toán......................................................................17
2.3.3.1.Hạch toán trên sổ chi tiết......................................................17
2.3.3.2. Hạch toán trên sổ tổng hợp..................................................18
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -2- Khoa Kế toán
Phần 3: Những bất cập và phương hướng hoàn thiện cách tính khấu
hao và kế toán khấu hao trong doanh nghiệp hiện nay.....................19
3.1. Những bất cập.....................................................................................19
3.1.1.Những bất cập trong phương pháp tính khấu hao TSCĐ...............19
3.1.1.1. Tình trạng thiếu những quy định cụ thể, chi tiết, hoàn thiện
cho việc phân loại và sử dụng TSCĐ................................................19
3.1.1.2.Giá trị thu hồi ước tính của TSCĐ không được tính đến trong
công thức tính khấu hao....................................................................20
3.1.2.Những bất cập trong kế toán khấu hao TSCĐ...............................22
3.2. Những kiến nghị.................................................................................23
3.2.1.Kiến nghị hoàn thiện phương pháp khấu hao TSCĐ trong các
doanh nghiệp...........................................................................................23
3.2.2. Về giá trị phải khấu hao và thời gian sử dụng của TSCĐ.............25
3.2.3.Kiến nghị hoàn thiện hạch toán khấu hao trong doanh nghiệp.:....25
KẾT LUẬN........................................................................................... 27
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................28
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -3- Khoa Kế toán
LỜI NÓI ĐẦU
Việt Nam đang thực hiện chính sách mở cửa,giao lưu hợp tác kinh tế
với các nước. Để đứng vững và giành ưu thế đòi hỏi các doanh nghiệp trong
nước phải không ngừng đầu tư, đổi mới và cải tiến công nghệ. Vì đó là yếu tố
quan trọng quyết định đến giá thành và chất lượng sản phẩm đồng thời ảnh
hưởng trực tiếp đến lợi nhuận mà doanh nghioệp thu được. Tuy vậy không chỉ
đối mặt với vấn đề làm thế nào để huy động được vốn đầu tư mà quan trọng
hơn là sự hao mòn của TSCĐ. Bởi trong quá trình sử dụng, dưới tác động của
tự nhiên và điều kiện làm việc cũng như tiến bộ kỹ thuật TSCĐ bị giảm dần
về mặt giá trị và giá trị sử dụng. Với vai trò cung cấp thông tin cho nhà quản
lý trong việc ra quyết định kinh doanh nói chung và quyết định đầu tư TSCĐ
nói riêng, công tác kế toán trở nên quan trọng đặc biệt là kế toán TSCĐ và kế
toán khấu hao TSCĐ.
Do vai trò, vị trí quan trọng của công tác kế toán khấu hao TSCĐ trong
doanh nghiệp nên những bất cập trong kế toán khấu hao TSCĐ cần phải có
phương hướng , giải pháp khắc phục kịp thời. Để tìm hiểu sâu về vấn đề này
em đã chọn đề tài “Bàn về chế độ kế toán hao mòn TSCĐ trong doanh
nghiệp Việt Nam hiện nay” để làm đề án môn học.
Bố cục đề án ngoài lời nói đầu và kết luận, gồm 3 phần:
Phần I: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
Phần II: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
Phần III: Những bất cập và phương hướng hoàn thiện cách tính khấu hao
trong doanh nghiệp hiện nay.
Em xin chân thành cảm ơn thầy PGS.TS Phạm Quang đã hướng dẫn
tận tình để em có thể hoàn thành đề tài này.Tuy nhiên dù đã rất cố gắng song
do trình độ còn hạn chế nên đề án này của em không tránh khỏi những thiếu
sót. Em rát mong nhận được những ý kiến của các thầy cô để em có thể hoàn
thiện đề án hơn.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -4- Khoa Kế toán
Phần 1: Lý luận chung về khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
1.1. Khái niệm, phân loại, giá trị ghi sổ của TSCĐ.
1.1.1. Khái niệm TSCĐ.
TSCĐ trong các doanh nghiệp là những tài sản có giá trị lớn và dự
tính đem lại lợi ích kinh tế lâu dài cho doanh nghiệp. Theo chế độ tài chính
hiện hành (Quyết định số 206/2003/QĐ – BTC ) TSCĐ phải có đủ 4 tiêu
chuẩn sau:
- Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài
sản đó.
- Giá trị ban đầu cảu tài sản phải được xác định một cách tin cậy.
- Có thời gian hữu dụng từ 1 năm trở lên.
- Có giá trị từ 10.000.000 đồng ( mười triệu đồng) trở lên.
1.1.2. Phân loại TSCĐ.
* Theo hình thái biểu hiện:
- TSCĐ hữu hình là TSCĐ có hình thái vật chất, như nhà xưởng ,
máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải,…
- TSCĐ vô hình là những TCSĐ không có hình thái vật chất, thể
hiện một lượng giá trị đã được đầu tư (đạt tiêu chuẩn TSCĐ )
như: Quyền sử dụng đất, quyền phát hành, bằng sáng chế, nhãn
hiệu hàng hoá, phần mềm máy vi tính,…
* Theo quyền sở hữu:
- TSCĐ của doanh nghiệp: Là những TSCĐ được xây dựng, mua
sắm hoặc chế tạo từ nguồn vốn chủ sở hữu doanh nghiệp hoặc
bằng nguồn vốn vay.
- TSCĐ thuê ngoài là những TSCĐ mà doanh nghiệp được chủ tài
sản nhượng quyền sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định
ghi trên hợp đồng thuê.Bao gồm tài sản thuê tài chính và tài sản
thuê hoạt động.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -5- Khoa Kế toán
1.1.3. Giá trị ghi sổ của TSCĐ.
Trong mọi trường hợp , TSCĐ phải được đánh giá theo nguyên giá và
giá trị còn lại. Do vậy, việc ghi sổ phải đảm bảo phản ánh được tất cả 3 chỉ
tiêu về giá trị của TSCĐ là nguyên giá, giá trị hao mòn và giá trị còn lại:
Giá trị còn lại = Nguyên giá – Giá trị hao mòn
1.2. Hao mòn, khấu hao và ý nghĩa cảu tính khấu hao TSCĐ.
1.2.1. Hao mòn và khấu hao TSCĐ.
Hao mòn là sự giảm dần giá trị của TSCĐ trong quá trình sử dụng do
tham gia vào quá trình kinh doanh bị cọ xát, bị ăn mòn hoặc do tiến bộ kỹ
thuật…Phần giá trị hao mòn của TSCĐ dùng cho hoạt động kinh doanh được
chuyển dịch vào giá trị sản phẩm làm ra ( với doanh nghiệp sản xuất cung cấp
dịch vụ) hoặc vào chi phí kinh doanh hàng hoá ( với doanh nghiệp kinh doanh
thương mại ) dưới hình thức trích khấu hao. Như vậy khấu hao TSCĐ là sự
biểu hiện bàng tiền của phần giá trị TSCĐ đã hao mòn, hao mòn TSCĐ là
hiện tượng káhch quan làm giảm giá trị và giá trị sử dụng của TSCĐ ; còn
mục đích của trích khấu hao TSCĐ là biện pháp chủ quan nhằm thu hồi vốn
đầu tư để tái tạo lại TSCĐ khi nó bị hhư hỏng hoặc đã hết thời hạn sử dụng có
ích.
Hao mòn TSCĐ có 2 loại:
- Hao mòn hữu hình: Là sự hao mòn vật lý trong quá trình sử dụng
do bị cọ xát, ăn mòn, bị hư hỏng từng bộ phận.
- Hao mòn vô hình : Là sự giảm giá trị của TSCĐ hữu hình do tiến
bộ khoa học kỹ thuật đã sản xuất ra những TSCĐ cùng laọi có
nhiều tính năng với năng xuất cao hơn và chi phí ít hơn.
Để thu hồi giá trị hao mòn của TSCĐ, người ta tiến hành trích khấu hao
bằng cách chuyển phần giá trị hao mòn của TSCĐ vào sản phẩm làm ra.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -6- Khoa Kế toán
- Về phương diện kinh tế: Khấu hao cho phép doanh nghiệp phản ánh
được giá trị thực của TSCĐ, đồng thời làm giảm lợi nhuận ròng của doanh
nghiệp.
- Về phương diện tài chính: Khấu hao là một phương tiện tài trợ giúp
doanh nghiệp thu được bộ phận giá trị đã mất của TSCĐ.
- Về phương diện thuế khoá: Khấu hao là một khoản chi phí được trừ vào
lợi nhuận chịu thuế, tức là được tính vào chi phí kinh doanh hợp lệ.
- Về phương diện kế toán : Khấu hao là sự ghi nhận sự giảm giá của
TSCĐ.
1.3. Ý nghĩa tính khấu hao TSCĐ.
Khấu hao là biện pháp chủ quan trong quản lý nhằm thu hồi giá trị
hao mòn của TSCĐ, tích luỹ lại, hình thành nguồn vốn để đầu tư mua sắm
TSCĐ khi nó bị hư hỏng chính vì thế việc tính khấu hao là vô cùng quan
trọng có ý nghĩa to lớn với mọi loại hình doanh nghiệp về những phương diện
sau:
- Về phương diện kinh tế: Khấu hao cho phép doanh nghiệp phản ánh
được giá trị thực của TSCĐ đồng thời làm giảm lợi tức dòng của doanh
nghiệp.
- Về phương diện tài chính: Khấu hao sẽ làm giảm giá trị thực của TSCĐ
nhưng lại làm tăng giá trị của TSCĐ khác một cách tương ứng. Điều này cho
phép doanh nghiệp có thể mua lại TSCĐ khi đã khấu hao đủ. Như vậy khấu
hao là một phương tiện tài trợ của doanh nghiệp giúp doanh nghiệp hình
thành quỹ tái tạoTSCĐ.
- Về phương diện thuế khoá: Khấu hao là một khoản chi phí được trừ vào
lợi nhuận phát sinh để tính ra lợi nhuận chịu thuế.
MÆt kh¸c do khÊu hao t¸c ®éng trùc tiÕp chi phÝ bá
ra cña doanh nghiÖp tøc lµ mçi ®ång khÊu hao ph¸t sinh sÏ
lµm t¨ng chi phÝ ®ång thêi còng lµm gi¶m lîi nhuËn cña
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -7- Khoa Kế toán
doanh nghiÖp vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chØ tiªu thuÕ
ph¶i ®ãng gãp vµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¶ b¸o c¸o kÕt qu¶
kinh doanh cuèi kú . ChÝnh v× thÕ cã thÓ nãi viÖc tÝnh
khÊu hao cã ý nghÜa v« cïng to lín vµ quan träng ®èi víi
tõng doanh nghiÖp trong t×nh h×nh hiÖn nay
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -8- Khoa Kế toán
Phần 2: Hạch toán khấu hao TSCĐ trong doanh nghiệp.
2.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ.
2.1.1.Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán quốc tế.
Do ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ chÕ ®é x· héi ë mçi níc kh¸c
nhau lµ kh¸c nhau nªn yªu cÇu vÒ qu¶n lý còng kh¸c nhau.
Mµ kÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ do ®ã chÕ ®é kÕ
to¸n ë tõng quèc gia cã sù kh¸c biÖt. ChÕ ®é kÕ to¸n khÊu
hao lµ mét ®iÓn h×nh. Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt hai
chÕ ®é kÕ to¸n khÊu hao tiªu biÓu cña thÕ giíi, ®ã lµ Ph¸p
vµ Mü ®Ó thÊy sù kh¸c biÖt cña kÕ to¸n khÊu hao ViÖt
Nam so víi thÕ giíi.
* Kế toán khấu hao TSCĐ của Mỹ.
T¹i Mü c¬ së ®îc thiÕt lËp cho viÖc khÊu hao TSC§ lµ
nguyªn gÝa TSC§ vµ gi¸ trÞ thu håi cña TSC§. Trong ®ã gi¸
trÞ thu håi lµ phÇn íc tÝnh cã thÓ thu håi t¹i thêi ®iÓm thanh
lý hoÆc nhîng b¸n TSC§. Vµ khi thiÕt lËp c«ng thøc tÝnh
khÊu hao, th× gi¸ trÞ thu håi íc tÝnh lµ yÕu tè kh«ng thÓ
thiÕu bÊt kÓ ®ã lµ ph¬ng ph¸p nµo. LÊy vÝ dô vÒ ph¬ng
ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian:
Sè khÊu hao Nguyªn gi¸ TSC§ - Gi¸ trÞ thu håi -
ph¶i trÝch íc tÝnh
hµng n¨m Sè n¨m h÷u dông íc tÝnh
sö dông phæ biÕn ®ã lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao cè ®Þnh
(ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu) Theo chÕ ®é qui ®Þnh c¸c
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang -9- Khoa Kế toán
doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
tÝnh khÊu hao sau:
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo thêi gian sö dông m¸y thùc
tÕ
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo s¶n lîng s¶n xuÊt
-Ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn: Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p
khÊu hao gi¶m dÇn cã thÓ ¸p dông, tuy nhiªn cã hai ph¬ng
ph¸p ®îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn nay ®ã lµ: khÊu hao gi¶m
dÇn víi tû suÊt gi¶m dÇn vµ khÊu hao gi¶m dÇn víi tû suÊt
kh«ng ®æi.
-Ngoµi ra cßn cã c¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao theo nhãm
hoÆc ®a hîp
Tõ trªn ta thÊy sù kh¸c biÖt lín nhÊt cña kÕ to¸n khÊu
hao TSC§ ë Mü so víi ViÖt Nam ®ã lµ Mü sö dông gi¸ trÞ thu
håi TSC§ trong c«ng thøc tÝnh khÊu hao. §ã lµ sù ®óng
®¾n v× nh thÕ míi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ hao mßn cña
TSC§, qua ®ã x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý
h¬n.
Mét sù kh¸c biÖt n÷a lµ: ë Mü ph¬ng ph¸p khÊu hao
nhanh ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông mét c¸ch phæ biÕn.
§©y lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao u viÖt, nã cho phÐp doanh
nghiÖp thu hèi vèn ®Çu t nhanh ®Ó ®Çu t, ®æi míi c«ng
nghÖ...ë ViÖt Nam ph¬ng ph¸p nµy míi ®ang ®îc thÝ ®iÓm
ë mét sè doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghÖ cao.
* Kế toán khấu hao TSCĐ của Pháp.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 10 - Khoa Kế toán
Gièng nh Mü vµ ViÖt Nam, ë Ph¸p còng cã nhiÒu ph¬ng
ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§. Nhng cã hai ph¬ng ph¸p tÝnh
khÊu hao ®Òu vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn.
Theo qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n Ph¸p, TSC§ ®a vµo
sö dông ngµy nµo th× tÝnh khÊu hao tõ ngµy ®ã. NÕu TSC§
®ang ®îc sö dông mµ ®em nhîng b¸n hoÆc thanh lý th× sÏ
tÝnh khÊu hao ®Õn ngµy nhîng b¸n hoÆc thanh lý. Do ®ã,
thêi gian sö dông trong n¨m cã thÓ tÝnh khÊu hao theo n¨m,
theo th¸ng, hoÆc theo ngµy tuú theo thêi gian sö dông
TSC§. §iÒu nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn cña
TSC§ chÝnh x¸c h¬n viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ theo nguyªn
t¾c trßn th¸ng, trßn n¨m ë ViÖt Nam.
2.1.2. Phương pháp tính khấu hao TSCĐ của kế toán Việt Nam.
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao sau ®©y:
*Phương pháp khấu hao đều.
C¸ch tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy nh sau:
Møc khÊu hao hµng n¨m = Nguyªn gi¸ cña TSC§ x Tû
lÖ kh¸u hao n¨m.
Trong ®ã:
1
Tû lÖ khÊu hao n¨m =
x 100
Sè n¨m sö dông dù kiÕn
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ: ph¬ng ph¸p nµy cè
®Þnh theo thêi gian nªn cã t¸c dông thóc ®Èy doanh nghiÖp
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 11 - Khoa Kế toán
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng sè lîng s¶n phÈm lµm ra
®Ó h¹ gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn.
Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ: viÖc thu håi vèn
chËm, kh«ng theo kÞp møc hao mßn thùc tÕ, nhÊt lµ hao
mßn v« h×nh (do tiÕn bé khoa häc kü thuËt) nªn doanh
nghiÖp kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®©ï t trang bÞ TSC§ míi.
HiÖn nay, ®©y lµ ph¬ng ph¸p ®îc dïng phæ biÕn trong
c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam.
* Phương pháp khâu shao theo sản lượng.
C¸ch tÝnh nµy cè ®Þnh møc khÊu hao trªn mét ®¬n vÞ
s¶n lîng nªn muèn thu håi vèn nhanh kh¾c phôc ®îc hao
mßn v« h×nh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i t¨ng ca kÝp, t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó lµm ra nhiÒu s¶n phÈm.
C«ng thøc tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy nh sau:
Møc khÊu S¶n lîng Møc khÊu hao ®¬n
hao ph¶i = hoµn thµnh x vÞ b×nh qu©n trªn
trÝch trong trong th¸ng mét ®¬n vÞ s¶n l-
th¸ng îng
Trong ®ã:
Møc khÊu hao b×nh Tèng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong thêi
qu©n trªn mét ®¬n gian sö dông
vÞ s¶n lîng S¶n lîng tÝnh theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 12 - Khoa Kế toán
* Phương pháp khấu hao nhanh
Bªn c¹nh khÊu hao theo thêi gian vµ khÊu hao theo s¶n l-
îng, c¸c doanh nghiÖp cßn cã thÓ tÝnh khÊu hao theo gi¸ trÞ
cßn l¹i. Ph¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh.
Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt hai ph¬ng ph¸p khÊu hao
nhanh:
* Phương pháp khâu shao theo số dư giảm dần.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu TSC§ cßn míi, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt
cao nªn tÝnh khÊu hao cao cßn nh÷ng n¨m vÒ sau TSC§ ®·
cò dÇn (mÊt dÇn tÝnh h÷u Ých), n¨ng lùc s¶n xuÊt thÊp h¬n
nªn tÝnh chi phÝ khÊu hao thÊp h¬n.
C«ng thøc tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy lµ:
Tæng møc khÊu 2 x Gi¸ trÞ cßn l¹i cña
hao b×nh qu©n TSC§
n¨m Sè n¨m tÝnh khÊu hao
Ph¬ng ph¸p nµy gióp doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu håi
nhanh vèn ®Çu t, mua s¾m ®æi míi TSC§, ph¶n ¸nh chÝnh
x¸c h¬n møc hao mßn TSC§ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, phï hîp víi
hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cã gi¸ b¸n lóc ®Çu cao sau ®ã cã xu
híng gi¶m dÇn. §Æc biÖt nã phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ míi mµ
TSC§ cã tèc ®é hao mßn v« h×nh cao, ®ßi hái ph¶i khÊu
hao, thay thÕ, ®æi míi nhanh ®Ó theo kÞp sù tiÕn bé cña
khoa häc kü thuËt.
Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn lµ mét ph¬ng
ph¸p tiªn tiÕn, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña khoa häc
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 13 - Khoa Kế toán
c«ng nghÖ kü thuËt.Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn ph¬ng ph¸p
nµy phøc t¹p h¬n ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu nªn ®ßi hái
c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i cã tr×nh ®é cao, c¸n bé
thuÕ ph¶i am hiÓu vÒ c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao, vµ nã
¶nh hëng ®Õn ng©n s¸ch trong nh÷ng n¨m ®Çu. MÆt kh¸c
ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®îc ë nh÷ng doanh nghiÖp mµ
gi¸ thµnh hoÆc chi phÝ cã kh¶ n¨ng chÞu ®îc (doanh nghiÖp
cã l·i).
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ kh«ng
khi nµo b»ng 0. Do ®ã khi b¸n TSC§ nµy phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i
cña nã ph¶i ®îc trõ ®i trong doanh thu nhîng b¸n TSC§ ®Ó
tÝnh kÕt qu¶ bÊt thêng chÝnh x¸c.
2.2.Những quy định về quản lý và tính khấu hao TSCĐ.
2.2.1.Quy định khi tính khấu hao TSCĐ
Trong trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu
hao ®êng th¼ng vµ møc khÊu hao ®îc x¸c ®Þnh hµng th¸ng
th× tæng møc khÊu hao hµng th¸ng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
Sè khÊu Sè khÊu hao Sè khÊu hao Sè jhÊu hao
hao ph¶i = ®· trÝch trong + cña nh÷ng - cña mh÷ng
trÝch th¸ng tríc TSC§ t¨ng TSC§ gi¶m ®i
th¸ng thªm trong trong th¸ng tr-
nµy th¸ng tríc íc
Do khÊu hao TSC§ ®îc tÝnh vµo ngµy 1 hµng th¸ng
(nguyªn t¾c trßn th¸ng) nªn ®Ó ®¬n gi¶n cho viÖc tÝnh
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 14 - Khoa Kế toán
to¸n, quy ®Þnh nh÷ng TSC§ t¨ng (hoÆc gi¶m) trong th¸ng
nµy th× th¸ng sau míi tÝnh (hoÆc th«i) tÝnh khÊu hao.
§èi víi TSC§ ®· khÊu hao hÕt mµ vÉn ®îc sö dông th×
kh«ng ®îc trÝch khÊu hao n÷a kÓ tõ thêi ®iÓm khÊu hao
hÕt.
§èi víi nh÷ng TSC§ cha khÊu hao hÕt mµ ®· h háng ph¶i
tiÕn hµnh thanh lý th× gi¸ trÞ cßn l¹i ph¶i ®îc xö lý thu håi
mét lÇn vµ kh«ng tÝnh khÊu hao ë c¸c kú tiÕp theo.
§èi víi nh÷ng TSC§ ®îc söa ch÷a n©ng cÊp hoµn thµnh
th× ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao vµ thêi gian
khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng ®îc tÝnh theo
c«ng thøc sau:
Møc khÊu hao Gi¸ trÞ cßn l¹i tríc khi n©ng cÊp + Gi¸ trÞ
ph¶i trÝch n©ng cÊp
trong th¸ng Sè n¨m íc tÝnh sö dông sau khi söa ch÷a
*12
Trong th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh khÊu hao TSC§ vµ
ph©n bæ chi phÝ khÊu hao theo môc ®Ých hay theo bé phËn
sö dông.
2.2.2.Quy định về quản lý số khấu hao luỹ kế.
C¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông toµn bé sè khÊu hao
luü kÕ cña TSC§ ®Ó t¸i ®Çu t, thay thÕ, ®æi míi TSC§; mäi
ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng ph¶i thùc hiÖn theo ®óng c¸c
qui ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng hiÖn hµnh.
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 15 - Khoa Kế toán
Khi cha cã nhu cÇu ®Çu t ®æi míi TSC§, doanh nghiÖp
cã quyÒn sö dông linh ho¹t sè khÊu hao luü kÕ phôc vô yªu
cÇu kinh doanh cña m×nh.
2.3.Phương pháp hạch toán khấu hao TSCĐ.
2.3.1.Tài khoản sử dụng.
* Tài khoản 214 “Hao mòn TSCĐ”
§Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m
khÊu hao, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214 “Hao mßn TSC§ “.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña toµn
bé TSC§ hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp (trõ TSC§ thuª ng¾n h¹n)
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
- Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m
gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ nh nhîng b¸n, thanh lý...
- Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ hao
mßn cña TSC§ (do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸ t¨ng...)
- D Cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ hiÖn cã.
Tµi kho¶n 214 ®îc ph©n tÝch thµnh c¸c kho¶n tiÓu
kho¶n:
- TK 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh.
- TK 2142: Hao mßn TSC§ ®i thuª tµi chÝnh.
- TK 2143: Hao mßn TSC§ v« h×nh.
2.3.2.Phương pháp hạch toán.
2.3.2.1.Hạch toán khấu hao TSCĐ hữu hình
* §Þnh kú (th¸ng, quý, n¨m) kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch
khÊu hao TSC§ vµ ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh:
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 16 - Khoa Kế toán
Nî TK 627(6274) - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641(6414) - Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642(6424) - Chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp
Cã TK 2141 - Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch
* Ph¶i nép vèn khÊu hao cho ®¬n vÞ cÊp trªn hoÆc
®iÒu chuyÓn cho ®¬n vÞ kh¸c.
- Trêng hîp nép vèn khÊu hao, sau ®ã ®îc hoµn
tr¶ l¹i.Khi nép vèn khÊu hao, ghi:
Nî TK 136(1368) – Ph¶I thu néi bé.
Cã TK 112 – TiÒn göi ng©n hµng.
Khi nhËn l¹i sè vèn khÊu hao ®îc cÊp trªn hoµn tr¶
ghi ngîc l¹i.
- Trêng hîp kh«ng ®îc cÊp trªn hoµn tr¶ l¹i sè khÊu hao
®· nép, ghi:
Nî TK 411 – Nguån vèn kinh doanh.
Cã TK 111, 112, 338(3388).
*Trêng hîp cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c vay vèn khÊu hao , ghi:
Nî TK128 - §Çu t ng¾n h¹n kh¸c.
Nî TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c.
Cã TK 111, 112
- Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do nhîng b¸n, thanh lý
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ.
Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 17 - Khoa Kế toán
- Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do b»ng TSC§ h÷u
h×nh vµo c«ng ty con, c«ng ty liªn kÕt, c¬ së ®ång
kiÓm so¸t, ®Çu t dµi h¹n kh¸c:
Nî TK 221,222, 223, 228: Theo gi¸ tho¶ thuËn
Nî TK 811: Chªnh lÖch gi¶m gi¸ TSC§
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh
Cã TK 711: øng phÇn lîi Ých cña bªn kh¸c trong liªn
doanh.
Cã 3387: øng phÇn lîi Ých cña m×nh trong liªn
doanh
-Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do tr¶ vèn gãp liªn
doanh:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 411 (chi tiÕt vèn kinh doanh): Gi¸ trÞ cßn l¹i
theo tho¶ thuËn
Nî (Cã) TK 412: PhÇn chªnh lÖch
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
-Trêng hîp thiÕu TSC§ khi kiÎm kª
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 138 (1381): Gi¸ trÞ thiÕu chê xö lý
Nî TK 138( 1388): Yªu cÇu båi thêng
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
-Trêng hîp gi¶m do chuyÓn thµnh c«ng cô, dông cô nhá:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 627,641,642
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 18 - Khoa Kế toán
NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín sÏ ®a vµo chi phÝ tr¶ tríc ®Ó
ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ kinh doanh:
Nî TK 2141: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Nî TK 142: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
2.3.2.2.Hạch toán khấu hao TSCĐ thuê tài chính
- Cuèi kú, trÝch khÊu hao theo chÕ ®é quy ®Þnh tÝnh
vµo chi phÝ kinh doanh:
Nî TK 627, 641, 642
Cã TK 2142: Sè khÊu hao ph¶i trÝch
- Khi kÕt thóc hîp ®ång thuª TSC§ :
+NÕu tr¶ l¹i TSC§ cho bªn cho thuª
Nî TK 2142: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 212: Nguyªn gi¸ TSC§ ®i thuª
+NÕu ®îc quyÒn së h÷u hoµn toµn hay mua l¹i
TSC§, th× sau khi kÕt chuyÓn nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i kÕt
chuyÓn gi¸ trÞ hao mßn:
Nî TK 2142
Cã TK 214 (2141, 2143): Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
2.3.2.3.Hạch toán khấu hao TSCĐ vô hình
-Trong kú, trÝch vµ ph©n bæ khÊu hao vµo chi phÝ kinh
doanh
Nî TK 627, 641, 642
Cã TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn
- C¸c trêng hîp nhîng b¸n, gi¶m TSC§ v« h×nh do gãp
vèn liªn doanh, tr¶ vèn gãp liªn doanh: ph¶n ¸nh t¬ng tù
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 19 - Khoa Kế toán
nh h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ h÷u h×nh. Ngoµi ra, khi ®·
trÝch ®ñ khÊu hao ph¶i xo¸ sæ TSC§ :
Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
Nî TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Cã TK 213: Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh
-Cuèi n¨m tµi chÝnh doanh nghiÖp cÇn xem xÐt l¹i thêi
gian trÝch khÊu hao vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh,
nÕu cã sù thay ®æi møc khÊu hao cÇn ®iÒu chØnh sè khÊu
hao ghi trªn sæ kÕ to¸n nh sau:
+NÕu møc khÊu hao TSC§ v« h×nh t¨ng lªn so víi sè ®·
trÝch trong n¨m, sè khÊu hao chªnh lÖch t¨ng, ghi:
Nî TK 627, 641, 642: Sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng
Cã TK 2143: Gi¸ trÞ hao mßn t¨ng thªm
+NÕu møc khÊu hao TSC§ v« h×nh gi¶m so víi sè ®·
trÝch trong n¨m th× sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m ghi:
Nî TK 2143: Hao mßn TSC§
Cã TK 627, 641, 642: Sè chªnh lÖch khÊu hao
gi¶m
2.3.3. Hình thức sổ kế toán.
2.3.3.1.Hạch toán trên sổ chi tiết.
§¬n vÞ : … Sæ tµi s¶n cè ®Þnh
Lo¹i tµi s¶n :…
Ghi t¨ng TSC§ KhÊu hao Ghi gi¶m TSC§
S TSC§
Chøng tõ Tªn Níc Th¸n KhÊu KhÊu Ch-øng Lý
tt
Sx g hao hao tõ do
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20
GVHD: PGS.TS. Phạm Quang - 20 - Khoa Kế toán
Sè Ngµ kÝ n¨m Sè Nguyª TØ Møc ®· Sè Ngµ gi¶m
hiÖ y hiÖu ®a hiÖu n gi¸ lÖ khÊ tÝnh hiÖ y TSC§
u th¸n TSC§ vµo TSC§ TSC§ (% u ®Õn u th¸n
g sö ) hao khi g
dông khÊ ghi
u gi¶m
hao TSC§
Céng
Tuy nhiªn doanh nghiÖp còng cã thÓ ¸p dung theo h×nh
thøc sæ kÕ to¸n chi tiÕt lµ
§¬n vÞ : … Sæ tµi s¶n cè ®Þnh theo ®¬n vÞ sö
dông
N¨m : …
Tªn ®¬n vÞ ( Phßng ,ban,hoÆc ngêi
sö dông)
Ghi t¨ng tµi s¶n vµ c«ng cô lao ®éng Ghi gi¶m tµi s¶n vµ c«ng cô Ghi
lao ®éng chó
Chøng tõ Tªn nh·n ®¬n Sè l- ®¬ Sè Chøng tõ Lý Sè Sè
Sè Ngµ Sè Ngµy
hiÖu vÞ îng n tiÒn do lîng tiÒn
hiÖ y hiÖu th¸ng
tÝnh gi¸
u th¸n
g
SV: Vũ Hồng Anh Lớp : Kế toán – K20